درخت حوزه‌های تخصصی

الگوهای ایمان، جهاد و شهادت، «راه خدا» را به مردم نشان می دهند و سرمشق یک زندگی برتر و حیات طیبه اند. ازاین رو، شناخت اسوه های کمال ضروری است و زندگی-نامه آنان، خط سیر حیات جامعه را در مسیر تعالی قرار می دهد. «محمد بن ابی بکر»، از یاران فداکار حضرت علی(ع) و از شهیدان راه ولایت و حقیقت، یکی از این الگوهاست که با زندگی او آشنا می شویم

با توجه به تعالیم اسلام اعم از آیات قرآن و سیره قولی و فعلی پیامبر (ص) و تلاش وی در جهت تبیین جایگاه زن در عرصه خانواده و اجتماع و احقاق حقوق ایشان، توقع چنان بود که زنان موقعیت فراچنگ آمده را در دوره های بعد نیز محفوظ دارند. اما علی رغم این انتظار، پس از وفات پیامبر (ص) روند بهبود وضعیت زنان با موانعی مواجه گردید و در نهایت به پیدایش دیدگاهی منفی نسبت به ایشان و انزوا و عزلت نشینی آنان منجر گردید. از جمله عواملی که به تحول جایگاه زن در جامعه اسلامی انجامید، پیامدهای سو ناشی از فتوحات گسترده مسلمین بود.در این مقاله ابتدا به سیره نظری و عملی پیامبر (ص) در راستای تعالی فکری و اجتماعی زنان اشاره شده و با ذکر شواهد و اسناد گوناگون، ارتقای موقعیت زن در جامعه نوبنیاد اسلامی اثبات گردیده و پس از آن به افول منزلت زن اشاره شده و از میان عوامل متعددی که ممکن است بدین امر منجر شده باشد به به عامل فتوحات مسلمین و پیامدهای منفی آن یعنی نفوذ فرهنگ های بیگانه و بروز مفاسد اخلاقی در جامعه پرداخته شده است.

یکی از شاخصه های مهم تمدن اسلامی، موضوع هنر و معماری است که از ابتدای شکل گیری، مسیر رو به تکاملی در برخورد با تمدن های مجاور سپری کرده است. معماری اسلامی در عصر پیامبر|، شناسنامه مخصوص به خود را با تأسیس مسجدالنبی در مدینه، سرشار از مفاهیم جاودانه، آغاز نمود. این «بنا» به عنوان ایده ناب معماری اسلامی قابل بررسی است. اینکه مکان یابی مسجدالنبی به چه صورت بوده، علاوه بر تأثیرپذیری از محیط جغرافیایی منطقه یثرب با معیارهایی که در قرآن و روایات در خصوص ساخت مساجد مطرح شده، مطابقت داشته و در آن شاخصه هایی چون تسلط بر فضای شهر، مرکزیت و ... مورد توجه بوده است. مقاله حاضر مکان یابی را به روش تحلیلی تطبیقی (آیات و روایات با روش پیامبر) مورد پژوهش قرار داده و ضمن بررسی شاخصه های مکان یابی مساجد براساس آیات و روایات، به تطبیق آن با سیره پیامبر| می پردازد.