جلیل فتح آبادی

جلیل فتح آبادی

سمت: استادیار
مدرک تحصیلی: دانشیار گروه روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱۱۳ مورد.
۲۱.

تحلیل پدیدارشناختی ادراک نوجوانان تیزهوش کمتر موفق از شیوه های والدگری

نویسنده:
منبع: پژوهش های کیفی در علوم رفتاری سال ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 57 - 74

کلیدواژه‌ها: تیزهوشی تیزهوشان غیرموفق والدگری پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۵۲
یکی از اساسی ترین چالش های فراروی محققان علاقه مند به قلمرو روان شناسی تیزهوشی، فهمِ عمیق و بافتاری پدیده تیزهوشان کمتر موفق، است. موافق با شواهد موجود، در پاسخ به چرایی پدیده تیزهوشان غیرموفق، در یک تقسیم بندیِ کلان، علل فردی از علل بافتی، تمایز می یابند. در این پژوهش، محققان با الهام از آموزه های نظریه سیستم های بوم شناختی اجتماعی و با اخذِ رویکردی پدیدارشناختی، با هدفِ اطلاع از نقش عنصر بافتاری شیوه های والدگری، تجربه زیسته نوجوانان تیزهوش غیرموفق را درباره بافت والدگری شان، مطالعه کردند. 33 دانش آموزِ تیزهوش غیرموفق از مدارس سمپاد در دو استان تهران و گیلان، به صورت هدفمند، انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق، گردآوری شدند. سپس، تحلیل متنی داده های کیفی حاصل از مصاحبه ها به کمک رویکردِ پدیدارشناختی توصیفی و با استفاده از روشِ استویک کلایزی کین، انجام شد. نتایج با شمول 9 مضمونِ دگرشفقت ورزی در برابر دگرستیزه گری، پاسخگویی همدلانه در برابر عدم پاسخگویی همدلانه، مواجه گری فعالانه در برابر رویارویی های نا انطباقی، چند جانبه اندیشی در برابر تک وجهی نگری، فرآیندی نگری در برابر بازده اندیشی افراطی، یادگیری از تجارب منفی در برابر شکست هراسی، تأملی نگری در برابر تکانش گری، دگرگویی های مثبت در برابر دگرگویی های منفی و عدم قضاوت گری در برابر قضاوت گری و 69 زیرمضمون، ادراکِ نوجوانان تیزهوش غیرموفق را درباره بافت والدگری شان، تصویرگری کرد. در مجموع، تعقیبِ رویکردی پدیدارشناختی به فهمِ پدیده تیزهوشان غیرموفق با تاکید بر مشخصه های بافتار والدگری، مجموعه ای غنی از دانشی شامل شونده نشانگرهای چندگانه سازه نوظهورِ و بسیطِ والدگری غیرتوانمندمحور تحصیلی را به مثابه ترکیب ویژه ای از رفتارهای والدگری غیرمراقبت گر و همچنین مشوقِ سبکِ زندگیِ تحصیلیِ بازدارنده سلامت در نوجوانان، فراهم آورد.
۲۲.

ساخت و اعتباریابی پرسشنامه خرد در ایران: یک دیدگاه یکپارچه از عوامل پیشایندی، پسایندی و همبسته خرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شناخت اجتماعی سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 91 - 108

کلیدواژه‌ها: خرد یکپارچگی تعادل اعتبار روایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۱۵
این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه خرد با توجه به ابعاد، مقوله ها و مولفه های الگوی خرد در جامعه ایران انجام شد. جامعه پژوهش شامل افراد بالای 20 سال ایرانی بود. 985 نفر از گروه های مختلف قومی، جنسیتی، سنی و تحصیلی به کمک روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد که ساختار 6 بعدی خرد یعنی عوامل علی (مهارت ها و توانایی های شناختی، هوش هیجانی و ویژگی های شخصیتی)، مقوله اصلی (یکپارچگی، هماهنگی و تعادل ابعادی وجودی)، شرایط زمینه ای (دینداری، معنویت و تعالی خود، اخلاق، تامل و تجارب چالش انگیز)، شرایط مداخله گر (عوامل محیطی، نظام آموزش رسمی و غیررسمی و خانواده)، راهبردها (استدلال خردمندانه، نگرش و رفتارهای جامعه پسند، بهزیستی، مشاوره، راهنمایی و رهبری دیگران) و پیامدها (کمال و سعادت انسان، خیر مشترک و جهانی عادلانه تر) با داده ها برازش مناسبی داشتند. به طور کلی خرد را می توان به عنوان صفت منحصر به فرد، پیچیده و چندمولفه ای انسانی تعریف کرد که یکپارچگی پویا و متعادل مولفه های مختلف را در بر می گیرد. باید اذعان داشت توصیف خرد به عنوان بهترین بودن در همه ابعاد، موجب شود بسیاری آن را یک ایده ال غیرقابل دسترس ادراک کنند، در حالی که خرد را می توان به عنوان یک پیوستار در نظر گرفت که افراد ممکن است در طیفی از خیلی کم تا خیلی زیاد در ارتباط با این ابعاد قرار گیرند. این ابعاد به صورت هم افزایی در مسیر افزایش سطح خرد عمل می کنند و در واقع می توان گفت خرد بزرگتر از جمع اجزای آن است.
۲۳.

