سعید ملکی

سعید ملکی

مدرک تحصیلی: استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران
پست الکترونیکی: malaki@scu.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۱۶۲ مورد.
۱۴۱.

تحلیلی بر آسیب شناسی اکولوژیک شهری (نمونه موردی شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آلودگی هوا آلودگی صوتی توسعه پایدار شهر یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۷۹
تحولات اخیر در رشد و توسعه شهرنشینی و بدنبال آن رشد و توسعه کالبدی شهرها مسائلی در فضای شهرها بوجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تمام محیط زیست را در معرض عوارض ناشی از آن قرار داده است. افزایش جمعیت، تنوع گرائی در مصرف، توسعه سریع شهرها و میزان تقاضا برای خودرو، آلودگی هوا و صوت را به همراه داشته است.توسعه فیزیکی ناموزون شهرها، محدودیت های محیطی و افزایش روز افزون خودروها در سطح شهرها مشکلات آلودگی هوا و صوتی شهرها را چند برابر ساخته است. شهر بیابانی یزد واقع در حاشیه کویر مرکزی ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با مشکلات آلودگی هوا و صوت دست به گریبان است. بنابراین پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق کتابخانه ای و میدانی در 20 ایستگاه به بررسی موضوع پرداخته است. که بررسی های تحقیق نشان می دهد که ترازهای صوتی اندازه گیری شده در 20 ایستگاه از میزان استاندارد 65 دسی بل برای مناطق تجاری بالاتر بوده و با استفاده از نقشه های تراز صوتی و پایش آنها مناطقی که تحت فشار صوتی بالاتر قرار دارد، بویژه مناطق حساس مثل بیمارستان و مدارس را تعیین و راهکارهای عملی برای کاهش آلودگی صوتی را بررسی نمود. همچنین تست های صورت گرفته از گازهای خروجی 321 وسیله نقلیه بنزینی بیانگر بالا بودن مقدار هیدروکربن(25/575 قسمت در میلیون حجمی) و مونواکسید کربن(25/5 درصد حجمی) تولید شده از میزان حدمجاز(استاندارد تعریف شده شورای حفاظت محیط زیست) می باشد.
۱۴۲.

ارزیابی شاخص های توسعه پایدار شهری با تأکید بر شاخص های اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری (مطالعه موردی: مناطق هشت گانه شهراهواز)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار شاخص های توسعه مدل وایکور ضریب آنتروپی شانون اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
توسعه پایدار حالت تعادل و توازن میان ابعاد مختلف توسعه است که هدف آن بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسان است. دستیابی به توسعه پایدار شهری به منظور بهره برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف نهایی برنامه ریزان و مدیران توسعه شهری می باشد. هدف تحقیق بررسی و ارزیابی توسعه پایدار در مناطق هشت گانه شهر اهواز در قالب 3 ابعاد اجتماعی، خدمات شهری و کالبدی و 21 متغیر بوده است. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی- تحلیلی است همچنین، جهت دستیابی به این هدف از ضریب انتروپی شانون، مدل وایکور و ضریب تغییرات شاخص ها برای میزان توزیع توسعه پایدار و جهت میزان تاثیر گذاری شاخص های منتخب بر روند توسعه پایدار در شهر اهواز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که مناطق هشت گانه شهر اهواز از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های منتخب توسعه متفاوت بوده همچنین، بین شاخص های منتخب و روند توسعه پایدار در شهر اهواز رابطه معناداری وجود دارد      به طوری که تمامی شاخص ها تأثیر مستقیمی بر روند توسعه پایدار مناطق هشت گانه شهر اهواز   داشته اند.
۱۴۳.

شناسایی و ارزیابی عوامل کلیدی مؤثر بر میزان تاب آوری بافت فرسوده شهر بهبهان با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری بافت فرسوده شهر بهبهان آینده پژوهی میگ مگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۳
طی سال های اخیر برنامه ها و اقدامات بعضاَ مناسب برای تقویت زیر ساخت ها، مقاوم سازی و نوسازی بافت های فرسود و آسیب پذیر شهری و اصلاح سیستم های مدیریت بحران عملیاتی شده است. ولی در عین حال در مدیریت شهری، رویکرد تاب آوری و حفظ تعادل در مواقع بحرانی طراحی نشده است و صرفا اکثر برنامه ها و اقدامات متمرکز بر ایمنی کالبدی شهر بوده و پرداختن به زیرساخت ها و ابعاد اجتماعی، اقتصادی و مدیریت بین نهادی که ابعاد تاب آوری شهری هستند، مغفول مانده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل کلیدی موثر بر میزان تاب آوری بافت فرسوده شهر بهبهان می باشد. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و اسنادی و تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار MICMAC استفاده می شود. در نهایت 17 متغیر موثر بر تاب آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سازمانی- نهادی وکالبدی-محیطی مشخص و در فالب نرم افزار میگ مگ تحلیل و رتبه بندی می شوند. جامعه آماری تحقیق، 20 نفر از کارشناسان و متخصصان در زمینه های برنامه ریزی شهری، مدیریت بحران و آینده پژوهی می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که الگوی کلی پراکندگی پیشران های بافت فرسوده شهر بهبهان از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است. بنابراین از میان 17 نیروی پیشران، 7 پیشران در تاثیرگذار بر وضعیت آینده تاب آوری بافت فرسوده شهر بهبهان اثر کلیدی دارد.
۱۴۴.

