مطالب مرتبط با کلیدواژه

مشارکت سیاسی


۳۲۱.

بررسی مشارکت سیاسی جوانان شهر یزد و عوامل مؤثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۵ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۳ 107 - 131
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۴
مشارکت سیاسی، یکی از شاخص های عمده توسعه سیاسی- اجتماعی جوامع تلقی می گردد. مشارکت سیاسی جوانان به عنوان بزرگ ترین گروه جمعیتی در کشورهای درحال توسعه اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پویایی جامعه دارد. بر همین مبنا، تحقیق حاضر به منظور بررسی میزان مشارکت سیاسی جوانان شهر یزد و عوامل مرتبط با آن انجام یافته است. نظریات مشارکت سیاسی هانتینگتون، مارتین لیپست، برادول، میلبراث و گوئل چارچوب نظری پژوهش حاضر را تشکیل می دهد. این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بر روی 384 نفر از جوانان (گروه سنی 15 تا 29 ساله) شهر یزد انجام گرفته است. ابزار مورداستفاده در این پژوهش، پرسشنامه است. نتایج تحقیق نشان می دهد میانگین مشارکت سیاسی پاسخگویان یزدی کمتر از حد متوسط بوده و میزان مشارکت عینی بیشتر از مشارکت ذهنی است. نتایج همچنین موید آن است که متغیر سن با میزان مشارکت سیاسی رابطه معنادار دارد و با افزایش سن، مشارکت سیاسی کاهش می یابد و مشارکت مردان بیشتر از زنان است. بین متغیرهای فرهنگ مشارکتی خانواده، فرهنگ سیاسی و انگیزه سیاسی با میزان مشارکت سیاسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، بین متغیرهای وضعیت تأهل، موقعیت ساختاری فرد، تعلق ملی- مذهبی و مشارکت رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج رگرسیون چندگانه از نقش معنادار سه متغیر انگیزه سیاسی، فرهنگ برون گروهی خانواده و جنسیت حمایت می کند که در این میان، انگیزه سیاسی بیشترین نقش را در تبیین مشارکت سیاسی جوانان ایفا می نماید.
۳۲۲.

بررسی انگاره «مشارکت سیاسی زنان» در شعر دوره مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 235 - 281

کلیدواژه‌ها: شعر مشروطه مشارکت سیاسی زنان انگاره های ذهنی روانشناسی شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۶۵
پژوهشگران از دیرباز، دیدگاه های مردان و مردسالارانه حاکم بر جامعه را دلیل عمده عدم مشارکت سیاسی زنان مطرح نموده اند. پرداختن به انگاره های ذهنی می تواند به شناخت دیدگاه های افراد هر جامعه، نسبت به خود یا دیگران، کمک نماید. با بررسی این نوع انگاره-ها می توان به دلایل کمرنگ بودن حضور زنان در عرصه های سیاسی بهتر پی برد. از زمان مشروطه، بحث حضور زنان در جامعه، ملموس تر مطرح گردید و بسیاری از شاعران زن و مرد، به مباحث مختلف سیاسی از جمله مشارکت زنان ورود کردند. پژوهش حاضر، اشعار همین دسته از شاعران را مورد ارزیابی قرار داده و انگاره های ذهنی آنان را نسبت به مشارکت سیاسی زنان بررسی می نماید. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و تحلیل داده ها بر اساس روش تحلیل مضمون صورت پذیرفته است. بر این اساس، انگاره های ذهنی شخصی شاعران مرد که شامل دو مضمون کلّی «فعّال بودن زنان» و « منفعل بودن زنان» می باشد، با انگاره های ذهنی خویشتن شاعران زن (از منظر دیگری و از منظر خود) مورد بررسی قرار گرفتند و انگاره های متضاد و مشابه بین این دو قشر، شناسایی شدند. یافته های حاصل نشان می دهد اکثر شاعران مرد، به مشارکت زنان از جمله در امور سیاسی کشور، توجّه عمیق داشته و مشوّق زنان جهت حضور فعّال در اداره امور کشور بودند، اما شاعران زن، ضمن آنکه انواع حقوق فردی، اجتماعی و سیاسی را برای زنان قائل بودند، جنس زن را از دید مردان، ناتوان، کم عقل و حقیر، پنداشته و خطاب می کنند. به نظر می رسد دلیل کمرنگ بودن مشارکت سیاسی زنان را در این عامل، می توان جستجو کرد.
۳۲۳.

