مطالب مرتبط با کلیدواژه

آیت الله خامنه ای


۲۴۱.

بررسی آثار عدالت در حوزه حکمرانی در اندیشه امامین انقلاب و علامه طباطبایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش معارف و تربیت اسلامی دوره ۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 89 - 108

کلیدواژه‌ها: امام خمینی آیت الله خامنه ای علامه طباطبایی عدالت حکمرانی تربیت توحیدی کرامت انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۸۲
عدالت، گرایشی فطری در انسان است که همه مکاتب فکری آن را ارزشمند می شمارند و مکاتب سیاسی و تربیتی، مدعی تحقق آن هستند. اما آنچه این مکاتب را از یکدیگر متمایز می سازد، تفسیری است که از عدالت ارائه می دهند. امام خمینی و مقام معظم رهبری، با توجه به اهمیت عدالت و اعتدال در تربیت فرد و اجتماع و نقش آن در رسیدن به سعادت نهایی انسان، تحقق عدالت اجتماعی را یکی از مهم ترین وظایف حکومت دینی می دانند. همچنین، علامه طباطبایی جایگاه حاکمیت را در رویکرد اجتماعی اسلام بررسی کرده و آثار عدالت را در حکمرانی مورد توجه قرار داده است. در این راستا، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، با اشاره به آثار عدالت در حکمرانی در اندیشه امامین انقلاب، انطباق آن را با دیدگاه های علامه طباطبایی روشن می سازد. در اندیشه امامین انقلاب و علامه طباطبایی، عدالت، علاوه بر جایگاه محوری در تربیت فردی، عامل رشد و تعالی اجتماع نیز محسوب می شود. عدالت اجتماعی، عاملی است که قوای جامعه را به صورت متعادل به فعلیت می رساند و جامعه دینی را در مسیر تربیت توحیدی هدایت می کند. از این رو، حاکمیت دینی موظف به تلاش برای تحقق عدالت اجتماعی است. تحقق عدالت در همه ابعاد حکمرانی، آثار گوناگونی را به دنبال دارد. مهم ترین اثر، جهت گیری جامعه در راستای تحقق توحید اجتماعی است. همانگونه که یک فرد برای حرکت در مسیر کمال باید ملکات فاضله ای چون عفت، شجاعت، حکمت و... را در خود ایجاد کند، جامعه نیز در بُعد اجتماعی دارای همین ملکات فاضله است که با تحقق عدالت اجتماعی این ملکات بروز می کند. جامعه عادلانه، قهراً افراد جامعه را در جهت کسب صفات پسندیده و دوری از رذائل سیر می دهد.
۲۴۲.

تبیین ویژگی های مدرسه انقلابی مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در تربیت معلمان سال ۹ ویژه نامه ۱۴۰۳ 67 - 90

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای تعلیم و تربیت نظام آموزشی آموزش و پرورش معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۷۱
پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر، تبیین ویژگی های مدرسه انقلابی، مبتنی بر بیانات آیت الله خامنه ای است. روش ها : روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی همه بیانات آیت الله خامنه ای راجع به بایسته های یک مدرسه انقلابی از زمان شروع رهبری ایشان تا سال 1402 است. یافته ها: نتایج کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و انتخابی، به استخراج 267 مفهوم، 29 مؤلفه و 9 بعد منجر شد. ویژگی های مدرسه انقلابی در ابعاد رسالت مدرسه شامل دو مؤلفه اهداف تربیتی و اهداف آموزشی؛ برنامه های آموزشی با پنج مؤلفه قلمرو دینی و اخلاقی، قلمرو علمی، قلمرو سیاسی و ملی، قلمرو اجتماعی و قلمرو اقتصادی؛ مربی با چهار مؤلفه ویژگی فردی، توجه به برنامه های دینی، سیاسی و ملی، توجه به برنامه های جذاب و کیفی کردن فعالیت پرورشی؛ مدیر با دو مؤلفه فرهنگی – تربیتی و آموزشی؛ معلم با سه مؤلفه شایستگی های اخلاقی، شایستگی های علمی و شایستگی های حرفه ای؛ دانش آموز با چهار مؤلفه خصوصیات اعتقادی، خصوصیات اجتماعی – سیاسی، خصوصیات اخلاقی و خصوصیات فکری؛ محتوای کتاب با پنج مؤلفه آموزه های دینی و ملی، فرهنگی، دقت و صحّت علمی، اصول انتخاب محتوا و شیوه نگارش؛ فضای مدرسه با چهار مؤلفه جو علمی- فرهنگی، جو روانی- امنیتی جو سیاسی و جو فیزیکی و سیاست های اصلاحی در دو بُعد ایجابی و سلبی مشخص گردید. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش ویژگی های مطرح شده در مورد مدرسه انقلابی به تمام عرصه های آموزش وپرورش و برنامه های تربیتی - آموزشی نظر دارد و برای پیشرفت و اصلاح مدرسه، توجه به تمام ویژگی ها از جانب رهبران و برنامه ریزان ضرورت دارد.
۲۴۳.

صورت بندی نظریات توسعه برمبنای دوگانه وحدت و کثرت فرهنگی و بازخوانی انتقادی آن ها از خاستگاه فکری آیت الله خامنه ای(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: دین و سیاست فرهنگی سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 147 - 173
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۵
انقلاب اسلامی بنابر تصریح رهبران خود، در ذات خویش پدیده ای است فرهنگی و دینی که داعیه پیشرفت و تعالی همه جانبه جامعه را داشته و ظهورش به خودی خود ناقض الگوهای توسعه غربی است. همین امر مستلزم تبیین چیستی پیشرفت از نگاه متفکران انقلاب و بیان تفاوت های آن با الگوهای رایج توسعه در جهان غرب است. توجه به فرهنگ و تعالی فرهنگی یکی از مؤلفه های اصلی اندیشه آیت الله خامنه ای در باب پیشرفت است. بازخوانی نظریات توسعه از زاویه فرهنگ و فروعاتش، به خصوص دوگانه تنوع/وحدت فرهنگی که با مسئله بومی نگری در اندیشه آیت الله خامنه ای ربط وثیق دارد، می تواند در تنویر تفاوت های نظریات توسعه با الگوی پیشرفت در انقلاب اسلامی پرثمر باشد. در این مسیر که مبتنی بر روش توصیفی   تحلیلی طی می شود، نُه رسته اصلی در نظریات توسعه، یعنی «مکتب نوسازی»، «مکتب وابستگی»، «مکتب نظام جهانی»، «نظریه های نئولیبرالی توسعه»، «نظریه های ساختارگرایانه توسعه»، «نظریه های پساساختارگرایانه توسعه»، «نظریه فوردیستی و پسافوردیستی»، «نظریه استعماری و پسااستعماری» و نهایتاً «نظریه پساتوسعه» برمبنای «کثرت گرایی و وحدت گرایی فرهنگی» قابل گونه بندی خواهند بود و نهایتاً چهار نقد مهم به این نظریات، از خاستگاه اندیشه آیت الله خامنه ای به شرح ذیل می توان وارد کرد:۱- بی توجهی به زیست بوم های فرهنگی و نفی دیگری فرهنگی در غالب نظریات توسعه؛۲- نگاه طفیلی و دست دوم داشتن به فرهنگ در نظریات توسعه؛۳- عدم توجه به امور معنوی (تعالی فرهنگی) در نظریات توسعه؛۴- خنثی نگری ارزشی و نسبی گرایی فرهنگی در نظریات توسعه مدافع تکثر فرهنگی.
۲۴۴.

ویژگی ها و آثار توحید در اندیشه آیت الله خامنه ای(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۹) 125 - 155

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای توحید آثار ویژگی ها اندیشه اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۸۸
دوران انقلاب اسلامی از این نمودهای بارز جهان اسلامی است که اندیشه اسلامی و توحیدی خویش را به نمایش گذارد. حضرت ایت الله خامنه ای در این دوران به ایراد اندیشه اسلامی توحیدی در سایه سار قرآن پرداختند و کلید راه را بازگشت به حقیقت توحید و خارج ساختن آن از ذهنیت محض و وارد عمل شدن آن در تمام لحظات زندگی فردی و اجتماعی بشر دانستند، چرا که توحید همه چیز را جهت دار می کند و این انسان است که باید در مسیر اصلی جهان هستی که به صورت قاعده مند توسط تنها منشا عالم اداره می شود، حرکت نماید . مولفه هایی همچون آرامش وتوکل، امید به خداوند، مسئولیت پذیری و آزادی انسان آثار فردی توحید به شمار رفته و عناوینی چون نفی طاغوت و ولایت پذیری، سعادت وپیشرفت، عدالت اجتماعی، استقلال، دشمن شناسی، قدرت ملی، ایثار وجهاد و وحدت بین مسلمانان آثار اجتماعی توحید بیان شده اند. همچنین واژگانی چون دعوت به معنویت و انسان سازى، حاکم بودن معیارهاى اخلاقى، نفى عبودیت شرک و طاغوت، آزادی، نظم وانسجام، نفى تعصب هاى قومى و طبقات اجتماعى از جمله ویژگی های جامعه توحیدی است. نویسنده، با روش کتابخانه ای در سطح توصیفی-تحلیلی به بررسی ویژگی ها و آثار توحید ابتدا در سبک زندگی فردی وسپس اجتماعی انسان معاصر مسلمان پرداخته، اندیشه توحیدی از نگاه آیت الله امام خامنه ای را بر اساس آموزه های قرآنی بیان نموده که آدمی بتواند با محوریت عمل به اصل توحید، در راه خودسازی خویش و جامعه قدم های صحیحی در جهت رسیدن به کمال بگذارد.
۲۴۵.

