کرامت الله زیاری

کرامت الله زیاری

سمت: دانشیار
مدرک تحصیلی: استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: zayyari@ut.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۰۱ تا ۳۲۰ مورد از کل ۳۵۰ مورد.
۳۰۱.

تبیین پراکنش و فشردگی فرم شهری در آمل با رویکرد فرم شهری پایدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۴ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۸۰)

کلیدواژه‌ها: فرم فرم شهری پایدار توسعه ی شهری فرم فشرده الگوی پراکنش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷۱ تعداد دانلود : ۷۰۸
در پی افزایش جمعیّت شهرنشین و بروز بحران های محیط زیست و ناپایداری های محیطی در شهرها، یکی از موارد اساسی در راستای نیل به توسعه ی شهری پایدار، شناخت الگوی کالبدی شهر و تلاش برای دستیابی به فرم شهری پایدار است. از میان ایده های متعدّد، شهر فشرده توانست طرفداران بیشتری را به خود اختصاص دهد. هدف این پژوهش مرور انواع فرم های شهری و رابطه ی آنها با مفاهیم پایداری است تا بتواند ضرورت توجّه به ایده ی شهر فشرده را در گفتمان های توسعه ی شهری پایدار تبیین کند. همچنین با هدف ساماندهی الگوی توسعه، فرم شهری آمل مورد سنجش قرار گرفته و الگوی گسترش شهر مشخّص شده است. داده های مورد نیاز پژوهش از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن سال های (1385– 1345) و گزارش های مربوط به واحد صدور پروانه های ساختمانی شهرداری آمل کسب شده است. روش اصلی مورد استفاده در این پژوهش، روش تحلیلی توصیفی است. برای سنجش فرم از روش ها و مدل های کمّی و برای شناخت الگوی رشد کالبدی شهر و تهیّه ی نقشه ها از روش خود همبستگی فضایی در Arc Gis استفاده شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که شهر آمل با این که در طول 40 سال گذشته از فرم پراکنده ای برخوردار بوده است، اما در دهه ی اخیر از میزان پراکنش آن کاسته شده و روند تمرکزگرایانه ای را در پیش گرفته است، که این امر شکل گیری بافت های متراکم و فشرده ای را در نواحی داخلی شهر موجب شده است.
۳۰۲.

تحلیلی بر بحران زیست محیطی و توزیع مکانی فضای سبز شهر تهران

نویسنده:
منبع: مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای سال چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: تهران بحران زیست محیطی پارک های شهری توزیع مکانی فضای سبز سرانه فضای سبز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۱۱۲
رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهر تهران در طی سال های مختلف، و وجود آلودگی های زیست محیطی در این شهر نیاز به فضای سبز و گسترش آن را به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش آلاینده ها مطرح می کند. عملکردهای مختلف فضای سبز، تحلیل توزیع مکانی آن را در شهر تهران ضروری می سازد. پارک ها به عنوان بخشی از فضای سبز نقش مهمی در زندگی شهروندان و زیبایی و سلامت آنها ایفا می کنند. در این مقاله توزیع فضای سبز مناطق 22 گانه شهر تهران بررسی شده است که کمبود این فضا در برخی از مناطق و مازاد آن در مناطق دیگر به چشم می خورد. هدف از ارائه مقاله بررسی و تحلیل مسائل و بحران زیست محیطی کمبود فضای سبز و توزیع مکانی آن در شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی است. شیوه گردآوری اطلاعات از طریق بررسی طرح های شهری و برداشت های میدانی صورت گرفته و تحلیل ها با استفاده از نرم افزار GIS انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که از مساحت فضای سبز، فضای سبز در شهر تهران تنها 10 درصد از کل مساحت شهر را تشکیل می دهد. استاندارد سرانه فضای سبز در این تحقیق 12 متر مربع برای هر نفر در نظر گرفته شده است که سرانه فضای سبز در شهر تهران 2/9 است که در همه مناطق نیز یکسان نیست و این مطلب نشان دهنده عدم تناسب توزیع مکانی فضای سبز در شهر تهران است که با توجه به پیش بینی جمعیت که در سال 1395 جمعیت این شهر به 8987124 نفر خواهد رسید و با در نظر گرفتن 12 متر مربع سرانه فضای سبز در سال 1395- وضع موجود 72378865 متر مربع است- باید به 107845488 متر مربع فضای سبز برسد تا بتوان به سرانه استاندارد رسید.
۳۰۳.