تحلیل الگوهای غالب تخلفات ساختمانی و راهکارهای کنترل آن در شهر رامشیر

کلیدواژه‌ها: تخلفات ساخت و ساز راهکارهای کنترل شهر رامشیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۲۷
زمینه و هدف: پدیده تخلف ساختمانی یکی از عارضه های زندگی شهری است که در بسیاری از شهرها به موازات پیچیده تر شدن مسائل شهری، چالشی جدی و لاینحل شده است. افزایش حجم تخلفات ساختمانی و آسیب هایی که بر زندگی شهری و محیط شهر می گذارد، قابل چشم پوشی نبوده و ضرورت اتخاذ برخوردی مناسب با این مسئله را روشن می سازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی الگوهای غالب تخلفات ساخت و ساز در شهر رامشیرانجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی به بررسی الگوهای غالب تخلفات ساخت و ساز و شناسایی شاخص ها و عوامل موثر بر تخلفات ساخت و ساز  و پراکنش فضایی آن ها در شهر رامشیر می پردازد.روش بررسی: در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعات کتابخانه ای، شاخص ها و عوامل موثر بر تخلفات ساخت و ساز شناسایی و تعریف شده اند. سپس از طریق پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز از افراد در شهر نمونه جمع آوری شد. و در ادامه وضعیت پراکنش فضایی تخلفات ساختمانی با استفاده از نرم افزار ARCGIS مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار ARCGIS و نرم افزار SPSS  و EXCEL  و همچنین مدل تحلیلی – ترکیبی ANP-DEMATEL استفاده شده است.یافته ها و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از پژوهش نشانگر آن است که الگوی غالب تخلفات ساخت و ساز در شهر رامشیر شاخص تخلف اضافه بنا با میانگین 33/2 بیشترین میزان تخلف را در 5 سال گذشته بین 8 شاخص داشته است. عوامل موثر بر تخلفات ساخت و ساز از دیدگاه شهروندان، عوامل اجتماعی با میانگین رتبه ای 95/3 می باشد. در بین معیار های موثر برای ارائه و ارزیابی سطح تخلفات در شهر رامشیر باید گفت که اثرگذارترین شاخص در بین شاخص ها موجود شاخص (نداشتن اطلاعات کافی از ضوابط ساخت وساز) شناسایی شد. و محله شماره 3 و 4 با داشتن میانگین بالاتر بیشترین تخلفات را در خود دارند. در انتها نیز به ارائه راهکارها پرداخته شد.
۱۴۶.

پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمعیت تغییرات جمعیتی ساختارسنی اسپکتروم معادلسازی ساختاری تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۲۹
تحولات جمعیتی به عنوان مهمترین پدیده تحولی دوران معاصر به شمار می رود چرا که تحولات جمعیت تقریباً تمام جنبه های زندگی و جهان پیرامون ما را تحت تأثیر قرار داده است و آثار زیادی بر خرده نظام های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی وارد ساخته است. در همین راستا؛ هدف پژوهش حاضر پیش بینی و تبیین ساختاری مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی در کلان شهر اهواز است. از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا مؤلفه های تببین کننده تغییرات جمعیتی با استفاده از نظرات 15 نفر از اساتید و کارشناسان سازمان های مربوطه از طریق روش دلفی شناسایی شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات 11 عامل به عنوان عوامل تأثیرگذار قوی بر تغییرات جمعیتی کلان شهر اهواز از مدلسازی تفسیری-ساختاری ISM و سپس با نرم افزار میک مک  بهره گرفته شده است و در نهایت با استفاده از نرم افزار اسپکتروم به پیش بینی جمعیت تا افق 1430 پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل ساختار جنسی،تراکم جمعیت، باروری، بیکاری، جمعیت فعال و سواد  جز تأثیرگذارترین مؤلفه ها بر تغییرات جمعیتی و 5 مؤلفه ساختار سنی، رشد جمعیت، مرگ ومیر، مهاجرت و امید به زندگی جزء تأثیرپذیرترین عوامل به شمار می آیند. همچنین نتایج حاصل از میک مک نشان می دهد همه عوامل بجز عامل تراکم جمعیت جز متغیرهای پیوندی می باشند.و در نهایت بهترین سناریو برای پیش بینی جمعیت تا سال 1430 سناریو سوم (کاهش باروری) است که بیش از 98 درصد در برآورد جمعیت دقت داشته است.
۱۴۷.