بررسی نظریه ضرورت تأمین هزینه های جانبی مضاربه و تعیین محل و مصادیق آن با تأکید بر اندیشه های فقهی حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظلّه العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: مضاربه نفقه مضارب مخارج مضاربه نفقه عامل آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۵۹
درخصوص مخارج سفر تجاری مضارب، اقوال مختلفی یافت می شود؛ ازجمله: 1) لزوم تأمین تمام مخارج 2) لزوم تأمین مخارج مازاد حضر 3) عدم لزوم تأمین مخارج. برای ضرورت تأمین تمام نفقه سفر مضارب به اطلاق عقد مضاربه، صحیحه علی بن جعفر و اجیر بودن عامل برای مالک و برای قول دوم به تعلق ربح به مالک و اجماع و برای قول سوم نیز به عدم فرق بین نفقه حضر و سفر و جلوگیری از تصرف در مال غیر، استدلال شده که پس از بیان تفصیلی اقوال و بررسی نقادانه ادله، درستی قول نخست که آیت الله خامنه ای نیز بر آن رأی هستند، نتیجه گردید. نسبت به محل تأمین مخارج نیز سه دیدگاه دیده می شود: 1) اصل سرمایه حتی با وجود کسب سود؛ 2) سود حاصله؛ 3) اصل سرمایه درصورت عدم حصول سود. تحقیقات نشان می دهد استدلال نظریه هایی که به تأمین نفقه از محل سود یا اصل سرمایه رأی داده اند منطقی نیست و حق آن است که با عنایت به ادله ای مانند اصل عدم توقف تأمین نفقه به حصول سود، انصراف نقص به سود، ارتکاز عرفی و صحیحه علی بن جعفر؛ درصورت کسب سود، هزینه سفر از محل سود تأمین شود و درصورت عدم حصول سود، تأمین نفقه از اصل سرمایه، صحیح به نظر می رسد.
۲۴۶.

بررسی تاریخی و تحلیلی ابن شهاب زهری: جایگاه و تأثیرات در تدوین حدیث با رویکرد حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 23 - 40

کلیدواژه‌ها: محمّد بن مسلم زُهری نگارش حدیث تدوین حدیث آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۷
محمّد بن مسلم بن شهاب زُهری ازجمله راویان به نامِ تاریخ حدیث شمرده می شود. آگاهی زهری به اخبار و راویات موجب شده تا بر طبقات بعد از خود تأثیرگذاری حداکثری داشته باشد. بررسی شرح و احوال زندگانی ابن شهاب زهری، گویای دو رویکرد متفاوت ایشان در نقل وانتقال احادیث و روایات است. زمانی که مصلحت بر آن می باشد که خود را منتسب به منبع و مرجع اصلی حدیث بداند، چهره ای ولایی و تابع از خود به نمایش می گذارد که به اکراه و از روی ناخرسندی به سمت مروانیان کشیده شده است. این تاکتیک زهری توانسته ستایش و تحسین برخی دوست داران اهل بیت (ع) را برانگیزد. با این وجود قرابت و مؤانست زهری که حاصل دنیاطلبی او از یک طرف و نیاز دستگاه حاکمان جور أموی به علمش از سوی دیگر را می توان به عنوان یکی از نقاط عطف زندگی زهری نام برد. پیامد چنین رویکردی، جعل احادیث در جهت تقویت حاکمیّت ستم پیشه و تضعیف مخالفان به ویژه خاندان عصمت و طهارت بوده است. زهری در این کار تا آنجا موّفق است که مفتخر به عنوان نخستین تدوین گر حدیث می شود. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، شخصیت و شیوه علمی ابن شهاب با توجّه به دیدگاه آیت الله خامنه ای به چالش کشیده شده است. مطابق با مستندات موجود، عدم اتقان فقاهت و وثاقت ابن شهاب زهری و همچنین عدم پیشگامی اش در نقل و تدوین حدیث مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
۲۴۷.

بررسی حجّیت خبر واحد در موضوعات با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت اللّه العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 41 - 68

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای حجیت خبر واحد خبر ثقه موضوع بناء عقلا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۷۶
حجّیت خبر واحد در موضوعات به عنوان یکی از مباحث پُرثمر و چالش برانگیز در دانش فقه محسوب شده که ثمرات فقهی متعددی بر آن مترتب است. در این زمینه در بین دانشیان فقه و اصول دو دیدگاه کلّی وجود دارد که هر کدام وجوه گوناگونی برای اثبات مدعای خود مطرح می کنند؛ لکن آیت اللّه خامنه ای و بسیاری دیگر از فقها، کلیّه دلایل مطرح شده برای استناد به حجّیت خبر واحد در موضوعات اعم از آیات، روایات و بناء عقلا را قاصر از اثبات مدعا دانسته اند و حجّیّت آن را منکر می شوند.
۲۴۸.

بایسته های روش شناسانه از رویکرد سیستماتیک به گزاره های دینی و شیوه صورت بندی آن ها در حل مسائل اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 89 - 126

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای تیلیش الهیات سیستماتیک الهیات نظامند دین و فرهنگ اجتهاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۱
با صنعتی و سکولارشدن فرهنگ، فعالیت های اجتماعی، نهاد دین محدود و به تدریج به حاشیه رانده شد. تفسیر ساختاری از گزا ره های دینی، در اثبات معقولیت و حکمت بنیان بودن نظام اعتقادی و رفتاری، شکل گیری فهم عمیق از دین و ساخت نظامات اجتماعی و جامعه پذیری آن ها موثر است. بر این اساس متألهان دینی کوشیده اند زندگی اجتماعی مبتنی بر ایمان را صورت بندی و گسترش صنعت و فناوری را با هویت دینی خود نه تنها هماهنگ کنند، بلکه ساخت آن را مبتنی بر هویت دینی نمایند. این تلاش مستلزم طرح دین به عنوان یک کلّ منسجم و جهان شمول بوده تا ذیل آن، الهی دانان بتوانند پاسخ های الهیاتی مناسب به نیازهای انسان معاصر را مطرح کنند. بااین حال میزان اعتبار سیستماتیک بودن دین، وابسته به نوع مواجهه الهی دانان با گزاره های دینی و روش صورت بندی گزاره ها در حل مسائل اجتماعی است. از سوی دیگر دین فراتر از تعیین کننده برنامه شخصی و وظایف و مناسک شرعی یک فرد بوده و مبدل به منتقد و مؤسس ساختارهای اجتماعی و سیاسی می شود، بر این اساس نظامات اجتماعی برآمده از متن دین در جامعه پایه ریزی می گردد. این مقاله درصدد با مقایسه تطبیقی در الهیات مسیحی و اسلامی، به بایسته های روش شناسانه و چگونگی مواجهه با گزاره های دینی و شیوه صورت بندی آن ها در حل مسائل اجتماعی، با تمرکز بر آراء و اندیشه های پل تیلیش و آیت الله خامنه ای، بپردازد؛ تا نمایانگر آن باشد که معقولیت گزاره های دینی، از هویت جمعی و منظومه ای در پاسخ به مسائل اجتماعی برخوردار هستند.
۲۴۹.

واکاوی دیدگاه «امکان جمع میان وثاقت و غلوّ» در آراء رجالی حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸ 127 - 142

کلیدواژه‌ها: رجال آیت الله خامنه ای وثاقت غالیان غلو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۹
در مراتب جرح و تعدیل روات، شدیدترین برخوردها از سوی رجالیان متقدم با غالیان صورت گرفته و در مواجهه با این دیدگاه، دو اقدام صورت پذیرفته است: در عصر حاضر عده ای از رجال شناسان تلاش کرده اند با رفع اتهام غلوّ از برخی راویان، راهی برای پذیرش روایات آن ها بیابند و از دیرباز عده انگشت شماری حتّی با فرض احراز غلوّ، آن را مانعه الجمع با وثاقت راوی ندانسته اند. آیت الله خامنه ای ازجمله قائلان به امکان جمع میان وثاقت و غلوّ است و با ادله قابل ملاحظه ای، راهی برای اعتماد به برخی متهمان به غلوّ گشوده اند. چیستی منطق این دیدگاه، پرسشی است که پاسخ به آن، نقش بسیار مؤثری در بازسازی و جریان شناسی غالیان خواهد داشت. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد است با شیوه اسنادی در گردآوری داده ها و روش تحلیلی - توصیفی به مثابه ابزار ارزیابی داده ها، به نقد این دیدگاه بپردازد. بخشی از یافته های تحقیق این چنین قابل گزارش می باشد: طرد کلّی روایات هریک از جریان های مورد تردید از سوی تمام رجالیان متقدم، ملازم با عدم وثاقت آن ها است و چون طرد کلّی روایات غلات از سوی تمام رجالیان متقدم ثابت نشده است، اثبات عدم وثاقت غلات با استفاده از رویکرد رجالیان متقدم، ممکن نیست. به دیگر سخن، ازآنجاکه دلیل دیگری جز رویکرد رجالیان متقدم برای عدم توثیق غلات وجود ندارد، نمی توان حکم کلّی به عدم وثاقت غالیان داد. از سوی دیگر منطقاً غلوّ مادام که در سطح یک نگرش اعتقادی مطرح باشد، زیانی به وثاقت راوی وارد نمی سازد و از این حیث تفاوتی با دیگر نگرش های اعتقادی مانند واقفیه، فطحیه و... نمی کند. با این وجود نمی توان از شناخت ماهیت غلوّ به مثابه معیار مهمی در تحلیل نوع مواجهه با غالیان چشم پوشید.
۲۵۰.

تحلیل مصادیق صدقه در روایات و فقه بر مبنای ساحت های شش گانه تربیتی سند تحول بنیادین آموزش وپرورش با رویکردی بر نظرات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظلّه العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 1 - 38

کلیدواژه‌ها: صدقه زکات فقه روایت سند تحول تربیت آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۶
ساحت های تربیت و شناسایی آن، نقش مهمی در اجرایی کردن اهداف کلان تربیتی و جامعیت ابعاد تحقق آن دارد. تحلیل تربیتی آموزه های فقهی و روایی و کشف روابط این آموزه ها با ساحت های مختلف تربیت می تواند به پیشنهاد راهکارهای عملیاتی برای اجرای این آموزه ها منجر شود. این پژوهش با روش تحلیل محتوا در پی پاسخ به این سؤال است که تحلیل مصادیق صدقه در روایات و فقه براساس ساحت های شش گانه تربیتی سند تحول با رویکردی بر نظرات آیت الله خامنه ای چیست؟بررسی مصادیق صدقه و زکات در روایات در ارتباط با ساحت های تربیت با نگاه تمدنی آیت الله خامنه ای با حکومت اسلامی پیوند جدی می یابد؛ این درحالی است که در سیر فقه سنتی این دیدگاه چندان موردتوجه نبوده است. برخی مصادیق صدقه در دو ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی و ساحت اجتماعی و سیاسی جای گرفته و ساحت زیبایی شناختی و هنری ارتباطی با مصادیق صدقه ندارد و ساحت زیستی و بدنی صرفاً با سه مصداق صدقه ارتباط دارد. ساحت اقتصادی و حرفه ای پس از ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی بیش ترین ارتباط را با مصادیق صدقه برقرار کرده و ساحت علمی و فناوری نیز به جهت ارتباط نیکی و احسان با علم، با برخی مصادیق صدقه مرتبط است.
۲۵۱.

بررسی سازگاری مردم سالاری با نظریه ولایت مطلقه فقیه، در اندیشه سیاسی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 39 - 64

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری ولایت مطلقه فقیه آیت الله خامنه ای دموکراسی جمهوری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۶۷
یکی از مفاهیم مورد تأکید آیت الله خامنه ای که به صورت توأمان بر جایگاه مردم و ضوابط اسلامی در حکمرانی تأکید دارد، مفهوم مردم سالاری دینی است که از دیدگاه ایشان معنای جمهوری اسلامی می باشد. بااین حال، پرسش این است که آیا مردم سالاری با حکومت دینی به خصوص با نظریه ولایت مطلقه فقیه، قابل جمعند؟ هدف از این مقاله، بررسی امکان جمع مردم سالاری با نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه آیت الله خامنه ای بوده و با بررسی مفهوم مردم سالاری و لوازم تحقق و استمرار آن و بررسی مفهوم ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه آیت الله خامنه ای با روش توصیفی - تحلیلی به این نتیجه می رسد که مردم سالاری به معنای «حکومت توسط مردم»، مربوط به شکل بوده و در بُعد محتوایی، نیازمند نظریه پشتیبان بوده و با نظریه های مختلف قابل جمع است؛ به شرطی که در آن نظرات وجوهی نباشد که با بُعد شکلی دموکراتیک منافات داشته باشد. در این رابطه بررسی اندیشه آیت الله خامنه ای در رابطه با ولایت مطلقه فقیه نشان دهنده این است که این اندیشه، مربوط به بُعد محتوایی بوده و در هیچ یک از سطوح، با دموکراسی به معنای «حکومت توسط مردم» منافات ندارد.
۲۵۲.

واکاوی شاخص های زن مسلمان ایرانی موفق بعد از انقلاب اسلامی در کلام حضرت آیت اللّه العظمی خامنه ای (مدظله العالی) (مورد مطالعه: زنان نمونه شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 65 - 82

کلیدواژه‌ها: زنان شاخص مسلمان ایران انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۶۸
رهبری، از اساسی ترین اصول اعتقادی، سیاسی و اجتماعی اسلام و رمز حیات و بالندگی جوامع تعریف موفقیت زنان و شاخص های زن موفق در دیدگاه های گوناگون همواره با چالش های زیادی مواجه بوده است. فمینیسم به عنوان داعیه دار پُرادعای حقوق زن در دنیا، زن موفق را زنی مستقل، با اشتغال خارج از منزل و دور از نقش های جنسیتی همچون همسری، مادری و... می داند. این درحالی است که در نگاه دیگر موفقیت زن به این معناست که مادر و همسر خوبی باشد. برخی موفقیت زن را در استقلال مطلق، کسب پول، تحصیل و یا موقعیت اجتماعی می دانند و برخی در خانه نشینی و انزوای زن قلمداد می کنند که هر کدام آفت های بسیار دارد و نیاز به استخراج شاخص های زن مسلمان ایرانی جهت ارائه به نسل مطالبه گر جوان عصر حاضر را متبادر می سازد.با توجه به اهمیت پرداختن به اندیشه آیت الله خامنه ای درخصوص زنان و خانواده و سخنان ایشان درخصوص الگوی سوم زن مسلمان، این مباحث به عنوان مبنای پژوهش حاضر درنظر گرفته شده است. روش تحقیق با رویکرد کیفی تحلیل تماتیک و استفاده از ابزار مصاحبه می باشد. در این پژوهش زنان موفق در شهر اصفهان با توجه به خصوصیات مطرح شده در نظریه الگوی سوم زن مسلمان مورد بررسی قرار گرفته و دلایل موفقیت آن ها با کلام رهبری تطبیق داده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد شاخص های زن مسلمان موفق در دو مقوله اصلی عوامل موفقیت و عرصه های موفقیت و در سه مقوله فرعی عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی جای می گیرد که در هر کدام به طور مجزا عوامل کلیدی آن استخراج و تبیین شده است.
۲۵۳.

بررسی ماهیت و مبانی فقهی استیذان رئیس قوه قضائیه از آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی) در افتراقی نمودن رسیدگی به جرایم اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 83 - 102

کلیدواژه‌ها: آیت الله خامنه ای حکم حکومتی رسیدگی افتراقی جرایم اقتصادی مصلحت نظام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶ تعداد دانلود : ۷۷
پیچیدگی رسیدگی به جرایم اقتصادی و آثار زیان بار آن موجب چاره جویی رئیس قوه قضائیه و درنهایت منجربه استیذان از ساحت آیت الله خامنه ای شد. موافقت معظم له با استیذان رئیس محترم قوه قضائیه و اتخاذ رسیدگی افتراقی به جرایم اقتصادی، موجب رسیدگی تخصصی به جرایم اقتصادی با حفظ چارچوب های دادرسی عادلانه و درنتیجه تنگ شدن عرصه برای مجرمان اقتصادی گردید. درخصوص ماهیت این استیذان، چالش و شبهاتی مانند اینکه آیا این نوع استیذان و موافقت آیت الله خامنه ای مبانی فقهی دارد یا خیر؟ ماهیت چنین استیذانی چیست و مبانی فقهی آن کدامند، مطرح شده است. ازاین رو نگارنده در پژوهش حاضر با ابزار کتابخانه ای و روش توصیفی و تحلیلی، «ماهیت و مبانی فقهی استیذان رئیس قوه قضائیه از آیت الله خامنه ای در افتراقی نمودن رسیدگی به جرایم اقتصادی»، را مورد بحث و بررسی قرار داده و نتایج تحقیق حاکی از آن است که: استیذان رئیس قوه قضائیه از آیت الله خامنه ای، یک نوع حکم حکومتی بوده و معظم له با توجه به اختیاراتی که فقه امامیه به حاکم اسلامی تجویز کرده است، ابتدا معضل را تشخیص و به حل معضلات نظام می پردازد. در واقع حاکم جامعه اسلامی به منظور اداره جامعه و براساس مصلحت در حوزه مسائل مربوط به جامعه، اقدام به صدور احکام حکومتی می کند که صدور حکم حکومتی رسیدگی افتراقی به جرایم اقتصادی، نمونه ای از آن است که مصلحت نظام، مبسوط الید بودن حاکم اسلامی و تأمین حقوق عمومی و رفاه اجتماعی از مبانی چنین احکامی می باشد. طبق فرمایش آیت الله خامنه ای، حل معضلات نظام از طریق تشخیص مصلحت (مصالح و مفاسد جامعه)، تأمین امنیت اقتصادی از وظایف حاکم اسلامی است و براساس این وظیفه، رسیدگی افتراقی به جرائم اقتصادی را مؤثرترین راه در جهت مقابله با مفاسد اقتصادی می داند.  
۲۵۴.

نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن با تأکید بر دیدگاه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹ 103 - 124

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن علم صرف و نحو علم لغت علم بلاغت آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۹۹
تفسیر یا فهم صحیح قرآن کریم، نیازمند شناخت منابع تفسیر قرآن می باشد. یکی از منابع تفسیر قرآن، ادبیات عرب است که در معنای وسیع خود علم لغت، صرف و نحو، بلاغت و ... را شامل می شود. ادبیات عرب بر سایر منابع تفسیر قرآن همچون قرآن کریم، روایات، منابع روایی، عقل، علوم تجربی و ... اولویت دارد؛ زیرا از لحاظ ترتیب استفاده از منابع تفسیری، به کارگیری ادبیات عرب در فهم آیه مقدم بر سایر منابع می باشد و همچنین استفاده از سایر منابع تفسیر به ویژه قرآن و روایات، نیازمند شناخت ادبیات عرب است؛ بنابراین بررسی نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن، اهمیت خاصی دارد. از طرف دیگر عدم دست یابی به تحقیق مستقل و جامع در موضوع نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن، ضرورت بررسی موضوع مذکور را دوچندان می کند؛ بررسی نظرات آیت الله خامنه ای به عنوان یکی از برجسته ترین مفسران معاصر قرآن کریم درباره نقش ادبیات عرب در تفسیر ضرورت دارد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای، درصدد بررسی نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن با تأکید بر دیدگاه آیت الله خامنه ای است. ایشان درباره نقش ادبیات عرب در تفسیر قرآن به صورت نظری و عملی موارد استعمال ادبیات عرب در تفسیررا ارائه کرده اند. از دستاوردهای پژوهش حاضر، دست یابی به نقش هفت گانه ادبیات عرب در تفسیر شامل: تشخیص تفسیر و تأویل درست آیه؛ استنباط نکات جدید تفسیری، تبیین اعجاز ادبی قرآن کریم، مفهوم شناسی واژگان و... در دیدگاه برخی قرآن پژوهان به ویژه آیت الله خامنه ای است.
۲۵۵.

واکاوی جری و تطبیق آموزه های قرآنی از منظر امام خامنه ای

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۸) 133 - 169

کلیدواژه‌ها: جریان قرآن جاودانگی جری و تطبیق آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۸۳
نزول قرآن در زمان و مکان خاص به معنی محدوداندیشی در برابر پیام الهی نیست، بلکه باید فراتر از بسترهای عصر نزول به پیام های قرآن نگریست، و مردم همه اعصار را مخاطبان قرآن دانست، تشکیل جامعه قرآنی مشروط به این است که آموزه های قرآنی در میان جامعه جریان پیدا کند و نهادینه شود. یکی از وظایف اندیشمندان قرآنی جری و تطبیق ضابطه مند آموزه های قرآن است. حضرت آیت الله خامنه ای با عنایت به کارآمدی و جریان قرآن در همه اعصار در این مسیر گام های مؤثری برداشته ، و این مهم را از جامعه نخبگانی مطالبه کرده اند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی به تبیین جریان جاودانه آموزه های قرآنی در اندیشه مقام معظم رهبری پرداخته و با الهام گرفتن از روش های بهره وری ایشان از قرآن در مسائل اجتماعی، تلاش کرده روش جریان معارف قرآن در جامعه را در منظومه فکری ایشان استخراج کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که در اندیشه ایشان از مواردی همچون تطبیق عام و مطلق بر مصادیق، استخراج معیار، الغای خصوصیت و تنقیح مناط، مناسبات حکم و موضوع، توجه به ظرفیت واژگان قرآن و توسعه مفهومی در راستای جریان و تطبیق آموزه های قرآنی در جامعه استفاده شده است.
۲۵۶.

ارتباط معنایی سوره علق وتأویل آن با مبانی سبک زندگی اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۹ 32 - 53

کلیدواژه‌ها: سوره علق تأویل سبک زندگی آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۶۹
خداوند رهیافتی از سبک زندگی اسلامی را در عرصه عمل به آیات قرآن به زندگی سعادتمندانه بشری نشان می دهد. این نگارش با توجه به اهمیت والایی که سوره علق در مفاهیم بنیادین دینی ازجمله علم، کرامت، توحید، معاد، اراده واختیار و عدل که در معانی آیاتش دارد و همچنین با بررسی دیدگاه آیت الله خامنه ای که بر اساس مبانی سبک زندگی موحدانه برسه پایه معرفت شناسی، انسان شناسی و هستی شناسی در طی سالهای اخیر بیان نموده اند، به ارتباط معنایی وتأویلی واژگان مرتبط از سوره علق با مبانی ایشان به شیوه توصیفی-تحلیلی وتطبیقی می پردازد وبه این منجر می شود که در مبانی معرفت شناسی ایشان به منابع معرفت وحی و عقل، در مبانی انسان شناسی به کرامت انسان، اراده ، اختیار، خردورزی وبرخورداری از اندیشه و میل به فجور انسان ، در مبانی هستی شناسی به مبدأ ومدیریت هستی (توحید) وهدفمندی هستی (معاد) اشاره می-نمایند و ارتباط آنها با واژگان سوره مشخص می شود.
۲۵۷.

روش تربیتی الگویی در اندیشه های حدیثی حضرت آیت الله خامنه ای (با تأکید بر نهج البلاغه)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۰ 67 - 96

کلیدواژه‌ها: اندیشه های حدیثی آیت الله خامنه ای تربیت دینی روش تربیت الگویی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۷۷
تربیت که عبارت از فراهم کردن زمینه ها و عوامل شکوفایی استعدادهای خدادادی انسان در جهت دستیابی به قرب الهی می باشد از مباحث مهم دینی است. روش ها ی متعددی برای تربیت وجود دارد که یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین آنها روش الگویی است . این روش در اندیشه های حدیثی_تربیتی حضرت آیت الله خامنه ای از جایگاه ممتازی برخوردار است. مراد از روش الگویی، روشی است که اساس آن بر محور الگودهی و ارائه نمونه های عینی و عملی بنا شده است. در این روش مربی تلاش می کند نمونه و رفتار و کردار مطلوب را در عمل و گفتار در معرض دید متربی قرار دهد تا شرایط لازم برای الگوبرداری وی فراهم آید. آنچه با نگرش به اندیشه های حدیثی رهبر معظم انقلاب بدست می آید این است که: در سیره تربیتی فردی و اجتماعی ایشان روش الگویی در سه گونه الگودهی ، الگوپردازی و الگوزدایی به کار برده شده است. دو گونه الگودهی و الگوزدایی هر کدام به دو شیوه مستقیم و غیر مستقیم یافت می شود. الگوهای مثبت معرفی شده توسط حضرت آیت الله خامنه ای به دو دسته معصوم و غیرمعصوم تقسیم می شوند که اهم الگوهای معصوم عبارتند از: پیامبر اکرم و اهل بیت و الگوهای غیرمعصوم مانند امام خمینی، آیت الله مصباح یزدی و شهید سلیمانی . رهبر انقلاب از معرفی الگوهای منفی و ضد دینی نیز فروگذار نکرده اند که از جمله مصادیق الگوهای منفی استکبار جهانی، آمریکا ، پهلوی می باشند. ا
۲۵۸.

مسجد و ارتباطات انسانی؛ مطالعه ظرفیت های ارتباطی مسجد در اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۳شماره ۶۸ 9 - 35

کلیدواژه‌ها: مسجد ارتباطات انسانی امام خمینی آیت الله خامنه ای مرتضی مطهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۵۷
ارتباطات، راه حل بسیاری از مسائل موجود در جامعه جدید بوده و تنها از طریق ارتباط است که پیوند شکننده میان اجزای اجتماعی در جامعه توده ای حفظ می شود. مسجد به عنوان یکی از کانون های محوری ارتباطات در سنت ایرانی اسلامی، از ظرفیت ها و کارکردهای مختلفی در سازمان دهی و گسترش ارتباطات، برخوردار بوده که در طول تاریخ به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی، جلوه های متنوعی یافته است؛ در سده معاصر، شاخص ترین تجلی ظرفیت ارتباطی مسجد را می توان در نسبت با انقلاب اسلامی ایران، موردتوجه قرارداد که از این رهگذر، جایگزین نمودن یک نظم نوین اجتماعی با رویکرد دینی را پی می جوید. پژوهش حاضر با هدف شناخت ظرفیت ها و ابعاد ارتباطات انسانی مسجد در نظام اسلامی به مطالعه دیدگاه متفکران مسلمان معاصر در این حوزه پرداخته است؛ به این صورت که آرا و ایده های سه متفکر محوری (امام خمینی ره، آیت الله خامنه ای و مرتضی مطهری) - به عنوان شخصیت های فکری و سیاسی که در شکل گیری و استمرار انقلاب اسلامی بیش از دیگران به مسئله مسجد و دلالت های ارتباطی آن اهتمام داشته اند- به روش تحلیل مضمون، موردمطالعه و تحلیل قرارگرفته است. این آرا و ایده ها در قالب 11 مضمون دسته بندی شد که در نسبت با سطوح ارتباطات انسانی، سطوح مختلف ارتباط با خدا، ارتباط با خود (تأمل و تفکر)، ارتباطات میان فردی (ارتباطات تنگاتنگ امام جماعت و مردم)، ارتباطات گروهی (حلقه های فکری و معرفتی) و ارتباطات عمومی (خطابه و روشنگری) را با محوریت توحید در برمی گیرد. ارتباطات در مسجد از خودسازی و اجتماع توحیدی حول ارتباط با خدا شکل گرفته و تا سامان نهادهای اجتماعی امتداد می یابد.
۲۵۹.

ارزیابی آثار تقلید از سبک زندگی غربی از منظر آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال ۴ پاییز ۱۴۰۳شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 140 - 173

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی سبک زندگی غربی سبک زندگی اسلامی آیت الله خامنه ای ارزیابی قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۱
در عصر جهانی شدن و ارتباطات گسترده، الگوپذیری از فرهنگ ها و سبک های زندگی مختلف امری اجتناب ناپذیر است؛ اما الگوپذیری صرفاً تقلیدی از یک فرهنگ خاص، به ویژه زمانی که با ارزش ها و اعتقادات دینی و ملی مغایرت داشته باشد، می تواند آثار منفی بسیاری به همراه داشته باشد. یکی از مهم ترین چالش های فرهنگی در جوامع اسلامی، الگوپذیری از سبک زندگی تقلیدی از غرب است. این پدیده که در بسیاری از موارد به عنوان یک تهدید برای هویت اسلامی تلقی می شود، دارای ابعاد مختلف و نیازمند بررسی دقیق و همه جانبه است. هدف از پژوهش پیش رو بررسی این موضوع و ارزیابی و تحلیل مستندات قرآنی آیت الله خامنه ای از این ابعاد بود. این تحقیق توصیفی تحلیلی از حیث هدف کاربردی و با روش اسنادی و منابع کتابخانه ای است. مهم ترین یافته های این نوشتار، تبیین تفاوت بنیادین میان مبانی الگوپذیری سبک زندگی اسلامی و غربی، همراه با ارزیابی مستندات قرآنی بیانات رهبری در مناسبت های مختلف درباره الگوپذیری از سبک زندگی غربی و آثار مخرب آن در حوزه هایی مانند اخلاق فردی و جمعی، خانواده، علم و فناوری، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و محیط زیست بود.
۲۶۰.

تحلیل سیاست جمهوری اسلامی ایران در حوزه فضای مجازی مبتنی بر دیدگاه آیت الله سید علی خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۹ 535 - 556

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری آیت الله خامنه ای فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران اینترنت فیلترینگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۷۰
پس از گسترش اینترنت و اقبال عمومی به فضای مجازی، کشورهای مختلف دنیا اقدام به سیاست گذاری در این حوزه کردند. جمهوری اسلامی ایران نیز با درک اهمیت موضوع، اقدام به سیاست گذاری در حوزه فضای مجازی نمود که «سند راهبردی جمهوری اسلامی در فضای مجازی» یکی از این اسناد بالادستی است. تاکنون تحلیل های مختلفی در خصوص این موضوع منتشر شده اما نقاط مفقوده مختلفی داشته اند. این پژوهش به دنبال کشف حلقه مفقوده در سیاست گذاری حوزه فضای مجازی کشورمان است تا بتواند به دیدگاهی برسد که با کمک آن سیاست گذاری ها در این خصوص به نتیجه مطلوب برسد. روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی تحلیلی است و از ابزار اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله با تکیه بر دیدگاه نظری مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه ای که همواره بر اهمیت حضور مردم در مسائل مختلف کشور تأکید داشته اند به نقد سیاست گذاری دستوری و نگاه از بالا به پایین پرداخته است. پژوهش حاضر نشان می دهد که بی توجهی سیاست گذاران به فاکتورهای «اقناع»، «مشروعیت بخشی» و «بازخورد» در چرخه سیاست گذاری که همواره مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده سبب شده تاکنون سیاست گذاری های این حوزه نتواند رضایت عمومی را جلب کند و به موفقیت چندانی دست پیدا نکند.