مطالب مرتبط با کلیدواژه

کتابخانه های عمومی


۱۲۱.

ارزیابی نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۵) 569-589

کلیدواژه‌ها: تبلیغات کتابخانه های عمومی مدل آیدا نهاد کتابخانه های عمومی کشور.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۰ تعداد دانلود : ۴۶۹
هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران در بازه زمانی مهرماه 1394 تا مهر ماه 1395 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی است. پژوهش براساس مدل آیدا انجام و جامعه آماری پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران است. تعداد کل اعضا برابر با 39085 نفر بود. براساس فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای براساس مؤلفه تحصیلات است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با الگوبرداری از پرسشنامه ربیعی، محمدیان و برادران جمیلی (1390) گردآوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تبلیغات نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران نتوانسته است مراحل مدل آیدا را با موفقیت طی کند. در مورد مراحل چهارگانه مدل آیدا، نقش تبلیغات در مرحله علاقه از وضعیت بهتری نسبت به سایر مراحل برخوردار و در مرحله اقدام دارای کم ترین میانگین (اثربخشی) بوده است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش به منظور آشکار ساختن اثر تبلیغات انجام شده در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. همچنین از ویژگی های پژوهش حاضر به کارگیری مدل آیدا برای سنجش نقش تبلیغات در کتابخانه های عمومی کشور است.
۱۲۲.

هوش اجتماعی کتابداران و نقش آن بر ارتقای مسئولیت اجتماعی کتابخانه ها: مطالعه موردی کتابخانه های عمومی استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۵) 591-612

کلیدواژه‌ها: هوش اجتماعی مسئولیت اجتماعی کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی.

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین نقش هوش اجتماعی کتابداران بر ارتقای مسئولیت اجتماعی کتابخانه های عمومی استان مرکزی است. روش : این پژوهش به روش پیمایشی، از نوع توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی به تعداد 184 نفر است که با نمونه گیری تصادفی تعداد 89 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه هوش اجتماعی کری آن کراون با 21 گویه و پرسشنامه مسئولیت اجتماعی دنیسون با 19 گویه بود. مقدار آلفای کرونباخ به دست آمده برای پرسشنامه هوش اجتماعی 83 / 0 و پرسشنامه مسئولیت اجتماعی 925 / 0 تعیین شد. روایی پرسشنامه توسط متخصصان مربوطه تعیین شده است. یافته ها: نتایج نشان داد میزان برخورداری کتابداران از ابعاد و مؤلفه های هوش اجتماعی بالاتر از حد متوسط تعیین شد. همچنین مؤلفه های هوش اجتماعی کتابداران (شامل پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارت های اجتماعی و آگاهی های اجتماعی) بر مسئولیت اجتماعی کتابخانه ها تأثیر دارند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر تلاش می کند نقش هوش اجتماعی کتابداران بر ارتقای مسئولیت اجتماعی کتابخانه های عمومی استان مرکزی تعیین کند. نتیجه این پژوهش موجب تولید دانش و ارتقای آگاهی پژوهشگران و مدیران کتابخانه های عمومی استان مرکزی در این زمینه می شود و اینکه یافته های حاصل از این پژوهش می تواند مدیران و کارشناسان را از وضعیت هوش اجتماعی کتابداران در این استان آگاه نماید.
۱۲۳.

رابطه میان سواد اطلاعاتی و توانایی کاربران کتابخانه ها در تشخیص اخبار جعلی براساس مؤلفه های اطلاع نگاشت ایفلا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 7 - 26

کلیدواژه‌ها: سواد اطلاعاتی اخبار جعلی اطلاع نگاشت ایفلا کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۴ تعداد دانلود : ۴۹۹
هدف: تعیین رابطه میان سواد اطلاعاتی و توانایی کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه در تشخیص اخبار جعلی براساس مؤلفه های ایفلا با استفاده از مدل معادلات ساختاری.<br /> روش شناسی: روش پژوهش توصیفی-همبستگی است. 22787 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه، جامعه آماری پژوهش حاضر هستند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 377 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته توانایی تشخیص اخبار جعلی که براساس هشت مؤلفه اطلاع نگاشت ایفلا طراحی شده بود و نیز پرسشنامه استاندارد سنجش سواد اطلاعاتی قاسمی (1385) استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل و آزمون ضریب همبستگی پیرسون در اس پی اس اس بهره گرفته شد.<br /> یافته ها: سطح سواد اطلاعاتی و نیز توانایی تشخیص اخبار جعلی (به جز مؤلفه پرسش از کتابدار) در میان کاربران، اندکی بالاتر از حد متوسط است.  میان سواد اطلاعاتی و توانایی تشخیص اخبار جعلی به طور کلی و نیز سواد اطلاعاتی با تک تک مؤلفه های توانایی تشخیص اخبار جعلی رابطه وجود دارد. همچنین از میان متغیرهای جمعیت شناختی، فقط سطح تحصیلات و رشته تحصیلی با متغیر سواد اطلاعاتی و سطح تحصیلات و سن با متغیر توانایی تشخیص اخبار جعلی ارتباط دارند.<br /> نتیجه گیری: با توجه به رابطه مثبت میان سواد اطلاعاتی و توانایی تشخیص اخبار جعلی، کتابخانه های عمومی باید آموزش فنونی نظیر سواد اطلاعاتی را به کاربران برای تشخیص اخبار جعلی مدنظر قرار دهند.
۱۲۴.

واکاوی رابطه بین انسجام، اعتماد و باورهای اجتماعی با میزان استفاده نوجوانان از کتابخانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هفتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۲) 101 - 114

کلیدواژه‌ها: انسجام اجتماعی اعتماد اجتماعی باورهای اجتماعی کتابخانه های عمومی نوجوانان شوش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۳ تعداد دانلود : ۳۳۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی وجود رابطه میان انسجام، اعتماد و باورهای اجتماعی نوجوانان با میزان گرایش آنان به استفاده از کتابخانه های عمومی است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بوده است که از میان 773 نفر از نوجوانان 11تا 14 ساله عضو کتابخانه های عمومی شهر شوش، تعداد 256 نفر با استفاده از فرمول کرجسی مورگان برای نمونه انتخاب شدند و برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسشنامه استاندارد استفاده شد. تحلیل یافته ها نشان داد هرچند بین دو مؤلفه انسجام و اعتماد اجتماعی با ضریب همبستگی به ترتیب 593/0 و 462/0 با میزان استفاده ازکتابخانه های عمومی رابطه معناداری وجود دارد، میان مؤلفه باورهای اجتماعی با ضریب همبستگی 11/0 با استفاده از کتابخانه ها، رابطه معناداری بین نوجوانان دیده نمی شود. همچنین تحلیل رگرسیون گام به گام (Step wise) از دو مؤلفه انسجام و اعتماد اجتماعی، به مقدار 722/0 R= نشان داد آن دو در مقایسه با باور اجتماعی، معیار پیش بینی کننده خوبی برای میزان گرایش به استفاده از کتابخانه های عمومی محسوب می شوند. نتایج پژوهش آشکار کردند توجه نکردن به مؤلفه های پنهان در سرمایه اجتماعی ازجمله باور اجتماعی، موجب شده است هم مخاطبان از کتابخانه ها کمتر استقبال کنند هم کتابخانه ها در تحقق برخی اهداف و رسالت خویش موفقیت چندانی به دست نیاورند.
۱۲۵.

برون دادهای تحقق یافته کتابخانه های عمومی در استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۶) 43-66

کلیدواژه‌ها: برون دادهای تحقق یافته کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی استان تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۲ تعداد دانلود : ۳۴۳
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت برون دادهای تحقق یافته از خدمات کتابخانه های عمومی استان تهران در زندگی کاربران در مؤلفه های آموزش، پژوهش، کسب وکار و تجارت، فعالیت های روزمره و فعالیت های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی انجام شده است. روش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گردآوری و تجزیه وتحلیل داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 86000 نفر از اعضای 15 تا 79 ساله کتابخانه های عمومی نهادی استان تهران بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی تعداد 620 نفر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. برای اجرای این پژوهش از یک پرسش نامه محقق ساخته به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد. روایی محتوایی ابزار این پژوهش با استفاده از نظرتعدادی از اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی فعال در این حوزه تأیید شد و سنجش پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 97/ به دست آمد. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی نشان داد میزان برون دادهای تحقق یافته از کتابخانه های عمومی در حوزه های آموزش، پژوهش و کسب وکار، فعالیت های روزمره، فعالیت های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی و درکل برون دادهای کلی کمتر از حد متوسط بود. برون دادهای تحقق یافته در حوزه های آموزش، پژوهش و کسب وکار و تجارت، فعالیت های روزمره و برون دادهای کلی برحسب میزان استفاده هفتگی و سالانه کاربران تفاوت داشتند. رابطه بین برون دادهای تحقق یافته به طورکلی و حوزه های آن با سن کاربران مثبت بود. میانگین برون دادهای تحقق یافته به طورکلی و هر سه حوزه آن بین کاربران کتابخانه ها با درجات مختلف تفاوت داشت. میانگین برون دادهای تحقق یافته کاربران متأهل به طورکلی و در حوزه های آن از کاربران مجرد بیشتر بود. اصالت/ارزش: رویکرد ارزیﺎﺑی برون داد در راستای اهداف ارزیابی کیفیت خدمات و تعیین میزان اثرگذاری نهایی خدمات در زندگی کاربران قادر است تصور درستی از واقعیت های موجود در کتابخانه های عمومی را به مسئولان و دست اندرکاران بخش فرهنگی جامعه منتقل کند. این پژوهش بیشتر به ارتقای مبانی نظری سنجش تأثیر و برون دادهای کلی و نشان دادن تأثیر کتابخانه ها بر جامعه کمک می کند.
۱۲۶.

سنجش بلوغ مدیریت دانش در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی (نمونه پژوهش: کتابخانه های عمومی کرمانشاه)

نویسنده:
منبع: مدیریت راهبردی دانش سازمانی سال دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶ 77-109

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش بلوغ سازمانی الگوی بلوغ مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی کتابخانه های عمومی کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۶ تعداد دانلود : ۴۷۵
ارزیابی بلوغ مدیریت دانش به سازمان امکان می دهد که از چگونگی وضعیت مدیریت دانش خود اطلاع حاصل نماید. الگوی بلوغ مدیریت دانش ضمن ارزیابی عینی از سطح فعالیت های مدیریت دانش، اطلاعات ارزشمندی در ارتباط با اقدامات کتابخانه برای رسیدن به سطح بعدی بلوغ از نظر توسعه مدیریت دانش فراهم می سازد. به بیان دیگر، بلوغ مدیریت دانش زیر بنایی فراهم می کند که نقشه راه مدیریت دانش سازمان بر روی آن ایجاد می شود. بر این اساس هدف پژوهش سنجش سطح بلوغ و میزان آمادگی کتابخانه های عمومی کرمانشاه برای استقرار مدیریت دانش است. روش پژوهش پیمایشی و نوع آن کاربردی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد سازمان بهره وری آسیایی بود. پایایی پرسشنامه با توجه به مقدار متوسط ضریب آلفای کرونباخ 9/0 محاسبه شد. جامعه پژوهش را مدیران و کارکنان اداره کل و کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه که تعداد آنان 87 نفر بود تشکیل داد. براساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه 70 نفر تعیین گردید. 59 نفر معادل 80 درصد به پرسشنامه پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss23 استفاده شد. برای سنجش میانگین گروه های هفتگانه معیار از آزمون t یک نمونه ای، برای بررسی نرمال بودن توزیع داده ها از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، هم چنین برای رتبه بندی گروه های معیار از آزمون غیرپارامتریک فریدمن و برای تعیین سطح بلوغ و محاسبه مجموع امتیازات معیارهای هفتگانه از جدولهای استاندارد سازمان بهره وری آسیایی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد سطح بلوغ و میزان آمادگی کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه برای استقرار مدیریت دانش در سطح آغاز (درک نیاز به مدیریت دانش) قرار داشت. مقدار آماره t برای تمامی معیارها منفی بود. بر این اساس میانگین شاخص های رهبری، فرایند، کارکنان، فناوری، فرایندهای دانشی، یادگیری و نوآوری و نتایج مدیریت دانش از میانگین الگوی بلوغ مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی کمتر بود. نتایج رتبه بندی شاخص های بلوغ مدیریت دانش نیز نشان داد شاخص فناوری اطلاعات در بیشترین رتبه و شاخص های رهبری و یادگیری و نوآوری مدیریت دانش در کمترین رتبه قرار داشت. رتبه بندی سایر معیارهای بلوغ مدیریت دانش به ترتیب عبارت است از: فرایند، دستاوردها، کارکنان و فرایندهای مدیریت دانش.
۱۲۷.