اولویّت بخشی به ایمن سازی بافت فرسوده ی کلان شهر کرج با استفاده از مدل ارزیابی چندمعیاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۴۴ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۹)

کلیدواژه‌ها: ایمن سازی بافت فرسوده اولویت بخشی کلان شهر کرج مدل ارزیابی چندمعیاری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۱۰۵۹ تعداد دانلود : ۴۶۲
پایداری شهری، در گرو دگرگونی و تغییر تدریجی حیات شهر در ابعاد گوناگون و به سوی سازگاری با نیازهای زمانی مکانی است و تحقّق نیافتن این سازگاری، کم کم سبب فرسودگی بافت شهرها می شود. کرج به مانند کلان شهری جوان که از عمر جدید آن (به عنوان هسته ی مکمّل در مجموعه ی شهری تهران) کمتر از نیم قرن می گذرد، ازجمله شهرهایی است که با توجّه به ناسازگاری زمانی بافت آن (معاصرسازی) با مشکل وجود 551 هکتار بافت فرسوده ی شهری روبه روست و بر این اساس، ضرورت ایمن سازی بافت های مسئله دار این شهر در ابعاد مختلف اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی گریز ناپذیر است. با توجّه به پیچیده و چند بُعدی بودن موجودیت بافت های فرسوده ی شهری، مدل ارزیابی چند معیاری AHP با ماهیتی کمّی کیفی و توانایی بهره گیری از برنامه ریزی مشارکتی و ترکیب با سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (ساج) به عنوان مدل کارآمدی برای ارزیابی و اولویّت بخشی به ایمن سازی بافت فرسوده ی کلان شهر کرج انتخاب و شاخص های مورد بررسی (اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی) در چهارچوب درختچه ی سلسله مراتبی به هشت زیر شاخص تبدیل و به صورت دودویی (تطبیقی) در پهنه های چهارگانه ی منتخب کلان شهر کرج (کرج کهن، حصارک، مهرشهر و فردیس) ارزیابی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهند که ابعاد اجتماعی مؤثّر در ایمنی بافت های فرسوده ی شهر کرج با ضریب بالای 55/0 % بیشترین اثربخشی را در ناامنی زندگی در بافت های فرسوده این شهر داشته است و در این میان پهنه ی حصارک و کرج کهن با بیشترین اثرپذیری از ابعاد اجتماعی و کالبدی ناامنی، در اولویّت ایمن سازی قرار گرفته اند و پهنه ی فردیس به عنوان جامعه ی ایمن شهر کرج انتخاب شد.
۳۰۴.

بافت میانی شهرها ظرفیتی برای حرکت به سمت الگوی شهر فشرده(مورد: شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار شهر فشرده متراکم سازی بافت میانی شهر بجنورد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳۸ تعداد دانلود : ۷۵۳
در دهه های پایانی قرن بیستم، به دلیل نگرانی های زیست محیطی ناشی از شهرسازی مدرنیسم، برنامه ریزان شهری به دنبال پارادایم های جدید توسعه ی پایدار در جستجوی فرم ایده آلی برای شهر پایدار می گردند، زیرا توسعه ی پراکنده و گسترش افقی شهرها سبب بروز اختلالات مختلف اجتماعی ـ اقتصادی و کالبدی در پیکره ی شهرها شده است. بنابراین طی دهه های اخیر فرم های مختلف شهری در کانون توجه برنامه ریزانی قرار می گیرد که همگی در حرکت به سمت توسعه ی پایدار اتفاق نظر دارند. از جمله فرم های مختلف شهری، فرم تراکم شهری یا شهر فشرده می باشد که سبب ایجاد فضای تعامل اجتماعی مناسب و مصرف انرژی کم تر برای شهروندان می شود. این تحقیق از نوع توسعه ای – کاربردی بوده که با هدف مقایسه ی بافت های موجود شهری، به ویژه بافت میانی و شناسایی برخی ویژگی های کالبدی (ترکیب کاربری ها، عرض معابر و تراکم جمعیتی) در شهر بجنورد و بر اساس روشی توصیفی - تحلیلی و با استفاده از تکنیک SWOT انجام شده است. در این راستا، نخست به تدوین چارچوب های نظری و مفاهیم شهر پراکنده و شهر فشرده پراخته شده، سپس مطالعه ی موردی شهر بجنورد صورت پذیرفته است. مطالعات وضع موجود و تحلیل آن نشان می دهد که شهر بجنورد تحت تأثیر عوامل مختلف تاریخی، اجتماعی و اقتصادی به ساختاری با سه بافت قدیمی، میانی و بیرونی رسیده است که هر کدام دارای امکانات و محدودیت های خاص خود، جهت دست یابی به یک شهر پایدار می باشد. همچنین نتایج بررسی ها و یافته های این تحقیق در چارچوب تئوری های رشد هوشمند و مدل شهر فشرده نشان می دهد، که بافت میانی شهر بجنورد در مقایسه با بافت مسأله دار قدیمی و بافت بیرونی برخوردار از سکونت گاه های غیررسمی، از پتانسیل بالاتری برای ترکیب کاربری ها و متراکم سازی شهری برخوردار است که با برنامه ریزی مناسب می تواند نقطه ی آغازی برای حرکت به سمت پایداری در توسعه ی شهری باشد.
۳۰۵.

