احمد عربشاهی کریزی

در جهت دستیابی به توسعه می توان از ابزارهای مختلفی بهره گرفت که حوزه گردشگری یکی از این ابزارهاست که خود دارای سطوح مختلف است. گردشگری شهری که یکی از زیر مجموعه های بخش گردشگری است می تواند نقش مهمی را در مدیریت شهری و دستیابی به توسعه ایفا نماید که در این مقاله موضوع بحث ما واقع شده است. ابتدا سعی بر آن داریم تا با مفهوم و ماهیت گردشگری شهری بیشتر آشنا شده و با تذکر اهمیت آن، اهداف و راهبردهای کلان توسعه گردشگری شهری را یادآور شویم. در ادامه به بررسی تاثیرات گردشگری بر توسعه شهری در چند بخش خواهیم پرداخت (شامل: اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، کالبدی، زیست- محیطی گردشگری در توسعه شهری) و به آثار منفی توسعه توریسم در شهر و در فرایند توسعه پایدارشهری اشاره ای خواهیم داشت. سپس به بررسی منابع و جاذبه های گردشگری شهری در ایران شامل: منابع وجاذبه های طبیعی، تاریخی ویادمانی، زیارتی واعتقادی و اجتماعی و فرهنگی می پردازیم و محدودیت ها و موانع توسعه گردشگری شهری در ایران را از نظر خواهیم گذراند. در نهایت راجع به تقویت و توسعه گردشگری شهری، نقش شهرداری ها، مدیریت شهری و شبکه هماهنگ گردشگری شهری را مورد توجه قرار داده و با نتیجه گیری بحث را به پایان می بریم.

این مقاله با هدف بررسی و مقایسه وضعیت فعالیت های فرهنگی انجام شده در شهرستان های استان ایلام نوشته شده و در صدد یافتن پاسخی به این سؤال بوده است که شهرستان های استان ایلام از لحاظ شاخص های توسعه فرهنگی چگونه اولویت بندی می شوند؟ جامعه آماری این پژوهش، استان ایلام و شهرستان های آن (آبدانان، ایلام، ایوان، دره شهر، دهلران، شیروان - چرداول، ملکشاهی و مهران) می باشد. روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات نیز تصمیم گیری چندشاخصه و به طور خاص، تکنیک تاپسیس است. شاخص ها جهت بررسی وضعیت فعالیت های فرهنگی از سالنامه آماری استان ایلام (1390) انتخاب شدند. این شاخص ها عبارتند از: تعداد برنامه های اجرا شده تئاتر و موسیقی، نمایشگاه های برپا شده فرهنگی و هنری، سینماها، چاپخانه های تحت نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه ها، اماکن مذهبی و زائران حج تمتع و عمره. تجزیه و تحلیل داده ها و اجرای مراحل شش گانه تکنیک تاپسیس نشان داد که شهرستان ایلام به عنوان بهترین گزینه تعیین شده است و پس از آن به ترتیب، شهرستان های دهلران، آبدانان، شیروان - چرداول، دره شهر، ایوان، ملکشاهی و مهران در اولویت های بعدی قرار دارند.

هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل تعالی سازمانی از منابع اسلامی و خصوصاً قرآن و نهج البلاغه و ارائه الگوی سازمان متعالی با رویکرد اسلامی با استفاده از مدل معادلات ساختاری می باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، پیمایشی- تحلیلی است. جامعه تحقیق، موسسات آموزش عالی شهر مشهد می باشد و نمونه ای به تعداد 154 نفر به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب گردید. محاسبات انجام شده با نرم افزار SPSS 16.0 نشان می دهد که مقدار شاخص KMO برابر 0.905 است و تعداد نمونه برای تحلیل عاملی کافی می باشد. برای گردآوری داده ها ابتدا قرآن و نهج البلاغه و مباحث مربوط به تعالی مورد بررسی واقع شد و عوامل مربوط به سازمان متعالی شناسایی و سپس با تشکیل پنل دلفی به معرض نظرخواهی خبرگان گذاشته شد و با توجه به نظریات خبرگان به طراحی پرسشنامه ای با 63 سوال بر اساس طیف لیکرت پنج گزینه ای اقدام شد. به منظور ارزیابی روایی، پرسشنامه