یعقوب نوروزی

یعقوب نوروزی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه قم

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۲۴ مورد.
۸۱.

بررسی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفه های ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی: مورد کاوی کتابخانه های دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۸ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ 61 - 81

کلیدواژه‌ها: دانشگاه شیراز ساختار سازمانی فناوری اطلاعات کارکردهای مدیریتی کتابخانه های دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف: این تحقیق به منظور شناسایی مؤلفه های فناوری اطلاعات و تأثیرات آن بر ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه های دانشگاه شیراز صورت گرفته است. روش: پژوهش با استفاده از روش پیمایشی - توصیفی و همبستگی انجام شد. برای گردآوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته (بر مبنای طیف 7 مرتبه ای لیکرت) در بین 64 نفر از کارکنان و کارشناسان کتابخانه های دانشگاه شیراز توزیع و سپس داده های جمع آوری و با شیوه های توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که توسعه فناوری اطلاعات بر ساختار سازمانی تأثیرگذار است و به ویژه با کاهش تمرکز در سازمان ارتباط معناداری دارد. اما رابطه میان توسعه فناوری و بهبود کارکردهای مدیریتی تأیید نشد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه معناداری میان توسعه فناوری اطلاعات و بهبود کارکردهای مدیریتی وجود ندارد. توسعه فناوری اطلاعات در کتابخانه های دانشگاه شیراز، بیشترین تأثیر را در کاهش تمرکز، آموزش و توانمندسازی کارکنان و بهبود ارتباطات دارد. همچنین میان فناوری اطلاعات و کارکردهای ارزیابی عملکرد و گزینش نیروهای انسانی نیز رابطه ای یافت نشد. اصالت و ارزش: در پژوهش حاضر پیش فرض های موجود در زمینه تأثیر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباط آن با مؤلفه های ساختار سازمانی و کارکردهای مدیریتی در کتابخانه ها بررسی شد. از این رو نتایج حاصل از این پژوهش در کتابخانه های مورد مطالعه و سایر کتابخانه های مشابه کاربرد دارد و نکات ضعف احتمالی را برطرف و نکات قوت را تقویت می کند.
۸۲.

قافیه در شعر معاصر و نقش آن در هماهنگی شعر و انتقال مفاهیم

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی و بلاغی سال دوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۸) 58 - 72

کلیدواژه‌ها: موسیقی شعر شعر معاصر قافیه هارمونی و هماهنگی انتقال مفاهیم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۲۲۴
موسیقی شعر مجموعه ای از وزن عروضی،هماهنگی های صوتی و آوایی، و ردیف و قافیه را شامل می شود که با عنوان موسیقی بیرونی،موسیقی درونی و موسیقی کناری شناخته شده اند .هر کدام از این موسیقیهای چندگانه شعر ، علاوه بر غنای موسیقیایی شعر و آهنگین ساختن آن کارکردهای دیگری نیز برعهده دارند،که یکی از اساسی ترین این کارکردها کمک به انتقال مفاهیم و القاء معانی و اندیشه مورد نظر شاعر است.به این معنی که شاعر با بکارگیری اوزان مناسب،هماهنگیهای صوتی و آوایی کلمات ، ردیف و قافیه در پی انتقال اندیشه و مضمون و عاطفه مورد نظر خود است.در این میان نقش قافیه نیز برجسته است ،به این صورت که قافیه به عنوان یکی از انواع موسیقی شعر-موسیقی کناری-در انتقال معانی و مفاهیم نقش ویژه ای برعهده دارد و شاعران بزرگ، از این کارکرد قافیه در انتقال مفاهیم نهایت استفاده را برده اند و بدین صورت در شعر خود ،نوعی هارمونی و هماهنگی که خود مایه زیبایی و درخشش اثرشان شده است ، خلق کرده اند.در این مقاله به اهمیت قافیه در شعرمعاصر و نقش آن در انتقال مفاهیم مورد نظر شاعر و القاء احساس و عاطفه و اندیشه شاعر خواهیم پرداخت .
۸۳.

