مطالب مرتبط با کلیدواژه

کرونا


۱۲۱.

تجارب معلمان دوره ابتدایی از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۰/۲) 1 - 19

کلیدواژه‌ها: آموزش سنتی آموزش مجازی دوره ابتدایی کرونا معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۸ تعداد دانلود : ۶۷۶
هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب زیسته معلمان از چالش های تغییر آموزش سنتی به آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا بود. این پژوهش جزء پژوهش های کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی هوسرل بود که براساس الگوی هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. مشارکت کنندگان بالقوه در این پژوهش معلمان ابتدایی شاغل به تدریس در شهر شیراز در سال تحصیلی 1400-1399 و ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. برای انتخاب آزمودنی ها از رویکرد هدفمند ملاکی و معیار اشباع نظری استفاده شد و نهایتاً 16 معلم در گروه مشارکت کنندگان قرارگرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، دو مضمون فراگیر 1- چالش های غیرسازنده مشتمل بر مضامین سازمان دهنده مهارت های تدریس و آموزش در فضای مجازی، تجهیزات و زیرساخت های فضای مجازی، ارتباط معلمان با خانواده ها و نگرش های مربوط به استفاده از فضای مجازی و 2- چالش های سازنده: مشتمل بر مضامین سازمان دهنده فرصت های آموزشی و فرصت های روان شناختی شناسایی شدند. اعتبار داده ها با استفاده از تکنیک های تأییدپذیری از طریق خودبازبینی پژوهش گران و اعتمادپذیری با هدایت دقیق جریان جمع آوری اطلاعات و هم سوسازی پژوهش های مرتبط تعیین شد. با توجه به نتایج حاصله، ضرورت پذیرش آموزش مجازی با تمامی محاسن مربوط به آن و حذف نقاظ ضعف و مشکلات مربوط به آن امری انکارناپذیر است.
۱۲۲.

رابطه نگرش معلمان به فناوری و سازگاری آنها با نخستین دوره آموزش مجازی در همه گیری کووید-19: نقش واسطه گری کفایت و اضطراب معلم نسبت به کاربرد فناوری در کلاس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزش و یادگیری دوره سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۰/۲) 20 - 36

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی اضطراب کرونا کفایت نگرش به فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۴۰۰
هدف از پژوهش حاضر تبیین سازگاری معلمان با نخستین دوره آموزش مجازی براساس نگرش شان نسبت به کاربرد فناوری در آموزش، با واسطه حس کفایت و اضطراب آنها در استفاده از فناوری در کلاس بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان رسمی و تمام وقت شهر کازرون در کلیه دوره های تحصیلی بود. نمونه ای شامل 263 نفر از این جامعه که در گردآوری آنلاین داده ها شرکت نموده بودند، به عنوان نمونه پژوهشی در نظر گرفته شد. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش نیز شامل مقیاس نگرش معلمان نسبت به فناوری آیدین و سیمرسی، پرسشنامه کفایت فناوری معلمان تندر و همکاران، سیاهه اضطراب معلمان در استفاده از فناوری وان آکر و همکاران، و یک سیاهه محقق ساخته جهت اندازه گیری سازگاری با نخستین دوره آموزش مجازی پس از شیوع کرونا بود. نتایج تحلیل که به کمک روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار ایموس-22 انجام گرفت، نشان داد که نگرش کلی معلمان پیرامون فناوری، به واسطه تاثیر غیرمستقیم بر افزایش حس کفایت آنها در کاربرد فناوری و نیز کاهش اضطراب نسبت به استفاده از فناوری در کلاس، بر سازگاری با نخستین دوره آموزش مجازی تاثیر گذاشته است. این موضوع ضرورت توجه به نگرش های معلمان نسبت به تغییر روزافزون شیوه های آموزشی در اثر فناوری های جدید را مورد تاکید قرار می دهد.
۱۲۳.

چگونه توانستیم توسعه حرفه ای معلمان را در دوران دنیا گیری بیماری کرونا ارتقا دهیم: اقدام پژوهی معلمان دبستان خیام شهرستان شهرضا

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 107 - 119

کلیدواژه‌ها: توسعه حرفه ای دانش حرفه ای مهارت حرفه ای صلاحیت حرفه ای کرونا کووید 19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۳۳۰
دنیاگیری کرونا نشان داد هرچه قدر کشوری در زمینه توسعه حرفه ای معلمان در طی سالیان گذشته ضعیف عمل کرده باشد، در این وضعیت نظام آموزش وپرورش آن کشور دچار تسلسل و مشکلات فراوان می شود. پژوهش حاضر، به منظور رفع مشکل توسعهحرفه ای معلمان مدرسه خیام شهرستان شهرضا در دوران دنیاگیری کرونا صورت گرفته است. در این مطالعه، به بررسی توسعه حرفه ای معلمان دبستان خیام در سال تحصیلی 1400_1399 پرداخته شد و هدف، ارتقای توسعه حرفه ای معلمان این مدرسه بود. پژوهش حاضر، به روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد. در بخش کیفی پژوهش از تکنیک اقدام پژوهی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کنونی تمام معلمان مدرسه خیام (13 نفر) است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. این پژوهش از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش اجرا، توصیفی_تحلیلی و پیمایشی است و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمی با استفاده از نرم افزار SPSS26 انجام شد. پایایی سؤالات پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برای کل سؤالات پرسشنامه معادل 80/0 محاسبه شد. روایی محتوایی سؤالات پرسشنامه توسط متخصصان پژوهشی مشخص شد. طبق یافته های بدست آمده، نتیجه گرفته شد که اجرای راه کارهای به کار رفته مؤثر بوده و پس از مقایسه سؤالات پیش آزمون و پس آزمون، می توان دریافت که راه حل های اجرا شده بسیار مؤثر بوده اند و تفاوت معناداری در سطح 0001/0>P در پاسخ به سؤالات پس آزمون و پیش آزمون وجود دارد که فرضیه پژوهشگر تأیید می گردد.
۱۲۴.

