نگاهی یک سویه به اسلام گرایان
حوزه‌های تخصصی:
عباس کشاورز شکری
| مدرک تحصیلی: عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی/دانشگاه شاهد |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۴ مورد.
موانع مشارکت نخبگان سیاسی زن در عرصه تصمیم گیری های سیاسی و مدیریتی؛ (مطالعه موردی: زنان نماینده مجلس)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
یکی از شاخص های اساسی توسعه پایدار؛ مشارکت سیاسی زنان در عرصه های کلان تصمیم گیری های سیاسی و مدیریتی است؛ بنابراین هر کشوری باید تلاش کند که موانع مشارکت زنان را مرتفع سازد. مقاله حاضر باهدف پاسخ به این پرسش کلی نگاشته شده است که موانع ایفای نقش زنان در عرصه تصمیم گیری های سیاسی و مدیریتی چیست. نمونه آماری این پژوهش را 20 نفر از زنان نماینده ده دوره مجلس شورای اسلامی تشکیل می دهند. روش شناسی مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کمی و کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته در جمع آوری داده ها و متون مصاحبه هاست. تحلیل داده ها در محیط Excel و با استفاده از نرم افزار ویزیو به شکل نمودار و مدل های مختلف انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش در رابطه با مقولات مختلف از جمله: موانع مشارکت زنان در عرصه تصمیم گیری سیاسی و مدیریتی عوامل مختلف ساختاری و فرهنگی ذکرشده است؛ مهمترین علت عدم حمایت زنان از هم عوامل اخلاقی (اعتمادبه نفس، تنگ-نظری و.)، ذکرشده است. اصلاح یا تغییر قوانین نسبت به سازمان های مدنی، به عنوان روش نهادی حمایت از زنان بیشتر در اولویت بوده است. در مورد راهکارهای حمایتی نیز عوامل فکری و فرهنگی، ساختاری و قانونی بیشتر اشاره شده است؛ مهمترین اقدام در این زمینه حذف نگاه جنسیتی است؛ شرط شایسته سالاری و توانمندی در رابطه با مقوله شروط ایفای نقش بیشترین فراوانی را داشته است. پژوهشگر در مجموع 4 مقوله اصلی، 20 مقوله ی فرعی اول و 58 مقوله فرعی دوم و 403 عبارت معنایی را شناسایی نموده و بصورت نمودار ترسیم و تحلیل شده است.
روند هم ارزی و تفاوت در روابط دو گفتمان انقلاب اسلامی و اخوان المسلمین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
انقلاب اسلامی و اخوان المسلمین دو گفتمان مهم در عرصه تحولات سیاسی جهان اسلام هستند. بررسی روند روابط این دو گفتمان و تحلیل عوامل مؤثر در آن، از مسایل ضروری در بررسی تحولات جهان اسلام است. این مقاله از منظری گفتمانی و با استفاده از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفبه بررسی روند هم ارزی و تفاوت در روابط این دو گفتمان پرداخته است. بر این اساس، هرچند با توجه به نظام معنایی این دو گفتمان هردو در چارچوب گفتمان اسلام سیاسی هویت یافته و اسطوره مشابهی دارند و لذا زمینه فراوانی برای هم ارزی و ایجاد هویت مشترک در جهان اسلام داشته اند، اما نشانه های متفاوتی نیز در این دو گفتمان مفصل بندی شده که زمینه های ایجاد تفاوت در بین آن ها را فراهم نموده است. از مهم ترین عوامل ایجاد تفاوت بین این دو گفتمان، می توان به مداخلات گفتمان های مسلط جهانی و رقبای منطقه ای، اقدامات انقلابی رادیکال در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تفسیر متفاوت از خیزش های منطقة عربی و به ویژه تحولات سوریه اشاره کرد. بر این اساس، روابط انقلاب اسلامی و جنبش اخوان المسلمین فاقد یک روند خطی بوده و فراز و فرودهای متعددی را در تشکیل زنجیره هم ارزی و یا تفاوت پشت سر گذاشته است.