معماری استانداردهای کتابخانه دیجیتالی, مبتنی بر مدل O.S.I(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفدهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 25 - 53

کلیدواژه‌ها: استاندارد کتابخانه دیجیتالی طراحی کتابخانه دیجیتالی معماری اطلاعات مدل های معماری اُ.اس.آی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۲۴۲
هدف : پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی متون مربوط، استانداردهای کتابخانه دیجیتالی را شناسایی و آنها را بر حسب نقشی که ایفا می کنند، دسته بندی کند تا معماری استانداردها مبتنی بر مدل اُ.اس.آی در کتابخانه دیجیتالی تبیین گردد. روش/ رویکرد پژوهش : روش پژوهش از نوع کتابخانه ای و مرور متون است.پس از انجام کاوش در وب و پایگاه های اطلاعاتی مهم، نزدیک به 300 منبع پژوهشی و مروری مرتبط با زمینه پژوهش شناسایی گردید که پس از بررسی، 107 منبع تفکیک شد. یافته ها : استانداردها بر حسب نقشی که در کتابخانه دیجیتالی ایفا می کنند، در پنج مقوله عمده (استانداردهای نگهداری اسناد دیجیتال، استانداردهای توصیف و دسترسی به منبع، استانداردهای ابرداده ای، استانداردهای مبادله اطلاعات، استانداردهای زبان های نشانه گذاری) دسته بندی شدند. در نهایت، لایه جایگیری هر استاندارد بر حسب حوزه عملکردی، مبتنی بر مدلهفت لایه ای اُ.اس.آی شناسایی و در نهایت معماری استانداردها در کتابخانه های دیجیتالی مبتنی بر این مدل ارائه شد. نتیجه گیری : تحقیقات در حوزه استانداردهای کتابخانه دیجیتالی، به صورت پراکنده و موردی است. از این رو، توصیفی فنی که بتواند در یک شاکله کلی، عملکرد انواع استاندارد، ارتباط بین آنها و اصول و قواعد حاکم بین آنها را نشان دهد، به منظور ارتقای سطح آگاهی، در این زمینه توصیه می شود.  
۸۴.

کیفیت خدمات کتابخانه های ایران (بررسی پژوهش های مدل لیب کوآل در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۷ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 191 - 208

کلیدواژه‌ها: ارزیابی عملکرد خدمات کتابخانه ای سنجش کیفیت کیفیت خدمات لیب کوآل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۶۰
هدف: شناسایی و معرفی پژوهش های انجام شده در زمینه سنجش کیفیت خدمات کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بر اساس مدل لیب کوآل است. روش انجام تحقیق و گردآوری داده ها: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا انجام گرفته و داده ها نیز از مرور پژوهش های گذشته گردآوری شده است.  یافته ها: کیفیت کتابخانه های مورد مطالعه اعم از دانشگاهی، عمومی و تخصصی در مؤلفه های لیب کوال در سطوح مختلف بررسی شد. وضعیت کلی کتابخانه ها به تفکیک نوع کتابخانه ارزیابی و مؤلفه های قوی و ضعیف در آنها مشخص شد و تصویری کلی از کیفیت خدمات ارائه شده در کتابخانه های ایران به دست آمد.   نتایج: در وضعیت فعلی، کتابخانه ها در همه ابعاد، خدمات مطلوب و آرمانی ارائه نمی دهند و در بسیاری از موارد حداقل خدمات را دارند و گاهی حتی پایین تر از سطح خدمات حداقلی مورد انتظار کاربران را پاسخگو هستند. کیفیت خدمات در کتابخانه های دانشگاهی از نظر کنترل اطلاعات، در کتابخانه های عمومی، در تمامی مؤلفه ها و در کتابخانه های تخصصی از جنبه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان مکان ضعیف هستند. 
۸۵.

بررسی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی مورد مطالعه: کتابخانه های دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره شانزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 123 - 150

کلیدواژه‌ها: آمادگی الکترونیکی فناوری اطلاعات کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۲۲۷
هدف : هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه تبریز از پنج بُعد سازمان و مدیریت، استفاده از فناوریهای اطلاعات و ارتباطات، آماده بودن اطلاعات؛ آماده بودن کارکنان و منابع انسانی، و آمادگی ارتباط با محیط و دیگر سازمانهاست. روش شناسی پژوهش : روش مورد استفاده در این پژوهش، پیمایشی - توصیفی است. همچنین، برای سنجش آمادگی الکترونیکی جامعه مورد مطالعه، از مدل مرجع IUP استفاده شد. استفاده از این مدل پس از اعمال نظر پانل دلفی و مناسب سازی آن صورت گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده نشان می دهد در میان 16 کتابخانه (شامل 15 کتابخانه دانشکده ای و یک کتابخانه مرکزی)، کتابخانه مرکزی در سه بُعد سازمان و مدیریت (31/4)، اطلاعات (52/3)، فناوری اطلاعات و ارتباطات (15/4)، و با میانگین کلی 54/3 نسبت به دیگر کتابخانه ها از وضعیت مطلوب تری برخوردار است. همچنین کتابخانه دانشکده علوم طبیعی در دو بُعد کارکنان (26/3)، محیط (ارتباط با دیگر سازمانها) (17/3)، و با میانگین 19/3 در رتبه دوم قرار دارد. همچنین، آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه تبریز با امتیاز 44/2 از حداکثر 5 امتیاز ممکن در سطح مطلوبی نیست. بیشترین ضعف در بُعد محیط و ارتباط با دیگر سازمانها (31/2) است، و بعد فناوریهای اطلاعات و ارتباطات (73/2)، نسبت به دیگر ابعاد در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین این کتابخانه ها در بُعد سازمان و مدیریت، امتیاز  42/2؛ آماده بودن اطلاعات، امتیاز  4/2؛ و آماده بودن کارکنان و منابع انسانی، امتیاز 33/2 را کسب نموده اند که نشان از آمادگی نداشتن این کتابخانه هاست.  
۸۶.

