آموزش زبان

مشهد در دوره ی قاجار شاهد حضور مسافران و مهاجران غیر فارسی زبان بود. از این رو، آموزش زبان های فرانسه، روسی و انگلیسی متناسب با نیازهای ساکنان این شهر ارائه می شد. زبان فرانسه پس از زبان روسی، از اواخر دوره ی قاجار در مشهد رایج شد و سپس جای خود را به زبان انگلیسی داد. زبان فرانسه حدود نیم قرن مهم ترین زبان خارجی رایج در مشهد بود و هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر رواج آموزش این زبان و سیر تغییرات شیوه ی آموزش آن در مشهد است. با توجه به مؤلفه های متعدد دخیل در آموزش و اشاعه ی زبان فرانسه در مشهد، پژوهش حاضر به واکاوی این پرسش می پردازد که چه مؤلفه هایی بر آموزش زبان فرانسه در مشهد مؤثر بوده اند؟ و چگونه زبان فرانسه به مهم ترین زبان خارجی مشهد در دوره ی قاجار و پهلوی تبدیل شد؟ در این مقاله، با اتکا به روش کتابخانه ای، طیف متنوعی از منابع اولیه، شامل روزنامه های محلی مشهد در دوره ی قاجار و پهلوی مورد کاوش قرار گرفتند. متعاقباً، اسناد منتشر نشده و پرونده های تدریس معلمان فرانسوی و ایرانی جمع آوری و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد آموزش زبان فرانسه در مشهد ابتدا به صورت خصوصی و در میان اعیان رواج داشت. استخدام مستخدمان خارجی فرانسوی زبان، مانند بلژیکی ها، به گسترش این زبان کمک کرد. گسترش روابط فرهنگی ایران و فرانسه و توجه به این زبان در ساختار آموزشی، زبان فرانسه را به مهم ترین زبان خارجی در مدارس تبدیل کرد. در این میان، کلاس های خصوصی و آموزشگاه های زبان نیز نقش مهمی در آموزش این زبان ایفا کردند.

هدف از انجام این تحقیق، بررسی نقش فعالیت های ترجمه در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی است. نگارندگان پس از شرح مختصری در مورد پیشینه ی نظری موجود، گزارشی از شواهد تجربی مرتبط با تحقیق حاضر ارائه می دهند. روش پژوهش صورت گرفته، کمی و توصیفی، از نوع پیمایشی است. در این روش، نتایج بر پایه ی تحلیل آماری پرسشنامه، با استفاده از نرم افزار SPSS و از طریق روش های آماری توصیفی و استنباطی به دست می آید. افراد شرکت کننده در تحقیق، کلیه ی دانشجویان ترم آخر کارشناسی رشته ی مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه بیرجند، مشتمل بر50 نفر هستند که به یک پرسشنامه ی محقق- ساخته، با روایی و پایایی مناسب، پاسخ می دهند. پرسشنامه ی مورد استفاده، نگرش شرکت کنندگان در پژوهش را نسبت به نقش فعالیت های ترجمه در بهبود مهارت های چهارگانه ی زبانی شان می سنجد. در پایان، پس از تأیید نرمال بودن داده ها با استفاده از نمودار Q-Q Plot و آزمون شاپیرو- ویلک، داده ها به وسیله ی آزمون T تک نمونه ای، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد که نتایج حاصل، حکایت از نقش مؤثر فعالیت های ترجمه در آموزش و یادگیری زبان انگلیسی دارد.

همه گیری کرونا بر جنبه های مختلف زندگی انسان اثرگذار بوده و آموزش و تدریس زبان نیز از این قاعده مستثنی نیست. هدف این پژوهش بررسی پیامدهای کوید-19 در شیوه های تدریس و فراگیری زبان، چالش ها و فرصت ها به روش مرور نظام مند است. جهت انجام این کار انتشارات های معتبر انگلیسی زبان به همراه ژورنال های انگلیسی زبان فعال در حوزه آموزش زبان دانشگاه های دولتی ایران با استفاده از کلید واژه های فراگیری، تدریس، زبان و کووید-19 مورد بررسی قرار گرفتند که سرانجام بر اساس معیارهای ارزیابی از میان 44 مقاله، 16 مقاله و نتایج آن ها سازماندهی، خلاصه و گزارش گردید. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان داد که آموزش زبان در دوران همه گیری کووید-19 منجر به افزایش آشنایی مدرسان با تکنولوژی آموزش آنلاین گردیده و کمک شایانی به تسهیل فرآیندهای توسعه حرفه ای آن ها کرده است، اگرچه در طی فرآیند آموزش با چالش هایی همچون ابزار آموزشی مناسب، عدم آشنایی با تکنولوژی در ابتدای کووید-19 و مسائل و مشکلات مربوط به فراگیران مواجه بوده اند. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند در جهت بهبود فرآیند آموزش موثر و همچنین بهبود شیوه های تدریس زبان موثر واقع گردد.

ازآنجاکه رویکردها و تکنیک های آموزشی نامناسب، افراد نابینا را از انتخاب رشته های نیازمند به مهارت درزبان خارجه باز می دارد، مطالعات درزمینه آموزش زبان خارجه به چنین فراگیرانی ضرورت دارد. لذا، مطالعه حاضر برآن بوده است تا درباره چالش ها و نقاط قوت معلمان زبان انگلیسی در مدارس نابینایان و کم بینایان ایران و همچنین تکنیک ها و مواد درسی بکارگرفته شده توسط آنان پژوهش نماید. بدین منظور، با درنظرگرفتن روش توصیفی– تحلیلی برای پژوهش، پس از مصاحبه با تمامی معلمان زبان انگلیسی در چنین مدارسی در تهران و مشاهده کلاس های آنان، تحلیل موضوعی روی داده های به دست آمده صورت پذیرفت. یافته ها گویای این مطلب است که با توجه به عدم برگزاری دوره های آموزشی مناسب برای معلمان از سوی وزرات آموزش و پرورش و فقدان مواد درسی مناسب سازی شده، روش قدیمی دستور زبان و ترجمه و نیز تکنیک ها و مواد درسی مشابه با آنچه برای فراگیران بینا به کار می رود، درکلاس های نابینایان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. درحالی که طبق پژوهش های اخیر، این فراگیران رفتارهای اجتماعی و شیوه های فراگیری متفاوتی دارند. این پژوهش به سیاست گذاران و کارشناسان این حوزه پیشنهاد می دهد تا باارزیابی مجدد دوره های آموزشی قبل و حین خدمت معلمان نابینایان، دوره هایی مؤثرتر تدوین و برگزار نمایند. همچنین، به ایجاد تکنیک ها و مواددرسی ویژه برای این دسته از فراگیران و تشکیل محیط های آموزشی تلفیقی کارشناسی شده متشکل از دانش آموزان بینا و نابینا توصیه می نماید.

استفاده از فناوری در آموزش و یادگیری در بسیاری از محافل آموزشی فراگیر شده است، اما این استفاده گسترده به معنای بهرمندی موثر مدرسان از فناوری نمی باشد. این مطالعه به بررسی نگرش مدرسان زبان نسبت به بکارگیری نوآوری های فناورانه می پردازد. موضوع مطالعه با استناد به خلاء پژوهشی پیرامون مهارت های فنی و آموزشی، ابزار فناورانه، اراده، تجربه و نوآوری مدرسان در پذیرش و بکارگیری فناوری طراحی شده است. الگویی بسط یافته، با عنوان WESTINN ، با استناد به مطالعات پیشین (الگوی WST نزک و کریستنسن، 2008، و الگوی WEST فارجون و همکاران، 2018) ارائه و مورد ارزیابی قرارگرفت. پرسش های پژوهش به شرح زیر می باشند: مدرسان زبان، اراده، تجربه، مهارت ، ابزارهای فناورانه و نوآوری های خود را چگونه ارزیابی می کنند؟ آیا الگوی پیشنهادی دربرگیرنده بکارگیری نوآورانه فناوری توسط مدرسان زبان می باشد؟ داده های پژوهش از 115 مدرس زبان در هند، از طریق پرسشنامه ای شامل 48 گویه جمع آوری، و بااستفاده از نرم افزار IBMSPSS v26 مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج بیانگر آن بود که مدرسان نگرش مثبتی نسبت به پذیرش و اجرای فناوری های نوآورانه در کلاس دارند. بعلاوه، تحلیل همبستگی و رگرسیون بیانگر آن بود که الگوی WESTINN، الگویی قوی برای ارزیابی نگرش مدرسان نسبت به پذیرش و بکارگیری نوآوری های فناورانه و آموزشی می باشد. بدین سان، ابزارهای فناورانه و اراده در مرحله اول، و سپس مهارت و نوآوری در استفاده از فناوری بعنوان شاخص ترین مولفه ها شناخته شدند و تجربه نقش معناداری در پذیرش و بکارگیری فناوری ایفا نکرد. یافته های این پژوهش را می توان برای ارزیابی نگرش مدرسان پیرامون بکارگیری فناوری های نوین در کلاس های زبان مورد استفاده قرارداد.

تغییرات پارادایمی و نظری در ابعاد گوناگون آموزش زبان دوم از رفع کامل نارسایی های رویکردهای سنتی آموزش عاجز مانده و حتی در برخی موارد مشکلات جدیدی را ایجاد کرده است. در این میان، تهیه، تدوین و اجرای برنامه درسی به عنوان شاکله و چارچوب آموزش، از این کاستی ها مستثنا نبوده است. در دو دهه گذشته اصولی تحت پساروش در آموزش زبان مطرح شده است که ظرفیت رفع نقایص پیشین را دارد. بر همین اساس، تحقیق حاضر با استخدام مبانی نظری پساروش و اتخاذ رویکردی تلفیقی، ضمن کشف پدیدارشناختی و اعتباربخشی عاملی تعقیبی نارسایی های تدوین برنامه درسی آموزش زبان در کشور، از خروجی آن برای تحلیل ساختاری و ارائه راهبرد مدیریت آموزشی مطلوب در ماتریس اثرات متقاطع و متوازن، استفاده کرده است. نتایج نشان داد که مطابق ارزش ایگن نارسایی ها در سه محور فرایندی، دانشی-معرفتی و رویکردی-سیاستی مشهود است ازجمله مهم ترین آن ها می توان به اتخاذ نگاه خطی و محصول محور به آموزش، ناروایی پسینی، محتوای تجویزی-قالبی اشاره کرد .