ابوالقاسم یعقوبی

هدف پژوهش حاضر، تأثیر آموزش حالات ذهنی بر قضاوت اخلاقی دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر همدان بود. پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی سال تحصیلی 94-1393 تشکیل می دادند که از میان کلیه ی دانش آموزان 75 دانش آموز از ناحیه 2 آموزش وپرورش شهر همدان به صورت نمونه دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. آموزش حالات ذهنی برای گروه آزمایش در دوازده جلسه سی دقیقه ای به مدت دو ماه به مرحله اجرا درآمد و گروه کنترل هیچ نوع آموزشی در این زمینه دریافت نکردند. ابزار پژوهش پرسشنامه قضاوت اخلاقی سینها و وارما (1998) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرا گرفت. مقدار اتا در این پژوهش 66 درصد بود که نشان دهنده تأثیر قوی آموزش حالات ذهنی بر افزایش قضاوت اخلاقی بود. با توجه به این که فرضیه اصلی پژوهش به بررسی تأثیر آموزش حالات ذهنی می پردازد نتایج حاصله گویای این واقعیت است که قضاوت اخلاقی تحت تأثیر حالات ذهنی می باشد؛ طوری که این آموزش ها توانسته قضاوت اخلاقی را ارتقاء دهد.

هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس سه گانه تاریک کوتاه (SD۳) بر روی دانشجویان بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ بود. که ۳۷۶ نفر بر اساس نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس مذکور ابتدا مقیاس صفات تاریک شخصیتی با تکنیک ترجمه مضاعف ترجمه شده و در نهایت به منظور بررسی شاخص های روان سنجی آن، این مقیاس همراه با پرسشنامه چند محوری میلون (MCMI)، مقیاس تکانشگری بارت (BIS) و پرسش نامه فرم کوتاه خودشیفته (۱۶-NPI) اجرا گردید. داده های گردآوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و شاخص های پایایی، روایی و تحلیل عاملی تاییدی محاسبه گردید. یافته ها: تحلیل داده های گردآوری شده نشان داد که این مقیاس از نظر پایایی دارای ضرایب آلفای ۶۵/۰ تا ۸۲/۰ در سه زیرمقیاس است، همچنین روایی همزمان آن با زیرمقیاس سایکوپات، خودشیفته از پرسشنامه چند محوری میلون (MCMI)، زیرمقیاس های تکانشگری توجهی، حرکتی و بی برنامه گی مقیاس تکانشگری بارت (BIS) و پرسش نامه فرم کوتاه خودشیفته (۱۶-NPI) به ترتیب ۲۱/۰، ۳۱/۰، ۵۲/۰، ۳۳/۰ ،۱۸/۰ و ۳۷/۰ بدست آمد. همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی از ساختار سه عاملی مقیاس حمایت کرد. مقیاس سه گانه تاریک کوتاه (SD۳) دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی در جامعه دانشجویی ایرانی است.

زمینه: انتقال به نوجوانی همراه با تغییرات سریع، غیرمنتظره و تجارب جدید شناختی، اجتماعی، هیجانی و روان شناختی است که چالش هایی پیشروی نوجوان قرار داده و به عنوان زمینه ساز استرس هستند. هدف: هدف از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه استرس نوجوان بر روی دانش آموزان نوجوان مقطع دبیرستان در هر دو جنس بود. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر دانش آموزان مقاطع دبیرستان شهر همدان در سال تحصیلی 94 بودند. که 280 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه مذکور ابتدا پرسش نامه استرس نوجوان با تکنیک ترجمه مضاعف ترجمه شده و در نهایت به منظور بررسی شاخص های روان سنجی آن، این پر سش نامه همراه با مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و مقیاس اضطراب حالت اسپیلبرگر (SAI) اجرا گردید. داده-های گردآوری شده مورد تحلیل قرار گرفته و شاخص های پایایی، روایی، تحلیل عاملی تاییدی محاسبه گردید. یافته ها: تحلیل داده های گردآوری شده نشان داد که این پرسش نامه از نظر پایایی دارای ضرایب آلفای 75/0 تا 85/0 در ده خرده مقیاس است، همچنین روایی همزمان آن با مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس و پرسش نامه اضطرب حالت به ترتیب 34/0، 35/0، 82/0 و 15/0 بدست آمد که در سطح 01.0P< معنادار بود. همچنین نتایج تحلیل عاملی تاییدی از ساختار عاملی پرسش نامه حمایت کرد. بحث و نتیجه-گیری: پرسش نامه استرس نوجوان دارای ویژگی های روان سنجی مطلوبی در دانش آموزان نوجوان است.

هدف پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی پروتکل آموزش دیدگاه گیری اجتماعی و اثر آن بر سبک های حل تعارض زوجین بود.جامعه پژوهش را زوجین دچار تعارض زناشویی خودمراجع به مراکز مشاوره شهر سنندج تشکیل می دادند. 73 زوج شرایط اولیه مطالعه را احراز کردند که از بین آنها 60 زوج براساس نمره دریافتی درآزمون تعارض زناشویی در دوگروه آزمایش و گواه 30 نفره (هرگروه شامل 10نفر دچارتعارض متوسط،10نفر دچارتعارض شدید و 10 نفر دچارتعارض عمیق) جایابی شدند. ابتدا آزمون های دیدگاه گیری اجتماعی و سبک های حل تعارض، اجرا و سپس، زوجین گروه آزمایش، در جلسات برنامه آموزش دیدگاه گیری اجتماعی مبتنی بر روش دانش- مهارت-توانایی شرکت کردند و در انتهای برنامه ده جلسه ای، دوباره ارزشیابی به عمل آمد. یک ماه پس از طی دوره آموزشی گلباخ (2009) و جهت تعیین ماندگاری اثر آموزش، برای مرحله سوم آزمون ها اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که آموزش دیدگاه گیری باعث تغییردر نمره سبک های حل تعارض زوجین می شود و این تغییر در طی زمان ماندگار است. نمرات سبک های حل تعارض یکپارچگی و مصالحه در اثر آموزش افزایش یافت، اما نمرات سبک های اجتنابی و رقابتی کاهش معنادار پیداکرده است. دریک نگاه کلی نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه های آموزشی دیدگاه گیری اجتماعی ، باعث تغییر در سبک های حل تعارض می شود.

مقدمه: دیدگاه گیری اجتماعی یکی از مهارت های ضروری برای برقراری روابط اجتماعی است که ریشه در توانایی های شناختی دارد. مقیاسی که منحصراً این مهارت را بسنجد وجود ندارد و ابزارهای موجود تنها به عنوان خرده مقیاس، دیدگاه گیری اجتماعی را اندازه گیری کرده اند. لذا هدف پژوهش حاضر معرفی مفهوم دیدگاه گیری اجتماعی و تدوین مقیاسی برای سنجش آن بود. روش: در این پژوهش 750 نفر از دانشجویان دانشگاه های استان کردستان شرکت داشتند و مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی را برای هنجاریابی و مقیاس های شادکامی آکسفورد و اضطراب بک را برای تعیین روایی تشخیصی تکمیل نمودند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد میان دیدگاه گیری اجتماعی و شادکامی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و میان دیدگاه گیری اجتماعی با اضطراب، همبستگی منفی معناداری وجود دارد که حاکی از روایی تشخیصی این مقیاس است. همچنین پایایی مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی با استفاده از آلفای کرونباخ 78/0 به دست آمد. با استفاده از روش تحلیل عامل برای مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی 4 عامل: پیش بینی شناختی دیگران، ادراک دیدگاه دیگران، خود را جای فرد دیگر گذاشتن، احترام به تفاوت ها استخراج شد. نتیجه گیری: برآورد مقدماتی نشان داد که مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی، ابزاری پایا و معتبر برای ارزیابی مهارت دیدگاه گیری اجتماعی است.