نقش عوامل طبیعی در توسعه فیزیکی شهرهای استان خوزستان

کلیدواژه‌ها: عوامل طبیعی توسعه شهری استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۴۹
عوامل طبیعی نقش اصلی را در شکل گیری و تعیین جهات توسعه نواحی سکونتگاهی دارند. شهرهای استان خوزستان نیز متاثر از عوامل طبیعی بود ه اند. در واقع، جهت یافتگی شهرهای خوزستان به طور مستقیم متاثر از عوامل طبیعی بوده است. در این تحقیق به تشریح مهم ترین عوامل طبیعی موثر در جهت یافتگی و توسعه فیزیکی شهرهای استان خوزستان پرداخته شده است. در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است و داده های تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و تصاویر ماهواره ای بدست آمده است. بر اساس نتایج بدست آمده، رودخانه های استان خوزستان سبب شده اند تا شهرهای مختلفی در امتداد آن ها شکل گیرند و در آن امتداد توسعه یابند. خط ساحلی جنوب استان خوزستان سبب شده است تا شهرهای مهمی در کنار آن استقرار یابند. تالاب های استان خوزستان در استقرار و توسعه شهرهای غربی و شرقی استان نقش مستقیمی داشته اند. ریگزارهای استان خوزستان به عنوان یک مانع محدودکننده از پیشروی نواحی سکونتگاهی به سمت آن مناطق جلوگیری کرده است. همچنین مورفولوژی جلگه خوزستان نیز به عنوان مهم ترین عامل استقرار و توسعه شهرهای استان خوزستان موثر بوده است. با توجه به موارد مذکور می توان نتیجه گرفت که عامل اصلی در استقرا، توسعه و جهات توسعه شهرهای خوزستان، عوامل طبیعی بوده است.
۱۴۸.

تحلیلی بر میزان رضایتمندی شهروندان از پایداری و سرزندگی محیط زیست شهری با تأکید بر دسترسی به خدمات شهری (نمونه موردی: شهر نورآباد ممسنی)

کلیدواژه‌ها: ارزیابی کیفی پایداری شهری سرزندگی شهری نورآباد ممسنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۹۸
از زمان شکل گیری تمدن های انسانی تا سال1900 از هر هشت نفر، تنها یک نفر در مناطق شهری زندگی می کردند، اما در قرن حاضر، بیش از60 درصد از جمعیت جهان شهرنشین شده اند. علیرغم این رشد بی سابقهً شهرنشینی، پایدارى و سلامتى شهرها کاهش یافته و «کیفیت زندگی» ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این پژوهش، شناسایی شاخص های پایداری شهری و بررسی میزان رضایتمندی شهروندان شهر نورآباد از سرزندگی محیط زندگی خودشان می باشد. پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و مطالعات میدانی (تهیه پرسشنامه) در محدوده ی 3 ناحیه از شهر نورآباد ممسنی انجام گرفته و فرضیه های تحقیق بوسیله تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار SPSS و با بهره گیری از آزمون های خی دو و باینومیال مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل شده از تحقیق نشان می دهد که میزان رضایتمندی شهروندان با توجه به خروجی آزمون خی دو در سطح پائینی قرار دارد و همچنین نسبت مشاهده شده در دسترسی به مراکزی چون فضای سبز و مراکز تفریحی و ورزشی پائین است. سرزندگی و پایداری شهری تنها می تواند محصول زنجیره ای از اقدامات منطقی، هماهنگ و        برنامه- محور باشد. از این رو تأمین آن منوط به در جریان داشتن این اندیشه در کلیه سلسله مراتب طرح ها و برنامه ریزی شهری است.
۱۴۹.

شناخت و سنجش ارتباط ساختاری پیشران های تبیین کننده ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری (نمونه ی موردی: کلان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری رهبری تغییرات رفتاری رهبری استراتژیک کلان شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۹۱
نمود پذیرش تغییر در رفتار سازمانی در سطح هدایت گرایانه ی آن، گذار از مدیریت به سمت رهبری می باشد. دراین بین، رهبری استراتژیک توانمندی هدایت گران را در چشم اندازسازی توسعه ی استراتژیک و ارتباطات دوسویه و چندسویه با محوریت دانش با محیط درون و بیرون سازمان مدنظر قرار می دهد. در مطالعه ی حاضر با رویکرد کاربردی در هدف شناسی و رویکرد «توصیفی-تحلیلی» در بخش روش شناسی؛ به تحلیل و شناسایی پیشران های رهبری استراتژیک در فرآیند مدیریت شهری کلان شهر اصفهان پرداخته شده است. سؤال های پژوهش این است که اولاً پیشران های تبیین کننده ی رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان کدام اند؟ دوماً آیا پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری برای تبیین رهبری استراتژیک در مدیریت شهری کلان شهر اصفهان می باشند؟ در این راستا از روش اسنادی - مصاحبه ای برای تدوین و شناسایی پیشران های عملیاتی پژوهش و از روش پیمایشی به صورت ابزار پرسش نامه ای برای جمع آوری داده های تحلیلی پژوهش استفاده شده است. جامعه ی نمونه 60 نفر از اساتید دانشگاه و کارشناسان و مسئولان اجرایی شهرداری و سازمان راه و شهرسازی کلان شهر اصفهان است. ابزار تحلیلی پژوهش، نرم افزار مدل سازی معادلات ساختاری (AMOS) می باشد. نتایج مطالعه  در وهله ی اول منجر به شناسایی سه پیشران اصلی تبیین کننده ی رهبری استراتژیک؛ یعنی تحولات دانش مبنا با روایی ترکیبی (CA) 87/0، تحولات ارتباط مبنا با 89/0 و تحولات توانمندگرا با 88/0 در عرصه ی مدیریت شهری کلان شهر اصفهان شد. در وهله ی دوم نتایج به دست آمده نشان داد که پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری بر اساس رگرسیون وزن دار (WR) در قالب مدل معادلات ساختاری می باشند.
۱۵۰.

تحلیل آسیب شناسی پارک ها و فضای سبز تفریحی شهر آبادان

کلیدواژه‌ها: پارک های شهری فضای سبز امنیت اجتماعی شهرآبادان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۳۱
پارک ها و فضاهای سبز شهری به عنوان بخشی از فضا های عمومی شهرها و همچنین عرصه اصلی زندگی و فعالیت مردم محلی برای سرگرمی و تفریح، ارتباط و معاشرت افراد هستند. با توجه به اهمیت سطح رفاه اجتماعی و تأمین امنیت پارک ها، در مقاله حاضر به این مسئله با محوریت شهر آبادان پرداخته شد و آسیب ها و تهدید های امنیت اماکن عمومی، پارک ها مورد بحث قرار گرفت. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و تحلیلی است. اساس مطالعه مبتنی بر مطالعات میدانی (مشاهده مستقیم، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه ) می باشد. هدف تحقیق بررسی رابطه بین معیارهای کالبدی، میزان تردد و آسیب های اجتماعی با شاخص امنیت اجتماعی در پارک های مورد مطالعه می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شهروندان در گروه سنی بالاتر از 15 سال مراجعه کننده به پارک معلم و قدس شهرآبادان می-باشد. نتایج تحقیق بیانگر امنیت پایین در پارک های مورد مطالعه است. شاخص های مرتبط با آسیب های اجتماعی بالاتر از میانگین می باشد. که گویای وجود آسیب های اجتماعی در پارک های مورد مطالعه است که دلیل آن با توجه به پاسخ پرسش شوندگان به ترتیب اولویت: سرقت، حضورافراد ولگرد و بی سرپناه، نزاع دسته جمعی، توزیع مواد مخدر است. همچنین تمامی فرضیات مورد تأیید قرار گرفتند و نتایج تحقیق نشان دادکه بین معیار های کالبدی ارزیابی امنیت پارک (پوشش گیاهی و...) و شاخص امنیت اجتماعی، بین میزان تردد و امنیت اجتماعی در پارک ها و بین آسیب های اجتماعی و امنیت اجتماعی رابطه آماری معنی داری وجو دارد.
۱۵۱.

سطح بندی توسعه آموزشی در شهرستان های استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نابرابری فضایی توسعه برنامه ریزی آموزشی استان حوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۷۵
تمرکز نامعقول و نا متناسب امکانات در عرصه های زیستی، توسعه ی اقتصادی - اجتماعی نابرابر نواحی جغرافیایی را در پی خواهد داشت. موضوعی که بازتاب آن را در چشم انداز جغرافیایی شهرها و رشد ناهمگون آنها نیز می توان یافت. فرآیند چنین روندی شبکه شهری را در عملکرد خود نامتعادل ساخته است. برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون بحث برنامه ریزی منطقه ای، شناخت نابرابری های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. هدف این تحقیق نیز شناسایی الگوی فعلی توزیع فضایی توسعه آموزشی در شهرستان های استان خوزستان می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش بررسی توصیفی- تحلیلی می باشد. داده های تحقیق از سالنامه آماری استان خوزستان در سال1390 گرداوری شده و به وسیله نرم افزارهای SPSS، EXCEL، GIS و همچنین روش های تاپسیس، تحلیل خوشه ای، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون مان ویتنی و سایر روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد، که توزیع فضایی توسعه آموزشی در سطح شهرستان های استان خوزستان بسیار نابرابر بوده و در تضاد کامل با عدالت فضایی می باشد. این نابرابری در دو سطح جغرافیایی و جمعیتی روی داده است. در بعد جغرافیایی اغلب شهرستان های توسعه یافته از نظر آموزشی در شرق استان واقع شده اند. در سطح جمعیتی نیز شهرستان هایی به توسعه آموزشی بیشتری رسیده اند که از جمعیت کم تر و نرخ شهرنشینی پایین تری برخوردارند.
۱۵۲.

بررسی تأثیر تغییر الگوی کشت بر ابعاد توسعه روستایی دهستان کوت عبدالله شهرستان کارون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییر الگوی کشت توسعه روستایی چای ترش مدل تحلیل عاملی تأییدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۷۹
مطالعات مختلفی که پیرامون توسعه پایدار روستایی انجام شده است، اهمیت تغییر الگوی کشت را در فرایند توسعه روستایی مشخص کرده و نقش آن را به عنوان یک عامل مهم در کاهش فقر خانوارهای روستایی نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف تبیین تأثیر تغییر الگوی کشت بر توسعه پایدار روستاهای دهستان کوت عبدالله شهرستان کارون تدوین شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش انجام، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کشاورزانی است که در دهستان کوت عبدالله همه یا بخشی از اراضی خود را به زیر کشت چای ترش برده اند. تعداد کشاورزان مورد نظر 152 نفر هستند. لذا با توجه به جامعه آماری کم، تمامی آن ها به عنوان حجم نمونه لحاظ شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات پژوهش از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل از شاخص های برازش مناسب برخوردار است. بر اساس نتایج، بار عاملی متغیرهای توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی- فرهنگی و توسعه زیست محیطی به ترتیب برابر 0/98، 0/94 و 0/84 است. بنابراین با توجه به اهمیت مصرف آب در کشت و کار گیاهان و مقاومت گیاه چای ترش به کم آبی، کشت این گیاه در منطقه مورد مطالعه می تواند به تحقق توسعه کمک نماید.
۱۵۳.

ساماندهی مکان گزینی مراکز آموزشی شهری با استفاده از منطق بولین و تصمیم گیری چند معیاره فازی مطالعه موردی: مدارس مقطع راهنمایی مناطق 8 گانه شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت آموزشی مدارس راهنمایی اهواز مکان یابی منطق بولین روش FAHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۵
عدم مکان گزینی صحیح کاربری های شهری خصوصاً کاربری آموزشی، منجر به ناهماهنگی بین نیاز ها و خدمات ارایه شده از سوی کاربری ها می شود. روند رو به افزایش تعداد دانش آموزان از یک طرف و محدودیت منابع مالی، نبود برنامه ریزی، کمبود زمین مناسب، استفاده نکردن از برنامه ریزان شهری و سیستم اطلاعات جغرافیایی از طرف دیگر، باعث شده تا مکانیابی بهینه در اکثر فضاهای آموزشی اعمال نگردد. هدف این پژوهش ارزیابی مکان گزینی مراکز آموزشی و همچنین ساماندهی بهینه مراکز آموزشی از طریق شناسایی مناطق بهینه برای احداث مدارس جدید در شهر اهواز می باشد. به منظور مکان یابی مناسب مراکز آموزشی در این پژوهش از رویکرد FMCDM _ GIS  استفاده شده که برای ارزیابی وضعیت موجود مدارس از منطق بولین و برای مکان یابی بهینه مدارس جدید از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP) استفاده شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که در این مسیر ابتدا از مدل بولین برای ارزیابی مکان گزینی مدارس موجود استفاده شده است. نتایج مدل بولین ساماندهی مراکز آموزشی شهر اهواز را از طریق شناسایی مناطق بهینه برای احداث مراکز آموزشی جدید ضروری می سازد. بررسی وضعیت موجود با بکارگیری منطق بولین، نشان می دهد که 63% از مدارس مقطع راهنمایی در مکان نامناسب از نظر معیارها و ضوابط مکان یابی قرار گرفته اند. در سطح مناطق نیز منطقه منطقه 2 مناسب ترین و منطقه 3 نامناسب ترین وضعیت را از نظر مکان یابی بهینه مراکز آموزشی دارند. نقشه ترکیبی(FAHP) مناطق مناسب برای احداث مدارس جدید در شهر اهواز را پهنه بندی می کند. با توجه به نقشه خروجی حاصل از تلفیق شاخص های مکانی، مستعد ترین پهنه ها در هر منطقه برای احداث مراکز جدید شناسایی شده است. نتیجه نهایی تحقیق نشان دهنده توان مندی روش FMCDM _ GIS  در مکان یابی مراکز جدید آموزشی و ساماندهی مراکز موجود می باشد.
۱۵۴.

بررسی و تحلیل عوامل اثرگذار بر میزان تمایل شهروندان به استفاده از پل های عابر پیاده شهر اهواز

کلیدواژه‌ها: عابر پیاده پل عابر پیاده شهروندان اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۲۹
عابران پیاده جزو آسیب پذیرترین گروه ها در بحث حوادث ترافیکی بوده و از مباحث مهم در ایمنی عابران، استفاده از پل های عابر پیاده در سطح شهر می باشد. توجه به پل های هوایی در جهان به دوران تولید انبوه خودرو و حضور گسترده این وسیله نقلیه در سطح شهرها بوده و به دهه ابتدایی قرن بیستم برمی گردد که مسئولان شهری را به چاره جویی و جداسازی مسیرهای عابران پیاده از خودروها وادار کرد. این پژوهش با هدف بررسی و تحلیل عوامل اثرگذار بر میزان تمایل شهروندان به استفاده از پل های عابر پیاده شهر اهواز انجام گرفت.این پژوهش بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی- تحلیلی و در زمره تحقیقات نظری- کاربردی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا از طریق نرم افزار SPSS شاخص های مورد نظر در فرضیه های پژوهش مورد تحلیل قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه از آزمون T استفاده شده است. فرضیه اول با 13 گویه و میانگین کل شاخص 4،54 و فرضیه دوم با 12 گویه و میانگین شاخص 4.67 به آزمون گذاشته و تایید شدند. نتایج این پژوهش نشان داد، پل های عابر پیاده با معیارها و اصول طراحی ایمنی مناسب نبوده و ضروری است با استفاده از الگوهای موفق در این زمینه و همچنین استفاده از گروه های طراحی و مهندسی به طراحی و خلق نمونه هایی از پل های عابر پیاده دست زد که با اصول و معیارهای امنیت و ایمنی مناسب تر بوده و بر ارزش و غنای آنها بیفزاید.
۱۵۵.

مدل سازی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی؛ شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: معادلات ساختاری شهر دوستدار سالمند سالمندان شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۵۷
مقدمه: براساس رویکرد سازمان بهداشت جهانی، شهرهای دوستدار سالمند شامل آن دسته از فضاهای شهری هستند که توزیع خدمات عمومی در آنها به گونه ای است که حداکثر تناسب را با نیازها و و محدودیت ها افراد سالمند دارد. با توجه به آمار و ارقام، شهر اهواز همانند کل کشور در مسیر حرکت به سمت پیری جمعیت و سالمندی می باشد که این حرکت ایجاب می کند مسائل مربوط به سالمندان از جمله برنامه های مربوط به مشارکت و احساس مفید بودن سالمندان در شهر و احترام به آن ها و ... طراحی و اجرا شود تا شهر در مسیر شهر دوستدار سالمند قرار گیرد.هدف: این پژوهش با هدف مدل سازی معادلات ساختاری عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار سالمند در شهر اهواز تدوین شده است.روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر ازنظر هدف، کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از آزمون فریدمن و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اهواز می باشد.یافته ها: بین شاخص های شهر دوستدار سالمند درسطح مناطق 8 گانه شهر اهواز در سطح 95 درصد اطمینان تفاوت وجود دارد. به عبارت دیگر شاخص های شهر دوستدار سالمند از دیدگاه پاسخگویان ساکن در سطح مناطق، از اولویت یکسانی برخوردار نبوده اند. بر این اساس؛ منطقه 1 و 8 با میانگین رتبه ای 88/2 و 79/2 بالاترین رتبه و منطقه 6 با امتیاز 21/2 پایین ترین امتیاز را دارا می باشد. تحلیل مدل معادلات ساختاری در جهت بررسی تاثیر شاخص های شهر دوستدار سالمند در شهر اهواز با توجه به ضرایب تعیین (R2) به دست آمده نشان داد که تغییرات متغیر وابسته به میزان قابل توجهی در گرو تغییرات متغیرهای مستقل تحقیق است و با توجه به مثبت بودن شاخص اشتراک و شاخص افزونگی و سه مقدار 01/0، 25/0، 36/0 که به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفی شده است و حصول مقدار 50/0 برای GOF، برازش مناسب مدل تأیید می گردد.نتایج: مدل تبیین شده در جهت بررسی عوامل مؤثر بر تحقق شهر دوستدار سالمند اهواز نیز نشان داد که تغییرات متغیر وابسته به میزان قابل توجهی در گرو تغییرات متغیرهای مستقل تحقیق است. به عبارت دیگر، متغیرهای مستقل تحقیق تا 50 درصد قابلیت تبیین متغیر وابسته را دارند که نشان دهنده ی مطلوبیت برازش مدل ارائه شده می باشد.
۱۵۶.

تحلیل پیشران های پایداری اکولوژیکی شهرهای ساحلی با رویکرد تطبیقی؛ مطالعه موردی: شهرهای ماهشهر، هندیجان، گناوه، بوشهر و عسلویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایداری اکولوژیکی شهرهای ساحلی تحلیل عاملی اکتشافی رویکرد تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۳۷
   مناطق ساحلی با ارائه خدمات اکوسیستمی متعدد، به عنوان فعال ترین مناطق کره زمین شناخته می شوند و در سال های اخیر با بیشترین تمرکز فعالیت های انسانی و رشد اقتصادی روبرو شده اند. فرآیند متابولیسم شهری در این مناطق، سبب بهره برداری از منابع  بیش از توان اکولوژیکی شده است و درنتیجه آن پایداری این مناطق با چالش جدی مواجه شده است. هدف این مطالعه، شناسایی پیشران های پایداری اکولوژیکی در شهرهای ساحلی خلیج فارس با رویکرد کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی است. بدین منظور از روش تحلیل عاملی اکتشافی در محیط نرم افزار «SPSS» برای شناسایی پیشران های پایداری اکولوژیکی شهرهای ساحلی و از روش های تصمیم گیری چندشاخصه «SWARA» و «MABAC» به ترتیب برای وزن دهی و تعیین اهمیت نسبی پیشران ها و  رتبه بندی شهرهای ساحلی بر اساس این پیشران ها استفاده شد. جامعه آماری در مرحله نخست شامل متخصصان و صاحب نظران فعال در مدیریت شهرهای ساحلی و مراکز علمی مرتبط نظیر: شهرداری ها، سازمان اقیانوس شناسی، اداره بنادر، پژوهشکده های دانشگاه خلیج فارس و ... بوده است. در مراحل دوم و سوم نیز جامعه آماری شامل گروه کارشناسان است که از بین جامعه آماری مرحله نخست انتخاب شده اند. بر اساس نتایج و همبستگی درونی بین متغیرها، تعداد 10 عامل به عنوان پیشران های  پایداری اکولوژیکی شهرهای ساحلی بر اساس روابط همبستگی بین متغیرهای مورد پژوهش شناسایی شد که پس از نام گذاری، شامل: پیشران های "مدیریت شهری پایدار"، "حکمرانی سواحل"، "اقدامات حفاظتی"، "پیامدهای متابولیسم شهر" و ... هستند. همچنین بر اساس نتایج پیشران های "حکمرانی سواحل"، "مدیریت شهری پایدار"، "توسعه اقتصادی" به ترتیب با وزن های 0.41، 0.23 و 0.13 بیشترین اهمیت و پیشران های "عوامل محیطی" و "توسعه آگاهی های شهروندی" به ترتیب با وزن های 0.2 و 0.1 کمترین اهمیت را دارند. نتایج مقایسه تطبیقی شهرهای ساحلی مورد مطالعه نشان داد که شهرهای بوشهر و ماهشهر به ترتیب با وزن های0.350 و 0.151 بیشترین پایداری نسبی و شهرهای گناوه و هندیجان با وزن0.071- و 0.0191- کمترین پایداری نسبی را دارند. 
۱۵۷.

ارزیابی اصول شهرسازی نوین با استفاده از مدل های EDAS و BWM در شهر اهواز

کلیدواژه‌ها: شهرسازی نوین شهر اهواز مدل EDAS و BWM

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۲۶
شهرسازی نوین از مهم ترین جنبش های مربوط به طراحی فضاهای شهری است که در صدد ساختن فضایی بهتر برای شهروندان می باشد. طرح های ارائه شده از منظر شهرسازی نوین، تغییر و تحولات جدید در حوزه شهری، نوسازی شهری و تهیه نقشه حومه شهر را شامل می شود. در این پژوهش از مدل EDAS و BWM استفاده شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی - نظری و از نظر ماهیت و روش، توصیفی– تحلیلی است. اطلاعات و داده های موردنیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. در پژوهش حاضر شاخص های موثر عبارتند از: هزینه تملک زمین، مساحت زمین، فاصله تا شبکه معابر اصلی، فاصله تا خیابان های پرترافیک، نوع کاربری مجاور، فاصله تامراکز تجاری، فاصله تا مراکز خدماتی، فاصله تا مراکز زیارتی، فاصله تا مراکز تاریخی، فاصله تا مراکز درمانی، فاصله تا مراکز آموزشی، تراکم جمعیت منطقه و فاصله تا مراکز اداری. این شاخص ها با استفاده از روش بهترین- بدترین که محاسبات آن توسط نرم افزار لینگو انجام شده وزن دهی شده اند. سپس با روش ایداس که محاسبات آن در نرم افزار اکسل انجام شده به رتبه بندی گزینه های مورد نظر پرداخته می شود. نتایج نشان دهنده این است که شاخص قیمت زمین بیشترین وزن را دریافت کرده و شاخص های فاصله تا مراکز درمانی و فاصله تا خیابان های پرترافیک به ترتیب رتبه های دوم و سوم را کسب نموده اند. سپس با استفاده از روش ایداس رتبه بندی نهایی صورت گرفته است و بهترین گزینه زمین راه آهن معرفی شده و پس از آن مجتمع تجاری اهواز به عنوان دومین گزینه انتخاب شده اند.
۱۵۸.

تحلیل تاب آوری کالبدی- فضایی شهرهای ساحلی در برابر سیلاب (مطالعه ی موردی: بافت فرسوده شهر ساحلی دیّر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری کالبدی سیلاب شهری بافت فرسوده GIS شهر ساحلی دیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۲۶
پیامدهای تغییرات اقلیم به طور روزافزون و به شیوه های متعدد شهرها و روستاها را تهدید می کند. دراین بین شهرهای ساحلی با توجه به موقعیت خود در محل تلاقی خشکی و دریا و باوجود انواع سرمایه های عظیم انسانی و اقتصادی در آن ها، در برابر این نوع مخاطرات به ویژه سیلاب با تهدید بیشتری مواجه اند و وجود بافت های فرسوده نیز این آسیب پذیری را افزایش می دهد. هدف این پژوهش ارزیابی و تحلیل تاب آوری کالبدی بافت های فرسوده ی شهر ساحلی (مطالعه موردی: شهر ساحلی دیّر)، در برابر سیلاب شهری با رویکردی تحلیلی – توصیفی  است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از مدل تحلیلی AHP برای وزن دهی به معیارها و سنجش اهمیت آن ها، از SAW FUZZY جهت ارزیابی تاب آوری کالبدی نهایی و از نرم افزار GIS جهت ترسیم نقشه ها استفاده شده است. با توجه به نتایج و از بین معیارهای موردبررسی، معیارهای "ارتفاع از سطح دریا" و "فاصله از خط ساحلی و آبراه" به ترتیب با وزن های 0/271 و 0/227 بیشترین اهمیت دارند. همچنین بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، محدوده بافت فرسوده ی شهر ساحلی دیر از تاب آوری کالبدی متفاوتی برخوردار است. محدوده های موجود در محله های "بازار"، "خنیا" و "عرب ها" کمترین تاب آوری و محله باغ به دلیل فاصله از دریا، ارتفاع بیشتر از سطح دریا و نوساز بودن ساختمان ها تاب آوری کالبدی بیشتری دارد. درنهایت و بر اساس نتایج، به منظور بهبود تاب آوری کالبدی در محدوده بافت فرسوده شهر ساحلی دیر پیشنهاد های لازم نظیر جلوگیری از گسترش کالبدی شهر در مناطق کم ارتفاع و مجاور ساحل و نیز تسریع در نوسازی و بازسازی محدوده، ارائه شده است.
۱۵۹.

