عباس میرزا.نخستین معمار(بنای نظام جدید)در ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یورش روسها به ایران درسال1218ه ق ./1802م .نخستین عاملی بود که عباس میرزا وزیر فرزانه اش، میرزا عیسی قائم مقام را به واقعیت انحطاط دیرینه ایران زمین، واقف ساخت و باعث شد تا ولیعهد فتحعلی شاه که به تعلیم و هدایت میرزا بزرگ از سفاهت و رذالت درباریان فاصله گرفته و به ترقی و اعتلای کشورش می اندیشید،برای نجات ایران از انحطاط و هدایت آن به سوی ترقی، دست به اصلاحاتی زند که این اصلاحات ، از سوی مورخان همان دوران، به ایجاد بنای جدید، اشتهار یافته است.محورهای اساسی این اصلاحات یا مشخصات عمده این بنای جدید عبارت بودند از: 1- اصلاح و نوسازی قشون؛2- تنظیم قواعد تازه برای ملکداری و مالکیت و برانداختن سنت فروش ایالات؛3- تفکیک خالصه ها از موقوفات؛ 4- تعیین روز مظالم ، برای رعیت؛ 5- تاسیس چاپارخانه برای دفع اجحاف به رعایا؛6- اعزام محصل به فرنگ برای انتقال علوم جدید به کشور؛7- تشویق صنایع و تلاش برای استقلال اقتصادی؛8- ترویج اندیشه اتحاد اسلامیه میان ایران و عثمانی. اقدامات و اصلاحات عباس میرزا اگر چه به دلیل مرگ زودرس قائم مقام اول و خود ولیعهد،ناتمام ماند،اما همین اصلاحات بود که شالوه مکتب ترقی خواهی تبریز را پی ریزی کرد و چندی بعد توسط میرزاتقی خان امیرکبیر که پرورده همین مکتب بود،پی گرفته شد