حمیده بیگی

گردشگری در طبیعت، با مناظر و ویژگی های خاص خود، می تواند به ویژه برای افراد نابینا چالش های زیادی داشته باشد. بااین حال، واقعیت افزوده به عنوان فناوری نوین، این امکان را فراهم می آورد که تجربه های بصری و حسی منحصربه فردی را به این گروه از گردشگران ارائه دهد و امکان غوطه وری در طبیعت را از طریق جبران حسی میسر سازد.این مطالعه به طراحی و ارزیابی سیستم واقعیت افزوده ای می پردازد که هدف آن کمک به گردشگران نابینا در تجسم اشیا و فضاهای مرتبط با جاذبه های گردشگری طبیعت محور استان گیلان است. این سیستم از طریق روایت صوتی و ماکت های سه بعدی لمسی، تجربه ای غنی و تعاملی از محیط های طبیعی را برای افراد نابینا فراهم می آورد.این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس روش از نوع کیفی- توصیفی است. برای جمع آوری داده ها به منظور تولید روایت صوتی، از روش مشاهده و یادداشت برداری و برای ارزیابی اثربخشی واقعیت افزوده، از مصاحبه ها و پرسش نامه های بسته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد، بهترین نوع روایت برای ایجاد حس های بصری در تجربه گردشگری طبیعت برای نابینایان، روایت عمومی- ویژه است. این نوع روایت با استفاده از جملات اطلاعاتی، ارتباطی و دقیق در مورد موقعیت ها، فواصل، جهات، بافت ها و رنگ ها، حس های بصری را به خوبی منتقل می کند. علاوه بر این، مواد مناسب برای ساخت شبیه سازهای لمسی سه بعدی طبیعت، شامل روزنامه هایی است که با مواد واقعی یا نیمه واقعی مانند ماسه های نرم برای شبیه سازی ساحل، سنگریزه های رودخانه ای برای شبیه سازی ارتفاعات و پنبه های مرطوب برای شبیه سازی آب پوشانده شده اند. براساس نظرات جامعه آماری (12 نفر از نابینایان که تحصیلات خود را در دانشگاه گیلان انجام داده بودند)، استفاده از واقعیت افزوده به طور مؤثر در کمک به نابینایان برای تجسم جاذبه های گردشگری طبیعت و بهبود تجربه گردشگری در آن مؤثر شناخته شده است. به طوری که 58  درصد از پاسخ دهندگان به شدت موافق، 33 درصد موافق، 8 درصد بی طرف و 0% مخالف یا به شدت مخالف بودند. این پژوهش به شناسایی فرصت ها و چالش های استفاده از واقعیت افزوده به منظور جبران حسی در گردشگری نابینایان پرداخته و پیشنهادات عملی برای توسعه فناوری های مشابه در سایر زمینه های گردشگری و تفریحی ویژه نابینایان ارائه می دهد.

هدف از این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی و فرهنگی بازدارنده ارتباط کلامی موفق در میان زوجین ناراضی از زندگی زناشویی در شمال شرق شهر تهران است. این مطالعه با رویکرد کیفی و ابزار داده بنیاد انجام شد. 12 زن و مرد با نمونه گیری در دسترس و مصاحبه نیمه ساختاریافته و بر اساس ملاک های ورود به پژوهش تا حد اشباع نظری مطالعه شدند. بر اساس نتایج، در مدل نهایی، ارتباط کلامی ناموفق همسران، به عنوان مقوله مرکزی تعیین شد و 30 مفهوم به دست آمد که این سی مفهوم در 13 مقوله حاصل شد. شرایط علّی باعث ضعف دل بستگی، ضعف اقتصادی و ضعف سلامت جنسی می شود. همچنین عوامل شخصیتی و عوامل فرهنگی به عنوان مداخله گر هستند و پیشینه فردی، هم کفو نبودن و پیشینه خانوادگی به عنوان زمینه ای محسوب می شوند. راهبردهایی که مصاحبه شوندگان ارائه داده اند، گفتگو، از خودگذشتگی، مطالعه و درمان، پیشرفت تحصیلی و اقتصادی بوده است. فروپاشی و طلاق قانونی یا عاطفی از آثار و پیامدهای ارتباط کلامی ناموفق می باشد.

مطالعه حاضر با هدف شناسایی و معرفی پهنه های مطلوب بوم گردشگری شفابخش استان گیلان به انجام رسید. بدین منظور در پژوهشی کمی کیفی که بر پایه مطالعات اسنادی و میدانی شکل گرفته است، محقق با استفاده از پرسشنامه مقایسات زوجی، ارزش گذاری 4 معیار و 18 زیرمعیار شاخصه های محیطی و متغیرهای ادراکی را بنابر نظر 25 نفر از خبرگان گردشگری و بهداشت و درمان استان گیلان به انجام رساند. با وجود آنکه استان گیلان ازجمله مناطق مطرح و مورد توج ه درزمینه بوم گردشگری است تاکنون از مزیت بوم گردشگری شفابخش آن استفاده نشده است. پژوهش حاضر نخستین مطالعه درزمینه شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد بوم گردشگری شفابخش استان گیلان با هدف تنوع بخشی فرصت ها و تمرکز برنامه های توسعه گردشگری است. طبق نتایج به دست آمده، معیار جاذبه های طبیعی با ارزش عددی 632/0 و زیرمعیار امک ان لمس عناصر طبیعت با حواس پنج گانه با ارزش عددی 277/0 مهم ترین اولویت های مطالعاتی پژوهش از منظر خبرگان بودند. بر مبنای نقشه نهائی پهنه بندی مناطق مستعد، 38/13 درصد از مساحت استان گیلان در محدوده خیلی خوب و خوب از منظر توسعه پایدار مقاصد گردشگری شفابخش، اولویت بندی و هدایت منابع عملیاتی متناسب با آن قرار گرفتند.

هدف: بهره گیری از سرمایه ها و مواریث بومی محلی استان گیلان به عنوان عامل مؤثر در تنوع بخشی جاذبه های گردشگری ورزشی، رونق اقتصادی و اشتغا ل زایی و تعیین اولویت های راهبردی توسعه گردشگری ورزشی است.روش شناسی: در پژوهشی کاربردی و به روش توصیفی تحلیلی، عرضه داشت های ورزشی بومی محلی استان گیلان شناسایی و سپس عوامل تأثیرگذار درونی و بیرونی بر توسعه گردشگری ورزشی جمع آوری گردیدند. ضمن مصاحبه با 10 نفر از متخصصان گردشگری ورزشی و نیز توزیع پرسشنامه در بین 134 نفر از متخصصان و گردشگران ورزشی استان گیلان که بر اساس نمونه گیری هدفمند در دسترس و گلوله برفی انتخاب گردیدند، مهم ترین نقاط قوت، ضعف ، فرصت و تهدید انتخاب شدند و استراتژی ها در چهار گروه ماتریس SWOT تدوین گردید.در نهایت با استفاده از مقایسات زوجی در روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، استراتژی ها مقایسه و رتبه بندی شدند.یافته ها: مهم ترین نقاط قوت توسعه گردشگری ورزشی استان، موقعیت جغرافیایی و جاذبه ه ای متنوع طبیعی و ورزش های کهن بومی محلی هستند و کمبود زیرساخت های گردشگری ورزشی و فقدان همکاری لازم میان سازمان های متولی و جامعه محلی مهم ترین نقاط ضعف آن به شمار می روند. اشتغ ال زایی و احیاء و زنده نگاه داشتن سرمایه ه ا و مواریث بومی محلی گردشگری ورزشی، مهم ترین فرصت و از بین رفتن و به فراموشی سپردن آداب و رسوم فرهنگی و نیز تخریب تدریجی منابع طبیعی مهم ترین تهدید گردشگری ورزشی استان از منظر جامعه آماری گزارش گردید.نتیجه گیری:عرضه داشت های بومی محلی گردشگری ورزشی استان گیلان به عنوان سرمایه فرهنگی و اجتماعی دارای کارکرد فزاینده و رو به رشد درون گرا و برون گرا در سطح خرد و کلان بوده، لیکن تاکنون بهره گیری درخوری از آنها به عمل نیامده است. به منظور برنامه ریزی و عملیاتی نمودن طرح های آتی توسعه گردشگری ورزشی استان و استفاده از این سرمایه ها، اولویت راهبردی برگزیده اول، راهبرد تدافع ی است که در آن بر رفع آسیب پذیری منطقه مورد پژوهش و استفاده از راهک ارهای تأثیر گذار تأکید می گردد. 

آیین ها و مراسم سوگواری مذهبی، از مهم ترین منابع رسیدن به هویت، ریشه های فکری، و سبک زندگی افرادی است که به طور جمعی در منطقه مشخصی برای اجرا و حفظ آن می کوشند. آیین عزاداری حسینی در شهرک ماسوله، اجرای آیینی سنتی است که پس از ورود اسلام به این منطقه، لباس نمادین خود را به قامت سوگواری های مسلمانان نشانده و شیوه آیینی سنتی را برای ابراز همدردی با امام حسین(علیه السلام) و یارانش به روز کرده است. این پدیده فرهنگی که به عنوان میراث معنوی ثبت شده است، برای حفظ و صیانت و از بین نرفتن جلوه های عملی آن، نیاز به دیده شدن دارد. گردشگری آیینی با ویژگی نمایشی خود، تکرار و بازنمایش جریان رویداد و کنش و واکنش آیینی را در مقابل چشمان گردش گ ران روایت کرده و به عنوان رس انه ای قدرتمند در نگهداشت ویژگی های ناب و منحصربه ف رد مناطق عم ل می کند. پژوهش حاضر، از نوع توصیفی و پیمایشی است که با ابزار مصاحبه و پرسش نامه و به روش نمونه گیری دردسترس و گلوله برفی در بین 340 نفر از گردشگران داخلی و خارجی حاضر در آیین های عزاداری حسینی شهرک ماسوله در سال 1396 انجام شده است. نتایج بررسی و تجزیه وتحلیل خروجی از نظرات گردشگران با استفاده از نرم افزار های SPSS و Excel، بیانگر نقش بسزای گردشگری آیینی در حفظ و صیانت از آیین های سنتی و لزوم تجهیز زیرساخت های گردشگری منطقه است. در راستای هدایت هدفمند گردشگران و بهره گیری از رویداد گردشگری آیینی، برگزاری تور های تخصصی و برنامه ریزی شده یکی از پیشنهاد های اصلی این پژوهش است.