مکان یابی دفن مواد زائد جامد شهری با استفاده از مدل (AHP) (نمونه موردی شهرستان جلفا)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال اول پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ 14 - 28

کلیدواژه‌ها: مکان یابی بهینه دفن مواد زائد جامد شهرستان جلفا Arc GIS AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲ تعداد دانلود : ۴۱۲
افزایش روزافزون جمعیت شهری و توسعه مناطق شهری، افزایش مصرف مواد دارای پسماند تجزیه ناپذیر و بسیاری دیگر از مناسبات زندگی ماشینی و مدرن باعث رویکرد جدی مدیران شهری شده است و دفن و معدوم سازی پسماند به صورت یکی از دغدغه های اساسی در مدیریت محیط زیست شهری درآمده است. طبق گزارشات بخش خدمات شهری شهرداری جلفا روزانه به طور متوسط 51 تن زباله در شهرستان جلفا تولید می شود. از میان روش های مختلف دفع زباله به صورت تلنبار از مهم ترین روش هایی بوده است که مدیریت شهری جلفا در طی سال های استفاده از این مکان بر آن تکیه نموده است. این امر مشکلاتی مانند خروج شیرابه، آلودگی خاک، بوی بد، آتش سوزی، پراکندگی زباله و غیره را در محل دفن به وجود آورده است. به منظور جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید تلاش کرد ضمن انتخاب مناسب ترین مکان برای دفن آن ها، این مواد به صورت بهداشتی و در فضایی خارج مناطق مسکونی دفن و معدوم شوند. برای انتخاب مکان صحیح دفن مواد زائد جامد باید معیارهایی مانند شیب، جهت شیب، فاصله از گسل، فاصله از مناطق مسکونی و خطوط ارتباطی و انتقال نیرو و ... مورد توجه قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع نظری – عملی و روش کار توصیفی – تحلیلی پس از آشنایی کامل با مدیریت علمی پسماندهای شهری و شناخت دفع و دفن غیراصولی و غیر بهداشتی مواد زائد جامد شهری اقدام به انتخاب معیارهایی که جهت مکان یابی دفن مواد زائد جامد شهری نقشی اساسی دارند نموده و سپس اقدام به وزن گذاری لایه ها با استفاده از روش AHP و نرم افزار GIS نموده در نهایت انتخاب بهترین مکان جهت دفن پسماند می پردازد. پهنه پنجم با 13.17 درصد واقع در شمال غرب شهرستان به دلیل حریم مناسب با گسل و رود ارس و معیارهای قابل قبول از نظر زمین شناسی و پوشش گیاهی و شیب زمین، مناسب ترین مکان ها جهت دفن مواد زائد جامد می باشند و در آخر نیز زمین هایی با مساحت 32 هکتار به بالا را از میان زمین های کلاس پنجم جهت بهترین مکان ها برای دفن پسماند برای بازه 20 ساله انتخاب شد
۳۰۷.

تحلیلی بر وضعیت مسکن در استان لرستان با استفاده از مدل های تحلیل عاملی (تاکسونومی عددی و ویلیامسون)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: مسکن استان لرستان شاخص ترکیبی شکاف درون منطقه ای مسکن نقاط بحرانی مسکن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مسکن شهری
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۵۴۰
مسکن عنصر اصلی جامعه پذیری افراد نسبت به جهان و مملو از ارزش های سمبلیک به عنوان نشانه منزلت و ترجمان زندگی و مهم ترین کاربری کمی و کیفی شهری محسوب می گردد و کمیت و کیفیت آن گویای وضعیت اجتماعی- اقتصادی شهر و بسیاری از واقعیت های جامعه است. مسکن یکی از شاخص های تعیین کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی است و به عنوان جزء لاینفک توسعه اقتصاد ملی مطرح می باشد. هدف این مقاله ارائه تصویری از وضعیت مسکن و تعیین نیازهای سکونتی استان لرستان و رتبه بندی شهرستان های استان از نظر وضعیت کمی و کیفی مسکن جهت اولویت بندی برای برنامه ریزی مسکن در سطح این استان می باشد. نوع تحقیق بنیادی-کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از مدل های کمی است. متغیر های مورد بررسی در این مقاله، مشتمل بر برآورد سری زمانی موجود مسکن، برآورد و مقایسه تطبیقی نرخ تخریب، رتبه بندی شهرستان ها بر اساس شاخص های ترکیبی مسکن، محاسبه شاخص شکاف درون منطقه ای و تعیین نقاط بحرانی استان از نظر شاخص های مسکن است. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان نرخ تخریب مسکن در استان لرستان 7/2 درصد، درمناطق شهری 4/2 درصد و در مناطق روستایی 2/3 درصد است. همچنین در بین شهرهای مورد مطالعه دلفان، کوهدشت، سلسله و پل دختر دارای بدترین وضعیت مسکن و خرم آباد و بروجرد دارای بهترین وضعیت مسکن در استان لرستان می باشند
۳۰۸.

