پژوهش های حسابداری مالی

تغییر طبقه بندی اقلام در صورت سود و زیان یکی از استراتژی های مدیریت برای دستکاری و مدیریت سود است. وجود عوامل نظارتی به منظور کنترل بر گزارشگری مالی و اطمینان از سلامت آن امری لازم و ضروری است. همچنین، مبتنی بر ادبیات مدیریت سود، کمیته حسابرسی و حسابرس مستقل می توانند به عنوان چنین عوامل نظارتی نقش ایفا کنند و بر رفتار فرصت طلبانه مدیران تأثیر بگذارند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های کمیته حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی بر تغییر طبقه بندی اقلام در صورت سود و زیان است. در این پژوهش از سنجه های اندازه و تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی به عنوان معیارهای ویژگی های کمیته حسابرسی استفاده شده است. برای نیل به این هدف، با استفاده از گزارش های مالی حسابرسی شده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، 1052 سال-شرکت (208 شرکت) مشاهده و گردآوری و طی بازه 1391 تا 1400 بررسی شده اند. نتایج پژوهش بیان کننده استفاده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از تغییر طبقه بندی برای مدیریت سود است. همچنین، نتایج پژوهش نشان می دهند بین حق الزحمه حسابرسی و افزایش تخصص مالی و حسابداری اعضای کمیته حسابرسی با تغییر طبقه بندی اقلام در صورت سود و زیان رابطه منفی و معنی داری وجود دارد؛ اما بین اندازه کمیته حسابرسی و تغییر طبقه بندی اقلام در صورت سود و زیان رابطه ای معنی دار وجود ندارد.  

افشای پیچیده توانایی کاربران برای استخراج اطلاعات مفید از گزارش های مالی افشاشده توسط شرکت ها را محدود می کند و بر تصمیمات و ادراک ذینفعان از اطلاعات تأثیر می گذارد و انتظارات آنها از بازدهی را تعدیل می کند و به تبع بر هزینه های تأمین مالی شرکت مؤثر واقع می شود. بر این اساس، هدف این پژوهش تعیین رابطه خوانایی گزارشگری مالی و هزینه های تأمین مالی و همچنین، بررسی اثر تعدیلی کیفیت سود و کیفیت حسابرسی بر این رابطه در بازار سرمایه ایران است. برای این منظور داده های 138 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای یک دوره ده ساله از 1391 تا 1400 جمع آوری شد و با استفاده از روش آماری رگرسیون خطی چندمتغیره، فرضیات پژوهش بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش رابطه معنادار و منفی را بین خوانایی گزارشگری مالی و هزینه سرمایه شرکت ها نشان می دهد. همچنین، نتایج نشان می دهند مدیریت سود به عنوان شاخص اندازه گیری کیفیت سود، رابطه منفی بین خوانایی و هزینه های تأمین مالی را تشدید می کند. به عبارتی، افزایش مدیریت سود در شرکت هایی که خوانایی پایین تری دارند، منجر به افزایش هزینه های تأمین مالی شده است. همچنین، کیفیت حسابرسی در شرکت هایی که خوانایی پایین تری داشته اند، هزینه سرمایه را در جهت مثبت تعدیل کرده است.       

در مطالعه حاضر، واکنش سهامداران به افشای محتوای اطلاعات چارچوب گزارشگری یکپارچه در شرایط تضاد منافع ازطریق تعدیل بازده مورد انتظار بررسی شده است. بازده مورد انتظار سهامداران با بهره گیری از مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای محاسبه شده است. هزینه نمایندگی ناشی از تضاد منافع براساس مفهوم کارایی طبق نسبت هزینه های عملیاتی به درآمدهای عملیاتی فروش محاسبه شده است. به علاوه، شاخص افشای اطلاعات عناصر محتوا در چارچوب گزارشگری یکپارچه براساس چک لیستی از ابعاد مربوطه سنجش شده است. برای انجام تحلیل ها، تعداد 144 شرکت طی سال های 1395 تا 1401 طبق روش غربالگری از جامعه آماری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران گزینش شدند. داده های بررسی شده بر مبنای مشاهده های شرکت-سال هستند که با تمرکز بر داده های پس رویدادی، از مدل های رگرسیونی در تحلیل ها استفاده شده است. شواهد نشان دادند هزینه نمایندگی ناشی از تضاد منافع بین مدیران و مالکان سبب می شود سهامداران بازده مورد انتظار بالاتری مطالبه کنند؛ با این حال، تلاش شرکت ها در افشای اطلاعات مربوط به عناصر محتوا چارچوب گزارشگری یکپارچه سبب تعدیل بازده مورد انتظار سهامداران هنگام بروز تضاد نمایندگی می شود و از این رو، بازده مورد انتظار سهامداران کاهش می یابد. این یافته ها سازگار با مبانی استدلالی نظریه علامت دهی است که طبق آن گرچه افزایش تضادهای نمایندگی علامتی هشداردهنده برای شرکت ها مبنی بر مطالبه بازده بالاتر از سوی سهامداران است، تمرکز شرکت ها بر بهبود جنبه های افشای اطلاعات براساس عناصر محتوا در چارچوب گزارشگری یکپارچه به عنوان علامتی مثبت از سوی سهامداران تلقی می شود که می تواند انتظارات بازدهی آنها را تعدیل کند.    

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر کیفیت ابعاد زیست محیطی بر عملکرد واحدهای تجاری با توجه به نقش میانجی راهبری شرکتی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. تعداد 202 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه آماری در بازه زمانی 10 ساله (از سال 1390 لغایت 1399) (2020 سال-شرکت) انتخاب شد. از معادلات ساختاری روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS نسخه 3 به منظور تحلیل استنباطی داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند ابعاد زیست محیطی بر عملکرد واحدهای تجاری و راهبری شرکتی تأثیر مثبت و معنادار دارد. افزون بر این، راهبری شرکتی بر عملکرد واحدهای تجاری تأثیر و معناداری دارد. درنهایت، راهبری شرکتی نیز به عنوان یک متغیر میانجی بر رابطه بین ابعاد زیست محیطی و عملکرد واحدهای تجاری تأثیر دارد و نقش میانجی (جزئی) آن تأیید شد. با افزایش شرکت ها، جدال بر سر استفاده از منابع طبیعی و آلودگی های ناشی از آن، شدت چشمگیری پیدا کرده و باعث آسیب پذیر شدن محیط زیست شده است. در حال حاضر، این موضوع، به یک مسئله جهانی و چالش برانگیز بدل شده است. با افزایش نگرانی سهامداران در خصوص محیط زیست، عملکرد شرکت ها نیز دچار تغییراتی شده است. مطابق با یافته های پژوهش، با افزایش توجه شرکت ها به مسائل زیست محیطی، حفظ و عدم آسیب به محیط زیست، سهامداران و سرمایه گذاران واکنش مثبتی به این شرکت ها نشان می دهند. این دیدگاه مثبت می تواند به مراتب عملکرد شرکت ها را بهبود بخشد.    

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین پایداری سود، نظارت نهادی و انواع ارتباطات سیاسی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1395 تا 1401 و تعداد نمونه نیز 105 شرکت است. به منظور تجزیه وتحلیل داده های پژوهش، از روش تحلیل رگرسیون و نرم افزار آماری ایویوز استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد نظارت نهادی در شرکت های دارای ارتباطات سیاسی نقشی مؤثر در افزایش پایداری سود دارد. انتخاب حسابرسان بزرگ توسط شرکت های دارای ارتباطات سیاسی دارای رابطه ای معنادار با پایداری سود نیست؛ ولی هرچه مدت تصدی مدیرعامل شرکت های دارای ارتباطات سیاسی افزایش پیدا کند، پایداری سود نیز بیشتر می شود. به طور کلی، نتایج حاکی از وجود رابطه معنادار بین پایداری سود، نظارت نهادی و انواع ارتباطات سیاسی است؛ بنابراین، با توجه به اینکه اقتصاد ایران در سال های متمادی درگیر اصطلاح اقتصاد دولتی است و شرکت ها، خواه یا ناخواه، درگیر ارتباطات سیاسی هستند، بررسی روابط مدنظر در پژوهش حاضر ممکن است برای طیفی وسیع از ذی نفعان شرکت از جمله دولت، تصمیم گیرندگان شرکت ها، تحلیلگران، سرمایه گذاران و غیره، از اهمیت بسیار برخوردار باشد.  

این پژوهش نقش میانجی کیفیت اطلاعات درون سازمانی و رفتارهای اخلاقی سازمانی را در رابطه بین اثربخشی سیستم کنترل داخلی و عملکرد بیمارستان ها آزمون می کند. فرضیه های پیشنهادی آن با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی در نرم افزار اسمارت پی ال اس نسخه 3 و با داده های نظرسنجی از 384 نفر از مدیران بیمارستان های دولتی کشور آزمون شدند. این مطالعه نشان داد اثربخشی سیستم کنترل داخلی بر عملکرد بیمارستان ها تأثیری مثبت و معنادار دارد. همچنین، اثربخشی سیستم کنترل داخلی به طور مثبت بر کیفیت اطلاعات درون سازمانی و رفتارهای اخلاقی سازمانی تأثیر می گذارد که این امر نیز به نوبه خود باعث بهبود عملکرد بیمارستان ها می شود (نقش میانجی). به طور کلی، این نتایج پیشنهاد می کند بیمارستان های دولتی برای بهبود عملکرد خود باید به بهبود وضعیت سیستم کنترل داخلی خود توجه کنند.