میترا قیاسی

هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی، کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش وب و رتبه بندی آنها در کتابخانه های عمومی است. روش پژوهش: این پژوهش از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی و از نظر روش گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان و در بخش کمی کلیه کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور به تعداد 7000 نفر تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 364 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته اشتراک دانش وب استفاده شد. روایی صوری، محتوایی و سازه ابزار و پایایی آن تأیید گردید. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش وب از تحلیل تم و جهت تحلیل داده های کمی حاصل از پرسشنامه ها و رتبه بندی آنها از آزمون علامت، تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده و داده ها ازطریق نرم افزار PLS3.8 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های بدست آمده از تحلیل تم و تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل مطلوبیت فضای وب، مطلوبیت اطلاعات وب و مطلوبیت افراد با ضریب تأثیر 917/0، 858/. و 813/0 در اولویت های اول تا سوم قرارگرفتند. همچنین نتایج میانگین و سطوح معناداری نشان داد که اشتراک دانش وب در سطح مطلوب قرار دارد. اصالت/ارزش : اشتراک دانش وب قابلیتی انعطاف پذیر برای ارائه محتوا با هدف دسترسی سریع به دانش در فضای وب است بنابراین  ضرورت دارد سازمان ها آن را مورد شناسایی و بهره برداری قرار دهند.

هدف: تعیین تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر توسعه سواد اطلاعاتی جوانان است. روش پژوهش: این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری داده از نوع توصیفی-پیمایشی است. برای جامعه آماری، جوانان 18 تا 35 سال عضو کتابخانه در استان خراسان شمالی در نظر گرفته شد که تعداد آن ها 9003 نفر بود و طبق فرمول کوکران 368 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه های سواد اطلاعاتی دوئل (1994) پرسشنامه شبکه های اجتماعی جلالی و قیاسی (1398) است. روایی پرسشنامه ها قبلاً توسط پژوهشگران تأییدشده، برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی آن ها به ترتیب 92/0 و 99/0 به دست آمده است. یافته ها: شبکه های اجتماعی می توانند 3/69 درصد از تغییرات سواد اطلاعاتی جوانان عضو کتابخانه های عمومی را پیش بینی کنند . مقایسه سواد اطلاعاتی از نظر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی نشان داد کاربرانی که استفاده خود از شبکه های اجتماعی مجازی را متوسط ارزیابی کردند، سواد اطلاعاتی بالاتری در مقایسه با دیگر گروه ها داشتند. از نظر مدت استفاده نیز، سواد اطلاعاتی در کاربرانی که استفاده کمتری داشتند، در مقایسه با سایر گروه ها بالاتر بود. افزون بر این، میانگین سواد اطلاعاتی در کاربران اینستاگرام و تلگرام بالاتر از سایر گروه ها بود. همچنین، نتایج مبین آن بود میانگین سواد اطلاعاتی در کاربرانی که با هویت واقعی در شبکه های اجتماعی مجازی فعالیت دارند بیشتر از کاربرانی است که با هویت جعلی فعالیت می کنند . نتیجه گیری: نتایج نشان داد سواد اطلاعاتی در افرادی که از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند بالاتر از افرادی است که از این شبکه ها استفاده نمی کنند و این تفاوت از نظر آماری معنادار است.

هدف: توانایی های اینترنت اشیاء تاثیر مستقیم بر مدیریت اطلاعات و توسعه خدمات در کتابخانه ها دارد و همچنین موجب دسترس پذیری و یافت پذیری اطلاعات در کتابخانه ها می شود. برهمین اساس، هدف این پژوهش، تبیین بسترها و پیامدهای کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها بوده است. روش پژوهش: این پژوهش با روش شناسی کیفی و به شیوه گرندد تئوری انجام شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش 13  نفر متخصص و خبره حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها  به وسیله مصاحبه نیمه ساختار یافته تا رسیدن به کفایت و اشباع نظری گردآوری و با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: پس از  تجزیه و تحلیل و کدگذاری داده ها در سه مرحله باز، محوری و انتخابی براساس گراندد تئوری استراوس و کوربین، 28 مقوله اصلی در 6 طبقه استخراج گردید که مؤلفه های آن عبارتند از: مدیریت اطلاعات، توسعه خدمات، نوآوری، چابک سازی، انگیزه سازی و سهولت و دسترسی است. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که کلیه مؤلفه های پیامد مستخرج، ناشی از استقرار اینترنت اشیاء در کتابخانه هستند، به گونه ای که  این مؤلفه ها حضور مثبت فناوری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها را برای ارائه خدمات بهینه شده اثبات می کنند. همچنین از طرف مصاحبه شوندگان پیامدهای مکشوفه مورد تاکید قرار گرفته و مفید ارزیابی شده اند.

هدف: تعیین مؤلفه های اطلاع یابی زندگی روزمره کُردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی است. روش پژوهش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر تحلیل داده ها کیفی با رویکرد دلفی است. پژوهش با فن دلفی و پنلی شامل 26 نفر از خبرگان علم اطلاعات و دانش شناسی، جامعه-شناسی، علوم تربیتی و روانشناسی به اجرا درآمد.روش نمونه گیری از روش غیراحتمالی، قضاوتی و هدفمند بود. پرسش نامه های دو دور دلفی در طیف 5 گزینه ای تنظیم و از میانگین و انحراف معیار رتبه ها برای سنجش توافق استفاده شد. یافته ها: با انجام دو مرحله دلفی، 6 مؤلفه رفتاراطلاع یابی (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و 2 مؤلفه هویت (زبان ، آداب و رسوم) و 6 مؤلفه شبکه های مجازی (شبکه های مورد استفاده، میزان استفاده، هدف و انگیزه، گروه های مورد استفاده، اعتماد، و چالش ها) شناسایی شدند. نتایج مطالعه دو مرحله دلفی نشان دهنده تأیید مؤلفه های کشف شده توسط خبرگان با ضریب کندال 844/0 بود. نتیجه گیری: بنا بر نظر خبرگان ، مؤلفه های اطلاع یابی کردهای کرمانشاه در شبکه های مجازی در مؤلفه های اصلی و فرعی شامل: شبکه های مجازی (میزان استفاده، هدف و انگیزه،عضویت در گروه ها، اعتماد و چالش ها)، اطلاع یابی زندگی روزمره (اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی، اطلاعات علمی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و الگوی مصرف) و هویت (زبان و آداب و رسوم ) قرار می گیرد. همچنین برای سنجش مؤلفه های مورد نظر، 79 گویه به تأیید خبرگان رسید که می توان آن ها را به  عنوان معیاری برای پژوهش های آتی جهت ساخت ابزاری برای انجام پژوهش های مرتبط مورد استفاده قرار داد.

هدف پژوهش: تعیین ویژگی های ساختاری و محتوایی وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر در آسیا و ایران و مقایسه آنها با یکدیگر است. روش شناسی پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی تطبیقی است. ابزار پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برترایران و ده دانشگاه برتر آسیا به تأیید سایت وبومتری است. یافته های پژوهش: بین ویژگی های ساختاری وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در هیچ موردی تفاوت معنی دار مشاهده نشد. بین ویژگی های محتوایی وب سایت کتابخانه های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در سه مورد شامل معرفی برنامه های آینده کتابخانه (02/0=p) و وجود خدمات رزرو و امانت به صورت پیوست (02/0=p) تفاوت معنی دار وجود دارد. بین دسته بندی محتوایی و ارجاع به منابع الکترونیکی بین وب سایت کتابخانه های دانشگاه های برتر ایران وآسیا تفاوت قابل ملاحظه ای وجود ندارد. نتیجه گیری: از نظر ساختاری اگرچه تفاوت معنی داری وجود ندارد اما ضعف عمده وب سایت های ایرانی نسبت به همتایان آسیایی مورد بررسی در وجود موتور جستجو در صفحه اول است. از نظر محتوایی ضعف عمده وب سایت های ایرانی مورد بررسی نسبت وب سایت های آسیایی عدم وجود "فهرست مشترک موضوعی" در وب سایت های ایرانی است. در کل تفاوت های محتوایی بین وب سایت های مورد بررسی بیش از تفاوت های ساختاری است اما تفاوت های محتوایی و ساختاری موجود بین وب سایت های کتابخانه های مورد بررسی در ایران و آسیا درحد معنی دار نبودند.  

هدف: تعیین وضعیت چابکی سازمانی درکتابخانه های دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی – تحلیل از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 18کتابخانه مستقر در دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. شرکت کنندگان در پیمایش کتابداران کتابخانه های مذکور به تعداد 40 نفر،  نمونه گیری به روش سرشماری انجام شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت تأیید گردیدو پایایی آن براساس آزمون آلفای کرونباخ 8/0 تعیین شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(شاخص های پراکندگی) و تحلیلی (آزمون های تی استیودنت تک نمونه، دونمونه مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و فریدمن) با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: میانگین چابکی سازمانی 98/2 بدست آمد. کمترین میانگین بدست آمده مربوط به مؤلفه پاسخگویی (93/2) و بیشترین مربوط به مؤلفه انعطاف و انطباق (04/3) است. بین سطح چابکی سازمانی و مؤلفه های آن با سطح متوسط تفاوت معنی داری وجود ندارد. بین کتابخانه های مورد بررسی از نظر بهره مندی از چابکی سازمانی و مؤلفه های تفاوت معنی دار وجود ندارد. نتیجه گیری: سطح چابکی سازمانی و مؤلفه های آن در کتابخانه های مورد بررسی در سطح متوسط است و تا سطوح زیاد و خیلی زیاد فاصله دارد.

هدف: شناسایی میزان رضایت اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس از محیط رابط کاربر کتابخانه دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس بر اساس مدل نیلسن است.  روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی – تحلیلی است. جامعه آماری شامل، 310 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، است. شیوه ی نمونه گیری از نوع تصادفی نظام مند است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 172 نفر تعیین گردید. از ابزار پژوهش پرسش نامه پیش ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده شده است. پایایی پرسش نامه بر اساس آزمون آلفای کرونباخ 76/0 اخذ گردید. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی و آزمون ها ی تی استیودنت و آزمون های ناپارامتری یو من ویتنی و ویلکاکسون و از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین 10 مؤلفه رابط کاربر مدل نیلسن در نرم افزار مورد بررسی از نظر اعضای هیأت علمی بالاتر از سطح متوسط هستند. بین میزان رضایت اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس از محیط رابط کتابخانه دیجیتال دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس و میزان آشنایی آنها با این محیط رابط کاربر رابطه معناداری وجود دارد، به جز در مؤلفه (کمک به کاربران برای شناخت، اصلاح خطاها) که بین میزان رضایت و میزان آشنایی اعضای هیأت علمی از محیط رابط کاربر رابطه معناداری وجود ندارد. هم چنین آزمون فرضیه نشان داد که تفاوت معنی داری بین دیدگاه های اعضای هیأت علمی در گروه های مختلف آموزشی نسبت به محیط رابط کاربر در نرم افزار مورد بررسی وجود ندارد. نتیجه گیری: براساس دیدگاه اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، محیط رابط کاربر نرم افزار کتابخانه دیجیتال نشان دهنده رضایتی بیش از سطح متوسط است. میزان رضایت اعضای هیأت علمی وابسته به میزان آشنایی آنها با محیط رابط کاربر است، اما بین گروه های مختلف آموزشی از این نظر تفاوت معنی داری مشاهده نمی شود.

هدف: شناخت  نوع محیط اطلاعاتی و میزان استفاده از آن ها در به اشتراک گذاری اطلاعات در تقویت مجراهای اطلاعاتی پراستفاده بسیار مؤثر است. از آنجایی که ارتباطات غیررسمی دارای اهمیت فوق العاده ای در روابط علمی است و زنان به عنوان یکی از گروه های اجتماعی که در موقعیت منزلتی جامعه، بیشتر نیازهای اطلاعاتی خود را از طریق مجراهای غیررسمی اطلاعات برطرف می کنند، لازم است محیط های اطلاعاتی زنان مورد بررسی قرار گیرد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های اثرگذار محیط های اطلاعاتی زنان در به اشتراک گذاری اطلاعات با استفاده از نظریه داده بنیاد است.روش: روش پژوهش حاضر از نوع توسعه ای است که با رویکرد کیفی و با به کارگیری روش نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش حاضر، از 26 نفر از زنان شاغل در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در یکی از دانشگاه های کشور در مقام استاد و یا شاغل در یکی از مراکز کتابخانه های کشور تشکیل شده است، که به روش نمونه گیری هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند. داده ها از طریق مصاحبه با آن ها جمع آوری و طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. در نهایت بر اساس آن ها الگوی پارادایمی شامل شرایط عِلّی، پدیده اصلی، شرایط زمینه ای، مداخله گرها، راهبردهای اصلی، و پیامدهای محیط های اطلاعاتی زنان در به اشتراک گذاری اطلاعات طراحی شد. برای سنجش روایی ابزار مصاحبه از روش پاسخگو و برای سنجش پایایی ابزار از روش دو کد گذاری استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان می دهد برای محیط های اطلاعاتی زنان و به اشتراک گذاری اطلاعات 18 مقوله اصلی و 48 مقوله فرعی در 6 طبقه شناسایی شدند که عبارتند از: طبقه عوامل عِلّی با 7 مقوله (نوع دوستی، تمایل شخصی، تناسب فردی و شخصیتی، علائق فردی، تناسب محیطی، تناسب اخلاقی، و انگیزه های علمی) و 18 خرده مقوله؛  طبقه عوامل زمینه ای با 3 مقوله (تعامل اجتماعی، عوامل محیطی، و عوامل زمانی) و 7 خرده مقوله؛ طبقه عوامل مداخله گر با 4 مقوله (انگیزه های اجتماعی، انگیزه های اخلاقی، انگیزه های فرهنگی، و انگیزه های سیاسی) و 10 خرده مقوله؛  طبقه عوامل راهبردی با 1 مقوله (نحوه اشتراک اطلاعات) و 3 خرده مقوله؛ طبقه عوامل پیامد با 2 مقوله (کسب آگاهی، و اشتراک اطلاعات و دانش) و 8 خرده مقوله؛ و طبقه پدیده اصلی (واکاوی محیط اطلاعاتی زنان با تأکید بر به اشتراک گذاری اطلاعات) با 2 خرده مقوله.نتیجه گیری: این الگو که برآمده از نظرات و دیدگاه های متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی در کشور است، مشخص می کند که تقویت محیط های اطلاعاتی برای زنان، نیازمند چه راه کارهایی در زمینه به اشتراک گذاری اطلاعات آنان است. نتایج آن، در نهادهای علمی، آموزشی، فرهنگی، و اجتماعی و به خصوص دانشگاه ها و سازمان های متولی سیاست گذاری های علمی و فرهنگی، کاربرد مهم و ویژه ای در ارتقاء رفتار اطلاع یابی و رفتار به اشتراک گذاری اطلاعات زنان و در نتیجه توسعه و پیشرفت علم اطلاع رسانی و توسعه علمی کشور خواهد داشت.

ارتباط اعضای هیات علمی و دانشجویان با کتابداران از عرصه های مهم در تعاملات دانشگاهی است که در افزایش ظرفیت علمی دانشگاه تاثیر دارد. هدف پژوهش تبیین الگوی تعاملات آموزشی اعضای هیات علمی و دانشجویان با کتابداران و تأثیر آن بر تولیدات علمی بود. روش پژوهش کیفی که با رویکرد داده بنیاد انجام گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، سوالات باز بود و به منظور گردآوری اطلاعات از نمونه گیری نظری باروش هدفمند استفاده شد، که 20 نفر از اعضای هیات علمی و کتابداران مشارکت داشتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از فرایند کدگذاری مبتنی بر طرح نظامند داده بنیاد کوربین و اشتراس(2008) انجام شد. بر اساس این طرح داده های گردآوری و از طریق کدگذاری باز، محوری، گزینشی مقوله ها، زیرمقوله ها احصا شدند. پس از مطابقت این کدها و حذف کدهای تکراری، کدهای مشترک تعیین و مقولات با پیشینه و مبانی نظری تطابق و مفاهیم مشترک بازنگری شدند. بعد از انجام عملیات کدگذاری باز، در مرحله کدگذاری محوری، مفاهیم(کدها) مشابه از نظر معنایی تعیین و طبقه بندی شدند. و مدل طراحی شد. یافته ها نشان داد از مجموع 139 کد باز شناسایی شده 43کد محوری و 15کد انتخابی شناسایی شدند که در قالب مدل پارادیمی شامل تعاملات و ارتباطات، تعامل تجربیات دانشی و دانش و اطلاعات ضروری بعنوان مقوله ی محوری و شرایط علی(آموزش مهارت ها و سواد اطلاعاتی، تعامل و تجربیات دانشی)، عوامل زمینه ای(نارسایی در اشاعه دانش، نارسایی فرهنگی – اجتماعی و نارسایی اقتصادی)، شرایط مداخله گر(ملاحظات خاص سازمانی و مضرات افشای اطلاعات پژوهشی)، راهبردها(ارتباطات دانشگاهی، فرهنگ سازی و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات) و پیامدها(افزایش تولیدات علمی، مدیریت هزینه و کار تیمی) قرار گرفت.

هدف: از این پژوهش تحلیل اکتشافی عوامل مؤثر بر اجرای سیستم اطلاعات مدیریت (MIS) و تأثیر آن بر زنجیره ارزش مدیریت دانش در کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی است. روش شناسی: این پژوهش تلفیق و ترکیبی از شیوه های کمّی و کیفی است. نوع پژوهش در مرحله اول کیفی و از حیث هدف اکتشافی و در مرحله دوم کمّی و با هدف تبیینی می باشد. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش را اساتید گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیران باسابقه کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی تشکیل داده اند که 16 نفر از خبرگان با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمّی شامل تمام کتابداران، مدیران و مسئولان کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی به تعداد 215 نفر است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری، سرشماری انجام گرفت. داده های حاصل از پرسشنامه های محقق ساخته اجرای سیستم اطلاعات مدیریت و استاندارد زنجیره ارزش مدیریت دانش نیومن و کنراد (1999) با استفاده از نرم افزارهای SPSS24 و PLS3.8 تحلیل شدند. یافته: با توجه به نتایج سه عامل انسانی، سازمانی و فنی به عنوان عوامل مؤثر بر اجرای سیستم اطلاعات مدیریت شناسایی شده است. همچنین یافته های پژوهش در سطح خطای 05/0 نشان دهنده آن است که اجرای سیستم اطلاعات مدیریت بر زنجیره ارزش مدیریت دانش تأثیر معناداری دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پیشنهاد می شود در خصوص اجرای سیستم اطلاعات عوامل انسانی، سازمانی و فنی در کتابخانه ، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی مورد توجه قرار گیرند. همچنین مدیران می توانند از نحوه اجرای سیستم اطلاعات مدیریت بر زنجیره ارزش مدیریت دانش برای بهبود امور سازمانی بهره گیرند. نتایج این پژوهش در راستای پژوهش های مشابه در سرتاسر دنیا موید آن است که برای ارتقای زنجیره ارزش مدیریت دانش، اجرای مؤثر سیستم اطلاعات مدیریت ضروری است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر تعاملات آموزشی- پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران بر تولیدات علمی در دانشگاه مازندران با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری است. روش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری نیز اعضای هیأت علمی، دانشجویان دکتری و کتابداران دانشگاه مازندران به تعداد 1434 نفر بودند که از طریق فرمول کوکران، 485 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش متغیرها و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS26 ,SMARTPLS استفاده شد. نتایج: تأثیر تعاملات آموزشی و پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران بر تولیدات علمی معنادار است. هم تعاملات آموزشی استاد- دانشجو با کتابداران (323/0=β) و هم تعاملات پژوهشی آنان به صورت مستقیم (472/0=β) بر تولیدات علمی اثرگذار است. نتایج حاصل از معادلات ساختاری بیانگر برازش مناسب مدل پیشنهادی است. نتیجه گیری: تعاملات آموزشی و پژوهشی استاد- دانشجو با کتابداران به عنوان ثابت ترین عامل در توانمند کردن دانشگاه، بر تولیدات علمی در دانشگاه مازندران، باعث افزایش تولیدات علمی می شود. لذا، با توجه به نقش کتابداران عصر حاضر (مرجع، مشاور و مربی)، می توان با برگزاری همایش ها، نشست ها و کارگاه های آموزشی، این تعاملات را برجسته تر نمود. همچنین می توان تصویری روشن از تجربیات اساتید، دانشجویان و کتابداران دانشگاه ارائه داد که در تصمیم گیری های کلان دانشگاه برای پیشبرد و توسعه پژوهش راهگشا باشد.  

هدف: نتایج تحقیقات حاکی از آن است که مدل های محدودی برای شناسایی عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها طراحی شده اند، ولی تاکنون بررس قابل توجهی برای شناسایی عوامل علّی موثر بر کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه ها انجام نشده است. اینترنت اشیاء با هوشمندسازی موجب مدیریت اطلاعات، توسعه خدمات و گسترش کتابخانه ها می شود و زمینه اعتلای کتابخانه ها را فراهم می سازد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها و ارائه الگو با روش داده بنیاد است. روش : پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش 13 نفر از اعضای هیأت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی خبره دانشگاه های کشور بودند. برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و نمونه گیری آسان استفاده شد. به عبارتی، افراد مورد نظر منطبق بر معیارهای رشته تحصیلی و تجربه کاری خبرگان با موضوع پژوهش، مواجه بودن با مسأله مورد بحث و داشتن سابقه کاری شناسایی شده و سپس در ادامه کار پژوهش از روش گلوله برفی یا همان زنجیره ای برای شناسایی و انتخاب سایر نمونه های مناسب استفاده شد. مصاحبه با جامعه آماری تا رسیدن به نقطه اشباع نظری انجام شد و اطلاعات مورد نیاز از مصاحبه ها جمع آوری گردید. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه عمیق استفاده شده است. ابتدا با تک تک مصاحبه شوندگان مصاحبه انجام شد و همه مطالب آن ها ضبط گردید و در اولین فرصت، متن مصاحبه ها به گزاره هایی تبدیل شدند. این گزاره ها مبنای فرآیند کدگذاری قرار گرفتند. داده ها با سه نوع کدگذاری باز، محوری، انتخابی و تفسیر مصاحبه ها و مدل پارادایمی تحلیل شدند. جهت تعیین روایی، از شیوه پاسخگو، و سنجش پایایی از شیوه دو کدگذاری استفاده شده است. یافته ها: متون مصاحبه ابتدا در چند مرحله مطالعه گردید و همه مصاحبه ها به گزاره هایی تبدیل شدند. از تحلیل داده ها برای عوامل و مؤلفه های علّی کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه ها، پس از شناسایی ارتباطات معنایی و شباهت های نهفته در آن ها و انجام کدسازی مفهومی و خرده مقولات، تعداد 29 مقوله اصلی استخراج گردید. در مرحله بعد، کدهای محوری استخراج شدند و در ادامه این مقولات در 8 طبقه هوشمندسازی، ارتباط و تعامل، خودکارسازی، هدایت و آموزش، تخصص و مهارت، زیرساخت و تجهیزات، امنیت و انگیزش دسته بندی شده و ارتباط بین آن ها در قالب مفهومی ارائه گردید. پس از استخراج طبقات هشت گانه، در ادامه با بررسی بیشتر مفاهیم و یافتن روابط مقدماتی بین مقولات، الگوی ماتریس شرطی پژوهش برای بررسی سلسله های وسیع از شرایط و عوامل مرتبط با پدیده اصلی تحت بررسی و قادر ساختن پژوهشگر برای تشخیص عوامل و پیامدها و ارتباط بین سطوح آنها نشان داده شد. در الگوی مستخرج، پدیده اصلی، کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها است. نتیجه گیری: داده های بدست آمده برای عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها در سه نوبت کدگذاری باز، محوری و انتخابی، خلاصه، تجزیه و تحلیل گردیدند، و در نهایت الگوی نهایی پژوهش ارائه شد. در فرایند کدگذاری و تحلیل یافته ها، تعداد 29 مقوله و 8 طبقه شناسایی شدند. با تفسیر روابط بین طبقات و مد نظر قرار دادن تحلیل یافته های پژوهش، الگوی نهایی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها طراحی و ارائه گردید. عوامل علّی الگوی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها براساس الگوی نظری عبارتند از: هوشمندسازی، ارتباط و تعامل، خودکارسازی، هدایت و آموزش، تخصص و مهارت، زیرساخت و تجهیزات، امنیت و انگیزش. خبرگان و صاحب نظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی معتقدند که پیاده سازی و استقرار اینترنت اشیاء در کتابخانه ها منجربه چابک سازی کتابخانه ها با استفاده از عوامل شناسایی شده می شود. از منظر مصاحبه شوند گان عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها ضروری و مهم دانسته شده است. دامنه شمول عوامل علّی الگوی نظری ارائه شده سبب مرکزیت پدیده اصلی کاربردپذیری اینترنت اشیاء و اثبات آن شده است. در الگوی ارائه شده، عوامل علّی موجب رشد و ارتقاء پدیده کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه ها خواهد شد. این عوامل بنیادی هستند و به طور مستقیم پدیده اصلی کاربردپذیری اینترنت اشیاء را تحت تاثیر قرار داده و فعال می کنند. نتایج نشان داد الگوی ارائه شده عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء، می تواند نقشه راهی برای کتابخانه هایی باشد که درصدد بهره برداری از اینترنت اشیاء برای ارائه خدمات نوین هستند. نتایج این پژوهش در ارتقاء سطح کیفی کتابخانه ها و تسهیل تعامل بین کاربران کتابخانه ها مفید و موثر است.

هدف:پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر حاکمیت فناوری اطلاعات، مهارت های کوآنتومی و مهندسی دانش در نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است. روش شناسی:روش پژوهش کیفی و به لحاظ هدف اکتشافی و مبتنی بر مصاحبه های نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش را خبرگان اجرایی که آشنایی کامل با نهاد کتابخانه های عمومی کشور داشتند، تشکیل داده و 15 نفر از اساتید گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی و فناوری اطلاعات و مدیران نهاد کتابخانه های عمومی کشور به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. به منظور شناسایی عوامل از تحلیل تم استفاده گردید. یافته ها:مضامین اصلی تأثیرگذار بر حاکمیت فناوری اطلاعات، شاخص های ساختاری و شاخص های درون سازمانی شامل 4 مضمون فرعی هستند. همچنین مضامین اصلی تأثیرگذار بر مهارت های کوانتومی شامل تفکر خلاق، تفکر سیستمی و تفکر اقتضایی و موقعیت گرایی و مضامین اصلی تأثیرگذار بر مهندسی دانش شامل کیفیت دانش، طراحی ساختار، آزمایش برای تایید اعتبار قوانین سازماندهی دانش، مستندسازی و نگهداری دانش می باشند که به ترتیب مشتمل بر 8 و 16 مضمون فرعی هستند. نتیجه گیری:در حوزه های حاکمیت فناوری اطلاعات، مهارت های کوانتومی و مهندسی دانش، پژوهش های محدودی انجام شده است. لذا شناسایی عوامل مؤثر بر حاکمیت فناوری اطلاعات، مهارت های کوانتومی و مهندسی دانش در نهاد کتابخانه های عمومی کشور کاربرد دارد. شناسایی عوامل می تواند برنامه ریزی جامعی در جهت توسعه حاکمیت فناوری اطلاعات، افزایش مهارت های کوانتومی و ارتقاء مهندسی دانش را به دنبال داشته باشد.  

هدف: پژوهش حاضر بررسی سطح بلوغ کتابخانه های دانشگاهی استان مازندران به منظور ارتقاء سطوح بلوغ و بهبود وضعیت می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی 10 نفر از خبرگان و در بخش کمّی 210 نفر از کارشناسان و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی بودند. داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته با 105 سوال استخراج گردید و با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس.[1] و تحلیل عاملی تأییدی، تحلیل شده و برای رسیدن به مدل معادلات ساختاری، از نرم افزار Smart PLS استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کندال، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: براساس یافته های پژوهش و بررسی کدها و رتبه بندی شاخص های پژوهش، کد سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری در رتبه اول قرار دارد که بیانگر اهمیت سیستم های سخت افزاری و نرم افزاری بوده و از شرایط لازم در بلوغ کتابخانه های دانشگاهی می باشد. نظام های اطلاعاتی، کاربران و کیفیت داده، مجموعه سازی و سازماندهی، مدیریت، اینترنت و شبکه، سازمان و کارکنان به ترتیب در اولویت های بعدی اهمیت قرار دارند. نتیجه گیری: براساس یافته ها سطح بلوغ کتابخانه های دانشگاهی استان مازندران در سطح 2 قرار داشته و تا رسیدن به سطح ایده آل (سطح 5) فاصله نسبتاً زیادی دارند.