مهدیه میرزابیگی

هدف: هدف این پژوهش، شناخت نقش سطح پیچیدگی وظایف کاری در رفتار توقف جستجوی اطلاعات در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. این رفتار، شامل توقف نشست جستجوی اطلاعات و توقف پرسش می شود.روش: این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی، از حیث ماهیت داده ها، پژوهشی کمی و از نقطه نظر روش گردآوری داده ها توصیفی بود که با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کمی و مشاهده ساختارمند انجام شد. جامعه آماری شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود و حجم کفایت نمونه از طریق نرم افزار جی پاور نسخه 3.1.9.7 محاسبه شد. بدین منظور اندازه اثر مناسب با توجه به مطالعات رفتار در حوزه تعامل انسان- رایانه عدد 0/89 خطای آلفا 0/05 و میزان اطمینان 95 درصد در نظر گرفته شد؛ با توجه به نوع آزمون های مورد استفاده حجم نمونه برای آزمون یومان ویتنی تعداد 72 نفر و برای آزمون تی دو نمونه مستقل 68 نفر به دست آمد. در عین حال به منظور اطمینان بیشتر، گردآوری داده از 80 دانشجو انجام شد که داده های سه دانشجو به دلیل پرت بودن حذف شد و در آخر، داده های 77 نفر تحلیل شد. برای انجام پژوهش، در ابتدا با استفاده از مخزن وظایف جستجو هشت وظیفه طراحی شد. پس از تائید روایی صوری وظایف توسط اساتید علم اطلاعات، چهار نفر از اساتید علم اطلاعات در تخصص طراحی وظیفه، سطح پیچیدگی وظایف را در قالب طیف لیکرت تعیین نمودند و سرانجام، بر مبنای میزان توافق متخصصان، دو  وظیفه ساده و دو وظیفه پیچیده انتخاب شد. دانشجویان، درحالی که تمامی تراکنش های آن ها توسط نسخه 2019/0 نرم افزار کمتازیا ضبط می شد، وظایف را در موتور کاوش گوگل جستجو کردند. سپس با مشاهده فایل ثبت تراکنش های کاربران با سامانه، نوع توقف نشست جستجوی اطلاعات دانشجویان در هر وظیفه، در دو نوع توقف خوب (توقف به دلیل یافتن پاسخ پرسش) و بد (توقف به دلیل نیافتن پاسخ پرسش) تعیین شد و وقوع یا عدم وقوع توقف پرسش (فرمول بندی مجدد پرسش) در هر وظیفه نیز شمارش شد. پس از بررسی نرمال بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، بررسی معنا داری تأثیر پیچیدگی وظایف بر نوع توقف نشست جستجوی اطلاعات و وقوع توقف پرسش، به ترتیب با استفاده از آزمون یو مان-ویتنی و تی گروه های مستقل و در نسخه 26 نرم افزار اس.پی.اس.اس. انجام شد.نتیجه گیری: با شناخت عوامل مؤثر بر رفتار اطلاع یابی کاربران، می توان فرایند جستجوی اطلاعات کاربران را در سامانه های بازیابی اطلاعات بهبود بخشید. درک نقش پیچیدگی وظایف در رفتار توقف جستجوی اطلاعات، می تواند پژوهشگران حوزه تعامل انسان و اطلاعات و طراحان سامانه های بازیابی اطلاعات را در طراحی مدل های کاربرمدارتر برای جستجوی اطلاعات و کاربران این سامانه ها را در فرمول بندی دقیق تر پرسش و بازیابی اثربخش اطلاعات یاری رساند.

مقدمه و اهداف: امروزه اجتناب از اطلاعات سلامت مسئله ای رایج به ویژه در میان بیماران مبتلا به سرطان است؛ بنابراین، مطالعه رفتار اجتناب از اطلاعات سلامت و عوامل مؤثر بر آن در میان بیماران مبتلا به سرطان از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناخت نقش نیاز به شناخت و نیاز به خاتمه در اجتناب از اطلاعات سلامت بیماران مبتلا به سرطان بود.روش ها: پژوهش حاضر، به لحاظ ماهیت داده ها پژوهش کمی، به لحاظ هدف پژوهش کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها پژوهش توصیفی همبستگی بود. جامعه پژوهش، آن دسته از دانشجویان دانشگاه شیراز بود که خود یا خانواده آنان سابقه ابتلا به بیماری سرطان داشتند. با توجه به هدف پژوهش، با روش نمونه گیریِ در دسترس، 212 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از پرسشنامه ای متشکل از پرسشنامه اجتناب از اطلاعاتِ اقتباس شده از مایلز و همکاران، پرسشنامه نیاز به شناختِ کاسیوپو و همکاران و پرسشنامه نیاز به خاتمه طراحی شده توسط وبستر و کروگلانسکی استفاده شد. پس از محاسبه روایی و پایایی پرسشنامه ها و توزیع آن ها بین نمونه، داده های پژوهش از طریق آزمون همبستگی پیرسون، آزمون رگرسیون ساده و آزمون رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بین نیاز به شناخت و اجتناب از اطلاعات سلامت رابطه منفی و معنی دار و بین نیاز به خاتمه و اجتناب از اطلاعات سلامت رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت؛ از طرفی دیگر، نتایج آزمون رگرسیون ساده نشان داد که نیاز به شناخت پیش بینی کننده منفی و معنی دارِ اجتناب از اطلاعات سلامت و نیاز به خاتمه پیش بینی کننده مثبت و معنی دارِ اجتناب از اطلاعات سلامت بود؛ علاوه بر آن، نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد که نیاز به شناخت و نیاز به خاتمه به طور هم زمان نیز پیش بینی کننده معنی دارِ اجتناب از اطلاعات سلامت بودند.بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که تعامل هم زمان نیاز به شناخت و نیاز به خاتمه نقش مهمی در اجتناب از اطلاعات سلامت در میان بیماران مبتلا به سرطان دارد؛ بر این اساس، پیشنهاد می شود که به نقش هم زمان این دو ویژگی شناختی توجّه شود. این رویکرد می تواند زمینه ساز طراحی نظام های حمایتی مؤثر و اقدامات هدفمند برای این گروه از بیماران باشد؛ همچنین، تدوین سیاست گذاری ها و اقدامات لازم از قبیل اجرای برنامه های آموزشی همانند آموزش سواد اطلاعات سلامت می تواند به بهبود مواجهه با این مسئله کمک کند.اصالت: پژوهش حاضر با شناسایی نقش هم زمان نیاز به شناخت و نیاز به خاتمه در اجتناب از اطلاعات سلامت بیماران مبتلا به سرطان، خلأ پژوهشی موجود را پُر می کند.

کی ازکاربردهای مهم فناوری بلاک چین، مدیریت اسناد در آرشیوهای الکترونیک است. هدف این پژوهش شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بهره گیری فناوری بلاک چین در آرشیوهای الکترونیک از طریق مرور نظام مند متون مرتبط است. پژوهش حاضر در زمره پژوهش های کیفی و از نوع فراترکیب است که با بهره گیری از روش «سندلوسکی و باروسو» در هفت گام تنظیم سؤالات پژوهش، جست وجوی نظام مند متون، غربالگری و انتخاب متون کیفی مناسب، ارزیابی متون و استخراج داده، تحلیل و سنتز یافته ها، حفظ کنترل کیفیت، و ارائه یافته ها و مدل مفهومی انجام شد. تیم فراترکیب متشکل از دو نفر متخصص علم اطلاعات و دانش شناسی، یک نفر متخصص حوزه آرشیو و یک نفر متخصص مسلط به روش پژوهش فراترکیب بود. پس از تشکیل تیم فراترکیب، مراحل گفته شده به ترتیب هفت گام ذکرشده انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 103 مقاله انگلیسی و فارسی بود که در زمینه شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بهره گیری از فناوری بلاک چین در بازه زمانی 2015 تا 2023 (1390 تا 1402) نگاشته شده بودند و بعد از حذف موارد تکراری و نامرتبط به 40 مقاله رسید. به منظور اطمینان از میزان ربط این مقالات، از ابزار ارزیابی پژوهش های کتابداری و اطلاع رسانی «گلین» که چک لیستی استاندارد برای سنجش تحقیقات کیفی است، استفاده شد. پس از پالایش، نتایج به روش تحلیل مضمون «اترید و استرلینگ» و در قالب مفاهیم فراگیر، سازمان دهنده و پایه دسته بندی شد. عوامل تأثیرگذار بر بهره گیری از فناوری بلاک چین در سازمان ها و مراکز آرشیوی را می توان در 6 دسته مضامین سازمان دهنده فرهنگی، قوانین و مقررات، فنی، اقتصادی، آموزشی و زیست محیطی قرار داد. هر کدام از این مضامین سازمان دهنده دارای تعدادی مضامین پایه هستند که در مجموع، به 27 مضمون می رسند. مضامین سازمان دهنده فرهنگ و قوانین و مقررات و اقتصادی هر کدام با 3 مضمون پایه، مسائل فنی 12 مضمون پایه، زیست محیطی 4 مضمون پایه، و آموزشی با 2 مضمون پایه به دست آمد. از آنجا که پیاده سازی فناوری بلاک چین در آرشیوهای الکترونیک تأثیر به سزایی در بهبود مدیریت اسناد و جلوگیری از جعل آن ها دارد، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر بهره گیری و پیاده سازی این فناوری در آرشیوهای الکترونیک می تواند مؤثر واقع شود. بدیهی است تا کلیه عوامل تأثیرگذار شناسایی نشوند، پیاده سازی و اجرای فناوری بلاک چین هم به گونه ای مناسب شکل نخواهد گرفت و هزینه های قابل توجهی نیز بر مراکز آرشیوی تحمیل خواهد کرد. شناخت این عوامل همچنین می تواند زمینه بهبود مدیریت در حوزه پیاده سازی فناوری بلاک چین در سایر سازمان های مرتبط و مراکز اطلاع رسانی را فراهم آورد.

هدف: ارزیابی هویت حرفه ای و بهره وری پژوهشی در اعضای هیئت علمی هم خون و غیر هم خون دو دانشگاه دولتی بزرگ کشور بود.روش پژوهش: پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است. بررسی متغیر بهره وری پژوهشی در زمره مطالعات علم سنجی به روش تحلیل استنادی و هویت حرفه ای، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، تمامی اعضای هیئت علمی در گروه های آموزشی فنی مهندسی و علوم پایه در دانشگاه شیراز (349) و شهید بهشتی (402) است که بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه ای ساده برحسب گروه های آموزشی، تعداد 260 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها در بررسی بهره وری پژوهشی از علم سنجی و در هویت حرفه ای از پرسشنامه الروزا و کسونب (2013) استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون خی دو استفاده شده است.یافته ها: در دانشگاه های موردمطالعه، اعضای هم خون و غیر هم خون در هویت حرفه ای تفاوت معنی داری نداشتند. تنها در دو بعد مهارت محور و خودمحور، اعضای هم خون نسبت به اعضای غیر هم خون میانگین بالاتری را نشان دادند. آزمون خی دو نشان داد که در شاخص های بهره وری پژوهشی تعداد کل مقالات، مقالات در پایگاه وب آف ساینس، کل استنادات بدون خود استنادی، تعداد کل استنادات، مقالات منتشرشده در همایش ها، تعداد پتنت ها در بین اعضای هم خون و غیر هم خون تفاوت وجود دارد؛ اما در شاخص های تعداد کتب و شاخص اچ تفاوت معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: به لحاظ هویت حرفه ای در بین اعضای هم خون و غیر هم خون در دو گروه آموزشی علوم پایه و فنی مهندسی تفاوتی وجود ندارد؛ درحالی که در بهره وری پژوهشی در اکثر شاخص ها در بین این دو گروه تفاوت وجود دارد.

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. روش شناسی: پژوهش حاضر، پژوهشی کمّی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز در سال 1399 بود. نمونه پژوهش شامل 302 نفر دانشجویان دانشکده های مختلف بود که برمبنای جدول مورگان انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته انجام شد. بدین منظور متون مرتبط با حوزه رفتار اطلاع جویی مشارکتی بررسی و سؤالات مرتبط استخراج شد. برای سنجش روایی صوری و محتوایی، پرسش نامه برای هفت متخصص علم اطلاعات و دانش شناسی فرستاده شد و با توجه به نظریات آن ها، نسخه نهایی به دست آمد. پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار 91/0 به دست آمد. یافته ها : نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین رفتار اطلاع جویی مشارکتی در نمونه مطالعه شده بیش از میانگین مورد انتظار (70 درصد) است؛ براین اساس گفتنی است تمایل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز به اطلاع جویی مشارکتی زیاد است. همچنین نتایج پژوهش پیرامون تجربیات آزمودنی ها نشان داد که از میان انواع متغیرهای پژوهش، فقط بین فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار «تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به صورت جداگانه و سپس بحث با هم گروهی در رابطه با نتایج» و «تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به طور جداگانه با رایانه یا تلفن همراه جداگانه» تفاوت معناداری وجود ندارد و برای سایر تجربیات جست وجوی گروهی در وب میان فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار تفاوت معناداری وجود دارد؛ بدین معنی که فراوانی دانشجویانی که تجربه جست وجوی گروهی در وب را داشته اند (2/71 %) و نیز دانشجویانی که تجربه اطلاع جویی مشارکتی در انجام تکالیف و پروژه های درسی (2/74 %) را داشته اند، به طور معناداری بیش از کسانی است که تاکنون این نوع جست وجو را تجربه نکرده اند. همچنین فراوانی دانشجویانی که کار گروهی آن ها بین یک هفته تا یک ماه (4/35 %) به طول انجامیده است و دانشجویانی که به منابع اطلاعاتی مختلفی (8/82 %) نیاز داشته اند، به طور معناداری بیش از دانشجویان دیگر است. همچنین فراوانی دانشجویانی که تجربه جست وجوی اطلاعات در وب به صورت گروهی در مکانی مشترک، در مکان های متفاوت، برقراری ارتباط از طریق گفت وگوی برخط یا مکالمه تلفنی، برقراری ارتباط با رایانه یا تلفن همراه مشترک و استفاده از نرم افزارهای اطلاع جویی مشارکتی را داشته اند، به طور معناداری کمتر از کسانی است که تاکنون این نوع جست وجو را تجربه نکرده اند. نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان داد که تمایل به اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز از سطح بالایی برخوردار است. شناخت تمایل این گروه به رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی می تواند به مسئولان نظام آموزش عالی کمک کند تا با توجه به اهمیت این نوع رفتار، نسبت به رفع مشکلات احتمالی موجود (مثل استفاده بسیار کم دانشجویان از ابزارهای جست وجوی مشارکتی و وجود بسترهای لازم برای انجام کارهای مشارکتی دانشجویان در مراکز آموزشی و پژوهشی)، و تقویت این رفتارها برنامه ریزی کنند.

هدف: شناسایی مهم ترین عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو از طریق مرور نظام مند متون و سپس دسته بندی آن هاست. روش: پژوهش حاضر به شیوه کیفی و به روش فراترکیب تحلیلی در شش گام انجام شد که عبارت اند از: تعیین واژه های کلیدی، ایجاد معیارهای شمول و حذف مقالات، جست وجو در پیشینه، استخراج فهرست الف، ب و ج، تحلیل توصیفی و تحلیل مضمون. در این راستا، براساس چرخه جست وجو و با به کارگیری تعدادی کلیدواژه، که متخصصان تأیید کرده اند، پژوهش های مرتبط با عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو مطالعه و بررسی شد. پس از تحلیل توصیفی این منابع، مفاهیم متناسب با موضوع استخراج شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 102 مقاله بود که در زمینه شناسایی عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو و در بازه زمانی 1991 تا 2021 نگاشته شده بودند. جست وجوی این منابع در پایگاه های معتبر نظیر وب آو ساینس، اسکوپس، اشپرینگر، امرالد، الزویر، اریک، پروکوئست، ابسکو، سایت سیر، اینفورمیشن ریسرچ، لیزا، لیستا و وایلی انجام شد. پس از استخراج مقالات و گردآوری و تحلیل داده های کیفی آن ها، از این تحلیل ها برای تعیین عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو استفاده شد. یافته ها: عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو خود از زمینه های متعددی همچون کاربر و وظیفه بازیابی نشئت می گیرد که می توان آن ها را به دو دسته کلیِ عوامل مرتبط با کاربر و عوامل مرتبط با وظیفه دسته بندی کرد. دسته اول شامل دانش موضوعی، دانش نحوه کار با سامانه جست وجو، تجربه جست وجو، زبان، ویژگی های جمعیت شناختی، عوامل بافتی، سبک شناختی، بار شناختی و دسته دوم شامل نوع وظیفه جست وجو و دشواری وظیفه بودند. این عوامل به صورت های مختلف فرایند فرمول بندی را متغیر می سازند. تأثیر ناشی از این عوامل را می توان به صورت مثبت و منفی در نظر گرفت؛ برخی از آن ها ممکن است به ارتقای کیفیت فرمول بندی کمک کنند. در مقابل، برخی دیگر ممکن است مانع انجام صحیح این مرحله از بازیابی شوند. نتیجه گیری: ازآنجاکه فرمول بندی بخش مهمی از رفتارهای اطلاع یابی است، شناخت عوامل مؤثر در این فرایند می تواند در کشف الگوهای اطلاع یابی مؤثر واقع شود. همچنین شناخت عوامل مؤثر در فرمول بندی عبارت جست وجو سبب بهبود کیفیت آموزش سواد اطلاعاتی از طریق متخصصان این حوزه می شود. از طرفی به طراحان و توسعه دهندگان وب نیز کمک می کند تا ابزارهای جست وجوی متناسب با نیاز کاربر را ایجاد کنند. ضمن اینکه درک چگونگی فرمول بندی عبارت جست وجو تحت تأثیر عوامل گوناگون و شناخت این عوامل، می تواند به افزایش کیفیت جست وجو و بازیابی نتایج مرتبط تر کمک کند و تعامل انسان رایانه را بهبود بخشد.

عوامل متعددی از مجموعه عناصر تشکیل دهنده سامانه های پیشنهاددهنده در تولید و ارائه پیشنهاد دخیل هستند. مطالعه حاضر، با هدف شناخت تاثیر دو چالش کمبود و پراکندگی داده بر اثربخشی نتایج پیشنهادی سامانه ژورنال یاب رایسست انجام شده است. بدین منظور بیش از ۱۵۰۰۰ مقاله از نشریه های فنی و مهندسی در بازه زمانی ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ از وب سایت نشریه ها گرداوری شد. در مرحله بعد عناصر متنی این مقاله ها شامل عنوان، چکیده و واژه های کلیدی استخراج، نرمال سازی و پردازش شد و پایگاه داده پیکره پژوهش ایجاد گردید. بر اساس تعداد مقاله های گردآوری شده، با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۴۰۰ مقاله پایه که پیش از این در نشریه های مرتبط با موضوع منتشر شده بودند، به روش تصادفی- تناسبی، انتخاب شد. عنوان و چکیده این مقاله ها، به منظور دریافت نشریه های پیشنهادی سامانه، جهت چاپ مقاله در دو مرحله پیش و پس از بهبود دو چالش کمبود و پراکندگی داده به عنوان پرسمان وارد سامانه شد. سپس نتایج پیشنهادی در هر مرحله در قالب فایل اکسل ذخیره گردید. در نهایت میزان اثربخشی نتایج سامانه در هر مرحله، به روش اعتبارسنجی یک طرفه و بر اساس معیار دقت در k تعیین شد. فراوانی نسبی رده ها نشان داد در وضعیت موجود، نشریه هدف تنها در ۲۶ درصد از پرسمان ها در ۳ رتبه نخست پیشنهاد شده است. در راستای بهبود چالش کمبود داده با غنی سازی، نرمال سازی و پردازش داده ها اثربخشی نتایج در ۳ رتبه نخست به میزان ۱۵ درصد افزایش یافت. اما همچنان در بیش از ۳۰ درصد پرسمان ها، نشریه هدف در رتبه ۱۰ و بالاتر پیشنهاد شده بود. بنابراین در مرحله بعد به منظور بهبود چالش پراکندگی، دسته بندی موضوعی داده ها انجام و افزایش ۳۰ درصدی اثربخشی نتایج نسبت به مرحله پیشین در ۳ رتبه نخست حاصل گردید. بر این اساس یکی از عواملی که منجر به کاهش اثربخشی نتایج پیشنهادی سامانه ژورنال یاب رایسست می گردد، کمبود و پراکندگی داده ها است؛ که با غنی سازی پایگاه داده، بهبود فرآیند پردازش و دسته بندی موضوعی داده ها می توان به میزان قابل توجهی با این دو چالش مقابله و اثربخشی نتایج پیشنهادی سامانه را بهبود بخشید.

هدف: هدف پژوهش حاضر، مرور نظام مند پژوهش های حوزه توقف جستجو، به منظور تعیین ابعاد و جنبه ها و نیز سطوح توقف بررسی شده در متون و شناسایی شکافهای پژوهشی این حوزه است. روش: پژوهش حاضر، به روش مرور نظام مند و در دو بخش تحلیل توصیفی و محتوایی انجام شده است. بدین منظور، پژوهش های مرتبط با توقف جستجو در بازه زمانی 1961-2020 در پایگاه های اطلاعاتی جستجو شده، پس از پالایش نتایج، در نهایت محتوای 60 پژوهش به روش تحلیل مضمون و در قالب مفاهیم پایه، سازمان دهنده، و فراگیر تحلیل شد. یافته ها: متون مرور شده در این پژوهش، دو سطح از توقف را شناسایی کرده اند که عبارت است از توقف نشست جستجو و توقف پرسش/ توقف در سطح خلاصه نتایج. در سطح دوم، نشست جستجو به طور کامل متوقف نمی شود، بلکه کاربر پس از پالایش پرسش به جستجو ادامه می دهد. همچنین متون از شیوه دیگری از توقف با عنوان «توقف در سطح صفحه نتایج» نیز نام می برند که طی آن، کاربر پس از استنباطی کلی از نتایج جستجو، صفحه را بدون کلیک بر نتایج ترک می کند. پس از این توقف، ممکن است کاربر با پالایش پرسش، جستجو را ادامه دهد یا آنکه به طور کلی دست از جستجو بکشد. بنابراین در اینجا با سطح دیگری از توقف مواجه نیستیم، بلکه تنها زمان تصمیم گیری درباره توقف تغییر کرده است. عمده پژوهش های موجود، به توقف نشست جستجو پرداخته اند. شناسایی قواعد متوقف جستجو، بررسی کاربست قواعد توقف جستجو در شرایط گوناگون، شناسایی عوامل موثر بر توقف جستجو و توقف پرسش، بررسی توقف در سطح صفحه نتایج، بررسی عمق جستجوی کاربران، تمایز میان نشانه های توقف ناشی از رضایت و نارضایتی از جستجو، و کاوش نشانه های توقف جستجو، ابعادی از موضوع توقف جستجو هستند که در متون بررسی شده اند. قواعد شناسایی شده برای توقف جستجو نیز شامل «رضایت دهی و ناکامی»، «آستانه اندازه»، «آستانه تفاوت»، «تثبیت بازنمون»، «فهرست ذهنی»، و «تک معیار» است و عواملی که توقف جستجو را تحت تاثیر قرار می دهند مشتمل بر محدودیت زمانی، ساختار وظایف جستجو، ردپای اطلاعات، ویژگی های رابط کاربری سامانه، اهمیت کار در نظر کاربر، انگیزه، دانش موضوعی، علاقه به موضوع، و ویژگی های «نیاز به خاتمه» و «نیاز به شناخت» در افراد است. نتیجه گیری: پژوهش های موجود، هریک با پرداختن به جنبه(های) خاصی از رفتار توقف جستجو، کوشیده اند قواعد حاکم یا شماری از عوامل موثر بر آن را شناسایی نمایند و بدین سبب، نیاز به پژوهشی جامع که مسائل مختلف مرتبط با سامانه، کاربر، و شرایط حاکم بر جستجو را در بررسی این رفتار لحاظ نماید، احساس می شود. به عنوان شکافهای پژوهشی این حوزه نیز می توان به لزوم پژوهش در تاثیر متغیرهایی چون تاثیر زبان جستجو، سختی وظایف، و تفاوتهای فردی بر رفتار توقف، تمایز مفصل نشانه های رفتار توقف خوب از بد، تفاوت های توقف در جستجو با رایانه شخصی و تلفن همراه، و نیز بهره گیری از فناوری ردیابی حرکات چشمی و ثبت فعالیت الکتریکی مغز (الکتروانسفالوگرافی) جهت شناخت بهتر رفتار توقف اشاره کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر کشف تأثیر اعتماد و زیرمؤلفه های آن بر رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت داده ها کمّی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی-هم بستگی است. نمونه پژوهش شامل 302 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز بود. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه تمایل به رفتار اطلاع جویی مشارکتی و پرسش نامه کستا و اندرسون (2011) استفاده شد. برای سنجش روایی صوری و محتوایی پرسش نامه ها، از نظرات هفت متخصص علم اطلاعات و دانش شناسی استفاده شد. پایایی هر دو پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. یافته ها: نتایج این پژوهش شواهد بیشتری فراهم آورد که تمایل به رفتار اطلاع جویی مشارکتی می تواند توسط متغیر اعتماد با میزان (5/40 درصد) پیش بینی شود. از میان زیرمؤلفه های اعتماد، زیرمؤلفه قابلیت اعتماد ادراک شده بیشترین تأثیر (9/32 درصد) را بر تمایل به رفتار اطلاع جویی مشارکتی داشت و بعد از آن رفتارهای همیارانه (8/31 درصد) و تمایل به اعتماد (9 درصد) تمایل به رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی را پیش بینی می کنند. البته، اعتماد در کنار تأثیرات مثبتی که دارد می تواند تأثیراتی منفی هم داشته باشد، بدین معنا که سطوح بالاتر اعتماد لزوماً همکاری را تشویق نمی کند؛ زیرا اعتماد کامل باعث می شود که افراد به دیگران متکی شوند و دیگر نظارتی بر فرایند کار نداشته باشند و یا اینکه میدان را برای سوءاستفاده دیگران مهیا کنند. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت نقش اعتماد در فعالیت های مشارکتی، تاکنون پژوهشی که نقش این مهم را در رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی بررسی کرده باشد مشاهده نشد. نتایج پژوهش حاضر می تواند به شناخت بیشتر عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای اطلاع جویی مشارکتی منجر شود. همچنین، نتایج این پژوهش به پژوهشگران، استادان و مدیران کمک خواهد کرد تا با شناخت زیرمؤلفه های مهم اعتماد، بر تقویت و بهبود این زیرمؤلفه ها در جهت تسهیل تمایل به رفتار اطلاع جویی مشارکتی گام بردارند.

مطالعه ی رفتارکاربر بر اساس رویدادهایی که در مغز انسان و در مراحل مختلف رفتار اطلاع جویی رخ می دهد؛ علی رغم نوپایی روش شناختی، مورد استقبال پژوهشگران حوزه ی اطلاعات واقع شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با روش مرور نظام مند، وضعیت پژوهش های انجام گرفته در عرصه ی رفتار اطلاع جویی از طریق مطالعه ی امواج مغزی بررسی شود و با شناسایی خلاء های پژوهشی، پیشنهادهایی برای پژوهش های پیش رو ارائه گردد. در این راستا، از ساختار مرور نظام مند کیتچنهام و چارترز (Kitchenham & Charters 2007) استفاده شده است. با اجرای جستجو در پایگاه های اطلاعاتی علمی به زبان انگلیسی و فارسی، در نهایت 22 منبع انگلیسی و یک منبع فارسی در بازه ی زمانی سال های 2007 تا 2020 یافت شد. در بررسی متون، برخی از مفاهیمی که فصل مشترک پژوهش ها بودند، گروه بندی شده و مبنای دسته بندی موضوعی قرارگرفتند. با مرور پژوهش ها، مشخص شد که بررسی «وضعیت ذهنی کاربر» (10 پژوهش) و «فعالیت امواج مغزی در مراحل مختلف رفتار اطلاع جویی» (12 پژوهش)، رویکردهای غالب موضوعی می باشند. دو مؤلفه ی «بار شناختی» و «سبک شناختی» به عنوان عوامل تاثیرگذار بر وضعیت کاربر شناسایی شدند. «نوع رسانه ی جستجو»، «قالب نمایش اطلاعات» و «شیوه ی خواندن متن» به عنوان سه عامل تاثیرگذار بر ایجاد بار شناختی در هنگام جستجو و پردازش اطلاعات تعیین شدند. ازآنجایی که روش مورد بررسی در این پژوهش، امواج مغزی بود؛ با مطالعه ی پژوهش ها مشخص شد که به دلیل اهمیت حرکات چشم در زمان خواندن، و نقش جدایی ناپذیر آن در فرآیند جستجوی اطلاعات، داده های چشمی نیز دارای اهمیت می باشند. تحلیل امواج مغزی و اتساع مردمک چشم، از مهم ترین سنجه های مورد استفاده در مطالعه ی وضعیت کاربر هنگام جستجو، و «امواج آلفا و تتا» به عنوان شاخص اندازه گیری سطح بار شناختی در فرآیند اطلاع جویی شناخته شدند. همچنین، داده های حاصل از حرکات چشم در هنگام رفتارهای جستجو، و به موازات آن میزان دشواری تکالیف که کاربر در حین جستجو احساس می کند؛ با سبک شناختی کاربران دارای همبستگی بود و درنتیجه ی آن، مشخص شد که انواع مختلفی از رفتارهای اطلاع جویی قابل طبقه بندی و شناسایی است. مراحلی که فعالیت مغزی کاربران در فرآیند اطلاع جویی مورد مطالعه قرار گرفته اند؛ به ترتیب عبارت بودند از «کاوش و فرمول بندی پرسش»، «فرمول بندی دوباره پرسش و انتخاب آن»، «تصمیم گیری و قضاوت درباره ی ربط». نتایج پژوهش ها نشان از تفاوت فعالیت نواحی مختلف مغزی، تغییر سطح اتساع مردمک چشم و تغییر در بسامد «امواج آلفا و بتا» در این سه مرحله از جستجو داشت. پیشنهادهای مطرح برای پژوهش های آتی با کمک مطالعه ی امواج مغزی و دستگاه الکتروآنسفالوگرافی، عبارت بودند از: بررسی رابطه همبستگی میان سبک شناختی با ویژگی های مربوط به تکلیف و دانش زمینه ای در فرآیند رفتار اطلاع جویی، توسعه ی سامانه های شخصی سازی بازیابی اطلاعات با همکاری بیشتر میان متخصصان حوزه اطلاعات و علوم اعصاب، پژوهش در احساسات، خشم و خستگی هنگام رفتار اطلاع جویی با رویکرد مطالعه ی مغزی، استفاده از روش های اقتصادی و ابزارهای قابل حمل برای کاهش هزینه های پژوهشی، ایجاد زیرساخت هایی با هدف افزایش تعداد جامعه ی آماری، و طراحی تکالیف استاندارد در زمینه ی پژوهش های مغزی. از خلاءهای پژوهشی مطرح شده، می توان به نیاز به پژوهش بیشتر برای درک مفاهیم پیچیده ای مانند ربط از طریق تحلیل امواج مغزی در فرآیند اطلاع جویی، و مطالعه ی احساسات کاربر با رویکردهای تلفیقی اشاره نمود.

هدف: شناسایی تأثیر پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات برای اقدامات پیشگیرانه در زمان همه گیری کرونا. همچنین این پژوهش به دنبال  شناسایی تأثیر مداخله گری اجتناب از اطلاعات بر رابطه پریشانی اطلاعاتی و قبول اقدامات پیشگیرانه است. روش:  پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است و با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش(N=16643) تمام  دانشجویان دانشگاه شیراز در مقاطع تحصیلی مختلف بود که در ترم زوج سال تحصیلی 1399-1400 در حال تحصیل بودند. بر اساس جدول مورگان نمونه پژوهش 375 دانشجو انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ترکیبی بود که دارای سه بخش پریشانی اطلاعاتی، اجتناب از اطلاعات و قبول اقدامات پیشگیرانه است. داده های پژوهش پس از تأیید روایی پرسشنامه توسط سه متخصص رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و محاسبه ی پایایی (آلفای کرونباخ) هر سه بخش(پریشانی اطلاعاتی 0.788، اجتناب از اطلاعات 0.856 و قبول اقدامات پیشگیرانه 0.890) جمع آوری شدند. داده ها پس از پشت سرگذاشتن موج چهارم کرونا گردآوری شد. یافته ها:  مدل رگرسیونی قدرت پیش بینی متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات در  اقدامات پیشگیرانه، معنادار است (F(2, 371)=18.029, p<.001 , R2=.089). متغیر پریشانی اطلاعاتی 13.2 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) و متغیر اجتناب از اطلاعات 25.8 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) را تبیین می کند. همچنین یافته های مدل رگرسیون بلوکی نشان دهنده معناداری تأثیر مداخله گری متغیر اجتناب از اطلاعات (F(2, 371)=19.628, p<.000) بر رابطه ی متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و انطباق با اقدامات پیشگیرانه با R2=.096  بود. متغیر پریشانی اطلاعاتی در حضور اثر مداخله گری اجتناب از اطلاعات، 34.5 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) را تبیین می کند. نتیجه گیری: متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات باعث کاهش متغیر قبول اقدامات پیشگیرانه می شود و تأثیر  پیش بینی اجتناب از اطلاعات بر قبول اقدامات پیشگیرانه بیشتر از تأثیر پیش بینی پریشانی اطلاعاتی است. از طرفی اجتناب از اطلاعات بر رابطه پریشانی اطلاعاتی و قبول اقدامات پیشگیرانه اثر مداخله گری تقویت کننده دارد و میزان قبول اقدامات پیشگیرانه، در حضور اثر اجتناب از اطلاعات کمتر می شود. به بیانی دیگر، افرادی که نمرات بالاتری در پریشانی اطلاعاتی کسب کردند و بیش از سایرین از اطلاعات در زمینه کرونا اجتناب می کردند، به میزان کمتری از اقدامات پیشگیرانه کرونا پیروی می کردند. همچنین هیچ رابطه ی معناداری بین دو متغیر اجتناب از اطلاعات و پریشانی اطلاعات مشاهده نشد.

هدف از این پژوهش شناخت مفهوم اجتناب از اطلاعات از منظر خاستگاه، عوامل مؤثر، رفتارها، حوزه های کارشده و خلأ های پژوهش است. این پژوهش با روش مرور نظام مند و با بهره گیری از چارچوب «کیچنهام و چارترز» انجام شد. با بررسی پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی و مطالعه چکیده مقاله های بازیابی شده با کلیدواژه های مرتبط، ۶۵ مقاله مرتبط شناسایی و پس از پالایش، ۴۹ مقاله مرتبط بدون محدودیت بازه زمانی بررسی شد. پس از مطالعه مقالات مرتبط با اجتناب از اطلاعات و با به کارگیری رویکرد تحلیل محتوا، مطالب در چند مقوله موضوعی دسته بندی شد و با توجه به اهداف پژوهش به سؤالات پاسخ داده شد. یافته ها حاکی از آن بود که خاستگاه اجتناب از اطلاعات را می توان در نظریه هایی چون نظریه ناهماهنگی شناختی «فستینگر»، نظریه کاهش عدم قطعیت «گودیکونست» و در مدل هایی نظیر مدل «جانسون» و مدل «ویلسون» جست وجو کرد. مهم ترین عوامل مؤثر در اجتناب از اطلاعات را می توان در دو دسته عوامل لذتی و راهبردی دسته بندی کرد. از جمله عوامل لذتی می توان به ترجیح حل شانس آزمایی های چندگانه، بیزاری از خطر، ضرر و ناامیدی، اضطراب، توجه، حسرت گریزی، حفظ خوش بینی، اجتناب از ناهماهنگی شناختی و سرمایه گذاری بر روی عقاید اشاره کرد. عوامل راهبردی نیز خود به دو دسته راهبردی درون فردی (اجتناب از تناقض پویا، مقاومت در برابر وسوسه، حفظ انگیزه، اجتناب از فرافکنی تعصبات، سلب مسئولیت و ذخیره برای بعد) و راهبردی بین فردی (اجتناب از فاش کردن اطلاعات خود در برابر دیگران و یا دریافت اطلاعات از دیگران که باعث ایجاد تغییر در نگرش شود) تقسیم می شوند. سپس، رفتارهای اجتناب از اطلاعات مطرح شده اند که شامل اجتناب فیزیکی، بی توجهی، تفسیر خوشایند اطلاعات، فراموش کردن و خودناتوان انگاری می شوند. همچنین، بافت هایی که تاکنون اجتناب از اطلاعات در آن ها مطرح شده شامل حوزه سلامت، اطلاعات خطر، رسانه های اجتماعی و خبری، روابط عاطفی و مصرف دخانیات بودند که با استفاده از ابزارهای رایج سنجش اجتناب از اطلاعات مانند پرسشنامه، مصاحبه، مدل سازی معادلات ساختاری، و مشاهده آزمایشگاهی بررسی شده اند. سرانجام اینکه می توان از جمله خلأهای مهم پژوهشی این حوزه به نبودِ مدلی جامع برای اجتناب از اطلاعات که پاسخگوی هر جامعه و هر مسئله ای باشد، و نیاز به توجه بیشتر به اجتناب از اطلاعات در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی اشاره کرد.

هدف: مرور نظام مند پژوهش های حوزه معناشناسی در سامانه های برچسب گذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخه های موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانه ها و شناسایی شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظام مند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد. یافته ها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسب گذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسب ها، بهره گیری از بافت برای ابهام زدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسب گذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهش های آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روش های خوشه بندی برچسب ها برای خوشه بندی منابع. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانه های برچسب گذاری می تواند از حوزه های مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.

هدف : شناسایی قابلیت داوری های آزاد در بازشناخت مقالات پزشکی براساس شباهت آنها به مقالات مربوط. روش شناسی: آزمونی متشکل از 2212 مقاله اف هزار ریسرچ و نظر ات داوری آنها ساخته شد. 100 مقاله به عنوان مدرک پایه به صورت تصادفی انتخاب شد. شباهت نظرات داوری و محتواهای مدارک براساس سنجه شباهت کسینوسی مقادیر <span lang="X-NONE" dir="LTR">TF-IDF در سطح تک واژه ها و دوواژه ها محاسبه شد. شباهت محتوا و نظرات با تحلیل همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. صحت پیش بینی شباهت محتوای مقالات براساس شباهت نظرات دریافت شده به کمک منحنی مشخصه عملکرد سامانه آزمون شد. یافته ها : توان نظرات داوران در بازشناخت مقالات مشابه تأیید شد. میان محتوا و نظرات، همبستگی معنادار وجود دارد. منحنی های تحلیل عملکرد سامانه نیز نشان داد شباهت نظرات داوری، خواه در سطح تک واژه ها و خواه دوواژه ای ها توانایی شناسایی مقالات با محتوای مشابه را دارد. نتیجه گیری : اعتبار نظرات داوران ریشه در توان تخصصی و شناختی آنان دارد. بنابراین، نظرات می توانند در شبکه مدارک، در زمره منابع مرتبط اثربخش در بازشناخت مدارک به شمار آیند. این یافته راه را برای پژوهش در کاربرد نظرات کاربران در حوزه های بازیابی، ارزیابی، یا طبقه بندی متون هموار می کند که شباهت محتوایی در آنها اهمیت دارد.

هدف پژوهش حاضر، شناخت چالش های برگردان نام های فارسی به انگلیسی و فراوانی این چالشها در پایگاه وب آف ساینس است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها کمی از نوع پیمایشی است. جامعه ی پژوهش شامل نام های نویسندگان ایرانی در پایگاه وب آف ساینس می باشد که در بازه ی زمانی هفت ساله ی 2010 تا 2017 مقاله ی انگلیسی نگاشته اند. تعداد 3110873 نام در ابتدا بازیابی شد که پس از پالایش و یکدست سازی اسامی به 11242 نام تقلیل یافت. به منظور پالایش، آماده سازی و تحلیل داده ها از نرم افزار بیب اکسل، اکسل و پایگاه وب آف ساینس استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد در برگردان نام ها از فارسی به انگلیسی چهار گروه چالش های مربوط به "همخوان ها"، چالش های مربوط به "واکه ها" ، چالش های مربوط به "حذف یا تکرار حروف" و چالش های "تلفظی" وجود دارد. در دسته ی اول، چالش های همخوان ها، نویسندگان و نگارندگان در برگردان نام ها در یازده حرف (8 واج)، شامل حروف ق، غ، ژ، ع، و، ک، ج، ک، ث، س، ص، صورت های مختلف نگارشی داشته اند. در دسته ی دوم (چالش واکه ها)، صورت های نگارشی مختلفی در برگردان واکه های (/ i / ، / u /، توالی واج های / e / و / j / ،/ o / ) و پایانه ( ِه) از فارسی به انگلیسی مشاهده شد. در دسته ی سوم، وجود حروف مشدد و حروف (ال) در برخی نام ها موجب به وجود آمدن چندگانگی در نگارش نام ها شده است . و در نهایت در در دسته آخر، آواهای اَ و اِ، و همچنین حذف برخی حروف به علت تفاوت در تلفظ نام ها در گویش ها و زبان های مختلف دچار چندگانگی شده اند. با توجه به اهمیت بازیابی اسامی در جستجوی نویسندگان و همچنین در ارزیابی پژوهش، راهکارهایی همچون استفاده از عملگر های بولی و نویسه جایگزین بین صورت های نگارشی غالب، ایجاد ساندکس زبان فارسی، مجهز کردن پایگاه به ابزارهای دانشی ویژه نام ، جهت یکدستی در برگردان نام ها ضرورت دارد.

هدف: در این پژوهش با مرور نظام مند پژوهش های حوزۀ خودکارسازی پیشنهاد داور برای مقالات در سامانۀ مجلات علمی به شناسایی وضعیت پژوهش های این حوزه ازنظر انواع شواهد خبرگی، انواع مدل های بازیابی مورداستفاده، شکاف پژوهشی موجود پرداخته شده، و درپایان پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است. روش : در پژوهش حاضر، از چارچوب مطالعۀ نظام مند کیچن هام و چارترز (2007) استفاده شده است. جستجو در پایگاه های اطلاعات علمی فارسی و انگلیسی با کلیدواژه های مرتبط انجام و تعداد 50 منبع به زبان انگلیسی در بازۀ زمانی 1992 تا 2018 یافت شد. پس از اعمال پالایش اولیۀ معیارهای ورود و خروج از مطالعه و کنترل توسط متخصصان، تعداد 43 منبع انگلیسی برای ورود به مرور نظام مند انتخاب شدند. سپس با طراحی کاربرگی، استخراج اطلاعات از منابع صورت گرفت. یافته ها: مرور پژوهش ها نشان داد شواهد خبرگی نامزد در مطالعات حوزۀ خودکارسازی پیشنهاد داور برای مقالات ، شامل چهار منبع «اطلاعات خود-توصیفی نامزد داوری» (5 پژوهش)، «مستندات ایجادشده توسط نامزد داوری» (26 پژوهش)، «شبکه های همکاری و روابط علمی نامزد داوری» (2 پژوهش)، و «منابع ترکیبی» (7 پژوهش) هستند و روش روابط علمی و منابع ترکیبی نسبت به دو روش دیگر متأخرتر هستند. همچنین، مدل های بازیابی اطلاعات مورداستفاده در سامانه های خبره یابی داور شامل مدل بولی، مدل بولی بسط یافته، مدل فازی، مدل برداری، مدل احتمالاتی، نمایه سازی معنای نهان، مدل تخصیص معنای نهان و مدل نویسنده- موضوع هستند. شکاف های پژوهشی موجود در این حوزه نیز «عدم توجه به طراحی سامانۀ خبره یابی داور در نشریات و کنفرانس های داخلی»، «عدم توجه به منابع دانشی» و «عدم توجه به دیدگاه کاربران در طراحی سامانه های موجود» است. اصالت/ارزش: با مرور پژوهش های حوزۀ خودکارسازی پیشنهاد داور، یافته های این حوزه ازنظر شواهد خبرگی داوری و مدل های به کاررفته دسته بندی و خلاصه شد. این پژوهش تصویری کلی نسبت به آنچه انجام شده و آنچه بهتر است در طراحی سامانه های بعدی درنظر گرفته شود به پژوهشگران ارائه می دهد.

هدف:شناخت تفاوت عملکرد جستجوی مروری کاربران با سبک های شناختی و تجربیات متفاوت در هنگام جستجو در وب سایت های فروش کالا. روش شناسی:پژوهش حاضر کاربردی است و از تحلیل محتوای کمّی برای استخراج داده های حاصل از تحلیل گزارش های تراکنش کاربران با محیط وب استفاده شده است. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه شیراز و نمونه پژوهش شامل 90 دانشجوی کارشناسی داوطلب بود. یافته ها: در عملکرد کاربران باتجربه و مبتدی تفاوت معناداری وجود دارد؛ کاربران باتجربه در زمان کمتر، موفقیت بیشتری در انجام وظایف نسبت به کاربران مبتدی به دست آوردند. سبک شناختی کاربران تأثیری بر عملکرد آنها در جستجوی مروری نداشت، اما تعامل سبک شناختی و تجربه کاربران تفاوت هایی را در عملکرد آنها به وجود آورد؛ کاربران کلامی- مبتدی نسبت به کاربران کلامی- باتجربه زمان بیشتری را صرف انجام وظایف کردند. نتیجه گیری: کاربران کلامی- مبتدی در جستجوی مروری به کمک و توجه بیشتری نیاز دارند. بنابراین،  هنگام طراحی و آموزش سامانه های اطلاعاتی این مهم می بایست مد نظر قرار گیرد.

پژوهش حاضر می کوشد تا با تبیین نقاط قوت دگرسنجه ها و مقایسه آنها با شاخص های مبتنی بر استناد، فرصت های فراهم آمده توسط وب اجتماعی در ارزیابی پژوهش را آشکار سازد.پژوهش حاضر که در زمره تحقیقاتی کیفی قرار می گیرد، به روش تحلیل مضمون آثار پژوهشی و نظری صورت گرفته است. با تدوین راهبرد جستجویی متشکل از واژه ها و عبارات مبین استناد، تحلیل استنادی و دگرسنجه و بدون اعمال محدودیت زمانی، مدارک مرتبط با این موضوعات در پایگاه های مختلف فارسی و انگلیسی شناسایی شد. کار گردآوری داده ها، با مرتبط ترین آثار پیرامون تحلیل استنادی و دگرسنجی آغاز شد و تا مرحله «اشباع اطلاعات» ادامه یافت. به طور کلی، 89 عنوان مقاله مرتبط با تحلیل استنادی و 86 عنوان مقاله مرتبط با دگرسنجی مطالعه و تحلیل شد. تحلیل متون مرتبط با این دو حوزه، به شناسایی نقاط قوت بسیاری برای دگرسنجه ها در مقایسه با شاخص های مبتنی بر استناد انجامید. از جمله این ویژگیها عبارتند از : آزادی و سهولت دسترسی، عدم وابستگی به پایگاه های تجاری، سنجش اثرگذاری پیش از انتشار، ارزیابی انواع تاثیرات مقالات علمی، کمک به بهبود نتایج داوری مقالات، کاهش محدودیت زبانی، سنجش اثرگذاری پژوهشگران جوان، تسریع فرایند ارزیابی، سنجش تاثیر بر اقشار مختلف مخاطبان، پیش بینی اثرگذاری در آینده، مقایسه بین رشته ای، سنجش اثرگذاری مقالات بی استناد، انواع منابع و آثار علمی و حوزه های موضوعی کم استناد یا دیربازده استنادی. با آن که هر دو گروه شاخص های کمی از نقاط قوت متعددی برخوردار هستند، حوزه دگرسنجی از نقاط قوت منحصر به فرد بسیاری برخوردار است که می تواند کاستی های تحلیل استنادی را بپوشاند. بنابراین، کاربرد این شاخص های جدید در کنار تحلیل استنادی می تواند نتایج ارزیابی پژوهش را به واقعیت نزدیک تر سازد.

هدف: شناخت تفاوت رفتار جستجوی اطلاعات دانش آموزان دبیرستانی با توجه به تجربه و هوش فضایی آنها در وظایف ساده و پیچیده. روش شناسی: روش پژوهش کمّی و از نوع مقایسه ای است. برای گرد آوری اطلاعات جمعیت شناختی و سنجش تجربه از پرسشنامه و برای گردآوری داده ها از روش مشاهده و تحلیل گزارش های تراکنش کاربران استفاده شد. از آزمون های اکستروم و همکاران (1976) نیز برای سنجش هوش فضایی بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش 85 دانش آموز دختر (14 و 15 ساله) پایه هشتم و نهم دوره متوسطه مدرسه دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 1395-1396 بود. آزمودنی ها دو وظیفه کاری را در دو وب سایت آموزشی رشد و جستار جستجو کردند و اطلاعات مربوط به رفتار جستجوی آنان ثبت و ذخیره شد. یافته ها: میانگین نمره چهار متغیر رفتار جستجوی اطلاعات، یعنی طول پرسش جستجو، فرمول بندی مجدد پرسش جستجو، صفحات نتایج مشاهده شده، و پیوندهای مشاهده شده در وظایف ساده کمتر از وظایف پیچیده بود. همچنین، دانش آموزان با هوش فضایی کم، میزان کمتری از این چهار متغیر را نسبت به دانش آموزان با هوش فضایی متوسط و بالا داشته اند. به عبارتی، میزان تعامل کاربران با هوش فضایی بالا و متوسط با وب سایت ها بیشتر بوده است. نتیجه گیری: شناخت رفتار جستجوی اطلاعات دانش آموزان و عوامل مؤثر بر آن به طراحان سامانه های اطلاعاتی در طراحی وب سایت هایی متناسب با نیازهای این گروه کاربر با توجه به ویژگی های آنها کمک می کند. همچنین، می توان سامانه های بازیابی شخصی سازی شده با درنظرگرفتن ویژگی های شناختی مانند هوش فضایی ایجاد کرد.

هدف: شناخت تأثیر تجربه، جنسیت، و سطح پیچیدگی وظیفه بر گم گشتگی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز در جستجوی مروری.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضر کاربردی و از حیث نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع مقایسه ای است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه پژوهشگرساخته و نرم افزار کامتاسیا به منظور ثبت تراکنش های کاربران با وب است. با مشاهده چندین باره فایل های تصویری، داده های لازم استخراج شد. 100 دانشجوی تحصیلات تکمیلی داوطلب نمونه پژوهش بودند که دو وظیفه ساده و پیچیده را در ویکی پدیا از طریق جستجوی مروری انجام دادند.<br /> یافته ها: سطح پیچیدگی وظیفه به تنهایی بر گم گشتگی کاربران تأثیر معناداری نداشت؛ اما در تعامل میان سطح پیچیدگی وظیفه با جنسیت، تفاوت ها معنادار بود؛ بدین صورت که در هر دو وظیفه ساده و پیچیده، کاربران زن گم گشتگی بیشتری را نسبت به مردان تجربه کردند. همچنین کاربران مرد با دشوارشدن وظیفه در دو سطح ساده و پیچیده، بیشتر دچار گم گشتگی شدند. علاوه بر این، آزمون تعامل وظیفه و تجربه بر سطح گم گشتگی نشان داد اثر تعاملی سطح پیچیدگی وظایف با تجربه آنها معنادار نبود. درنهایت، آزمون تعامل وظیفه با دو متغیر جنسیت و تجربه نشان داد اثرتعاملی سطح پیچیدگی وظایف با جنسیت و تجربه کاربران معنادار نیست.<br /> نتیجه گیری: با توجه به شناخت اندک از تأثیر سطح پیچیدگی وظایف، جنسیت، و تجربه بر گم گشتگی در هنگام مرور وب، نتایج پژوهش حاضر می تواند به درک بهتر این مسئله و درنتیجه، نیاز به توجه آنها در فرایند مدل سازی و آموزش کاربران کمک کند.