مادران

زمینه: مشارکت مادران در آموزش کودکان دارای اختلال رشدِ عقلانی گونه های متنوعی دارد. این تنوع روش ها، نشان دهنده دغدغه مادران نسبت به تکمیل وظایف مادری است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی گونه های مشارکت مادران کودکان دارای اختلال رشد عقلانی در آموزش فرزندان بود. روش: در این پژوهش از روش کیفی از نوع تحلیل مضمون و کدگذاری مضمونی برای تحلیل و سنخ شناسی داده های پژوهش استفاده شد. جامعه آماری مادرانِ کودکان دارای اختلال رشد عقلانی در مدرسه کودکان با نیاز ویژه (آموزشگاه دکتر خزائلی) شهر رشت در سال تحصیلی 1401-1402 بود. شرکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. با در نظر گرفتن معیار اشباع نظری برای تعیین حجم نمونه، مصاحبه های نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع ادامه یافت و در پایان تعداد شرکت کنندگان به 20 نفر رسید. در پایان مصاحبه، برای اعتبار پژوهش، موافقت مصاحبه شوندگان از محتویات اظهاراتشان دریافت شد. یافته ها: نتایج مصاحبه ها پس از استخراج، در 5 مضمون اصلی و 11 مضمون فرعی طبقه بندی شد. مضامین اصلی، پیرامون انواع مشارکت مادران شامل رجوع به مدرسه، تمسک به مؤسسات خصوصی، تسکین توسط جادو، مقابله های مذهبی تفویضی و انفعال بود. هر یک از این مضامین، از طریق تحلیل و ترکیب چند زیرمضمون حاصل شد. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که مادران از روش های گوناگون و گاهی ترکیبی برای جبران کاستی های آموزشیِ فرزندان خود استفاده می کنند. این یافته ها می تواند پیامدهای کاربردیِ مهمی برای کارگزارانِ آموزشِ کودکان با نیاز ویژه، متخصصان تعلیم و تربیت، معلمان و مشاوران داشته باشد؛ از جمله به کارگیریِ مؤثر مشارکت والدین به منظورِ ارتقای آموزش کودکان دارای اختلال رشد عقلانی.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی معنویت درمانی گروهی بر تاب آوری روان شناختی مادران با کودک کم توانی ذهنی و باروش نیمه آزمایشی ازنوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری شامل مادران دارای کودک کم توانی ذهنی بود که فرزندشان در سال تحصیلی 1402-1401 در مدارس استثنایی شهر تبریز در مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل بودند. جهت انجام پژوهش، تعداد 42 نفر از این مادران بااستفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. شرکت کنندگان گروه آزمایش طی 12 جلسه معنویت درمانی را دریافت کردند و گروه گواه در لیست انتظار باقی ماندند. داده ها با استفاده از از پرسش نامه تاب آوری ریچاردسون جمع آوری (پیش آزمون و پس آزمون) و با آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که معنویت درمانی گروهی بر تاب آوری روان شناختی مادران با کودک کم توانی ذهنی با اندازه اثر 462/0 تأثیر معنادار دارد (05/0 p< ). بنابراین، متخصصان می توانند برای ارتقای تاب آوری روان شناختی مادران با کودک کم توانی ذهنی از معنویت درمانی به عنوان مداخله ای مؤثر استفاده کنند.

این پژوهش باهدف بررسی تجربه زیسته فضای کار اشتراکی مادران و کودکان «کاما» در مساجد انجام گرفته است. پژوهش به صورت کاربردی، کیفی و با استفاده از روش گراندد تئوری اجرا شد تا درک و برداشت مادران درباره استفاده از فضای کار اشتراکی مادر و کودک «کاما»، بررسی شود. همچنین در این تحقیق بررسی می شود تا چه اندازه «کاما» با حضور در مساجد، موفق به ایجاد بستری برای رشد و تعالی خانواده و ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی محلات می گردد. نمونه گیری به صورت هدفمند و با انجام مصاحبه های عمیق با 15 نفر از افرادی که این زیست بوم را مستقیماً تجربه کرده اند، انجام شده است. ازجمله عوامل علی و زمینه ای، چالش های اجتماعی و فرهنگی مادران، تأثیرات محیطی بر رشد و توسعه کودکان و نیاز به ایجاد محیط های حمایتی برای مادران و کودکان است. راهبردها شامل شناسایی و بهبود استراتژی ها و مداخلات برای حمایت از مادران و کودکان، بهبود و طراحی فضاهای مساجد به منظور تسهیل فعالیت ها برای مادران و کودکان و تقویت فرهنگ مشارکت است. برقراری فضاهای کار اشتراکی مادر و کودک «کاما» در مساجد، سبب بهبود در فرایند جذب مخاطب برای مسجد، افزایش مشارکت های اجتماعی مادران، تثبیت و رشد علاقه به مسجد و فرهنگ اسلامی در دل کودک و بهبود کیفیت زندگی مادران و کودکان شده است. این عوامل، راهبردها و نتایج می توانند زمینه ساز توسعه و بهبود مشارکت اجتماعی و فرهنگی مادران و کودکان در مساجد و محله های مختلف باشند.