طراحی مدل مفهومی نیمرخ انگیزشی دانشجویان: یک مطالعه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره چهاردهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۸۳/۲) 172 - 198
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۴۹
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه ها و مدل مفهومی انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانشجویان ایرانی انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه با دانشجویان دانشگاه (20 نفر) و متخصصان حیطه روان شناسی تربیتی (8 نفر) به روش نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. ابزار آفرینش داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته با 8 سوال اصلی بود. داده ها بر مبنای رویکرد داده بنیاد نظام مند در سه مرحله کدگذاری شدند. نتایج در قالب 43 مقوله فرعی، 18 مقوله اصلی و در ابعاد 6 گانه مدل پارادایمی شامل عوامل علّی، مقوله اصلی (سودمندگرایی و کاربردپذیری)، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر، راهبردها و پیامدها، تنظیم و ارائه شد. مقوله اصلی مستخرج از فهم تفسیری داده های این پژوهش نشان داد که هسته مفهومی اصلی شکل دهنده به تلاش های پیشرفت مدارانه تحصیلی در بین دانشجویان ایرانی، مولفه سودمندگرایی و کاربردپذیری تحصیلی بود. بر این اساس، پژوهش حاضر با تدارک فرصتی برای ورود مولفه های سودمندگرایی تحصیلی، کاربردپذیری تحصیلی و غایت نگری تحصیلی به ادبیات انگیزش پیشرفت تحصیلی، ضمن کمک به پیشبرد مرز دانش نظری در این قلمرو مطالعاتی، وجه تکمیلی خود را به عنوان یک قطعه اطلاعاتی مستقل، در بدنه پازل فکری معطوف بر انگیزش پیشرفت تحصیلی، حفظ کرد. الگوی مفهومی مستخرج از این پژوهش با شمول هم زمان عوامل شش گانه رویکرد پارادایمی، و به طور ویژه تاکید بر وزن تفسیری عللی کمتر شناخته شده در قلمرو انگیزش پیشرفت مانند سودمندگرایی و کاربردپذیری، و همچنین، بازتاکید بر نقش ساختارهایی برون شخصی مانند نظام آموزشی، ارزش گذاری های اجتماعی و ساختارهای کلان سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، در ارائه مدلی یکپارچه و منسجم، نقشی بی بدیل آفرید. بی شک، الگوی نظری توسعه یافته می تواند در بین دانشجویان ایرانی، چهارچوب مفهومی ارزشمندی را برای فهم پذیری پدیده انگیزش پیشرفت به مثابه یک مفهوم بسیط و چندوجهی، فراهم آورد.
۲۴.

پیش بینی گرایش به مصرف مواد بر اساس ابعاد شخصیت و طرحواره های ناسازگار اولیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۳ ۸۴-۶۵

کلیدواژه‌ها: شخصیت هگزاکو سوءمصرف مواد طرحواره های ناسازگار اولیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش ابعاد شخصیت و طرحواره های ناسازگار اولیه در پیش بینی گرایش به مصرف مواد در مردان مبتلا به اختلال مصرف مواد انجام شده است. روش: نمونه پژوهش را کلیه مصرف کنندگان اپیوئید استان تهران و البرز که به منظور ترک اعتیاد به درمانگاه اختلالات مصرف مواد بیمارستان روانپزشکی ایران در تابستان سال 1397 مراجعه می کردند، تشکیل دادند. از میان آن ها، نمونه ای به حجم 190 نفر به صورت هدفمند انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه شخصیت هگزاکو و پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ بود. برای تحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که بین ابعاد شخصیت و طرحواره های ناسازگار اولیه در مردان مبتلا به مصرف اپیوئید همبستگی معناداری وجود دارد. همچنین، ابعاد شخصیتی و طرحواره های ناسازگار اولیه توانستند 54/76 درصد ازگرایش به مصرف مواد را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: ابعاد شخصیتی و طرحواره های ناسازگار اولیه نقش مهمی در گرایش افراد به مصرف مواد دارد. بنابراین، سیاست گذران حوزه سلامت و درمانگران لازم است به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.
۲۵.

ارائه مدلی کیفی از مشکلات هیجانی کودکان با اختلال یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال ۱۸ بهار ۱۴۰۱ شماره ۶۳ 83 - 113

کلیدواژه‌ها: مشکلات هیجانی اختلال یادگیری تحلیل تم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۷۱
اختلال یادگیری از جمله مهم ترین مباحث در روانشناسی تربیتی است که نیازمند مداخله زود هنگام است تا از اثرات مخرب آن پیشگیری شود. کودکان دارای اختلال یادگیری با مشکلات هیجانی بیشتر از همسالان خود دست به گریبان هستند. پژوهش حاضر به منظور ارائه مدلی کیفی از مشکلات هیجانی کودکان دارای اختلال یادگیری انجام شده. به منظور دستیابی به این هدف 18 والد کودکان دارای اختلال یادگیری و 10 متخصص در زمینه درمان اختلالات یادگیری در مصاحبه ای نیمه ساختاریافته شرکت کرده و مصاحبه ها به روش تحلیل تماتیک بررسی شدند. بر اساس مفاهیم استخراج شده از متن مصاحبه ها، 71 کد متمرکز و 15 مقوله اساسی در ذیل2 تم زیربنایی (منابع درونی و بیرونی زمینه ساز آسیب پذیری) قرار گرفتند. به نظر می رسد از آن جایی که مشکلات هیجانی کودکان دارای اختلال یادگیری سهم عمده ای در افت کیفیت زندگی و تحصیلی آنان دارد، مداخلات برای این کودکان نیازمند توجه همه جانبه به زمینه ای در برگرفته آنان دارد.
۲۶.

