فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۲۲۹ مورد.
بررسی تطبیقی تصویر زن در ادب فارسی و نگاره های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
اسلام و از نگاه ادیبان و عارفان مسلمان است که منبع الهام هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. سیمای زن در نگاره ها مبین توجه نگارگر به حقیقت زیبایی معنوی او و مبتنی بر توصیفات ادبی و عرفانی از اوست. این تصویر زیبا، گذشته از وجه ظاهری، کنایتی از معنای عرفانی این توصیفات نیز است؛ چنان که ترسیم چشم زیبا مصور مقام نظاره حق، و لب زیبا نشان دهندة مقام حکایت دل و بیان سِرّ درون، با تمسک به گفت وگو یا تبسم است.
این مقاله با بررسی اشعار فارسی و مصادیقی از آثار نگارگری اصیل ایران، زمینه مطالعه در چگونگی انطباق معیارهای زیبایی شناسانة نگارگران با تعاریف ادبی و عرفانی از وجود زن را فراهم می آورد و نشان می دهد که نگارگران چگونه درصدد بیان تصویریِِ خصایص مطلوب در وجود زنان بر مبنای تفکر اسلامی جاری در ادبیات ایران بوده اند.
انگلیسیسم در فرانسه از دیدگاه جامعه شناسی زبان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشته اند. هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همه جانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسی ست که نقش فرادست و قرض دهنده را ایفا می کند. هدف این مطالعه بررسی پدیده انگلیسیسم در فرانسه امروز است. این مقاله ضمن معرفی، توصیف و تبیین پدیده انگلیسیسم، علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است. سپس به واکنش ها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج آن در فرانسه پرداخته و در پایان نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده کرده است. نخست داده های لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانه های جمعی، و سایت های معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهدکه در قرض گیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درون زبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برون زبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسوی ها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگ تری دارد. در واقع نگرانی های موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرض گیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور بر جامعه فرانسه است.
جنسیت و نقش های اجتماعی در مجلات کودکان (آزمون نظری نقش تالکوت پارسونز)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف و انگیزة انجام این پژوهش شناسایی و مقایسة نقش های اجتماعی زن و مرد در مجلات کودکان و نوجوانان است. بنابراین، سعی شده تا زنان و مردان داستان های مجلات در قالب شانزده نقش معرفی شدة پارسونز و از نظر ویژگی های شخصیتی، وضعیت طبقاتی که در داستان بدان اشاره شده، نوع تفریح، فعالیت های سیاسی، تصمیم گیری، مهربانی، ایمان، زیبایی و جزآن با یکدیگر مقایسه شوند. بررسی متغیرهایی چون جنسیت نویسنده و تصویرگر بر ارائة تصاویر و نقش های اجتماعی هدف دوم تحقیق است. نمونة آماری در این تحقیق شامل تمامی داستان های مجلات دوست، دانش آموز و نوآموز و شامل 117 داستان است که به شیوة تصادفی انتخاب شده اند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تبیینی یعنی مطالعة داستان های مجلات و شناسایی مقولات مطرح شده در آن ها و تکنیک تحقیق، تحلیل محتواست. داده های مورد نیاز توسط پرسشنامة معکوس جمع آوری شد. سپس، فرضیه ها با برنامة نرم افزاری SPSS به وسیلة آزمون کی دو (مربع کای) تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهشی نشان داد که زنان برعکس مردان غالباً نقش های عادی برعهده دارند تا نقش های بانفوذ، کمکی یا راهبردی. علاوه بر این، بین جنسیت نویسنده و جنس با ایمان، جنس نقش اول داستان، فعالیت سیاسی مرد و نحوة کسب نقش مرد رابطه ای معنادار وجود دارد اما میان بقیة متغیرهای تحقیق رابطة معناداری مشاهده نشد. همچنین، مشخص شد که نقش زنان در این مجلات با نقش های متنوع و گستردة زنان در جامعة امروزی ایران سنخیتی ندارد.
برساخت گفتمانی هویت در کتاب های فارسی دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر مطالعه ی نحوه ی برساخت گفتمانی هویت در کتاب های فارسی دوره ابتدایی است. در این مطالعه با اتکا به نظریه لاکلائو و موفه به بررسی و تحلیل متون مورد نظر پرداختیم. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اگر دال اعظم در این متون دین است ولی منابع و عناصر هویتی دیگری نیز در این متون به چشم می خورد که هر یک به شیوه ای خاص درون گفتمان دینی مفصل بندی شده اند.
کنکاشی در سابقه تاریخی برخی واژگان گویش های رایج در آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مقاله حاضر با روش کیفی و با استفاده از اسناد و مدارک تاریخی و مصاحبه، به بررسی موضوع تغییر زبان پرداخته است. بنا بر یافته های پژوهش، بیشتر واژه های لوازم کشاورزی و منزل رایج در زبان ترکی کنونی به زبان ترکی نبوده و بیش از نیمی از آنها (ابزارآلات، میوه ها و سبزی ها) بین ترکی، تاتی، هرزنی و حتی فارسی مشترک است. از آنجایی که ترکان اقوامی کوچ رو بودند، به خاطر سبک زندگی خود، کمتر از ادوات کشاورزی و وسایلی که لازمه زندگی یکجانشینی است، استفاده می کردند. بررسی برخی از ویژگی های صرفی و نحوی بین زبان ترکی و گویش های تاتی و هرزنی تا حدودی ساختار دستوری مشابه آنها را نشان می دهد.
بررسی تأثیر قرآن بر اشعار غلام رضاخان ارکوازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این مقاله بررسی تأثیر قرآن بر اشعار شاعر شهیر کرد تبار، غلام رضا خان ارکوازی است. دیوان اشعار غلام رضاخان در میان مردم ایلام و استان های کرد زبان هم جوار، مشهور است. یکی از دلایل شهرت این شاعر تربیت صحیح خانوادگی و پرورش وی در یک محیط دینی و فراگیری آموزه های قرآن و تأثیر آن بر فکر و اندیشه ی وی بوده است.
چون این مقاله در صدد بیان تأثیر قرآن بر اندیشه ی شاعر و تبیین محیطی است که در آن پرورش یافته و زندگی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی خود را در آن جا گذرانده است؛ از این رو، طبق روش مرسوم با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی اسناد موجود و آثار منظوم شاعر، فرایند ابعاد مختلف زندگی وی به اختصار ترسیم شده است. بررسی ها نشان می دهد غلام رضا خان طی حکمی از سوی حسن خان ابوقداره( نوه ی اسماعیل خان) به ریاست کل طایفه ی ارکوازی منصوب شده است؛ ولی بعد ها مورد خشم و غضب والی پشتکوه قرار گرفته و خان دستور داده او را در غل و زنجیر کنند؛ و در زندان به او سخت گرفته اند. در نتیجه، فشار روحی، روانی و جسمی زندان باعث شده که برای تعدیل این سختی ها با خدا راز و نیاز کند و حاصل آن اشعار زیبایی است که با الهام از آیات قرآن سروده است.
نگاهی به عناصر بومی در شعر امروز شاعران ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یکی از مشخصه های فرهنگی جوامع کهن که خاصیت ماندگاری طولانی دارد و کمتر در معرض زوال قرار می گیرد، مقوله ی شعر و شاعری است. با توجه به ذوق و قریحه ی ذاتی زاگرس نشینان و سابقه ی کهن منطقه، شعر در میان مردم ایلام جایگاه ویژه ای دارد؛ چرا که آنان شعر را به مثابه ی میراثی نیاکانی حفظ کرده اند و معمولاً از آن در بسیاری از جنبه های زندگی خود بهره می گیرند.
از آن جا که شعر فارسی استان ایلام به ویژه طی چند دهه اخیر، ظرفیت های بالای خود را نشان داده و در همین راستای مجموعه ی شعرها و شاعران مطرح و برجسته ای را به قلمرو گسترده ی ادبیات کشور معرفی نموده است؛ این پژوهش می کوشد با استفاده از نظریه ی عناصر شعری محمدرضا شفیعی کدکنی در دوران شعر فارسی و دریچه ی عناصر بومی به کار گرفته شده توسط این شاعران، به شعر این استان نگاهی تحلیلی بیافکند. شفیعی کدکنی در این نظریه، شعر را در پنج حوزه ی عاطفه، تخیل، زبان، آهنگ و شکل مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. این بررسی که برروی حدود دوازده مجموعه انجام گرفته است، نشان می دهد که شاعران امروز ایلامی از عناصر بومی در اشعار خویش در حوزه های یاد شده، بهره برده اند؛ اما عنصر عاطفه رنگ و بویی بومی تر دارد.
رویارویی با فرهنگ اسلامی در آثار ادبای مسیحی عرب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در این مقاله با بهره گیری از نظریة شرق شناسی ادوارد سعید و غیریت سازی نظریة گفتمان، به رویارویی ادبای مسیحی عرب با فرهنگ اسلامی پرداخته و نشان داده شده است که نقش مسیحیان عرب در اسلام ستیزی و گسترش نفوذ فرهنگی غرب به دنیای عرب به خصوص مدیترانة عربی از جمله کشورهای مصر، سوریه و تونس قابل توجه و بسیار گسترده بوده است و بر غیریت سازی از فرهنگ اسلامی تأکید داشته اند. مهم ترین مصادیق برساختن هویت «غیر» از فرهنگ اصیل اسلامی عربی در استهزای فرهنگ و احکام اسلامی، قبح شکنی از معاصی و خطوط قرمز اسلام همچون روابط نامشروع و خودکشی و ترویج برخی آموزه های مسیحی مانند: اعتراف به گناه یا معرفی مسیحیت به عنوان دین آرامش و مدارا، بی دین کردن خط و زبان عربی، بازنمایی اسلام به منزلة دینی عقب مانده و مترادف با جهل و بی سوادی، تاریخ سازی و القای آغاز دوران رونق و ترقی با ورود فرهنگ غرب به جهان عرب و نیز تصویرسازی از غرب و مهاجمان متجاوز به مثابه پیام آوران تمدن و پیشرفت، برخی از راهبردهای ادیبان مسیحی عرب در تاریخ معاصر در قالب داستان ها و اشعار به شمار می رود.
سیمای جنگ تحمیلی در شعر شاعران فارسی سرای ایلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این مقاله بیان برخی از مضامین مرتبط با جنگ تحمیلی و وصف رشادت های مدافعان میهن اسلامی در شعر شاعران ایلامی است. یکی از رویدادهایی که بر شعر معاصر و به ویژه سروده های شاعران ایلامی تأثیر بسزایی داشته، جنگ تحمیلی است. نمادها و مضامین خاص جنگ چنان بر روح و فکر سرایندگان این دیار سایه انداخته، که کمتر اثری را می توان یافت عاری از این مؤلفه ها باشد. شهید، شهادت طلبی، جبهه، خاطرات جنگ، اُسرا، جانبازان، مفقودالاثرها و وصف شهرهای جنگ زده از مضامین عمده ی این نوع شعر شاعران ایلامی است. شاعران استان یا خود لحظات و رویدادهای جنگ را تجربه کرده اند یا بارها از دیگران شنیده و آثار آن را حس کرده اند؛ بنابراین، این حادثه جزء لاینفک روح و ضمیر آنان گشته و در اشعارشان ظهور یافته است. در این مقاله که به روش معمول مطالعات کتابخانه ای و استفاده از اسناد و آثار منظوم شاعران بومی استان به رشته ی تحریر درآمده، تلاش شده برخی از مضامین مرتبط با جنگ تحمیلی در سروده های فارسی شاعران استان ایلام بیان شود.
تحلیل کیفی نگرش توسعه ای در ادبیات عامیانه: با تأکید بر ضرب المثل های لری
حوزه‌های تخصصی:
توسعه یافتگی همواره یکی از دغدغه های جوامع در حال گذار بوده است. این جوامع در شناختن عوامل عقب ماندگی خویش به دلایل مختلفی متوسل شده اند. زبان و ادبیات عامیانه یکی از مواردی است که تجلی گاه لایه های زیرین شخصیت افراد است و از این دریچه می توان نگرش های افراد را نسبت به موضوع توسعه سنجید. برای بررسی نگرش توسعه ای لرستان از منظر فرهنگی رجوع به ضرب المثل های لری می تواند مبنای دقیقی را فراهم آورد. چارچوب نظری این تحقیق با استفاده از نظرهای متفکران دیدگاه نوسازی ساخته شده است. روش تحقیق در این مقاله، تحلیل محتوای تلخیصی است که در آن ضرب المثل ها به لحاظ مضمونی در مقوله های مختلف توسعه ای گنجانده شده و تعداد فراوانی ضرب المثل ها و هم جهت گیری مثبت و منفی مضمون هر یک از آن ها با توسعه واکاوی شده است. یافته ها نشان می دهد که به لحاظ تکرار، توصیه به عقل گرایی، ارزش های اخلاقی مؤید کار، گرایش به جمع گرایی، محافظه کاری و تقدیرگرایی در میان مثل ها، بیشترین تکرار را داشته اند. همچنین مقوله های ارزش های اخلاقی مؤید کار، عقل گرایی، جمع گرایی، دارای موارد مثبت بیشتری بوده و مقوله های محافظه کاری و سازگاری (عدم نیاز به پیشرفت)، تقدیرگرایی، جایگاه انتسابی، عام گرایی، نگاه به ثروت، نگاه جنسیتی و فردگرایی، دارای موارد منفی بیشتری هستند. در مجموع می توان گفت که غلبه ی مثل هایی با مضمون ناسازگار با توسعه، در میان ضرب المثل های لری بیشتر به چشم می خورد.
بررسی گفتمان های تجددگرا و نوسنت گرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله تحقیقی، با هدف بررسی گفتمان های تجددگرا و نوسنت گرای موسیقی در ایران معاصر (1385- 1285) به بررسی خصوصیات و عناصر اصلی شکل گیری و تکوین گفتمان های یاد شده پرداخته است تا ضمن تبار شناسی تاریخی و معرفی ویژگی های گفتمانی این دوره، تفسیر و بازشناسی معنا کاوانه ای از گفتمان های یادشده ارائه نماید. این مقاله، از منظر مطالعات فرهنگی و به کمک روش تحلیل تاریخی گفتمان، نشان می دهد که چگونه بستر های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر گفتمان های یاد شده، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم گذاشته اند. نتایج این مقاله، به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک تحلیل گفتمان و تبار شناسی تاریخی به دست آمده است. در این دوران، این گفتمان ها تحت تأثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر شکل گرفته و تکوین یافته اند. همچنین در این دوران، ورود موسیقی نظامی، انقلاب مشروطه، پروژه نوسازی رضاشاه، سفر روشنفکران به غرب، عوامل فراملی، برنامه نوسازی موسیقی قدیم ایران، برنامه اداره موسیقی کشور، تأسیس رادیو، تأسیس هنرستان های موسیقی و در نهایت عزل و نصب مین باشیان و وزیری، تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ایران و رشد محافل آکادمیک، نقاط عطفی در شکل گیری درون مایه های اصلی گفتمان های تجدد گرا و نوسنت گرا به شمار می آیند، یعنی قدرت شرحه شرحه، بر موسیقی اعمال شده است.