نگرش راهبردی به تغییرات و مطالبات سیاسی نسل سوم انقلاب بر اساس داده های پیمایش ملی (دهه 80 و 90)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۱ 141 - 163

کلیدواژه‌ها: تغییرات نگرشی نسل سوم مشارکت سیاسی احساس امنیت و آزادی اثربخشی سیاسی احساس رضایت از زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۸۳
بررسی روند تغییرات نگرشی و مطالبات سیاسی نسل سوم در حوزه مسائل سیاسی و اجتماعی برای سیاستمداران و سیاستگذاران سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این اهمیت به این دلیل است که با بررسی روند تغییرات نگرشی و مطالبات سیاسی نسل جوان می توان نسبت به برنامه ریزی دقیق در این زمینه اقدام نمود و از تبعات منفی روند تغییرات جلوگیری کرد. در این تحقیق تلاش شده با استفاده از سه پیمایش ملی و معتبر کشور روند تغییرات نگرشی نسل سوم انقلاب در زمینه مشارکت سیاسی، احساس امنیت و آزادی، اثربخشی سیاسی و احساس رضایت از زندگی مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که فرایند مشارکت در انتخابات در سال 1382 و 1394 در حد قابل قبولی بوده اما در سال 1389 متاثر از اتفاقات سال 1388 میزان تمایل به مشارکت سیاسی کاهش یافت احساس امنیت در سال های 1382 و 89 در حد قابل قبولی بوده اما در سال 1394 این متغییر کاهش یافت احساس اثر بخشی سیاسی در سال های 82 و 94 قابل قبول نیست اما در سال 94 در حد قابل قبولی ارزیابی می شود رضایت از زندگی در سال های 82 و 94 قابل قبول ارزیابی نمی شود اما این امر در سال 1389 مثبت ارزیابی می شود.
۳۲۴.

تأثیر طبقه متوسط بر رقابت های سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: 1392- 1376)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۳ 205 - 232

کلیدواژه‌ها: طبقه متوسط سنتی طبقه متوسط جدید رقابت سیاسی مشارکت سیاسی جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۵۸
انقلاب اسلامی ایران با هر تحلیلی که در مورد وقوع آن عرضه شده است، باعث تغییرات وسیعی در جامعه ایران شد. این تغییرات در ساختار طبقاتی جامعه نیز مؤثر واقع شده و دگرگونی هایی در آن به وجود آورد. به طوری که با وجود مشارکت اقشار طبقه متوسط اعم از سنتی و جدید در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی؛ ولی تدریج با گذر زمان اقشار طبقه متوسط سنتی در رقابت با اقشار طبقه متوسط جدید تأثیرگذاری بیشتری بر فرآیند تصمیم گیری سیاسی و تسلط بر سرمایه ها و منابع اقتصادی و سیاسی دست پیدا کردند. نوشتار حاضر با هدف تبیین چگونگی و چرایی تأثیر طبقه متوسط سنتی و جدید بر رقابت های سیاسی دوره جمهوری اسلامی ایران ویژه در دهه 1370 و دهه 1380 به رشته تحریر درآمده است. به لحاظ روش شناسی از نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. درمجموع نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود شکل گیری و رشد طبقه متوسط سنتی و جدید در دوره سازندگی، ولی در دوره اصلاحات شاهد اوج کنش سیاسی طبقه متوسط جدید و در دوره اصول گرایی، شاهد اوج کنش سیاسی طبقه متوسط سنتی در رقابت های سیاسی هستیم.
۳۲۵.

مطالعه رفتار انتخاباتی اقوام ایرانی و عوامل موثر بر آن: فرا تحلیل پژوهش ها(1401-1388)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۹ 163 - 198

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی هویت قومی-طایفه ای سرمایه سیاسی مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۷۶
انتخابات یکی از مؤلفه های عینی مشارکت سیاسی و نشان دهنده میزان مشروعیت نظام سیاسی است که در ایران از 1357 به بعد با برگزاری دوره های انتخاباتی ریاست جمهوری، مجلس خبرگان، شورای اسلامی شهر - روستا و مجلس شورای اسلامی، نمایان شده است. هدف اصلی پژوهش فعلی، فهم الگوی رفتار انتخاباتی ایرانیان به روش فراتحلیل است. روش تحقیق از نوع فرا تحلیل کمی (cma2) دربازه زمانی 1388-1401 به روش تعمدی-غیراحتمالی با حجم نمونه 45 تحقیق پیمایشی علمی- پژوهشی (انتشاریافته در نورمگز، علم نت، مگ ایران و پایگاه جهاد دانشگاهی و علوم انسانی) است. نتایج نشان می دهد که عوامل سرمایه اجتماعی (0.299)؛ سیاسی (0.281)؛ رسانه ای (0.279)؛ قومی (0.202) اثری متوسط و متغیرهای عوامل عدالت (0.198)؛ اقتصادی (0.188)؛ الگوی مرجع (0.167)؛ جمعیتی (0.153)؛ شغلی (0.133) و فرهنگی (0.120) اثری کم بر رفتارهای انتخاباتی داشته است. مقدار اثر مناطق کم توسعه در رفتار انتخاباتی برابر با 38 درصد است. با بهبود سطح توسعه استان ها؛ میزان تمایل انتخاباتی نیز کاهش می یابد؛ دلیل این واقعیت بافته همگن، منسجم، روابط خویشاوندی قوی در مناطق کم توسعه و کاهش پیوندهای جمعی سنتی در مناطق توسعه یافته است که در اثر تحرک اجتماعی و مهاجرت و قرار گرفتن در کلان شهر و مناطق غریبه اجتماعی این تمایل کاسته شده است. میزان تمایل به مشارکت در انتخابات شورای اسلامی روستا با مقدار 48 درصد و مجلس شورای اسلامی با مقدار 42 از همه بیشتر است. دلایل این امر به حضور نظام طایفه ای، قومی و بافت خویشاوندی در ترغیب به مشارکت انتخاباتی است.
۳۲۶.

تحول فرهنگ سیاسی و الگوی مشارکت زنان در جامعه ترکیه (2000-2020)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 514 - 489

کلیدواژه‌ها: زنان جنسیت مشارکت سیاسی فرهنگ سیاسی انتخابات ترکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۶
جایگاه زنان تقریباً از گذشته دور مورد مناقشه بوده است و حتی امروز هم با وجود پیشرفت های چشمگیر حقوق بشری و فرهنگی، در موارد متعددی مشکلات زنان، از مسائل اصلی به شمار می رود. کشور ترکیه هم در ادوار مختلف دستخوش تغییرات سیاسی- اجتماعی ای بوده که در آن مسئله زنان و جایگاه آنان در اجتماع نیز تحت تأثیر این تغییرات بوده و جایگاهشان در جامعه همواره فراز و فرودهایی داشته است. پژوهش حاضر به تحولاتی می پردازد که در سمت گیری شناختی، عاطفی و ارزشی زنان در تاریخ معاصر ترکیه رخ داده و موجب گذار تدریجی از یک فرهنگ سیاسی محدوداندیشانه و پیرومنشانه به یک فرهنگ سیاسی مشارکت جویانه در جامعه کنونی ترکیه شده است. نیل به این هدف به کمک چارچوب نظریه فرهنگ سیاسی آلموند و وربا و روش توصیفی- تحلیلی محقق شده است. به نظر می رسد با تغییر ترکیب نخبگان قدرت و آغاز فرایندهای نوسازانه در جامعه ترکیه از دهه 1930 و به ویژه سال های 1980 به بعد، به تدریج سمت گیری های شناختی، عاطفی و ارزشیابانه نسبت به جامعه زنان تغییر کرد و راه برای مشارکت بیشتر زنان در امور عمومی و تخصصی گشوده شد. با وجود این، ترکیه از نظر اجرای تعهدات ملی و بین المللی خود در زمینه برابری جنسیتی در سیاست، همچنان با چالش هایی مهم روبه روست و خشونت مبتنی بر جنسیت نیز یک نگرانی اساسی است.
۳۲۷.

انسجام قومی در استان سیستان و بلوچستان و رابطه آن با مشارکت سیاسی در انتخابات 1400 ریاست جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ۷ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۶ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: سیستان و بلوچستان انتخابات ریاست جمهوری مشارکت سیاسی انسجام قومی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۴۸
هدف پژوهش حاضر بررسی انسجام قومی در استان سیستان و بلوچستان و رابطه آن با مشارکت سیاسی در انتخابات 1400 ریاست جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد هرچند رابطه مناسبی بین انسجام قومی جوانان این استان با مشارکت سیاسی در انتخابات 1400 ریاست جمهوری برقرار است، ولی این رابطه در حد متوسطی بوده و دیگر متغیرهای مداخله گر نیز با این مشارکت رابطه مؤثری دارند. به دلیل رابطه مثبت دو متغیر با افزایش انسجام قومی در استان می توان تا حدودی سطح مشارکت سیاسی را افزایش داد، به عبارتی تقویت احساس تعلق به قوم، تسهیل و تقویت ارتباطات بین فردی در جامعه، افزایش همبستگی خانوادگی و تقویت نظارت آن بر فرزندان تا حدودی می تواند سطوح مختلف مشارکت سیاسی (تمایل به مشارکت سیاسی، حمایت از فعالیت های سیاسی و انجام فعالیت های سیاسی) در انتخابات ریاست جمهوری در ایران را افزایش دهد.
۳۲۸.

بررسی جامعه شناختی سطح مشارکت سیاسی فرهنگیان و عوامل اجتماعی موثر برآن (مطالعه موردی : استان اردبیل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 386 - 394

کلیدواژه‌ها: مشارکت مشارکت سیاسی آگاهی سیاسی مهارت سیاسی انگیزه ی سیاسی و اثرگذاری سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۶۶
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناختی سطح مشارکت سیاسی فرهنگیان و عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام شد.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی بود. جامعه آماری این مطالعه همه فرهنگیان شاغل استان اردبیل در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 16300 نفر بودند که حجم نمونه طبق فرمول کوکران 380 نفر تعیین و این تعداد با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته 85 گویه ای مشارکت سیاسی فرهنگیان با تاکید بر عوامل اجتماعی موثر بر آن بود که روایی صوری آن با نظر خبرگان آشنا به حیطه پژوهش تایید و پایایی کل آن با روش آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از روش های فراوانی، درصد فراوانی، ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در نرم افزار SPSS استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که در بیشتر فرهنگیان استان اردبیل میزان مشارکت سیاسی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی و اثرگذاری سیاسی در سطح پایین، مهارت سیاسی در سطح متوسط و آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی و برون گرایی سیاسی در سطح بالا قرار داشت. همچنین، متغیرهای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی با مشارکت سیاسی فرهنگیان رابطه مثبت و معنادار داشتند (001/0P<). علاوه بر آن، هر یک از متغیرهای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی نقش معناداری در پیش بینی مشارکت سیاسی فرهنگیان داشتند (001/0P<).نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، برای افزایش مشارکت سیاسی فرهنگیان می توان زمینه را برای بهبود و ارتقای مهارت سیاسی، آگاهی سیاسی، استفاده از رسانه های جمعی، انگیزه سیاسی، وضعیت سیاسی محیط، رضایت از نخبگان سیاسی، فعالیت سیاسی، اثرگذاری سیاسی و برون گرایی سیاسی فراهم کرد.
۳۲۹.

تبیین عوامل موثر بر پیروزی نامزدها در پیکارهای انتخاباتی و ارائه الگوی بهینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سیاسی فضا دوره ۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 197 - 218

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی مشارکت سیاسی نامزد انتخاباتی پیکار انتخاباتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۷۸
نامزدهای انتخاباتی اصلی ترین بازیگر انتخابات به شمار می روند که در واقع کانون کارزار انتخاباتی به شمار می روند، حال پرسش این است که عواملی که باعث پیروزی یک نامزد انتخاباتی می شود چیست؟ عوامل گوناگونی در این زمینه موثر هستند که بر بنیاد نظریات رفتار  انتخاباتی و رویکردهای نظری مشارکت سیاسی تبیین شده اند. نظریات جامعه شناختی و روانشناسی اجتماعی و اقتصاد سیاسی اصالت را در شاخص ها و مولفه ها اجتماعی، روانی و عقلی در قالب تاکید بر خرده فرهنگ ها و کلان فرهنگ های اجتماعی (ویژگی های جمعیتی و عضویت در نهادها و گروه ها)، و فرد وفادار به هویت حزبی و کنش عقلی و مطالبه محور می دانند. در همین زمینه رهیافت های نظری نخبه گرایی، ارتباطات سیاسی و جغرافیای انتخابات، اصالت را به نخبگان سیاسی و اجابت دستور، رسانه و مراودات بین جمعیت رای دهنده در فضای جغرافیایی با مقیاس های متنوع (ایالت، استان، شهرستان، بخش، همسایگی، محل و منطقه؛ تفاوت های فضایی) در قالب تاکید بر نیرو های سیاسی کنشگر، ابزارهای ارتباطی فضاساز و پوشنده تمامی جمعیت (رای دهنده) فضای جغرافیایی می دانند. بنابراین می توان گفت عامل ها، متنوع و ناهم وزن هستند به طوری که هر یک از این عوامل و راهبردها سازوکارها و موقعیت عملکردی خاص خود را دارند اما در بین این عوامل و استراتژی ها، پنج راهبرد (عامل) به همراه محورهای آنها یعنی شخصیت فردی و اجتماعی نامزدها، احزاب سیاسی، پول و منابع مالی، رسانه و نگرش جغرافیایی و متفاوت پنداشتن اهمیت فضاها و مکان های رای خیز، بیشترین و قوی ترین نقش و جایگاه را در پیروزی نامزد انتخاباتی بر عهده دارند و بازیگران در درجه نخست باید این پنج فاکتور فضاساز را در پیکارهای انتخاباتی برای خود فراهم نمایند. داده کاوی سرشتی تبینی و پیمایشی دارد چراکه مقاله از جنس نظری و تجویزی است.  
۳۳۰.

نقش شبکه های اجتماعی در مشارکت سیاسی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه فرهنگیان)

نویسنده:
منبع: صیانت فرهنگی و سرمایه اجتماعی سال ۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 1 - 15

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی مشارکت سیاسی دانشگاه فرهنگیان دانشحویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۵۷
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش شبکه های اجتماعی در مشارکت سیاسی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه فرهنگیان ) بود. از لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی، از لحاظ نوع روش، توصیفی و همبستگی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق مورد نظر پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان اردبیل 94- 95 هستند. که شامل 553 نفر دانشجوی پسر دانشگاه فرهنگیان مرکز علامه طباطبایی اردبیل و 340 نفر دانشجوی دختر پردیس فرهنگیان بنت الهدی صدر اردبیل می باشد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر 269 بدست آمد. نمونه گیری این تحقیق به صورت تصادفی طبقه ای می باشد؛ به گونه ای که از پردیس علامه طباطبایی 155 و پردیس بنت الهدی114 نفر دانشجو انتخاب شدند. به منظورگردآوری داده های موردنیاز از پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از مدل میلبراث و گوئل بهره گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری spss و برای تحلیل فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین میزان حضور در شبکه های اجتماعی و مشارکت سیاسی، انگیزه های سیاسی، مناظره های سیاسی، شرکت در فعالیت های سیاسی و دسترسی به اطلاعات سیاسی دانشجویان رابطه منفی معنی داری وجود دارد.
۳۳۱.

مؤلفه های بنیادین مشارکت سیاسی واکارگزارانه (حداکثری مشروط) در قرآن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی اسلامی ایرانی سال ۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 119 - 151

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی واکارگزارانه(حداکثری مشروط) تفسیر سیاسی-موضوعی قرآن کلام سیاسی مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۹
تبیین مشارکت سیاسی در قرآن وابسته به تبیین اصول و مولفه های آن در نگرش اسلامی است. نیک روشن است که در این حوزه نیز همچون حوزه های دیگر سیاسی رهیافت ها و رویکردهای مختلفی وجود دارد. رهیافت مطلوب پژوهش رهیافتی است که آن را مشارکت سیاسی واکارگزارانه(حداکثری مشروط) می نامد و به مدخلیت موثر همزمان و همنواخت مولفه های دینی و مولفه های مردمی در ایجاد و قوام دولت دینی(در نگرش قرآنی) باور دارد. پرسش آن است که مفاهیم و عناصر قوام بخش نظریه مطلوب مشارکت سیاسی در قرآن که به صورت پیش فرض مشارکت سیاسی واکارگزارانه(حداکثری مشروط) است کدامند؟ فرضیه مقاله بر اساس روش تفسیر موضوعی درصدد پاسخ بدین پرسش و یافتن مفروضه های این رهیافت در موضوعاتی چون قلمرو دین، رابطه دین و سیاست و دین و دولت، کرامت انسان، خلافت انسان، تکثر سیاسی و آزادی سیاسی است. نتایج رویکرد برگزیده پژوهش به جامعیت دین و قرآن در بستر قلمرو اعتدالی انفکاکی و جامعیت منابع؛ در هم تنیدگی دین و سیاست، کرامت ذاتی انسان که به پذیرش خلافت نوعیه مشککه منتهی می شود؛ تکثر سیاسی به معنای کثرت در وحدت از نگاه اسلامی در چارچوب قانون مندی های نظام دینی؛ و آزادی سیاسی اسلامی که مجالی فراخ داشته و از حقوق شهروندان است، همراه با ضابطه های دینی و اخلاقی؛ از نتایج مقاله به عنوان ارکان نظریه مشارکت سیاسی واکارگزارانه(حداکثری مشروط) است.
۳۳۲.

بررسی اثرات فناورهای ارتباطی و رسانه ای دیجیتالی بر مشارکت سیاسی جوامع روستایی با تاکید بر پیام رسان های داخلی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان ملکان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 121 - 146

کلیدواژه‌ها: مناطق روستایی شبکه های اجتماعی مشارکت سیاسی شهرستان ملکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۶۰
مفهوم مشارکت سیاسی دربرگیرنده گروهی از راهبرد ها، مفاهیم، اندیشه ها و سازمان های نوینی است که تأمین کننده نیازهای اجتماعی است. از طرفی شبکه های اجتماعی در ارتقا و یا کاهش شاخص های آن نقش بسیار موثر دارند زیرا میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر فضاهای روستایی، تصویر متفاوت و متنوعی را ارئه می دهد که تحقیق حاضر سعی داشت جنبه مشارکت سیاسی ساکنین را در نواحی روستایی مورد مطالعه، بررسی کند. تحقیق برمبنای هدف کاربردی و از حیث امکان کنترل متغیرها، از نوع تحقیقات شبه تجربی بود، زیرا با توجه به پس رویدادی بودن تحقیق امکان کنترل متغیرها به نحو کامل وجود ندارد. در این تحقیق با مطالعه ادبیات نظری و تحقیقات گذشته، متغیرها و ابعاد تحقیق در 3 بعد کلی مشخص گردید. نگرش انتخاباتی، تاثیرپذیری از کاربران و رفتار انتخاباتی که تفسیر آن در کلیّت مشارکت سیاسی در نواحی روستایی شهرستان ملکان، مورد توجه بود. نتایج حاکی از آنست که بیشترین معیار نگرش انتخاباتی و کم اهمیت ترین معیار رفتار انتخاباتی در تبیین و پیش بینی متغیر وابسته(مشارکت سیاسی) نقش دارد. تحقیق توجه به شبکه های اجتماعی را در قالب افزایش اثرات آن و بهبود معیارهای مشارکت سیاسی در نواحی روستایی مورد مطالعه بیان می دارد.
۳۳۳.

رابطه مجالس روضه زنانه و رفتارهای سیاسی - اجتماعی زنان تهرانی در دوره قاجار(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۳شماره ۳ (پیاپی ۵۹) 131 - 151

کلیدواژه‌ها: زنان تهرانی مشارکت سیاسی اجتماعی حرکت اعتراضی زنان استعمار استبداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۴۵
در دوره قاجار در اوج غیر سیاسی بودن جوامع شرقی، رفتارهای اعتراض جمعی بر علیه حکومت یا استعمار از زنان تهرانی در گزارش های تاریخی متعدد ثبت شده که نیازمند تحلیل است. نوشتار حاضر با روش «اسنادی و تحلیل تاریخی» درصدد بررسی این نوع رفتارهای زنان تهرانی برآمده و با توجه تحلیل هایی که در این خصوص ارائه شده و با توجه به مطالعات جامعه شناسی تاریخی ایران معاصر، به این نتیجه رسیده که تمام تحلیل های موجود ناقص است و توان تبیین این پدیده را ندارد و در عوض، مجالس روضه زنانه با ارائه الگو و گروه مرجع مناسب، ارائه انسجام اجتماعی و آگاهی بخشی می تواند بیشترین نقش را در حرکت های مترقیانه زنان تهران داشته باشد.
۳۳۴.

الگوی مطلوب فرهنگ سیاسی کاربران رسانه های نوین در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 142 - 109

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سیاسی اعتماد سیاسی سواد رسانه عدالت سیاسی مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۹
هدف از این پژوهش ارائه الگویی مطلوب از فرهنگ سیاسی برای کاربران رسانه های نوین در ایران بوده است. میدان این پژوهش شامل اساتید، صاحب نظران و خبرگان علوم سیاسی و علوم ارتباطات (ارتباطات سیاسی) و جامعه شناسی سیاسی است که به روش گلوله برفی انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات و داده های پژوهش از سه روش مرور نظام مند متون و ادبیات موضوع، مصاحبه اکتشافی و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پنل دلفی در سه دور اجراشده است. بر اساس نتایج، مؤلفه های اعتماد سیاسی، عدالت سیاسی، مشارکت سیاسی، سواد رسانه و سیاست، جمع گرایی، قانون-مداری، اخلاق مداری، نگرش به مردم سالاری، مدارا و رواداری؛ و دوری از افراط و تفریط به عنوان اصلی ترین مؤلفه های فرهنگ سیاسی مطلوب شناخته شدند که در الگویی چهاربعدی شامل ساختاری/ زمینه، نگرشی/ درونداد، هنجاری-ارزشی/ فرایند و رفتاری/ برونداد جایگذاری و ارائه شدند. الگوی مطلوب از فرهنگ سیاسی که در این پژوهش ارائه شد، شامل 4 بعد، 10 مؤلفه و 94 شاخص اساسی بود. 
۳۳۵.

مسئله انتخابات مجلس شورای ملی در منطقه بهبهان و کهگیلویه پیش از اصلاحات ارضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات تاریخ اجتماعی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 29-57

کلیدواژه‌ها: انتخابات مجلس شورای ملی کهگیلویه بهبهان مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۴۶
انتخابات مجلس شورای ملی ازجمله رویدادها و جریاناتی بود که مردم منطقه کهگیلویه و بهبهان که بر پایه سلسله مراتبی خاص در ساختار ایلی و نوعی نظام اجتماعی محلی گذران زندگی می کردند با آن مواجه شدند. ساختار ایلی-عشیره ای، نظام ارباب رعیتی و توجه مردم عادی به بزرگان باعث می شد تا پیش از اصلاحات ارضی برگزاری انتخابات بر سه محور تأثیرگذار حکومت مرکزی، خوانین و متنفذین محلی صورت پذیرد. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد است با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و آرشیوی ماهیت مشارکت مردم در انتخابات دوره های سوم تا بیستم مجلس شورای ملی در منطقه بهبهان و کهگیلویه را تبیین کند. پرسش اصلی این است که: ساخت قومی- قبیله ای و نظام اجتماعی و سیاسی حاکم بر منطقه، در سیر تحول انتخابات این حوزه انتخابیه پیش از اصلاحات ارضی چه تأثیری داشته است؟ دستاورد پژوهش حاکی از این است که به سبب آشنا نبودن بسیاری از مردم با ماهیت و کارکرد انتخابات، این مهم توسط خوانین، متنفذین محلی و دخالت دولت مرکزی صورت می گرفت و رفتار انتخاباتی مردم به واسطه این سبک زندگی و عدم شناخت کافی از کارکرد مجلس شورای ملی، تحت تأثیر وابستگی های قومی و قبیله ای و تحت نفوذ قدرت های محلی حاکمِ در نظام ایلی بود. ازاین رو، مطابق با نظریه گابریل آلموند، فرهنگ سیاسی مشارکتی در مناطق کهگیلویه محدود و در منطقه بهبهان تبعی بود و موجبات انزوا و عدم کارایی مردم منطقه در تصمیم گیری ها و دگرگونی های سیاسی اثرگذار می شد. کلیدواژه: انتخابات، مجلس شورای ملی، پهلوی، کهگیلویه، بهبهان، مشارکت سیاسی.
۳۳۶.

مطالعه ی جامعه شناختی رابطه عوامل اقتصادی با میزان مشارکت سیاسی شهروندان بالای 25 سال در شهرستان اسفراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال ۱۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۱) 55 - 90
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۰
تاریخ حیات انسان تاریخ همکاری و مشارکت است. زمانی که انسان دریافت با تجمیع توان خود می تواند بر مشکلات فائق آید، مشارکت زاده شد. مشارکت عبارت است از حضور و دخالت آگاهانه، داوطلبانه، متعهدانه و خلاق اقشار مختلف جامعه در تصمیم گیری، برنامه ریزی، تأمین منابع، اجرا و نظارت بر فعالیت ها به منظور بهره مندی از منابع مادی و معنوی آن ها. مشارکت سیاسی یکی از ابعاد مهم مشارکت است که مشروعیت سیاسی، توسعه، پیشرفت و کارآمدی هر کشور در گرو آن است و کاهش آن در برنامه ریزی های اساسی برای اداره ی جامعه و ثبات و سازماندهی اجتماعی اختلال ایجاد می کند و با ایجاد تنش ها و بحران ها از انجام برنامه های توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ممانعت به عمل می آورد؛ بنابراین، تلاش در جهت تحقق هر چه بیشتر آن از اهم امور است که نیاز به شناخت و مطالعه ی علمی عوامل تأثیرگذار بر آن دارد. هدف از انجام این پژوهش مطالعه ی نقش عوامل اقتصادی افراد بر میزان مشارکت سیاسی آنان است. تحقیق حاضر به روش پیمایشی و با مطالعه بر روی نمونه ی متشکل از 383 نفر از افراد بالای 25 سال ساکن در شهرستان اسفراین که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند، انجام گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که  وضعیت اقتصادی بر مشارکت سیاسی تأثیرگذار است و هر چه وضعیت اقتصادی افراد بهتر باشد، میزان مشارکت سیاسی آنان بیشتر است؛ اما بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی افراد و مشارکت سیاسی آنان رابطه ی معناداری یافت نگردید.  همچنین یافته ها نشان می دهد شغل، تحصیلات و جنسیت  افراد نیز بر میزان مشارکت سیاسی اثرگذار است.
۳۳۷.

واکاوی مفهوم مشارکت سیاسی در قرآن کریم با تأکید بر سازوکار انتخابات

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 121--144

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مشارکت سیاسی انتخابات مردم سالاری دینی جامعه ایمانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۳۰
هدف پژوهش حاضر واکاوی مفهوم مشارکت سیاسی در قرآن کریم است، در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی بر سازوکار انتخابات متمرکز شده است. برداشت های نظری و مسائل عملی ایجاد شده به دلیل تعدد مسیرهای مشارکت سیاسی مومنین گوناگون است، با این همه یافته های پژوهشی برآمده از مبانی دینی و قرآنی نشان می دهد محقق کردن مردم سالاری دینی یک ضرورت ایمانی است که انتخابات یکی از روش های امروزی در جهت اجرایی ساختن آن است؛ در این بین مسائلی پیش می آید که راه های محقق سازی مشارکت سیاسی را درگیر ابهام می سازد. در مقاله پیش رو به واکاوی مفهوم مشارکت سیاسی با در نظر گرفتن اصول و مبانی قرآنی پرداخته شده است و در این فرآیند با تاکید بر روش مرسوم و متداول انتخابات، سازگاری و تطبیق آن در متن جامعه ایمانی برای تحقق مطلوب مشارکت سیاسی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
۳۳۸.

رویکردهای جکهوری اسلامی ایران به مشارکت سیاسی به عنوان زیربنای مشروعیت سیاسی با تاکید بر نقش احزاب و تبیین ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۰) 304 - 315

کلیدواژه‌ها: انتخابات جمهوری اسلامی ایران مشارکت سیاسی هویت فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۱۴
مشارکت سیاسی، به عنوان یکی از اصول اساسی در نظام های دموکراتیک، نقش بسیار مهمی در توسعه و پایداری جوامع دارد. در جمهوری اسلامی ایران نیز، مشارکت سیاسی به عنوان اصلی مهم در قانون اساسی تأکید شده و برای تحقق اهداف و ارزش های انقلاب اسلامی بسیار حائز اهمیت است. لذا این تحقیق به بررسی مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران و کارکردهای آن با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای پرداخته است. بر این اساس پنج کارکرد اصلی مشارکت سیاسی شامل تقویت نقش زنان و مشارکت آن ها در صحنه های فرهنگی و اجتماعی، تقویت هویت فرهنگی، تقویت فعالیت احزاب و جریان های سیاسی، بسترسازی فرهنگی برای مشارکت مردم در امور کشور و درنهایت تقویت تقاضاهای اجتماعی و سیاسی مورد ارزیابی قرار گرفت و این فرضیه مطرح شد که مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران زمینه ساز گسترش کارکردهای مذکور است. در این راستا، به بررسی مفهوم مشارکت سیاسی و اهمیت آن در جمهوری اسلامی ایران و نیز کارکردهای آن پرداخته شد و تأثیر آن بر توسعه دموکراسی، نظام سیاسی، جامعه مدنی و حقوق اجتماعی و سیاسی مردم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در جمهوری اسلامی ایران مشارکت سیاسی در قالب شرکت در انتخابات و دیگر فعالیت های مشارکت جویانه کارکردهای مدنظر در این تحقیق را در برداشته است و این امر دلیلی بر وجود مشروعیت سیاسی در نظام است. لذا نتایج این تحقیق می تواند درک عمیق تری از نقش و اهمیت این مشارکت و تأثیر آن بر توسعه و پیشرفت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور را برای سیاست گذاران این حوزه فراهم کند.
۳۳۹.

مفاهیم و کارکردهای مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۵۱) 560 - 572

کلیدواژه‌ها: مشارکت مشارکت سیاسی ساختار حاکمیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۴
مشارکت سیاسی از جمله مفاهیم مهم در مباحثات اجتماعی و جامعه شناسی سیاسی می باشد. به هر میزانی که مشارکت سیاسی تقویت شود، به همان میزان مشروعیت سیاسی نیز قوی تر می شود. در جمهوری اسلامی ایران، مشارکت سیاسی به عنوان زیربنای مشروعیت سیاسی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. پس از پیروزی انقلاب، ضرورت مشارکت مردم نه تنها کاهش نیافته، بلکه بر اهمیت آن افزوده شده است. در قانون اساسی کشورمان، اصول متعددی وجود دارد که برمشارکت همه جانبه مردم در امور سیاسی جامعه اسلامی، تصریح و تاکید کرده است. با توجه به این امر، سوال اصلی مقاله ی حاضر این گونه مطرح شده است که رویکردهای جمهوری اسلامی ایران به مشارکت سیاسی(با تاکید بر نقش احزاب) چگونه بوده است؟ که این فرضیه محوری مطرح شده است که بعد از انقلاب اسلامی احزاب حد واسط بین مردم و مسئولین عمل کرده که این امر زمینه ساز تقویت مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران شده است. نظام جمهوری اسلامی ایران با دگرگونی سیاسی اجتماعی و فرهنگی در جامعه به رشد و گسترش نهادهای مردمی پرداخته و زمینه های مشارکت سیاست مدنی را در فرآیند تصمیم گیری، سیاستگذاری و اداره جامعه فراهم نموده است و رهبران نظام بر آن تأکید نموده اند. نوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.
۳۴۰.

بررسی مشارکت سیاسی زنان در انقلاب های منطقه الجزایر و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۲) 114 - 128

کلیدواژه‌ها: زنان الجزایر ایران انقلاب مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۲۳
یکی از مشکلاتی که توسعه با آن مواجه است این است که برنامه های توسعه کور جنسیتی است و به مقوله جنسیتی (زنان) توجه نمی شود. به دلیل عدم توجه به ملاحظات جنسیتی در برنامه های توسعه، اجرای این برنامه ها منجر به افزایش نابرابری ها و حتی فقر در میان زنان شده است. بنابراین امروزه فقر به یک مقوله زنان تبدیل شده است. علیرغم اینکه زنان نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند، انتظار می رود این قدرت بزرگ با حضور فعال در بسیاری از فعالیت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطابق با مردان، چرخ های جامعه را به حرکت درآورد. با این حال اغلب در طول تاریخ، فرصت ها و فرصت های اجتماعی زنان به گونه ای تقسیم نشده است که بتوانند به راحتی در سناریوهای زندگی مشترک با مردان ظاهر شوند و بدون محدودیت جنسیتی ایفای نقش کنند، لذا هدف تحقیق حاضر بررسی تظبیقی نقش و مشارکت زنان در انقلاب الجزایر و اسلامی ایران است. نتایج تحقیق نشان می دهد که موانع و مشکلات بر سر راه مشارکت سیاسی زنان را می توان به دو دسته محدودیت ساختاری و محدودیت های غیر ساختاری تقسیم کرد. . در مورد موانع ساختاری می توان به نظام سیاسی، عوامل فرهنگی و دلایل آموزشی اشاره کرد. محدودیت های تحصیلی زنان نیز مهم ترین مانع غیر ساختاری است.