مقدمه: پژوهش های متعدد ارتباط بین جهت گیری مذهبی و سلامت روان و حتی سلامت جسمی را نشان داده اند. روی آوری پژوهشگران به مذهب وتاثیرات روانشناختی آن رو به افزایش بوده است. در این خصوص فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف میزان ارتباط بین متغیرها رامشخص می کند.پژوهش حاضر برآن است تا با استفاده از الگوی پژوهشی فراتحلیل میزان ارتباط گرایش مذهبی با سلامت روان را مورد بررسی قرار دهد.\nروش:با بررسی پیشینه از میان تمام پژوهش های مرتبط با رابطه جهت گیری مذهبی با سلامت روان که در نشریات علمی پژوهشی فارسی چاپ شده اند تعداد10پژوهش را که از لحاظ روش شناختی مورد پذیرش بود انتخاب و فراتحلیل روی آن ها انجام گرفت.ابزار پژوهش عبارت از چک لیست فراتحلیل بودو از روش اندازه اثرکوهن برای دستیابی به مقدار ارتباط کلی استفاده شد\nیافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان اندازه اثر رابطه گرایش مذهبی با سلامت روان برابر با428/0به دست آمد که با تبدیل متوسط d به مقدارzدریک منحنی توزیع نرمال مطابق ملاک کوهن مقدار بالایی است.\nبحث و نتیجه گیری:با توجه به ارتباط بالای بین گرایش مذهبی وسلامت روان می توان برنامه های متناسب با گرایش مذهبی افراد جهت ارتقای سلامت و درمان اختلالات تدوین نمود.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی بر اساس استرس و شیوه برخورد والدین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی پایه سوم ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 91-92 بود که از بین آن ها 50 نفر به عنوان شرکت کننده در پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای غربالگری و گردآوری داده ها، پرسشنامه خانواده- مدرسه(میدگت،2000)، مقیاس کانرز والدین)کانرز، 1998(، مقیاس استرس والدین (بری و جونز، 1995)، مقیاس هوشی ریون کودکان و آزمون عملکرد تحصیلی محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی مانند همبستگی ساده و تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین شیوه برخورد ابزاری والدین با عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی ارتباط مثبت و معنادار و بین شیوه برخورد کنترلی و استرس والدین با عملکرد تحصیلی آن ها ارتباط معکوس و معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که شیوه برخورد کنترلی و استرس والدین توانستند به طور معناداری عملکرد تحصیلی دانش آموزان با نارسایی توجه - بیش فعالی را پیش بینی کنند. همچنین استرس والدین بهترین پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی آن ها بود. یافته ها حاکی از آن است که گرچه داشتن کودک با اختلال نارسایی توجه - بیش فعالی چالش های بسیاری برای والدین دارد، اما با آموزش والدین و کمک گرفتن از مشاوران و روانشناسان می توان روابط کودکان و والدین را بهبود داده و آن ها را در کسب نتایج تحصیلی بهتر یاری داد.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی فنون تریز و بارش فکری بر خلاّقیت دانش آموزان انجام شد و از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر همدان بودند که 51 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار داده شدند. ابزار لازم برای اجرای این پژوهش پرسشنامه خلاّقیت عابدی بود. برای اجرای پژوهش نیز از دو طرح درس 6 جلسه ای برای آموزش تریز و بارش فکری استفاده شد. داده های حاصل با استفاده از تحلیل واریانس یک سویه و آزمون تعقیبی شفه توسط نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد، نتایج نشان داد که هم تریز و هم بارش فکری بر خلاّقیت تأثیر معناداری گذاشته اند(05/0p)، اما اثربخشی تریز بر افزایش خلاّقیت بیش تر بوده است. پیشنهاد می شود در مدارس تدریس خلاّقیت محور مد نظر قرار گیرد و اثربخشی شاخه های دیگر تریز مانند یوسیت و آریز بر میزان خلاّقیت دانش آموزان بررسی شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین باورهای غیر منطقی، و اهمالکاری تحصیلی با نگرش به سوء مصرف مواد در دانش آموزان انجام شد. روش: این پژوهش از نوع همبستگی بود که بر روی نمونه ای مشتمل بر 254 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرکرمانشاه انجام شد. روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی بوده و پرسشنامه های باورهای غیرمنطقی جونز (1968)، اهمالکاری تحصیلی سولومن و راثبلوم (1984) و نگرش به مصرف مواد رحمتی (1380) بر روی نمونه انتخابی اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین باورهای غیرمنطقی و اهمال کاری تحصیلی با نگرش به مواد رابطه مثبت وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد باورهای غیرمنطقی و اهمالکاری تحصیلی در مجموع 9/38 درصد از واریانس نگرش به مواد را پیش بینی می کنند. بحث و نتیجه گیری: می توان گفت اهمال کاری تحصیلی وباورهای غیرمنطقی از جمله عوامل زمینه ساز اعتیاد می باشند که باید در درمان وپیشگیری از اعتیاد ملحوظ نظر باشند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش کمال گرایی، خودتنظیمی تحصیلی، و خودکارآمدی تحصیلی درپیش بینی تعلل ورزی کلی و تعلل ورزی تحصیلی بود. به این منظورجامعه آماری از میان دانشجویان روزانه دانشگاههای دولتی استان مرکزی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای به اندازه 412 نفر انتخاب شده و مورد بررسی از طریق پرسشنامه قرار گرفتند. پرسشنامه ها شامل مقیاس ارزیابی تعلل ورزی تاکمن، پرسشنامه تعلل ورزی تحصیلی، مقیاس کمال گرایی چند بعدی فراست، پرسشنامه خودتنظیمی تحصیلی و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی بودند. برای تحلیل اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها، از نرم افزار آماری spssاستفاده شد. نتایج نشان داد که متغیرهای کمال گرایی، خودتنظیم گری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی پیش بینی کننده های مناسبی برای تعلل ورزی کلی محسوب می شوند. همچنین یافته ها حاکی از آن بودند که متغیرهای کمال گرایی، خودتنظیم گری تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی پیش بینی کننده های مناسبی برای تعلل ورزی تحصیلی محسوب می شوند.

در سال های اخیر، تحقیقات بسیاری انجام شده که از میان عوامل تأثیرگذار در رشد خلاقیت کودک، عواملی مانند شیوه های آموزشی، موردبررسی قرارگرفته اند؛ اما به تأثیر کیفیت فضای معماری در پرورش خلاقیت، کمتر توجه شده است. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا عوامل محیطی و غیر محیطی مؤثر بر رشد خلاقیت در کودکان را شناسایی نماید. با استفاده از روش کیفی برای دست یافتن به شاخص های فضایی طراحی محیط خلاق برای کودک، به بررسی رفتار کودکان و دیدگاه های افرادی که پیوسته با آن ها در ارتباط هستند پرداخته شد. پس از بررسی مشاهدات و مصاحبه ها، تحلیل داده های کیفی صورت گرفت سپس دو عامل محیطی و چهار عامل غیر محیطی به عنوان متغیرهای مؤثر بر رشد خلاقیت کودکان در نظر گرفته شد و چگونگی ارتباط آن ها با موضوع خلاقیت بیان گردید تا بر اساس این نتایج به دست آمده، پیشبرد روند طراحی در چنین فضاهایی ممکن شود.

هدف این پژوهش شناسایی رابطه بهزیستی معنوی و امیدواری با رضایت از زندگی در سالمندان می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است و 85 نفر (46 مرد و 39 زن) از ساکنان خانة سالمندان همدان و ملایر انتخاب و به پرسش نامه های بهزیستی معنوی، امیدواری، و رضایت از زندگی پاسخ دادند. تحلیل نتایج با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t مستقل، و تحلیل رگرسیون صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین بهزیستی معنوی (65/0=r) و امیدواری (45/0=r)، با رضایت از زندگی رابطه معنادار وجود داشت (01/0>p). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بهزیستی معنوی و امیدواری قادرند که 40 درصد از واریانس رضایت از زندگی سالمندان را تبیین کنند. در متغیر های امیدواری (03/2=t، 05/0>p) و رضایت از زندگی میانگین مردان بیشتر از زنان و در سایر خرده مقیاس ها بین دو گروه تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج نهایی نشان می دهد که بین بهزیستی معنوی و امیدواری با رضایت از زندگی در سالمندان رابطه معنادار مثبت وجود دارد. این دو متغیر سهم قابل توجهی از واریانس رضایت از زندگی را تبیین می کنند.

هدف پژوهش تعیین اثر بخشی آموزش امید مبتنی بر نظریه اسنایدر بر سبک ها ی اسنادی دانشجویان بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود که با نمونه گیری تصادفی 24 نفر در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند و به منظور اندازه گیری سبک های اسناد از پرسشنامه سبک اسنادی (ASQ) استفاده شد. داده های بدست آمده با آزمون تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شد، نتایج نشان داد که برنامه آموزشی امید باعث افزایش سبک اسنادی مثبت (درونی– پایدار– کلی) در موقعیت های مثبت و کاهش سبک اسنادی منفی (بیرونی– ناپایدار– اختصاصی) در موقعیت های منفی شده است، پس آموزش امید می تواند بر سبک های اسنادی موثر باشد، با توجه به استفاده از این روش آموزشی به منظور تغییر سبک های اسنادی منفی به سبک های اسنادی مثبت پیشنهاد می گردد.

این پژوهش باهدف تعیین تأثیر آموزش راهبرد خودتنظیمی بر نشانه های نارسایی توجه و عملکرد ریاضی دانش آموزان دختر پایه سوم ابتدایی با اختلال نارسایی توجه شهر همدان انجام گرفته است. به این منظور 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) از دانش آموزان دختر پایه سوم شهر همدان با اختلال نارسایی توجه دارای پرونده مشاوره ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و پس از اجرای پیش آزمون ریاضی و نشانگان نارسایی توجه، دانش آموزان در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جا گماری شدند. آزمودنی های گروه آزمایش در 8 جلسه تحت آموزش راهبردهای خودتنظیمی قرار گرفتند. پس از پایان آموزش و اجرای پس آزمون بر روی گروه ها، داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد آموزش راهبردهای خودتنظیمی باعث کاهش نشانگان نارسایی توجه و همچنین افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی شده است. آموزش مهارت های خودتنظیمی به این کودکان، باعث افزایش توجه به جزئیات، کاهش نقص در گوش دادن، افزایش میزان تبعیت از دستورات معلم، کسب مهارت در ساماندهی تکالیف و فعالیت ها کاهش حواس پرتی و فراموش کاری شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری بر اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی جانبازان همدان بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. تعداد 24 نفر از جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ، به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (زوج درمانی شناختی- رفتاری )(12 نفر) و گروه کنترل(لیست انتظار)(12 نفر) تقسیم شدند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 5/1 ساعته، در جلسات زوج درمانی شناختی- رفتاری شرکت کردند. از فهرست اختلال استرس پس از ضربه ویرایش نظامی ( PCL-M) و پرسشنامه افسردگی بک(BDI) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که میان دو گروه مداخله و کنترل از لحاظ شدت اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی، پس از خاتمه جلسات درمانی تفاوت معناداری وجود دارد. زوج درمانی شناختی- رفتاری به طور معناداری شدت اختلال استرس پس از ضربه همچنین میزان افسردگی را در گروه آزمایش کاهش داد و زوج درمانی شناختی- رفتاری در کاهش شدت نشانه های اختلال استرس پس از ضربه و افسردگی همراه آن مؤثر بوده است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زبان انگلیسی بود. جامعه آماری آن کلیه دانش آموزان پایه اول متوسطه شهر همدان به حجم 4435 نفر بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 60 نفر از آن ها به صورت تصادفی انتخاب و در سه گروه 20 نفری (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. گروه های آزمایشی هر یک جداگانه به مدت 8 جلسه تحت آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی(یک گروه تحت آموزش راهبردهای شناختی خودتنظیمی و گروه دیگر تحت آموزش راهبردهای فراشناختی خودتنظیمی) قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها از مقیاس ادراک فرد از شایستگی خود و نمرات درس زبان انگلیسی دانش آموزان در پایه سوم راهنمایی(پیش آزمون) و نمرات نوبت اول در پایه اول متوسطه(پس آزمون) استفاده شد. یافته های پژوهش با استفاده از آزمون t در گروه های مستقل، اثر بخشی شیوه های مختلف آموزش را بر ادراک شایستگی نشان داد، ولی درباره تأثیر دو روش آموزشی بر پیشرفت تحصیلی در درس زبان انگلیسی نتایج حاصل از آزمون t در گروه های مستقل تنها برای روش آموزش راهبردهای شناختی خودتنظیمی معنا دار بود. همچنین نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک راهه مشخص کرد که بین میزان تأثیر آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی خودتنظیمی بر ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس زبان انگلیسی تفاوت معناداری وجود دارد، یعنی راهبردهای

زمینه: اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی (ADHD) شایع ترین اختلال رشدی عصب شناختی در کودکان است که پس از بلوغ نیز مشکلات آن باقی می ماند. برای کاهش مشکلات ناشی از این اختلال، تشخیص و مداخله زودهنگام در محیط خانه و مدرسه ضروری است. تشخیص و مداخله زودهنگام نیز نیازمند انجام مطالعات همه گیر شناسی است. بررسی ها در زمینه شیوع اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی نتایج متفاوتی به دنبال داشته که علت آن بکارگیری ملاک ها و تعریف های متفاوت و ارزیابی توسط افراد و ابزارهای گوناگون است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فراتحلیلی مطالعات همه گیری شناسی اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در دانش آموزان دبستانی ایران بود. روش: روش پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل است، از این رو با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی نسبت به یافتن و جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نمونه مطالعات مورد استفاده شامل 17 مطالعه انجام شده از 1370 تا سال 1391 در سراسر ایران بود که 29714 نفر آزمودنی را در برمی گرفت. داده های حاصل از این 17 مطالعه با روش نمایش دو جمله ای اندازه اثر و روش واریانس معکوس ولف (1986؛ هومن، 1387) برای مدل اثرهای ثابت مورد فراتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که اندازه اثر ترکیبی مطالعات مورد بررسی 097/0 است که با حذف یک مطالعه به 095/0 می رسد. میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی با حذف دو مطالعه و تحلیل حساسیت برابر 97/8 درصد بود. همچنین یافته های فراتحلیل انجام شده نشان می دهد که با حذف یک مطالعه و تحلیل حساسیت میزان شیوع اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی در پسران و دختران به ترتیب 89/9 درصد و 47/2 درصد است. بعلاوه نتایج فراتحلیل حاضر حاکی از آن بود که میزان شیوع زیر نوع های نارسایی توجه 75/7 درصد، بیش فعالی - برانگیختگی 93/4 درصد و مرکب 04/5 درصد است. بحث و نتیجه گیری: یافته های پژوهشی فراتحلیل حاضر در زمینه میزان شیوع کلی اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی، نسبت اختلال در دختران و پسران و همچنین شیوع زیرنوع های این اختلال در دانش آموزان دبستانی ایرانی با بسیاری از پژوهش ها هماهنگ است.