در اختیار تعدادی از اساتید رشته مدیریت قرار گرفت. برای بررسی پایایی به محاسبه آلفای کرونباخ اقدام شد، آلفای کرونباخ برابر با 0.962 و حاکی از آن است که پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. در جهت آزمون مدل مفهومی پژوهش، از روش تحلیل مسیر معادلات ساختاری و از نرم افزار LISREL 8.50 استفاده شد. نتایج نشان می دهد که شاخصها، متغیرهای پنهان را به نحو معناداری سنجیده و ارتباط با خدا، ارتباط با دیگران و ارتباط با خود مبتنی بر شاخصهای یاد شده در ایجاد سازمان متعالی موثرند. بر اساس شاخصهای برازش، مدل مناسب تشخیص داده شد، دارای برازش مناسبی بوده و از قدرت تبیین مطلوبی برخوردار است.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر مولفه های مورد تاکید در قرآن کریم بر شکل گیری سازمان سرآمد می باشد. لذا در اولین گام با بررسی و مطالعه آیات قرآن، ابعاد و عوامل متناسب با سازمان سرآمد استخراج گردید و در مرحله بعد و با استفاده از تکنیک دلفی در مورد تناسب این ابعاد و عوامل از خبرگان نظرخواهی شد. با توجه به نتایج به دست آمده پرسشنامه طراحی شد. جامعه مورد بررسی این پژوهش موسسات آموزش عالی شهر مشهد می باشد که نمونه به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب گردید. محاسبات انجام شده با استفاده از نرم افزار SPSS 16.0 حاکی از این است که شاخص KMO برابر با 0.909 بوده و نشان دهنده مناسب بودن تعداد نمونه جهت انجام تحلیل عاملی می باشد و مقدار آلفای کرونباخ معادل 0.944 بوده که گویای پایایی قابل قبول پرسشنامه می باشد. در جهت آزمون، بررسی برازش و اصلاح مدل مفهومی پژوهش از مدل معادلات ساختاری، تحلیل مسیر و نرم افزار LISREL 8.50 استفاده شد که مدل پیشنهادی مورد تایید واقع گردید. مقادیر t مربوط به فرضیات معادلات ساختاری بیانگر این است که بین ارتباط با خدا، ارتباط با دیگران و ارتباط با خود و سازمان سرآمد ارتباط مستقیم، مثبت و معناداری برقرار است. مقادیر t مربوط به فرضیات معادلات اندازه گیری گویای این است که تمامی شاخصها در اندازه گیری متغیرهای پنهان موثرند. با توجه به شاخصهای برازش و تایید فرضیات می توان گفت مدل پیشنهادی از برازش قابل قبول و از قدرت تبیین مناسبی برخوردار می باشد.

هدف: هدف از انجام این مقاله، بررسی جوانب مختلف مسجد و نماز جماعت و استنباط برداشتهای مدیریتی و سازمانی در خصوص دانشگاه اسلامی بود. روش: برای دستیابی به هدف، ابتدا سعی شد با رجوع به منابع مختلف اسلامی، با احکام و مسائل مربوط به مسجد و نماز جماعت آشنا شویم و سپس با دیدگاه جامع شکل گرفته، ابعاد دانشگاه اسلامی تبیین شود. یافته ها: با توجه به تعالیم اسلامی و احکام مطرح شده راجع به مسجد، ابعاد و کارکردها و مدل مطلوب دانشگاه اسلامی بیان شد. ویژگی ها و ابعاد وجودی امام جماعت و معیارهای انتخاب امام جماعت، مبنای مناسبی برای تعیین ملاکهای انتخاب افراد در دانشگاه اسلامی است. ایجاد رضایت در نیروی انسانی در مسجد و دانشگاه اسلامی برای اثربخشی و دستیابی به اهداف ضروری به نظر می رسد. احکام مسجد و نماز جماعت می تواند در اداره امور و چگونگی انجام فعالیتها و فرایندها دانشگاه اسلامی راهگشا باشد. نتیجه گیری: تجزیه و تحلیل تطبیقی نماز جماعت، مسجد و دانشگاه اسلامی، ما را در شناخت ابعاد دانشگاه اسلامی و دستیابی به مدل مطلوب یاری می دهد. برداشتهای مدیریتی و سازمانی از احکام مسجد و نماز جماعت، اصول کاربردی دقیقی را به دست می دهد که می توانند روند توسعه و تعالی را در دانشگاه اسلامی تسهیل کنند و تسریع بخشند.