مشکلات و چالش های آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا در مقطع ابتدایی

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 65 - 79

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی چالش ها یادگیری الکترونیکی کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۸
هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات و چالش های آموزش مجازی در دوران شیوع کرونا در مقطع ابتدایی است. پژوهش حاضر، کیفی و از نظر ماهیت پژوهش از نوع پدیدارشناسی اکتشافی است. جامعه هدف پژوهش شامل کلیه خانواده های دانش آموزان مقطع ابتدایی ساکن شهرستان اردکان بود که در سال تحصیلی 1400-99 دارای حداقل یک دانش آموز در این مقطع بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شده و مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به اشباع داده ها ادامه پیدا کرد که در نهایت نمونه به 10 نفر رسید. مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل مضمون کدگذاری شد. با تجزیه و تحلیل داده ها، مشکلات آموزش مجازی در حوزه های «آموزش»، «معلم و مدرسه»، «والدین»، «دانش آموزان» و «زیرساخت های آموزش مجازی» شناسایی شد. نتایج نشان داد که مشکلات آموزش مجازی در دوران شیوع ویروس کرونا، نه تنها متفاوت از مشکلات آموزش حضوری است؛ بلکه، به دلیل عدم آمادگی خانواده ها برای مواجهه با این مشکلات، گستردگی بیشتری نیز نسبت به آموزش های مجازی پیش از این دارند. با درنظر گرفتن این مشکلات، می توان جهت فراهم کردن زیرساخت های آموزش مجازی و پایه ریزی بستر فرهنگی برای پذیرش آن اقدام کرد به طوری که در آموزش های مجازی بعد از دوران پاندمی نیز مفید واقع شود.
۱۲۵.

بررسی تاثیر آموزش مهارت های هیجانی بر ابعاد کارآمدی خانواده در شرایط شیوع کرونا

نویسنده:
منبع: پویش در آموزش علوم تربیتی و مشاوره دوره هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 61 - 86

کلیدواژه‌ها: آموزش مهارت های هیجانی کارآمدی خانواده کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۲۵۳
هدف از این پژوهش بررسی تاثیر آموزش مهارتهای هیجانی بر ابعاد کارآمدی خانواده شهر اصفهان در شیوع کرونا بود. جامعه آماری این پژوهش والدین کودکان دارای فرزند شاغل به تحصیل در مدارس دوره ابتدایی در سال 98-99 بودند. برای انتخاب نمونه 32 زوج (64 نفر) از والدین دانش آموزان دوره ابتدایی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. فرضیه اصلی پژوهش بررسی تاثیر آموزش مهارتهای هیجانی بر ابعاد کارآمدی خانواده در شیوع کرونا بود. پرسشنامه (SFI) را بیورز و هامپسون (1990) به منظور ارزیابی ادراک فرد از عملکرد خانواده طراحی کردند.ساختار این پرسشنامه مطابق با مدل بیورز از عملکردخانواده می باشد. متغیرمستقل آموزش مهارتهای هیجانی بود که در هشت جلسه تنظیم و به گروه آزمایش آموزش داده شد. نتایج نشان داد آموزش مهارتهای هیجانی ابعاد کارآمدی خانواده در شرایط شیوع کرونا را افزایش می دهد و بین نتایج گروه کنترل و آزمایش تفاوت معنی داری دیده شده است (01/0P<).
۱۲۶.

چالش فلسفی کرونا در تدوین برنامه درسی از منظر فلسفه تحلیلی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم مهر ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 272 - 262

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی کرونا آموزش مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۲۹۰
هدف از این پژوهش بررسی چالش فلسفی کرونا در تدوین برنامه درسی از منظر فلسفه تحلیلی می باشد . روش تحقیق حاضر بر اساس هدف ، از نوع مطالعات نظری و از نظر گردآوری اطلاعات از نوع روش توصیفی است که اطلاعات آن با استفاده از روش کتابخانه ای جمع آوری گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل اسناد، مدارک، کتاب، مقالات و مطالب و مفاهیم در ارتباط با موضوع پژوهش بود که با توجه به سطح دسترسی به این مطالب، به استفاده و فیش برداری از مفاهیم در این حوزه پرداخته شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اگر چه پاندمی کرونا، مشکلات زیادی بر تمام شاخص های جامعه از جمله سلامت مردم تحمیل کرد، اما منجر به شکوفایی برخی قابلیت ها در کشور شد که از جمله آن می توان به فراگیر شدن و رونق یافتن آموزش مجازی در سراسر کشور اشاره کرد. بنابراین پیشنهاد می شود که با توسعه زیرساخت های لازم از قبیل توسعه شبکه سراسری اینترنت و افزایش سرعت آن، تولید نرم افزارهای آموزشی تعامل محور، و استفاده از تجارب کسب شده در این پاندمی شاهد رونق روز افزون آموزش مجازی در کشور باشیم و حتی بعد از پایان یافتن شیوع کرونا، این نوع آموزش در کنار آموزش حضوری تداوم داشته باشد.
۱۲۷.

