حمیدرضا گودرزی

انسان های بسیاری با فرهنگ های مختلف و در سنین متفاوت در مقطعی از زندگی خود، بر اثر قطع علائم حیاتی، تجارب نامتعارفی داشته یا حالات معنوی ویژه ای پیدا کرده اند. این تجربه گران، خود مدعی شده اند که در این تجارب، بدن را ترک کرده و وارد وادی فرامادی شده اند و پس از کسب تجارب یادشده، دوباره به بدن بازگشته اند. بر پایه هستی شناسی و انسان شناسی عرفانی که حضرت مثال را یکی از حضرات خمس و انسان را جامع حضرات و کون جامع دانسته و برای او قوایی همچون خیال قائل اند می توان تجارب مزبور را این گونه تبیین کرد: افراد یادشده با قطع یا کاهش علقه به بدن، به وساطت مثال متصل (مرتبه خیال انسان) به عالم مثال منفصل منتقل شده، صاحب تجاربی خاص شده اند. بر این اساس، تجربه گران آنچه را با مثال متصل در منفصل دیده یا شنیده یا لمس کرده یا چشیده یا بوییده اند، همگی با کمک حواس باطنی ایشان بوده است.

اندیشمندان در مورد رابطه عقل و دین نظرهای مختلفی دارند. آقای مردیها در کتاب دفاع از عقلانیت قائل به تقدم عقل بر دین در همه زمینه هاست و دلائل مختلفی ارائه کرده است. در بحث عقل و اثبات نبوت، ضعف عقل را رد نموده؛ در بحث عقل و صدق نبی، بر تقدم عقل بر دین تاکید کرده و فقط ابزار بودن عقل و وابستگی سایر منابع حتی وحی به آن را پذیرفته است. بنابراین معرفت دینی را نپذیرفته و عقل منبعی از سوی اصولیین را رد کرده است. اهم یافته های تحقیق با روش عقلی و نقلی: عقل ابزاری و منبعی تفاوت دارند. عقل منبعی به ضعف خود اعتراف کرده و از وحی طلب یاری می کند. تقدم فی الجمله عقل بر دین پذیرفته است نه بالجمله. عقل هم با توجه به حسن و قبح ذاتی و درک ملازمه عقل و نقل منبع است و هم ابزاری در کنار ابزارهای دیگر برای نیل به معرفت. به اعتبار اخذ معارف دینی از منابع گوناگون سخن از معرفت دینی صحیح می باشد.

یکی از عوامل مهم در افزایش میزان آسیب های اجتماعی وجود مناطق و مکان های جرم خیز است. پژوهش ها نشان می دهد میان میزان ارتکاب جرم و ویژگی های محل وقوع جرم رابطه معناداری وجود دارد. امروزه بافت های فرسوده در مناطق شهری و به ویژه کلان شهرها به محلی برای فسادهای اخلاقی، آسیب های اجتماعی، جرم و جنایت تبدیل شده اند. پژوهش در نواحی (۶) گانه و محله های منطقه (۱۴) شهرداری تهران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی و موردی است. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات با تکنیک سوات است. در این پژوهش جامعه آماری تعداد (۳۰) نفر از خبرگان و متخصصان مدیریت شهری در نظر گرفته شده اند. در اهداف آن مدیریت شهری و شناسایی مؤلفه ها و شاخص هایی مانند نظارت مطلوب در فضاها، نورپردازی، اختلاط مناسب کاربری ها، مسیر حرکتی مناسب، طراحی مناسب، نظارت اجتماعی، حس تعلق و حضور نیروی انتظامی موردبررسی و تحلیل قرار گرفتند. در تجزیه وتحلیل اطلاعات نقاط قوت، بالاترین و با اهمیت ترین عامل، «طراحی مناسب ساختمان ها» با میانگین وزنی (۳٫۸) است و عامل «اتحاد و نبود نزاع و کشمکش بین ساکنین محله» با میانگین وزنی (۳٫۵۶) کمترین اهمیت را داراست. هرچند که خود این عامل نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در بخش نقاط ضعف، «حضور نیروی انتظامی» بالاترین و با اهمیت ترین عامل تأثیرگذار به دست آمده است. در بخش فرصت ها، عامل «طراحی مناسب جاذبه های محله» با میانگین وزنی (۳٫۷۶) بالاترین عامل در بین فرصت ها تعیین شده است. در بخش تهدیدها، عامل «تجدید ساخت یا حذف فضاهای آسیب پذیر محله» بالاترین میانگین وزنی را به خود اختصاص داده است. میانگین وزنی این عامل (۳٫۹۳) است که به معنای حذف فضاهای آسیب پذیر محله از اولویت های مهم بافت فرسوده محسوب می شود.

بی شک افعال اخلاقی نیازمند ضمانت عملی هستند. ضمانت یا بیرونی است؛ مانند نظارت ها و کنترل ها؛ یا درونی است؛ مانند باورها و اعتقادات. باور به معاد، از جمله مهم ترین باورهایی است که ضامن اجرای اصول و افعال اخلاقی است. هدف این تحقیق نشان دادن کیفیت ضمانت معادباوری با روش عقلی نقلی است. تحقق عدالت در معاد، سوق دهنده ای قوی به سمت خوبی ها و اِعراض از بدی هاست. همچنین رسوایی اخروی و ایصال عذاب های اُخروی به فاعلِ امور قبیح، با توجه به حب انسان ها به ذات خود، عاملی بی نظیر در ترک زشتی هاست. همچنین اعتقاد به جهانی بی انتها و ابدی و مقایسه آن با دنیای فانی و زودگذر، ارزش را به جهان اخروی می دهد و دنیا و مافیها را در چشم باورمند به معاد کم ارزش، بلکه بی ارزش می کند. در نتیجه، خود را برای آن هزینه نمی کند. محبت به کمال مطلق و مواجهه با کامل مطلق در آخرت، عاملی بی همتا برای اعراض از بدی ها و موانع کمال است. چنین نتایجی که در سایه اعتقاد و باور به معاد حاصل می شود، ضمانت اجرای اخلاق خواهند بود.