این پژوهش با هدف بررسی و ارزیابی سطح توسعه یافتگی آموزشی در شهرستان های استان ایلام انجام گرفته و برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات آن از تکنیک SAW به عنوان یکی از روش های تصمیم گیری چندشاخصه استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش نیز استان ایلام، شامل شهرستان های آبدانان، ایلام، ایوان، بدره، چرداول، دره شهر، دهلران، سیروان، ملکشاهی و مهران بود. شاخص های متفاوتی که جهت تحلیل سطح توسعه یافتگی آموزشی در استان ایلام استفاده شده است، عبارت بودند از: تعداد دانش آموزان، کارکنان آموزشی اداره آموزش و پرورش، دانش آموزان دوره آموزش استثنایی، آموزشگاهای دوره آموزش استثنایی، دانش آموزان دوره پیش دبستانی، آموزشگران تمام وقت مؤسسات آموزش عالی، دانشجویان مؤسسات آموزش عالی، دانش آموختگان مؤسسات آموزش عالی، مربیان اداره آموزش فنی و حرفه ای و آموزش دیدگان اداره آموزش فنی و حرفه ای. پس از استخراج آمار مربوط از سالنامه آماری استان ایلام در سال 1393، به تشکیل گزینه ها و شاخص های مربوط اقدام شد و با اجرای مراحل تکنیک SAW، تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد که از لحاظ وضعیت توسعه آموزشی، شهرستان ایلام در بین شهرستان های استان ایلام، در صدر قرار دارد و شهرستان های ایوان، دهلران، دره شهر، آبدانان، چرداول، مهران، ملکشاهی، سیروان و بدره در رده های بعدی قرار دارند. تحلیل های صورت گرفته در این پژوهش می تواند مورد استفاده مسئولان حوزه آموزش استان واقع شود تا با تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مؤثر وضعیت آموزشی بهتری را شاهد باشیم.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی تأثیر سبک زندگی اسلامی بر سلامت روانی کارکنان با توجه به نقش تعدیل گری هوش معنوی بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. جامعه آماری، ۱۴۰ نفر ازکارکنان معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بودند که با فرمول کوکران و به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که در تدوین آن، از پرسشنامه های سبک زندگی اسلامی مهدی زاده(1396)، سلامت روانی کارکنان کیز(2002) و هوش معنوی هیلدبرانت(2011) بهره گرفته شد. روایی پرسشنامه با نظرخواهی از استادان و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ، تأیید شده است. برای تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شد. یافته ها: سبک زندگی اسلامی(با مؤلفه های عبادت، تعهد و فعال بودن) تأثیر مستقیم و معناداری بر سلامت روانی کارکنان دارد و هوش معنوی(با مؤلفه های تفکر انتقادی وجودی و تولید معنای شخصی) رابطه بین سبک زندگی اسلامی و سلامت روانی کارکنان را تعدیل می کند. نتیجه گیری: در سبک زندگی اسلامی، خدامحوری و حاکمیت ارزشهای اسلامی از مهم ترین معیارها به شمار می آیند. اگر اعتقادات، رفتارها و اخلاق افراد بر مبنای ارزشهای اسلامی و رهنمودهای قرآنی باشد، سلامت روانی در سازمان افزایش می یابد. تقویت هوش معنوی افراد در سازمان باعث ایجاد خودآگاهى، باورهای مثبت و هدفمندی می شود.

گردشگری سلامت و توریسم درمانی یکی از حوزه هایی است که می تواند نقشی بسزا در جهت توسعه گردشگری ایفا نماید و دامنه ای بسیار گسترده را شامل می شود. در این مقاله برآنیم تا پس از آشنایی با مفهوم گردشگری سلامت و توریسم درمانی آن را در چهار زیر مجموعه مهم مورد نظر قرار داده و قابلیت ها و توانمندی های ایران را در هرکدام از این چهار قسمت مورد تحلیل قرار دهیم. در ابتدا ضمن تعریف گردشگری سلامت و توریسم درمانی به چشم اندازها و زیرمجموعه های گردشگری سلامت و توریسم درمانی اشاره می کنیم. سپس با بررسی سابقه و زمان توجه به توریسم درمانی در ایران، سهم ایران از توریسم درمانی و جایگاه ایران در توریسم درمانی را مورد بحث قرار می دهیم. در زمینه پتانسیل ها و توانمندی های ایران در زمینه گردشگری سلامتو توریسم درمانی چهار مقوله مطرح می شود: 1- چشمه هایآبگرم و آب های معدنی؛ 2- گنبد های نمکی؛ 3- طبیعت گردی (اکوتوریسم) و 4- توریسم پزشکی. در ادامه راجع به ماهیت و مفهوم هرکدام از مقوله ها مطالبی ایراد خواهد شد و قابلیت ها و توانمندی های ایران در هر کدام از مقوله ها مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت و درنهایت بحث را با نتیجه گیری به پایان می بریم.

هدف این پژوهش بررسی عدالت در قرآن کریم و ترسیم محورهای اصلی آن می باشد. ابتدا جهت شروع بحث مفهوم عدالت از دیدگاه شریعت، فقیهان، اندیشمندان، حکما و فلاسفه مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بیان شده که عدالت در اسلام از سطوح مختلف سطح فردی، سطح نظام هستی، سطح خداوند، سطح تشریع و قانونگذاری و سطح اجتماعی برخوردار است. مطلق یا نسبی بودن عدالت طرح و بررسی شده است و بیان شده که اسلام عدالت را نسبی ندانسته است و آن را مطلق می انگارد. زیرا نسبت عدالت با اساس خاتمیت و ابدیت دین بستگی دارد. در ادامه به اهمیت عدالت در اسلام پرداخته شده و دلایل آن ذکر شده است. سپس به طور خاص عدالت در قرآن مورد بررسی قرار گرفته است.

توسعه گردشگری عاملی جهت افزایش درآمد ملی و ارتقاء رشد و توسعه اقتصادی به شمار می آید و باید از راه ها و روش های مختلف دنبال شود و به اجرا درآید. گردشگری سلامت و توریسم درمانی یکی از فرصت ها و قابلیت های مهم موجود در ایران جهت توسعه گردشگری به شمار می آید که وجود طبیعت زیبا و چهار فصل، چشمه های آب گرم، آب های معدنی و ... لزوم توجه به این موضوع را دو چندان می سازد. در این جهت در این مقاله ابتدا با تعریف گردشگری سلامت و توریسم درمانی و معرفی زیرمجموعه های گردشگری سلامت، ارتباط توریسم درمانی با سایر انواع توریسم بررسی می شود. سپس ضمن مرور تاریخچه توریسم درمانی در ایران به سهم ایران از توریسم درمانی، جایگاه ایران در توریسم درمانی و بررسی پتانسیل های ایران در زمینه گردشگری سلامت پرداخته می شود. در ادامه به بررسی نقش آب های معدنی در توسعه توریسم درمانی اشاره می شود و به بیان قابلیت های ایران در این زمینه و در مناطق مختلف جغرافیایی کشورمان از جمله: اردبیل، مازندران، سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، کرمان، خراسان جنوبی و ... پرداخته می شود. در حقیقت همان طور که در متن مقاله اشاره شده آب درمانی، چشمه های آب گرم و آب های معدنی در ایران نیازمند توجه بیشتر و سرمایه گذاری هدفمند می باشد که در این صورت می تواند نقش مهمی را در توسعه صنعت گردشگری ایفا نماید

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر توانمندی کارکنان و مسئولیت پذیری اجتماعی انجام شد. روش: روش پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه بود. حجم نمونه تحقیق بر اساس فرمول کوکران، 175 نفر تعیین شد که به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه توانمندی کارکنان اسپریتزر، پرسشنامه مسئولیت پذیری اجتماعی جرمی گلیبرث و پرسشنامه مدیریت منابع انسانی اﺳﻼﻣﯽ نیکنام جو بود. روایی پرسشنامه ها با نظرخواهی از اساتید و پایایی پرسشنامه ها نیز با محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد. داده ها و اطلاعات جمع آوری شده، با استفاده از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس و اسمارت پی.ال.اس، تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: نتایج نشان داد مدیریت منابع انسانی اسلامی بر مسئولیت پذیری اجتماعی و توانمندی کارکنان تأثیر مستقیم و معناداری دارد. همچنین نتایج نشان داد مدیریت منابع انسانی اسلامی بر مسئولیت پذیری اقتصادی، مسئولیت پذیری قانونی، مسئولیت پذیری احتیاطی، احساس معناداری در شغل، احساس شایستگی در شغل، احساس داشتن حق انتخاب، احساس مؤثر بودن، احساس مشارکت با دیگران تأثیر مستقیم و معناداری دارد. نتیجه گیری: اجرای مدیریت منابع انسانی اسلامی در سازمان باعث توانمندسازی نیروی انسانی می شود و از این رهگذر، مسئولیت پذیری اجتماعی سازمان ارتقا خواهد یافت.

هدف این پژوهش بررسی و تحلیل اقتصاد اسلامی با تأکید بر قرآن کریم است. ابتدا به بررسی رابطه اسلام و علم اقتصاد پرداخته تا بتوان به تعریف اقتصاد اسلامی دست یافت. نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که اقتصاد اسلامی به عنوان علمی بین رشته ای به شمار می آید و قلمرو مطالعاتی فلسفه اقتصاد اسلامی هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی، انسان شناسی و روش شناسی را در بر می گیرد. در ادامه اهداف و اصول اقتصاد اسلامی را یادآور شده و وظایف بازار اسلامی و ویژگی های آن را از نظر گذرانده ایم. در بخشی از پژوهش پیامدها و خروجی های علم اقتصاد اسلامی را مورد اشاره قرار داده و اقتصاد اسلامی و «هماهنگی منافع فرد و اجتماع» مورد تأکید واقع شده است. سپس از دیدگاه اسلام گزاره های حاکی از سنت های حاکم بر اقتصاد را ذکر کرده و آموزه های اقتصاد اسلامی را بیان کرده ایم. در انتها سعی کرده ایم تا نگاهی دقیق تر به قرآن کریم داشته باشیم و مؤلفه های مربوط به اقتصاد اسلامی را از قرآن کریم استخراج نماییم تا به تصویر جامع و کامل تری از اقتصاد اسلامی دست یابیم.

