مطالب مرتبط با کلیدواژه

تحلیل محتوا


۴۴۱.

فرا تحلیل محتوای کتاب زیست شناسی سال دوم متوسطه نظام جدید بر اساس الگوی خلاقیت پلسک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۶۱ 91 - 110

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا الگوی خلاقیت زیست شناسی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۵۷۷
پژوهش حاضر با دو هدف، یکی ارزیابی محتوای کتاب زیست شناسی سال دوم نظام جدید متوسطه، از دیدگاه الگوی آموزش خلاقیت پلسک، و دیگری شناسایی عواملی که می تواند در تدوین محتوای درسی زمینه تفکر و خلاقیت و ابداع را فراهم نماید صورت گرفته است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری پژوهش کتاب زیست شناسی سال دوم متوسطه و ابزار پژوهش برای تحلیل، با توجه به یک طرح کدگذاری در چک لیستِ وارسی محتوا بود. این طرح کدگذاری بر مبنای شاخص های چرخه خلاقیت هدایت شده «پلسک» تنظیم شد. در بررسیِ رواییِ صوری و محتوای چک لیست وارسی محتوا، از نظرات مدرسان علوم تربیتی و معلمان استفاده گردید و جهت پایایی ابزار از فرمول «ویلیام اسکات» استفاده شد. ضریب پایایی محاسبه شده 80/0 بود که مورد تأیید واقع شد. نتایج و تحلیل کمّی محتوای زیست شناسی سال دوم متوسطه با توجه به داده ها نشان می دهد که این محتوا بر بعد آمادگی ذهنی تأکید دارد و برخی از مؤلفه های بعد تخیّل و کاربرد مورد توجه و عنایت قرار گرفته است، به طوری که میزان رعایت مؤلفه ها بسیار اندک بوده و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مؤلفه ها در همه ابعاد وجود ندارد. لذا پیشنهاد می گردد که با رعایت برخی مؤلفه ها در سازمان دهی و تدوین کتاب علوم زیستی دوره متوسطه فرایند آموزش خلاقیت و رشد آن را فراهم ساخت.  
۴۴۲.

تحلیل جریان علمی حوزه های موضوعی مقاله های فصلنامه نوآوری های آموزشی در سال های 1394-1382 (شماره های: 55-5)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۶۱ 137 - 158

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا نوآوری های آموزشی آموزش و پرورش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۴۴۲
هدف این پژوهش تحلیل محتوای موضوعی مقاله های نشریه ای که در دست دارید، یعنی فصلنامه نوآوری آموزشی، طی سال های 1394-1382 است. در این پژوهش 50 شماره از این فصلنامه با روش تحلیل محتوای موضوعی که یکی از روش های انجام پژوهش های علم سنجی است مورد بررسی قرار گرفت و از 14 مقوله اختصاص یافته مدخل نوآوری آموزشی در «اصطلاح نامه اریک» در طبقه بندی موضوع اصلی مقاله ها استفاده شد. جامعه پژوهش مقاله های تألیفی این نشریه از شماره 5 تا 55 و شامل 365 مقاله است. بررسی گرایش های موضوعی نویسندگان مقاله ها مشخص کرد که در چهارده محور موضوع های پژوهشی اعلام شده فصلنامه، موضوع دوم (مبانی نظری و اصول علمی و یافته های دانش روان شناسی تربیتی...) با 32/32 درصد بیشترین و پس ازآن، موضوع های پنجم (نظریه ها و رویکردهای نو در طراحی برنامه های درسی) و هشتم (مدیریت و برنامه ریزی کلاس درس و مدرسه) قرار دارند و به موضوع نهم (آینده پژوهی در آموزش وپرورش) اصلاً پرداخته نشده است. تعداد هفت ویژه نامه موضوعی در این بازه زمانی منتشرشده است. موضوع بهبود آموزش با 35/34 درصد و موضوع آموزش وپرورش با 30 درصد بیشترین حوزه موضوعی فصلنامه است. تعداد 778 نویسنده در تدوین مقاله ها مشارکت داشته اند و 30/46 درصد نویسندگان رشته های تحصیلی خود را اعلام کرده اند و این مقدار تعامل بین رشته ای را نشان می دهد.  
۴۴۳.

تحلیل محتوای مجله رشد دانش آموز بر اساس الگوی خلاقیت پلسک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶۷ 159 - 177

کلیدواژه‌ها: خلاقیت رشد دانش آموز تحلیل محتوا الگوی خلاقیت پلسک اصل توجه اصل گریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۳۴۹
این پژوهش به منظور تحلیل محتوای مجله «رشد دانش آموز» بر اساس «الگوی خلاقیت پلسک» انجام شده است. روش پژوهش کیفی از نوع «تحلیل محتوا» است. جامعه آماری تحقیق شامل همه شماره های مجله رشد دانش آموز در شش ماه اول سال تحصیلی 97 - 1396 بوده است که به روش تمام شماری به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری تحقیق با توجه به طرح کدگذاری چک لیست وارسی محتوا بود که بر اساس الگوی خلاقیت پلسک ساخته شد و از ضریب پایایی قابل قبول (0/80) برخوردار بود. نتایج تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش «آنتروپی شانون» نشان می داد، در محتوای رشد دانش آموز تا حدودی «اصل توجه» و مؤلفه های آن مدنظر قرار گرفته است. در رابطه با «اصل گریز» نیز یکی از ابعاد، یعنی «توجه به جزئیات» رعایت شده است. اما به سایر مؤلفه های اصل گریز، مثل «کوچک نمایی»، «بزرگ نمایی»، «معکوس سازی»، «جایگزینی»، «انعطاف» و «تقویت»، توجه چندانی نشده است. «اصل تحرک در عمل» نیز ضریب اهمیت بسیار پایینی را در رشد دانش آموز به خود اختصاص می دهد. به طورکلی، در مجله رشد دانش آموز میزان رعایت مؤلفه های الگوی خلاقیت پلسک بسیار کم بوده است و هماهنگی لازم در رعایت اکثر مؤلفه ها و در همه ابعاد وجود ندارد.
۴۴۴.

تبیین مؤلفه های تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی و تحلیل جایگاه آن در کتاب های درسی مربوط به شایستگی های غیرفنی دوره دوم متوسطه فنی و حرفه ای و کاردانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال نوزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۷۳

کلیدواژه‌ها: تربیت حرفه ای تحلیل محتوا روش آنتروپی شانون شایستگی فنی و کاردانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۸ تعداد دانلود : ۴۴۷
 پژوهش حاضر به شیوه توصیفی شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا، با هدف تبیین مؤلفه های تربیت حرفه ای مبتنی بر شایستگی و تحلیل جایگاه آن در کتاب های درسی دوره دوم متوسطه فنی انجام گرفت. جامعه آماری کتاب های مربوط به شایستگی های غیر فنی دوره متوسطه فنی در سال 98-97 بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش تحلیل اسنادی، برگه های فیش برداری از اطلاعات و در بخش تحلیل محتوا چک لیست محقق ساخته بود. داده اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص های آمار توصیفی در فرایند آنتروپی شانون تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که چارچوب مفهومیِ تربیت حرفه ای را می توان در سه مؤلفه دانش، نگرش و مهارت تدوین کرد که خرده مؤلفه های خلاقیت و نوآوری، وسخت کوشی با فراوانی بیشتر در رتبه های اول و خرده مؤلفه های درک موقعیت و سازگاری با فراوانی کمتر در رتبه های آخر قرار گرفتند. همچنین، میزان توجه به مؤلفه ها در کتاب های درسی متفاوت است، به طوری که بیشترین تأکید بر مولفه دانش (35/91 درصد) و کمترین تأکید برمولفه نگرش (30/88 درصد) شده است. با توجه به تحولات آموزش وپرورش در عصر جدید، استفاده از برنامه درسی مارپیچی برونر در تدوین و طراحی برنامه درسی و بازنگری در ویراست های آتی در راستای توجه بیشتر به مقوله های کمتر توجه شده، ضروری به نظر می رسد.
۴۴۵.

تحلیل محتوای کتابهای دوره پیش دبستانی از نظر میزان توجه به فعالیت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۶ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴۲ ۲۵-۴۴

کلیدواژه‌ها: پیش دبستانی تحلیل محتوا کتابهای درسی فعالیت بدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۵۲۲
هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتابهای دوره پیش دبستانی از نظر میزان توجه به فعالیت بدنی بود. این پژوهش از نوع توصیفی با روش تحلیل محتواست که به صورت کمّی انجام شده است. جامعه آماری آن سه جلد کتاب درسی ویژه نوآموزان پیش دبستانی با عناوین: کودک، شکلها، رنگها و محیط زندگی (جلد اول)، کودک و آشنایی با طبیعت (جلد دوم) و کودک و آشنایی با مهارتهای زندگی و مناسبتها (جلد سوم) بوده است. این کتابها در سال 1393 از سوی انتشارات مدرسه با نظارت معاونت آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران منتشر شده است. برای گردآوری اطلاعات از نمون برگ (چک لیست) تحلیل محتوا استفاده شده است. واحد ثبت، صفحات کتاب (شامل کلمه، جمله و تصویر) بود که با روش فراوانی و درصد شمارش شده اند. یافته ها نشان دادند که در محتوای کتابهای مورد تحلیل به مؤلفه های واژه فعالیت بدنی، اهمیت فعالیت بدنی و مؤلفه حرکات ریتمیک به هیچ وجه توجهی نشده است (فراوانی صفر درصد). همچنین به مؤلفه های مفاهیم بازی منصفانه، سبک زندگی فعال و سالم، بازیهای بومی- محلی و مؤلفه کنترل حرکتی عمده کمترین، اما به مؤلفه کنترل حرکتی ظریف بیشترین توجه شده است. در مجموع پیشنهاد می شود که فعالیت بدنی به منزله یک کار ارزشمند در کتابهای درسی این دوره معرفی شود. همچنین پیشنهاد می شود که همراه با اجرای حرکات ظریف، به اجرای حرکات درشت بدنی که در دوران کودکی از اهمیتی ویژه برخوردار است توجه شود.
۴۴۶.

بررسی کتاب ریاضی پایه هشتم بر اساس میزان برقراری ارتباط بین دانش رویه ای و دانش مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 61 - 85

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا کتاب ریاضی پایه هشتم دانش رویه ای دانش مفهومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۸ تعداد دانلود : ۶۲۷
هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه هشتم براساس میزان توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و دانش رویه ای است، که برای انجام این پژوهش از شیوه تحلیل محتوا استفاده گردیده است. جامعه آماری، کتاب ریاضی پایه هشتم چاپ 1397 و کل محتوای این کتاب، تحلیل شد. ابزار پژوهش، فرم های تحلیل محتوای محقق ساخته است که به منظور اعتباریابی و روایی صوری و محتوایی ابزار از نظرات و دیدگاه های صاحب نظران، استادان آموزش ریاضی و معلمان باسابقه ریاضی استفاده شد. همچنین، جهت اعتبار نتایج، ضریب توافق 81% از فرمول پایایی ویلیام اسکات به دست آمد. نتایج نشان داد که در تهیه محتوای کتاب توجه کمی به برقراری ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ای شده و در این بین بیشترین توجه به ارتباط بین دانش مفهومی و رویه ها در فعالیت ها و کاردرکلاس ها است، که البته این تعداد نیز چندان درخور توجه نیستند. بیشترین بخش مسائل کتاب نیز به دانش رویه ای اختصاص یافته است. در مجموع می توان گفت که محتوای کتاب نگاهی افراطی به آموزش رویه ها دارد. لازم است که مؤلفان و دست اندرکاران آموزشی در ارائه محتوا با توجه به نیازهای جامعه و دانش آموزان، فرصت هایی برای رشد و پرورش همه جانبه آنان فراهم نمایند.
۴۴۷.

تحلیل محتوای کتاب فیزیک (2) رشته ریاضی فیزیک از دیدگاه الگوی خلاقیت پلسک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 134 - 156

کلیدواژه‌ها: کتاب فیزیک (2) تحلیل محتوا الگوی آموزش خلاقیت پلسک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۳ تعداد دانلود : ۶۲۴
کتاب درسی به عنوان اولین رسانه برای انتقال مفاهیم، نقش مهمی در یادگیری دانش آموزان دارد. از این رو، در تهیه کتاب درسی اثربخش باید فعالیت های آموزشی و تجارب یادگیری یکدیگر را تقویت کنند، و با توانایی هایی دانش آموزان منطبق باشد تا الگوی رفتاری مورد نظر در یادگیرنده به وجود آید. پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب فیزیک (2) پایه یازدهم رشته ریاضی فیزیک بر اساس الگوی آموزش خلاقیت پلسک انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کتاب جدید التألیف فیزیک (2) در سال تحصیلی 1397-1396 است. حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب شده است. برای تحلیل محتوای کتاب فیزیک (2) از یک طرح کدگذاری استفاده شد، که در پنج مرحله به اجرا درآمد. در مرحله اول، واحد زمینه و ثبت مشخّص شد. در مرحله دوم، با توجّه به مقوله های ویلیام رومی واحدهای فعال و غیرفعال از هم تفکیک می شود. مرحله سوم، ضریب درگیری هر کدام از قسمت ها مشخص و واحدهای غیرفعال کنار گذاشته شد. مرحله چهارم، واحدهای فعال به دو دسته کاربرد و خلاق تقسیم و کاربردها کنار گذاشته شد. و در نهایت در مرحله پنجم، برای واحدهای خلاق بر مبنای شاخص های چرخه هدایت شده پلسک کدگذاری صورت گرفت. نتایج به دست آمده از نظر الگوی هدایت شده پلسک نشان می دهد در متن، تمرین ها و تصاویر کل کتاب به ترتیب 50، 50 و 78درصد به «اصل توجّه» ، 33، 48 و 19درصد به «اصل گریز» و 17، 2 و 3درصد به «اصل تحرّک» توجّه شده است. بنابراین، چرخه هدایت شده پلسک در محتوای کتاب فیزیک (2) به صورت متعادلی برقرار نیست، و با اصول سه گانه پلسک (توجّه، گریز و تحرک) انطباق ندارد. و ممکن است در ایجاد و پرورش خلاقیت در یادگیرندگان با چالش هایی روبرو است.
۴۴۸.

تحلیل محتوای علوم سوم ابتدایی با توجه به روش های ویلیام رومی و هدف های آموزشی بلوم و تکنیک های گانینگ

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم مرداد ۱۳۹۹شماره ۲۶ 16 - 30

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا مطالعات سوم ابتدایی گانینگ ویلیام رومی آموزش بلوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۰۴ تعداد دانلود : ۴۹۷۰
هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای علوم سوم ابتدایی از نظر میزان توجه به آموزشی بلوم و سطح خوانایی گانینگ و ویلیام رومی بود. از روش تحلیل محتوا کیفی استفاده شده است. جامعه و نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، کتاب علوم سال تحصیلی 1396 پایه ی سوم بود. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه ی تحلیل مبتنی بر روش ویلیام رومی،سطح خوانایی گانینگ و تحلیل بلوم است که براساس مبانی نظری تهیه و روایی آن ها توسط متخصصان علوم تربیتی تأیید شد ه است. نتایج این پژوهش نشان داد که متن ، تصاویر و سوالات کتاب علوم پایه سوم ابتدایی بر اساس تحلیل محتوا روش ویلیام رومی با ضریب درگیری به ترتیب 38/0 ، 9/0 ،5/0 فعال می باشند و دانش آموزان را به خوبی درگیر کتاب می کند، تا بهتر کتاب را درک کنند. سطح خوانایی کتاب علوم سوم ابتدایی از نظر فرمول گانینگ 6سال تحصیلی بوده که سطح خوانایی کتاب بالاتر از پایه سوم است ،یعنی سطح خوانایی کتاب برای دانش آموزی است که 6 سال را تحصیل کرده است. در نهایت از طریق روش اموزشی بلوم به این نتیجه رسیده ایم که کتاب سوم ابتدایی بیشتر سطح شناختی را درگیر میکند. این کتاب به قسمتهای ازمایش کنید توجه ویژه نموده وفعالیت زیادی دارد.
۴۴۹.

هویت سازی رسانه ای در جریان مذاکرات هسته ای ج.ا.ا (مطالعه موردی روزنامه ایران 1392-1382)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۱ 135 - 159

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا دیپلماسی رسانه ای روزنامه ایران مذاکرات هسته ای هویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۵ تعداد دانلود : ۴۷۵
پژوهش پیش رو به هویت سازی رسانه ای در جریان مذاکرات هسته ای و به طور موردی هویت گروهی نمایش داده شده از کشورهای عضو 1+5 در روزنامه ایران، دوره زمانی 1382 تا 1392، پرداخته است. در دنیای جدید رسانه ها در موضوعات مختلف به کمک سیاست خارجی آمده اند و با طرح موضوعات مختلف سعی در پیگیری منافع خود دارند. در این میان یکی از مهم ترین کارهایی که رسانه ها در این خصوص انجام می دهند هویت سازی از خود و دیگران است تا بدین ترتیب هم به شکل گیری ذهنیت تصمیم گیران کمک کنند و هم افکار عمومی را به سمت وسوی خاصی هدایت کنند. بر همین اساس، دیپلماسی رسانه ای یکی از مهم ترین و تأثیرگذارترین عوامل بر مسائل جدید به طور عام و مسئله روند هسته ای ایران به طور خاص است. سؤال تحقیق بدین صورت مطرح شده است که «هویت سازی رسانه ای روزنامه ایران درخصوص هویت گروهی اعضای 1+5 در سال های 92-82، از چه کاراکترها و مشخصه هایی برخوردار است؟» در این پژوهش یافته های تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوا ضمن تأکید بر سیالیت و برساخته بودن هویت کشورها در روابط بین الملل، هویت های گروهی اعضای 1+5 را در قالب گروه های «دوست» و «دشمن» نمایش می دهد.
۴۵۰.

تحلیل بازنمایی مطبوعات از عوامل مؤثر بر طلاق؛ مورد مطالعه: صفحات اجتماعی روزنامه ایران در سال 1396

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷) 143 - 164

کلیدواژه‌ها: آسیب های اجتماعی طلاق عوامل مؤثر بر طلاق بازنمایی تحلیل محتوا مطبوعات جامعه ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۴۵۵
آسیب های اجتماعی در جامعه ایرانی تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می گیرد. مردم عادی معمولا به چندبعدی بودن عوامل مؤثر بر آسیب های اجتماعی توجه نمی کنند. طلاق یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی در جامعه ایران اسلامی است و مطبوعات به عنوان یکی از عناصر مهم در جهت دهی به ذهنیت مردم محسوب می شوند. مسئله این پژوهش، تحلیل بازنمایی عوامل مؤثر بر طلاق به مثابه یکی از مهم ترین آسیب های اجتماعی در مطبوعات ایرانی است و روش آن، تحلیل محتوا است. بدین منظور، تمامی صفحات اجتماعی روزنامه ایران در سال 1396 با روش تحلیل محتوای کیفی عرفی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش اگر به متن بازنمایی شده در صفحات اجتماعی روزنامه رجوع کنیم، عوامل فرهنگی ای چون عدم مهارت گفت وگو، تغییر دیدگاه ها نسبت به گذشته، دخالت خانواده ها، عدم تفاهم و سازش، عدم مهارت زندگی کردن، عدم مهارت تعامل با همسر، عدم سواد ارتباطی، عدم فرهنگ زندگی سالم، اختلافات زناشویی، نزاع های خانوادگی، رواج فرهنگ غربی، کمرنگ شدن فرهنگ ایرانی، عدم تفاهم خانوادگی و فضای مجازی سهم اصلی را در ایجاد طلاق دارد؛  در مجموع می توان به ترتیب از عوامل فرهنگی، جامعه شناختی، روان شناختی، سیاستی و اقتصادی به عنوان مهم ترین عوامل بازنمایی شده مؤثر در طلاق در صفحات اجتماعی روزنامه ایران نام برد. 
۴۵۱.

جایگاه سرمایه اجتماعی در اندیشه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 215 - 238

کلیدواژه‌ها: امام خمینی (ره) سرمایه اجتماعی تحلیل محتوا مولفه های سرمایه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۵۴۹
در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) نگاه ویژه ای به مردم وجود دارد. از طرفی موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از چالش های حکمرانی محل بحث های نظری گسترده در سطوح تحلیل متفاوت است. در این راستا، مقاله حاضر، با هدف بررسی جایگاه مولفه های سرمایه اجتماعی در اندیشه امام خمینی (ره) از روش تحلیل محتوای کمی استفاده و دو فرضیه را آزمون نمود. تحلیل محتوا با واحد تحلیل پاراگراف در 22 جلد از کتاب صحیفه امام انجام شد. اولویت مولفه های سرمایه اجتماعی براساس تحلیل محتوای صحیفه امام حاصل از فرض نخست بدین شرح است: ارزش ها و هنجار ها، پیوندهای اجتماعی، اعتماد عمومی، مشارکت و در نهایت آگاهی اجتماعی. همچنین در فرض دوم محرز شد که محتوای موجود در مولفه های سرمایه اجتماعی در دیدگاه امام خمینی (ره) با عناصر موجود در نظریه های رایج سرمایه اجتماعی، تفاوت های اساسی و ماهوی دارد. نتیجه کلی این پژوهش حاکی از این است که با توجه به آن چه در قالب مولفه های سرمایه اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (ره) بررسی شد، مفهوم "ظرفیت اعتلای اجتماعی" مفهومی رساتر و شیواتر برای جوهره این مفاهیم است.
۴۵۲.

تصویر ایران در مطبوعات آمریکا: تحلیل محتوای مجله های تایم و نیوزویک در دوره های هفتم و نهم ریاست جمهوری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ششم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۹ 137 - 160

کلیدواژه‌ها: تصویرسازی تحلیل محتوا تایم نیوزویک خود دیگری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۰ تعداد دانلود : ۴۱۳
رسانه ها به لحاظ نقشی که در تعیین اولویت های فکری مخاطبان خود دارند و تاثیری که بر فعالیت های رهبران سیاسی می گذارند، بارها مورد بررسی قرار گرفته اند. رسانه ها و به خصوص رسانه های آمریکایی، مانند مجله های مطرح و پرتیراژ تایم و نیوزویک، از طریق انعکاس رویدادهای مختلف در کشورها، تصویری از آن ها در اذهان مخاطبان خود ترسیم می کنند و همین امر می تواند دیدگاه مردم جهان را نسبت به کشورهای مختلف تعیین کند. در مقاله حاضر برای شناخت تصویر ترسیم شده از ایران، در دوره های هفتم و نهم ریاست جمهوری، دو مجله تایم و نیووزیک مورد بررسی قرار گرفتند. به این ترتیب که 439 مطلب مربوط به ایران، از مجله های مذکور گردآوری و تحلیل محتوا شدند و در نهایت این نتیجه گیری به دست آمد که؛ تصویر ایران در دوره هفتم تصویر کشوری است که خواهان دوستی با کشورهای دیگر و به دنبال تغییرات در ساختار سیاسی و اجتماعی خود است. درحالی که، ایران در دوره نهم به عنوان کشوری ترسیم شده که به دنبال ساخت سلاح های هسته ای و از بین بردن اسرائیل است، اما راه مقابله با آن جنگ نیست بلکه دوستی و مذاکره است
۴۵۳.

ارائه مدلی برای تحلیل محتوای سیاست های فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ششم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۲۰ 47 - 76

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سیاست فرهنگی سیاست گذاری فرهنگی برنامه ریزی فرهنگی تحلیل محتوا ارزیابی سیاست های فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۱ تعداد دانلود : ۳۱۹
این مقاله، بر آن است که مدلی برای تحلیل محتوای سیاست های فرهنگی بدست دهد. منظور از سیاست های فرهنگی در این مقاله به طور خاص سیاست هایی است که از جانب دولت به صورت مکتوب و مصوب ارائه می شود تا زمینه ای برای مدیریت فرهنگی (برنامه ریزی و سازماندهی و هدایت منابع و نیروها) باشد. مدل باید به دنبال پیدا کردن عقلانیت حاکم بر سیاست فرهنگی باشد. به منظور دستیابی به این مدل، ضمن مطالعه ادبیات موضوع به مسائل دخیل و موثر در شکل دادن به سیاست های فرهنگی مثل تعریف فرهنگ، محدوده ی فرهنگ، ویژگی های اجتماعی فرهنگ، دلایل نیاز به سیاست گذاری برای فرهنگ و علل تدوین آن، و سرمشقهای سیاست گذاری فرهنگی و همچنین اجزای سیاست فرهنگی می پردازیم. در نهایت همه ی این موارد که بر شمردیم به علاوه ی نهاد متولی اجرای سیاست تبدیل به متغیرها و حوزه ای که مورد سیاست گذاری قرار گرفته نهایتا هشت متغیر اصلی برای تحلیل محتوای سیاست های فرهنگی را شکل میدهد. به ازای هر متغیر، مقوله های متناسب با آنها از خلال مطالعه ادبیات موضوع استخراج و مطرح شده است.
۴۵۴.

دیالکتیکِ فضاهای معنایی؛ فهمِ تجربه ی حضورِ فیس بوکیِ سوژه های مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۵۲ 91 - 120

کلیدواژه‌ها: تغییرات آب و هوایی پوشش رسانه ای تحلیل محتوا برجسته سازی مسئولیت اجتماعی رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۳۹۱
ما در پژوهش حاضر به دنبال مطالعه ی فهمِ تجربه ی حضورِ سوژه های مجازی در فضای فیس بوک هستیم. برای نیل به این هدف، از روش نظریه ی داده بنیاد و به طور خاص نسخه ی گلیزریِ آن(نسخه ی کلاسیک) استفاده کرده ایم. نمونه ی مورد بررسی ما 17 نفر از کنشگران مجازیِ فیس بوک بوده اند که با استفاده از مصاحبه ی عمیق ساخت نیافته با آن ها مصاحبه انجام داده ایم. بر اساس یافته های پژوهش می توانیم بگوییم که 6 مقوله ی عمده شامل رهایی بخشی مجازی، فرمِ مجازیِ معنای کنشِ عینی، شکل بندی فانتزی، لذت مصرف و تهدیدِ کنترل، تعاملات فضایی کنش و تکثیرِ سیالیتِ ترس در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر و همچنین در ارتباط با «مجازی شدنِ معنا» به مثابه ی مقوله ی مرکزی تجربه ی سوژه های فیس بوکی را مفصل بندی می کنند. با برقراری ارتباط بین این مقوله ها در مرحله ی کدگذاری نظری، دیاگرام نظری را کشف و ارائه داده ایم. بنیاد این دیاگرام نظری، وجودِ درهم تنیدگی شدید بین فضای مجازی و فضای واقعی در تجربه های حضورِ فیس بوکیِ سوژه-های مجازی است؛ به گونه ای که می توان از این مسئله با عنوان «دیالکتیکِ فضاهای معنایی» یاد کرد.
۴۵۵.

دیجیتالیسم در سینما و نمادین شدن «امر خیالی» مطالعه ای بر تصویر «شهر» در فیلم تعطیلات رمی و بلید رانر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ ویژه نامه سینما دیجیتال 77 - 92

کلیدواژه‌ها: مطبوعات متون خبری تحلیل محتوا الشرق الاوسط داعش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۲ تعداد دانلود : ۴۰۷
سینمای کلاسیک با توجه به ابزاری که در اختیار داشت کوشید تا آنجا که می تواند «امر خیالی» لاکان را در کنار این «امر نمادین» بازنمایی کند. با ورود و گسترش علوم دیجیتالی در سینما تخیل از یک سو و تاویل مهار ناشدنی از سوی دیگر بر گستره فیلم ها سایه افکند. یکی از  انگاره هایی که می تواند در همین راستا مورد خوانش واقع شود، مقوله تصویر «شهر» در سینماست. شهری که در سینمای کلاسیک مامنی جهت دست یابی به «امر خیالی» است، در سینمای پست مدرن به مکانی کاملا نمادین بدل می شود. به همین منظور مقاله حاضر با مرور تاثیر دیجیتالیسم بر سینما قصد دارد به این سئوال پاسخ دهد که مفهومی همچون شهر چگونه می تواند از «امری خیالی» به «امری نمادین» تبدیل شود؟ این فرضیه  نیز مطرح می شود که به نظر می رسد به مدد امکان عناصر دیجیتالی در بازنمایی مرز میان «امر خیالی» و «امر نمادین» از میان رفته است و نتیجه اینکه «امر خیالی» خود به عنصری درون «امر نمادین» بدل می شود و به گفته ای دیگر «امر خیالی» خود نمادین می شود و این بازی تا انتها ادامه پیدا می کند. برای عینی تر شدن این پژوهش نگارنده دو فیلم «تعطیلات رومی»( ویلیام وایلر-1953) و «بلید رانر » (ریدلی اسکات-1982) را مورد بررسی قرار داده است.
۴۵۶.

گونه شناسی و تحلیل نظام های ادراک تن در سینمای دیجیتال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ ویژه نامه سینما دیجیتال 93 - 115

کلیدواژه‌ها: حقوق و تکالیف شهروندی کتب درسی تحلیل محتوا آموزش و پرورش نظریه برجسته سازی نظریه کاشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۳۴۸
   پژوهش حاضر می کوشد با تمرکز بر شاخص ها و کارویژه های انحصاری سینما در عصر دیجیتال و رویکردی جامعه شناختی، به گونه شناسی و تحلیل نظام های ادراک تن در سینما بپردازد. برای انجام این کار، نخست با ارائه تعاریف کاربردی از عنصر تن و جایگاه آن در هنر سینما، مسئله اصلی پژوهش در خصوص چیستی مفهوم و معنای تن با تمرکز بر آرای کیت کریگان[1] در سه گونه اصلی تن در نظریه های جامعه شناسی -اَبژه، اُبژه و سوژه[2]- صورت بندی شده و سپس، برپایه گونه های یادشده و تمرکز بر نظام های پیشنهادی و شش گانه ادراکی ویتکین[3] در گستره هنر(نشانه شناختی، اجتماعی، ادراکی، لمسی، دیدمانی و جسمانی) به گونه شناسی تحلیلیِ این عنصر در سینمای دیجیتال پرداخته می شود. در گام سوم، فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر دگرگونی ریخت های سه گانه ادراک تن-اَبژه، اُبژه و سوژه- به واسطه دیجیتالی شدن سینما، با سنجش تطبیقی و تحلیلی مناسبات و تفاوت های کارکردی و ساختاری این عنصر در سینمای دیجیتال و آنالوگ، مورد سنجش قرار گرفته و نهایتا، فهمی کاربردی از چیستی گفتمان و گونه های ادراک تن در سینمای دیجیتال ارائه می شود. برآیند پژوهش حاضر، امکان تحلیلیِ سه نظام نشانه شناختی، اجتماعی و ادراکی را به اثبات رسانده و نظام ادراک لمسی را، در پایین ترین سطح از انطباق و توان برای ادراک تمامیِ گونه های سینمایی قلمداد می کند. همچنین، فرضیه های اصلی پژوهش مبنی بر کارآمدی نظام های ادراکی ویتکین در تحلیل گونه های اصلی و سه گانه تن در سینما-با انگاشت چیرگی گونه سوم: تن سوژه، به ترتیب تایید و رد می شود.
۴۵۷.

تحلیل جامعه شناختی مصرفِ سلامت (مطالعه مراجعان مراکز پزشکی شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 251 - 277

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا توییتر زبان شناسی اجتماعی ضد گفتمان هویت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۴
  یکی از عمده ترین پیامدهای جامعه مصرفی همین کالایی شدن سلامت است. پیشرفت تکنولوژی های پزشکی، گسترش داروها و کالاهای پزشکی و انواع جراحی ها و دستکاری ها به یکی از شیوه های شایع مراقبت از بدن و سلامت تبدیل شده است. پژوهش حاضر در پی آن است که زمینه ها و دلایل شکل گیری میل به مصرف داروها و کالاهای پزشکی را در بین مردم سنندج دریابد و همچنین این مصرف چه دلالت ها، کارکردها و پیامدهایی را به دنبال داشته است. داده های این پژوهش طی مصاحبه عمیق با افرادی که در سال 97 به مراکز پزشکی مراجعه نمودند، گردآوری شده است. بنابر ماهیت موضوع پژوهش، از میان روش های کیفی، نظریه زمینه ای انتخاب گردید. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 26 نفر از مراجعین مراکز پزشکی مصاحبه صورت گرفت تا اشباع نظری حاصل شد و در پایان داده های گردآوری شده در قالب 50 مقوله فرعی، 12 مقوله اصلی و یک مقوله مرکزی کدگذاری و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که «انتظارات اجتماعی و هنجاری» و «چالش های مالی و فرهنگی» به عنوان زمینه تسهیل گر، و «بازار سلامت و زیبایی» و «مصرف زدگی جامعه» به عنوان شرایط مداخله گر عمل می کنند. مصاحبه شوندگان در راهبردهای خویش مصرف دارو و کالاهای پزشکی را به مثابه ابزار دست یابی به «تایید اجتماعی»، «کسب فرصت های اجتماعی»، «کانالی برای هویت یابی» و «پادزهر مشکلات روحی و نواقص» درک و تجربه کرده اند و «پزشک محورشدن سلامتی»، «شی واره شدن بدن»، « فردی شدن هویت» و «اختلالات روحی» را از مه ترین آثار و پیامد مصرف داروها و کالاهای پزشکی عنوان کردند. مقوله مرکزی در برگیرنده سایر مقولات پژوهش نیز «سبک زندگی سلامت محور» است.
۴۵۸.

الگوی عفاف بر مبنای تحلیل محتوایی سوره نساء(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ (پیاپی ۶۰) 11 - 36

کلیدواژه‌ها: سوره نساء عفاف خویشتن داری عفاف رفتاری تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۳۱۹
مسئله عفاف از مهم ترین آموزه های اخلاقی قرآن کریم است و ابعاد گسترده ای دارد. رعایت این فضیلت اخلاقی دارای آثار فردی و اجتماعی والایی است؛ از این رو، شناخت ابعاد و حیطه های آن در قرآن کریم حائز اهمیت است. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه تحلیلی گزاره های عفاف در سوره نساء است. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، گزاره های مرتبط با مفهوم عفاف تجزیه و تحلیل و سپس، طبقه بندی موضوعی گردیده و در نهایت، یک مدل منطقی برای ابعاد عفاف در سوره نساء ترسیم شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عفاف در این سوره از نظر رفتاری، گفتاری، مالی، خویشتن داری و مراعات عفاف در هر دو جنس مرد و زن از ابعاد گسترده ای برخوردار است. عفاف نه تنها برای زنان - که با توجه به مسئله پاکدامنی انسان ها - برای هر دو جنس مرد و زن ضرورت دارد. بررسی کمّی ابعاد عفاف در این سوره نشان می دهد که عفاف رفتاری از بیشترین بسامد برخوردار است؛ این امر بیانگر آن است که عفاف باید بیشتر در رفتار انسان ها تجلّی و ظهور یابد.
۴۵۹.

مهارت های تفکر انتقادی درکتاب های «مطالعات اجتماعی» دوره ابتدایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 67-88

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا مهارت های تفکر انتقادی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۰ تعداد دانلود : ۶۰۴
یکی از مؤلفه های تعیین کننده تعلیم و تربیت مؤثر، توسعه مهارت های تفکر انتقادی در فراگیران است. ابزار مهم این فرایند در نظام های متمرکز آموزشی، کتاب های درسی است که می تواند با افزایش ضریب تفکر یا دعوت به پژوهش، رشد تفکر انتقادی را در پی داشته باشد. هدف این تحقیق ارزیابی میزان توجه به کتاب های «مطالعات اجتماعی» دوره ابتدایی به مهارت های تفکر انتقادی است. جامعه آماری کتاب های «مطالعات اجتماعی» پایه های سوم تا ششم دوره ابتدایی است که مجموع آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات «چک لیست» محقق ساخته بر اساس مؤلفه های تفکر انتقادی لیپمن است. نتایج نشان می دهد: 1. مهارت های تفکر انتقادی در سطوح تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح در پایه های گوناگون تحصیلی دوره ابتدایی متفاوت است. 2. مهارت های تفکر انتقادی در تمام سطوح تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح در تمام کتاب های پایه های سوم تا ششم پایین تر از حد انتظار است. 3. وضعیت نسبی مهارت های تفکر انتقادی در سطح توضیح، درکتاب های «مطالعات اجتماعی» بهتر از سطوح دیگر است. 4. در مجموع، کتاب های «مطالعات اجتماعی» دوره ابتدایی از ایجاد توانایی مهارت های تفکر انتقادی مطلوبی در شاگردان برخوردار نیست.
۴۶۰.

تحلیل محتوای کتاب های جدیدالتألیف «علوم تجربی» دوره ابتدایی ایران با توجه به مؤلفه های «کفایت اجتماعی» فلنر(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 93-111

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا کتاب های درسی علوم تجربی کفایت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۲۴
تحقیق حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب های جدیدالتألیف «علوم تجربی» دوره ابتدایی با توجه به مؤلفه های کفایت اجتماعی انجام شده است. روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی پیمایشی و تحلیل محتوای کمّی و کیفی است. جامعه آماری تحقیق 150 تن از متخصصان علوم تربیتی و محتوای پژوهش شش کتاب درسی «علوم تجربی» دوره ابتدایی است. روش نمونه گیری در تحقیق حاضر، روش «تمام شماری» بوده است. ابزار جمع آوری داده ها در تحقیق حاضر را پرسش نامه و سیاهه ثبت داده ها تشکیل می دهد. روایی ابزارها از طریق مراجعه به خبرگان ارزیابی و تأیید شد و برای آزمون پایایی ابزارها، برای پرسش نامه، از آزمون «همبستگی» بهره گرفته شد و به منظور سنجش پایایی سیاهه ثبت داده ها، از ضریب توافق استفاده گردید. ضریب همبستگی 82/0 و ضریب توافق 78/0 محاسبه گردید که نشان از پایایی بالای ابزارهای تحقیق دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که 53/60 درصد کل محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دروه ابتدایی ایران به مؤلفه های کفایت اجتماعی پرداخته اند که این نسبت خوبی است، اما نقطه ضعف موجود در عدم توازن بین میزان تأکید بر چهار مهارت کفایت اجتماعی است که البته این مسئله در تک تک کتاب های درسی نیز وجود دارد، بدین گونه که در کل محتوای کتاب ها، بیشترین تأکید بر مهارت های شناختی، و کمترین تأکید بر مهارت های هیجانی بوده است.