حمیدرضا کردلویی

با توجه به تضاد منافع حاکم بر محیط حسابرسی و ماهیت مسائل موجود، حسابرسان باید از مهارت یا صلاحیت حرفه ای کافی برخوردار باشند. با این وجود، تعریف یکسان از ابعاد این مفهوم در ادبیات و تحقیقات پیشین وجود ندارد و ابعاد آن به فراخور مقتضیات زمان دستخوش تغییرات اساسی قرار گرفته است. در این راستا هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی های روانشناختی حسابرسان و تاخیر در گزارش حسابرسی است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش علی است. شیوه گردآوری داده، پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه ای صورت گرفت که روایی و پایایی آن به تایید رسید. جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی است و بدین منظور از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماریِ تحقیق، کلیه حسابرسان و اعضای انجمن حسابداران رسمی و حسابرسان سازمان حسابرسی در سطح کشور بودند که بر این اساس، نمونه ای مشتمل بر 384 نفر بررسی شد. برای تجزیه وتحلیل داده های تحقیق نیز آزمونهای علی و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان داد ویژگی های شخصیتی حسابرسان بر تاخیر در گزارش حسابرس تاثیر مثبت و معنی داری دارند.

زمینه و هدف: صندوق های بازنشستگی از جمله نهادهای مهم و تأثیرگذار بر اوضاع اقتصادی و اجتماعی جامعه شمرده می شوند. ارائه راه کارهای مناسب به منظور حفظ تعادل این صندوق ها، به شناخت دقیق شرایط و عوامل تأثیرگذار بر وضعیت آن نیاز دارد. یکی از عواملی که بر تعادل منابع و مصارف صندوق ها تأثیر می گذارد، تغییر جمعیت کشور است. در این پژوهش، مدلی برای شبیه سازی تعادل منابع و مصارف در صندوق های بازنشستگی بر اساس ریسک های جمعیتی ارائه شده است. روش: در این مقاله، ابتدا عوامل مهم تأثیرگذار بر وضعیت صندوق بازنشستگی شناسایی شدند، سپس با استفاده از مدل سازی پویاشناسی سیستم، بحران فزونی مصارف بر منابع صندوق در قالب مدل علت ومعلولی ترسیم شد و در ادامه، به کمک نرم افزار ونیسم، مدل حالت جریان در افق زمانی 50ساله پیش بینی و طراحی شد. یافته ها: نتایج پژوهش از احتمال تأثیر مثبت افزایش 23درصدی زادوولد بر میزان نقدینگی سازمان حکایت می کند، این در حالی است که کاهش شدید میزان زادوولد و افزایش تورم در بلندمدت، بر میزان نقدینگی صندوق، بیشترین تأثیر منفی را می گذارد. مقدار نسبت پشتیبان و نقدینگی در خروجی مدل شبیه سازی، گویای بروز بحران شکاف منابع و مصارف صندوق، در دهه های آغازین سال ۱۴۰۰ است. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از شبیه سازی سیستم منابع و مصارف صندوق بازنشستگی نشان می دهد که در صورت تداوم روند فعلی، در آینده نزدیک بحران بازنشستگی بروز می کند. از سوی دیگر، بر اساس بررسی سناریوهای مختلف مشخص شد که در کوتاه مدت، افزایش میزان کسورات و میزان جذابیت، بر پایداری صندوق تأثیر بیشتری دارد؛ اما در بلندمدت، به دلیل اثر معکوس افزایش میزان کسورات در پرداخت های حق بیمه، جذابیت صندوق ها کاهش می یابد و در عمل، متغیرهای جمعیتی بیشترین تأثیر را بر پایداری صندوق ها می گذارند.

 این پژوهش به بررسی سرایت پذیری ریسک سیستمی تلاطم بازده پرداخته است. سرایت پذیری تلاطم بازده ارز واقعی (دلار) و ارز مجازی (بیت کوین) مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. در این خصوص از روش تحلیل بردار خودرگرسیو (VAR) و مدل خودرگرسیونی مشروط بر ناهمسانی واریانس تعمیم یافته چند متغیره (MGARCH) استفاده شده است. داده های استفاده شده در این پژوهش شامل نرخ دلار بر مبنای یورو و قیمت بیت کوین بوده که در دوره زمانی 01/2015 تا 01/2020 جمع آوری و سپس با رویکرد روش ناهمسانی واریانس شرطی تعمیم یافته چند متغیره نامتقارن (CCC) مورد بررسی، آزمون و تحلیل قرار گرفته اند. روش پژوهش حاضر بر مبنای طبقه بندی تحقیقات براساس ماهیت، روش و جهت به ترتیب اثبات گرایی، همبستگی، کاربردی و پس رویدادی محسوب می گردد. نتایج حاصل از این پژوهش رابطه سرایت پذیری نوسانات ارز واقعی و ارز مجازی را تایید می نماید. به عبارت دیگر فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر سرایت پذیری تلاطم بازده ارز مجازی و بازده ارز واقعی بصورت تک سویه و از بازده ارز مجازی به بازده ارز واقعی مورد تایید قرارگرفته است.

هدف: در بانک ها، مدیریت و اعتبارسنجی مشتریان، یکی از موارد حیاتی است و برای حفظ امنیت مالی و پایداری سازمان بانکی بسیار اهمیت دارد. یکی از چالش های اساسی در این حوزه، شناسایی شاخص های مناسب برای اعتبارسنجی و امتیازدهی به مشتریان است. چون اغلب این مشتریان به اطلاعات مالی و اعتباری دسترسی محدودی دارند و نمی توانند ضامن یا سوابق قرض دهی مناسبی ارائه کنند، تعیین شاخص های صحیح و قابل اعتماد بسیار چالش برانگیز است. همچنین، برای امتیازدهی به مشتریان، باید یک سیستم امتیازدهی مناسب و عادلانه وجود داشته باشد. این سیستم باید بتواند با در نظر گرفتن معیارهای اعتباری و رفتاری، مشتریان را در رده های مختلف قرار دهد و بر اساس عملکرد آن ها، به آن ها امتیازهای متناسب اختصاص دهد. علاوه براین، نیاز به توسعه روش هایی برای ارزیابی و پایش مشتریان در طول زمان نیز وجود دارد. هدف این پژوهش، شناسایی شاخص های اعتبارسنجی و رتبه بندی مشتریان در تسهیلات خُرد در بانک خاورمیانه است. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی زمینه ای و از نظر روش اکتشافی است. جامعه آماری آن، کلیه مشتریان خُرد بانکداری دیجیتال بانک خاورمیانه بودند که درخواست دریافت تسهیلات کم بهره ۲ درصد سالانه با نرخ جریمه ۶ درصد را داشتند. روش های آماری در این پژوهش، در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفت. در بخش آمار توصیفی، برخی فاکتورهای شخصیتی همچون سن، جنسیت، تحصیلات، کسب وکار، وضعیت بدهی جاری نظام بانکی، وضعیت چک های برگشتی، وضعیت پول شویی، مانده موجودی حساب بانکی (بانکینو)، سوابق تراکنش های بانکی، مکان جغرافیایی (محل زندگی و کار)، مدل گوشی همراه و سیستم عامل گوشی و رتبه اخذ شده از سامانه شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران و... تجزیه وتحلیل و از طریق جدول و نمودارها بررسی شدند. الگوریتم های نایو بیز، متا، Attribute Selected Classifier و الگوریتم j۴۸ اجرا و از نرم افزار وکا برای رده بندی معیارها و ایجاد الگو استفاده شد. افزون بر این، به منظور ارزیابی نهایی مدل اعتبارسنجی و رتبه بندی مشتریان تسهیلات خُرد بدون پشتوانه، از آزمون تی در سطح ۰/۲۵ استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که اگر فردی برای درخواست وام مراجعه کند، بانک باید به شاخص هایی توجه کند و بر اساس آن شاخص ها، در خصوص پرداخت یاعدم پرداخت وام تصمیم گیری کند. از این رو به فردی که تمام یا بخش عمده ای از این شاخص ها را دارد، می توان وام پرداخت کرد یا از متقاضی، وثیقه مناسب گرفت. این شاخص ها عبارت اند از: ۱. تسویه وام های قبلی شخص در بانک اعطا کننده، ۳۰ روز و ۶۰ روز بعد از سررسید وام انجام شده باشد؛ ۲. مبلغ تسهیلات دریافت شده این شخص، بالاترین مبلغ وام قابل پرداخت باشد؛ ۳. وضعیت وام های قبلی شخص در سایر بانک ها تسویه شده باشد؛ ۴. مبلغ وام درخواستی هر چه بالاتر باشد، بهتر است؛ ۵. سن فرد بالاتر از میان سال باشد؛ ۶. مدرک فرد کارشناسی، دیپلم و زیر دیپلم نباشد؛ ۷. امتیاز فرد بالای ۴۰ باشد؛ ۸. سیستم عامل گوشی فرد اندروید نباشد؛ ۹. مدل گوشی فرد سامسونگ یا شیائومی نباشد؛ ۱۰. بررسی های مربوط به وضعیت پول شویی فرد منفی باشد. نتیجه گیری: بانک ها باید در این استراتژِی (تسهیلات خُرد بدون پشتوانه) به اشخاصی تسهیلات بدهند که قبل از وارد شدن به هرگونه رابطه اعتباری جدید، درباره آن ها کاملاً شناخت داشته باشند. داده های لازم را از آن ها جمع آوری کنند و از حسن اعتبار و شهرت آن ها اطمینان یابند. بانک باید اطلاعات کامل و جامعی در خصوص وام گیرنده دریافت کند؛ به نحوی که این اطلاعات قابل اتکا باشد؛ زیرا اعطای تسهیلات به اندازه سودآوری، می تواند بانک را متحمل ریسک کند.

هدف: این پژوهش با هدف فهم و تحلیل دقیق وضعیت فعلی، شناسایی عوامل استراتژیک توسعه، عملکرد و تغییرات آینده به بررسی ویژگی ها، قابلیت ها و عوامل پلتفرم بلاک چین و تعیین احتمال وقوع و تاثیر آن بر حسابداری و حسابرسی به عنوان یک سیستم اطلاعاتی خودکار پرداخته است.روش شناسی پژوهش: این پژوهش بین رشته ای مبتنی بر رویکرد رویدادی در آینده پژوهی فناوری محور است که با دیدگاه نوین برآمده از مبانی نظری و مولفه های موثر و متاثر ساختاربندی شده و به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی نظر 35 خبره بین المللی در سال 1402 را با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختاریافته اینترنتی در خصوص موضوع پژوهش، جمع آوری و به روش دلفی فازی مورد تحلیل قرار داده است.یافته ها: نتایج این بررسی نشان می دهد که حسابداری و حسابرسی در بستر بلاک چین خودکار می شود. خودکارشدن به عنوان تکامل در رشته حسابداری و حسابرسی است که با توجه به نارضایتی های ناشی از رسوایی های مالی، تقلب ها، ورشکستگی ها و شکست های گذشته؛ وضعیت و مشکلات موجود در حرفه، صنایع و کسب وکارها؛ حجم، نوع و تاثیر قوانین، مقررات و استانداردهای موجود؛ فشارهای اجتماعی و سیاسی با توجه به وضعیت موجود؛ خواسته ها، انتظارات، نیازها و الزامات مشتریان، پیشرفت های روزافزون فناوری و قابلیت های پلتفرم بلاک چین به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر و بسیار بااهمیت است که شرایط لازم برای آن آماده و مهیاست. از سوی دیگر، حرفه حسابداری و حسابرسی نیز بسیار مستعد خودکار شدن و آماده پذیرش آن است.اصالت/ارزش افزوده علمی: موضوع موردبررسی به عنوان یکی از مباحث نوین در آینده پژوهشی و آینده نگری است. ویژگی ها، تغییرات و امکاناتی که حسابداری و حسابرسی خودکار در بستر بلاک چین به ارمغان می آورد، همگی به اهمیت و ضرورت انجام پژوهش می افزاید.

هدف: پس از انقلاب تکنولوژی و اینترنت، انقلاب هوش مصنوعی به طور ویژه تاثیر بسزا و چشمگیری بر علوم مختلف ازجمله حسابداری داشته است. در واقع مدل های مبتنی بر هوش مصنوعی با برآورد داده ها، قادر به انجام اموری همچون کشف و یا پیش بینی تقلب هستند، که عملاً با حذف خطای انسانی با خروجی قابل اتکاءتری توأم می باشند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی و اثربخشی روش «بیز ساده[1]» در پیش بینی تقلب است.

هدف: هدف پژوهش حاضر دانش افزایی، پر کردن خلاء دانشی و کشف یک مبنای نظری و چارچوب مفهومی اخلاق فناوری بلاکچین در حرفه ها ازجمله حسابداری و حسابرسی می باشد. روش: مبتنی بر هدف، این پژوهش با رویکردی آمیخته، سیستمی و میان رشته ای و نزدیک به رویکرد غایت شناسی، به عنوان یک تحقیق بنیادین، با تحلیل محتوای مفاهیم اساسی زیربنای فناوری بلاکچین در 137 منبع علمی و استنادی پایگاه اطلاعاتی الزویر و وب آو ساینس، و با استفاده از روش کد گذاری و پایش در نرم افزار Atlas.ti انجام شده است. یافته ها: نتایج حاصل از واکاوی این پژوهش منتج به تبیین یک الگوی علمی حاصل از تحلیل محتوای برآمده از رویکردی سیستمی و فلسفی در قالب ساختاری از مفاهیم اخلاقی حیاتی موثر و متأثر بر حرفه ها و موضوعات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شامل مسئولیت پذیری و پاسخگویی، شفافیت و افشاء، عدالت و برابری، اعتماد و اطمینان، امنیت و حریم خصوصی، هدایت، برنامه ریزی و کنترل اخلاقی شد. نتیجه گیری: اخلاق به عنوان ذات، حق و حقیقت درهم تنیده و منطبق با طبیعت و برآمده از خواست ها، باورها و ارزش های متعالی انسانی، جمع گرایی و جامعه محور می باشد، که فارغ از دیدگاه های ضد و نقیض، شرط لازم برای بقاء و ارتقاء است. از این رو، تعاملات فزاینده فناوری با انسان، جامعه، ارزش ها و نهادها، موضوع اخلاق در مواجهه با گسترش و استفاده از فناوری های جدید را به یک مقوله متحقق بسیار با اهمیت مبدل ساخته است. فناوری ها و رویکردهای نوآورانه و خلاقانه ای همچون بلاکچین، نه تنها به عنوان ذهنیت جدید مترقی، بلکه به عنوان یک نوآوری ایده آل برای ایجاد تحول و بازسازی جنبه های کار جمعی در بخش های مختلف ازجمله حسابداری و حسابرسی است؛ که توان و ظرفیت پوشش کامل اصول، استانداردها، آیین و رفتار اخلاقی را به عنوان عامل بنیادین بقاء، رشد و گسترش هر حرفه ای ازجمله حسابداری و حسابرسی دارد.