بررسی آسایش و امنیت در محله های شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای جغرافیای انسانی تابستان ۱۳۹۰ شماره ۷۶

کلیدواژه‌ها: امنیت جرم مجرم شهر یزد ناهنجاری اجتماعی آسایش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۶۵ تعداد دانلود : ۸۵۷
در این پژوهش به سنجش درجه آسایش و امنیت در نواحی شهر یزد و تحلیل اکولوژیکی آن پرداخته شده است. محدوده جغرافیایی پژوهش شهر یزد است و جامعه آماری آن مجرمان و دربندانی که به علت بروز ناهنجاری ها، آسیب های اجتماعی و جرم و جنایت در سال 1386 در زندان یزد بوده اند. جمعیت نمونه این پژوهش متشکل از 127 نفر از این مجرمان است. شاخص های مورد بررسی، انواع جرایم ارتکابی اند. گردآوری اطلاعات پرسشنامه و بررسی آن از طریق نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج بررسی نشان می دهد که 66.4 درصد از مجرمان اهل یزد هستند و 33.6 درصد آنها را ساکنان غیریزدی این شهر تشکیل می دهند. بیشتر جرایم در سنین 34-25 سالگی و سپس 44-35 سالگی صورت گرفته است که عمدتا سنین کار و فعالیت اقتصادی به شمار می آیند. اغلب جرایم را شاغلان آزاد و سپس بیکاران مرتکب شده اند، و کمترین میزان جرایم را قشر کشاورزان، اغلب مجرمان از گروه های پایین درآمدی و اقشار فقیر بوده اند. مهم ترین عامل موثر در بزهکاری و ارتکاب جرم، بیکاری (39.9 درصد) و سپس معاشرت با افراد ناباب (34.6 درصد) بوده است.در میان انواع جرایم، قاچاق (38 درصد)، سرقت (20 درصد) و رابطه نامشروع (15 درصد) از مهم ترین و رایج ترین جرم ها بوده اند. با توجه به بررسی ها، محله مهدی آباد با 13.4 درصد ناامن ترین و جرم خیزترین محله، و بیشترین جرم آنها قاچاق بوده است که در بین زندانیان زن مشاهده می شود. البته اکثر این افراد غیریزدی هستند.محله های اکرم آباد، چهارمنار، کوچه بیوک، خرمشاد یعقوبی و ملاباشی با کمتر از 0.8 درصد جرم در زمره امن ترین محله ها، یا محله هایی با درجه پایین جرم و ناهجاری اجتماعی قرار می گیرند. نتایج بررسی فرضیه ها نشان از آن دارد که شهر یزد را می توان در سه سطح امنیتی و آسایشی -یعنی مناسب، نیمه مناسب و دارای درجه پایین امنیت- تقسیم بندی کرد.
۳۰۹.

بررسی درجه توسعهیافتگی شهرستان های کشور و رابطه آن با نرخ شهرنشینی

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال اول زمستان۱۳۹۰ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: سطح توسعه تاپسیس خطی انتروپی شانون نرخ شهرنشینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۳ تعداد دانلود : ۷۲۳
بررسی و تحلیل جایگاه نواحی از لحاظ توسعه بعنوان مبنایی برای برنامه ریزی های آتی دارای اهمیت بسزایی است؛ چرا که تنها با تعیین وضعیت کمی و کیفی شاخص های گوناگون در وضع موجود بر پایه قابلیت های بنیادین آنها می توان به چشم انداز روشنی امیدوار بود. فراتر از آن ارتباط نرخ شهرنشینی و نقش آن چه بصورت علت و چه بصورت معلول با سطح توسعه مناطق خطوط راهنمای خوبی برای برنامه ریزی سازماندهی فضایی کشور بدست می دهد. تفاوت توسعه در شهرستان های مختلف کشور به چه اندازه است؟ و آیا ارتباطی بین سطح توسعه و نرخ شهرنشینی در کشور وجود دارد؟ در این تحقیق ابتدا بعد از انتخاب شاخص ها و وزن دهی به آنها با استفاده از روش «آنتروپی شانون»، 336 شهرستان کشور با روش «تاپسیس خطی» از نظر درجه توسعهیافتگی رتبه بندی شده و سپس با دو تکنیک ضریب همبستگی و رگرسیون تک متغیره ارتباط سطح توسعه با نرخ شهرنشینی در کشور بررسی شده است . نتایج تحقیق ضمن ارایه رتبه بندی شهرستان های کشور به لحاظ توسعه، موید ارتباط کاملاً معنادار بین سطح توسعهیافتگی شهرستان های کشور با نرخ شهرنشینی آنها دارد.
۳۱۰.

مدل چندهسته ای و چندمرکزی شهر و کلانشهری، از نظریه تا عمل (مورد شهر کرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال بیست و ششم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱۰۲

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی مدل تک هسته ای مدل چند هسته ای کلانشهرکرج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۷ تعداد دانلود : ۴۳۰۸
ساختار فضایی حاکم برشهرها به روابط متقابل و عوامل مختلفی از جمله: جمعیت، اشتغال و فعالیت ها، الگوهای رفت وآمد، زیر ساخت های شهری، خدمات گوناگون و... بستگی دارد که همواره در ارتباط با یکدیگر اند. از آنجایکه این روابط درشهرهای بزرگ دارای پیچیدگی ودرهم تنیدگی خاصی بوده، لذا اهمیت نگرش به ساختار فضایی درآنها دارای اهمیتی دوچندان است. شهرهای کوچک، تنها دارای یک مرکزواحد یا هسته مرکزی هستند، اما امروزه شهرهای بزرگ و کلانشهرها دارای مراکز متعددی بوده که باتوجه به عوامل اقتصادی، کالبدی وزیرساخت های ارتباطی، هسته ها وکانون های مختلف سکونتی در فاصله ای نه چندان دور از هسته مرکزی و تاریخی شهر شکل گرفته اند. هدف از این پژوهش، معرفی ساختار فضایی چندهسته ای و چندمرکزی شهر و کلانشهری وتحلیل و ساماندهی فضایی است که با انتخاب کلانشهرکرج به عنوان محدوده مورد پژوهش و با بررسی علمی مدل چند هسته ای پیترهال صورت می پذیرد.
۳۱۱.

ارزیابی کاربری اراضی شهر دهدشت ( استان کهگیلویه وبویر احمد )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط دانشگاه آزاد ملایر پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی ارزیابی کیفی ارزیابی کمی استانداردهای شهری دهدشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۱۱
عموماً ارزیابی چگونگی کاربری اراضی شهری، منعکس کننده ی تصویری گویا از نظر سیمای شهری و همچنین تخصیص فضای شهری به کاربردهای مختلف موردنیاز در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه ی شهری است. در این تحقیق ضمن بررسی دیدگاه های نظری و روند عملی چگونگی کاربری اراضی شهری در ایران، مشخصا به تحلیل و ارزیابی این مهم در شهر دهدشت، به روش تحلیلی - تطبیقی پرداخته شده است. نتایج حاصله، نشان می دهد که توسعه ی فیزیکی و کالبدی شهر دهدشت در 15 سال اخیر و به تبع آن افزایش جمعیت، باعث عدم تعادل در کاربری اراضی آن گردیده است. بنابر این برای جلوگیری از گسترش شهر و حفظ اراضی پیرامون آن، تعادل در کاربری اراضی و تعیین راهکارهای مناسب ضروری است. ارزیابی کمی کاربری اراضی شهر با توجه به سرانه ها و معیارها و همچنین ارزیابی کیفی آن، با توجه به ماتریس های سازگاری، ظرفیت و مطلوبیت، وابستگی و تحلیل علمی آن در این پ ژوهش نشان می دهد که بسیاری از کاربری های موجود به لحاظ کمی و کیفی با استانداردها و ضوابط علمی غیر منطبق و نامتعادل بوده است. چگونگی تعادل بخشی و ساماندهی کاربری های اراضی شهری در متن اصلی مقاله به تفصیل بیان شده است.
۳۱۲.

بررسی وضعیت مسکن گروه های درآمدی و برآورد مسکن گروه های کم درآمد(نمونه موردی استان هرمزگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال بیست و پنجم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۸)

کلیدواژه‌ها: استان هرمزگان برنامه ریزی مسکن دهک های درآمدی فقر نسبی و مطلق مسکن گروه های کم درآمد مسکن غیر رسمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹۱ تعداد دانلود : ۱۹۸۸
مسکن کوچکترین عنصر سکونتگاه ها، مهمترین کاربری شهری و یکی ازشاخص های عمده ارزیابی توسعه یک کشور است. هدف این مقاله، بررسی وضعیت گروه های درآمدی و برآورد مسکن گروه های کم درآمد، با استفاده ازتکنیک های آماری مورد استفاده در برنامه ریزی مسکن بوده. متدولوژی آن بنیادی-کاربردی است.این مقاله سعی دارد با بررسی وضعیت گروه های درآمدی و شاخص های تامین مسکن مانند متوسط سطح زیر بنا متوسط در آمد و... دردهک های موجود به تخمین نیاز مسکونی و برآورد توان مالی گروه های کم درآمد استان هرمزگان بپردازد و نتایج حاصل را برای برنامه ریزی دقیق تر مسکن در استان هرمزگان به کار برد.طبق یافته های تحقیق وضعیت مسکن در گروه های کم درآمد ازسال 75 به بعد در حال بدتر شدن است و عدم توانایی تامین مسکن مناسب از دهک های ا، 2و3 به سمت دهک های 4و5 نیز کشیده شده است. همچنین نرخ اجاره نشینی نشان می دهد که سرمایه گذاری های بخش های مختلف به سمت دهک های درآمدی بالاست و این نیاز به برنامه ریزی دقیق برای این استان برای دهک های پایینی را ضروری می سازد.
۳۱۳.

چالش های ژئوپلیتیکی توسعه نامتوازن نواحی ایران در مقطع زمانی 1385-1375(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه ژئوپلیتیک ۱۳۸۹ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: ایران توسعه تمرکززدایی مدل تحلیل عاملی چالش های ژئوپلیتیکی مناطق شهری و روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۰۰
تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق مختلف که بتواند چارچوب موثری برای توزیع متعادل جمعیت، فعالیت ها و کارکردها در سطوح مختلف باشد، در برنامه ریزی ضروری است. این مقاله به بررسی و تجزیه و تحلیل درجه بندی توسعه یافتگی استان های ایران به تفکیک مناطق شهری و روستایی در یک دوره زمانی ده ساله 1385-1375 و با به کارگیری مدل تحلیل عاملی می پردازد. با رفع همخطی بین شاخص ها، شاخص های اولیه به تعدادی عامل خلاصه می شود. جمع نمرات عاملی می تواند نمایان گر سطح توسعه یافتگی استان های کشور تلقی گردد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شاخص های توسعه در اکثر مناطق شهری و روستایی افزایش یافته اند، ضمن اینکه نابرابری بین استان های توسعه یافته تر و کمتر توسعه یافته نیز افزایش داشته است. فاصله سطح توسعه یافتگی بین استان تهران (توسعه یافته ترین) و استان سیستان و بلوچستان (کم توسعه یافته ترین) در مناطق شهری %157.37 و در مناطق روستایی %100.88 بیشتر شده، در نتیجه لزوم بازنگری در نظام برنامه ریزی کشور و جهت گیری به سمت برنامه ریزی منطقه ای با توجه به شرایط و ساختار فعالیتی و فضایی هر منطقه ضروری است
۳۱۴.

بررسی آسیب پذیری بافت های شهری در برابر زلزله (مورد مطالعه: منطقه 11 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال بیست و پنجم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴ (پیاپی ۹۹)

کلیدواژه‌ها: زلزله آسیب پذیری مخاطرات طبیعی بافت شهری منطقه 11 شهرداری تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۹۵
مخاطرات طبیعی یکی از مهمترین عوامل انهدامی سکونتگاه های انسانی شناخته شده اند. بررسی آثار سوانح طبیعی بر سکونتگاه های انسانی، بویژه شهرها از جمله مسائل مهم مورد توجه برنامه ریزان شهری است. کشور ایران به علت موقعیت جغرافیایی خود (قرارگیری بر روی کمربند زلزله جهان (به طور مکرر با وقوع سوانح طبیعی، بخصوص زلزله مواجه بوده است؛ زلزله هایی که با توجه به شدت آنها هرچند سال یک بار ویرانی های انسانی، مالی و فیزیکی به بار آورده است. در این تحقیق سعی شده است آسیب پذیری ناشی از وقوع زلزله در بافت شهری منطقه 11 شهرداری تهران بررسی شود. روش تحقیق مبتنی بر مدل ساده شده AHP است. با استفاده از روش مذکور مشخص شد که بافت شهری منطقه 11 شهرداری تهران بدلیل بالا بودن نسبت واحدهای مسکونی کم دوام به کل واحدهای مسکونی، نسبت واحدهای مسکونی بالای 30 سال به کل واحدهای مسکونی، نسبت مساحت قطعات مسکونی زیر 100 متر به کل قطعات مسکونی، طول معابر کمتر از 4 متر نسبت به سطح محله، تراکم جمعیتی و تراکم واحد مسکونی بالا، آسیب پذیر است و این آسیب پذیری در جنوب منطقه به بالا ترین حد خود می رسد؛ به طوری که بالاترین میزان آسیب پذیری به ترتیب مربوط به محلات 19و 18 و15 و12 و 16 و 13و 17و 11و 8 است. پس از مشخص شدن آسیب پذیری منطقه، در پایان این تحقیق نتیجه ارایه شده است.
۳۱۵.

مدل سازی آسیب پذیری ساختمانی شهرها در برابر زلزله با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ۱۳۸۹ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: زنجان زلزله آسیب پذیری مدل سازی سیستم اطلاعات جغرافیایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۱۸
"با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می تواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه شهرها و کشور را دچار وقفه نماید. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این پدیده، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب می گردد. در این راستا اولین گام شناسایی میزان آسیب پذیری اجزا وعناصر شهری و تحلیل و ارزیابی آن با استفاده از مدل های موجود در این زمینه می باشد که بتوان مناطق و بافت های آسیب پذیر شهری را با استفاده از مدل ها مورد شناسنایی قرار داده و با ریزپهنه بندی این مناطق به ارایه راهکارهای علمی و عملی در ارتباط با کاهش اثرات زلزله پرداخت. با توجه به اهمیت موضوع ارزیابی آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله در مباحث مربوط به جغرافیا و برنامه ریزی شهری، در این مقاله سعی شده تا با به کارگیری روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برآورد مناسبی از آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله با استفاده از داده های مکانی و توصیفی اجزا و عناصر اصلی و رفتاری ساختمانی و تعیین تاثیر هر کدام از معیارهای به کاررفته در میزان آسیب پذیری ارایه شود. هم چنین با استفاده از امکانات تحلیلی و نمایشی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و ارایه سناریوهای زلزله در شدت های مختلف به مدل سازی و ریزپهنه بندی آسیب وارده به ساختمان ها، تلفات انسانی و خسارات اقتصادی شهر زنجان در برابر زلزله پرداخته شده است. نتایج حاصله از این مقاله نشان می دهد که منطقه سه شهر زنجان و بناهای واقع شده در آن به دلیل فرسودگی بافت و استفاده از مصالح کم دوام در ساخت وساز و نیز عمر بالای ساختمان ها از آسیب پذیری بسیار بالایی برخوردار بوده و منطقه دو شهر زنجان، به دلیل رعایت استانداردها از جمله آیین نامه 2800 و استفاده از مصالح مقاوم در ساخت و سازها از آسیب پذیری نسبتاً کمتری در مقایسه با دو منطقه دیگر شهر زنجان برخوردار است"
۳۱۷.

الگوی توزیع فضایی کاربری های شهری در شهرهای نفت خیز (مطالعه موردی شهر دوگنبدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال بیست و پنجم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۹۶)

کلیدواژه‌ها: کاربری اراضی توسعه پایدار شهری نفت شهر شهر دوگنبدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶۴ تعداد دانلود : ۱۸۹۱
بررسی کاربری اراضی شهری، منعکس کننده تصویری گویا از چگونگی تخصیص فضای شهری به کاربری های مختلف مورد نیاز شهر در طی زمان و در جهت رسیدن به اهداف توسعه شهری است. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی چگونگی پراکنش کاربری های شهری و شناخت عوامل تاثیرگذار بر توزیع فضایی کاربری های مختلف در پهنه شهر دوگنبدان پرداخته است. این تحقیق دو هدف عمده را دنبال می کند: اول دستیابی به نظام مطلوب کاربری اراضی شهری، به منظور توسعه پایدار شهری و دوم تلاش برای ایجاد نظام یکپارچه کاربری اراضی شهر دوگنبدان و توسعه موزون شهر در جهت تحقق عدالت اجتماعی. روش تحقیق، تحلیلی- تطبیقی است. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده از کاربری ها در نواحی مختلف شهر تفاوت چشمگیری وجود دارد؛ به طوری که نواحی 6 و5 که وابسته به کارکنان و کارمندان شرکت نفت بوده، از حمایت های مالی شرکت نفت بهره می برند، از استاندارد های لازم در اکثر فعالیت ها و کاربری های شهری بهره مند هستند، در طرف مقابل، دیگر نواحی شهر که به تبع فعالیت های نفتی در کنار آنها به صورت ارگانیک به وجود آمدند، فاقد امکانات رفاهی و زیربنایی شهری لازم هستند و تاثیرات این شکل از توسعه و توزیع نامطلوب و نابرابر کاربری های شهری، باعث ایجاد نوعی دوگانگی فضایی در سطح شهر شده است.
۳۱۸.

ارزیابی مسکن گروه های درآمدی و ارایه برنامه تامین مسکن اقشار کم درآمد (نمونه موردی: استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای جغرافیای انسانی زمستان ۱۳۸۹ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: استان لرستان برنامه ریزی مسکن مسکن غیراستاندارد دهک های درآمدی فقر نسبی و مطلق مسکن گروه های کم درآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۷۴
مسکن کالایی با دوام، غیرمنقول، چند بعدی، غیرهمگن و بسیار پرهزینه است و در سازمان اجتماعی فضا نیز نقش بسیار موثری دارد. فقر مسکن یکی از جلوه های بارز کشورهای در حال توسعه به شمار می آید. بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال 2000 بیش از 600 میلیون نفر دارای مسکن های غیراستاندارد بوده اند. بر همین مبنا و با توجه به نتایج بررسی نویسندگان، هم اکنون نزدیک به دوپنجم جمعیت شهرهای استان لرستان در محله هایی غیرمقاوم و محروم از فضاهای مناسب و زیست درونی استقرار دارند. هدف این مقاله ارزیابی وضعیت مسکن گروه های درآمدی و ارایه برنامه برای اقشار کم درآمد، با استفاده از تکنیک های آماری مورد استفاده در برنامه ریزی مسکن به منظور کمک به این برنامه ریزی در استان لرستان است. روش شناسی (متدولوژی) مقاله بنیادی کاربردی است. متغیرهای مورد بررسی مشتمل بر مساحت زیربنا برحسب دهک های درآمدی، برآورد تابع مخارج خانوار، برآورد تابع پیشنهاد اجاره در نقاط شهری استان به تفکیک دهک های درآمدی، میزان یا درصد مالکیت و اجاره نشینی، وضعیت شغلی سرپرستان خانوارها، گروه های غیرمالک برحسب دهک، توان مالی خانوار، خط توانمندی خانوار، خط فقر نسبی و مطلق خانوار در تامین مسکن، برآورد حجم نیاز سکونتی خانوارهای فقیر، برنامه تامین مسکن گروه های کم درآمد و منابع مالی تامین مسکن است.
۳۱۹.

مقایسه تطبیقی شاخص های کمی و کیفی مسکن شهر بابل با نقاط شهری کشور با تاکید بر شهر سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات جغرافیایی سال بیست و پنجم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۷)

کلیدواژه‌ها: مسکن مقایسه تطبیقی شهر سالم شهربابل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۸۴
مقوله مسکن، امروزه نه تنها به عنوان یک سرپناه، بلکه به عنوان هویت، امنیت و منبع سرمایه در بین ساکنان یک شهر مطرح است. این مقوله که نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شهرها داشته، از لحاظ شاخص های اجتماعی دچار مشکلات عدیده ای، همچون کوچکتر شدن مساحت زیربنا، کمبود اتاق در واحد مسکونی، کمبود سرانه فضای فرد در خانه یا واحد مسکونی(کمتر از 8 متر مربع)، بد مسکنی، بی مسکنی و غیره شده است.از طرف دیگر،شایان ذکر است که سالم بودن مسکن از ابعاد مختلف نقش مهمی در آسایش روحی و روانی ساکنان دارد. بنابراین، شناخت شاخص های مسکن سالم و تلاش در جهت تحقق سکونتگاه مطلوب، امر مهم در بحث شهر سالم و توسعه پایدار شهری است. این پژوهش از نوع « کاربردی- توسعه ای» و روش تحقیق آن « توصیفی- تحلیلی» است و در پاسخ به این پرسش که وضع کنونی مسکن در شهر بابل در مقایسه با نقاط شهری کشور و شرایط مطلوب شهر سالم چگونه است؟ و با هدف دست یافتن به ضوابط عملی شهر سالم در احداث واحد مسکونی، اقدام به بررسی وضع کمی و کیفی مسکن در شهر مورد مطالعه و نقاط شهری کشور در طی سال های 85-65 پرداخته است. نتایج مقایسه ای شهر بابل با نقاط شهری کشور، حاکی از آن است که این شاخص ها در طی این مدت روند رو به بهبودی داشته و وضعیت این شاخص در شهر بابل، بهتر از نقاط شهری کشور بوده است. نتایج امر در مقام مقایسه با شرایط مطلوب شهر سالم، حاکی از آن است که شرایط بخش مسکن شهری در کشور ما، اگر چه در اندازه هایی فراتر از بسیاری از جوامع است، اما در بسیاری از ابعاد نسبت به شرایط مطلوب شهر سالم از وضعیت نسبتاً مطلوبی برخوردار نیست.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان