قاسم اسلامی

تصمیم گیرندگان سازمانی گاهی دچار رفتاری می گردند که در آن علیرغم دریافت بازخوردهای منفی حاصل از تصمیمات گذشته شان بر این تصمیمات پافشاری و آن را ادامه می دهند. علل مختلفی در رابطه با این پدیده سازمانی بیان شده و دسته بندی هایی برای آنها ارائه گردیده است که به علت نگاه تک بعدی و قدیمی بودن، جامع و دربرگیرنده تمامی علل این پدیده نمی باشند. در مطالعه حاضر با مروری جامع بر ادبیات تحقیق این پدیده، علل توجیه کننده آن شناسایی گردید و سعی شد به منظور ارایه نوع شناسی علل شناسایی شده پرسشنامه ای طراحی شود و سپس به روش تحلیل عاملی تاییدی فرضیه های تبیین شده مورد آزمون قرار گیرد. یافته های تحقیق نشان دهنده هفت نوع علت برای این پدیده بود که مشتمل بر عوامل روانی، ترس و نگرانی، اجتماعی، نظارت سازمانی، کارگزاری، پروژه ای و عوامل محیطی بودند که البته برای عامل کارگزاری شواهد تجربی کافی یافت نشد. در پایان نیز محدودیتهای تحقیق برشمرده و پیشنهاداتی برای پژوهشهای آتی آورده شد.

زمینه و هدف: امروزه، منابع انسانی یکی از سرمایه های بسیار مهم در سازمان به شمار می رود و راه کارهای زیادی برای به کارگیری بهینه و مؤثر اقدام های این افراد صورت می گیرد. فناوری بلاکچین این پتانسیل را دارد که چشم انداز منابع انسانی را به طور اساسی تغییر دهد. به منظور درک بهتر کارایی این فناوری در مدیریت منابع انسانی، در پژوهش حاضر نتایج پژوهش های انجام شده در خصوص این موضوع مرور شده است.. روش شناسی: این پژوهش از نوع کیفی، کاربردی و توصیفی است. جامعه آماری آن، مقاله های منتشر شده مربوط به فناوری بلاکچین در مدیریت منابع انسانی بوده است که در سه پایگاه داده علمی اسکپوس (الزویر)، وب آو ساینس و گوگل اسکولار جست وجو شدند. یافته ها: پس از بررسی مطالعات استخراج شده، نتایج در سه بخش مجزا با عناوین کاربردها، فرصت ها و چالش های پیش روی فناوری بلاکچین در مدیریت منابع انسانی شرح داده شد. بر اساس نتایج، فناوری بلاکچین بیشتر در اقدام های مرتبط با استخدام کاربرد دارد و فرصت هایی مانند جلوگیری از تقلب، نگهداری سوابق امن و کاهش هزینه را به همراه می آورد. نتیجه گیری: این یافته ها در باب بلاکچین برای مدیریت منابع انسانی بینش کلی ارائه داده است؛ پس با توجه به فرصت ها و کاربردهایی که ایجاد می کند، استقرار آن برای انجام اقدام های بهینه و مؤثر در مدیریت منابع انسانی توصیه می شود.

در عصر کنونی که سازمان ها با محیط رقابتی جهانی روبه رو هستند، نیاز به خلاقیت به شدت در فضای کاری احساس می شود. سازمان ها برای حرکت در این مسیر پر از چالش و بقا در این فضای رقابتی نباید بر شیوه های قدیمی که قادر به پاسخگویی به نیازهای حال حاضر سازمان نیست پافشاری کرده و باید از شیوه های خلاقانه برای انجام کارها در سازمان استفاده کنند. رهبری متناقض نما، یکی از سبک های نوین رهبری که می تواند بر خلاقیت کارکنان تأثیرگذار باشد، از چالش هایی است که مدیران در فضای کاری خود با آن مواجه هستند. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی است و به لحاظ ماهیت و روش نیز توصیفی از نوع پیمایشی-تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده و جامعه آماری تحقیق نیز، کارکنان سازمان های دولتی در شهر مشهد هستند. برای تعیین حجم نمونه برای هر گویه 10 پرسشنامه در نظر گرفته شد که بعد از حذف پرسشنامه های ناقص، داده های موردنیاز از 384 نفر به روش تصادفی طبقه ای جمع آوری گردید. برازندگی داده ها با بررسی شاخص های روایی و پایایی ابزار جمع آوری داده، تأیید شده سپس به منظور بررسی میزان اثرگذاری متغیرها و آزمون فرضیه های مربوطه از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. درنهایت داده های جمع آوری شده با استفاده از تکنیک های آماری تجزیه وتحلیل شدند. تمامی فرضیات تحقیق موردسنجش قرار گرفته و تأثیر مثبت رهبری متناقض نما بر هویت یابی با رهبر و خودکارآمدی خلاقانه، خودکارآمدی خلاقانه بر خلاقیت کارکنان، هویت یابی با رهبر بر خلاقیت کارکنان تأیید شد. همچنین نقش میانجی گر خودکارآمدی خلاقانه و هویت یابی با رهبر در میان فرضیات اثبات شده و فرضیات تعدیل گر فشار حجم کار با ضریب تأثیر مثبت و نیاز کارکنان به ثبات شناختی با ضریب تأثیر منفی نیز مورد تأیید قرار گرفت و در پایان نیز پیشنهاد هایی برای تحقیقات آتی ارائه شد.

الزامات زندگی امروزی باعث گردیده که زنان علاوه بر نقش های سنتی، به ایفای نقش های اکتسابی نیز بپردازند. این در حالی است که امروزه در فعالیت های خدماتی به خصوص در بخش گردشگری نقش زنان بسیار پررنگ شده است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر روابط محتاطانه و حمایت سازمانی درک شده بر تمایل به ترک خدمت به واسطه کامیابی در کار در کارکنان زن شاغل هتل ها می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش انجام کار، از ن وع پیمایش ی اس ت. جامعه آماری شامل کارکنان زن هتل های شهر مشهد می باشد. به منظور جمع آوری داده ها از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس استفاده شد. به دلیل نامعین بودن حجم جامعه، تعداد 390 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد، روابط محتاطانه و حمایت سازمانی درک شده بر کامیابی در کار زنان تأثیر مثبت و معنی داری دارند. از نتایج دیگر اینکه اثر روابط محتاطانه، حمایت سازمانی درک شده و کامیابی در کار بر قصد ترک خدمت کارکنان زن معنی دار است. علاوه بر این نقش واسط کامیابی در کار نیز تائید شد.

تحولات نوین اقتصادی منجر به تغییر بنیادین فضای کسب و کار در بعد میزان رقابت بنگاه های نوظهور و نیل آن به سوی ناپایداری و شکست شده است. به همین علت و در پاسخ به این محیط ناپایدار، کسب و کار های نوآفرین بر اساس ایده های دانش محور توسعه یافته و با کشف یک مدل کاری تکرار شونده و مقیاس پذیر به دنبال پوشش شکاف های موجود در بازار هستند. به واسطه همین ماهیت دانش محور، این شرکت ها بطور آگاهانه یا ناآگاهانه بخشی از فرایند های مدیرت دانش را اجرا می کنند و در اولین گام لازم است که بتوانند سرمایه دانشی مجموعه خود را شناسایی و سازماندهی کنند. به همین منظور، این مطالعه با هدف کشف مدلی برای ممیزی دانش در شرکت های نوآفرین ایرانی انجام گردید. این مطالعه به لحاظ هدف توسعه ای، رویکرد آن اکتشافی، فلسفه آن تفسیرگرایی و استراتژی مورد استفاده آن تحلیل محتوای کیفی بود. جامعه آماری مورد مطالعه در این تحقیق را خبرگان حوزه مدیریت دانش و فعالین شرکت های نوآفرین ایرانی تشکیل دادند. این افراد بر شرایط کاری این شرکت ها اشراف داشته و در طی مصاحبه نیمه ساختار یافته نظرات خود پیرامون موضوع پژوهش را بیان نمودند. سپس فرآیند مصاحبه آغاز و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و در نهایت پس از انجام 10 مصاحبه داده ها به اشباع رسید. پس از انجام مصاحبه، نتایج پیاده سازی شده و با استفاده از روش تحلیل محتوای توصیفی با استفاده از نرم افزارmaxqda مورد تحلیل قرار گرفت. پس از انجام تحلیل محتوا، 41 بعد مختلف استخراج شد و پس از بررسی با مبانی نظری، نام های مناسب برای ابعاد استخراج شده، انتخاب گردید. پس از آن پژوهشگر با تکیه بر دانسته های پیشین و الگوگیری از فرایند های اصلی ممیزی دانش موجود در مدل های مشابه، اقدام به دسته بندی ابعاد مستخرج در 9 فرایند اصلی ممیزی دانش نموده و با ایجاد یک ترتیب منطقی از آن ها، مدل فرایندی ممیزی دانش برای شرکت های نوآفرین ایرانی را ابداع نمود.

امروزه با گسترش فناوری ها و کانال های آنلاین، مشتریان متمایل به استفاده همزمان از کانال های آفلاین و آنلاین در مسیر مشارکتشان با سازمانی مانند بانک هستند تا بتوانند سریع تر، از طریق چندین کانال و نقاط تماس به هدف نهایی خود دست یابند. با توجه به هماهنگی و هم افزایی بین این کانال ها و ارزش مثبت ایجاد شده، مفهوم کیفیت ادغام کانال همه کاره و ارزش درک شده کانال همه کاره مطرح می شود. فرضیات این پژوهش به بررسی تأثیر کیفیت ادغام و ارزش درک شده کانال همه کاره بر وفاداری مشتری باتوجه به نقش میانجی رضایت و مشارکت مشتری پرداخته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش انجام کار، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری مشتریان 10 بانک خصوصی در شهر مشهد هستند که از بین آنها، بانک هایی با بیشترین تعداد شعب جهت جمع آوری نمونه برگزیده شدند که شامل بانک های ملت، صادرات، تجارت، رفاه، اقتصاد نوین، پاسارگاد، سینا، شهر، ایران زمین و آینده می باشند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد استفاده و این پرسشنامه به صورت الکترونیکی بین مشتریان این بانک ها توزیع گردید و در نهایت 386 پرسشنامه به صورت غیرتصادفی سهمیه ای جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است کیفیت ادغام و ارزش درک شده کانال همه کاره بر وفاداری مشتری تأثیر مثبت و معناداری داشته و تأثیر رضایت و مشارکت مشتری در رابطه بین کیفیت ادغام و ارزش درک شده کانال همه کاره بر وفاداری مشتری مثبت و معنادار است.

زنان به عنوان نیمی از جمعیت نقش قابل توجهی در پیشرفت جامعه ایفا می کنند. حضور زنان در سال های اخیر در سازمان های دولتی به طور چشم گیری افزایش پیدا کرده است. برای دستیابی به سازمانی که کمترین آسیب ها را از پنهان کاری دانش می بیند، می توان با ایجاد جوّی مبتنی بر امنیت روان شناختی، پنهان کاری را به حداقل رساند و کامیابی شغلی، عملکرد و رفتارهای یاری رسان را بهبود بخشید. به همین دلیل هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی این اثر در میان زنان شاغل سازما ن های دولتی است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش انجام کار، پیمایشی است. جامعه آماری متشکل از زنان شاغل در سازمان های دولتی شهر مشهد است که 310 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس در نظر گرفته شد ه اند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها مدل یابی معادله ساختاری برای بررسی برازش الگوی معادله ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد پنهان کاری دانش بر امنیت روان شناختی و کامیابی شغلی اثر منفی و معناداری دارد. از دیگر یافته ها اثر مثبت امنیت روان شناختی بر کامیابی شغلی و تأثیر کامیابی شغلی بر عملکرد شغلی و رفتار یاری رسان است. یافته ها همچنین بر نقش میانجی امنیت روان شناختی و کامیابی شغلی و نقش تعدیل گری بدبینی سازمانی در رابطه میان پنهان کاری دانش و امنیت روان شناختی تأکید دارند.

گردشگران در سفرهای خود علاوه بر بازدید از مکان های دیدنی شهر، با اقامت در هتل مناسب می خواهند از سفر خود لذت ببرند و هتل ها نیز، به دنبال ارائه خدمات رضایت بخش به گردشگران هستند تا بتوانند در جهت ترغیب گردشگران به بازدید مجدد و تبلیغات شفاهی مثبت آنها به دیگران گام بردارند. از این رو انجام پژوهشی در جهت ارائه راهکارهای صحیح به مدیران هتل ها در این جهت ضرورت دارد. بنابراین هدف پژوهش، شناخت تاثیر الگوی بازاریابی چندحسی بر تبلیغات شفاهی در کسب و کار گردشگری می باشد که از طریق متغیرهای تجربه حسی برند و اشتیاق به برند مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و روش انجام کار، پیمایشی است. جامعه آماری آن، گردشگران مقیم در 17 هتل، شامل هتل های چهار و پنج ستاره شهر مشهد می باشند. جمع آوری داده ها از طریق پرسشنامه استاندارد صورت گرفت و بر اساس فرمول کوکران، حداقل حجم نمونه برای جوامع نامعلوم 384 نفر تخمین زده شده است که در نهایت در این پژوهش، 387 پرسشنامه به طور غیرتصادفی در دسترس جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS  نسخه 19و AMOS  نسخه 18، استفاده گردید. یافته ها حاکی از تأیید تمام فرضیه های پژوهش است. نتایج نشان می دهد، تاثیر الگوی بازاریابی چندحسی بر تجربه حسی برند، اشتیاق به برند و تبلیغات شفاهی مثبت و معنادار است و همچنین تجربه حسی برند و اشتیاق به برند بر تبلیغات شفاهی تاثیر مثبت و معناداری دارند.

به سبب فضای رقابتی موجود که وجود نیروی انسانی مستعد را در سازمان ها، ضرورتی اجتناب ناپذیر می سازد، سازمان ها لازم است رویکردهای توسعه منابع انسانی را جهت بقا و توسعه سازمانی بکار گیرند. یکی از رویکردهای اثر بخش در توسعه منابع انسانی، مربی گری است. پژوهش حاضر؛ با هدف بررسی تاثیر مربی گری بر عملکرد کارکنان با نقش واسط پاداش و قدردانی، تعهد و یادگیری کارکنان در شرکت گاز استان گلستان، صورت گرفته است. این تحقیق؛ از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری؛ کلیه کارکنان رسمی شرکت گاز استان گلستان به تعداد ۱۸۴ نفر بوده که بر اساس جدول کرچسی و مورگان، تعداد ۱۲۴ نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها ازپرسشنامه با تایید روایی و پایایی آن استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، از روش مدل سازی معادلات ساختاری و از نرم افزار SPSS و Smart PLS، استفاده گردید. پژوهش حاضر دارای نه فرضیه بود که یافته های این تحقیق نشان می دهد رابطه مربی گری و پاداش و قدردانی، مربی گری و تعهد، مربی گری و یادگیری کارکنان؛ مثبت و معنادار است. همچنین پاداش و قدردانی و عملکرد، تعهد و عملکرد و یادگیری و عملکرد کارکنان؛ ارتباط مثبت و معناداری با یکدیگر دارند. همچنین اینکه پاداش و قدردانی، تعهد و یادگیری؛ رابطه بین مربی گری و عملکرد کارکنان را بطور معناداری میانجی گری می کنند و نقش میانجی آن ها مورد تایید قرار گرفت. سهم علمی پژوهش حاضر؛ شناساندن و شفاف سازی نقش مربی گری بر متغیر مهم عملکرد کارکنان از طریق متغیرهای میانچی مورد تاکید می باشد

با توجه به این که زیر ساخت های اقامتی یکی از مهمترین اجزای نظام فضایی گردشگری می باشد، از این رو کمیت و کیفیت این زیر ساخت ها در افزایش فعالیت های گردشگری به ویژه در جذب گردشگر مؤثر است. کشور ایران با داشتن قابلیت ها و توانایی های بالا در جذب گردشگر، شرایط مناسبی جهت بهره برداری و توسعه زیر ساخت های اقامتی به مانند سایر کشورهای پیشرو در امر گردشگری فراهم نساخته است. در این راستا مسائل و مشکلات فراوان ساختاری نظیر کمیت، کیفیت و سطح مهارت و تخصص کارکنان مراکز اقامتی در ارتباط با جذب گردشگری، از مسائل وچالش های اساسی شهر رشت می باشد که فعالیت های گردشگری آن را تحت تأثیر قرار داده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد و در راستای انجام تحقیق علاوه بر جمع آوری آمار و اطلاعات کتابخانه ای، تکمیل پرسش نامه مسافران ورودی به مراکز اقامتی شهر رشت و تکمیل پرسش نامه مصاحبه ای مدیران پس از استخراج، داده ها مورد تجزیه و تحلیل کمی و کیفی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان داد، زیر ساخت های اقامتی به لحاظ کمی و کیفی در میزان جذب گردشگر شهر رشت مؤثر بوده است. به طوری که با کاهش تعداد مراکز اقامتی از 20 واحد در سال 80 به 18 واحد در سال 89، تعداد گردشگران ورودی به مراکز اقامتی شهر رشت نیز کاهش یافته است. یافته های تحقیق بیانگر سطح سواد و مهارت پایین نیروی انسانی شاغل در مراکز اقامتی شهر رشت است به طوری که 62 درصد آنان زیر دیپلم و 5/75 درصد آنان آموزش ندیده اند. نتایج بررسی نشان می دهد مجموعه ای از عوامل درونزاد و برونزاد نظام فضایی گردشگری در میزان جذب گردشگر،  فعالیت های گردشگری شهر رشت در دهه اخیر مؤثر بوده است .

تحلیل داده ها در مدیریت منابع انسانی به دلیل توانایی آن در ارائه بینش بر اساس فرآیندهای تصمیم گیری مبتنی بر داده اهمیت یافته است. با این حال، ادغام یک رویکرد مبتنی بر تحلیل در مدیریت منابع انسانی یک فرآیند پیچیده است. از این رو، بسیاری از سازمان ها قادر به به کارگیری تحلیل منابع انسانی نیستند. مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد سنتز چارچوب در مورد نقش نوآوری داده محور (تحلیل منابع انسانی) در مدیریت منابع انسانی به شناسایی و تجزیه و تحلیل مضامین مهم و نهایتا پیشنهاد یک چارچوب یکپارچه پرداخته است. بر اساس تجزیه و تحلیل و ترکیب مقالات بررسی شده، این مطالعه تلاش اولیه ای را برای ادغام به کارگیری نوآوری داده محور و مدیریت منابع انسانی با توسعه مدل انتشار نوآوری با دو فرآیند اصلی (پیش از به کارگیری و پس از به کارگیری) انجام می دهد، که در آن 29 زیر مولفه که می توانند در سه دسته شروع/محرک، انتشار/به کارگیری و تاثیرات دسته بندی شوند، شناسایی شدند. در نهایت، ب ه روش گلوله برف ی، داده های مستخرج از سنتز چارچوب در اختیار خبرگانی از متخصصان حوزه مدیریت منابع انسانی و علم داده قرار گرفت و اعتبار داده ها با استفاده از روش اعتبارس نجی لاوشه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد. در نتیجه، بر اساس مقادیر قابل قبول ضرایب لاوشه بر اساس تعداد خبرگان، اعتبار مدل پیشنهادی مورد تایید خبرگان واقع گردید.

امروزه، شرکت های خانوادگی یکی از انواع کسب وکار های رایج در جهان هستند. توازن ارتباطات رسمی و غیررسمی از چالش های سازمان های امروزی من جمله شرکت های خانوادگی است. ازاین رو، این تحقیق قصد دارد آثار متغیر خویشاوندسالاری در محل کار را شناسایی نموده و بدین طریق، به نگهداشت سرمایه انسانی کمک کند؛ بنابراین، تحقیق جاری بر اساس هدف یک مطالعه کاربردی، به لحاظ ماهیت یک مطالعه توصیفی و از نظر روش انجام کار مطالعه ای پیمایشی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق حاضر متشکل از کارکنان شرکت های خانوادگی شهر مشهد بوده که بر اساس قاعده مدل سازی معادلات ساختاری، نمونه ای ۲۷۰ نفری از آن را با نمونه گیری تصادفی ساده بررسی کرده است. اطلاعات موردنظر به وسیله پرسشنامه از اعضای نمونه جمع آوری شده و اعتبار آن با بررسی شاخص های روایی و پایایی احراز گردید. به منظور بررسی میزان اثرگذاری متغیرها و آزمون فرضیه های تحقیق از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تجزیه وتحلیل آماری نشان داد که وقتی خویشاوندسالاری زیاد باشد نگرش ها و رفتار های منفی در سازمان تقویت شده و متعاقباً، رفتار جستجوی شغل افزایش می یابد. نقش میانجی بی نزاکتی در محل کار و بدبینی کارکنان در رابطه بین خویشاوندسالاری و رفتار جستجوی شغل نیز تأیید شد. درنهایت، بر اساس بینش های به دست آمده پیشنهاد هایی کاربردی به مدیران و مسئولان مربوطه ارائه شده است.