محمد قهرمانی

تحقیق حاضر با هدف"" طراحی الگوی توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی"" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان ابتدایی گروه کم توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که الگوی توسعه حرفه ای معلمان، شامل سه مولفه محتوا، زمینه و فرایند است. مولفه محتوا با بار عاملی(439/0) در جایگاه اول و مولفه های زمینه(309/0) و فرایند(291/0) در مرتبه های بعدی قرار داشتند. شاخص پیش بینی کنندگی (631/0) حاکی از آن بود که مولفه های توسعه حرفه ای از قدرت بالایی برای پیش بینی توسعه حرفه ای معلمان برخوردارند.

هدف از این تحقیق بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی90-1389 بود. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری 546 نفر شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بود که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 226 نفر به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 29 سؤال در چهار مؤلفه (مانع) با پایایی93/0 بر مبنای مقیاس 5 سطحی لیکرت بود. نتایج آزمون t تک گروهی و آزمون فریدمن نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئت علمی موانع فرهنگی- اجتماعی، موانع ارتباطی، موانع آموزشی و موانع فردی در حد بالا بر تولید علم تأثیر گذار و به ترتیب از درجه اهمیت بیش تری نسبت به یکدیگر برخوردار هستند. که در این بین عواملی نظیر شعار زدگی در جذب و نگهداری نخبگان؛ فقدان ارتباط منسجم و سازمان یافته بین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی؛ آموزش مبتنی بر انتقال دانش به جای ترویج خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی؛ غلبه دید کمیت گرایی و عدم توجه کافی به کیفیت فعالیت های پژوهشی نزد محققان به ترتیب در صدر گویه های مربوط به موانع مذکور قرار گرفتند.

بالندگی اعضای هیئت علمی از ابزارهای مهم ایجاد تغییر و تحول در نظام آموزش عالی است که شامل تمام فعالیت های برنامه ریزی شده و هدف مندی است که دانش فردی و مهارت های اساسی و لازم برای عملکرد بهتر در دانشگاه را برای اعضای هیئت علمی فراهم می کند. این پژوهش از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی از روش نظریه مبنایی استفاده شده است و در بخش کمی به آزمون اعتبار الگو در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه های شهر تهران می پردازد. جامعه آماری بخش کیفی شامل 17 نفر از افراد متخصص و صاحب نظر می باشد و بخش کمی شامل تمام اعضای هیئت علمی دانشگاه های تهران که از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای 307 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها، در بخش کیفی از روش مصاحبه عمیق و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است؛ اعتبار و روایی در بخش کیفی از طریق دو روش بازبینی توسط مشارکت کنندگان و مرور توسط خبرگان غیر شرکت کننده و در بخش کمی با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد که میزان آن 90/0 بود. برای تحلیل داده های بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و برای تأیید و آزمون مدل مفهومی از تحلیل عاملی تأییدی و از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده 13 مقوله کلی هست که در قالب مدل پارادایمی شامل: شرایط علی؛ پدیده محوری (مشارکت در تصمیم گیری ها)؛ شرایط زمینه ای؛ شرایط مداخله گر؛ راهبردهای بالندگی و پیامدها به دست آمده است که عوامل مؤثر بر فرایند بالندگی هیئت علمی و روابط آنها را نمایان می کنند.

مدیریت استراتژیک به عنوان یک ضرورت در تمامی حوزه ها و فعالیت های سازمانی شناخته شده است. این ضرورت در حوزه آموزش عالی بیشتر و محسوس تر است. در این مطالعه الگوی مدیریت آموزش عالی در ایران مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. نمونه های تحقیق شامل 220 نفر از اعضای هیات علمی، مدیران، متخصصان و ذینفعان آموزش عالی بوده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با روش تحلیل عاملی و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد الگوی مدیریت استراتژیک آموزش عالی دارای 5 مولفه اصلی، 6 مولفه فرعی و 73 متغیر می باشد. تحلیل واریانس ها نیز نشان داد که بین نظرات نمونه های تحقیق به تفکیک چهار ویژگی سمت، رشته تحصیلی، مرتبه علمی و سابقه مدیریت برخی تفاوت های معنی دار وجود دارد. برای بررسی دقیق تر این تفاوت ها از آزمون تعقیب یتوکی استفاده شده است.

پژوهش در حوزه مدیریت دارای ذینفعان متعدد بوده و به منابع مالی و انسانی بسیار زیادی نیاز دارد. الگوهای ارزشیابی اثر پژوهش می تواند به ذینفعان کمک کند تا از آثار سرمایه گذاری ها و اقدام های پژوهشی خود اطمینان حاصل کنند. هدف این پژوهش ارائه الگو برای ارزشیابی اثر پژوهش ها در حوزه مدیریت است، بر این اساس 20 الگو با جستجو موضوعی و استنادی شناسایی و به تناسب موضوع، ده الگو انتخاب و از نظر شاخص ها، نوع اثر، عناصر، ابزار، زمان و سطح ارزشیابی مورد مقایسه قرار گرفته اند و عناصر الگو به وسیله مرور ادبیات استخراج و با مصاحبه، توزیع پرسشنامه و انجام فرایند تحلیل سلسله مراتبی و بر اساس معیارهای ""میزان اهمیت""، ""در دسترس بودن""و ""قابلیت اندازه گیری"" اولویت بندی و شاخص های هر عنصر بر اساس میانگین وزنی نظرات انتخاب و معرفی شدند. این پژوهش از روش های کمّی و کیفی استفاده کرده و از نظر هدف تصمیم گرا و در دسته تحقیقات کاربردی می باشد و تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس روش تحلیل گسترش یافته چانگ انجام شده است. بر اساس نتایج مصاحبه ها و با توسعه مدل های پرکاربرد، ""الگوی ارزشیابی آثار پژوهش های مدیریتی» بر اساس نگرش سیستمی ارائه شده است. الگوی مذکور دارای 36 شاخص می باشد که بر اساس وزن نهایی در چهارچوب 6 عنصر خروجی های علمی و آکادمی (0.237 )، پیامدهای سازمانی (0.219)، خروجی های آموزشی (0.198)، پیامدهای مالی و اقتصادی (0.126)، استفاده در عمل یا فناوری (0.111) و آثار نمادین یا برندینگ (0.081) طبقه بندی شده اند.

هدف : تحقیق حاضر با هدف «شناسایی عوامل محتوایی توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی» انجام شد. روش : روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان ابتدایی گروه کم توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. یافته ها : نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که محتوای توسعه حرفه ای معلمان شامل 10 عامل (مولفه) است که عبارت بودند از: نگرش معلمان، دانش تخصصی موضوعی، تنوع فراگیران و نیازهای ویژه آنان، طراحی راهبردهای آموزشی، شیوه های ارزشیابی، محیط های یادگیری و الگوهای تدریس، مشارکت و تشریک مساعی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فعالیت های گروهی و انفرادی و آموزش شهروندی و شخصیتی. نتیجه گیری : در مجموع عوامل محتوایی، حدود 95 درصد تغییرات توسعه حرفه ای معلمان را تبیین نمودند. در بین این عوامل، عامل محیط های یادگیری بیشترین بار عاملی(90/0) و عامل شیوه های ارزشیابی، کمترین بار عاملی(81/0) را به خود اختصاص داد.

در سال های اخیر توجه کمی و کیفی به موضوعات آموزش و پرورش پیش دبستان، مخصوصاً مدیریت آموزشی این مراکز افزایش چشمگیری داشته است، در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارائه ی الگویی برای صلاحیت های حرفه ای مدیران مراکز پیش دبستان، با روش آمیخته (کیفی و کمی) انجام شد. در بخش کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند به مصاحبه با 12 نفر از صاحب نظران این حوزه و با استفاده از روش گراندد تئوری به بررسی مؤلفه های صلاحیت های حرفه ای مدیران این مراکز پرداخته شد و در بخش کمی که مبتنی بر مرحله ی کیفی پژوهش بود، نیز تعداد 210 نفر از مدیران مراکز پیش دبستان با استفاده از روش پیمایش و از طریق پرسشنامه، به بررسی وضع موجود و آزمون الگوی طراحی شده پرداختند. مدل برآمده از این پژوهش دارای شش مؤلفه ی اصلی (دانش عمومی، دانش تخصصی، توانایی عمومی، توانایی تخصصی، مهارت عمومی، مهارت تخصصی) و نیز50 مولفه فرعی بودند که بعد از تحلیل عاملی مؤلفه ها تعداد 40 زیر مؤلفه در ابعاد شش گانه مؤلفه های اصلی باقی ماندند و در انتها نیز به ارزیابی اعتبار الگو پرداخته شد.

مدیریت استراتژیک به عنوان یک ضرورت در تمامی حوزه ها و فعالیت های سازمانی شناخته شده است. این ضرورت در حوزه آموزش عالی بیشتر و محسوس تر است. در این مطالعه الگوی مدیریت آموزش عالی در ایران مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. نمونه های تحقیق شامل 220 نفر از اعضای هیات علمی، مدیران، متخصصان و ذینفعان آموزش عالی بوده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و با روش تحلیل عاملی و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد الگوی مدیریت استراتژیک آموزش عالی دارای 5 مولفه اصلی، 6 مولفه فرعی و 73 متغیر می باشد. تحلیل واریانس ها نیز نشان داد که بین نظرات نمونه های تحقیق به تفکیک چهار ویژگی سمت، رشته تحصیلی، مرتبه علمی و سابقه مدیریت برخی تفاوت های معنی دار وجود دارد. برای بررسی دقیق تر این تفاوت ها از آزمون تعقیب یتوکی استفاده شده است.

موفقیت بخش های آموزشی در تربیت دانش آموزان، به طور معنی داری از راه دسترسی معلمان و مشارکت آنها در فعالیت های توسعه حرفه ای با کیفیت، تحت تاثیر قرار می گیرد. تحقیق حاضر با هدف" شناسایی عوامل سازمانی و زمینه ای توسعه حرفه ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعه آماری کلیه معلمان ابتدایی گروه کم توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که 8 عامل سازمانی و زمینه ای بر توسعه حرفه ای معلمان موثر است، که عبارتند از: دانش آموزان و نیازهای یادگیری آنان، معلمان و نیازهای یادگیری آنان، هنجارهای نظام آموزشی- فرهنگ سازمانی، نظام برنامه ریزی درسی و آموزشی، سیاست های ملی و محلی، منابع مالی و زمانی(تخصیص زمان)، خانواده و جامعه، مدیریت مدرسه و محیط های یادگیری. این عوامل، حدود 94 درصد تغییرات توسعه حرفه ای معلمان را تبیین نمودند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود همکاری های علمی بین المللی دانشگاه های برتر ایران و تدوین الگویی راهبردی برای مدیریت بهتر این همکاری ها صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای، از نظر رویکرد و گردآوری داده ها، آمیخته اکتشافی و بخش کمی آن توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری بخش کیفی شامل 26 نفر از صاحب نظران و متخصصان همکاری های علمی بین المللی است که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی مشتمل بر اعضای هیأت علمی 10دانشگاه برتر برابر با 6748 نفر است که 313 نفر از آنها از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، اسناد و گزارشات مرکز همکاری های علمی بین المللی وزرات علوم و دفاتر دانشگاهی آن، مصاحبه نیمه ساخت مند و دو پرسشنامه محقق ساخته بوده است. الگوی راهبردی نهایی دارای سه جزء اصلی اهداف، ابعاد، تحلیل وضعیت موجود است. اهداف متشکل از 10 مؤلفه، ابعاد، مشتمل بر بعد آموزشی با 6 عامل (46مؤلفه)، بعد پژوهشی با 6 عامل (30مؤلفه) و بعد فرهنگی و فوق برنامه با 4 عامل (20مؤلفه) و درنهایت تحلیل وضعیت موجود مشتمل بر 4 عامل نقاط قوت (15مؤلفه)، نقاط ضعف (18مؤلفه)، فرصت ها (20مؤلفه) و تهدیدها (20مؤلفه) است و برازش مناسبی با داده ها دارد.

هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت همکاری های علمی بین المللی دانشگاه های برتر ایران با شناسایی و اولویت بندی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت های آن (تحلیل SWOT ) بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر رویکرد و گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. نمونه پژوهش313 نفر بوده و از طریق نمونه گیری طبقه ای نسبتی از بین جامعه پژوهش شامل 6478 عضو هیئت علمی 10 دانشگاه برتر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن را متخصصان امر مورد تأیید قرار دادند و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 816/0 محاسبه شد. تحلیل داده ها با روش FBWM صورت گرفت. مهمترین نقاط قوت شامل افزایش حضور و تعامل محققان در همایش های بین المللی و وجود بسترهای مناسب توسعه بین المللی در دانشگاه ها؛ مهمترین نقاط ضعف شامل ناکافی بودن گرنت سالانه اساتید و عدم اشراف مدیران دانشگاه ها به این حوزه؛ مهمترین فرصت ها شامل گرایش جمعیت جوان به تغییر در شیوه تعاملات بین المللی و اقبال جامعه جهانی به پذیرش ایران در کنسرسیوم های دانشگاهی بین المللی و مهمترین تهدیدها شامل رکود اقتصادی در بیشتر کشورها، فراهم نبودن زمینه های سیاسی همکاری و گسترش ایران هراسی و اسلام هراسی در جهان بودند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبار سنجی مدل مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل و به روش ترکیبی(کیفی و کمی) در بخش کیفی با روش تحلیل مضمون و در بخش کمی از روش همبستگی انجام شده است. به منظور اطمینان روایی و اعتبار دسته بندی یافته ها و گویه های پرسشنامه گزارش نهایی با سه نفر از مصاحبه شوندگان و سه نفر از اساتید همکار و دونفر دانشجویان دکتری مدیریت آموزشی و برنامه ریزی توسعه آموزش عالی و پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرانباخ با مقدار 94/0 انجام گردیده، نظریات و پیشنهادات آنها در نهایی کردن گزارش و طراحی مدل لحاظ شده است. جمع آوری داده ها در مرحله نخست به روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با 20 نفر از خبرگان و صاحب نظران دانشگاه کابل و در مرحله دوم اجرای پرسشنامه محقق ساخته در سطح نزده دانشکده انجام شده است. در بخش کیفی با شناسایی و دسته بندی مقوله ها و مضامین، از دل داده های مصاحبه چند مؤلفه از مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی بدست آمد که شامل پنج مؤلفه و مقوله کلی در قالب مدل پارادایمی از جمله شرایط و عوامل تأثیر گذار فردی، شرایط و عوامل سازمانی(دانشگاه) در مورد کار و فعالیت هیئت علمی، ابعاد و جنبه های فعالیت و عملکرد اعضای هیئت علمی، شرایط و عملکرد مسئولان وزارت و دانشگاه، استراتژی بر بهبود عملکرد اعضای هیئت علمی، نتایج و پیامدها (درون دانشگاهی: (فرایند یاددهی - یادگیری و بیرون دانشگاهی: پاسخگویی به نیازهای جامعه)، چگونگی و فرایند مدیریت عملکرد اعضای هیئت علمی دانشگاه کابل و روابط میان ابعاد و مؤلفه های مختلف آن بدست آمده است. در گام دوم تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در قالب تحلیل معادلات ساختاری و لیزرل انجام شده است. نتایج شاخص های برازش مدل معادلات ساختاری پژوهش حاکی از آن است تمامی شاخص ها و همچنین متغیر های پیش بین 60 درصد واریانس متغیرهای وابسته را تبیین نموده اند. این مدل به دلیل انطباق آن با یافته های حاصل از تحلیل کیفی؛ مدل اولیه؛ در حد بسیار مطلوب گزارش شده اند و مدل با داده ها برازش خوبی دارد و بیانگر این است که رابطه خطی بین متغیرها وجود دارد.

هدف این پژوهش بررسی تحولات رشته مدیریت آموزشی بود. میدان تحقیق اعضای هیات علمی رشته مدیریت آموزشیست که پس از مصاحبه با 10 نفر اشباع نظری حاصل گردید. روش تحقیق کیفی و از نوع پدیدار شناسی و ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و روش تحلیل داده ها تحلیل مضمون می باشد. حاصل آن شناسایی 227 مفهوم اولیه، 45 مضمون و 25 کد اصلی است. یافته های تحقیق در حوزه ضعف ها و چالش ها بر نبود سند چشم انداز و بیانیه ماموریت جامع و یکپارچه رشته مدیریت آموزشی در آموزش عالی ، ضعف در ساختار، محتوا و روشهای این رشته، آینده شغلی نامعلوم دانش آموختگان در حوزه آموزش و پرورش، رشته های جدید و مشابه به عنوان رقیب و نبود تعامل و مشارکت فعالانه بین وزارت علوم و آموزش و پرورش و وزارت علوم برای بهره گیری از ظرفیتهای رشته مدیریت آموزشی اشاره دارد. نقاط قوت و فرصتها نیز بر ماهیت میان رشته ای ،کاربردی بودن و جامعیت این رشته و فرصتهای کار آفرینی و مطالعاتی فراوان در این حوزه دلالت می نماید. لذا تعداد 18 راهبرد شامل راهبرد های SO (تهاجمی) راهبردهای WO ( انطباقی)، راهبردهای ST (اقتضایی) و راهبردهای WT(دفاعی) تعیین گردید .

صاحب نظران اهمیت فرهنگ سازمانی را در ارتباط با توسعه مورد تأکید قرار می دهند و استدلال می کنند که فرهنگ پایه و اساسی است که در بستر آن توسعه استعدادهای انسانی در سازمان اتفاق می افتد. مطالعه حاضر باهدف بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر توسعه استعداد کارکنان انجام شد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری تحقیق دانش آموختگان مستعد دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری در رشته مهندسی هوافضا بودند که تعداد200 نفر از آن ها به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. گردآوری داده ها از طریق دو پرسش نامه فرهنگ سازمانی و توسعه استعداد بر اساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت انجام گرفت. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ سازمانی تأثیر مثبت معنی داری بر توسعه استعداد کارکنان دارد؛ از بین ابعاد فرهنگ سازمانی، مؤلفه های حمایت مدیریت، خلاقیت فردی و سیستم پاداش به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر توسعه استعدادها می باشند. مؤلفه نظارت و کنترل تأثیر منفی معنی داری بر توسعه استعدادها داشته است.