سازمان ها اهداف متفاوتی، چون بقا و سودآوری را دنبال می کنند و نیروی انسانی، مهم ترین عامل برای دستیابی به اهداف سازمانی، محسوب می شود. سازمان ها اگر می خواهند اهدافشان به نحو مؤثری تحقق یابد، باید توجه ویژه ای به نیروی انسانی سازمان داشته باشند و متغیرهای مهمی چون ﻓﺮﺳﻮدﮔی ﺷﻐﻠی، بدبینی سازمانی و کیفیت زندگی کاری را مورد توجه قرار دهند. هدف این پژوهش بررسی نقش تعدیل گری کیفیت زندگی کاری در تأثیر بدبینی سازمانی بر فرسودگی شغلی است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش،  توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری به صورت تمام شماری نمونه بررسی شده است. ابزارهای گردآوری اطلاعات، پرسش نامه های استاندارد استفاده شده است. روایی محتوایی با نظرخواهی از اساتید مورد تأیید قرار گرفت. همچنین روایی سازه، بررسی و تأیید شد. مقدار آلفای کرونباخ به ترتیب برای متغیرهای فرسودگی شغلی، بدبینی سازمانی و کیفیت زندگی کاری مقادیر 812/0، 706/0 و 906/0 بوده و نشان از پایایی پرسش نامه ها دارد. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از نرم افزارهایSPSS  و Smart PLS استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که مقدار قدر مطلق آماره t برای تأثیر بدبینی سازمانی بر فرسودگی شغلی برابر با 419/4 و مقدار ضریب مسیر برابر با 527/0 است؛ بنابراین با اطمینان 95% می توان گفت، بدبینی سازمانی بر فرسودگی شغلی تأثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار قدر مطلق آماره t برای نقش تعدیل گری کیفیت زندگی کاری در تأثیر بدبینی سازمانی بر فرسودگی شغلی، 207/2 است؛ بنابراین با اطمینان 95% می توان گفت، کیفیت زندگی کاری، تأثیر بدبینی سازمانی بر فرسودگی شغلی را تعدیل می کند. می توان نتیجه گیری کرد که با کاهش بدبینی سازمانی و بهبود کیفیت زندگی کاری، ﻓﺮﺳﻮدﮔی ﺷﻐﻠی در سازمان کاهش می یابد.

مقدمه و اهداف: امروزه آنچه در تعالی سازمان ها نقش محوری دارد، انسان است و عاملی به نام وجدان می تواند نقشی پررنگ و بسیار مهم را در کارایی و اثربخشی هر سازمان ایفا کند. وجدان کاری عاملی است که باعث ایجاد نظم در کار و حسن انجام وظیفه در افراد می شود. توجه به مفهوم وجدان کاری در سازمان ها نگاهی اخلاقی و انسانی به مقوله کار و سازمان است؛ زیرا اخلاق در رفتار حرفه ای منجر به ایجاد تعهد نسبت به انجام وظایف به بهترین شکل و بدون کنترل خارجی و در پی آن بهبود نتایج کار، بهبود وضع جامعه، رضایت و آرامش وجدان فرد می شود. در سازمان های امروزی، مدیران و کارکنان می توانند با بهبود ویژگی های هوش هیجانی محیط کار را توانمند کنند. هوش هیجانی شامل مجموعه ای از احساسات، دانش اجتماعی و قابلیت هایی است که قدرت کلی ما را در جهتی هدایت و تقویت می کند که به ما امکان می دهد به عوامل و فشارهای محیطی پاسخ مناسبی بدهیم. مطالعات نشان می دهد که بین هوش هیجانی و هوش معنوی همبستگی بالایی وجود دارد. هوش معنوی به عنوان توانایی عمل با خرد و شفقت و در عین حال حفظ آرامش درونی و بیرونی بدون توجه به شرایط توصیف می شود که افراد را قادر می سازد تا موقعیت های استرس زا و اضطراب را در موقعیت های نامطلوب مدیریت کنند. هوش معنوی را می توان پایه ای برای ظهور رفتارهای کاری مثبت در نظر گرفت. اگر کارکنان سازمان از هوش معنوی بالاتری برخوردار باشند احتمال بروز رفتارهای کاری مثبت بیشتر می شود. بسیاری از رفتارها و تصمیمات کارکنان و مدیران در سازمان های امروزی متاثر از ارزش های اخلاقی آنهاست. هوش اخلاقی توانایی به کارگیری اصول اخلاقی جهانی در اخلاق، اهداف و ارتباطات است. هوش اخلاقی توانایی تشخیص درست و نادرست بر اساس اصول جهانی است. اهمیت تقویت وجدان کاری که در این پژوهش به عنوان متغیری اساسی به آن پرداخته ایم به این دلیل است که تقویت وجدان کاری می تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد فردی داشته باشد و در نهایت به اثربخشی و بهره وری سازمانی منجر شود. در پژوهش حاضر به دنبال بررسی عوامل موثر در تقویت وجدان کاری بودیم که از مهم ترین آنها می توان به هوش به ویژه هوش هیجانی، هوش اخلاقی و هوش معنوی اشاره کرد. سوال اصلی تحقیق این است که آیا هوش اخلاقی، هوش معنوی و هوش هیجانی در تقویت و افزایش وجدان کاری در سازمان تاثیر دارند؟روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی − پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش مراکز و خانه های بهداشت شهر بردسکن می باشد. گردآوری داده ها در این پژوهش به دو روش کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسش نامه های استاندارد هوش اخلاقی لنیک و کیل (2005)، وجدان کاری کاستا و مک کرای (1992)، هوش معنوی کینگ (2008) و هوش هیجانی شوت (1998) استفاده شده است. در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. برای توصیف جامعه آماری از آمار توصیفی و نرم افزار spss استفاده شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از معادلات ساختاری و تحلیل مسیر به کمک نرم افزار Smart pls 3 استفاده شده است.یافته ها: ابتدا برای بررسی جامعه آماری از آمار توصیفی استفاده شده است و نتایج توصیف متغیرهای جمعیت شناختی نشان می دهد: از لحاظ جنسیت 41 نفر مرد و 89 نفر زن می باشند. از لحاظ سن بیشتر افراد در بازه 35 تا40 سال می باشند (حدود 35 درصد). از لحاظ تحصیلات بیشتر افراد دارای مدرک تحصیلی لیسانس می باشند (60 درصد). از لحاظ سابقه کار بیشتر افراد دارای سابقه کاری 1 تا 5 سال و 20 تا 25 سال می باشند (حدود 27 درصد). به منظور آزمون فرضیه های تحقیق از معادلات ساختاری و تحلیل مسیر و نرم افزار  PLS  استفاده شده است. برای بررسی برازش مدل ساختاری تحقیق از دو شاخص SRMR و شاخص GOF استفاده شده که در حد مطلوب اند و مدل برازش خوبی دارد. فرضیه های پژوهش مورد بررسی و آزمون قرار گرفت. بررسی فرضیه اصلی تحقیق نشان می دهد که ضریب مسیر بین مؤلفه هوش اخلاقی و وجدان کاری برابر با 808/0، هوش معنوی و وجدان کاری برابر با 358/0 و هوش هیجانی و وجدان کاری برابر با 533/0 می باشد و مقدار آماره t در تمام مسیر ها بیشتر از 96/1 می باشد و سطح معنا داری نیز کمتر از 05/0 می باشد.  می توان گفت: مؤلفه های هوش اخلاقی، معنوی و هیجانی بر وجدان کاری اثرگذار بوده و بیشترین تأثیر را هوش اخلاقی بر وجدان کاری دارد. فرضیه های فرعی پژوهش نیز مورد تایید واقع شده اند.بحث و نتیجه گیری: این پژوهش با هدف بررسی نقش هوش اخلاقی، هوش معنوی و هوش هیجانی در تقویت وجدان کاری انجام شده است. برای این منظور یک فرضیه اصلی و یازده فرضیه فرعی تدوین شده است. با تأیید فرضیه اصلی پژوهش مشخص شد که هوش اخلاقی، معنوی و هیجانی تأثیر مثبت و معناداری بر وجدان کاری  دارد و بیشترین تأثیر مربوط به هوش اخلاقی و کمترین تأثیر مربوط به هوش معنوی است. تأیید فرضیه اصلی پژوهش و تأیید فرضیه های فرعی اول، دوم، سوم و چهارم نشان می دهد هوش اخلاقی و مؤلفه های آن بر وجدان کاری تأثیر مستقیم و معنا داری دارد که نتایج با پژوهش های نریمانی و کرامتی (1399)، همایی (1397)، دهقان منشادی (1396)، اسماعیلی طرزی و همکاران (1392)، فولاد و همکاران (2019) و نورسیا (2010) همخوانی دارد. تأیید فرضیه اصلی پژوهش و تأیید فرضیه های فرعی پنجم، ششم، هفتم و هشتم نشان می دهد هوش معنوی و مؤلفه های آن بر وجدان کاری تأثیر مستقیم و معنا داری دارد که نتایج با پژوهش های حسنلو (1394)، لیاقت دار و همکارانش (1390)، فولاد و همکاران (2019) و خاواجا (2017) هم راستا می باشد. تأیید فرضیه اصلی پژوهش و تأیید فرضیه های فرعی نهم، دهم و یازدهم نشان می دهد هوش اخلاقی و مؤلفه های آن بر وجدان کاری تأثیر مستقیم و معنا داری دارد که نتایج با پژوهش های لیاقت دار و همکارانش (1390)، فولاد و همکاران (2019)، ساناریو و همکاران (2017) و کری و همکاران (2017) همخوانی دارد. برای سازمان های امروزی توجه به هوش یکی از عوامل مهم و ضروری است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که هوش اخلاقی، معنوی و هیجانی می تواند وجدان کاری را بهبود بخشد. هوش اخلاقی موجب افزایش تعهد و ایجاد اعتماد و مسئولیت پذیری بیشتر در کارکنان شده و به بهبود کارایی فردی و گروهی می انجامد. ازاین رو، سهم هوش اخلاقی در پیش بینی وجدان کاری کارکنان منطقی به نظر می رسد. هوش معنوی نیز حس مسئولیت پذیری کارکنان را افزایش می دهد و آنان را نسبت به مسئولیت خویش متعهد می کند. همچنین، آنها محیط کار و انجام وظایف را فرصتی برای رشد و بروز توانایی ها و ارزش های شخصی خود تلقی می کنند و وجدان کاری رو به فزونی و کمال می رود.  بهره گیری از مؤلفه های هوش هیجانی با ایجاد انعطاف پذیری بیشتر، عملکرد بهتر را تسهیل می کند.تقدیر و تشکر: از کلیه کسانی که در انجام پژوهش مشارکت داشته و ما را را یاری داده اند، تشکر و قدردانی می شود.تعارض منافع: هیچ تعارض منافعی در این پژوهش وجود ندارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر هوش معنوی بر دلبستگی شغلی کارکنان با توجه به نقش تعدیل گری اخلاق کاری می باشد. نوع پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی، همبستگی و پیمایشی است. در این تحقیق، برای سنجش هوش معنوی جامعه آماری 150 نفری کارکنان، از پرسش نامه هوش معنوی کینگ(2008)، جهت سنجش اخلاق کاری از پرسش نامه گریگوری سی پتی(1990) و برای سنجش دلبستگی شغلی از پرسش نامه دلبستگی شغلی کانونگو(1982) استفاده شده است. صرف نظر از استاندارد بودن پرسش نامه ها، روایی پرسش نامه ها با نظرخواهی از اساتید نیز مورد تأیید قرار گرفت. جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برای متغیرهای هوش معنوی، دلبستگی شغلی و اخلاق کاری به ترتیب، مقادیر87/0، 85/0 و 80/0 به دست آمد. داده های جمع آوری شده با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل واقع شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین هوش معنوی و دلبستگی شغلی رابطه ای مستقیم و معناداری برقرار است و اخلاق کاری رابطه بین هوش معنوی و دلبستگی شغلی کارکنان را تعدیل می کند. هوش معنوی باعث می شود تا افراد توانایی رفتار همراه با دلسوزی و مهربانی و عقل و خرد با حفظ آرامش درونی و بیرونی را بیابند؛ همچنین، توسعه اخلاق و نهادینه کردن اخلاق در سازمان می تواند دلبستگی افراد به شغلشان را افزایش دهد که نتیجه آن، بهبود عملکرد آنها در جهت دستیابی سازمان به اهداف خود خواهد بود. ایجاد روش های اجرایی کارآمد و نهادینه کردن رفتار اخلاقی در سازمان ها می تواند از یک سو، موجب کاهش و رفع بی عدالتی و نارضایتی و از سوی دیگر، موجب افزایش دلبستگی شغلی کارکنان و درنتیجه، رشد و تعالی فردی و سازمانی باشد.