مطالعه تاثیر شخصیت و ویژگی های موقعیتی بر نگرش به اشتراک گذاری دانش در کتابداران کتابخانه های عمومی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۹ 17 - 37

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش خودکارآمدی عزت نفس ارزیابی شناختی کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۰ تعداد دانلود : ۶۲۹
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی (خودکارآمدی و عزت نفس) و ویژگی های موقعیتی (ارزیابی شناختی: تهدید در مقابل چالش) بر نگرش به اشتراک گذاری دانش در کتابداران کتابخانه های عمومی خراسان رضوی می پردازد. پژوهش حاضر کاربردی بوده که با روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. آلفای کرونباخ برای پرسشنامه های 4 گانه مورد استفاده و پایایی ابزار پژوهش مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش 310 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه ها است که بر اساس فرمول کوکران، پرسشنامه بین 172 کتابدار توزیع و در نهایت 141 پرسشنامه پاسخ داده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که کتابداران با خودکارآمدی بالا و عزت نفس بالا، نگرش مثبت تری به مدیریت دانش و همکاری در سازمان دارند. هم چنین کتابدارانی که در موقعیت ها، ارزیابی چالش دارند؛ نگرش مثبت تری به مدیریت دانش و همکاری در سازمان دارند. بالعکس کتابدارانی که در موقعیت ها، ارزیابی تهدید دارند؛ نگرش مثبت کمتری به مدیریت دانش و همکاری در سازمان دارند. هم چنین بین خودکارآمدی و عزت نفس کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی ارتباط معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش تاثیر دو دسته ویژگی های شخصیتی شامل عزت نفس و خودکارآمدی و همچنین ویژگی های موقعیتی شامل ارزیابی شناختی تهدید و چالش در مواجهه با موقعیت ها را بر نگرش کتابداران به مدیریت دانش تایید نموده و نشان می دهند که این عوامل می تواند پیش بینی کننده نگرش کتابداران به مدیریت دانش و همکاری در اشتراک دانش باشند. اصالت: این پژوهش ارتباط ویژگی های شخصیتی و مدیریت دانش را مورد بررسی قرار داده است.
۱۲۸.

نقش کتابخانه های عمومی و دانشگاهی در ترویج و اشاعه خدمات کارآفرینی: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 39 - 57

کلیدواژه‌ها: خدمات کارآفرینی اشاعه کتابخانه های دانشگاهی کتابخانه های عمومی مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۵۰۳
هدف: کارآفرینی در کتابخانه های عمومی و دانشگاهی می تواند فرصت های جدیدی را برای کتابداران فراهم کند تا از مزایای ناشی از آن برای توسعه خدمات و رشد همه جانبه کتابخانه ها بهره مند شوند. هدف از این پژوهش، مروری نظام مند بر پژوهش های کارآفرینی به منظور شناسایی نقش کتابخانه های عمومی و دانشگاهی در ترویج و اشاعه خدمات کارآفرینی و پی بردن به خلأ پژوهشی موجود برای انجام پژوهش های آتی است. روش: روش پژوهش مرور نظام مند است. بدین منظور، پژوهش های مرتبط در 10 پایگاه ملی و بین المللی در بازه زمانی 1987 تا 2018 جستجو و شناسایی شد. تعداد 63 مورد از مرتبط ترین آنها برای پژوهش حاضر استفاده شد. یافته ها: پژوهش های ملی بررسی شده در این مرور نظام مند با رویکرد کمّی (74/31) با استفاده از پرسشنامه و پژوهش های بین المللی با رویکرد کیفی (79/50) و ترکیبی (43/17) با استفاده از مصاحبه و نظرسنجی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که کتابخانه ها در تقویت و توسعه خدمات و محصولات، آموزش کارآفرینی، شبکه سازی و حمایت از نیازهای کارآفرینان، راه اندازی بنگاه های کسب وکار، جذب سرمایه و بودجه و ایجاد فرهنگ کارآفرینی با استفاده از نوآوری و خلاقیت به ترویج و اشاعه خدمات کارآفرینی پرداختند. نتیجه گیری: مطالعه نظام مند پژوهش های انجام شده در زمینه کارآفرینی نشان می دهد این حوزه نیازمند انجام پژوهش های کاربردی بیشتر در کتابخانه هاست؛ به طوری که محصول نهایی این پژوهش ها می تواند ارتقای کیفی خدمات ارزش آفرینی و به تبع آن کسب سود و منافع تجاری و اقتصادی را در کتابخانه ها دربرداشته باشد.
۱۲۹.

مکان یابی کتابخانه های عمومی در شهر بجنورد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۷) 257-290

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی مکان یابی سیستم اطلاعات مکانی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
هدف: هدف اصلی این پژوهش مکان یابی کتابخانه های عمومی در شهر بجنورد بر اساس شاخص های مرکزیت، سازگاری و ویژگی های طبیعی زمین است. از دیگر اهداف این تحقیق، شناسایی معیارهای اصلی در مکان یابی کتابخانه ها، تعیین روش مناسب برای استانداردسازی و وزن دهی به معیارها و تعریف سناریوهای مناسب برای هر کدام از پهنه های منتخب بر اساس ویژگی های کالبدی آن است. روش : روش پژوهش حاضر، توصیفی با ماهیت کاربردی و رویکرد کمی است و برای گردآوری داده های پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. برای استانداردسازی نقشه های معیارها از توابع فازی، برای وزن دهی به معیارهای مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و برای تلفیق معیارها از ترکیب خطی وزن دار استفاده شده است. برای وزن دهی به معیارها از روش دلفی و ابزار پرسش نامۀ مقایسۀ زوجی استفاده شده است که جامعۀ آماری را خبرگان و کارشناسان مرتبط با امور مکان یابی کتابخانه ها تشکیل می دهند و 12 نفر به عنوان نمونه به صورت غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها : یافته های تحقیق حاکی از آن بوده است که به طورکلی ازنظر اهمیت وزن نهایی معیارها، تراکم جمعیت، قابلیت دسترسی، فاصله از کتابخانه های موجود، نزدیکی به مراکز آموزشی و نزدیکی به مراکز فرهنگی و مذهبی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت بوده اند. با تلفیق معیارهای درنظرگرفته شده در این تحقیق، 6 پهنۀ دارای تناسب بالای مکانی برای کتابخانه بوده است. همچنین با توجه به سرانۀ استاندارد، شهر بجنورد نیاز به 3 کتابخانۀ جدید دارد که با توجه به سیاست های درنظرگرفته شده می توان از بین 6 پهنۀ دارای تناسب بالای مکانی انتخاب کرد. اصالت/ارزش: مکان یابی پهنه های مناسب برای احداث کتابخانه پیش از ساخت کتابخانه می تواند از بسیاری از هزینه های اضافی جلوگیری کند. علاوه بر این، مکان یابی صحیح کتابخانه ها می تواند در افزایش کارایی کتابخانه ها تأثیر بسزایی داشته باشد. با توجه به محدودیت بودجه ای و سیاست های تجهیز کتابخانه ها، استراتژی های مختلفی در زمینۀ اجاره کردن یک مکان برای کتابخانه یا احداث کتابخانۀ جدید در نظر گرفته می شود. بنابراین، در این تحقیق با رویکردی نوآورانه بر اساس وضعیت کاربری های موجود و کیفیت ابنیه، پیشنهاد ها و سناریوهایی برای احداث و یا اجارۀ مکان برای کتابخانه در پهنه های منتخب ارائه شده است. همچنین، مهم ترین مسئله ای که کمتر بدان توجه داشته اند، عدم قطعیت در قضاوت ها است. بنابراین، برای رفع این مسئله در این تحقیق از روش تصمیم گیری چندشاخصۀ فازی برای وزن دهی به معیارها استفاده شده است.
۱۳۰.

اعتباریابی ابزار سنجش آمادگی یادگیری مادام العمر برای دانش آموزان کاربرکتابخانه های عمومی در مقطعه متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۷) 291-317

کلیدواژه‌ها: آمادگی یادگیری مادام العمر کتابخانه های عمومی دانش آموزان مقطع متوسطه اعتباریابی ابزار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۳۹۵
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی پرسش نامۀ مربوط به سنجش میزان آمادگی دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی برای یادگیری مادام العمر ازنظر اعتبار و قابلیت گردآوری داده های تکرارپذیر است. روش : این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع پژوهش توصیفی-همبستگی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل دانش آموزان مقطع متوسطۀ کاربر کتابخانه های عمومی شهر بیرجند است. از این تعداد، 201 نفر حجم نمونه را تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. پرسش نامۀ آمادگی یادگیری مادام العمر با اقتباس از پرسش نامۀ کانیو (2010) ترجمه، بومی سازی و متناسب سازی شد و روایی ابزار به شیوۀ روایی محتوا، تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای هر شاخص و کل ابزار بررسی شد. مقدار پایایی 82/0 به دست آمد که نشان دهندۀ پایایی مناسب ابزار است. یافته ها: طبق یافته های به دست آمده، ضریب همبستگی مؤلفه های پرسش نامه برای مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 88 درصد و برای مؤلفه های آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت در یادگیری 60 درصد و مؤلفه های آمادگی یادگیری خودراهبر و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری 56 درصد است. روایی پرسش نامه با استفاده از روایی محتوایی و نظرات متخصصان تأیید و مدل تحلیل عاملی تأییدی با برآوردن شاخص برازش مورد پذیرش قرار گرفت. اصالت/ارزش : در پژوهش حاضر، سه مؤلفه آمادگی یادگیری مادام العمر شامل آمادگی خودراهبر و آمادگی برای غلبه بر موانع مشارکت و آمادگی برای پاسخ به تحریک برای یادگیری اعتباریابی شد که این ابزار در پژوهش های سنجش آمادگی یادگیری مادام العمر کاربران در کتابخانه های عمومی به عنوان مراکز یادگیری مادام العمر قابل استفاده است. این ابزار همچنین می تواند در پژوهش های مختلفی که هدف آن ها بررسی وضعیت و عوامل مرتبط با آمادگی یادگیری مادام العمر است استفاده شود.
۱۳۱.

نقش سرمایه فکری بر عملکرد کارکنان کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۹۷) 349-366

کلیدواژه‌ها: سرمایه فکری عملکرد کارکنان سرمایه انسانی سرمایه ارتباطی سرمایه مشتری کتابخانه های عمومی آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۶ تعداد دانلود : ۶۷۴
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، تعیین نقش سرمایۀ فکری به لحاظ انسانی، ساختاری و ارتباطی در عملکرد کارکنان کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی است. روش : روش تحقیق حاضر، توصیفی- همبستگی و از نوع کاربردی است. حجم نمونۀ جامعۀ آماری شامل 199 نفر از کارکنان کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی است که به روش تصادفی با استفاده از فرمول کوکران به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه های استاندارد سنجش مدیریت سرمایۀ فکری «بونتیس» (1998) و پرسش نامۀ سنجش عملکرد کارکنان «هرسی و بلانچارد» (1992) با طیف لیکرت پنج گزینه ای مشتمل بر ابعادی همچون «دانش و مهارت ها»، «درک یا تصور نقش» و «حمایت سازمانی» استفاده شد. با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، نرمال بودن داده ها تأیید شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS با روش های توصیفی و استنباطی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج آزمون رگرسیون خطی، سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ساختاری توانستند 6 درصد از متغیر عملکرد کارکنان را تبیین کنند، اما تغییرات متغیر عملکرد کارکنان در تغییرات سرمایۀ ارتباطی نقشی ندارد. همچنین، نتایج حاکی از آن است که کارایی و اثربخشی کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی در گروی توجه هرچه بیشتر به سرمایۀ انسانی و ساختاری و رفع موانع ارتقای سرمایۀ ارتباطی (مشتری) است. اصالت/ارزش: یافته ها نشان داد توجه به نقش مهم سرمایۀ فکری در پیشرفت مدیریتی، فنی، اجتماعی و اقتصادی، اندازه گیری، مدیریت و گزارش آن در کتابخانه های عمومی می تواند تعیین کننده باشد. همچنین، سرمایۀ فکری امکان توسعۀ نوآوری در زمینۀ فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال در کتابخانه ها را فراهم می آورد و موجب ارائۀ خدمات بهتر به اعضا می شود.
۱۳۲.

مطالعۀ اثر تعدیل کنندگی بهره وری نیروی انسانی در رابطۀ بین اعتماد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۸) 483-510

کلیدواژه‌ها: اعتماد سازمانی رفتار شهروندی سازمانی بهره وری نیروی انسانی کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۴۵۸
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ بین اعتماد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی با تأکید بر نقش تعدیل کنندگی بهره وری نیروی انسانی در کتابخانه های عمومی استان هرمزگان انجام گرفته است. روش : این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی از نوع هم بستگی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل کارکنان کتابخانه های عمومی استان هرمزگان بوده اند که پس از تعیین حجم نمونه به تعداد 97 نفر به کمک جدول کرجسی و مورگان، نمونۀ انتخابی به روش نمونه گیری تصادفی-خوشه ای انتخاب شد. جمع آوری داده ها بر اساس سه پرسش نامۀ استاندارد اعتماد سازمانی راولیز (2008)، رفتار شهروندی سازمانی دیکینسون (2009) و بهره وری نیروی انسانی هرسی و گلداسمیت (1980) صورت گرفت و پایایی آن ها ازطریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب با مقادیر 5/83%، 2/78% و 5/79%، روایی محتوایی آن ها با استفاده از نظر متخصصان و کارشناسان خبره، و روایی سازه نیز به کمک تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که اعتماد سازمانی باعث بروز رفتار شهروندی سازمانی در ابعاد وظیفه شناسی، جوانمردی، فضی ل ت مدنی، نوع دوستی و نیز احت رام و تکریم در میان کارکنان کتابخانه های عمومی استان هرمزگان می شود. همچنین، با در نظر گرفتن بهره وری نیروی انسانی به عنوان متغیر تعدیل کننده، شدت رابطۀ بین اعتماد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان کتابخانه های عمومی استان هرمزگان افزایش می یابد، به طوری که در این اثرگذاری ابعاد بازخورد عملکرد و توان نیروی انسانی وزن بیشتری داشته اند. اصالت/ارزش: در این پژوهش، برای اولین بار نقش تعدیل کنندگی بهره وری نیروی انسانی در رابطۀ بین اعتماد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق می تواند برای مدیران و سیاست گذاران کتابخانه های استان هرمزگان در بهبود رفتار های داوطلبانه و رفتار های شهروندی سازمانی مفید و ارزشمند باشد.
۱۳۳.

طراحی الگوی ارائۀ خدمات کتابخانه های عمومی به سالمندان در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۸) 511-540

کلیدواژه‌ها: سالمندان خدمات کتابخانه های عمومی شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۴۲۳
هدف : با توجه به روند پیر شدن جمعیت، سالمندان در حال تبدیل شدن به یکی از گروه های اصلی مخاطب کتابخانه های عمومی در ایران هستند. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های ارائۀ خدمات کتابخانه های عمومی به سالمندان و اعتباریابی آن در میان کتابداران شهر تهران است. روش: این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و ازنظر رویکرد ترکیبی اکتشافی است. در بخش کیفی، با تعداد 19 نفر از متخصصان و ذی نفعان خدمات سالمندان مصاحبۀ عمیق نیمه ساختاریافته شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و توسط نرم افزار مکس کیو دی ای تجزیه وتحلیل شد و مؤلفه های الگوی خدمات سالمندان به دست آمد. در بخش کمی، ابتدا ابزار (پرسش نامه) ساخته شد و در نمونه ای از 113 نفر از کتابداران شهر تهران که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند توزیع شد. روایی صوری پرسش نامه توسط چهار نفر از اعضای هیئت علمی تأیید و همچنین روایی عاملی با استفاده از تحلیل عاملی بررسی شد. پایایی پرسش نامه نیز ازطریق آلفای کرونباخ ۹۴۱/۰ محاسبه شد. یافته ها: الگوی پیشنهادی ارائۀ خدمات به سالمندان در کتابخانه های عمومی دارای هفت مؤلفه است که ازنظر اولویت عبارت اند از: «ساختمان و فضا»، «تجهیزات و وسایل خدمات جانبی»، «مواد و منابع مختص سالمندان»، «خدمات اینترنتی»، «سیاست ها و برنامه های کتابخانه»، «نیروی انسانی» و «برنامه ریزی و بودجه». اصالت/ارزش: این مقاله توجه مدیران حوزۀ خدمات دهی کتابخانه های عمومی را به این مسئله معطوف می کند که بر اساس الگوی ارائه شده نیازهای گروه سنی سالمندان را شناسایی و خدمات و امکانات مختلف را برای استفاده از کتابخانه های عمومی در اختیار آن ها قرار دهد. این امر موجب استفادۀ درست و بهینۀ سالمندان از اوقات فراغت خود در جامعه و پیشرفت کتابخانه ها در ارائۀ خدمات به مراجعه کنندگان خواهد شد.
۱۳۴.

شناخت دستاوردها و اثرات عملی خواندن در بین اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: خواندن دستاوردها اثرات عملی کتابخانه های عمومی اعضا شهر کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۶۱
مقدمه : نظر به اهمیت خواندن برای فرد و جامعه و پایین بودن سرانه خواندن در کشوری چون ایران، پژوهشگران، اندیشمندان و مسئولان حوزه خواندن از جمله مجموعه کتابخانه های عمومی کشور سال هاست که هر یک به شیوه ای در تلاش اند تا بتوانند با ارائه راهکارها، برنامه ها، بسترسازی و فراهم نمودن زیرساخت ها و تبلیغات مناسب، افراد را به سمت خواندن جذب کنند. در این میان، بارها از مفید بودن خواندن و مزایای آن بحث شده است. در اهمیت خواندن و وجود مزایا و منافع فراوان آن برای فرد و جامعه تردیدی وجود ندارد، اما آنچه مهم است این است که در نهایت خواندن، عملاً چه آثار و نتایجی در زندگی افراد اهل مطالعه داشته است. به دیگر سخن، دستاوردها و اثرات عملی خواندن در زندگی افراد چیست؟ از این رو، پژوهش حاضر درصدد است دستاوردها و اثرات عملی خواندن را در بین اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه شناسایی نماید. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد روش شناختی کیفی انجام شده و روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شده است. مشارکت کنندگان 31 نفر از اعضای کتابخانه های عمومی شهر کرمانشاه در تابستان سال 1395 بودند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری اطلاعات انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج 14 موضوع اصلی، 27 زیر موضوع و 21 موضوع فرعی گردید. 14 موضوع اصلی عبارت اند از: پیشرفت علمی؛ توسعه ذهن؛ به روز بودن؛ تفریح سودمند؛ دستیابی به آرامش و نشاط؛ خودسازی و شخصیت سازی؛ کسب توان و باز توانی اجتماعی؛ کسب تجربه؛ درمان مشکلات؛ بهبود کیفیت زندگی؛ کسب اعتبار؛ الگوبرداری؛ خلاقیت و مشارکت ذهنی. هر کدام از موضوعات اصلی نیز دارای زیر موضوعات و موضوعات فرعی هستند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که با خواندن، دستاوردهایی عاید فرد می شود که در هر مرحله از زندگی باعث دستیابی وی به موفقیت و ایجاد تغییرات مثبت عینی و ذهنی به صورت مشهود و یا نامشهود می شود. این تغییرات هر چند فردی است اما به صورت غیرمستقیم در پیشرفت و بهبود جامعه نیز تأثیرگذار است. بنابراین اهمیت دادن و شناسایی چنین دستاوردهایی، می تواند در جهت رسیدن به جامعه ای اهل خواندن راهگشا باشد.
۱۳۵.

مقایسه اثربخشی کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی و سازمان فرهنگی هنری شهرداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی اثربخشی استاندارد کتابخانه عمومی سازمان فرهنگی هنری شهرداری نهاد کتابخانه های عمومی کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۵۳۱
مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای اثربخشی کتابخانه های عمومی شهر تهران وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی و سازمان فرهنگی هنری شهرداری انجام گرفته است. همچنین به بررسی وضعیت موجود کتابخانه ها و مقایسه آن ها با استاندارد کتابخانه های عمومی پرداخته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی است. این پژوهش از نظر گردآوری اطلاعات در دسته پژهش های آمیخته قرار می گیرد. برای محاسبه اثربخشی از پرسش نامه و از سیاهه ارزیابی جهت بررسی وضعیت موجود کتابخانه ها استفاده شده است. جامعة آماری این پژوهش، کتابخانه های عمومی شهر تهران است که بعد از نمونه گیری طبقه ای به طور تصادفی 19کتابخانه عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و 30 کتابخانه وابسته به شهرداری انتخاب شدند. یافته ها: میزان اثربخشی کتابخانه های وابسته به نهاد بیشتر از کتابخانه های وابسته به شهرداری است. در کتابخانه های نهاد بین حجم مجموعه ، مدرک تحصیلی مدیر و میانگین اثربخشی در ابعاد کارکنان و منابع همبستگی مستقیم و معناداری وجود دارد. در کتابخانه های شهرداری بین مدرک تحصیلی مدیر، تعداد کتابداران متخصص، تعداد رایانه های قابل استفاده برای کاربران و کارکنان و میزان اثربخشی این کتابخانه ها رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : باتوجه به نقش کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی و اجتماعی و مدیریت چندگانه این کتابخانه ها در کشور ضروری است اثربخشی این کتابخانه ها که در راستای ارزیابی عملکرد آنهاست مورد سنجش قرار گیرد. زیرا دلیل اصلی سنجش اثربخشی نزدیک تر شدن به هدف نهایی و خاص هر کتابخانه و به عبارتی برنامه ریزی برای ارتقای وضعیت کتابخانه های عمومی است. یافته های پژوهش حاضر می تواند در شناسایی نقاط قوت و ضعف کتابخانه های عمومی همزمان بادرنظر داشتن استاندارد کتابخانه عمومی از یک سو و بررسی انتظارات و ادراک کاربران کتابخانه ازسوی دیگر، کمک کند.
۱۳۶.

تعیین رابطه بازاریابی اجتماعی با فرهنگ مطالعه کاربران و مقایسه دیدگاه آنها با کتابداران: مطالعه موردی کتابخانه های عمومی شهرستان لنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: بازاریابی اجتماعی کتابخانه های عمومی کتابداران کاربران فرهنگ مطالعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۷۱
مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین رابطه بازاریابی اجتماعی با فرهنگ مطالعه کاربران و مقایسه دیدگاه آنها با کتابداران انجام شده است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر پیمایشی - توصیفی و از نظر هدف کاربردی می باشد. ابزار گردآوری داده ها؛ دو پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری شامل کتابداران و اعضای فعال با مدرک دیپلم به بالای کتابخانه های عمومی شهرستان لنجان است. روش نمونه گیری به ترتیب برای گروه اول سرشماری و برای اعضای کتابخانه، تصادفی طبقه ای است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری اس پی اس اس 23 استفاده شد. یافته ها : یافته ها نشان داد از نظر کاربران و کتابداران، فعالیت های مرتبط با بازاریابی اجتماعی بیش از حد متوسط (3) است. با ضریب اطمینان 95 درصد می توان بیان داشت فرهنگ مطالعه در بین کاربران از مقدار متوسط (3) بیشتر بوده است. همچنین بین دو متغیر دیدگاه کاربران در مورد بازاریابی اجتماعی و فرهنگ مطالعه رابط معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: کسب میانگین بالای حد متوسط از نظر کاربران و کتابداران برای فعالیت های بازاریابی اجتماعی کتابخانه های عمومی شهرستان لنجان، نباید دست کشیدن از تلاش بیشتر بخصوص از سوی مسئولین را سبب شود. زیرا یافته ها نشان می دهند که کتابداران سوق دادن افراد جامعه به مطالعه را وظیفه خود می دانند و آن را بالاترین مؤلفه ارزیابی کرده اند (52/4) ولی اختصاص بودجه برای جذب کاربران و اهدای پاداش به افراد خوش فکر در این زمینه چندان در سیستم کتابخانه ها در نظر گرفته نشده است و کمترین میانگین ها را به خود اختصاص دادند. این ها موارد و موانعی هستند که باید توسط سرپرستان نهاد کتابخانه های عمومی و مسئولین حتماً در نظر گرفته شود.
۱۳۷.

ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی از دیدگاه کاربران: مطالعه موردی کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۹) 579-596

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی کیفیت خدمات لایب کوآل آذربایجان غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۴۶۰
هدف : هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی از دیدگاه کاربران آن هاست. روش : پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش اجرا پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل اعضای کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی است که با توجه به تنوع زبانی (ترک-کرد) و مذهبی (اهل تشیع، اهل تسنن و ارامنه) در شهرستان های این استان، از نمونه گیری طبقه ای تصادفی نسبت به طبقه شهرستان ها استفاده و از این میان 450 عضو به روش تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، آخرین ویرایش پرسش نامه لایب کوآل بوده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون تی وابسته استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد از دیدگاه کاربران کتابخانه های عمومی استان آذربایجان غربی، کیفیت خدمات کتابخانه ها کمتر از حد انتظار است. مقایسه وضعیت واقعی و سطح موردانتظار از مؤلفه های مدل لایب کوآل نیز نشان داد مؤلفه تأثیرگذاری خدمات کم ترین اختلاف و مؤلفه کتابخانه به عنوان مکان بیشترین اختلاف را دارند. اصالت/ارزش: اختلاف زیاد بین وضعیت واقعی و سطح موردانتظار کاربران کتابخانه های عمومی برای مؤلفه کتابخانه به عنوان مکان نشان می دهد کتابخانه های عمومی، متناسب با تغییر رویکرد کتابخانه های عمومی از نهادهای اطلاعاتی و اطلاع رسانی به نهادهای اجتماعی، نتوانسته اند خدمات موردنیاز و انتظارات کاربران را در جامعه چندفرهنگی استان آذربایجان غربی برآورده سازند. ازاین رو، لازم است کتابخانه های عمومی متناسب با این تغییر رویکرد به بازنگری و تعریف فضا و خدمات خود بپردازند.
۱۳۸.

موانع و راهبردهای ارائه خدمات کتابخانه های عمومی به گروه های قومی و اقلیت ها در جوامع چندفرهنگی بر اساس تجربیات جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۹) 673-700

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی خدمات جوامع چندفرهنگی قومیت اقلیت ها مرور نظام مند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۸ تعداد دانلود : ۷۰۳
هدف: این مطالعه با مرور نظام مند متون پژوهشی در حوزه خدمات اطلاعاتی کتابخانه های عمومی به اقوام و اقلیت ها، به تحلیل وضعیت آن پژوهش ها از جنبه های گوناگون می پردازد. بر این اساس، موانع خدمت دهی به اقوام و اقلیت ها و راهبردهای رفع موانع مذکور بر اساس متون پژوهشی بررسی شده ارائه شده اند. روش: مطالعه حاضر ازنظر هدف کاربردی، و مبتنی بر چارچوب مطالعه نظام مند پریسما انجام شده است. برای جمع آوری متون پژوهشی مرتبط در چند پایگاه اطلاعاتی کلیدواژه های تخصصی این حوزه جست وجو صورت گرفت و تعداد 314 مدرک به زبان انگلیسی شناسایی شد. با مطالعه و بررسی چکیده منابع، موارد تکراری و یا غیرمرتبط با موضوع حذف شدند. درنهایت، با اعمال پالایش اولیه، معیارهای ورود و خروج از مطالعه و کنترل توسط متخصصان، تعداد 40 متن پژوهشی انگلیسی برای مرور نظام مند انتخاب شدند. اطلاعات به دست آمده، با تلخیص مطالب در قالب جدول و نمودار ارائه شده است. یافته ها: مرور پژوهش ها نشان داد که اغلب پژوهش های مرتبط با ارائه خدمات به اقوام و اقلیت ها در کتابخانه های عمومی به طور پراکنده صورت گرفته است و بیشتر آن ها در دنیای غرب و با استفاده از ابزارهای متعدد و گردآوری داده از کاربران مورد پیمایش قرار گرفته است. درمجموع، 17 مانع در قالبِ موانع مربوط به مدیریت کتابخانه، موانع ادراکی و ارتباطی، موانع مربوط به محیط خارجی و موانع مربوط به ماهیت اجتماع اقوام و اقلیت ها دسته بندی شدند. در این رابطه، 20 راهبرد ارائه شده و مصادیق اجرای آن نیز مورد توجه قرار گرفته است. در میان این راهبردها، استخدام کارکنان آشنا با فرهنگ و زبان اقوام و اقلیت ها، و توسعه حرفه ای آن ها، مجموعه سازی حساس به فرهنگ و بازاریابی و تبلیغات کتابخانه های عمومی مهم ترین راهبردهای موفقیت در ارائه خدمت کتابخانه های عمومی در جامعه چندفرهنگی است. اصالت/ارزش: بررسی منابع اطلاعاتی داخلی و خارجی نشان داد تاکنون هیچ پژوهشی به مرور نظام مند پژوهش های حوزه خدمات کتابخانه های عمومی در جوامع چندفرهنگی به اقوام و اقلیت ها نپرداخته است. ازاین رو، مرور منابع علمی و پژوهشی منتشرشده برای داشتن دیدی جامع نسبت به خدمات کتابخانه ای در جوامع چندفرهنگی ضروری است.
۱۳۹.

چالش ها و راهکارهای جذب بزرگسالان نوسواد به کتابخانه های عمومی: مطالعه موردی شهرستان آذر شهر

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲۰ 95 - 121

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی سوادآموزی نوسوادان چالشها و راهکارها آذر شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۹ تعداد دانلود : ۴۰۳
هدف پژوهش حاضر شناسایی چالشها و راهکارهای جذب بزرگسالان نوسواد به کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران است. این پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی اکتشافی است . جامعه مورد بررسی ،کتابداران عمومی و نمونه مورد مطالعه شامل 14کتابدار شاغل در کتابخانه های عمومی شهرستان آذرشهر می باشد. داده ها به شیوه نمونه گیری هدفمند با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شده است. َجهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه کدگذاری گلاسر و استراوس استفاده شده است. براساس یافته ها، مهمترین چالشها بر سر راه جذب نوسوادان به کتابخانه های عمومی، مواردی از قبیل: چالشهای اجتماعی، چالشهای فردی، چالشهای مادی و فیزیکی، چالشهای انتشاراتی و چالشهای سازمانی می باشند. راهکارهای ارائه شده توسط شرکت کنندگان این پژوهش، جهت رفع چالشهای فوق نیز درچهار مقوله اصلی تبلیغات فرهنگی، ایجاد تسهیلات و امکانات در کتابخانه ها برای نوسوادان، حمایت های بیشترکتابخانه از بخش نوسوادان و همکاری و هماهنگی سازمانها جهت حمایت از بخش نوسوادان کتابخانه های عمومی طبقه بندی شده اند. بکار گیری راهکارهای پیشنهاد شده در این پژهش توسط کتابخانه های عمومی می تواند باعث جذب بیشتر بزرگسالان نوسواد به کتابخانه های عمومی شود.
۱۴۰.

شناسایی نقش کتابخانه های عمومی در راستای ارتقای امنیت اجتماعی با فراهم آوری منابع و خدمات از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های عمومی سرمایه اجتماعی امنیت اجتماعی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۵۹۶
مقدمه: با توجه به گسترش خشونت و جرم و جنایت در جامعه با وجود اعمال روش های کیفری، به نظر می رسد که روش های پیشگیرانه بیشتر از روش های کیفری می تواند بر کاهش ارتکاب جرم اثر بگذارد و به این ترتیب است که پای نهادهای اجتماعی و فرهنگی مانند کتابخانه های عمومی به میان می آید. به این منظور در این مطالعه به شناسایی نقش کتابخانه های عمومی در کاهش ارتکاب جرم و افزایش امنیت اجتماعی پرداخته می شود. روش شناسی: رویکرد مورد استفاده در این نوع پژوهش کیفی است و روش مورد استفاده در آن تکنیک دلفی می باشد. جامعه پژوهش شامل متخصصین کتابداری و افراد شاغل در نهادهایی است که به نحوی با مبحث پیشگیری از جرم و امنیت اجتماعی در ارتباط می باشند. نمونه گیری به صورت قضاوتی یا هدف دار انجام شد و 50 نمونه در مرحله اول مطالعه شرکت کردند. جمع آوری داده ها با استفاده از روش دلفی در دو مرحله انجام گردید. تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS با محاسبه آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، اعضای پانل دلفی در مجموع 32 عامل را به عنوان عوامل مهم و تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی توسط کتابخانه های عمومی تشخیص دادند. این عوامل به هفت دسته تقسیم شده اند که شامل شناسایی نیازهای آموزشی، تهیه مواد و منابع آموزشی، خدمات سیار، ترویج خواندن، غنی سازی اوقات فراغت، فعالیت های اجتماعی و فرهنگی، و امنیت و سرمایه اجتماعی بوده اند. نتیجه گیری: یافته ها نشان دهنده اهمیت نقش کتابخانه های عمومی در کاهش جرم و جنایت و افزایش امنیت اجتماعی می باشد. از یافته های این پژوهش، که برای نخستین بار در ایران اجرا شده است، جهت برنامه ریزی برای کتابخانه های عمومی در راستای ارتقای امنیت اجتماعی می توان استفاده نمود.