بررسی مؤلفه های جمعی فرهنگ ایثار و شهادت در خاطرات آزادگان دفاع مقدس به مثابه سرمایه اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یکی از عناصر فرهنگ سیاسی تشیع، برخاسته از حماسه عاشورای حسینی است. این فرهنگ در کنار سایر آموزه های دینی نقش مهمی در رشد و تقویت سرمایه اجتماعی در جامعه ما دارد. این مقاله با هدف شناخت مؤلفه های جمعی فرهنگ ایثار و شهادت براساس خاطرات آزادگان به مثابه سرمایه براساس روش تحقیق کیفی تحلیل اسنادی نگاشته شده و سعی شده است داده ها و مصادیق مربوط با استفاده از ابزار فیش برداری از منابع مربوط به خاطرات آزادگان جمع آوری شود. این مقاله در پی پاسخ به این سوال ها بوده است که مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت در رفتار با دوستان در خاطرات آزادگان دوران دفاع مقدس کدام است و اینکه چگونه این مؤلفه های رفتاری آزادگان در تولید و تقویت سرمایه اجتماعی مؤثر بوده است؟ یافته ها نشان می دهد که فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان فرهنگ غنی مبتنی بر تعالیم تشیع به عنوان سرمایه اجتماعی مشتمل بر مؤلفه های رفتار جمعی مثبتی است که موجب انسجام، تقویت روحیه مشارکت و همکاری و ایجاد و رشد شبکه های انسانی می شود که مصادیق و شواهد زیادی از آن را می توان درباره آزادگان در سخت ترین شرایط در اردوگاه های دشمن بیان کرد. از جمله این مؤلفه ها که موجد سرمایه اجتماعی هستند، عبارت اند از: ارشاد، حسن سلوک و اخوت ایمانی از طریق رشد شاخص های سرمایه اجتماعی.
تبلور حکمرانی خوب در اندیشه و سیره سیاسی امام خمینی(ره)
حوزه‌های تخصصی:
حکمرانی خوب به عنوان یکی از مباحث مطرح شده در مجامع علمی، نیازمند پیگیری و تدقیق در اندیشه اسلامی است؛ چراکه راهکارهای متعددی در اندیشه اسلامی برای ایجاد نظام سیاسی مطلوب وجود دارد. به همین سبب در این مقاله سیره سیاسی امام خمینی(ره) به عنوان نخبه ای سیاسی و اندیشمندی دینی مورد بررسی قرار گرفته است. نگارندگانِ پژوهش پیش رو در پاسخ به سؤال «حکمرانی خوب در اندیشه و عمل امام خمینی «ره» چگونه ترسیم می گردد؟»، به روش توصیفی تحلیلی، ضمن ترسیم مبانی جامعه مطلوبِ امام، بیان کرده اند که مؤلفه های حکمرانی خوب در نگاه ایشان، آسیب شناسی انقلاب اسلامی، دشمن شناسی، سیاست خارجی وحدتگرا، امر به معروف و نهی از منکر، مقاومت اجتماعی، عدالت و ستم ستیزی، رفق و مدارا، تکلیف مداری، تربیت سیاسی، محوریت مرجعیت شیعه و نظارت سیاسی است
بررسی چگونگی اشاعه اندیشه امام خمینی در اندونزی و پیامدهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
متین سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۸۸
81 - 103
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش به چگونگی تأثیرگذاری و پیامدهای اندیشه امام خمینی در اندونزی به خصوص شیعیان آن کشور پرداخته است و به این سؤالات پاسخ می دهد که اندیشه امام خمینی چگونه در اندونزی اشاعه یافت؟ حاملان اشاعه اندیشه امام خمینی در اندونزی چه افراد و گروه هایی بودند؟ پیامدهای اشاعه اندیشه امام خمینی در اندونزی چه بوده است و موجب تقویت چه قرائتی از اسلام گردیده است؟ روش این پژوهش کیفی و اسنادی با استفاده از متون استخراج شده از مصاحبه با جمعی از فعالان فکری و سیاسی در اندونزی و همچنین منابع کتابخانه ای است. یافته های این پژوهش حاکی است که اندیشه امام خمینی از طریق حاملانی شامل افراد (اساتید و روشنفکران) و نهادها (رسمی- سیاسی، فرهنگی و مذهبی و تشکل های دانشجویی و...) در اندونزی اشاعه یافت، پیامدهای اندیشه امام خمینی مبتنی بر تغییر نگرش مردم به اسلام؛ جامعیت اسلام، تقویت بنیه استکبارستیزی، حمایت از مسئله فلسطین، تقریب گرایی بین جریان های اسلامی، شکل گیری هویت شیعه در اندونزی بر پایه تعامل سازنده با دولت و فعالیت در چهارچوب قانون اساسی بوده است و موجب تقویت اسلام اعتدالی در این کشور شده است.
تحلیل زمینه های هویتی جنبش فمینیسم در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
اهمیت روزافزون نقش جنبش های نوین اجتماعی همچون جنبش فمینیسم، توجه به آن ها و تحلیل نسبت جمهوری اسلامی ایران با آن ها را ضروری ساخته است. این مقاله نسبت و زمینه های هویتی جنبش فمینیسم را در جمهوری اسلامی ایران موردبررسی و کاوش قرار داده است. روش این مقاله کیفی بوده و با توجه به مبانی نظری «آلن تورن» به مطالعه تطبیقی هویت جنبش فمینیسم با مبانی هویتی جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظام سیاسی برآمده از انقلاب اسلامی پرداخته است. با توجه به یافته های این تحقیق می توان گفت که هویت انسانی- اسلامی جمهوری اسلامی در عرصه حقوق زنان «متفاوت» از جنبش های مدرن فمینیستی است بااین وجود در تأمین حقوق انسانی زنان «تضادی» با جنبش فمینیسم نداشته و دارای زمینه هایی برای همراهی با این جنبش است. در جمهوری اسلامی ایران زمینه های هویتی برای شکل گیری جنبش فمینیستی وجود داشته و کنشگران ایرانی می توانند به ویژه در قالب «جنبش زنان مسلمان» یا «فمینیسم اسلامی» مبتنی بر هویت خاص خود به دنبال کنشگری، خود تحقق بخشی، تأمین حقوق و کرامت انسانی زنان باشند.
تحلیل مواضع و فرآیند بسیج منابع سازمان فداییان خلق (اکثریت) و حزب مشروطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
سوال اصلی این مقاله آن است که مواضع و فرآیند بسیج منابع حزب مشروطه ایران و سازمان فدائیان خلق اکثریت چه بوده است. چارچوب نظری مقاله پیش رو مبتنی بر نظریه بسیج سیاسی چارلز تیلی است که در آن براساس متغیرهای کنش جمعی، سازمان، منافع، بسیج منابع، فرصت/تهدید و سرکوب/تسهیل، فرآیند بسیج منابع این دو گروه را به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار داده و تفاوت ها و شباهت های آن ها را ارائه خواهد داد. یافته های تحقیق با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و همینطور روش مقایسه ای، حاکی از آن است که مواضع و فرآیند بسیج سیاسی دو گروه دارای تفاوت های عمده ای است به نحوی که امکان هرگونه ائتلاف و همکاری نزدیک با توجه به اختلافات مبنایی بین آن ها منتفی است؛ لیکن هر دوی آن ها در موضع براندازی نظام جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با نظام سیاسی مدنظر خود با یکدیگر هم نظر هستند. سوال اصلی این مقاله آن است که مواضع و فرآیند بسیج منابع حزب مشروطه ایران و سازمان فدائیان خلق اکثریت چه بوده است.
تحلیل مواضع و فرآیند بسیج منابع اپوزیسیون چپ و سلطنت طلب: مطالعه موردی سازمان راه کارگر و شورای ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۲)
121 - 162
حوزه‌های تخصصی:
این مقاله بر آن است تا مواضع و فرآیند بسیج شورای ملی ایران و سازمان راه کارگر را که به ترتیب از مهم ترین گروه های سلطنت طلب و چپ مارکسیست مخالف جمهوری اسلامی هستند، بررسی کند. چارچوب نظری مقاله پیش رو مبتنی بر نظریه بسیج سیاسی چارلز تیلی است که در آن براساس متغیرهای کنش جمعی، سازمان، منافع، بسیج منابع، فرصت/تهدید و سرکوب/تسهیل، فرآیند بسیج منابع این دو گروه را به صورت تطبیقی موردبررسی قرار داده و تفاوت ها و شباهت های آن ها را ارائه خواهد داد. همچنین مواضع این دو گروه نسبت به جمهوری اسلامی در بررسی تطبیقی مدنظر قرار خواهد گرفت. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که فرآیند مواضع و بسیج منابع سازمان راه کارگر و شورای ملی ایران نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است. یافته های این تحقیق با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی، حاکی از آن است که مواضع و فرآیند بسیج سیاسی دو گروه دارای تفاوت های عمده ای است به نحوی که امکان هرگونه ائتلاف و همکاری نزدیک با توجه به اختلافات مبنایی بین آن ها منتفی است؛ لیکن هر دوی آن ها به یک میزان خواهان براندازی نظام جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با نظام سیاسی مدنظر خود هستند.
روندپژوهی خطرات ژئوپلیتیکی پیش روی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر قدرت یک کشور نشان دهنده تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی بر جایگاه آن کشور در نظام قدرت منطقه ای است. بر این اساس، جمهوری اسلامی ایران جایگاه مهمی در نظام قدرت غرب آسیا دارد. در کنار لزوم توجه به مزیت های ژئوپلیتیکی، ارتقای جایگاه ایران در نظام قدرت منطقه ای، مستلزم شناسایی خطرات ژئوپلیتیکی است که با آن مواجه خواهد بود. هدف پژوهش، روندپژوهی خطرات ژئوپلیتیکی پیش روی جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا در افق 1404 با رویکرد آینده پژوهانه و با استفاده از روش تحلیل روند است. مطابق با یافته های پژوهش، افزایش تنش میان ایران و عربستان، افزایش تقابل آمریکا و ایران، تشدید رقابت های مذهبی و قومی، توسعه طلبی رژیم صهیونیستی، کاهش سطح همگرایی در منطقه، ترویج ایران هراسی و شیعه هراسی، افزایش قدرت بنیادگرایان سلفی، افزایش رقابت های تسلیحاتی، گسترش بحران در منابع، افزایش دولت های ناکامیاب و مداخله گرایی قدرت های فرامنطقه ای، از مهم ترین خطرات ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آینده جایگاه ایران در غرب آسیا در افق 1404 است.
فرآیند بسیج در انقلاب مشروطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف نوشتار حاضر بررسی چگونگی فرایند بسیج گروه های متفاوت مدعی قدرت در انقلاب مشروطه است. نو آوری پژوهش آنست که با وجود مقاله ها و کتاب های بسیار درباره انقلاب مشروطه، تا به حال اثری به بررسی چگونگی فرآیند بسیج در مشروطه با استفاده از نظریه ای خاص نپرداخته است. رهیافت کلی این مقاله جامعه شناسی تاریخی و چارجوب نظری این مقاله، مدل بسیج چارلز تیلی است. روش پژوهش، تحلیل اسناد تاریخی شامل کتابها و مقاله ها و همچنین روش، قیاسی است. بدین معنا که با استفاده از مدل بسیج چارلز تیلی عناصر درون و برون سازمانیِ گروه هایِ موثر بر کنش جمعی انقلابی در دوره مشروطه، با استفاده از اسناد تاریخی شناسایی و چگونگی بسیج گروه ها و سازمان های انقلابی مشروطه خواه بررسی می شود. بدین منظور و بر اساسِ مفاهیم سازنده مدل تیلی، منافع گروه های چالشگر انقلابی، سازمان های انقلابی، چگونگی فرایند بسیج منابعِ تحتِ اختیار آن ها، وضعیت سرکوب - تهدید، فرصت - تسهیل و کنش جمعی مشروطه خواهان بررسی شده است. دوره زمانی مورد مطالعه از به چوب بستن تجار قند به عنوان آغاز انقلاب و تا صدور فرمان مشروطیت به عنوان پیروزی انقلاب می باشد.
چارچوب های کلی تصمیم گیری نخبگان سیاسی زن برای ورود به عرصه نمایندگی در 10 دوره مجلس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مجلس و راهبرد سال بیست و هشتم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۶
333 - 364
مقوله تصمیم گیری، همواره مورد علاقه پژوهشگران بوده است؛ چرا که تصمیم گیری آیینه تمام نمای توانایی ها و قابلیت های یک مدیر است. هدف پژوهش حاضر مطالعه چارچوب های تصمیم گیری نخبگان سیاسی زن برای ورود به عرصه نمایندگی در 10 دوره مجلس است. نمونه آماری این پژوهش را بیست نفر از زنان نماینده 10 دوره مجلس شورای اسلامی تشکیل می دهند. روش شناسی مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کمّی و کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته در جمع آوری داده ها و متون مصاحبه هاست. تحلیل داده ها در محیط اکسل و با استفاده از نرم افزار ویزیو به شکل مدل و نمودارهای مختلف انجام شده است. یافته ها بیانگر آن است که چارچوب تصمیم گیری زنان نماینده بیشتر براساس پیشنهاد حزب و همچنین در چارچوب فرعی برنامه ریزی شده، مشورتی، در شرایط ریسک، با مبنای عقلایی و فرهنگی است. اکثر نخبگان چارچوب الگویی خاصی قبل از نمایندگی ندارند. مهمترین چارچوب تشویقی زنان نماینده با اثرپذیری از همسر است. چارچوب انگیزشی و هدف زنان نماینده بیشتر بر مبنای ارزشی تکلیف و عمل در حدود شرع و در برابر همراهان و دشمنان است. نقش خانواده (پدر، برادر و همسر) به عنوان مهمترین چارچوب نهادی مؤثر بر ورود زنان به حوزه سیاسی است. عوامل روانی مهمترین چارچوب علّی سختی تصمیم برای نمایندگی است. در کل براساس مؤلفه های چارچوب بندی مهمترین عوامل مؤثر بر چارچوب تصمیم گیری نخبگان سیاسی زن برای ورود به عرصه نمایندگی برجسته سازی قدرت مردان از طریق رسانه ها، پیش زمینه سازی عوامل ساختاری و فرهنگی، ترجیحات، علایق و تجربیات فردی و روانی است. پژوهشگر در مجموع 8 مقوله اصلی، 42 مقوله فرعی اول، 83 مقوله فرعی دوم و 439 عبارت معنایی را شناسایی و به صورت نمودار ترسیم و تحلیل کرده است.
تحلیل لایه های علی نارضایتی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
آمارهای منتشر شده و نظرات کارشناسی حاکی از آن است که روند نارضایتی اجتماعی در جامعه ایرانی، فزاینده است و به تبع آن دوره های شکل گیری اعتراضات اجتماعی کوتاه تر شده و این اعتراضات به سوی خشونت بیشتر و رادیکالیسم سوق یافته است که پیامدهای منفی موثری در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در پی داشته است. از این جهت این پژوهش در پی شناخت و تبیین لایه های علی شکل دهنده به نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی است. بر این اساس پرسش اصلی پژوهش این است که «لایه های علی ایجاد کننده نارضایتی اجتماعی پس از انقلاب اسلامی چیست؟» برای پاسخ به این پرسش و پیشبرد پژوهش از روش تحلیل لایه های علی بهره گرفته می شود. طبق این روش چهار لایه لیتانی، سیستمی، گفتمانی و استعاری در باب پدیده نارضایتی اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. بر اساس یافته ها در سطح سیستمی، عواملی چون توسعه ناامیدی و احساس محرومیت، تبعیض و شکاف طبقاتی، توسعه ناکارآمدی، تحول زیست جهان و سبک زندگی و غیره در توسعه نارضایتی موثر هستند. در سطح گفتمانی و استعاری نیز عللی چون فرهنگ و تفکر شیعی، دوگانه ج.ا.ا / انقلاب اسلامی، دگرانگاری حاکمیت سیاسی و چالش های هویتی مطرح می باشند.
تحلیل جنبش جهانی محیط زیست در راستای تاثیرگذاری ایران در تدبیر جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره هشتم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۹)
133 - 166
با توجه به اهمیت روز افزون نقشِ جهانی جنبش های نوین اجتماعی همچون جنبش های محیط زیستی، این مقاله به دنبال تحلیل نسبت مولفه های جنبش های محیط زیستی در راستای تاثیرگذاری ایران در عرصه تدبیر جهانی است. باتوجه به تأثیر اساسی رویکردهای ناشی از انقلاب اسلامی در تنظیم سیاست های جهانی ایران، سوال این مقاله بدین صورت طرح شد که مولفه های جنبش های جهانی زیست محیطی چه نسبتی با مولفه های جنبش ساز انقلاب اسلامی ایران در عرصه جهانی دارند؟ این مقاله با روش کیفی و با استفاده از تکنیک مقوله بندی و قیاس، مولفه های جنبش ساز انقلاب اسلامی در عرصه جهانی و مولفه های جنبش جهانی محیط زیست را استخراج و میان آنها نسبت سنجی کرده است. بدین منظور بر اساس نظرات «آلن تورن» به مطالعه تطبیقی سه مولفه: هویت، هدف و رقیب پرداخته شد. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که «انقلاب اسلامی» هویت، هدف و رقیبی فراتر از «جنبش محیط زیست» دارد، اما با این وجود نه تنها تضادی میان مولفه های آنها وجود ندارد بلکه زمینه هایی برای همسویی و هم افزایی میان انقلاب اسلامی و جنبش های محیط زیستی برقرار است. بنابراین امکان بهره گیری از جنبش-های محیط زیستی برای حضور ایران در عرصه تدبیر جهانی وجود دارد. لذا مناسب است سیاستگذاران در تنظیم سیاست های جهانی ایران، نقش و ظرفیت این جنبش را برای حضور ایران در عرصه تدبیر جهانی لحاظ نمایند.
شیوه های عضوگیری هیأت های مؤتلفه اسلامی در انقلاب اسلامی (57-1342)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۵۷
223 - 267
یکی از جنبه های مهم انقلاب اسلامی، که از چشم محققان، چه در داخل و چه در خارج تا حدود زیادی مغفول مانده است، چگونگی شیوه های جذب و عضوگیری گروه های انقلابی است. سؤال اصلی این مقاله چگونگی شیوه های عضوگیری هیأت های مؤتلفه اسلامی در انقلاب اسلامی است. روش مورد استفاده کیفی و از نوع پژوهش تاریخی و ابزار گردآوری داده ها مصاحبه های عمیق است. در جایی که از طریق مصاحبه گردآوری داده ممکن نبوده است از روش مکمل تحلیل اسنادی نیز استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که کاریزمای امام (ره) به عنوان مرجع تقلید و شخصیت ایده آل رهبران اصلی گروه، هم در شکل گیری مؤتلفه و هم در جذب افراد، بسیار مؤثر بوده است. نوعاً افرادی هم که جذب می شدند از طیف بازاریان سنتی و متدین بودند. (به صورت ناخواسته ای) مؤتلفه در جذب اقشار دیگر چندان موفق نبوده است. وضعیت اجتماعی گروه در جامعه خوب بوده است و این امر در جذب گروه بسیار مؤثر بوده است. مدل عضوگیری گروه، با توجه به توصیه های امام (ره) بومی و منحصر به فرد (برادر یابی در هیئت ها) بوده است
ساختارسازی امریکا در عراق و پیامدهای آن بر امنیت ملی این کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آفاق امنیت سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۲
105 - 131
حوزه‌های تخصصی:
آمریکا همزمان با اشغال نظامی عراق، اقدام به ایجاد ساختارهایی در ابعاد چهارگانه نظامی امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اجتماعی کرد. دیری نپایید که این اقدامات اثر خود را بر امنیت ملی عراق گذاشت. هدف از نگارش این مقاله بررسی ساختارسازی آمریکا در عراق در ابعاد چهارگانه مذکور و نقش آن بر امنیت ملی این کشور است. روش انجام این پژوهش از نوع تحلیل اسنادی بوده و گردآوری داده ها با ابزار فیش برداری کتابخانه ای و ازطریق مطالعه کتب، نشریات تخصصی، مقالات اینترنتی، پایان نامه های دانشجویی و پژوهش ها و گزارش های ارگان های رسمی جمهوری اسلامی ایران پیرامون این موضوع است.یافته های این پژوهش بیانگر آن است که آمریکا با ایجاد ساختارهای مؤثر در عراق، نفوذ خود را در این کشور نهادینه و تعمیق سازد و مسیری ایجاد نماید تا استقلال و امنیتی ملی عراق در رهان و گرو تأمین منافع آمریکا قرار گیرد. در این راستا در بعد نظامی امنیتی، آمریکا اقدام به تأسیس نهادهایی چون پلیس و ارتش عراق، وزارت دفاع، نیروهای مرزبانی و نیروی دفاع مدنی عراق کرد. در بُعد سیاسی، تشکیل شورای حکومت انتقالی، ایجاد شوراهای استانی و کمیساریای عالی مستقل انتخابات توسط آمریکا ایجاد شد. این در حالی است که در بعد اقتصادی، ساختارسازی در حوزه انرژی، ایجاد صندوق توسعه عراق، احیای بانک مرکزی و تأسیس بانک تجارت عراق ازجمله نهادهای اقتصادی ایجادشده توسط آمریکا هستند. مهم ترین نهادی که آمریکا در بعد فرهنگی اجتماعی در عراق ایجاد نمود، ساختارهای مبتنی بر جامعه مدنی به ویژه سمن هاست.
تحلیل گفتمان تمدن نوین اسلامی در دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) بر اساس نظریه جیمز پل جی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
ماهیت تمدن غرب مبتنی بر سیطره و سلطه بر هر تمدنی است. ازجمله نگرانی ها و دغدغه های متفکران اسلامی، نوع و نحوه ی مواجهه ی تمدن اسلام در مقابل تمدن غرب بود. در این راستا پس از انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای با درک اهمیت و ضرورت چگونگی رویارویی دنیای اسلام با تمدن غرب، بیانات متعددی در خصوص تمدن نوین اسلامی داشتند. در مقاله ی حاضر، نگارندگان مترصد این هستند که با استفاده از روش تحلیل گفتمان جیمز پل جی، بیانات آیت الله خامنه ای در خصوص تمدن نوین اسلامی را مورد بررسی قرار دهند. سؤال پژوهش این است که تحلیل گفتمان بیانات آیت الله خامنه ای در مورد تمدن نوین اسلامی بر اساس روش نظریه جیمز پل جی به چه صورت است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد با توجه به هفت مؤلفه ی سازندگی نظریه جیمز پل جی در گفتمان بیانات آیت الله خامنه ای در خصوص تمدن نوین اسلامی مواردی همچون فرهنگ غرب به عنوان یک فرهنگ مهاجم و مضر برای ایجاد تمدن نوین اسلامی، رابطه میان علم و تمدن نوین اسلامی، رابطه میان دانش مسلمین و بهره گیری از ابزار و امکانات جهانی جهت تحقق تمدن نوین اسلامی، کنش امت اسلامی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی، رابطه میان دانشگاه ها و مدیران و رؤسای آن و ایجاد و تحقق تمدن نوین اسلامی، سیاست بهره گیری از نرم افزار یا سبک زندگی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی و جمهوری اسلامی به عنوان یک نمونه ی موفق از کشورهای اسلامی در جهت تحقق تمدن نوین اسلامی دارای اهمیت و ارزشمند است.
کنکاش پیرامون نظریه مرجع برای عبور از ترمیدور در انقلاب اسلامی با تاکید بر اندیشه ی سیاسی آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۴
117 - 136
حوزه‌های تخصصی:
موضوع این پژوهش، بررسی امکان تعمیم پذیری نظریه ی کرین برینتون بر تجربه انقلاب اسلامی است. مسئله این است که تحلیل روشنی مبنی بر مکانیزم گریز انقلاب اسلامی از موقعیت های ترمیدوری ارائه نشده است. سؤال اصلی این است که گریز انقلاب اسلامی از تله های ترمیدوری با تکیه بر کدامین نظریه قابل تحلیل است؟ دراین راستا، با استفاده از روش تحلیلی توصیفی ابتدا به تشریح نظریه برینتون پرداخته؛ موقعیت های ترمیدوری در انقلاب اسلامی را برشمرده و دیدگاه صاحب نظران مختلف در این زمینه را بررسی کرده ایم؛ سپس با ارجاع به اندیشه ی سیاسی آیت الله خامنه ای، عواملی را شناسایی و صورت بندی نموده ایم که توضیح دهنده دلایل تعمیم ناپذیری این نظریه بر انقلاب اسلامی هستند. تأمل در این عوامل نشان می دهد که با تکیه بر این گزاره ها و بسط و تکمیل این الگو، می توان نظریه ای بومی تحت عنوان «نظام انقلابی» را تدوین کرد که مفسر حرکت عمومی انقلاب اسلامی باشد.
الگوی مردم سالاری دینی به مثابه شیوه زیست مبتنی بر دیدگاه آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در عصر حاضر، ناکامی بسیاری از نظام های نودموکراتیک عمدتاً به این مسئله برمی گردد که سیاستمداران این جوامع تصور می کردند با ایجاد چند نهاد حزبی و پارلمانی قادر به تأسیس مردم سالاری بوده و از تعمیق آن در سطوح پایینی جامعه غفلت ورزیدند. این در حالی است که به اعتقاد برخی از اندیشمندان سیاسی، مردم سالاری صرفاً یک شیوه حکومت نبوده بلکه نوعی زیست و سلوک سیاسی و اجتماعی است. آراء آیت الله خامنه ای نشان می دهد که ایشان به مفهوم مردم سالاری دینی نگاه وسیع تری داشته و این مفهوم را به مثابه یک شیوه زیست اجتماعی در نظر می گیرند. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر، با بهره گیری از روش اجتهادی، پاسخ به این سؤال است که مفهوم و مؤلفه های مردم سالاری دینی به مثابه شیوه زیست، چیست؟ مبتنی بر رهیافت فوق، الگوی مردم سالاری دینی عبارت است از شیوه زندگی مردمی که در چهارچوب قوانین و آموزه های اسلامی، در تمامی عرصه های زیست اجتماعی و در کلیه فرآیندهای تصمیم سازی/گیری، اجرا و نظارت مشارکت فعال داشته باشند. مؤلفه های شناسایی شده الگوی مردم سالاری به مثابه زیست اجتماعی عبارت اند از: مشارکت فعال و گسترده در تمامی عرصه ها، تعاون و همیاری، تمرکززدایی، مشورت و گفتگوی آزاد در حوزه عمومی، بسط جامعه مدنی و حلقه های میانی و امربه معروف و نهی از منکر.
تحلیل و بررسی تهدیدات و فرصت های سیاسی- امنیتی مهاجران افغانستانی برای جمهوری اسلامی ایران
منبع:
راهبرد سیاسی سال ۸ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳۰
191 - 227
حوزه‌های تخصصی:
مهاجرت در دنیای امروز به مسئله ای جهانی تبدیل شده که توجه بسیاری از رشته های علمی را به خود جلب کرده است. مهاجرت اتباع دیگر به کشور مقصد تبعات زیادی برای کشور مذکور می تواند داشته باشد. با توجه به اینکه در سالهای گذشته شاهد مهاجرت موج زیادی از اتباع افغانستان در کشورمان بوده ایم و از سوی دیگر نیز این مهاجران تهدیدات و فرصت هایی برای کشورمان ایجاد کرده اند،بنابراین این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که تهدیدات و فرصت های سیاسی- امنیتی مهاجرت اتباع افغانستانی، برای جمهوری اسلامی ایران چگونه تحلیل می شود؟ یافته های تحقیق حاکی از پیامدهای منفی مانند افزایش قاچاق مواد مخدر و انسان، افزایش گروهها و عملیات تروریستی در کشور، تشتت ایدئولوژی و افزایش هرج و مرج در مناطق مرزی و دیگر نقاط کشور و نیز فرصت هایی مانند افزایش ظرفیت های دیپلماتیک و روابط سیاسی با افغانستان و دیگر کشورها و همچنین سازمان های منطقه ای و افزایش قدرت سیاسی و دیپلماتیک و در نتیجه افزایش قدرت کشورمان در منطقه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات و جمع آوری داده ها نیز به شیوه کتابخانه ای و اسنادی صورت گرفته است.