مقوله بندی مولفه های پیامدهای یادگیری دانشجویان دانشگاه (نظریه داده بنیاد)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره پانزدهم بهمن و اسفند ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۷۶) ۶۰۲-۵۹۲
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۲۹۶
مقدمه: علی رغم اینکه پیامدهای یادگیری از یک ریشه نظری برخوردار است، مولفه های تشکیل دهنده پیامدهای یادگیری در مطالعات مختلف، متفاوت در نظر گرفته شده است. هدف از مطالعه حاضر، تبیین مفهوم و تعیین مولفه های تشکیل دهنده پیامدهای یادگیری دانشجویان برای دوره کارشناسی است. روش ها: این مطالعه از نوع داده بنیاد است. با مطالعه بالغ بر 150 مقاله و گزارش، تعداد 29 منبع منطبق با ملاک ها تشخیص داده شدو مولفه های تشکیل دهنده پیامدهای یادگیری دانشجویان استخراج و در مرحله بعد نیز مفاهیم و مولفه های تشکیل دهنده پیامدهای یادگیری با کدگذاری محوری مقوله بندی شدند. همچنین برای کسب اطمینان از مقوله بندی حاضر با روش نمونه گیری هدفمند 41 نفر از متخصصان مسلط به مطالعات حوزه پیامدهای یادگیری دانشجویان در این مطالعه مشارکت داشتند. یافته ها: یافته ها نشان داد 47 مفهوم در مطالعات مختلف برای تعریف عملیاتی پیامدهای یادگیری دانشجویان به کار رفته که تحت سه مقوله یا عامل مقوله بندی شدند. 26 مقوله تحت عامل شماره یک و 14 مقوله تحت عامل شماره دو و 7 مقوله برای عامل شماره سه دسته بندی شدند. برای مقوله های شماره یک، عنوان «شایستگی های شناختی»، برای مقوله های شماره دو، عنوان «شایستگی های عاطفی»و برای مقوله های شماره سه نیز عنوان«شایستگی های مهارتی» قرار داده شد. نتیجه گیری: مولفه های تشکیل دهنده پیامدهای یادگیری دانشجویان دانشگاه را می توان در سه دسته شایستگی های شناختی، عاطفی و مهارتی مقوله بندی کرد. در صورت توجه متوازن به شایستگی های شناختی، عاطفی و مهارتی و برنامه ریزی و توجه به تحولات بعد از یادگیری، می توان انتظار رشد و تربیت دانش آموختگانی با دانش عمیق، با اخلاق حرفه ای، نگرش سازنده و با مهارت بالا را داشت.
۲۷.

رابطه هدف گزینی اجتماعی و سازگاری با مدرسه: نقش واسطه ای نشخوار فکری، همدلی و بخشایش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۹ 57 - 92

کلیدواژه‌ها: اهداف پیشرفت اجتماعی بخشایش همدلی سازگاری با مدرسه نشخوارگری فکری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۴۲۰
پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه ای نشخوار گری فکری، همدلی و بخشایش در رابطه هدف گزینی اجتماعی و سازگاری با مدرسه انجام شد. در پژوهش حاضر، 404 دانش آموز پسر در مقطع متوسطه اول با روش نمونه گیری خوشه-ای چندمرحله ای انتخاب و به مقیاس اهداف پیشرفت اجتماعی ( ریان و شیم، 2008)، نشخوارگری فکری درباره یک خطای بین فردی (وید، ووگل و گلدمن ، 2008) همدلی ( بار-آن، 1997)، صفت بخشایش (بری، وورثینگتون، اوکانر، پاروت و وید، 2005) و پرسشنامه سازگاری دانش آموزان دبیرستانی (سینها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطه مندی کامل نشخوارگری فکری، همدلی و بخشایش در رابطه اهداف پیشرفت اجتماعی شامل رشدیافتگی اجتماعی، آشکارسازی رشدیافتگی اجتماعی، اجتناب از آشکارسازی رشدنایافتگی اجتماعی و سازگاری عاطفی، اجتماعی و تحصیلی از برازش مطلوبی برخوردار بود. علاوه بر این، تمامی ضرایب مسیر بین متغیرها بجز مسیرهای مستقیم بین رشدیافتگی و سازگاری هیجانی، آشکارسازی رشدیافتگی و سازگاری تحصیلی، اجتناب از آشکارسازی و سازگاری اجتماعی-تحصیلی، از لحاظ آماری معنادار بودند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هدف های پیشرفت اجتماعی از طریق پیش بینی افزایش همدلی و بخشایش و کاهش نشخوارگری های فکری در تبیین سازگاری هیجانی، اجتماعی و تحصیلی دانش آموزان از نقش مهمی برخوردارند.
۲۸.

تاثیر برنامه روانی -آموزشی مثبت نگر بر سبک های مقابله و بهزیستی تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی سال نهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 23 - 38

کلیدواژه‌ها: برنامه روانی آموزشی مثبت نگر سبک های مقابله مشغولیت تحصیلی فرسودگی تحصیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۳۲۵
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه روانی آموزشی مثبت نگر بر سبک های مقابله و بهزیستی تحصیلی در دانش آموزان انجام شد. در یک پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل غیرمعادل و همراه با پیگیری دو ماهه، 52 دانش آموز دختر در دو گروه آزمایش (27 نفر) و کنترل (25 نفر) قبل و بعد از برنامه آموزشی به نسخه کوتاه سیاهه مقابله با موقعیت های استرس زا (CISS-SF، اندلر و پارکر، 1994)، سیاهه مشغولیت مدرسه (SEI، سالملا آرو و آپادایا، 2012) و سیاهه فرسودگی مدرسه (SBI، سالملا آرو، کیورا، لیسکینن و نارمی، 2009) پاسخ دادند. از طریق 7 جلسه و هر جلسه دو ساعت، بسته روانی آموزشی مثبت نگر به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج روش آماری تحلیل واریانس مختلط ساده نشان داد که بسته روانی آموزشی مثبت نگر در افزایش سبک مقابله مسئله مدار و مشغولیت تحصیلی و در کاهش سبک های مقابله هیجان مدار و اجتنابی و فرسودگی تحصیلی، مؤثر است. نتایج این پژوهش همسو با دیگر تلاش های پژوهشی انجام شده ذیل رویکرد آموزش و پرورش مثبت نشان می دهد که مداخله روانی آموزشی مثبت نگر از طریق تغذیه منابع مقابله ای یادگیرندگان و تقویت سرمایه روانی و پرطاقتی روان شناختی آنها ضمن تأمین دغدغه ایمنی روانی یادگیرندگان، در محقق کردن هدف های پیشرفت تحصیلی آنها نیز مؤثر واقع می شود.
۲۹.

اثربخشی برنامه روان درمانگری مثبت نگر بر ارتقای سرمایه روان شناختی و بهزیستی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 365-382

کلیدواژه‌ها: برنامه روان درمانگری مثبت نگر سرمایه روان شناختی مدل بهزیستی پرما نیرومندی های منشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۸۴
این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه روان درمانگری مثبت نگر بر افزایش سرمایه روان شناختی و مدل بهزیستی پرما در دانش آموزان انجام شد. در یک پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه غیرمعادل و همراه با پیگیری دوماهه، 52 دانش آموز دختر در دو گروه آزمایش (27 نفر) و گواه (25 نفر) قبل و بعد از برنامه آموزشی به پرسش نامه سرمایه روان شناختی (لوتانز، آولیو، آوی و نورمن، 2007) و سیاهه روان درمانی مثبت نگر (رشید و سلیگمن، 2013) پاسخ دادند. از طریق 7 جلسه و هر جلسه دو ساعت، بسته روانی آموزشی روان درمانگری مثبت نگر به شیوه گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج روش آماری تحلیل واریانس مختلط ساده نشان داد بسته روانی/ آموزشی روان درمانگری مثبت نگر در افزایش وجوه سرمایه روان شناختی شامل خودکارآمدی، امید، تاب آوری و خوش بینی و ابعاد مدل بهزیستی پرما شامل هیجان های مثبت، تعهدمندی، روابط، معنا و پیشرفت، مؤثر بوده است. نتایج این پژوهش، همسو با دیگر پیشرفت های انجام شده ذیل رویکرد آموزش و پرورش مثبت، نشان می دهد که مداخله روانی آموزشی روان درمانگری مثبت نگر از طریق تغذیه منابع مقابله ای یادگیرندگان و تجهیز سرمایه روانی آن ها در تدارک مهارت های ناظر بر تأمین بهزیستی، شادکامی و نیرومندی های منشی یادگیرندگان در کنار دیگر مهارت های تحصیلی سنتی در مؤثر بوده است.
۳۰.

رابطه نیرومندی های منشی معلمان با خودکارآمدی ادراک شده آن ها برای آموزش اخلاقی دانش آموزان: نقش واسطه ای رفتار رابطه بین فردی معلم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره هفدهم پاییز ۱۴۰۰شماره ۳ 7 - 31

کلیدواژه‌ها: تحلیل واسطه ای خودکارآمدی برای آموزش اخلاقی دانش آموزان رفتار رابطه بین فردی معلم نیرومندی های منشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۳۸
این مطالعه با هدف آزمون نقش واسطه ای رابطه بین فردی معلمان در رابطه نیرومندی های منشی آن ها با خودکارآمدی ادراک شده معلمان برای آموزش اخلاقی دانش آموزان انجام شده است. 200 معلم (100 مرد و 100 زن) به نسخه کوتاه ابزار نیرومندی های منشی، پرسشنامه تعامل معلم و مقیاس کارآمدی معلم بر آموزش اخلاقی دانش آموزان پاسخ دادند. نتایج نشان داد که رابطه نیرومندی های منشی با رفتار بین فردی مثبت معلم و خودکارآمدی معلم برای آموزش اخلاقی دانش آموزان مثبت و معنادار و با رفتار رابطه بین فردی منفی معلم، منفی و معنادار بود. همچنین، نتایج نشان داد رابطه رفتار بین فردی مثبت معلم با خودکارآمدی معلم برای آموزش اخلاقی مثبت و معنادار و رابطه رفتار رابطه بین فردی معلم با خودکارآمدی برای آموزش اخلاقی دانش آموزان منفی و معنادار بود. نتایج همچنین نشان داد که مدل مفروض واسطه مندی نسبی رابطه بین فردی معلم در رابطه نیرومندهای منشی و خودکارآمدی معلمان برای آموزش اخلاقی دانش آموزان برازش قابل قبولی با داده ها دارد. همچنین، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، 25 درصد از واریانس خودکارآمدی معلمان برای آموزش اخلاقی دانش آموزان از طریق نیرومندی های منشی و رابطه بین فردی آن ها تبیین شد. این نتایج نشان می دهد که بخشی از واریانس مشترک بین دوایر مفهومی نیرومندی های منشی و خودکارآمدی برای آموزش اخلاقی فراگیران، نتیجه تغییرپذیری در رفتار رابطه بین فردی معلم است.
۳۱.