بررسی میزان رضایت از ارائه خدمات کتابخانه مرکزی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با رویکرد بازاریابی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: دانش شناسی سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۳ 89 - 100
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی میزان ارائه خدمات کتابخانه مرکزی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با رویکرد بازاریابی و از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. در این پژوهش دو مؤلفه تنوع خدمات و حجم منابع اطلاعاتی و برنامه های ترویجی به عنوان دو مؤلفه بازاریابی مورد تأکید قرار گرفته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی است که به روش توصیفی - پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه به اجرا در آمده است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای - تصادفی از بین جامعه آماری دانشجویان واحد علوم و تحقیقات نمونه ای با حجم 378 نفر انتخاب شد. فرضیه های آزمون با استفاده از آزمون t مورد آزمون قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کسب اطلاعات مورد نیاز و مرتبط با دروس دانشگاهی، شناسایی منابع تخصصی، روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و حرفه ای مهم ترین دلیل مراجعه کنندگان بوده، و از پایان نامه ها و کتاب ها بیشتر از سایر منابع استفاده می کنند. کتابداران مهم ترین نقش را در ترویج برنامه های کتابخانه دارند، و استفاده از بروشور در نوبت بعدی قرار دارد. میزان مشارکت دانشجویان در انتخاب منابع اطلاعاتی نیز در حد متوسط است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که بین تنوع خدمات و حجم منابع اطلاعاتی با استفاده از کتابخانه رابطه معناداری وجود دارد. بین به کارگیری برنامه های ترویجی در کتابخانه و میزان ارائه خدمات کتابخانه ای نیز رابطه معنادار بوده و فرضیه های پژوهش مورد تأیید قرار گرفته است.
۸۷.

بررسی رابطه جنسیت و رضایت شغلی با خلاقیت کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: دانش شناسی سال ششم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۰ 109 - 120
تعداد بازدید : ۲۱۶
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت و رضایت شغلی با خلاقیت کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی است. روش پژوهش:پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی نیز در مراحل مختلف پژوهش استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه رضایت شغلی و خلاقیت تورنس استفاده شده است. جامعه پژوهش نیز شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی می باشد که از این تعداد، 70 نفر(34 نفر مرد و 36 نفر زن) به صورت تصادفی به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند.  یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات معلوم شد که بین خلاقیت و رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان مرکزی همبستگی معنی داری وجود ندارد. ولی از نظر خلاقیت بین کتابداران زن و مرد، تفاوت معنی داری در جهت برتری زنان نسبت به مردان وجود دارد. بر اساس فرضیه های پژوهش از نظر رضایت شغلی بین کتابداران زن و مرد تفاوت معنی داری وجود ندارد. همچنین بین رضایت شغلی و خلاقیت در کتابداران زن رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، اما بین رضایت شغلی و خلاقیت در مردان کتابدار رابطه معنی داری وجود ندارد.   نتیجه گیری: بهره گیری از روش های تعین خلاقیت و رضایت شغلی در حوزه کتابخانه های عمومی با توجه به ماهیت آنها در ارائه خدمات به تمامی اقشار جامعه می تواند نتایج کمی و کیفی قابل توجهی را در پی داشته باشد. همچنین می توان اذعان داشت موضوع خلاقیت آنچنان که مورد توجه قرار نگرفته است. کتابداران مرد در این میان نسبت یه زنان از خلاقیت کمتری برخوردارند. از این رو پیشنهاد می شود در تعیین وظایف شغلی به این مقوله توجه شود. همچنین با توجه به رابطه بین رضایت شغلی و خلاقیت در بین زنان و عدم وجود این رابطه در بین کارکنان مرد، می توان تحلیل های ناشی از این مورد را در بین مردان نیز پیاده سازی کرد تا رضایتمندی بین مردان نیز افزایش یابد.
۸۸.

بررسی شیوه های استفاده طلاب حوزه علمیه قم از فناوری وب 2(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیستم پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: شبکه های اجتماعی کاربران طلاب وب2 ابزارهای اینترنتی حوزه علمیه قم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۴ تعداد دانلود : ۷۲۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده طلاب حوزه علمیه قم از فناوری های وب2 انجام شد. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 180 نفر از طلاب حوزه علمیه قم است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است که بر مبنای پرسش های اساسی پژوهش و مرور متون مرتبط طراحی و تنظیم گردیده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، میزان آشنایی جامعه مورد مطالعه با فناوری های وب2 در حد کمتر از متوسط (43 درصد) و میزان استفاده آن ها از فناوری وب2 نیز در حد کمتر از متوسط (38 درصد) است. از دیدگاه طلاب، استفاده از فناوری های وب2 در زمینه حمایت از آموزش و یادگیری در سطح پایین (1/29 درصد) بود. افزون بر این دیدگاه آن ها در مورد استفاده از فناوری وب2 در راستای ارتقای دریافت اطلاعات و ارتقای آموزش و پژوهش در سطح بالا بود. نتیجه گیری: استفاده از فناوری وب2 در حوزه های علمیه در گرو آشنایی طلاب با ابزارها و امکانات فناوری وب2 است. لذا برگزاری کارگاه های آموزشی، دوره های آموزشی، برگزاری سخنرانی ها و هم اندیشی ها، گنجاندن برنامه فناوری وب2 در سطوح تحصیلی طلاب، استفاده از متخصصان آشنا با فناوری وب2 و ترغیب طلاب نسبت به شناخت و استفاده از فناوری های وب2، از مواردی است که لازم است به آن پرداخته شود.
۸۹.

دیجی کوال ابزاری برایسنجش کیفیت کتابخانه های دیجیتالی: مطالعه موردی در کتابخانه دیجیتالی دانشگاه آزاداسلامی واحد بروجرد از دیدگاه کاربران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: دانش شناسی سال پنجم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۷ 85 - 104
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۶
هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش کیفیت خدمات کتابخانه دیجیتالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد از دیدگاه کاربران بر اساس مدل دیجی کوال انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت به صورت پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری این پیمایش را اساتید و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحدبروجرد تشکیل می دهد که جامعه منتخب طبق جدول"مورگان" 108 نفر می باشند. ابزار مورد استفاده جهت گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای است که در آن، خدمات کتابخانه دیجیتالی در قالب دو دسته از عوامل، شامل: "تعامل انسان و فناوری" و "جنبه های فنی" با دوازده مولفه مدل دیجی کوال "رضایت فردی، میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، دسترس پذیری، قابلیت اعتبار، دقت و صحت، جستجو پذیری، پیوند فعال، پوشش موضوعی، قابلیت مرور، سامان یافتگی" سنجیده شده است. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان می د هد که از دیدگاه کاربران میزان رضایت فردی، پوشش موضوعی این کتابخانه در حد متوسط و میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، اعتبار، دقت و صحت، سامان یافتگی بالاتر از حد متوسط و میزان دسترس پذیری، جستجو پذیری، پیوند فعال و قابلیت مرور کمتر از حد متوسط می باشند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که کتابخانه در حوزه های میزان اطمینان، سودمندی، قابلیت انجام، اعتبار، دقت و صحت، سامان یافتگی توانسته است در درجه بالاتر از حد متوسط قرار گیرد و عملکرد بهتری داشته است.این در حالی بود که حوزه رضایت فردی و پوشش موضوعی عملکردی در حد متوسط داشت و میزان دسترس پذیری و جستجوپذیری و پیوند فعال وقابلیت مرور با وضعیتی کمتر از حد متوسط ضعیفتر از بقیه موارد بود
۹۰.

ارائه الگویی برای تعیین میزان اهمیت ویژگیهای رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) زمستان ۱۳۹۰ ویژه نامه ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات

کلیدواژه‌ها: الگوسازی رابط کاربر کتابخانه دیجیتالی تعامل انسان با رایانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱۳ تعداد دانلود : ۸۳۹
رابط کاربر در کتابخانه های دیجیتالی تعامل بین کاربر و محیط اطلاعاتی را برعهده دارد و امکان دریافت بازخوردهای لازم از این طریق حاصل میشود. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه الگویی برای تعیین میزان اهمیت ویژگیهای مطرح در رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران مبتنی بر روش دلفی است. در همین رابطه و پس از مطالعه اولیه متون و منابع مرتبط و تهیه سیاهه محقق ساخته با اعمال نظر پانل دلفی، 10 ویژگی و معیار اصلی (جستجو، انسجام، راهنمایی، راهبری، طراحی، تصحیح خطا، نمایش اطلاعات، کنترل کاربر، زبان رابط، و سادگی) شامل 114 ویژگی و مؤلفه فرعی برای تعیین اهمیت آنها در طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران انتخاب شد. در مرحله بعد، براساس نمرات به دست آمده از پانل دلفی، میزان اهمیت هریک از ویژگی های فرعی در طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران مشخص گردید. درنهایت، ویژگی کلی زبان رابط و تصحیح خطا به ترتیب حائز بالاترین و پایینترین امتیاز شدند. هرچند اختلاف امتیاز مربوط به ویژگیهای کلی و فرعی فاصله زیادی ندارد، براساس نظر پانل دلفی به کارگیری آنها در طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران پیشنهاد میشود. امید است نتایج حاصل از یافتههای پژوهش حاضر بتواند تصویر روشنی از ویژگیهای لازم در طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران ارائه و اهمیت به کارگیری هریک از آنها را تعیین کند. از سوی دیگر، به عنوان ابزاری برای تشخیص میزان توانمندی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران از دید صاحبنظران و استفاده کنندگان آنها باشد.
۹۱.

ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی: چارچوب نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های دیجیتالی تحقیقات ارزیابی روشهای ارزیابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹۹ تعداد دانلود : ۹۳۸
هدف: جمله سطوح، الگوها، روش ها، و عناصر تاثیرگذار در ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی مرور شده است. روش/رویکرد پژوهش : تحلیل متون . یافته ها: روش ها و الگوهای مختلفی برای ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی وجود دارد. براساس اهداف ارزیابی، از جمله درک مفاهیم پایه همچون رفتار اطلاع یابی کاربران، اطمینان از کفایت سرمایه گذاری برای خدمات کاربرمدار، و توسعه تحقیقات در ابعاد مختلف می توان از روش ها و الگوهای مختلفی برای ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی استفاده کرد.توجه به سطوح مختلف ارزیابی، ازجمله فنی و اجتماعی، نیز در تعیین شیوه ارزیابی تاثیر گذار است. قبل از انجام هرگونه ارزیابی باید با اهداف، محورها، سطوح، الگوها، روش ها، عوامل دخیل، و دیدگاه­های مختلف در این زمینه آشنا شد تا در کنار سایر ابزارها و امکانات به کار گرفته شوند. نتیجه­گیری: کتابخانه های دیجیتالی سیستم های پیچیده ای هستند که ارزیابی آنها کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به­خاطر نوپا بودن کتابخانه­های دیجیتالی، الگوهای استاندارد جامع برای ارزیابی آن وجود ندارد. شناسائی عوامل و زوایای دخیل در ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی برای کاهش صرف وقت، انرژی، و هزینه در ارزیابی آنها پیشنهاد می شود.
۹۲.

محورهای توسعه کتابخانه های دیجیتالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۶۴ ویژه نامه مدیریت کتابخانه ها

کلیدواژه‌ها: توسعه نیروی انسانی خدمات فن آوری مجموعه کتابخانه های دیجیتالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۷ تعداد دانلود : ۸۳۰
هدف: مقاله حاضر سعی دارد از بعد کیفی مباحث مرتبط با محور های توسعه کتابخانه های دیجیتالی از جمله نیروی انسانی، محتوا، خدمات و فن آوری را مطرح نموده و ضمن توجه به تمامی زوایای موجود، دیدگاه روشنی را در این رابطه ارائه دهد. روش: در تدوین این مقاله از منابع موجود در این زمینه بهره گرفته شده است و با استفاده از روش سندی (کتابخانه ای) منابع مرتبط با مقاله حاضر بررسی و ضمن استفاده از یافته های آنها به عنوان شاهد نیز مورد استناد قرار گرفته اند. یافته ها: مطالعه حاضر نشان داد که چهار محور و عنصر اصلی در طراحی و توسعه کتابخانه های دیجیتالی تاثیرگذاری انکارناپذیری دارند و درصورتی که کتابخانه دیجیتالی بخواهد راه اندازی و توسعه یابد هر یک از این محورها باید به طور جدی مورد توجه قرار گیرند. همچنین می توان گفت که راه اندازی کتابخانه دیجیتالی و توسعه آن نیازمند مقدماتی است که توجه به آن ها در هریک از این چهار محور براساس یافته های مطالعه حاضر می تواند راه گشا باشد و از صرف وقت، انرژی و هزینه های تحمیلی جلوگیری شود. اصالت/ارزش: این مقاله توانسته است در ابتدا طرح جامعی را در مورد محورهای توسعه کتابخانه دیجیتالی ارائه دهد. سپس با مطالعه ای جامع و برگرفته از پیشینه های موجود به تمامی عوامل دخیل در طراحی، تولید و استفاده از کتابخانه های دیجیتالی این امکان را می دهد تا با قابلیت ها و نیازمندی ها موجود در این زمینه آشنا شده و دیدگاه روشنی را کسب کنند. همچنین کمک خواهد کرد تا افراد مسئول در این زمینه قبل از هر گونه اقدامی بتوانند در برنامه ریزی ها و انتخاب خود تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند. در نهایت آشنایی با اهمیت هر یک از محورها و عناصر مربوط به توسعه کتابخانه دیجیتالی امکان استفاده از آنها را در مواقع لزوم خواهد داد.
۹۳.

ارائه شاخص های سنجش آمادگی الکترونیکی در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل IUP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۸)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات کتابخانه های دانشگاهی آمادگی الکترونیکی سنجش شاخص های ارزیابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۴ تعداد دانلود : ۹۶۷
میزان آمادگی یک جامعه یا سازمان برای مشارکت و بهره مندی از توسعه فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات، آمادگی الکترونیکی تعریف می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه شاخص هایی برای سنجش سطح آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی است. در همین رابطه، متون و منابع منتشرشده در حوزه آمادگی الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفت که درنهایت مدل IUP (Information Utilization Potential ) به عنوان مرجع مورد استناد قرار گرفت. سپس، با استفاده از روش دلفی و با بهره گیری از نظر خبرگان حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، شاخص های سنجش آمادگی الکترونیکی متناسب با کتابخانه های دانشگاهی ارائه شد. پس از مناسب سازی و انجام تجزیه و تحلیل های آماری، شاخص هایی در قالب 5 بعد اصلی (شامل سازمان و مدیریت، نیروی انسانی، اطلاعات، فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات، و ارتباط با محیط ) شامل 82 شاخص فرعی مورد تأیید قرار گرفت. امید است نتایج حاصل از یافته های پژوهش حاضر بتواند ابزار مناسبی را برای متولیان و پژوهشگران حوزه فراهم بیاورد.
۹۴.

تحلیلی بر کاربرمداری رابط کاربر در صفحات وب فارسی کتابخانه های دیجیتالی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلیدواژه‌ها: معیارهای ارزیابی الگوسازی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی تحقیقات ارزیابی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی رابط کاربر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
تعداد بازدید : ۲۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۱
رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی در عملکرد مطلوب این کتابخانه ها نقش تعیین کننده ای دارد و کتابخانه های دیجیتالی زمانی می توانند عملکرد مطلوبی داشته باشند که کاربران بتوانند تعامل مناسبی با آنها برقرار کنند. هدف تحقیق حاضر، تحلیلی بر کاربرمداری رابط کاربر در صفحات وب فارسی کتابخانه های دیجیتالی ایران و ارائه الگوی پیشنهادی برای تقویت نکات مثبت و رفع نقایص موجود است. در مراحل مختلف تحقیق، با روش دلفی، 10 معیار (جستجو، انسجام، راهنمایی، راهبری، طراحی، تصحیح خطا، نمایش اطلاعات، کنترل کاربر، زبان رابط، و سادگی) و 114 مؤلفه برای ارزیابی انتخاب شدند و با استفاده از روش ارزیابانه، ارزیابی صورت گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل 11 کتابخانه دیجیتالی (تبیان، دید، ایرانداک، مرکز منطقه ای، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز، مرکز مخابرات، پژوهشگاه نیرو، دانشگاه امیرکبیر، مؤسسه نشر امام، و دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران) بود. نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع، از بین معیارهای مورد مطالعه، معیار زبان رابط کاربر و تصحیح خطا، به ترتیب با کسب میانگین امتیاز 58/95 و 79/36 از کل امتیازات کسب شده توسط کتابخانه های دیجیتالی مورد مطالعه، بالاترین و پایین ترین امتیاز را به دست آورده اند. در ادامه نیز با توجه به امتیازات کسب شده در هر یک از معیارها، تحلیلی بر کاربرمداری معیارهای مورد بررسی در جامعه مورد مطالعه، بر اساس نوع مؤلفه های رعایت شده صورت گرفت. در پایان، بر اساس نتایج به دست آمده، الگوی پیشنهادی برای کاربرمداری رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی ایران ارائه شد.
۹۵.

نظامی، شاعری صوفی مسلک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: نظامی گنجوی زهد اندیشه های عرفانی تعلیمات صوفیه آداب سلوک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴۴ تعداد دانلود : ۹۲۳
در این مقاله به بررسی عرفان و تصوف نظامی خواهیم پرداخت. بحث آغازین این خواهد بود که آیا نظامی را می توان همچون سنایی، عطار، مولوی و دیگران، شاعری عارف نامید. سپس به این نکته می پردازیم که آیا او صوفی رسمی بوده یا تحت تأثیر گسترش این اندیشه ها در این دوره نمودی از آن در آثارش دیده می شود. سپس نظرات وی را دربارة مطرح شدن این اندیشه ها در شعر خواهیم آورد و بازتاب اعتقادات عرفانی اش را در زندگی عملی و شعرش به تماشا خواهیم نشست و آداب سلوک و موانع سلوک و آنچه را مرتبط با تصوف و عرفان است و در آثارش جلوه دارد، را نیز بحث و بررسی خواهیم کرد. همچنین نظرات او را دربارة صوفیه عصر خود و دیدی که نسبت به آنها داشته را مطرح می کنیم و دربارة زهد و دنیاگریزی ـ که بخش پر رنگ تصوف او را شامل می شود ـ به تفصیل سخن خواهیم گفت و اثبات خواهیم کرد که نظامی شاعری عارف نیست و در عالم عرفان و صوفیگری، دریافت های شاعران بزرگ عارف، همچون سنایی و عطار و مولوی و دیگر شاعران عارف را از مبانی و اصول عرفانی ندارد.
۹۶.

بررسی خدمات کتابخانه های دیجیتالی ایران و جهان: معرفی خدمات پیشنهادی برای کتابخانه های دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۴ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ 65 - 88

کلیدواژه‌ها: کتابخانه های دیجیتالی خدمات ایران جهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۳۸
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی خدمات موجود در کتابخانه های دیجیتالی ایران و جهان به منظور معرفی خدمات پیشنهادی برای کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع مقایسه ای و تطبیقی است. برای گردآوری اطلاعات لازم درباره خدمات کتابخانه های دیجیتالی مورد مطالعه به صفحات وب آن ها مراجعه و اطلاعات لازم گردآوری شد. یافته ها:در این پژوهش خدمات 59 کتابخانه دیجیتالی داخلی و خارجی مورد مطالعه قرار گرفت که 11 مورد از آن ها داخلی و 48 کتابخانه دیگر خارجی بودند. خدمات ارائه شده توسط جامعه مورد مطالعه جستجو (به شیوه های مختلف)، ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازه ها و اخبار تخصصی، عضویت از راه دور، پرسش های متداول، از کتابدار بپرس، ار اس اس، کتابخانه شخصی (من) و گفتگوی همزمان را در بر می گرفت. در بین کتابخانه های دیجیتالی داخلی بیشترین خدمت رعایت شده مربوط به «جستجو» و کم ترین آن نیز مربوط به خدمت «از کتابدار بپرس» بود. همچنین پنج خدمت ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازه ها و اخبار تخصصی، ار اس اس و گفتگوی همزمان توسط هیچ یک از کتابخانه های دیجیتالی داخلی ارائه نمی شد. در بین کتابخانه های دیجیتالی خارجی نیز بیشترین خدمت مربوط به «جستجو» و کم ترین آن نیز مربوط به «کتابخانه شخصی» بود. در کل نیز در بین جامعه مورد مطالعه خدمت جستجو و کتابخانه شخصی بیشترین و کم ترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. در نهایت نیز خدمات پیشنهادی برای کتابخانه ای دیجیتالی داخلی معرفی شدند.
۹۷.

بررسی میزان رعایت معیارهای ارزیابی رابط کاربر در صفحات وب فارسی کتابخانه های دیجیتالی خودساخته و خریداری شده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۶۲

کلیدواژه‌ها: معیارهای ارزیابی رابط کاربر کتابخانه رقومی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی رابط کاربر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه های الکترونیکی کتابخانه های دیجیتالی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
تعداد بازدید : ۲۱۱۵ تعداد دانلود : ۱۰۶۶
هدف: در حوزه کتابخانه های رقومی تعامل بین کاربر و سیستم از جمله مباحث اساسی در زمینه استفاده از این گونه نرم افزارها به شمار می رود. بنابراین یافتن نرم افزار مناسب در این زمینه دارای اهمیت فراوانی است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل معیارهای مربوط به رابط کاربر در صفحات وب فارسی کتابخانه های رقومی خودساخته و خریداری شده در ایران است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش انجام پژوهش از نوع تحقیقات ارزیابانه است که از یک سیاهه وارسی متشکل از 10 معیار اصلی و 114 مولفه فرعی برای ارزیابی و تحلیل ابعاد پژوهش استفاده شده است. علاوه بر این در مراحل مختلف پژوهش و برای تهیه سیاهه وارسی از روش دلفی استفاده شد و در موارد لازم با تولیدکنندگان نرم افزارها نیز مصاحبه شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که از جمع کل امتیازات مربوط به معیارهای ده گانه مورد بررسی، کتابخانه های رقومی خودساخته توانستند در هفت معیار تصحیح خطا، کنترل کاربر، راهبری، راهنمایی، جست وجو و سادگی امتیاز بالایی را کسب کنند. در صورتی که کتابخانه های رقومی خریداری شده تنها در سه معیار زبان رابط کاربر، نمایش اطلاعات و انسجام در وضعیت بهتری قرار دارند. هر چند به لحاظ مجموع میانگین امتیازات کسب شده اختلاف زیادی بین این دو دسته مشاهده نشد. اصالت/ارزش: این پژوهش ضمن تهیه یک سیاهه وارسی در زمینه ارزیابی رابط کاربر کتابخانه های رقومی بر اساس پیشینه های موجود و نظر متخصصان، این امکان را نیز فراهم آورده است تا استفاده کنند گان از این کتابخانه ها و نرم افزارهای مشابه بتوانند در انتخاب خود تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند. همچنین به تولیدکنندگان کتابخانه های رقومی مورد مطالعه و سایر نرم افزارهای مشابه این امکان را می دهد تا ضمن بر طرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت با معیارها و مولفه های موجود در این زمینه و اهمیت هر یک از آن ها بهتر آشنا شده و در تولیدات آتی خود از آن ها بهره گیرند.
۱۰۰.

ارزیابی نرم افزارهای جامع کتابداری تحت وب پارس آذرخش ، نوسا و نمایه در بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۰

کلیدواژه‌ها: ارزیابی بازیابی اطلاعات نرم افزارهای کتابخانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷۰ تعداد دانلود : ۲۸۸۸
هدف: با توجه به اینکه امروزه ذخیره و بازیابی اطلاعات جزء دغدغه های اساسی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به شمار می رود، یافتن نرم افزار مناسب در این زمینه دارای اهمیت فراوانی است. هدف پزوهش حاضر ارزیابی نرم افزارهای کتابخانه ای تحت وب پارس آذرخش، نوسا و نمایه در بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع تحقیقات مشاهده ای و با استفاده از یک سیاهه وارسی متشکل از 84 معیار برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی اَبعاد پژوهش است. علاوه بر این برای انجام پژوهش ضمن بهره گیری از نظر افراد متخصص حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، در موارد لازم با تولیدکنندگان نرم افزارها نیز مصاحبه شده است. یافته ها: وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای مورد مطالعه در 5 ویژگی شامل قابلیت جست وجو، فرمول جست وجو، امکان انواع جست وجوها، نمایش نتایج و چگونگی نمایش امکانات کمکی (راهنما) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که نرم افزار نوسا با کسب 34/93% از میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد مطالعه در این پژوهش در رتبه اول و نرم افزار پارس آذرخش نیز با کسب 55/82% امتیاز از معیارهای مورد بررسی در رتبه بعدی قرار دارد. در نهایت نرم افزار نمایه با کسب 35/51% میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد بررسی در این پژوهش در رتبه سوم قرار دارد. اصالت/ارزش: این پژوهش ضمن تهیه یک سیاهه وارسی در زمینه ارزیابی وضعیت بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه ای بر اساس پیشینه های موجود و نظر متخصصان، این امکان را نیز فراهم آورده است تا استفاده کنندگان این نرم افزارها و نرم افزارهای مشابه بتوانند در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. همچنین به تولیدکنندگان نرم افزارهای مورد مطالعه و سایر نرم افزارها این امکان را می دهد تا ضمن برطرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت با معیارها و مولفه های موجود در این زمینه و درجه اهمیت هر یک از آنها بهتر آشنا شده و در تولیدات آتی خود از آنها بهره بگیرند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان