مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی

هدف: هدف این پژوهش تحلیل داده های حاصل از آزمون های عملی سازمان سنجش با استفاده از مدل راش چندوجهی و مقایسه آن با نتایج حاصل از تحلیل های کلاسیک است. روش پژوهش: روش پژوهش کمی و از نوع توصیفی-تحلیلی است. مشارکت کنندگان شامل تمامی داوطلبان رشته آهنگسازی حاضر در آزمون عملی سُرایش بودند. داده مورد تحلیل از فرم های ارزیابی پر شده توسط چهار ارزیاب برای هر داوطلب بدست آمده است. یافته ها: یافته نشان می دهد اگر چه ضریب همبستگی میان ارزیاب ها بالا بوده (بیش از 90/0)، توافق ارزیاب ها براساس ضریب کاپا، در حد متوسط است. همچنین براساس نتایج راش چند وجهی، پارامتر سخت گیری ارزیاب ها در حد متوسط بوده است. نتیجه گیری: تمایز بین ضریب همبستگی و کاپا، نشان می دهد که نمی توان از هر یک از این شاخص ها به تنهایی برای تحلیل ارزیاب استفاده کرد، همچنین این ضرایب، وضعیت گروهی ارزیاب ها را نشان می دهند در حالی که راش چند وجهی وضعیت هر یک از ارزیاب ها را نشان می دهد. نتایج راش چند وجهی نشان داد که ارزیاب ها دچار خطای سخت گیری و سهل گیری نیستند.

هدف: تحقیق حاضر ابعاد سیاست گذاریِ علمی در آموز عالی ایران را از دیدگاه اعضای هیئت علمی موردمطالعه قرار داده است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر از نوع کیفی و به طور خاص راهبرد پدیدارشناسی بکار گرفته شد. مشارکت کنندگان تحقیق استادان چندین دانشگاه دولتی در کشور بودند. با شیوه نمونه گیری ترکیبی ( هدفمند و گلوله برفی) با 15 نفر از این استادان به عنوان نمونه، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد.  داده ها پس از پیاده سازی به شکل استقرائی و به شیوه کدگذاری دو مرحله ای بارنی گلیزر (1999) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که مفهوم سیاست گذاری علمی در آموزش عالی ایران می تواند شامل تصحیح قوانین، تغییردادن ساختارهای دانشگاهی، تأکید بر دانش عملی و مهارت محوری، پیوستگی صنعت و دانشگاه، روزآمدسازی برنامه های درسی، پاسخگویی اثربخش در راستای مسائل جامعه، فرهنگ سازمانی نوگرایی، حفظ خودگردانی دانشگاه، رشد منابع اقتصادی خودکفا و تثبیت نظام تضمین کیفیت باشد. نتیجه گیری:  مفهوم سیاست گذاری علمی مناسب در آموزش عالی سبب برنامه ریزی آینده نگارانه دانشگاه ها و پیش بینی نیازهای فعلی خود و مسائل پیش روی جامعه و دانشگاه ها در آینده می گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد ارزیابی کیفیت فرایند پژوهش در دانشگاه از دو منظر پیشینه های پژوهشی و دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه شیراز انجام گردید. روش پژوهش: به منظور تحقق هدف پژوهش با رویکرد پژوهش های کیفی، در مرحله اول به بررسی پیشینه نظری و پژوهشی مبحث ارزیابی کیفیت فرایند پژوهش در نظام دانشگاهی و در مرحله دوم مصاحبه های عمیق با اعضای هیات علمی دانشگاه شیراز پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش در مرحله دوم اساتید دانشگاه شیراز مشتمل بر 610 نفر (در سال 1400) بوده که براساس روش نمونه گیری ملاکی و اشباع نظری، تعداد 24 نفر از اساتید گروه های آموزشی فنی- مهندسی، کشاورزی، انسانی و علوم پایه که حداقل درجه دانشیاری در حوزه تخصصی خویش را داشته و در 5 سال اخیر به عنوان پژوهشگر برگزیده استانی و یا کشوری تعیین شده اند، بر حسب مورد مطالعه، انتخاب و با آنان مصاحبه عمیق به عمل آمد. یافته ها: مجموع یافته های حاصل از این پژوهش، کیفیت فرایند پژوهش در دانشگاه را در دو مولّفه «کیفیت ارکان پژوهش» و «کیفیت نگارش پژوهش» و به ترتیب در 5 شاخص «هدف گذاری پژوهش»، «روش پژوهش»، «منابع پژوهش»، «رعایت ساختار نگارشی» و «رعایت الزامات فرایندی» مجموعاً در 18 نشانگر شناسایی نمود. نتیجه گیری: رعایت مولفه ها و شاخص های کیفیت فرایند پژوهش در نگارش مقالات علمی، نه تنها به ارائه تصویری حرفه ای و منسجم از پژوهشگر و پژوهش او می انجامد؛ بلکه به داوران در ارزیابی دقیق تر، منصفانه تر و عینی تر مقاله کمک می کند و در نهایت منجر به ارتقای کیفیت فرایند ارزیابی پژوهش در نظام دانشگاهی خواهد شد واژه های کلیدی: ارزیابی کیفیت، فرایند پژوهش، کیفیت فرایند پژوهشی، پژوهش در نظام دانشگاهی.

هدف: این مطالعه به بررسی رابطه بین کیفیت آموزش الکترونیکی و پریشانی روان شناختی در دانشجویان می پردازد. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر کمی می باشد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان دانشگاه شاهد است که تعداد آنها 6852  بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 610 نفر تعیین گردید. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد که بین سهولت دسترسی در فضای مجازی و پریشانی روان شناختی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد و شدت رابطه در حد متوسط می باشد (426/0-)، بین زیر ساخت های یادگیری الکترونیکی و پریشانی روان شناختی رابطه منفی و معنی داری وجود دارد و شدت رابطه در حد (302/0-) بوده است، بین تعاملات در فضای مجازی و پریشانی روان شناختی هم رابطه منفی و معنی داری وجود داشته است و شدت رابطه در حد متوسط بوده است (399/0-)،  بین کیفیت محتوای مطالب ارائه شده در فضای مجازی و پریشانی روان شناختی هم رابطه مثبت و معنی داری وجود داشته و شدت رابطه در حد متوسط بوده است (423/0-) براساس نتایج بین کیفیت آموزش الکترونیک و پریشانی روان شناختی دانشجویان رابطه منفی و معنی داری داشته است (447/0-). نتیجه گیری: دانشجویانی که آمادگی کمتری برای یادگیری آنلاین داشتند، تنش های روانشناختی بیشتری در حین یادگیری الکترونیکی را تجربه کردند. یافته های پژوهش بر ضرورت توانمند سازی دانشجویان برای یادگیری آنلاین، غربالگری اختلالات روانشناختی و تامین منابع حمایت های و مشاوره ای جهت ارتقاء سلامت روانی دانشجویان تاکید می نماید.

هدف: هدف اصلی پژوهش شناسایی خدمات ارائه شده دانشگاه به دانشجویان و تأثیر آن بر عملکرد آنان با تأکید بر نقش میانجی ارزش ادراک شده خدمات است. روش پژوهش: این پژوهش با رویکرد آمیخته انجام شد. نمونه گیری در بخش کیفی با روش هدفمند و مصاحبه با 14 نفر از خبرگان دانشگاه ها انجام گرفت. اعتبار داده ها از طریق بازبینی مشارکت کنندگان و پژوهشگران خبره صورت گرفت. حجم نمونه در بخش کمی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سهمیه ایی و از طریق فرمول کوکران 384 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام برآورد شد. جمع آوری دادها با استفاده از پرسشنامه تدوین شده بر اساس یافته های بخش کیفی صورت گرفت. روایی پرسشنامه بر اساس نظر خبرگان و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ 80% محاسبه گردید. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از کدگذاری سه گانه و در بخش کمی از آزمون سوبل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد خدمات آموزشی، پژوهشی، اداری و رفاهی، از خدمات حائز اهمیت ارائه شده توسط دانشگاه است وجهت ارائه خدمات دانشگاه ها به مهارت های دانشی، ارتباطی و مدیریت زمان نیازمندند. عملکرد دانشجویان در قبال خدمات دریافت شده از سوی دانشگاه در قالب رضایت، وفاداری و رفتار شهروندی آکادمیک شناسایی شد. در ادامه نیز نتایج نشان داد که ارزش ادراک شده خدمات دانشگاهی بر رابطه میان خدمات ارائه شده دانشگاه و عملکرد دانشجویان نقش میانجی دارد. نتیجه گیری: نتیجه این تحقیق نشان می دهد که دانشجویان از طریق درک ارزش و اهمیت خدماتی که در دانشگاه دریافت کرده اند نسبت به آن ها واکنش نشان می دهندکه به صورت عملکرد دانشجویان در قالب مشتری قابل بررسی است.

هدف: اصطلاح «دانشجویان غیرسنتی» معمولاً به فراگیرانی با ویژگی های اجتماعی- جمعیت شناختی خاص که با دانشجویان سنتی در آموزش عالی متفاوت هستند گفته می شود. حضور فزاینده دانشجویان غیرسنتی در کلاس های دانشگاهی چالش ها و فرصت های منحصر به فردی را به همراه دارد. با وجود افزایش تعداد دانشجویان غیرسنتی تحقیقات اندکی در سطح بین المللی به نحوه تعامل استادان با این دانشجویان پرداخته اند. هدف این پژوهش بررسی سطح شناخت، نگرش و رفتار اعضای هیأت علمی دانشگاه کردستان نسبت به دانشجویان غیرسنتی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر با رویکردی کمّی و به شیوه توصیفی- پیمایشی انجام گرفت. نمونه 164 نفر از اعضای هیأت علمی تمام وقت بودند که با شیوه نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه 42 گویه ای اقتباس شده خارجی بود. مُدل تحلیل عاملی حاکی از پایایی و روایی مطلوب پرسش نامه بود. یافته ها: مُدل تحلیل عاملی پرسش نامه حاکی از پایایی و روایی مطلوبی بود. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که متغیرهای جمعیت شناختی استادان با میزان شناخت، نگرش و رفتار اعضای هیأت علمی با دانشجویان غیرسنتی همبستگی نداشتند. اما بین سطح شناخت استادان از دانشجویان غیرسنتی با نگرش و رفتار نسبت به آنان همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. یعنی، استادانی که شناخت بهتری از ویژگی های دانشجویان غیرسنتی داشتند نگرش مثبت تر و رفتار منعطف تری نیز با آنان داشتند. نتایج آزمون تی گویای آن بود که بیشتر استادان روش های تدریس خود را برای پاسخ گویی به نیازهای یادگیری دانشجویان متنوع تعدیل کرده اند. نتیجه گیری: پژوهش حاضر از اشارات کاربردی مفیدی برخوردار بود. نخست اینکه یافته ها نوعی دوگانگی در تجربیات اعضای هیئت علمی با دانشجویان غیرسنتی را برجسته می سازد. در حالی که دانشجویان غیرسنتی غنای بیشتری به محیط کلاس می آورند، نیازهای آن ها استادان را ملزم به تغییر روش های سنتی آموزش می کند. این انعطاف پذیری، اگرچه مفید است اما می تواند برای استادانی که از حمایت کافی نهادی برخوردار نیستند، فشار ایجاد کنند دوّم، نتایج پژوهش بر اهمیت ترویج و افزایش برنامه های توسعه حرفه ای در زمینه یادگیری بزرگسالان و دانشجویان غیرسنتی تأکید دارد.