درخت حوزه‌های تخصصی

یکى از مباحث مهمى که در چند دهه اخیر میان روشنفکران و نواندیشان از یک طرف و در میان اندیشمندان دینى از طرف دیگر به صورت جدى مطرح بوده، بحث «اصلاح‏گرى‏» مى‏باشد . آرا و اندیشه‏هاى مختلفى در این باره مطرح شده است که موجب ابهام مفهوم «اصلاح‏» و اصلاحات گشته است . بنابراین، نوشتار حاضر کوششى است در جهت‏شفاف سازى مفهوم اصلاحات و مشخص کردن مرزهاى اصلاح‏گرى از دیدگاه اسلامى و غربى و نقدى بر اصلاحات غربى از منظر تفکر و گفتمان اصلاحات دینى، به نظر نگارنده، اصلاح‏گرى امام على علیه السلام و همچنین اصلاح‏گرى امام حسین علیه السلام، دو الگوى اساسى در باب اصلاح‏گرى اسلامى مى‏باشد . از این رو، در این مقاله بیشترین تاکید در مورد اصلاحات اسلامى، بر اصلاح‏گرى آن دو بزرگوار باشد . این مقاله، پس از تعریف اصلاحات و ضرورت آن در تفکر دینى، به اندیشه اصلاحى در غرب و سپس به اصلاحات اسلامى مى‏پردازد و در ادامه، برخى از مهمترین ویژگیها و مؤلفه‏هاى اصلاحات اسلامى (علوى - حسینى) و غربى بر مى‏شمارد . مهمترین مؤلفه‏هاى اصلاحات غربى، «دین زدایى‏» ، «سکولاریزم‏» و «فردگرایى‏» ، مى‏باشد . در مقابل، در اصلاحات اسلامى، «اهتمام به دین‏» ، «نفى سکولاریزم و تشکیل حکومت دینى‏» و «حق محورى‏» از ویژگیهاى اصلى آن مى‏باشد .

نگارنده در این نوشتار با پرداختن به ضرورت حفظ وحدت امت اسلام، به طور مختصر، شرایط سیاسی زمان آیت الله شیخ عبدالکریم حائری را بازگو می کند. در بخش اول مقاله، به زندگینامه شیخ عبدالکریم حائری از تولد تا وفات و نیز برخی آثار مکتوب ایشان اشاره شده است. در ادامه، این نوشتار به بیان خصوصیات بارز اخلاقی ایشان می پردازد، در بخش اصلی مقاله با اشاره به تاسیس حوزه علمیه قم توسط ایشان و اتفاقات سیاسی ، اجتماعی بعد از تاسیس حوزه از چگونگی رویارویی شیخ با این مسائل و از جمله مطرح شدن آموزه رجعت و پاسخ ایشان به استفتایی در این مورد، سخن به میان آمده است. این نوشتار در پایان با تکیه بر تصریحات امام خمینی(ره) به ذکر برخی تلاشهای فرهنگی و اجتماعی آیت الله حائری می پردازد...