مدل یابی علی متغیرهای پیشایندی و پسایندی رویکرد به مطالعه دانشجویان: تحلیل میانجی گرانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندازه گیری تربیتی سال یازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 115 - 146
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۲۹۳
هدف این مقاله بررسی میزان تاثیر متغیرهای مهم پیشایندی و پسایندی رویکرد به مطالعه دانشجویان بوده است. مدل پیشنهادی روی دانشجویان کارشناسی سه دانشگاه مادر ایران شهید بهشتی تهران، تهران و دانشگاه علم و صنعت اجرا شد. 692 دانشجوی کارشناسی از سه دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران و دانشگاه علم و صنعت با نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس نیازهای بنیادین روانشناختی دسای و ریان(2000)، پرسشنامه ادراک از محیط آموزشی داندی(2000)، انگیزش تحصیلی هارتر(1980)، سیاهه رویکردها و مهارتهای مطالعه تایت و انویتسل(1979)، برای سنجش پیامدهای یادگیری از ابزار موفقت تحصیلی پروت و همکاران(2002)، رضایت تحصیلی ترک زاده و محترم(1391)و رشد مهارت های اصلی لیزیو و همکاران(2002) استفاده شده است. پایایی از آلفای کرونباخ ابزارها بین 72/0 تا 93/0 بدست آمد و روایی سازه ابزارها از روش تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. یافته ها نشان داد که مدل پیشنهادی پژوهش توانست حدود 32 درصد از رویکرد سطحی مطالعه و 6 درصد از واریانس رویکرد عمیق مطالعه و 26 درصد از واریانس متغیر پیامدهای یادگیری دانشجویان را تبیین کند. نتایج نشان داد که نیازهای روانشناختی و محیط دانشگاهی، دانشجویان را به استفاده بیشتر از رویکرد سطحی و استفاده کمتر از رویکر عمیق مطالعه ترغیب می کند. با توجه به نتایج می توان به موسسات آموزش عالی و دانشگاه ها پیشنهاد کرد که با ارتقای سطح نیازهای بنیادین روانشناختی، دستکاری محیط آموزشی، می توانند استفاده از رویکردهای سطحی و عمیق مطالعه و در نهایت پیامدهای یادگیری دانشجویان کارشناسی را ارتقا دهند.
۳۲.

تاثیر توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر کارکردهای اجرایی (توجه انتخابی، حافظه کاری و بازداری رفتاری) دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 69 - 89

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری خاص کارکردهای اجرایی توجه انتخابی حافظه کاری بازداری رفتاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۶ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر توانبخشی مبتنی بر رایانه برکارکردهای اجرایی(توجه انتخابی، حافظه کاری و بازداری رفتاری) در کودکان مبتلا به اختلال یادگیری خاص بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی(پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه و پیگیری) انجام شد که جامعه آماری آن را تمامی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص(10 الی 12 ساله) تشکیل می داد، که در بازه اول مهر تا نیمه آبان ماه 1397به مرکز اختلالات یادگیری شهر اردبیل مراجعه کرده بودند(123 نفر) . تعداد 30 نفر از آنها به صورت نمونه گیری هدفمند (انتخاب دانش آموزان داوطلب برای شرکت در پژوهش) انتخاب شدند(16نفر پسر و14 نفر دختر). و برای سنجش کارکردهای اجرایی از آزمون های استروپ(توجه انتخابی)، یک محرک پیشین(حافظه کاری) و برو/ نرو(بازداری رفتاری) استفاده شد. دانش آموزان گروه آزمایش تکالیف بسته توانبخشی شناختی را در 12 جلسه 45 دقیقه ای و در مدت چهار هفته انجام دادند. نتایج تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که بین میانگین پس آزمون های استروپ، یک محرک پیشین و برو/نرو دانش آموزان گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی داری وجود دارد(01/0>p). علاوه براین نتایج آزمون t همبسته نشان داد که بین نتایج مرحله پس آزمون و مرحله پیگیری تفاوت معنی داری وجود ندارد. کارکردهای اجرایی دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص با انجام تکالیف بسته توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه تقویت می شود
۳۳.

تجربه زیسته دانش آموزان از پدیده بی انگیزگی تحصیلی: یک مطالعه پدیدارشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 197 - 234

کلیدواژه‌ها: انگیزش نقصان انگیزش تجربه زیسته پدیدارشناسی توصیفی مدل طراحی انگیزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۸
اگر چه محققان مختلفی مانند کلر (2018) کوشیده اند با توسعه مدل های نظریِ جامعی مانند مدل طراحی انگیزشی، فهم روان شناسان و متخصصان تربیتی را از تمایز در نیمرخ انگیزشی یادگیرندگان تعمیق بخشند، اما به دلیل تأکید صرف بر پارادایم تجربه گرایی و تمرکز محض بر منطق پژوهش های کمی، به طور مسلم در فرایند توسعه برنامه های آموزشی برای تقویت مواضع انگیزشی دانش آموزان از فهم عمیق و همه جانبه رفتارهای بازدارنده سبک زندگی تحصیلی سلامت محور آن ها بازمانده اند؛ بنابراین، محققان در این پژوهش کوشیدند با استفاده از روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی به این سؤال پاسخ دهند که اهمّ عناصر پیشایندی نقصان انگیزشِ دانش آموزان ایرانی کدامند. برای این منظور، از بین دانش آموزان شهر ری در استان تهران تا حد رسیدن به اشباع اطلاعات، 50 دانش آموز در پایه های تحصیلی هفتم و هشتم انتخاب و در قالب 12 گروه کانونی 4 تا 5 نفره با آن ها مصاحبه شد. پس از ضبط و بازنویسی مصاحبه ها، داده های موجود با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. از تحلیل داده های به دست آمده هشت مضمون اصلی شامل ارتباط ادراک شده با زندگی، خودباوری تحصیلی، احساس کنترل و اجبار شدید، روابط صمیمانه، ادراک بی انصافی، عدم علاقه و توجه به درس، خودتنظیمی و تجربه هیجانات در کلاس درس، استخراج شدند. درمجموع، نتایج مطالعه حاضر ضمن همراستایی با زوایای فکری مدل جامع طراحی انگیزشی کلر، شواهدی تکمیلی در دفاع از نقش تفسیری عنصر اطلاعاتی هیجان، در پیش بینی نقصان انگیزشی یادگیرندگان ایرانی فراهم کرد. علاوه بر این، نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بهبود مدل رفتار رابطه بین فردی دانش آموز/معلم/ والد با تأکید بر درک و بهبود تجارب هیجانی یادگیرندگان مؤثرترین راه بهبود نیمرخ انگیزشی آن ها تلقی می شود.
۳۴.

ساخت و آزمون اثربخشی بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور بر پرخاشگری فعالانه کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ 167 - 180

کلیدواژه‌ها: شناخت اجتماعی مدیریت خشم سازگاری اجتماعی/ هیجانی/ تحصیلی مدل سیپ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۷ تعداد دانلود : ۳۵۴
این پژوهش با هدف طراحی و آزمون اثربخشی بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور بر کاهش پرخاشگری فعادلانه کودکان بر اساس آموزه های برآمده از نظریه بازنگری شده پردازش اطلاعات اجتماعی (مدل سیپ) انجام شد.  در این پژوهش شبه تجربی با طرح پیش پس آزمون با گروه گواه و همراه با پیگیری، 34 دانش آموز دختر 8 تا 12 ساله در دو گروه آزمایش (17 دانش آموز) و گواه (17 دانش آموز)، قبل و بعد از آموزش به سیاهه خشم کودکان (نلسون و فینچ، 2000)   و سیاهه سازگاری دانش آموزان با مدرسه (سینها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه  طی 10 جلسه و هر جلسه دو ساعت، به صورت گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک متغیری در کوتاه مدت و بلندمدت نشان داد که برنامه آموزشی شناخت اجتماعی مدرسه محور در افزایش سازگاری هیجانی، تحصیلی و اجتماعی و کاهش نمره ابعاد چندگانه خشم کودکان شامل ناکامی، پرخاشگری بدنی، روابط با همسالان و روابط با مراجع قدرت دانش آموزان دختر مؤثر بود. به طورکلی، نتایج این پژوهش نشان می دهد که بسته آموزش شناخت اجتماعی مدرسه محور،  از طریق کاهش تجارب تنیدگی زای بین  فردی، تحمل پذیر کردن و تعدیل رخدادهای منفی در بافت تعامل با دیگران، حفظ خودانگاره مثبت، حفظ تعادل هیجانی و تداوم روابط رضایت بخش با دیگران، در تحقق اندیشه ایمن سازی و مصونیت روانی فراگیران به طور تجربی مؤثر واقع می شود.
۳۵.

ارتباط بین چرخه های شبانه روزی و حافظه کاری در دانش آموزان دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۷ 251 - 264

کلیدواژه‌ها: تیپ زمانی چرخه شبانه روزی چرخه هفتگی حافظه کاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۳۷۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین چرخه های شبانه روزی با حافظه کاری دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش همبستگی بود. جامعه آماری دانش آموزان دختر پایه یازدهم علوم انسانی بخش مرکزی شهرستان خدابنده به تعداد 167 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دو کلاس از دو آموزشگاه به تعداد 40 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند، به مدت دو هفته به صورت چرخشی در نوبت های صبح (8، 30/9 و 11) و بعد از ظهر (13، 30/14 و 15/16) مورد آزمون قرار گرفتند. برای سنجش نوع تیپ زمانی دانش آموزان از پرسش نامه هورن و استبرگ (1976) و سنجش حافظه کاری از فرم های موازی حافظه کلامی محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس آمیخته استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین کارآیی حافظه کاری دانش آموزان در ساعت های مختلف روز (017/0 = Pو 82/2 = F) همچنین رو ز های مختلف هفته (0005/0 > P و 8/16 = F) تفاوت معنی دار وجود دارد. تفاوت کارآیی حافظه کاری بین تیپ های زمانی صبحگاهی، میانی و عصر گاهی معنی دار نبود (742/0 = Pو 301/0= F). کارآیی حافظه کاری دانش آموزان بر حسب تیپ های-زمانی در ساعات مختلف روز متفاوت بود (001/0 = Pو 06/3 = F). نتیجه گیری: با توجه به متفاوت بودن کارآیی حافظه-کاری دانش آموزان از نظر چرخه های شبانه روزی و هفتگی ضروری است که این یافته ها در فرایند یاددهی و یادگیری دانش-آموزان در محیط های آموزشی مورد توجه قرار گیرد.
۳۶.

