پژوهش های مدیریت عمومی (پژوهش های مدیریت سابق)

از ویژگی های عصر حاضر افزایش سن کارکنان متخصص و در نتیجه کم شدن تعداد این نیروهاست از این رو، پیر شدن نیروی کار یک چالش بزرگ برای سازمان ها و دولت ه است. از طرف دیگر  افزایش سن و روند سالخوردگی جمعیت، بهبود امید به زندگی، کاهش زاد و ولدها و وضعیت اقتصادی و اجتماعی جامعه، به تمایل کارکنان بازنشسته به برگشتن به بازار کار می افزاید و لذا ضرورت دارد تا به شرایط و توقعات این گروه کاری اهمیت داده شود. اشتغال پل به اشتغال مجدد بعد از بازنشسته شدن از مشاغل عادی تمام وقت و قبل از خارج شدن کامل از فعالیت های درآمدزا، گویند. این پژوهش با رویکرد داده بنیاد و با هدف بررسی الگوی اشتغال پل خبرگان در ایران اجرا شده است. این پژوهش از نوع کیفی، توسعه ای، تفسیری و استقرایی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل ده خبره دانشگاهی – اجرایی می باشد که مشغول به اشتغال پل هستند و با روش قضاوتی انتخاب شده اند. در این پژوهش بعد از مرحله انتخاب جامعه، پاسخ سوالات پژوهش با مصاحبه های نیمه ساختار یافته داده شد. بعد از مرحله بررسی و تحلیل مصاحبه ها، 186 کد اولیه یافت شد که از میان آنها نیز 76 مفهوم، 22 مقوله فرعی و 15 مقوله اصلی استخراج شد. بدین ترتیب عوامل؛ محیطی، اجتماعی، فردی، روانشناختی و دولتی به عنوان شرایط علی؛ الزامات قانونی نظام ارزشی حاکم بر اشتغال پل به عنوان عوامل زمینه ای؛ عوامل سازمانی و موقعیتی به عنوان عوامل مداخله گر، کنش دولت، کنش سازمان و کنش بخش مدیریت منابع انسانی به عنوان راهبرد، عوامل سازمانی – دانشی، زیرساختی – هزینه ای، فردی – انگیزشی به عنوان پیامد اشتغال پل شناسایی شدند. الگوی ارائه شده می تواند برای برنامه ریزی در سازمان ها مبنایی فراهم کند تا مجددا از تجارب، تخصص و مهارت های بازنشسته ها در مشاغل حرفه ای و غیرحرفه ای استفاده شود. لازم به ذکر است که پیش نیاز پیاده سازی درست اشتغال پل در سازمان ها، تدوین و اجرای سیاست ها و استراتژی منابع انسانی متناسب با آن می باشد.

محیط پیچیده، پویا و تعدد بازیگران، ماهیت تصمیم گیری و خط مشی گذاری در نظام های سیاسی را پیچیده و چالش برانگیز ساخته است. جهت مواجهه با چالش های موجود در این فضا و اتخاذ تصمیماتی مبتنی بر واقعیات، لازم است مسائل عمومی به طور دقیق و همه جانبه رصد شده و ضمن بهره مندی از ایده و نظرات ذی نفعان در صورت بندی و ارائه راهکارهای سیاستی، تحلیل های پیشینی مبتنی بر شواهد نیز ارائه گردد. این مهم، در دهه های اخیر در قالب راه اندازی ساختارهایی با عنوان "رصدخانه خط مشی" یا "رصدخانه حکمرانی" مورد توجه دولت ها قرار گرفته است. با توجه به کارایی چنین نهادی در کشور، پژوهش پیش رو در نظر دارد تا با بررسی تطبیقی رصدخانه های خط مشی و حکمرانی، منبعی علمی را در راستای کمک به طراحی و توسعه این مراکز فراهم آورد. در این پژوهش، از روش الگوبرداری برای بررسی تطبیقی رصدخانه های خط مشی و حکمرانی در سراسر جهان استفاده شده است. از میان بالغ بر 100 رصد خانه، 32 رصدخانه به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید و در گام بعدی، با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی و تحلیل این مراکز پرداخته شد. یافته های پژوهش در خصوص چیستی و چگونگی رصدخانه های خط مشی و حکمرانی در قالب دسته های مفهومی شامل گستره موضوعی، مأموریت، اهداف و اقدامات، ساختار سازمانی و فرایندها، تولیدات و خروجی ها ارائه شده است.