نقش انعطاف پذیری شناختی در پیش بینی تاب آوری پرستاران بخش کرونا

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم آبان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 168 - 155

کلیدواژه‌ها: انعطاف پذیری شناختی تاب آوری کرونا پرستاران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۵۹
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی در تاب آوری پرستاران بخش کرونا استان چهارمحال و بختیاری در سال 1400-1399 انجام شد. روش تحقیق حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش کلیه پرستاران بخش کرونا در بیمارستان ولی عصر بروجن و بیمارستان های امام علی و هاجر شهرکرد در سال1400 بودند و نمونه مورد مطالعه 100نفر از پرستاران بخش کرونا بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی(CFI) و پرسشنامه تاب آوری(CD-RISC) بودند که به وسیله آن ها داده های لازم را جمع آوری نمودیم. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss به روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شده است. نتایج پژوهش نشان داد: بین انعطاف پذیری شناختی و تاب آوری پرستاران بخش کرونا رابطه معنی دار مثبت وجود دارد.
۱۲۸.

بررسی کیفیت یادگیری و آموزش درس علوم تجربی در فضای مجازی با استفاده از انیمیشن از نظر دانش آموزان دوره متوسطه اول در سال تحصیلی 1399-1400

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم آبان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 190 - 182

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی انیمیشن ها میزان یادگیری علوم تجربی کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۲۹۵
در اواخر سال 2019 بیماری ویروسی کووید-19 در ووهان چین آغاز شد و به سرعت در جهانی بصورت یک بیماری اپیدمی درآمد. در شرایط پاندمی بیماری، مدارس جزء اولین مراکزی بودند که تعطیل شدند و در این شرایط آموزش مجازی به عنوان یکی از روشهای رایج و نوین در کشورهای مختلف برای آموزش دانش آموزان در مقاطع گوناگون تحصیلی در سرتاسر جهان به شمار می رود. عواملی مانند افزایش امکانات و دسترسی به اینترنت در رشد این روش نقش مؤثری داشته اند.هدف از این مقاله بررسی کیفیت آموزش و یادگیری درس علوم تجربی با استفاده از انیمیشن در فضای مجازی دانش آموزان در شرایط اپیدمی کرونا می باشد. در این پژوهش تعداد 40 پرسشنامه توسط دانش آموزان دختر متوسطه اول منطقه لاران شهرستان شهرکرد که از میان 68 دانش آموز با وضعیت تحصیلی (عالی، متوسط و ضعیف) متفاوت بصورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه ها بعد از تدریس درس علوم تجربی با انیمیشن های مخصوص تکمیل شد. با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش 55 درصد دانش آموزان با استفاده از انیمیشن ها در تدریس علوم تجربی موافق بودند و 20 درصد با این روش مخالف بودند. و همچنین میزان سطح معنی دار در این پژوهش 01/0 است که نشان دهنده ی تاثیر آموزش با استفاده از انیمیشن ها در میزان یادگیری بیشتر مطالب در درس علوم تجربی می باشد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که آموزش با انیمیشن ها در فضای مجازی به عنوان یک روش آموزشی می تواند استفاده گردد درصورتی که در آن انتقال مفاهیم به خوبی انتقال یابد.
۱۲۹.

آسیب شناسی قبول اقدامات پیشگیرانه کووید 19 در ایران: نقش پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۲۷) 3 - 22

کلیدواژه‌ها: کرونا کووید19 همه گیری اطلاعات اجتناب از اطلاعات پریشانی اطلاعاتی سلامت اقدام پیشگیرانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۰۴
هدف: شناسایی تأثیر پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات برای اقدامات پیشگیرانه در زمان همه گیری کرونا. همچنین این پژوهش به دنبال  شناسایی تأثیر مداخله گری اجتناب از اطلاعات بر رابطه پریشانی اطلاعاتی و قبول اقدامات پیشگیرانه است. روش:  پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است و با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش(N=16643) تمام  دانشجویان دانشگاه شیراز در مقاطع تحصیلی مختلف بود که در ترم زوج سال تحصیلی 1399-1400 در حال تحصیل بودند. بر اساس جدول مورگان نمونه پژوهش 375 دانشجو انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ترکیبی بود که دارای سه بخش پریشانی اطلاعاتی، اجتناب از اطلاعات و قبول اقدامات پیشگیرانه است. داده های پژوهش پس از تأیید روایی پرسشنامه توسط سه متخصص رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و محاسبه ی پایایی (آلفای کرونباخ) هر سه بخش(پریشانی اطلاعاتی 0.788، اجتناب از اطلاعات 0.856 و قبول اقدامات پیشگیرانه 0.890) جمع آوری شدند. داده ها پس از پشت سرگذاشتن موج چهارم کرونا گردآوری شد. یافته ها:  مدل رگرسیونی قدرت پیش بینی متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات در  اقدامات پیشگیرانه، معنادار است (F(2, 371)=18.029, p<.001 , R2=.089). متغیر پریشانی اطلاعاتی 13.2 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) و متغیر اجتناب از اطلاعات 25.8 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) را تبیین می کند. همچنین یافته های مدل رگرسیون بلوکی نشان دهنده معناداری تأثیر مداخله گری متغیر اجتناب از اطلاعات (F(2, 371)=19.628, p<.000) بر رابطه ی متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و انطباق با اقدامات پیشگیرانه با R2=.096  بود. متغیر پریشانی اطلاعاتی در حضور اثر مداخله گری اجتناب از اطلاعات، 34.5 درصد از واریانس قبول اقدامات پیشگیرانه (رابطه ی معکوس و معنادار) را تبیین می کند. نتیجه گیری: متغیرهای پریشانی اطلاعاتی و اجتناب از اطلاعات باعث کاهش متغیر قبول اقدامات پیشگیرانه می شود و تأثیر  پیش بینی اجتناب از اطلاعات بر قبول اقدامات پیشگیرانه بیشتر از تأثیر پیش بینی پریشانی اطلاعاتی است. از طرفی اجتناب از اطلاعات بر رابطه پریشانی اطلاعاتی و قبول اقدامات پیشگیرانه اثر مداخله گری تقویت کننده دارد و میزان قبول اقدامات پیشگیرانه، در حضور اثر اجتناب از اطلاعات کمتر می شود. به بیانی دیگر، افرادی که نمرات بالاتری در پریشانی اطلاعاتی کسب کردند و بیش از سایرین از اطلاعات در زمینه کرونا اجتناب می کردند، به میزان کمتری از اقدامات پیشگیرانه کرونا پیروی می کردند. همچنین هیچ رابطه ی معناداری بین دو متغیر اجتناب از اطلاعات و پریشانی اطلاعات مشاهده نشد.
۱۳۰.

اخبار جعلی و بحران کرونا دیدگاه صاحب نظران حوزه ارتباطات بحران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 361 - 384

کلیدواژه‌ها: کرونا شبکه های اجتماعی ارتباطات بحران اینفودمیک اخبار جعلی رسانه های رسمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۶ تعداد دانلود : ۳۰۱
پژوهش حاضر با هدف ارائه راهکارهایی برای مواجهه و مقابله با اخبار جعلی در دوران کرونا در ایران، به شناخت نقاط قوت و ضعف رسانه های رسمی و شبکه های اجتماعی غیررسمی در این راستا پرداخته است. روش بررسی در این پژوهش در زمره تحقیقات کیفی می باشد که داده های آن با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده است. همچنین حجم نمونه شامل 10 نفر از متخصصان حوزه رسانه و بحران و یافته ها حاکی از اعتقاد صاحب نظران به تعیین کنندگی اخبار جعلی در شکل دهی به افکار عمومی در بحران اخیر بوده است. ازنظر آن ها برای مقابله با اینفودمیک، تقویت رسانه های رسمی در برابر رسانه های اجتماعی و جلب مشارکت و همکاری متخصصان حوزه سلامت در تولید محتوای رسانه ای ضروری است.
۱۳۱.

سنخ شناسی طنز مجازی ایرانیان با تاکید بر محتوای منتشرشده در دوران گسترش ویروس کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۳ 81 - 101

کلیدواژه‌ها: سنخ شناسی طنز فضای مجازی کرونا هزل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۳۲۳
طنز چه به عنوان یک فرایند دفاعی و چه به عنوان یک نوع ادبی، بیانگر تمایلی برای کانالیزه کردن یک مسئله ی مشترک اضطراب آور یا یک انرژی پنهان در انسان است. امروزه در بسترهای عامه پسند، جا برای انتشار محتوای انتقادی – سیاسی بدون نقش سرگرم کننده و تجاری، تنگ شده است؛ با این حال در خلال همین محتوای سرگرم کننده و تجاری نیز، رگه هایی از انتقاد و سخنان سیاسی دیده می شود. زمینه ی فرهنگی مشترک و دغدغه های یکسان، یکی از بسترهای پیدایش طنز و مزاح است؛ از این رو، این پژوهش با رویکردی بین رشته ای، از سویی نقش فرهنگ را در شکل گیری محتوا در نظر می گیرد و از سوی دیگر، با نگاهی ارتباطی، طنز را به عنوان حامل پیام های متنوع می کاود. همچنین با تلاشی برای طبقه بندی، انواع طنز را در فضای مجازی فارسی زبان به طور کلی مطالعه می کند و از این طریق، محتوای طنز و مزاحی را که در دوران گسترش ویروس کرونا در شبکه های اجتماعی منتشر شده است، سنخ بندی می نماید. از آن جایی که یافته های روانشناختی پشت ایجاد بسیاری از لبخندها و شوخی ها، لایه های پنهانی از انرژی و اضطراب را شناسایی کرده اند، تلاش نهایی این پژوهش در راستای نمایاندن لایه های ناخودآگاه انرژی، خشم یا اضطراب انباشته شده ورای فرایندهای ارتباطی است که در قالب محتوای طنز و شوخی در فضای مجازی خود را بروز می دهد. سنخ شناسی محتوای طنز می تواند برای شناخت دغدغه های خودآگاه و ناخودآگاه جامعه مفید باشد و در این مقاله، در محتوای طنز دوران کرونا، سنخ های سیاسی روزمره، سیاسی-مذهبی تابوشکن، اجتماعی - ارتباطی و عامه پسند شناسایی و تحلیل شده است.
۱۳۲.

تحلیل جنسیتی پیام های تصویری قرنطینه خانگی برای مقابله با کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 69 - 96

کلیدواژه‌ها: کلیشه جنسیتی خانه زنان مردان کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۴۳
مقاله حاضر با تمرکز بر خانه و روابط موجود در آن، پیام های فراخوان قرنطینۀ خانگی در مقابل همه گیری کرونا را به لحاظ جنسیتی بررسی کرده است تا شناختی از مناسبات جنسیتی به نمایش درآمده و نیز روابط قدرت و ایدئولوژی پدرسالارانۀ نهفته در آن به دست آورد. تحلیل محتوای ۱۲۰ پیام با موضوع «در خانه می مانیم» و «در خانه بمانیم» نشان می دهد که خانوادۀ به نمایش درآمده در مجموعه پیام ها، خانوادۀ هسته ایِ دارای دو فرزند دختر و پسر است. تعداد خانواده های دارای فرزند تک پسر و نیز دارای دو فرزند پسر در جایگاه های بعدی قرار دارند. مردان در ۴۸درصد موارد، بلندتر از همسرانشان ترسیم شده و در 66/11 درصد موارد، تنها یا اصلی ترین شخصیت انسانی پیام را تشکیل می دهند، سوژه هایی تاریخی مانند عمو نوروز، حاجی فیروز را بازنمایی می کنند، کادر درمانی هستند یا درحال نواختن و شنیدن موسیقی، خواندن کتاب، تماشای تلویزیون، ورزش کردن، یا جنگیدن با ویروس، قدرتمند و موفق به نظر می رسند. تنها در یک تصویر، شاهد حضور یک زن به تنهایی و به عنوان نیروی فعال اقتصادی هستیم و درمجموع، مردان هستند که به لحاظ کمی و کیفی حضور فرادست خود را به لحاظ جایگاه نقشی در ذهن مخاطب حک می کنند. روابط به تصویر درآمده، در امتداد کلیشه های جنسیتی بوده و با غفلت از نقش اجتماعی زنان در حوزۀ عمومی و نیز اهمیت کارکردهای نقشی آنان در حوزۀ خصوصی، به ویژه در دورۀ همه گیری کرونا، نظم جنسیتی سنتی را ترویج می کنند.
۱۳۳.

بررسی پدیدارشناسانه زیست رسانه ای سالمندان در دوران کرونا؛ مورد مطالعه، نسل رسانه های آنالوگ دارای موبایل هوشمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 125 - 151

کلیدواژه‌ها: بوم شناسی رسانه ای پدیدارشناسی کرونا منظرۀ رسانه ای نسل رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۶۲
تأثیر کرونا بر سبک زندگی، روابط انسانی، و تجربۀ رسانه ای افراد، زیاد بوده و سبب پیوند افراد با رسانه های جدید شده است. اعضای نسل رسانه های آنالوگ وارد فضای جدیدی شده اند و زیست جهان جدید خود را برساخته اند. در پژوهش پیش رو، شیوۀ رویارویی نسل چاپی و آنالوگی با جهان جدید رسانه ای پس از کرونا و تجربه زیستۀ نسل های رسانه ای آنالوگ در شرایط ویژه کرونا، با تأکید بر نظریه های نسل های رسانه ای مانهایم و خوانش مفاهیمی همچون منظرۀ چشم انداز رسانه ای و بوم شناسی رسانه بررسی شده است. این پژوهش پدیدارشناسانه، با 13 فرد بالای 60 سال مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته داشته است و یافته های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تماتیک، تجزیه وتحلیل شدند. در چارچوب ابرمضمون «زیست رسانه ای نسل های چاپی و آنالوگی»، سه مضمون «زندگینامه رسانه ای»، «خانگی کردن»، و «چشم انداز تجربۀ پساکرونایی» استخراج شده اند. یافته های پژوهش پیش رو نشان می دهند که پدیدار زیست رسانه ای در دوره همه گیری کرونا، برساخته شده از این عناصر است: الف) نوع معنایی که افراد از رسانه ها در ذهن دارند، تجربۀ رسانه ای آن ها را برساخته است؛ ب) این تجربه، زیست رسانه ای آن ها در طول زندگی شان را شکل می دهد؛ ج) برپایۀ همین معنا، تجربه ای از فضای جدید رسانه ای در آگاهی آن ها ایجاد می شود که زیست رسانه ای، متناسب با آن معنا می یابد؛ د) پدیدار کرونا به مثابه گسستی در درک چگونگی روابط اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی، شکل تازه ای به تجربۀ زیستن در فضای جدید رسانه ای می دهد، ﻫ) این شکل تازه، معنای آیندۀ تجربه رسانه ای پس از کرونا را نیز در آگاهی افراد می سازد و کیفیت های متفاوتی در سوبژکتیویته افراد ایجاد می شود. نسل رسانه های چاپی و آنالوگ، بودن خود را در اکولوژی جدید رسانه ای، بازیابی می کنند؛ یعنی بودن برمبنای پذیرش کامل یا پذیرش مقاومت آمیز.
۱۳۴.

پریشانی روان شناختی در طول دوره کرونا: نقش پیش بینی کننده ویژگی های دموگرافیک، سبک دلبستگی بزرگ سالان و سرشت عاطفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 407 - 422

کلیدواژه‌ها: ویژگی های دموگرافیک سبک دلبستگی سرشت عاطفی کرونا کووید-19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۲۱۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش ویژگی های دموگرافیک، سبک دلبستگی و سرشت عاطفی در پیش بینی پریشانی روان شناختی در دوره کرونا بود. طرح پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شهروندان شهر گنبد کاووس بود که از بین آن ها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 370 نفر به ابزارهای پژوهش پاسخ دادند. پرسش نامه های مورد استفاده در پژوهش حاضر عبارت بودند از مقیاس پریشانی روان شناختی، مقیاس سبک دلبستگی بزر گ سالان، سرشت عاطفی و پرسش نامه ویژگی های دموگرافیک. در نهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گروه با پریشانی روان شناختی متوسط تا حاد در مقایسه با گروه بدون پریشانی سطح تحصیلات (12/1=OR)، متأهل  بودن  (87/0=OR)، خلق مضطرب (58/1=OR) به عنوان عوامل خطر پریشانی، متغیر وضعیت اقتصادی (03/1=OR)، جنسیت (58/0=OR)، اعتماد به نفس (98/0=OR) و سبک اجتنابی (92/0=OR) به عنوان عوامل محافظت کننده در دوره کرونا شناسایی شدند. به همین ترتیب، در گروه با پریشانی روان شناختی متوسط تا حاد در مقایسه با گروه پریشانی خفیف، افسرده خویی (32/1=OR) و خلق ادواری (17/1=OR) به عنوان عوامل خطر و جنسیت (15/1=OR)، وضعیت اقتصادی (23/0=OR) به عنوان عوامل محافظت کننده شناسایی شدند. لذا شایسته است این مهم مورد توجه روان شناسان و تصمیم گیرندگان این حوزه قرار گیرد.
۱۳۵.

ضمان قهری ناشی از سرایت ویروس کرونا در رابطه میان زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۷ 423 - 438

کلیدواژه‌ها: زوجین کرونا مباشرت تسبیب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۳۷
بیماری کوید 19 زندگی اجتماعی در عصر حاضر را دستخوش تحولات زیادی نمود و پیامدهای خطرناک این بیماری بر جان افراد، تبدیل به یک دغدغه اجتماعی جدی شده است. از جمله ویژگی های برجسته این بیماری قدرت بالای سرایت آن از شخصی به شخص دیگر است. بدیهی است در کانون خانواده که با محوریت زوجین تشکیل می شود، نظر به سکونت آن ها در منزل مشترک و تماس مستقیم یا غیرمستقیم زیاد آن ها با هم، احتمال سرایت این بیماری در صورت ابتلای یکی از زوجین، به دیگری بسیار بالا است. این موضوع صرف نظر از جنبه های پزشکی، ابعاد حقوقی مهمی نیز به همراه دارد. نوشتار حاضر به صورت مشخص به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا در صورت انتقال این بیماری از سوی یکی از زوجین به دیگری، انتقال دهنده ضامن جنایت است؟ برای مثال آیا در فرض فوت انتقال گیرنده، می توان حسب مورد ناقل را قصاص یا او را ملزم به پرداخت دیه نمود؟ مطالعه فقهی و حقوقی حکایت از آن دارد که در فرض علم ناقل، با حصول شرایطی می توان جنایت را عمدی و مستوجب قصاص یا دیه دانست؛ البته در فرض جهل نامبرده، حکم به ضمان او به پرداخت دیه همراه با اشکالاتی است.
۱۳۶.

مطالعه پدیدارشناختی تجربه زیسته خانواده ایرانی در دوران قرنطینه کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 61-33

کلیدواژه‌ها: بازاندیشی خانواده ایرانی کرونا قرنطینه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۳۲۹
قرنطینه، ناشی از کرونا برای مدتی مشخص بخشی از خانواده های ایرانی را با خود درگیر کرد. بدیع بودن این وضعیت در نسبت با زندگی مدرن و تقاطعی که با مخاطرات ناگهانی این عصر دارد؛ می تواند زمینه ساز بروز و ظهور رفتارها، کنش ها واکنش هایی در خانواده های درگیر با قرنطینه شود. مطالعه تجربه زیسته این دسته از خانواده ها امکان شناخت ظرفیت ها، مسائل و ابعاد فردی و اجتماعی خانواده ایرانی را فراهم می کند. نویسندگان این مقاله با هدف «مطالعه تجربه زیسته خانواده ایرانی در دوران قرنطینه» با اتخاذ روش پدیدارشناسی به مصاحبه نیمه ساختار یافته با 16 خانواده از نقاط مختلف کشور پرداختند، سپس مصاحبه های صورت گرفته تحلیل مضمون شد. تحلیل داده ها منجر به شناسایی سه دسته خانواده شد که کنش ها و واکنش هایشان آنها را ذیل سه رویکرد کلی قرار می داد. «خانواده بازاندیش»، «خانواده انفعالی» و «خانواده تلفیقی» الگویی است که این مقاله به آنها رسیده است. خانواده بازاندیش در دوران قرنطینه با استفاده از نظام های کارشناسی در پی شناخت نقاط ضعف، مسائل و مشکلات خود برآمده و تا حد ممکن آنها را برطرف می کند؛ خانواده انفعالی در شرایط قرنطینه توان مواجهه با سختی ها و مشکلات پیش آمده را ندارد و خانواده ای که با الگوی تلفیقی اداره می شود هرچند که قادر به شناسایی برخی مسائل موجود در بستر خود می باشد، اما توان حل و یا برطرف کردن مشکلات خود را ندارد.
۱۳۷.

سطوح مشارکت فعال ورزش ایران در دوران شیوع ویروس کووید 19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 166-143

کلیدواژه‌ها: کرونا مشارکت در ورزش ورزش تعلیم و تربیتی ورزش همگانی و تفریحی ورزش قهرمانی ورزش حرفه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۲۸
شیوع بیماری کووید-19 نقش مهمی در برساختن فضاهای فیزیکی و اجتماعی ورزشی داشته است و ماهیت حضور و مشارکت در ورزش را دستخوش تغییرکرده است. هدف این مقاله تحلیل جامع " سطوح مشارکت فعال ورزش ایران در دوران شیوع ویروس کرونا " است. داده ها با استفاده از روش مصاحبه و مشاهده جمع آوری شدند و به روش تحلیل موضوعی تحلیل و بررسی شدند. از دسته بندی الگوهای معنادار کنش گران در دوران شیوع ویروس کرونا، مضامین فراگیر مشارکت منظم، مشارکت نامنظم و مشارکت سطح نخبه استخراج گردید که مقولات اصلی آن به ترتیب شامل " تطبیق ورزش در خانه" ، "مصرف تظاهری ورزش" و "مسئولیت اجتماعی" می باشد. همچنین از تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس سطوح فعال مشارکت ورزش (ورزش تعلیم و تربیتی، ورزش همگانی و تفریحی، ورزش قهرمانی و ورزش حرفه ای) مضامین مهمی استخراج گردید. در سطح، ورزش تعلیم و تربیتی مضمون اصلی "بلاتکلیفی " و مضامین فرعی"پراکندگی موضوعی ورزش آموزشی"، "پراکندگی جغرافیایی ورزش آموزشی"، " انفعال ذاتی ورزش تربیتی" و "موقعیت حاشیه ای ورزش تربیتی در مختصات ورزش کشور" استخراج شده است. در سطح ورزش همگانی و تفریحی مضمون"تحول" و مضامین فرعی " ورزش در انزوا"، "حذف انواع تفریحات ورزشی"، "محدودیت های زمینه ای در مشارکت" و "تغییر در دسترسی" حاصل شده است. در سطوح ورزش قهرمانی و حرفه ای مضمون "چالش کارکردی" و مضامین فرعی "نمایش و خود بیان گری"، "چالش هویت"، "تبلیغ و فروش" بدست آمده است. تأثیرات این دوران بر سطوح مشارکتی در ورزش، نیاز به تحلیل های عمیق با فاصله زمانی دورتر دارد. حذف فضاهای فیزیکی ورزش اگر چه در کوتاه مدت به بی تحرکی زیادی منجر شده، اما موقعیت های فوق العاده ای از ارتباط بین سطوح مشارکت را برای بررسی در پیش روی محققان ورزشی قرارداده است که می تواند به مشارکت های پایدارتری در سطوح مشارکت عامه کمک کند..
۱۳۸.

مطالعه کیفی مسائل و چالش های زندگی زنان در همه گیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 219-197

کلیدواژه‌ها: مطالعه کیفی زنان کرونا آسیب های اجتماعی مسائل اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۶ تعداد دانلود : ۳۴۰
مقاله حاضر، حاصل پژوهشی کیفی است که با هدف " مطالعه مسائل و چالش های زندگی زنان در همه گیری بیماری کووید-19 " انجام شده است. داده های این تحقیق از طریق مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته با 21 زن ساکن شهر تهران که در فاصله سنی 20 تا 61 سال بودند؛ گردآوری شده، سپس با استفاده از روش کلایزی داده ها جمع آوری و تحلیل شده است. نتایج این پژوهش، نشان می دهد؛ مسائل و چالش های زندگی زنان را می توان در قالب چهار مقوله اصلی «زندگی مختل شده»، «چالش های مبتنی بر بهداشت و سلامت»، «کنترل و نظارت تشدیدیافته بر زندگی روزمره زنان» و «چالش های شغلی و امور خانه داری» و همچنین هشت مقوله فرعی؛ « تعلیق جریان عادی زندگی»، «ترس و استرس مداوم»، «استیصال و درماندگی، در غیاب مراکز و سازمان های آموزشی و خدماتی»، «مسئولیت های مراقبتی مضاعف و احساس نادیده گرفته شدن» است. عدم مدیریت بر بدن و حفظ سلامت آن»، «مداخله در امور زنان و از دست رفتن قلمرو زنانه»، «کاهش فضا و حریم خصوصی»، «بازگشت به امور سنتی خانه داری»، «انتقال مسئولیت های شغلی به خانه» طبقه بندی نمود. در مجموع یافته های تحقیق نشان می دهد، همه گیری کرونا بر زندگی زنان، تبعات و پیامدهایی برجای گذاشته است؛ علاوه بر آن، شرایط زندگی کنونی آنها را با مسائل و چالش های عدیده ای مواجه ساخته است بطوری که ممکن است اثرات آن تا مدت ها بعد از پایان همه گیری نیز همچنان باقی بماند. لازم به ذکر است، با توجه به کیفی بودن پژوهش، محقق قصد تعمیم یافته ها را ندارد.
۱۳۹.

معرفی و نقد کتاب: کرونا به مثابه بحران؛ معرفی کتاب آشوب؛ نقاط عطف برای کشورهای بحران زده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 239-231

کلیدواژه‌ها: کرونا بحران آشوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۲۲۳
مدرنیته با ظهور خود سنت را به حاشیه راند و با کلان روایت هایی که به ارمغان آورد، پیام آور پیشرفت و آزادی شد. جهانیان هم به آموزه های روشنگری دل سپردند و کوشیدند تا به آرمان های برابری، خردگرایی و حقوق بشر جامه عمل بپوشانند. اما قرن بیستم و آغاز بحران هایی از جمله، بحران اقتصادی دهه 1930م، واقعه شرم آور هولوکاست و رویداد ویرانگر جنگ جهانی دوم، نقطه پایانی برخوش بینی های انسان مدرن نسبت به آینده جهان نهاد. پست مدرنیسم هم به مثابه تشکیک در بنیادهای مدرنیته جلوه گر شد و زمان ه ای را رقم زد که بیش از همه با ابهام، تکثر و عدم قطعیت پیوند یافته بود. همان احوالی که برخی آن را با ظهور جامعه خطر مقارن می دانند. کرونا هم به مثابه بحران، زاییده چنین شرایطی است و متناسب با جامعه ای که اکنون با مخاطرات ریز و درشتی دست و پنجه نرم می کند. کتاب آشوب، نوشته جِرد دایموند، بحران های امروز جهان را با تجربه نویسنده از زیستن در هفت کشور فنلاند، ژاپن، شیلی، امریکا، اندونزی، آلمان و استرالیا در آمیخته و با بیان شیرین و روایی عرضه کرده است.
۱۴۰.

گذر از بحران کرونا با اقتصاد دیجیتال

نویسنده:
منبع: شاخص کارآفرینی سال پنجم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 33-42

کلیدواژه‌ها: کرونا تأثیرات کرونا تأثیرات اقتصادی کرونا اقتصاد دیجیتال بوم مدل کسب وکار کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۴۶
در دنیای پرسرعت و در حال تغییر امروز، مردم با جریان بی پایان شرایط ناشناخته، غیرمنتظره و غیرقابل پیش بینی روبه رو می شوند. لذا توانایی تفکر و عمل خلاقانه اکنون مهم تر از گذشته است. موقعیت هایی نظیر شیوع ویروس همه گیر کرونا در جامعه ممکن است همیشگی و دائم نباشد، اما نیاز به مقابله با چالش های غیر منتظره با این گونه بحران ها، روزبه روز پررنگ تر می گردد؛ بنابراین تغییر در رفتار مصرف کننده می تواند شرکت ها را تحت تأثیر قرار دهد و تشدید رقابت بین صنایع مختلف را به دنبال داشته باشد و سبب تأثیر بر روش تولید محصولات و کانال های توزیع گردد. در این میان صنایع و مشاغلی که در جهت رفع چالش ها، راه حل های خلاقانه ای را به کار می گیرند، می توانند چالش ها و تهدیدهای به وجود آمده در زمینه نیروی انسانی، مدیریت زنجیره تأمین، فروش و بازاریابی، تکنولوژی و فرآیندهای کاری را به فرصتی تبدیل نموده و سبب ایجاد نوآوری ها و تحولاتی عظیم در بازار رقابتی صنایع گردند. استفاده از ظرفیت های کسب وکارهای اینترنتی و ورود به اقتصاد دیجیتال فرصت بسیار خوبی را برای ارائه محصولات و خدمات در این بحران ایجاد می کند. اکنون زمان تحولات در کسب وکارها و ورود به عرصه اینترنت و دیجیتال است. اگر کسب وکاری قابلیت ورود به اقتصاد اینترنتی و دیجیتال را داشته باشد و هم اینک در فکر خروج از بحران نباشد، پس از اتمام این وضعیت، نباید در انتظار موقعیت خوبی برای کسب وکار خود باشد؛ بنابراین صاحبان مشاغل می توانند بوم مدل کسب وکار همیشگی خود را بازنگری نمایند، با بوم کسب وکار جدید تطبیق دهند و ترکیب کنند و یا به طور کلی آن را به کسب وکار اینترنتی و دیجیتال تبدیل نمایند.