منصوره کریم زاده

در این پژوهش، رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیش رفت تحصیلی در 300 دانش آموز دختر سال دوم دبیرستان در گرایش های علوم ریاضی و علوم انسانی (در منطقه 6 تهران) بررسی شده است. ابزار به کار گرفته در این پژوهش، پرسش نامه خود کارآمدی تحصیلی جینک و مورگان (به سه سازه کوشش، بافت، و استعداد) بود. هم چنین، پیش رفت تحصیلی با میانگین نمره درس های کلامی (ادبیات و دستور زبان فارسی) و ریاضی (هندسه، آمار و ریاضی) در نیم سال پایانی سنجیده شد. یافته های پژوهش نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی در هر دو گروه آزمودنی از پیش بینی پیش رفت تحصیلی برخوردار است. این بررسی نشان داد که از میان سازه های خود کارآمدی تحصیلی (کوشش، بافت، و استعداد) در رگرسیون گام به گام، در هر دو گروه آزمودنی سازه «کوشش» بیش ترین بهره را در پیش بینی پیش رفت تحصیلی دارد. به سخن دیگر، دختران هر دو گروه پیش رفت تحصیلی خود را بیش تر برآمده از کوشش دانسته اند تا استعداد. در این بررسی، آزمون z فیشر نشان داد که گرایش تحصیلی نقشی تعدیل کننده (مستقل دوم) در رابطه خودکارآمدی تحصیلی با پیش رفت تحصیلی ندارد، ولی در رابطه پیش رفت تحصیلی با سازه بافت تعدیل کننده است. این پژوهش نشان داد که تفاوت دو گروه آزمودنی در خودکارآمدی تحصیلی، پیش رفت تحصیلی، و استعداد معنادار است، ولی در سازه های بافت و کوشش تفاوتی دیده نشد. یافته ها هم چنین نشان داد که هر اندازه خودکارآمدی تحصیلی فرد بالاتر باشد، پیش رفت تحصیلی بیش تری خواهد داشت و هر اندازه بافت خانه و مدرسه فضای بهتری برای دانش آموز فراهم سازد، گرایش او به رشته های علوم ریاضی بیش تر خواهد شد.

"در این پژوهش، رابطه خودپنداری (تحصیلی، غیرتحصیلی، و کلی) را با پیش رفت تحصیلی در 300 دانش آموز دختر سال دوم دبیرستان در گرایش های ریاضی – فیزیک و علوم انسانی (در منطقه 6 تهران) بررسی نموده ایم. ابزار به کار گرفته شده در این پژوهش، پرسش نامه توصیف از خود مارش (SDQ) بود و برای بررسی پیش رفت تحصیلی، از نمره درس های کلامی و ریاضی، و میانگین نیم سال آخر استفاده شد. یافته های پژوهشی نشان داد که خود پنداری تحصیلی درهر گروه آزمودنی از توان پیش بینی پیش رفت تحصیلی برخوردار است (P<0.000). یافته های تحلیل رگرسیون گام به گام در گروه ریاضی – فیزیک نیز نشان داد که خود پنداره تحصیلی در مقایسه با خودپنداره کلی و غیرتحصیلی از قدرت تبیین توان مندتری برخوردار است؛ به گونه ای که در گروه علوم انسانی، تنها خودپنداره تحصیلی توانست پیش رفت تحصیلی را پیش بینی نماید. در بررسی سهم مولفه های خودپنداره تحصیلی (کلامی، ریاضی)، نتایج رگرسیون نشان داد که در گروه ریاضی – فیزیک، خودپنداره کلامی و ریاضی، و در گروه علوم انسانی تنها خودپنداره ریاضی در پیش بینی پیش رفت تحصیلی نقش دارد. تحلیل واریانس انجام شده بر روی متغیرهای این پژوهش (خودپنداره کلی، خودپنداره تحصیلی، خودپنداره کلامی، خودپنداره ریاضی، و پیش رفت تحصیلی) نشان داد که دو گروه آزمودنی از نظر میزان خودپنداره تحصیلی، کلی، و ریاضی، و پیش رفت تحصیلی تفاوت معنا دار دارند (P<0.000)؛ اما تفاوتی در میان گروه ها در خودپنداره کلامی و خودپنداره غیرتحصیلی دیده نشد. یافته های پژوهش نشان داد که هر قدر افراد از خودپنداره تحصیلی مثبت تری برخوردار باشند، پیش رفت تحصیلی بهتری خواهند داشت و احتمال مشارکت آن ها در رشته های ریاضی – فیزیک بیش تر خواهد بود "

" مقدمه: این پژوهش به بررسی اثربخشی آموزش مهارت­های هیجانی- اجتماعی به معلمین زن و مرد در رشد مهارت­های هیجانی- اجتماعی آنان پرداخت. روش: مطالعه از نوع طرح­های آزمایشی است که در آن 68 معلم پایه­های چهارم و پنجم ابتدایی با حداقل 10 سال سابقه تدریس و مدرک لیسـانس به­صورت تصادفی در دو گروه کنترل (18 زن و 16 مرد) و آزمایش (20 زن و 14 مرد) قرار گرفتند. ابزار سنجش مهارت­های هیجـانی- اجتمـاعی، پرسش­نامه هوش هیجانی- اجتماعی بار- ان بود که دارای 90 گویه و 5 عامل درون­فردی، بین­فردی، سازگاری، مدیریت استرس و خُلق عمومی است که توسط سموعی هنجاریابی شده است. مهارت­های هیجانی- اجتماعی در 10 جلسه 2ساعته در حوزه مهارت­های درون­فردی و بین­فردی آموزش داده شد. یافته­ها: عملکرد گروه آزمایش در مهارت­های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده­مولفه­های آن نسبت به عملکرد گروه کنترل بیشتر و تفاوت بین دو گروه معنی­دار است. این نتایج پس از 4 ماه در مهارت­های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده­مولفه­های آن، کاهش معنی­داری نشان نداد. نتیجه­گیری: طراحی برنامه‌هایی برای آموزش معلمان می­تواند کمک بالقوه سودمندی برای رسیدن به ابعاد گوناگون هوش هیجانی- اجتماعی نماید. نخستین گام در اجرای برنامه­های یادگیری هیجانی- اجتماعی، درگیر نمودن معلمان با این مهارت­ها و رشد توانمندی­های هیجانی- اجتماعی آنان است. "

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی تاثیر استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی بر یادگیری مفاهیم پایه ریاضی شامل مفاهیم: طبقه بندی، ردیف کردن، نگهداری ذهنی، تشخیص شباهت ها و تفاوت ها و هندسه در کودکان دوره ی پیش از دبستان شهر کرمان، در سال 1396 بوده است.<br />روش: برای این منظور با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی (در دسترس) به انتخاب نمونه آماری با حجم 44 نفر دانش آموز پیش دبستانی پرداخته شد. جهت جمع آوری اطلاعات از آزمون سنجش مهارت های پایه ریاضی کودکان استفاده شد. این پژوهش در چهار مرحله اجرا شد، در مرحله ی اول با استفاده از آزمون سنجش ریاضی پیش آزمون بر روی هر دو گروه(آزمایش و کنترل) به عمل آمد، در مرحله ی دوم، گروه آزمایش به مدت 2 ماه و هفته ای 2 جلسه با استفاده از بازی های رایانه ای آموزشی طراحی شده مورد آموزش قرار گرفتند و در مرحله ی سوم پس آزمون به عمل آمد و در مرحله چهارم آزمون پیگیری گرفته شد و نمرات هر کودک به تفکیک هر مولفه ثبت گردید. سپس با استفاده از روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.<br />یافته ها: نتایج مرتبط با هر مهارت به صورت مستقل نشان دادند که انجام بازی های رایانه ای بر افزیش مهارت های طبقه بندی، ردیف کردن و نگهداری ذهنی موثر بوده ولی این تاثیر در مورد مهارت های هندسه و تشخیص شباهت ها و تفاوت ها پایدار نبوده است.<br />نتایج: نتایج حاصل از تحلیل ها نشان دادند استفاده از بازی های رایانه ای به طور کلی بر افزایش میزان مهارت های پایه ریاضی موثر بوده است.

طرح مسئله: به دلیل اهمیت و نقش موثر هوش هیجانی-اجتماعی در سلامت روانی افراد، افزایش آن به عنوان یکی از اهداف مهم برنامه های آموزشی نظام آموزش و پرورش ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی در بهبود سلامت روان معلمان مقطع ابتدایی می پردازد. روش: پژوهش حاضر، مطالعه ای تجربی است که به بررسی تأثیر آموزش مهارت های هیجانی-اجتماعی به معلمان بر بهبود سلامت روانی آنان پرداخته است. نمونه ی آماری پژوهش 76 نفر آزمودنی معلم مقطع ابتدایی در دو گروه کنترل (22 زن و 20 مرد) و آزمایشی (20 زن و 14 مرد) و ابزارهای این پژوهش پرسش نامه ی هوش هیجانی بار-اون و سلامت عمومی بودند. آزمودنی ها در طی 10 هفته و 10 جلسه در حوزه ی مهارت های درون فردی و مهارت های بین فردی، آموزش دیدند یافته ها: رابطه ی مثبتی بین مهارت های هیجانی-اجتماعی معلمان و سلامت روانی آنان وجود دارد. یعنی با بهبود و رشد مهارت های هیجانی اجتماعی معلمان، سلامت روانی آنان نیز بهبود می یابد.. نتایج: در فرآیند آموزش ، علاوه بر مهارت های تخصصی و علمی و تسلط بر موضوع های درسی و انتخاب روش تدریس مناسب و شور علمی معلم، مهارت های بین فردی معلم (مهارت های ارتباطی ، همدلی،...) تعهد و انگیزش، سلامت روان و علاقمندی به یادگیرندگان هم اهمیت دارند.

هدف: این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی تمایزیافتگی خود در رابطه بین نیازهای بنیادین روانشناختی و اعتیاد به بازی های آنلاین در دانش آموزان متوسطه دوم انجام شد. روش شناسی: روش پژوهش مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر تهران در سال 1402-1401 تشکیل دادند که از میان آنان 400 دانش آموز (۲۰۰ دختر و 200 پسر) بر پایه فرمول کاین به صورت نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای اعتیاد به بازی های آنلاین (وانگ و چانگ، 2002)، نیازهای بنیادین روانشناختی (لاگواردیا و همکاران، 2000) و تمایزیافتگی خود (اسکورن و فریدلندر، 1998) استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-V23 و Lisrel-V8.7 استفاده گردید. همچنین به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد نیازهای بنیادین روانشناختی و تمایزیافتگی خود بر اعتیاد به بازی های آنلاین اثر مستقیم دارند. نیازهای به علاوه، بنیادین روانشناختی بر اعتیاد به بازی های آنلاین اثر غیرمستقیم داشت. مدل ساختاری اصلاح شده پژوهش نیز برازش مطلوبی با داده ها داشت (RMSEA= 0/055, GFI= /088). بحث و نتیجه گیری: این گام مهمی در جهت شناخت عوامل موثر بر اعتیاد به بازی های آنلاین در دانش آموزان می باشد.

زمینه و هدف: مطالعه رفتارهایی که می توانند بازدارنده سبک زندگی سالم تحصیلی فراگیران باشند، همواره مورد علاقه و توجه پژوهشگران بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودکارآمدی در رابطه بین الگوهای فرزندپروری و رفتارهای بازدارنده تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه دوم انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه کمّی به روش توصیفی-همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دوم مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 1401- 1402 بود؛ که 407 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای وارد مطالعه شدند و بوسیله پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری (بامریند، 1973)، خودکارآمدی عمومی (شرر و همکاران، 1982)، مقیاس های فریبکاری تحصیلی (فارنسه و همکاران، 2011)، اهمال کاری تحصیلی (سواری،1391) و پرسشنامه پرخاشگری (ویلیامز و همکاران، 1996) مورد سنجش قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش معادلات ساختاری بوسیله نرم افزارهای SPSS نسخه 23 و AMOS نسخه 24 انجام شد. یافته ها: براساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتایج نشان داد که الگوهای فرزندپروری هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم از طریق خودکارآمدی بر رفتارهای بازدارنده تحصیلی اثر معناداری دارد (05/0>P)؛ و این نقش با میانجی گری خودکارآمدی برجسته تر نیز می شود. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معنادار الگوهای فرزندپروری با رفتارهای بازدارنده تحصیلی و تأیید نقش میانجی خودکارآمدی، در این زمینه پیشنهاد می شود به منظور کاهش رفتارهای بازدارنده تحصیلی دردانش آموزان ضمن توجه به الگوهای فرزندپروری، بر افزایش خودکارآمدی دانش آموزان نیز تمرکز شود. در این زمینه آشنایی خانواده ها با نقش الگوهای فرزندپروری بر زندگی تحصیلی دانش آموزان و برگزاری جلسات آموزشی دارای اهمیت است.

زمینه: بر اساس گزارش های سازمان جهانی بهداشت، در حال حاضر 20 درصد از کودکان و نوجوانان در سراسر جهان دارای مشکلات سلامت روانی هستند، اما پوشش درمانی مؤثر در این حوزه بسیار کم است. بنابراین به کارگیری مداخلات مبتنی بر شواهد برای کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی یک ضرورت بنبادی است. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمان دلبستگی محور و بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک بر بهزیستی روانشناختی کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی انجام شد. روش: روش تحقیق حاضر نیمه آزمایشی است و برای جمع آوری داده ها از طرح پیش آزمون-پس آزمون-پیگیری 2 ماهه استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام مادران و کودکان پنج تا شش ساله دختر و پسر دارای اضطراب جدایی بود که در منطقه ۴ شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در مراکز پیش دبستانی و یا مهد کودک های منطقه 4 شهر تهران ثبت نام کرده بودند، تشکیل دادند نمونه پژوهش 45 نفر از مادران و کودکان منطقه 4 شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه گمارده شدند. گروه های آزمایش بازی درمانگری دلبستگی محور به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای و بازی درمانی مبتنی بر روابط والد-کودک را به مدت 10 جلسه 120 دقیقه دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی (عابد و همکاران، 2016) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS.24 با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که هر بازی درمانی دلبستگی محور و بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک به طور معناداری بهزیستی روانشناختی کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی را بهبود بخشیدند (05/0>P). نتایج آزمون های تعقیبی بنفرونی نشان داد که بین بازی درمانی دلبستگی محور و بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوتی وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به مطالب گفته شده و شیوع نسبتاً بالای این اختلال و همبودی آن با سایر اختلالات در بین کودکان ونوجوانان استفاده از مداخلات مبتنی بر شواهد از جمله بازی درمانی دلبستگی محور و بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک می تواند بخش قابل توجهی از پریشانی روانشناختی آن ها را کاهش دهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی شایستگی اجتماعی در رابطه بین الگوهای فرزندپروری و رفتارهای بازدارنده تحصیلی (فریب کاری تحصیلی، اهمال کاری تحصیلی، رفتار پرخاشگرانه) دانش آموزان دوره متوسطه دوم انجام شد. این مطالعه توصیفی-همبستگی به روش معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دوم مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 1401- 1402 بود؛ که 407 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای وارد مطالعه شدند و بوسیله پرسشنامه های شیوه های فرزندپروری (بامریند، 1973)، شایستگی اجتماعی (فلنر و همکاران، 1990)، مقیاس های فریب کاری تحصیلی (فارنسه و همکاران، 2011)، اهمال کاری تحصیلی (سواری، 1391) و پرسشنامه پرخاشگری (ویلیامز و همکاران، 1996) مورد سنجش قرار گرفتند. تحلیل داده ها با روش معادلات ساختاری بوسیله نرم افزارهای SPSS نسخه 23 و AMOS نسخه 24 انجام شد. یافته ها نشان داد مسیر مستقیم و منفی الگوی فرزندپروری مستبدانه (05/0>P) و مسیر مستقیم و مثبت فرزندپروری مقتدرانه (01/0>P) به شایستگی اجتماعی معنادار بود. مسیر مستقیم و مثبت فرزندپروری سهل گیرانه (05/0>P) و مسیر مستقیم و منفی فرزندپروری مقتدرانه (05/0>P) و شایستگی اجتماعی (01/0>P) بر رفتارهای بازدارنده تحصیلی معنادار بودند. مسیر غیرمستقیم الگوی فرزندپروری سهل گیرانه، مستبدانه و مقتدرانه بر رفتارهای بازدارنده تحصیلی با میانجی گری شایستگی اجتماعی معنادار بودند (01/0>P). شاخص های برازش نشان داد مدل پژوهش از برازش مطلوب برخوردار بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت شایستگی اجتماعی نقش میانجی در ارتباط بین الگوهای فرزندپروری و رفتارهای بازدارنده تحصیلی دارد.