تحلیل و ارزیابی شاخص های شهر سالم از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: شهر ساحلی بوشهر)

کلیدواژه‌ها: شهر سالم شاخص های شهر سالم بوشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱ تعداد دانلود : ۲۳
امروزه بحران شهرسازی در اکثر نقاط دنیا ابعاد گسترده تری یافته است. پدید آمدن چنین وضعیتی ناشی از شرایط کلی جوامع در عصر حاضر می باشد. در دهه های اخیر رشد جمعیت شهری با مهاجرت زیاد مردم به شهرها افزایش شدیدی داشته است. محیط شهری که تعیین کننده سلامت و تندرستی شهرنشینان است دچار بحران شده است. مطالعه حاضر به بررسی وضعیت شاخصهای شهر سالم درشهربوشهر یکی از شهرهای ساحلی ایران پرداخته است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و داده ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 72 نفر از شامل کارشناسان، خبرگان و مدیران شهری شهر ساحلی بوشهر بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار خبرگان و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 83/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون تی انجام گرفت. نتایج پژوهش حاضر، بیانگر این بود که، در مجموع، نتایج نشان داد که: 1) مؤلفه سلامت با ضریب (76.280)؛ 2) مؤلفه بهداشت عمومی با ضریب (266/129)؛ 3) مؤلفه آسایش با ضریب (107.346)؛ 4) مؤلفه امنیت با ضریب (111.160) و 5) مؤلفه زیبایی با ضریب (116.466)، معنادار است. میانگین محاسبه شده نمره آزمودنی ها در فاصله اطمینان 95 درصدی آزمون t و در حد بالای آن قرار دارد؛ و بیانگر آن است که، سلامت شهری در شهر ساحلی بوشهر در وضعیت مطلوب و مناسب قرار دارد.
۱۶۰.

تعیین نقش حکمروایی مطلوب در ارتقاء عدالت محیط زیستی شهرهای ساحلی صنعتی - مطالعه موردی: شهرهای ساحلی عسلویه و ماهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مطلوب عدالت محیط زیستی شهرهای ساحلی صنعتی معادلات ساختاری عسلویه و ماهشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۳۶
نقش کارکردی و اقتصادی- سیاسی شهرهای ساحلی سبب شده است تا گروه های مختلف باهدف دستیابی به خدمات اکوسیستمی موجود باهم رقابت کنند که این امر درنهایت موجب تهدید روزافزون پایداری سواحل به ویژه در بعد محیط زیستی شده است. از طرفی، حکمروایی مطلوب شهری به عنوان الگوی کارآمد به دنبال کاهش تضاد منافع بین بخشی و ایجاد زمینه مشارکت حداکثری گروه ها در مدیریت و راهبری شهرها است. از این رو اصلاح الگوی حکمرانی فعلی شهرهای ساحلی صنعتی به سمت حکمروایی مطلوب ضروری است. هدف این پژوهش بررسی رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی در شهرهای ساحلی با نقش میانجی سرمایه اجتماعی است که با رویکرد کمی و به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان و مدیران فعال در شهرهای ساحلی صنعتی عسلویه و ماهشهر است. حجم نمونه بر اساس حداقل سطح معنی داری 0.05 برابر 250 نفر است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزارهای SPSS26 و SmartPLS4 استفاده شده است. بر اساس نتایج ضریب تأثیر بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی و همچنین ضریب تأثیر بین حکمروایی و سرمایه اجتماعی به ترتیب برابر 0.683 و 0.769 است که مقادیر آن ها معنی دار و قوی است. همچنین نتایج نشان می دهد ضریب تأثیر سرمایه اجتماعی عدالت محیط زیستی معنی دار است و ازاین رو نقش میانجیگری آن در رابطه بین حکمروایی مطلوب و عدالت محیط زیستی تائید می شود.  بر اساس نتایج می توان اذعان داشت که پیاده سازی زمینه الگوی حکمروایی مطلوب و ارتقاء سرمایه اجتماعی می تواند به بهبود عدالت محیط زیستی در شهرهای ساحلی صنعتی موردمطالعه منجر شود. ازاین رو پیشنهاد می شود شاخص های حکمروایی مطلوب نظیر مشارکت، شفافیت، اثربخشی و کارایی، بیش ازپیش در فرآیندهای برنامه ریزی و اجرا موردتوجه قرار گیرند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان