مطالب مرتبط با کلیدواژه

جمهوری اسلامی


۱۰۱.

ارزیابی کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران در تحقق عدالت سیاسی با تأکید بر مناصب سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۵ 297 - 320

کلیدواژه‌ها: کارآمدی عدالت سیاسی جمهوری اسلامی مناصب سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۹۵
کارآمدی نظام سیاسی جمهوری اسلامی به جهت پیوند با بقا و پایداری نظام، از اهمیت بسیاری برخوردار است. از سویی این مهم سبب شده ارزیابی کارآمدی در تحقق عدالت سیاسی به عنوان اصلی ترین هدف نظام جمهوری اسلامی اهمیت آن را دوچندان کند. لذا پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال اصلی که نظام سیاسی جمهوری اسلامی در تحقق عدالت سیاسی در توزیع مناصب سیاسی به چه میزان موفق بوده است، این فرضیه را مطرح می کند که در عرصه برابری در دسترسی به مناصب سیاسی همواره شرایطی برابر برای توده های مردم در عرصه نامزدی تصدی مناصب سیاسی وجود داشته و اعمال محدودیت های نهادهای نظارتی و مجری انتخابات در راستای اجرای قانون بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در عرصه برابری همواره حضور برابر گونه مردم در عرصه نامزدی تصدی مناصب سیاسی وجود داشته و با گذشت زمان شاخص فضیلت و شایستگی نیز در تصدی مناصب سیاسی بیش ازپیش مورد توجه و رعایت قرار گرفته است.
۱۰۲.

سیاست های حاکم بر اهداف آموزشی در معرفت شناسی استاد مطهری و کاربست آن در نظام جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال اول پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 169 - 192

کلیدواژه‌ها: سیاست جمهوری اسلامی معرفت شناسی شهید مطهری اهداف آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۳۷
آموزش و، به تبع آن، تلاش برای تعیین و تبیین سیاست های حاکم بر اهداف آموزش اسلامی قدمتی به درازای عمر 1400 ساله اسلام دارد. اما ارائه این اهداف در شیعه امامیه به دلیل دوری شیعه از حکومت و قدرت سیاسی از آرای اندیشمندان شیعی استخراج نشده است. از این رو، آثار مکتوبِ مبتنی بر سیاست های حاکم بر اهداف آموزشی از معرفت شناسی اندیشمندانی چون شهید مطهری به منظور کاربست آن در نظام جمهوری اسلامی در دست نیست. پژوهش پیشِ رو پس از تبیین مبانی معرفت شناختی شهید مطهری به این پرسش اساسی پاسخ می دهد: سیاست های حاکم بر هدف های آموزشی در معرفت شناسی استاد مطهری کدام است؟ و کاربست آن در نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ (سؤال) گمان این نوشته بر آن است که می توان از مبانی معرفت شناسی شهید مطهری سیاست هایی چون اشاعه معنویت، ارتقای خودشناسی، پرورش خلاقیت را دریافت، سیاست های که می توانند خود را بر اهداف آموزشی مسلط سازند. (فرضیه) مقصود ارائه سیاست های حاکم بر اهداف آموزشی در معرفت شناسی استاد مطهری است. (هدف) گردآوری اطلاعات برای پژوهش حاضر از طریق تحقیق کتابخانه ای است. آنگاه، داده ها مبتنی بر توصیف و تحلیل و با روش تحلیلی و استنباطی به سنجش گذاشته می  شده است. (روش) عرضه سیاست های چهارده گانه مستخرج از معرفت شناسی شهید مطهری سخن تازه ای است. (یافته)
۱۰۳.

تحلیل گفتمانی سیاست خارجی آیت الله خامنه ای (گفتمان تعامل گرایی ضد نظام سلطه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۵ 107 - 132

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی تعامل گرایی ضد نظام سلطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۴ تعداد دانلود : ۴۲۸
سیاست خارجی هر کشور رویکردها و ایستارهای آن را نسبت به نظام و روابط بین الملل نمایان می سازد. در جمهوری اسلامی ایران، نقش رهبری در سیاست خارجی، ویژه و برتر است. در این مقاله برآنیم تا دیدگاه ایشان به سیاست خارجی را در چارچوب گفتمان «تعامل گرایی ضد نظام سلطه» به بازخوانی، رویکردی که تاکنون چندان مورد بررسی قرار نگرفته بپردازیم. در این مبحث، چنین پرسشی به میان می آید که گفتمان سیاستِ خارجی جمهوری اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ایa چگونه صورت بندی می شود؟ (سؤال) از دید نگارنده، این موضوع در چارچوب گفتمان تعامل گرایی ضد نظام سلطه که از سوی خود ایشان نیز، بیان شده درک شدنی است. (فرضیه) با تحلیل گفتمانی بیانات مقام معظم رهبریa، می توان نشان داد که این گفتمان، دنباله رویکرد امام خمینیŠ است و با محوریت تعامل گرایی ضد نظام سلطه قرار دارد. (هدف) رهیافت نظری پژوهش، نظریه تحلیل انتقادی گفتمان در برداشتی است که ارنستو لاکلا، شنتال موفه و نورمن فرکلاف از آن به دست داده اند. (روش) استواری سیاست خارجی بر دو بنیاد سلبی و اثباتی، برخورداری از ماهیتی مستقلانه و ضد سلطه، و بهره مندی از گرایش ایدئولوژیک – استراتژیک از دستاوردهای این مقاله است. (یافته)
۱۰۴.

رسانه و نقش آن در استحکام ساخت درونی انقلاب اسلامی: رویکردی گفتمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۶ 87 - 109

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی رسانه گفتمان و هژمونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۵۷۴۱
با آنکه نقش بی بدیل رسانه در قوام پدیده های سیاسی، انکارناپذیر است (تاریخچه) اما تأثیر آن، بر استحکام ساخت درونی انقلاب اسلامی، چندان شفاف نیست (مسئله) موضوعی که تاکنون بر پایه نظریه گفتمان بررسی نشده است. (پیشینه) برای رفع این ابهام، باید به این پرسش که رسانه (متغیر مستقل) چه تأثیری بر ساخت درونی انقلاب اسلامی (متغیر وابسته) دارد؟ (سؤال) پاسخ گفت. رسانه که از ابزارهای تحقق هژمونی نظام های سیاسی است می تواند از رهگذر بازتولید و پالایش مداوم دقایق یا وقته های گفتمان معنایی انقلاب اسلامی و حفظ مفصل بندی آنها حول محور دال مرکزی و کمک به ایجاد حالت رسوب شدگی با کاربرد تکنیک های برجسته سازی و حاشیه رانی، از بی قراری این دقایق گفتمانی و بروز وضعیت از جاشدگی که منجر به تزلزل، بی اعتباری و درنهایت زوال گفتمان انقلاب می شود، جلوگیری کند. (فرضیه) نگارندگان در پی آن اند که نشان دهند استحکام ساخت درونی انقلاب اسلامی منوط به تداوم جایگاه هژمونیک منظومه گفتمانی آن است. (هدف) این مقاله از حیث نظری بر شالوده نظریه گفتمان ارنستو لاکلا و شانتال موف و نظریه هژمونی آنتونیو گرامشی استوار است و همه مباحث و استدلال ها و استنتاج ها تا انتها در همین چهارچوب نظری خواهد بود. (روش)کشف چیستی نقش رسانه در امر استحکام بخشی به ساخت درونی انقلاب اسلامی را می توان یافته اصلی مقاله دانست. (یافته)
۱۰۵.

فرهنگ سیاسی مطلوب در جمهوری اسلامی با تأکید بر مسئله هویت ازمنظر آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 111 - 132

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سیاسی جمهوری اسلامی آیت الله خامنه ای پیشرفت هویت استقلال و آزادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۵۲۹
نحوه دستیابی به وضع مطلوب فرهنگ سیاسی بر پایه هویت از منظر مقام معظم رهبریa، دل مشغولی این مقاله است. ازاین رو، با این پرسش روبه رو هستیم که چگونه می توان به وضع پیش گفته دست یافت؟گمان آن است که با تأکید بر هویت دینی، بتوان چهارچوب لازم برای گذار به وضع مطلوب را تدارک دید. ارائه یک قالب اجرایی مبتنی بر راهکارهای مختلف در ابعاد چهارگانه عدالت، پیشرفت، استقلال و آزادی، مقصود نویسندگان را تشکیل می دهد. برای نیل به این هدف، نخست وضعیت موجود فرهنگ سیاسی مد نظر قرار می گیرد، سپس به بررسی وضعیت مطلوب فرهنگ سیاسی اشاره می شود و درنهایت، راه های گذار از وضعیت موجود به مطلوب با تأکید بر نقش هویت ایرانی-اسلامی بررسی می شود. از یافته ها می توان به این نکته اشاره کرد که ذات فرهنگ سیاسی - اسلامی - ایرانی به رغم کاستی های فراوان  از هویت کافی برای شکوفایی تمدن اسلامی برخوردار است؛ زیرا می تواند به منشأ، هدف و مقصد خلقت انسان پی ببرد به آن پاسخ دهد و به کمک آن مراحل پنچ گانه نیل به تمدن اسلامی را پیمود.
۱۰۶.

عوامل فکری و اخلاقی روی گردانی برخی انقلابیون از انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل دی ۱۳۹۹ شماره ۶۰ 96-119
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۷۲
هدف از مقاله پیش رو آشنایی با شناخت علل و عوامل روی گردانی از انقلاب از دیدگاه امام خمینی و مقام رهبری و شناخت مصادیق آن و غور و تفکر درمورد راه حل ها و روش های روشنگری در این مورد است، تا با شناخت و دانش کافی بتوان راه حلی منطقی و عملی برای این پدیده ارائه داد. در این مقاله با استفاده از روش بررسی اسنادی و کتابخانه ای و منابع روز موجود از جمله سخنرانی ها و برنامه های تلویزیونی به بررسی این امر پرداخته شده است. طبق یافته ها در مورد انقلاب اسلامی ایران نیز مانند شرایط تاریخی یاد شده همین گونه است و با بررسی ها و ریشه یابی مشخص شد برخی به جهت ضعف بنیه های فکری و اخلاقی، یعنی نداشتن مبنای فکری اسلامی و انقلابی، سطحی نگری، التقاط فکری، ضعف ایمان، اشرافی گری، جاه طلبی و عدم وحدت و یا بدلیل ضعف در مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و همچنین نداشتن درک درستی از حکومت داری اسلامی و انقلاب از مسیر اصلی این انقلاب جدا شده و راه دیگری در پیش گرفتند.
۱۰۷.

روش شناسی علوم سیاسی و تحلیل تحولات جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم اسفند۱۳۹۹ شماره ۲۷۹ 11-22

کلیدواژه‌ها: روش شناسی دانش سیاسی جمهوری اسلامی انقلاب اسلامی اثبات گرایی تفسیرگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۳۶۱
انقلاب اسلامی ایران که مهم ترین جنبش اسلامی معاصر و مؤثرترین رخداد نیم قرن اخیر می باشد، متفکران شرق و غرب عالم را متوجه خویش ساخته است. ویژگی های مکتبی و منحصربه فرد نظام توحیدی جمهوری اسلامی، بنیان دانش و تئوری های سکولار را به چالش کشید و معادلات پژوهش در علوم اجتماعی، به ویژه دانش سیاسی را با بحران مواجه ساخت. تمایز و تضاد مبنایی، روشی و بومی دانش سیاسی متعارف با نظام توحیدی، سبب ناکارآمدی رهیافت های روش شناختی آن در تحلیل تحولات جمهوری اسلامی ایران گردیده و متأسفانه این نارسایی ها، ساحت جهانی نهضت امام را تحریف و جهان گستر شدن تمدن اسلامی را دچار وقفه های طولانی کرده است. لذا در این نگاره، علل اصلی نارسایی روش های متعارف با تکیه بر روش تحلیلی مقایسه ای، مورد مداقه قرار گرفته و به تناسب، اشاراتی به روش مطلوب شده است تا نقصان ماهوی روش شناسی دانش سیاسی سکولار در تحلیل تحولات جمهوری اسلامی مبرهن گردد.
۱۰۸.

آسیب شناسی سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با نگاهی بر جایگاه هویت ملی در سیاستگذاری فرهنگی

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی جمهوری اسلامی ایران سال ششم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 11 - 39

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سیاست فرهنگی آسیب شناسی هویت ملی جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۴۸۱
سیاست فرهنگی منابع و سنتهایی دارد که در فرهنگ و تاریخ گذشته ریشه دارد؛ اما سیاست فرهنگی به معنای ورود دولت و سازمانهای عمومی و رسمی برای سیاستگذاری در فرهنگ و برنامه ریزی کردن، مفهومی مدرن است. عواملی چون ایجاد هویت ملی و ملت سازی دلیل اولیه روی آوردن به سیاستگذاری برای فرهنگ بوده است. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، واکاوی دلایل عدم موفقیت حیطه سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی را مد نظر قرار داده و به دنبال رصد و آسیب شناسی سیاست فرهنگی کشور است.علاوه بر این به سبب رتبه ویژه مقوله هویت ملی بین موضوعات مختلف سیاست فرهنگی جامعه و اعتقاد متخصصان بر اهمیت آن در مانایی حکومت، این پژوهش شناسایی جایگاه هویت ملی در سیاست فرهنگی را نیز در دستور کار خود قرار داده است. واقعیتهای تاریخی نشان می دهد که هویت سازی ملی، فرایندی همیشگی و ناتمام است و نباید تصور شود که وقتی ملتی شکل گرفت به خودی خود تداوم می یابد و به هیچ تلاش و سازوکار پشتیبانی کننده ای نیاز ندارد؛ بلکه برعکس ملت و روح ملت بودگی در معرض فراز و فرود و چالشهای جدی قرار دارد و لازم است هویت ملی با کاربست سیاستهای فرهنگی، همیشه مراقبت و بازتولید شود.
۱۰۹.

بررسی نظارت فقها بر جمهوری اسلامی با بررسی موضوعی نظارت بر ولی فقیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 268 - 288

کلیدواژه‌ها: نظارت فقها ولی فقیه جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۳۲۸
دین اسلام، نسبت به نظارت بر حاکم و زمامدار حکومت اسلامی تأکید دارد. مبانی اسلام نیز قدرت، بدون نظارت را موجب فساد دانسته و بر ضرورت نظارت تأکید دارد. نظارت بر ولی فقیه در زمینه شرایط و عملکردی است که لازمه آن، دانستن ویژگی های ولی فقیه و همچنین وظایف او از منظر فقه و قانون اساسی است که با توجه به اهمیت آن و نقش مهمی که فقها در این زمینه دارند، تاکنون بررسی جامعی از منظر فقه و قانون اساسی انجام نشده است. در اسلام ادلّه ای وجود دارد که نظارت بر ولی فقیه را اثبات می کند که عبارتند از: عدم عصمت، نصیحت حاکم، امانت بودن مسئولیت و جمهوریت حکومت. نظارت بر ولی فقیه شامل نظارت درونی و بیرونی است و مراجع ناظر بر وی نظارت الهی، همگانی و نهادینه را شامل می شود. برخی از اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بر اهمیت نقش مجلس خبرگان رهبری که نهاد فقاهتی در جمهوری اسلامی است و وظیفه قانونی این نظارت را به عهده دارد، اشاره می کند. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سعی شده تا نظارت و نحوه آن از منظر قانون اساسی و فقه مورد بررسی قرار گیرد و این رهیافت، دیدگاه های دیگر اندیشمندان اسلامی را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
۱۱۰.

رابطه بین درآمدهای مالیاتی و میزان استقلال جامعه در مقابل دولت (با تاکید بر دوره پهلوی دوم و ج. ا. ایران)

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 37-52
تعداد بازدید : ۲۸۰ تعداد دانلود : ۲۷۶
پژوهش حاضر درخصوص ارتباط میان درآمدهای مالیاتی و میزان استقلال جامعه در مقابل دولت می باشد. چراکه پیش-شرط یک جامعه مدنی قوی و به تبع آن رشد قدرت و استقلال جامعه در مقابل دولت، یک دولت دموکراتیک حافظ قانون و نظم است. گرچه در مورد رابطه دولت و جامعه و تاثیر منفی درآمدهای نفتی و منابع خدادادی در کشورهای خاورمیانه بطورکلی مطالعاتی انجام گرفته است. اما هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه بین درآمدهای مالیاتی و میزان استقلال جامعه در مقابل دولت است. در این پژوهش تلاش شده است ماهیت دولت رانتیر در ایران (پهلوی دوم) و همچنین تلاش برای افزایش درآمدهای غیرنفتی (بعد از انقلاب)، و ارتباط آن با قدرت و استقلال جامعه در مقابل دولت در یک پروسه تاریخی مورد کنکاش قرار گیرد. سوالی که در این مقاله مطرح شد این می باشد که چه ارتباطی میان درآمدهای مالیاتی و میزان استقلال جامعه در مقابل دولت وجود دارد؟ که به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این فرضیه می پردازد که دولت بعنوان مسئول دریافت عواید و مالیات های جامعه، مطالبات عمومی را سامان می دهد اما این معادله در کشور رانتیر پهلوی دوم به شیوه دیگری بود و بعد از انقلاب علیرغم وابستگی به درآمدهای خدادادی تفاوت-های زیادی با دولت پیشین وجود دارد. در نهایت یافته ها حاکی از آن است که دولت ایران با ورود عنصر مهمی به نام نفت از نظر کارکردی منحرف شد و به جای آنکه بعنوان نهادی داور بر فعل و انفعالات بخش خصوصی و بازار نظارت داشته باشد، خود به یک بازیگر قدرتمند اقتصادی تبدیل شد.
۱۱۱.

الزامات سیاسی تحقق تمدن نوین اسلامی

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال دوم زمستان ۳۹۹ شماره ۶ 10 – 26

کلیدواژه‌ها: تمدن نوین اسلامی الزامات سیاسی رهبران انقلاب انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۵۲۳
براساس منویات رهبران نظام جمهوری اسلامی ایران،هدف نهایی انقلاب اسلامی تحقق تمدن نوین اسلامی است.بدیهی است که برای ظهور هرپدیده ای نیاز به بسترسازی می باشد،لذابرای تحقق این هدف نیاز به تحولات اساسی در ابعادسیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد.پرسش اساسی این است که مهم ترین الزامات سیاسی تحقق تمدن نوین اسلامی چیست؟ برای پاسخ به سئوال از روش علمی-اسنادی و بهره برداری از آیات قران کریم و شواهدتاریخی استفاده شده است.علاوه برآن، منابع کتابخانه ای متعددی مورد مطالعه قرار گرفته است.یافته نهایی این است که قدرت و اقتدار، تشکیل حکومت اسلامی کارآمد واستقلال،مهم ترین الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی به شمار می آیند.
۱۱۲.

آینده اندیشی از منظر امام خمینی (ره)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 87 - 110

کلیدواژه‌ها: آینده آینده اندیشی امام خمینی (ره) جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۳۰۹
امام خمینی(ره) شخصیت بی نظیر دوره معاصر است. مراجعه به بیانات ارزشمند ایشان و واکاوی در موضوعات گوناگون عمق بصیرت و بینش والای ایشان را روشن تر می کند. این مقاله درپی بررسی آینده اندیشی ازمنظر امام خمینی(ره) است. شخصیت بی نظیری که رهبر بزرگترین انقلاب معاصر است و رفتار، گفتار و منش ایشان تأثیرات شگرفی بر دنیا داشته است که درحال حاضر هم ادامه دارد. ازاین رو، بررسی آینده اندیشی ازمنظر ایشان جایگاه ویژه ای دارد و می توان علاوه بر  برداشت نکاتی پیرامون انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، رخدادهای جهان را نیز تجزیه وتحلیل کرد و با مداقه آنها تصمیمات کلان مؤثر و بهتری را برای آینده اتخاذ کرد. روش این مقاله، اسنادی است و با استفاده از بیانات امام خمینی(ره) به بررسی موضوع پرداخته شده است. در این مقاله ابتدا به بررسی آینده اندیشی و آینده نگری از دیدگاه اسلام می پردازیم. آینده پژوهی از نگاه اسلام، سیر تمدن بشری را هدف مند دانسته و مهم تر اینکه با بشارت پیروزی صالحان و پرهیزکاران در آینده و ظهور امام حاضر، انگیزه درونی مضاعفی برای تلاش و استقامت، به انسان می بخشد. پس از بررسی آینده اندیشی در اسلام و روایات به بررسی آینده اندیشی ازمنظر امام خمینی(ره) می پردازیم. این نتایج حاصل می شود که در دیدگاه حضرت امام(ره) آینده، ساختنی است و انقلاب و نظام اسلامی زمینه ساز ظهور حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف) است. سرفصل های ضرورت و اهمیت آینده نگری، ترسیم جامعه آینده، وظیفه اقشار مختلف در آینده، الزامات دستیابی به آینده ازمنظر امام خمینی(ره) و برخی پیش بینی های محقق شده حضرت امام (ره) نیز به ترتیب بررسی شده است.
۱۱۳.

مطالعه تطبیقی بازتاب خبری مفهوم زن و سیاست در روزنامه های کیهان و جمهوری اسلامی (1397- 1357)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۶) 77 - 90

کلیدواژه‌ها: بازتاب خبری مفهوم زن و سیاست حضور زنان کیهان جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۳۱۳
پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی به روش تحلیل محتواست که با هدف مقایسه بازتاب خبری مفهوم زن و سیاست در دو روزنامه کیهان و جمهوری اسلامی، بین سالهای 1357 تا 1397 صورت گرفت. بدین منظور شمارگان مختلف این دو روزنامه، در طی40 سال، در موضوعات مختلف با هم مورد مقایسه قرارگرفت. روش اجرای این پژوهش با بهره گیری از مقوله بندی، کدگذاری، و شمارش تعداد تکرارهایِ موارد مورد بررسی بود. سپس با بهره گیری از نرم افزارSPSS این پژوهش به انجام رسید. یافته های پژوهش حاکی از آن بودکه روزنامه کیهان به طرز معناداری، بیشتر از روزنامه جمهوری اسلامی به بررسی مفهوم زن و سیاست و بازتاب آن پرداخته است. همچنین دیگر یافته ها حاکی از آن بودکه؛ درمجموع تعداد اخبار و موضوعات رویدادگرا با 7/79درصد (1124 مورد) به مراتب بیشتر از مباحث موضوع گرا که با 3/21درصد (285 مورد) به صورت مفهومی و موضوعی به بازتاب زن و سیاست پرداخته بودند و از عمق کمتری برخوردار بودند، موجود بود. این پژوهش همچنین نشان داد که موضوع زنان و تحول مفهومی آن با سیاست، در اولویت اخبار روزنامه های مورد مطالعه نبوده است. ولی در برخی از برهه های زمانی، بسته به اینکه روزنامه دارای تم فکری اصولگرا یا اصلاح طلب بوده؛ تعداد موارد تکرار بصورت معناداری تغییر نموده است.
۱۱۴.

تحلیل مواضع و فرآیند بسیج منابع سازمان فداییان خلق (اکثریت) و حزب مشروطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 73 - 109

کلیدواژه‌ها: سازمان فدائیان خلق شاخه اکثریت حزب مشروطه ایران جمهوری اسلامی اپوزیسیون ضد انقلاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۴۲۴
سوال اصلی این مقاله آن است که مواضع و فرآیند بسیج منابع حزب مشروطه ایران و سازمان فدائیان خلق اکثریت چه بوده است. چارچوب نظری مقاله پیش رو مبتنی بر نظریه بسیج سیاسی چارلز تیلی است که در آن براساس متغیرهای کنش جمعی، سازمان، منافع، بسیج منابع، فرصت/تهدید و سرکوب/تسهیل، فرآیند بسیج منابع این دو گروه را به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار داده و تفاوت ها و شباهت های آن ها را ارائه خواهد داد. یافته های تحقیق با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و همینطور روش مقایسه ای، حاکی از آن است که مواضع و فرآیند بسیج سیاسی دو گروه دارای تفاوت های عمده ای است به نحوی که امکان هرگونه ائتلاف و همکاری نزدیک با توجه به اختلافات مبنایی بین آن ها منتفی است؛ لیکن هر دوی آن ها در موضع براندازی نظام جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با نظام سیاسی مدنظر خود با یکدیگر هم نظر هستند. سوال اصلی این مقاله آن است که مواضع و فرآیند بسیج منابع حزب مشروطه ایران و سازمان فدائیان خلق اکثریت چه بوده است.
۱۱۵.

مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 277 - 302

کلیدواژه‌ها: قدرت نرم استراتژی جمهوری اسلامی سیاست خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۳۱۲
پژوهش حاضر به مطالعه و تشریح مولفه ها و عناصر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در قرن بیست و یکم می پردازد. در این پژوهش علاوه بر توضیح مولفه ها و عناصر یاد شده سعی شده است اهمیت و شیوه کاربرد این قدرت برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیز تبیین شود . مهم ترین استدلالی که اینجا مطرح شده است آن است که جمهوری اسلامی ایران با افزایش قدرت نرم خود در شرایط عادی، ضمن نفوذ در افکار و قلوب دیگران، می تواند به تقویت و ذخیره سازی قدرت سخت خود در شرایط بحرانی نیز دست یابد. ایران زمانی می تواند از قدرت نرم خود بهره ببرد و به تقویت قدرت ملی خود دست یابد که استراتژی، راهبرد و نیز ارزش های مطلوب خود را به گونه ای ارائه دهد که از دو بعد ملی و فراملی از مولفه های تولید قدرت خود نهایت بهره برداری را به عمل آورد. اهمیت تقویت و به کارگیری قدرت نرم توسط دولتمردان جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی شدن و گسترش ارتباطات بین جوامع بیشتر می شود. حال سئوالی که مطرح می شود این است که مهم ترین مولفه ها و عناصر قدرت نرم ایران در حوزه های فرهنگ و سیاست و دیپلماسی چه می باشند. سئوال دیگر این است که از این مولفه ها و عناصر به چه نحوی می توان برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران استفاده کرد ؟ در پژوهش حاضر سعی شده است به صورت علمی به این سئوالات پاسخ داده شود.
۱۱۶.

تاریخ نگارانِ غیرمتخصص و افول تاریخ نگاری تخصصیِ انقلاب اسلامی: نقدی بر جلدِ پنجم مجموعه «تاریخ تحولات سیاسی جمهوری اسلامی ایران» مرکز اسناد انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 157 - 164

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری روش شناسی جمهوری اسلامی تحولات سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۳۶۵
لزوم تدوین یک تاریخ عمومیِ جامع از روندِ تحولات ایران در عصر جمهوری اسلامی، پس از گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، از نیازی جدی نه فقط در سطح تاریخ پژوهان که در تمام سطوح جامعه ایران حکایت دارد؛ نیازی که مرکز اسناد انقلاب اسلامی، با تشخیص آن، به تدوین چنین طرحی همت گمارده است. این تاریخ عمومیِ جامع با تفکیک های زمانی خُرد، و سرفصل های ریز و دقیق خود می کوشد تا حتی المقدور تمام رخدادهای ریز و درشت ایرانِ پس از انقلاب و روند تحولات کشور در این دوران را بررسی و تصویری تمام نما و جامع -و نه لزوماً مانع - را به خصوص به نسل امروزین جامعه ایران، که خود مستقیماً درگیر و شاهد بسیاری از این حوادث نبوده اند، ارائه نماید. از این مجموعه تا زمان تدوین این یادداشت، پنج جلد منتشر شده و تحولات ایران را از 22 بهمن 1357 تا 31 خرداد 1361 به بحث کشیده است. این یادداشت به نقد و بررسی جلدِ پنجم این مجموعه اختصاص دارد. نویسنده این یادداشت کوشیده است، نقد خود بر این مجلّد را با تأکید بر روش پژوهش در دانشِ تاریخ و میزان رعایت آن در این اثر، متمرکز کند و از این زاویه ارزیابی خود را ارائه نماید.
۱۱۷.

ضرورت و چگونگی حمایت از نهضت های آزادی بخش و محور مقاومت با تأکید بر منظومه فکری امامین انقلاب اسلامی

نویسنده:
منبع: تربیت پاسدار انقلاب اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 101 - 130

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی نهضت های آزادی بخش جبهه مقاومت امامین انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۷۵
جمهوری اسلامی ایران در چارچوب یک نگاه واقع گرایانه و منطقی، بزرگ ترین حامی نهضت های آزادی بخش جهان و به صورت خاص محور مقاومت بوده است. به گونه ای که رویکرد کلان و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در حوزه سیاست خارجی بر همین مدار حرکت کرده است. در حقیقت انقلاب اسلامی ایران نه تنها به نهضت های استکبارستیز منطقه و جهان ازجمله محور مقاومت، حیات دوباره بخشید، بلکه بازتولید و گسترش این گفتمان را نیز همچنان وجهه همت خود قرار داده است. لذا پژوهش حاضر با بررسی تحلیلی مبانی انقلاب، به علل و چرایی و ضرورت حمایت از نهضت های آزادی بخش اسلامی و محور مقاومت پرداخته است. این تحقیق بر مبنای هدف از نوع تحقیقات توسعه ای است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و برای گردآوری داده های تحقیق نیز از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی اسلام ناب محمدی(ص)، محکمات قانون اساسی، منافع امنیت ملی و انتظارات و راهبردهای امامین انقلاب، دفاع از حقوق همه مسلمانان را با حمایت معنوی و مادی از محور مقاومت و نهضت های آزادی بخش در ابعاد نظامی، فرهنگی عقیدتی، امداد و بهداشت، اقتصادی، اطلاعاتی و ضداطلاعاتی و سیاسی در سطوح مختلف تکنیکی، تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی بر عهده دارد.
۱۱۸.

تأثیر انقلاب اسلامی در احیاء و تضمین حقوق شهروندی با نگاه تطبیقی به قانون اساسی مشروطه

نویسنده:
منبع: حقوق بشر و شهروندی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی قانون اساسی دوران مشروطه انقلاب اسلامی ایران جمهوری اسلامی حقوق زنان شورای نگهبان دیوان عدالت اداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی است که دربردارنده حقوق و تکالیف متقابل شهروندان و حکومت در قبال یکدیگر است. وقوع هر انقلابی باعث ایجاد تحول های بنیادین در بنیان های نظری و عملی آن کشور می شود. به دنبال وقوع انقلاب مشروطه، در متمم قانون اساسی مشروطه، فصلی تحت عنوان حقوق ملت به رسمیت شناخته شد لکن به شکل جامع و مانعی به برخی از موضوعات از جمله حقوق شهروندی زنان نپرداخته بود. اما به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و استقرار حکومت جمهوری اسلامی و تعیین قانون اساسی، فصل سوم این قانون با نام حقوق ملت به تبیین حقوق شهروندی مردم ایران اختصاص یافت و به میزان قابل توجهی نسبت به قانون اساسی مشروطه و متمم آن، حقوق شهروندی مردم را به رسمیت شناخت. پژوهش و تحقیق حاضر با روش تحلیلی تطبیقی به بررسی تأثیر انقلاب اسلامی در تأمین و تضمین حقوق شهروندی مردم ایران در مقایسه با قانون اساسی مشروطه و متمم آن و ذکر برخی از مصادیق این تأثیر پرداخته است.
۱۱۹.

بررسی سیر تحولات تجسمی مدال های افتخار از دوره قاجار تاکنون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگره بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۷ 139 - 153

کلیدواژه‌ها: نشان های افتخار دوره قاجار پهلوی جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۵۸۸
مدال ها جدا از جنبه تاریخی، یکی از نمودهای فن و هنر دوره های اخیر تاریخ هنر ایران هستند. نخستین جنبه اهمیت این موضوع ماندگاری این آثار و انتقال سنت های فرهنگی و هنری دوره های مختلف است. مطالعه این آثار که می توانند در شاخه جواهرات و مسکوکات بررسی شوند، به جهت ویژگی های مفهومی و نمادین، ویژگی های تزئینی و ویژگی های بصری حائز اهمیت است. مدال ها که ساخت آنها از دوره قاجار بیشتر رونق گرفته است، به لحاظ بررسی سبک هنری دوره های معاصر هنر ایران نیز دارای اهمیت هستند، و زمینه مناسبی برای بررسی تحولات در ویژگی های بصری مدال ها از دوره قاجار تا زمان حاضر می باشند. بررسی تطبیقی مدال های قاجار، مدال های پهلوی و مدال های جمهوری اسلامی می تواند به شناسایی تفاوت ها و شباهت های فرهنگی هنری این دوره ها و تفاوت های هنری شان کمک نماید. هدف این پژوهش پی بردن به سیر تحولات تجسمی مدال های افتخار در سه دوره یاد شده و درک تفاوت ها و شباهت های تجسمی مدال های این سه دوره است. سوال این پژوهش این است که چه تحولات تجسمی ای در خصوص مدال های افتخار در سه دوره قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی به وجود آمده است و چه تفاوت ها و شباهت های تجسمی ای بین مدال های این سه دوره وجود دارد؟ این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و بررسی نمونه های موزه ای انجام شده است و شیوه تحلیل آثار بر اساس بررسی اصول و قواعد تجسمی به کار رفته در ویژگی های ظاهری مدال ها است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که مدال های قاجار به لحاظ شکل و تزئین یکنواخت تر بوده اند و میان عناوین مختلف این مدال ها شباهت های زیادی وجود دارد، مدال های دوره پهلوی از نظر نقش و تزئینات متنوع تر هستند ولی در نمادهای استفاده شده در این دو دوره شباهت هایی دیده می شود، مدال های دوره جمهوری اسلامی علاوه بر نقوش و تزئینات از نظر شکل نیز تنوع زیادی دارند و میان نمادهای این دوره با دوره های قبل تفاوت زیادی دیده می شود.
۱۲۰.

بایستگی «مقاومت فعال» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (الگوی کنش ایرانی- اسلامی در سیاست خارجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۰ بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۸ 37 - 66

کلیدواژه‌ها: مقاومت انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی امنیت سیاست خارجی FATF

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
مقاله پیش رو با عنوان «بایستگی مقاومت فعال در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، درواقع تلاشی درجهت تبیین و اثبات ضرورت تداوم اصل مقاومت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. «مقاومت» بخش لاینفک هویت و اصول انقلاب اسلامی است. این مفهوم هم در پدیدآمدن انقلاب اسلامی سبب ساز و جهت بخش بوده و هم در استمرار و ارتقای آن نقش اساسی را بازی کرده است. هدف پژوهش این است که با جستجو و تمرکز و مختصات سنجی جایگاه مقاومت در پندار ارزشی و اصولی تفکر انقلاب اسلامی، فهمی از منزلت و درجه پایبندی گفتمانی دولت ها به آن کسب کند و در انتها، با بررسی علت ضرورت بخش به اهمیت مقاومت با مطالعه تهدیدات سنتی و مدرن، به بایستگی مقاومت فعال، به عنوان یک راهبرد نائل شود. در بخش اول مقاله به اصول و پیشینه وجوب دیدگاه مقاومت محور در سیاست خارجی ج.ا.ا و گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از بدو انقلاب تا کنون پرداخته شده و در بخش دوم، تهدیدات مرتبط با سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه موردی هم در باب نهاد FATF به عنوان یک رژیم بین المللی اما با تبعات داخلی، صورت گرفته است. لازم به ذکر است که برای جمع آوری داده ها و تجزیه تحلیل در این پژوهش از روش کتابخانه ای و اسناد مکتوب استفاده شده است.