هدف این پژوهش بررسی ابعاد مختلف انفاق از دیدگاه قرآن کریم می باشد. در این مقاله انفاق از دیدگاه قرآن کریم در سه بعد: اهمیت و جایگاه انفاق و تأکید آن در قرآن کریم؛ شرایط و آداب انفاق از نظر قرآن کریم؛ و آثار انفاق از منظر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در قرآن کریم انفاق به شکل های مختلف مورد تأکید واقع شده است. در بعضی آیات جایگاه انفاق پس از ایمان آوردن و برپاداشتن نماز قرار گرفته است که نشان از جایگاه ارزشمند انفاق دارد. انفاق در راه خدا مایه رستگاری است. در مورد شرایط و آداب انفاق از نظر قرآن کریم می توان گفت که برای خشنودی خدا و با پرهیز از ریا باید انفاق نمود. از چیزهای پاکیزه ای که به دست آورده ایم و آنچه دوست داریم، انفاق کنیم. در انفاق از منت و آزار اجتناب نماییم. در انفاق کردن باید حد وسط و اعتدال را رعایت نمود. اگر توانایی انفاق نداریم در برابر اصرار و تندی نیازمندان گفتاری پسندیده داشته باشیم. انفاق آثار فراوان مادی و معنوی را به همراه دارد. هر آنچه را که انفاق می کنیم قطعاً خداوند آن را می داند و پاداش آن به طور کامل به ما داده خواهد شد و حتی خدا آن را برای ما چند برابر می افزاید. کسانی که انفاق می کنند نه بیمی دارند و نه اندوهگین می شوند. انفاق، خشنودی خدا و آمرزش گناهان و ورود به بهشت را در پی دارد.

در عصر حاضر شرایط محیطی سازمان ها پویا و متغیر است و دستیابی به قابلیت های جدیدی در سازمان ها چون چابکی سازمانی، کارآفرینی سازمانی و اثربخشی سازمانی ضروری است. با توجه به نقش مهم فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربرد آن در حوزه های مختلف، در این پژوهش در صدد هستیم تا نقش مدیریت منابع انسانی الکترونیکی را در کارآفرینی سازمانی و اثربخشی سازمانی با توجه به نقش میانجی چابکی سازمانی  مورد بررسی قرار دهیم. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه ی آماری این پژوهش کارکنان بیمارستان شهید چمران فردوس است که تعداد آن ها به 200 نفر می رسد. حجم نمونه با توجه به جدول مورگان تعداد 127 نفر تعیین که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده از میان جامعه ی آماری انتخاب و پرسش نامه جهت تکمیل در اختیارشان قرار گرفت. جهت جمع آوری داده های تحقیق از چهار پرسش نامه ی استاندارد استفاده شد. روایی پرسش نامه ها نیز با نظرخواهی از اساتید مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی پایایی پرسش نامه ها ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد (مدیریت منابع انسانی الکترونیکی 92/0، پرسش نامه ی کارآفرینی سازمانی 87/0، پرسش نامه ی اثربخشی سازمانی 85/0 و پرسش نامه ی چابکی سازمانی 93/0) و پایایی پرسش نامه ها تأیید شد. پس از تکمیل و جمع آوری پرسش نامه ها، داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار PLS 4 در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که چابکی سازمانی در نقش مدیریت منابع انسانی الکترونیکی در کارآفرینی سازمانی و اثربخشی سازمانی نقش میانجی ایفا نمی کند. مدیریت منابع انسانی الکترونیکی بر اثربخشی سازمانی (57/0) و کارآفرینی سازمانی (43/0) نقش دارد. مدیریت منابع انسانی الکترونیکی در چابکی سازمانی نقش ندارد. چابکی سازمانی در کارآفرینی سازمانی (26/0) و اثربخشی سازمانی (49/0) نقش دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر توانمندسازی کارکنان بر تاب آوری سازمانی با میانجی گری چابکی سازمانی بود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شهرداری مشهد مقدس می باشد. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 198 نفر برآورد گردید. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده به توزیع و تکمیل پرسشنامه پرداخته شد. برای سنجش متغیر توانمندسازی از پرسشنامه توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر (1995)، برای سنجش متغیر تاب آوری سازمانی از پرسشنامه کلاهنن (۱۹۹۶) همچنین برای سنجش متغیر چابکی سازمانی از پرسشنامه تورنگ لین و همکاران (2005) استفاده شده است. در تحقیق حاضر آزمون پایایی، آلفای کرونباخ تمامی متغیرها بیش از 7/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب ابزار داشت. روایی پرسشنامه ها بر اساس نظرات اساتید مورد برسی قرار گرفت و جرح و تعدیلاتی در پرسش نامه صورت پذیرفت. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات و آزمون فرضیه ها از نرم افزارهایSPSS و PLS استفاده شده است. نتیجه تجزیه و تحلیل های آماری بیانگر این است که چابکی سازمانی ارتباط بین توانمندسازی کارکنان بر تاب آوری شهرداری شهر مشهد مقدس را میانجی گری می کند. توانمندسازی سازمانی بر تاب آوری کارکنان شهرداری مشهد مقدس تاثیر مثبت و معنادار دارد. توانمندسازی بر چابکی سازمانی شهرداری مشهد مقدس تاثیر مثبت و معنادار دارد. چابکی بر تاب آوری کارکنان شهرداری مشهد مقدس تاثیر مثبت و معنادار دارد.