با توجه به اینکه اینترنت و پیشرفت تکنولوژی موجب ایجاد زیرساخت های بسیار پیشرفته جهت تعامل میان سازمان ها و مشتریان شده است و هم آفرینی ارزش و همچنین هم تخریبی ارزش دو جزء تفکیک ناپذیر از ارتباط مشتری با سازمان و فرایند تعاملی بین این دو می باشد، موضوع اصلی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است عوامل زمینه ساز هم تخریبی ارزش در پلتفرم های اقتصاد اشتراکی است که امروزه بسیار مورد استقبال کاربران قرار گرفته اند. در این پژوهش با بررسی 157 مقاله به روش فراترکیب بر اساس مدل هون (2013) و مصاحبه نیمه ساختار یافته با 21 خبره صنعت و دانشگاه در قالب تحلیل مضمون، متغیرهای ایجاد کننده هم تخریبی ارزش مشتری شناسایی شده و با استفاده از روش مدلسازی ساختاری تفسیری جهت تأثیر هریک از متغیرها مشخص شده و با استفاده از روش میک مک میزان تأثیر متغیرها بر یکدیگر مشخص شده است. با توجه به نتایج این پژوهش، عوامل کلان، زیرساخت نامناسب، فقدان مهارت فنی، فقدان اطلاعات صحیح، توصیه شفاهی و فقدان کنترل عملیات عواملی هستند که زمینه ساز هم تخریبی ارزش مشتری شده و با ایجاد تغییر در این متغیرها می توان از بروز هم تخریبی ارزش مشتری جلوگیری نمود.

عملکرد برند به میزان دستیابی برند به اهدافی که از پیش طراحی شده است گفته می شود. سرمایه اجتماعی و رفتار شهروندی برند نیز دو عامل مهم در ارتقاء عملکرد برند در سازمان ها هستند. این پژوهش با هدف بررسی اثر سرمایه اجتماعی بر عملکرد برند با نقش میانجی رفتار شهروندی برند کارکنان صورت گرفت. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش و ماهیت توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت های تولیدکننده فراورده های لبنی در استان اردبیل بود که طبق فرمول کوکران برای جوامع نامحدود تعداد 260 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید که انتخاب این افراد از جامعه آماری به صورت در دسترس صورت گرفت. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی، عملکرد برند، و رفتار شهروندی برند استفاده شد. جهت تجزیه وتحلیل فرضیه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSSو AMOS تجزیه وتحلیل شد. روایی با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی به وسیله آلفای کرونباخ بررسی و تأیید شد. بر اساس یافته های پژوهش، سرمایه اجتماعی بر عملکرد برند تأثیر مثبت و معنادار می گذارد و رفتار شهروندی برند نیز بین سرمایه اجتماعی و عملکرد برند نقش میانجی ایفا می کند. یافته های این پژوهش می تواند در حرکت و توجه بیشتر مدیران شرکت های تولیدکننده فراورده های لبنی به سرمایه اجتماعی و عملکرد برند شرکت مؤثر باشد.

طی سال های اخیر تأکید بر ظرفیت های اجتماع محور به عنوان یکی از رویکردهای مهم تاب آوری جوامع در شرایط بحران، مورد توجه بسیاری از صاحب نظران و محققان قرار گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تاب آوری مبتنی بر ظرفیت های اجتماع محور در شرایط بحران و ارائه الگویی در این زمینه با استفاده از روش فراترکیب انجام شده است. با توجه به جهت گیری پژوهش می توان آن را در زمره پژوهش های کاربردی با ماهیت اکتشافی قرار داد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مقالات منتشرشده در پایگاه های علمی داخلی و خارجی در محدوده زمانی 2000 تا 2023 بود، که درنهایت 56 پژوهش که ارتباط نزدیکی با موضوع مورد مطالعه داشتند به عنوان نمونه انتخاب و با تحلیل محتوای آن ها ابعاد و کدهای الگوی موردنظر استخراج شدند. براساس یافته های پژوهش، 66 شاخص و 18 مؤلفه در سه دسته «عوامل سازمانی»، «عوامل گروهی» و «عوامل فردی» به عنوان عوامل مؤثر بر تاب آوری مبتنی بر ظرفیت های اجتماع محور در شرایط بحران شناسایی و برچسب گذاری شدند. نتایج نشان داد که این سه دسته عامل می توانند به طور همزمان در هر یک از مراحل سه گانه قبل، حین و پس از بحران بر تاب آوری جوامع تأثیرگذار باشند و به میزان قابل توجهی اثرات منفی ناشی از وقوع بحران را کاهش دهند.  

استفاده از روش های نوین تأمین مالی در بخش آموزش عالی به دلیل وجود محدودیت روزافزون بودجه عمومی و وجود انواع تقسیم بندی دانشگاهها بر اساس تنوع عملکردی، یکی از دغدغه های اصلی مراجع سیاست گذار علم و فناوری است. لذا شناسایی و ارائه یک الگوی پیشنهادی برای تخصیص اعتبار مالی دانشگاه ها امری ضروری است. بر همین اساس به بررسی دقیقِ الگوی تامین اعتبار مالی در 16 کشور و مقایسه کمی و کیفی آنها با روش تامین منابع مالی در ایران پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد که با وجود تفاوت سهم روش های متداول تامین منابع مالی در دانشگاه های دولتی و غیر دولتی، روش های مرسوم در تامین منابع مالی دانشگاه های کشور شامل چانه زنی سیاسی، پرداخت بر اساس معیار هزینه سرانه دانشجو، مبتنی بر عملکرد و یا بر اساس برنامه ها و اهداف خاص از پیش تعیین شده صورت می گیرد در حالی که در دیگر کشورها از روش های کلی همچون حمایت های دولتی، شهریه، خیرین و سایر منابع بهره می گیرند. هر چند که هر یکی از این روش های کلی برای کشورهای دیگر دارای مولفه های جزئی تر نیز می باشند. استفاده روش های چون تغییر در پیکره آموزش عالی و بازنگری در نحوه تخصیص بودجه های پایه، اختصاص بودجه برای اولویت ها و سیاست های خاص در آموزش عالی، اختصاص بودجه های انگیزشی، جذب کمک های خیرخواهانه از طریق اعطای مشوق های مالیاتی برای خیرین و همچنین قراردادهای اجتماعی بین دولت و مردم می تواند در بهبود و ارتقاء منابع مالی دانشگاهها موثر باشد. در عین حال که می توان با قراردادن معافیت های مالیاتی برای قراردادهای درآمدزای دانشگاه ها، این مسیر را هموار تر نمود.

کنترل به طور عام و ارزیابی عملکرد به طور خاص از مهمترین سازوکارهای اجرایی جهت اعمال مدیریت اثربخش است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی ارزیابی عملکرد مدیریت بانک با رویکرد فناوری های نوین از روش فراترکیب انجام شده است. در روش فراترکیب پژوهشگر بازنگری دقیق و عمیق در موضوع انجام داده و یافته های پژوهش های کیفی مرتبط را ترکیب می کند. با استفاده از روش فراترکیب، 97مقاله حوزه مدیریت عملکرد ، ارزیابی عملکرد، ارزیابی عملکرد مدیریت ، فناوری های نوین در بانک ها و با تحلیل محتوا ، ابعاد و کدهای مربوطه استخراج گردید که 130 کد در 4 سطح وظایف مدیریت ، مهارت های ادراکی ، مهارت های فنی و مهارت های انسانی شناسایی شد و میزان اهمیت و اولویت هر یک به روش کمی آنتروپی شانون تعیین شد و براساس یافته ها مشخص شد کدهای ساختار (باز) ، تخصیص منابع ، هزینه ها ،  راهبرد دیجیتال ،  ایده پردازی روش ها وخدمات جدید دیجیتالی شده ، نگرش مشتری ، نفوذ فزاینده اینترنت ،  پذیرش مشتری ، دانش موجود ،  سرمایه گذاری دیجیتال ، فناوری های جدید و منابع موجود دارای بیشترین ضریب اهمیت اند. در نهایت پس از طی گام های پژوهش، الگوی مناسب ارزیابی عملکرد مدیریت با رویکرد فناوری های نوین در دو لایه امکان سنجی و ساختار اجرا و لایه حمایتی طراحی برنامه ارزیابی عملکرد مدیریت ارائه شد.

نقش نیروی انسانی دانش محور در شرکت های دانش بنیان، به عنوان یکی از مشخصه های (به واقع سرمایه) اصلی این شرکت ها، بسیار برجسته می باشد. این پژوهش با هدف طراحی الگوی توسعه حرفه ای منابع انسانی شرکت های دانش بنیان در پارک علم و فناوری سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران انجام شد. این مطالعه کیفی، از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه پژوهش شامل خبرگان و مدیران سازمانی مطلع منابع انسانی بود که تعداد 15 نفر از خبرگان با روش نمونه گیری هدفمند و به صورت گلوله برفی انتخاب شدند. تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی و به صورت کدگذاری انجام شد. با کدگذاری مصاحبه های استخراج شده درنهایت، 442 نشانگر، 149 مفهوم، 23 مؤلفه و 4 بعد شن اس ایی شدن د که چهار مؤلفه اصلی عبارت است از برنامه ریزی و سیاست گذاری، آموزش و یادگیری، اجرا و طراحی و مدیریت عملکرد. جهت افزایش اعتبار داخلی مطالعه از روش کنترل اعضا (member checking) استفاده شد. یافته های این مطالعه به ذی نفعان، سیاست گذاران و مدیران شرکت های دانش بنیان ​​کمک می کند تا از شیوه های توسعه منابع انسانی مناسب برای بهبود شایستگی های کارکنان و افزایش اثربخشی بهره ببرند.

امروزه رکود اقتصادی، ایجاد اشتغال و مسائل زیست محیطی مورد توجه کشورهای مختلف جهان  ازجمله ایران است. در همین راستا تعاونی در کشور، خود می تواند یک راه حل برای برونرفت از شرایط اقتصادی و اجتماعی نامطلوب موجود از جمله ضعف در ایجاد اشتغال برای جوانان و سرمایه ی اجتماعی، رکود اقتصادی و مشکلات زیست محیطی در کشور باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی عملکرد کسب و کارهای بومی و محلی در شرایط رکود اقتصادی با تأکید بر توسعه قابلیت های تعاونی ها می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است، جامعه آماری پژوهش شامل مجموعه مدیران، سرپرستان و کارکنان تعاونی های واقع در استان سیستان و بلوچستان به تعداد۳۴۵ نفر بود که از بین آن ها ۱۸۲ نفر گروه نمونه به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت آزمون فرضیه پژوهش از روش مدل های تصحیح خطای برداری استفاده می شود. این آزمون اثرات متغیرها در بلندمدت را مورد ارزیابی قرار داده و همچنین واکنش متغیرها به شوک دوره های رکود اقتصادی را بررسی نمود. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار EViews انجام شد. بر اساس یافته های آماری می توان ادعا نمود که در بلند مدت تعاونی ها با ایجاد و جمع آوری سرمایه می توانند عملکرد کسب و کارها را بهبود بخشند. در سطح اطمینان 95/0 مقدار اماره t برابر 683/9 برآورد گردید و معنی دار است. همچنین تعاونی های استان سیستان و بلوچستان به افزایش تعداد افراد شاغل می توانند در بلندمدت عملکرد کسب و کارهای بومی را بهبود می بخشند.

بازاریابان اغلب به دنبال فرصت هایی برای ایجاد روابط احساسی ارزشمند با مشتریان و مصرف کنندگان هستند که رویدادها می توانند چنین فرصت هایی را فراهم کنند. از طرفی با مطالعه ی بازارهای صنعتی، کیفیت رابطه میان خریدار و تامین کننده از مهمترین عوامل موفقیت در  این بازارها ذکر شده است. در نتیجه استفاده از بازاریابی رویداد محور با توجه به ویژگی های آن (تجربی،تعاملی،هدفمند و مرتبط بودن) در مقایسه با تبلیغات انبوه، کاملا معقول به نظر میرسد.  پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بازاریابی رویداد محور در بازارهای صنعتی انجام گردیده است. در این راستا ابتدا ادبیات تحقیق مورد تحلیل قرار گرفته و با استخراج متغیرهای موثر بر بازاریابی رویداد محور، مدل اولیه تدوین گردید. سپس با  نظرسنجی از خبرگان  صنعت و دانشگاه اصلاحات لازم انجام گرفت و در مرحله آخر، مدل نهایی در اولین جشنواره و نمایشگاه ملی فولاد ایران که شرکت هایی با تخصص های مختلف از سراسر کشور در آن حضور داشتند، مورد تست قرار گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر اساس روش،  توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری در مرحله خبره سنجی از بین خبرگان صنعت و دانشگاه و در مرحله تست مدل تعداد 395 نفر از شرکت کنندگان در اولین جشنواره ملی فولاد ایران می باشند. به منظور تحلیل داده ها، در قسمت استنباطی، جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرم افزار لیزرل و برای آمار توصیفی  از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده است. نتایج نشان می دهند تبادل اطلاعات، و درگیر شدن در رویداد از مهمترین پیشایندها، تصویر و تجربه ماندگار رویداد از مهمترین ابعاد، و افزایش وفاداری (تصمیم بر شرکت مجدد و تبلیغ شفاهی) و بهبود کیفیت روابط از مهمترین دستاوردهای بازاریابی رویداد محور در بازارهای صنعتی می باشد. در پایان، با توجه به نتایج خبره سنجی و تحلیل داده ها، پیشنهادات پژوهشی و کاربردی ارائه گردیده است.