مفهوم خرد در جامعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) 33 - 63

کلیدواژه‌ها: خرد فرهنگ فضیلت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۳ تعداد دانلود : ۵۳۰
مقاله حاضر با هدف بررسی و شناسایی مؤلفه ها و ابعاد خرد با استفاده از رویکرد ادراک افراد از خرد (نظریه ضمنی خرد) در جامعه ایران انجام گرفت. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی افراد بالای 20 سال ایران بودند. 328 شرکت کننده (134 زن و 194مرد) از قومیت های ایران (ترک، کرد، لر، عرب، بلوچ، ترکمن و فارس) به روش هدفمند و در دسترس برای پاسخ گویی به پرسش نامه باز پاسخ محقق ساخته انتخاب شدند. پژوهش به روش تحلیل محتوا و با استفاده از رویکرد کیفی انجام گرفت. یافته ها در ارتباط با نمونه های خرد نشان داد که میانگین سنی آنها 9/62 و 2/94 درصد از آنان از گروه مردان بودند. 9/27 درصد از نمونه های خرد را شخصیت های دینی، 1/20 درصد نزدیکان فرد، 15/19 درصد افراد متخصص، 6/12 درصد شخصیت های اجتماعی سیاسی و مابقی را سایر گروه ها تشکیل دادند. همچنین مؤلفه ها و ابعاد خرد در 5 طبقهٔ اصلی فضیلت های عقلانی، اخلاقی، مدنی، عملکردی و معنوی به دست آمد. نتایج بررسی مؤلفه ها، مقولات و طبقات نشان داد که 05/37 درصد از کل ویژگی ها و رفتارهای به دست آمده ذیل طبقه فضیلت های عقلانی قرار گرفتند و فضیلت های عملکردی، اخلاقی، مدنی و معنوی به ترتیب 5/26، 6/18، 01/8 و 4/4 درصد از کل مؤلفه ها و ویژ گی ها را به خود اختصاص دادند. به طور کلی، نتایج نشان داد ادراک خرد ایرانیان تلفیقی است از مؤلفه های مورد تأکید فرهنگ غرب (شناختی، عقلانی) و شرق (اجتماعی عاطفی و معنویت).
۳۷.

بررسی اثربخشی اصلاح سوگیری تفسیر، بر ترمیم و کاهش علائم رفتاری و شناختی بیماران مبتلا به افسردگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره نوزدهم بهار (فروردین) ۱۳۹۹ شماره ۸۵ 1-10

کلیدواژه‌ها: اصلاح سوگیری تفسیر کاهش علائم رفتاری - شناختی بیماران افسردگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۴۵۰
زمینه: بیماری افسردگی یکی از بیماری های شایع و مزمن در میان اقشار مختلف مردم است که میزان همبودی بالایی با سایر اختلالات روانی دارد. اما مسئله اصلی این اینست، آیا اصلاح سوگیری تفسیر برترمیم و کاهش علائم رفتاری و شناختی بیماران مبتلا به افسردگی تأثیر دارد؟ هدف: بررسی اثر بخشی اصلاح سوگیری تفسیر برترمیم و کاهش علائم رفتاری و شناختی بیماران مبتلا به افسردگی بود . روش: پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و با پیگیری بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل بیماران مبتلا به افسردگی خفیف تا شدید بود تعداد 15 نفر به روش نمونه گیری دردسترس، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارها عبارتند از: مقیاس افسردگی بک )II 1961)، نسخه ویرایش شده چک لیست نشانه ها ( SCL-90-R ) آزمون ذهن خوانی از طریق تصاویر چشم بارون و کوهن (۲۰۰۱) و نسخه فارسی آزمون ذهن خوانی از طریق صدا (نجاتی و همکاران، ۱۳۹۳) . تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آنوای یک راهه درون گروهی با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: اصلاح سوگیری تفسیر برترمیم و کاهش علائم رفتاری و شناختی بیماران مبتلا به افسردگی تأثیر دارد (0/001 p< ) نتیجه گیری: می توان، به منظور کاهش نشانه های شناختی و رفتاری افسردگی از اصلاح سوگیری تفسیر استفاده نمود.
۳۸.

فراتحلیل اثربخشی مداخلات روانی آموزشی بر افزایش انگیزش پیشرفت یادگیرندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۷۹/۲) 254 - 289

کلیدواژه‌ها: انگیزش پیشرفت تعدیل گرها فراتحلیل مداخلات روانی آموزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۴۶۰
نقش غیرقابل انکار سطوح انگیزشی یادگیرندگان در پیامدهای تحصیلی، از دیرباز مورد تاکید قرار گرفته است. از این جهت، مداخلات مرتبط و مکانیسم های اثرگذاری این برنامه ها، از اهمیت وافری برخوردار بوده اند. در مطالعه حاضر با هدف تعیین اثربخشی کاربردِ  مداخلات روانی آموزشی و  شناسایی تعدیل گرهای چندگانه در این قلمرو مطالعاتی، از روش فراتحلیل استفاده شد. پس از تصریح ملاک های ورود و خروج، تلاش های مداخله ای مبتنی بر برنامه های روانی آموزشی با هدف ارتقای انگیزشی از بانک های اطلاعاتی استخراج و از این طریق، 35 پژوهش و 173 اندازه اثر برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. داده های این پژوهش با نرم افزار CMA2 تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها، اندازه اثر کلی اثربخشی مداخلات روانی آموزشی با هدف ارتقای انگیزشی 582/0 را بدست داد. همچنین، نتایج تحلیل اثرات تعدیل گرِ مبتنی بر جنسیت آزمودنی، سن آزمودنی، ماهیت مداخله منتخب و فرهنگ بر میزان اثربخشی مداخلات روانی آموزشی نشان داد که اندازه اثر در پژوهش های شامل مردان درمقایسه با زنان، دانشجویان در مقایسه با دانش آموزان، اندازه اثر ماهیت پژوهش های مداخله مبتنی بر عوامل برون زاد در مقایسه با ماهیت مداخلات مبتنی بر عوامل درون زاد و در نهایت، در جوامع جمع گرا در مقایسه با جوامع فردگرا، بیشتر بود. به طور کلی، نتایج نشان داد اگر چه مداخلات روانی آموزشی نقش موثری در ارتقای نیمرخ انگیزشی یادگیرندگان دارد اما تمرکز بر نقش تبیینی برخی تعدیل گرها مانند فرهنگ، جامعه هدف و خصوصا ماهیت مداخلات به کار رفته نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
۳۹.

مقایسه اثربخشی روش توانبخشی شناختی با روش نوروفیدبک در دانش آموزان دارای اختلال کاستی توجه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دست آوردهای روان شناختی سال ۲۷ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 167 - 192

کلیدواژه‌ها: توانبخشی شناختی کاستی توجه نوروفیدبک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۴
هدف: اختلال بیش فعالی/کاستی توجه، فراون ترین اختلال دوران کودکی است این پژوهش با هدف مقایسه اثر بخشی دونوع درمان در انواع توجه دیداری است. روش پژوهش: یک مطالعه شبه آزمایشی دارای پیش آزمون –پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه مورد مطالعه از روش نمونه گیری در دسترس شامل مراجعه کننده به کلینیک های روانپزشکی شهرکرج و 50 دانش آموز دبستانی پسر دارای اختلال کاستی توجه انتخاب شدند این افراد به صورت تصادفی در سه گروه تقریبا مساوی شامل دوگروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. از هرسه گروه پیش آزمون با استفاده از تست IVA صورت گرفت. یکی از گروه های آزمایشی به مدت 14 جلسه مورد توانبخشی با ابزار محقق ساخته قرار گرفت. گروه آزمایش دیگر به مدت 18 جلسه تحت درمان با روش نوروفیدبک با پروتکل بتا قرار گرفتند. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. سپس هرسه گروه با استفاده از تست IVA مورد پس آزمون قرار گرفتند. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS19 و روش تحلیل کوواریانس (MANCOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که روش توانبخشی شناختی بر بهبود انواع توجه دیداری نسبت به روش نوروفیدبک در دانش آموزان دبستانی دارای اختلال کاستی توجه اثربخشی بهتری دارد. نتیجه گیری: روش توانبخشی بکار گرفته شده بر انواع توجه دیداری در مقایسه با روش نوروفیدبک در دانش آموزان دبستانی دارای اختلال کاستی توجه اثربخشی بهتری دارد.
۴۰.

فهم خرد در جامعه ایرانی: نقش قومیت، جنسیت، سن و تحصیلات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال ششم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 13 - 32

کلیدواژه‌ها: خرد قومیت جنسیت تحصیلات و سن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۴۰۷
این پژوهش با هدف بررسی مفهوم خرد و مؤلفه های آن با تأکید بر نقش عوامل قومیت، جنسیت، سن و تحصیلات بر پایه دو رویکرد کیفی و کمی انجام شد. قلمرو پژوهش شامل افراد بالای 20 سال ایرانی بود. با توجه به اینکه در هر قوم باید داده ها به اشباع می رسیدند، 328 شرکت کننده (134 زن و 194 مرد) از گروههای قومی مختلف شامل ترک، کرد، لر، عرب، بلوچ، ترکمن و فارس به کمک روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه باز پاسخ محقق ساخته پاسخ دادند. نتایج نشان دادند در جامعه ایرانی بُعد عقلانی، اخلاقی، مدنی، عملکردی و معنوی ابعاد اصلی سازه خرد را تشکیل می دهند. همچنین یافته ها نشان دادند عوامل قومیت و تحصیلات، برخلاف جنسیت و سن، با فهم افراد از خرد ارتباط دارند. اقوام در تأکید بر ابعاد مدنی و معنوی خرد متفاوت بودند؛ به نحوی که اقوام کرد و ترک بر بُعد مدنی و اقوام لر و عرب بر بُعد معنوی نسبت به دیگر اقوام تأکید بیشتری داشتند. همچنین، شرکت کنندگان با تحصیلات بالا بر ابعاد عقلانی، عملکردی و مدنی و افراد با تحصیلات پایین بر ابعاد اخلاقی و معنوی تأکید بیشتری داشتند. به طور کلی، نتایج این پژوهش نشان دادند خرد مفهومی پیچیده و چندوجهی است که درک کامل جمیع مؤلفه های شکل دهنده آن به راحتی ممکن نیست و نیز در فرهنگ های غیر غربی و به ویژه ایران و اقوام ایرانی، تلاش برای بررسی فهمِ افراد از خرد، وجوهی از این سازه مانند معنویت و دینداری را آشکار کرد که کمتر به آنها توجه شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان