حسین علوی مهر

حسین علوی مهر

مدرک تحصیلی: دانشیار علوم قرآن و حدیث جامعه المصطفی العالمیه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۴۵ مورد از کل ۴۵ مورد.
۴۱.

تبيين ربوبیت عامه الاهي در سوره مُلك بر پایه تفسير ساختاري با تأکید بر تفسیر المیزان

نویسنده:
منبع: الاهیات قرآنی سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۸ 35 - 56

کلیدواژه‌ها: تفسیر ساختاری تفسیر المیزان تناسب آیات سوره ملک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۱۰
بررسی ساختار هندسی آیات قرآن کریم بر پایه اهداف سور، روی آورد جدید دوران معاصر است که از آن، با عنوانِ تفسیر ساختاری یاد می شود. در این روش، روابط بین آیات در پرتو غرض سوره کشف شده و با توجه به ساختار سوره و سیاق آیات، می توان به معنای روشن و منطقی آیات دست یافت. هدف مقاله حاضر، بررسی ساختاری سوره مبارکه مُلک است که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر برخی از تفاسیر شیعه و اهل سنّت و با تأکید بر تفسیر شریف المیزان، سامان یافته است. بررسی ها، نشان می دهد که هدف اصلی این سوره، ناظر به تبیین و توصیفِ فرمان روایی و ربوبیت عامه الاهی بر جهان هستی و زندگی انسان هاست و مواردی هم چون دلایلِ این ربوبیت و فرمان روایی، تأثیر اعتقاد به ربوبیت خدا در سرنوشت اخروی انسان ها و نشانه های تدبیر و ربوبیت الاهی در زندگی انسان ها، به عنوان اهداف فرعی و ثانوی، مورد توجه بوده اند.
۴۲.

نقد مبانی ماهیت وحی نبوی قرآنی در اندیشه نصر حامد ابوزید با تأکید بر المیزان

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷) 7 - 30

کلیدواژه‌ها: ماهیت وحی قرآنی نصر حامد ابوزید مبانی وحی شناسی ابوزید نبوی دانستن الفاظ قرآن تاریخمندی وحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
وحی موضوعی کلامی، تفسیری و فلسفی است و یکی از بنیادی ترین معارف دینی به حساب می آید ، پژوهش حاضر با روشی تحلیلی و انتقادی به نقد مبانی شناخت ماهیت وحی از دیدگاه نصرحامدابوزید به عنوان نماینده جریان روشنفکری می پردازد. مهمترین مبانی ابوزید درباره ماهیت وحی قرآنی،نبوی دانستن الفاظ قرآن کریم، تاریخمند دانستن وحی قرآنی و تجربه دینی انگاری آن است، مبنای نبوی دانستن الفاظ قرآن به استناد آیات، دلائل عقلی، اختلاف قرائات و ناسخ و منسوخ، مبنای تاریخمند دانستن وحی قرآنی به استناد تلازم حدوث قرآن و تلازم نزول تدریجی آن با تاریخمندی وحی و مبنای تجربه دینی دانستن وحی قرآنی به استناد شواهدی تاریخی شکل گرفته که جملگی آنها براساس ادله عقلی و قرآنی مبتنی بر مبانی و آراء اندیشمندان قرآنی، نقد و ماهیت الهی الفاظ و معانی وحی قرآنی، محصور نبودن آن در زمان و مکان عصر نزول وعدم دخالت بشر در فرایند وحی اثبات می گردد. تحدی قرآن و اعجاز در فصاحت و بلاغت، اُمی بودن پیامبر و آیاتی که نزول قرآن را با زبان عربی از جانب خداوند می داند وحیانی بودن الفاظ قرآن را ثابت می کند.
۴۳.

تحلیل کاربردهای عرف در تفسیر قرآن از منظر قرآن پژوهان فریقین

نویسنده:
منبع: مطالعات تطبیقی اندیشه دینی سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 9-31

کلیدواژه‌ها: عرف کاربردهای عرف تفسیر عرفی عرف منبعی عرف ابزاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۴
قرآن پژوهان فریقین از عرف در فهم و تفسیر قرآن بهره گرفته اند؛ اما به صورت مستقل و به تفصیل در آثار خود به کاربردهای عرف در انواع آیات نپرداخته اند. هدف این تحقیق استخراج این کاربردها از میان مباحث تفسیری فریقین است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی به بررسی این مسئله پرداخته و اهم نتایج به دست آمده عبارت است از: 1 کاربرد منبعی، برای عرف قابل پذیرش نیست؛ زیرا عرف امری است که ذاتاً خطابردار است؛ 2 عرف برای تشخیص مفاهیم آیات به کار می رود ؛ اما در تفسیر مصادیقی کاربرد دارد که در حیطه های مرتبط با عرف باشد، مانند تشخیص موضوعات آیات الاحکام، تخصیص و تقیید و تنقیح مناط.
۴۴.

بررسی تطبیقی آرای مفسران فریقین در مواجهه با آیه بیوت با تکیه بر نقد دیدگاه مشهور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تفسیر تطبیقی دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۶) 9 - 36

کلیدواژه‌ها: آیات فضایل آیه ۳۶ سوره نور آیه بیوت خانه معصومین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۲۵
یه ۳۶ سوره نور که به آیه بیوت شهرت دارد، در تعظیم خانه هایی است که هر صبح و شام در آن ها ذکر و تسبیح خداوند گفته می شود و ازاین رو، خدا به رفع قدر و منزلت این خانه ها اذن داده است. مفسران در تبیین مراد الهی از بیوت، دیدگاه های متفاوت و پراکنده ای دارند؛ اما غالباً از بیوت به مساجد تعبیر کرده اند. در پژوهش حاضر، بر آنیم تا با روش توصیفی - تحلیلی و از خلال بررسی دیدگاه های مفسران فریقین، این گمانه را تقویت کنیم که برخلاف دیدگاه مشهور، نمی توان مسجد را مراد اصلی آیه برشمرد؛ بلکه واژه بیوت تنها با الغای خصوصیات می تواند شامل مساجد و دیگر مصادیق مذکور شود. تحلیل و ارزیابی دیدگاه مشهور، چنین به دست می دهد که ادله و مستندات این دیدگاه از اتقان کافی برخوردار نیست؛ بلکه ظاهر و سیاق آیه و نیز پشتوانه روایی، نگره جدید را تأیید می کند. بر این اساس و چنان که از قراین برمی آید، بیوت نه به معنای مساجد که به معنای خانه های ذوات معصومین است و از تلائم میان رفعت بیوت و عصمت ساکنان آن، چنین برداشت می شود که شرط عصمت ساکنان در ترفیع بیوت موضوعیت دارد.
۴۵.

بررسی تحلیلی آراء قرآن پژوهان فریقین در دلالت آیه 219 سوره شعراء بر یکتاپرستی نیاکانِ پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تفسیر تطبیقی دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 61 - 84

کلیدواژه‌ها: آیه 219 سوره شعراء تقلب در ساجدین موحد بودن اجداد پیامبر (ص) یکتاپرستی نیاکان پیامبر و اهل بیت (ع) تفاسیر فریقین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۳۸
اندیشه وران شیعی و اغلب اهل سنت، بر اساس دلایل عقلی و نقلی، اجداد پیامبر گرامی اسلام را مؤمن دانسته اند. یکی از دلایل، آیه 219 سوره شعراء است که می فرماید: *وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ*. پژوهش پیشِ رو، با روش توصیفی-تحلیلی، به بررسی آراء 114 تفسیر از فریقین، پرداخته و آ ن ها را در چهار دیدگاه، بازشناسانده است. دیدگاه نخست، مفاد آیه را انجام دادن رکوع و سجود پیامبر(ص) در نماز جماعت؛ و دیدگاه دوم آیه را اشاره به رؤیت اصحاب پشت سرِ خود، به هنگام نماز توسط پیامبر می داند. این دو دیدگاه، آیه را به دور از موضوع بحث دانسته اند. دیدگاه سوم، مراد از ساجدان را با استناد به روایات، اهل بیت(ع) شناسانده و دیدگاه چهارم نیز که رأی اغلب مفسرانِ فریقین است، با استنادِ به شواهد درون متنی هم چون دلالتِ واژگان و ترکیب جمله، و نیز شواهد برون متنی نظیر روایاتِ مورد اعتماد صحابیان و مفسران متقدم، معنای آیه را ناظر به انتقال نسلیِ پیامبر(ص) در اصلاب اجداد مؤمنِ اهلِ سجده، معرفی کرده است. بررسی نگارندگان، نشان می دهد که بر اساس شواهد و دلایل، استظهار موحد بودن اجداد پیامبر(ص) به عنوان معنای اظهر یا یکی از وجوه معنایی آیه بر اساس امکان حمل الفاظ بر بیش تر از معنای واحد، رواست و دیدگاه سوم نیز با آن هم سویی، تعاضد معنایی و توسعه مصداقی دارد. © محمدی آشنانی، ع؛ ناطق، الف؛ علوی مهر، ح. (1400).بررسی تحلیلی آراء قرآن پژوهان فریقین در دلالت آیه 219 سوره شعراء بر یکتاپرستی نیاکانِ پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)، دوفصل نامه پژوهش های تفسیر تطبیقی. 7 (13)، 81-59.  Doi: 10.22091/PTT.2020.4669.1608

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان