مطالب مرتبط با کلیدواژه

منظر شفابخش


۱.

منظر شفابخش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بیمارستان فیونا استنلی منظر شفابخش محوطه بیمارستان اکولوژی باغ شفابخش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۴۶۹
در دنیای مدرن که اکثر فضاهای درمانی تنها به تکنولوژی و پیشرفتِ متدهای پزشکی متکی است، طبیعت و نقش آن به عنوان عاملی مؤثر بر درمان و سلامتی انسان کمتر مورد توجه قرار گرفته و در نتیجه محوطه بیمارستان ها به فضاهایی خشک و بی روح تبدیل شده است. پروژه بیمارستان فیونا استنلی در غرب استرالیا، یکی از نمونه های موفق در طراحی منظر با رویکرد شفابخش در استرالیا به شمار می آید. این مقاله درصدد معرفی تحلیلی و تبیین رویکردهای حاکم بر طراحی یکی از بزرگ ترین و مهم ترین پروژه های استرالیا است. برای تهیه آن به منابع مختلف ازجمله مقالات درزمینه طراحی فضاهای درمانی و شفابخش، استناد شده است. در بررسی این پروژه این سؤال مطرح می شود که مهم ترین ویژگی های منظر شفابخش که در بیمارستان فیونا استنلی به عنوان یک نمونه موفق و معاصر وجود دارد، چیست؟ راهکارها در طراحی و ایجاد منظر شفابخش در این مجموعه فراتر از یک ایده فرمالیستی و صرفاً توجه به ویژگی های عینی سایت است و ظرفیت آن را دارد به عنوان یک ایده منظرین واحد در نظر گرفته شود. این امر موجب ایجاد بستری مناسب برای هم زیستی سازگار بین زندگی انسان و دیگر گونه های حیاتی می شود که همه از منابع مشترکی برای ادامه حیات خود استفاده می کنند. در این پروژه برای ایجاد منظری شفابخش، با توجه به ویژگی های زمینه و الگوی رفتاری انسان ها، منظر به عنوان یک رویکرد کل نگر، در طراحی و برنامه ریزی مورد توجه قرار گرفته است. همچنین اقداماتی مانند تعریف مقیاس انسانی برای فضاها، ایجاد فضاهای یکپارچه و متنوع، منظر بومی آشنا با استفاده از طراحی های مفهومی و چشم اندازهای طبیعی، ساختار کلی بیمارستان فیونا استنلی را شکل داده است. تجربه های تاریخی نیز نشان می دهد طبیعت سبز، نور خورشید و هوای تازه از ملزومات شفابخشی در محیط های درمانی محسوب می شود. به همین دلیل یکی از راهکارهای مهم در راستای ارتقاء کیفیت محیط مراکز درمانی، ایجاد ارتباط بیمار با طبیعت است. 
۲.

ویژگی منظر شفابخش از حیث بهره مندی کودکان دارای اختلال درخودماندگی

کلیدواژه‌ها: کودکان اوتیسم درخودماندگی منظر شفابخش طراحی چند حسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
کودکان دارای اختلال درخودماندگی، طبقه ای حساس از جامعه کشورند که طراحی فضاهای معماری و شهرسازی، منوط بر توجه به نیازها و ویژگی های آن هاست. در بیان دیگر صرفاً درمان این کودکان محدود به محیط های بیمارستانی و درمانی شده و فضای شهری به ویژه فضاهای سبز نقش آفرینی مناسبی برای حضور ایشان به فضای اجتماعی ندارند. این مسئله در حالی است که در بحث فضاهای سبز، شفابخشی منظر از حیث درمان موضوعیتی قابل بحث و حائز اهمیت است که می تواند کمک شایانی به مسیر درمان و سلامتی کودکان اوتیسم دارا باشد. این پژوهش بر آن است تا با توصیف چالش درخودماندگی و مطالعه رویکردهای درمانی کودکان مبتلابه اوتیسم، ضمن بیان توصیفی از ویژگی های این نوع کودکان در برخورد با محیط، عوامل مؤثر در خصوص حضور ایشان در منظر شهری موردتوجه قرار داده و راهبردهایی برای طراحی پارک های شفابخش را از این دریچه مطرح سازد. این پژوهش باهدف کاربردی و بر پایه منطق توصیفی - تحلیلی و با روش کیفی ضمن بهره مندی از مطالعات نظری پیرامون محیط و نوع بیماری، با طبقه بندی مصاحبه های صورت گرفته از پزشکان، روانشناسان و مادران کودکان دارای اختلال درخودماندگی و مشاهدات مستقیم صورت گرفته است. در پایان می توان چنین بیان نمود که منظر شفابخش با توجه به بهره مندی از فضایی چند حسی و مستعد در حضور اجتماع در فضای آزاد می تواند در صورت بهره مندی از فضایی قابل کنترل و رعایت مؤلفه های کالبدی نه تنها در کاهش آسیب به کودکان بلکه درزمینهٔ درمان نیز بازدهی مناسبی داشته باشد.
۳.

ارزیابی میزان ارتباط شفابخشی منظر باغ ایرانی با فضاهای باز شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شفابخشی منظر شفابخش باغ ایرانی فضاهای باز شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۸
منظر شفابخش به عنوان محیطی مطلوب جهت کاهش تنش و افزایش آرامش در فضاهای متراکم و آشفته شهری امروزی می تواند بر سطح سلامت افراد تأثیرگذار باشد. به طوری که این مناظر به لحاظ برخورداری از ویژگی هایی، قابلیت کاهش تنش و فشار عصبی، ایجاد آرامش و بازگردانی وضع سلامت را خواهند داشت. به همین سبب هدف این تحقیق شناخت چگونگی ارتباط میان مؤلفه های شفابخشی منظر باغ ایرانی و مؤلفه های کیفیت (مطلوبیت) و شفابخشی فضاهای باز شهری به منظور کاستن از تنش های محیطی ساکنین شهرها می باشد. روش تحقیق به دو صورت اکتشافی و همبستگی بوده و از فن مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه به جهت جمع آوری اطلاعات میدانی بهره گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق استفاده کنندگان از پارک های شهری ساخته شده بر اساس اصول باغ ایرانی می باشند و نمونه های موردمطالعه در این پژوهش استفاده کنندگان از بوستان باغ ایرانی ده ونک تهران و باغ ایرانی گوهردشت کرج می باشند. نمونه گیری به صورت هدفمند بوده و تعداد 110 پرسشنامه در میان افراد توزیع شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مؤلفه رنگ با مقدار میانگین 4.37 بیشترین تأثیرگذاری را بر شفابخشی منظر در باغ ایرانی داشته و نیز مؤلفه رایحه با مقدار میانگین 2.76 دارای کمترین میزان تأثیر می باشد. نتایج دیگر تحقیق مبنی بر آن است که مؤلفه رایحه، آب، گیاه و نور با تمامی محرک های کیفی فضاهای باز شهری دارای ارتباط هستند. مؤلفه رنگ با تمامی محرک های کیفی به جز حس مشارکت ارتباط داشته؛ هم چنین مؤلفه موسیقی تنها با محرک کیفی تحریک حواس دارای ارتباط می باشد.
۴.

نقش عرفان اسلامی درشکل گیری باغ های شفابخش ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: باغ ایرانی عرفان اسلامی منظر شفابخش سلامت روان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۸
تنش های ناشی از شیوه مدرن زندگی پیامدهای ناگوار روانی و جسمی برای انسان به بار آورده و تحقیقات اخیر در خصوص تاثیرات درمانی طبیعت بر انسان، موجب شکل گیری مبحثی نوین با نام مناظر شفابخش شده است. اما قرن هاست که شفابخش بودن باغ های تاریخی ایران ثابت شده است. باغ ایرانی از آثار فاخر تمدن ایران است که با ورود اسلام به این سرزمین و تغییر جهان بینی مردمان، همچنین بروز اندیشه های عرفانی برگرفته از اسلام تحولی شگرف یافت. با توجه به اهمیت پدیده شفابخشی در معماری منظر، پژوهش حاضر به ریشه های پیدایش این مفهوم در باغسازی کهن ایران پرداخته و چگونگی تاثیر عرفان اسلامی در شفابخشی باغ را تبیین می کند. با تکیه بر استدلال منطقی و تحلیل اسناد کتابخانه ای، تعریفی جامع از باغ ایرانی و ریشه های شکل گیری آن ارائه می شود. سپس جایگاه عرفان در اسلام و نقش آن در شکل گیری هنر، معماری و باغسازی بررسی می گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که معمار مسلمان ایرانی، با الهام از اصول عرفان اسلامی، فضایی را طراحی کرده است که فراتر از کارکردهای کالبدی، آگاهانه دارای خاصیت شفابخشی است. حضور در باغ ایرانی، تجربه ای عارفانه است که ابتدا موجب شفای معنوی می شود. این امر با اعتلای روح و روان، به شفای جسمی منتهی شده، نهایتا سلامت کلی انسان را به همراه دارد. یافته های این تحقیق تأکید می کنند که عرفان اسلامی، به عنوان زیربنای فکری و معنوی معمار ایرانی، نقش کلیدی در ایجاد فضاهای شفابخش داشته است. باغ ایرانی میراثی فرهنگی و الگویی الهام بخش برای طراحی فضاهای معاصر با هدف افزایش سلامت است.