فرامرز سهیلی

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش هیجانی کتابداران کتابخانه های دانشگاه رازی بر میزان رضایت مندی دانشجویان تحصیلات تکمیلی از کتابخانه های این دانشگاه است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی – پیمایشی است. برای سنجش میزان هوش هیجانی از آزمون استاندارد هوش هیجانی بار-آن و برای سنجش رضایت مندی دانشجویان نیز از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. برای سنجش پایایی پرسش نامه ها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید که این میزان برای پرسش نامه هوش هیجانی 84% و برای پرسش نامه رضایت مندی 91%  گزارش شد. جامعه آماری شامل 43 نفر مدیران و کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه رازی  و 1568 نفر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 291 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. برای تجزیه و تحلیل داده در سطح آمار توصیفی از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار، در سطح آمار استنباطی از آزمون ها ضریب همبستگی پیرسون، تی تک نمونه ای و تی برای نمونه های مستقل استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که هوش هیجانی کتابداران دانشگاه رازی بر میزان رضایت مندی دانشجویان تحصیلات تکمیلی بر سازماندهی امور کتابخانه، بهره وری از زمان و کیفیت رفتار پرسنل تأثیر دارد. همچنین هوش هیجانی کتابداران دانشگاه رازی و میزان رضایت مندی دانشجویان از خدمات کتابخانه بالاتر از حد متوسط است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد هر چه هوش هیجانی کتابداران کتابخانه های دانشگاه رازی افزایش یابد میزان رضایت مندی دانشجویان تحصیلات تکمیلی بیشتر خواهد شد. همچنین نتایج نشان دهنده ی بالا بودن هوش هیجانی کتابداران و رضایت مندی مراجعان کتابخانه های دانشگاه رازی است.

طی چند دهه ی اخیر شاهد رشد فزآینده و چشمگیر کمّیّت پژوهش های کشور و به تبع آن ارتقاء بی نظیر رتبه ی جهانی ایران از لحاظ تعداد مستندات علمیِ منتشر شده بوده ایم. در این اثنا، تمرکز سیاستگذاران پژوهشی جوامع مختلف، هر چه بیشتر، به «اثربخشی پژوهش ها» معطوف گشته و امروزه، دغدغه ی اصلی ایشان، حصول اطمینان از موثّر واقع شدن پژوهش ها بر دستیابی به اهداف توسعه است. مسأله ی «کاربرد پژوهش ها در بهبود جامعه» در اسناد بالادستی نظام نیز مورد تأکید قرار گرفته که حاکی از توافق مدیران و مشاوران عالی رتبه ی کشور در خصوص اهمّیّت و ضرورت آن است. همبستگی بالایی که میان پیشرفت علمی و پیشرفت اقتصادیِ جوامع دیده می شود، این انتظار معقول و منطقی را به وجود می آورد که «پیشرفت چشمگیر ایران در پژوهش»، «بهبود و توسعه ی جامعه» را نیز به دنبال آورده باشد. این انتظار به مطرح شدن پرسشی می انجامد که دلیل شکل گیری پژوهش حاضر است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان اثربخشی پژوهش های فزآینده ی ایران در سه دهه ی اخیر، بر توسعه ی کشور است. روش پژوهش، تحلیلی- توصیفی[1] بوده و آمار و اطّلاعات ثانویه ی معتبر، داده های اصلی مورد عمل را تشکیل داده اند. ابتدا آن دسته از شاخص های معتبر توسعه که داده های مربوط به آن ها برای بیشتر کشورهای جهان در یک بازه ی زمانی قابل قبول موجود است انتخاب شده و سپس جایگاه سالیانه ی ایران در هر شاخص در میان 215 کشور جهان (بر اساس تعداد کشورهای لحاظ شده در بانک جهانی) مشخّص گردید. در ادامه، روند تغییرات جایگاه ایران در پژوهش با روند تغییرات جایگاه ایران از لحاظ شاخص های توسعه مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که علی رغم آن که طی 31 سال اخیر ایران از لحاظ پژوهش (تولید علم) 70 رتبه صعود نموده است، جایگاه کشور از لحاظ شاخص هایی مانند تولید ناخالص سرانه داخلی طی 25 سال 6 رتبه، تورّم طی 35 سال 43 رتبه و ردّپای اکولوژیک طی 19 سال 7 رتبه تنزّل یافته و در مجموع وضعیت توسعه ی جامعه بهبود متناظر و قابل قبولی نداشته است که بتوان آن را پیامد رشد کمّی پژوهش و تولید علم در کشور دانست. در پایان تغییر دیدگاهِ مجموعه ی دست اندرکاران عرصه ی پژوهش کشور از «نگاه کمّیّت-مدار» به «نگاه تأثیر-مدار» ضروری دانسته شده است.

مقدمه: پژوهش های مختلفی در مناطق مختلف جهان انجام شده که در آن ها به شکل خاص به موضوع درمان افسردگی پرداخته شده است. بررسی و تحلیل روابط بین اصطلاحات به کار گرفته در عنوان این مقالات می تواند اطلاعات مفیدی در اختیار پژوهشگران قرار دهد. لذا، هدف این پژوهش ترسیم نقشه علمی این حوزه در پایگاه پاب مد می باشد. روش کار: پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی و با استفاده از تحلیل هم رخدادی واژگان و تکنیک تحلیل شبکه ای به بررسی و شناسایی روابط مفهومی میان مقالات حوزه افسردگی پرداخته است. 6197 مقاله مرتبط با درمان افسردگی در پاب مد در بازه زمانی 2005 تا 2014 با استفاده از نرم افزارهای راور ماتریس، یو سی آی نت و نت دراو تحلیل گردیده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که فعال ترین زمینه پژوهشی در این حوزه شامل دارو درمانی، روان شناسی، عوامل ضدافسردگی و نتیجه درمان می باشد. همچنین براساس نقشه های ترسیم شده با استفاده از شاخص های مرکزیت نزدیکی و بینابینی بیشترین ارزش به زمینه های موضوعی «روانشناسی، دارو درمانی، عوامل ضد افسردگی» اختصاص دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که زمینه های موضوعی «پایبندی به درمان» و «افکار خودکشی» مهم ترین زمینه های نوظهور در این حوزه می باشند. همچنین نتایج نشان می دهد که نقشه هایی علمی حاصل از هم واژگانی کاربران و سیاستگذاران بهتر می توانند از وضعیت پژوهشی و موضوعی یک رشته آگاهی یابند و برنامه ریزی مناسب به منظور افزایش کمی و کیفی تولیدات علمی در این حوزه داشته باشند.

هدف : هدف پژوهش حاضر شناسایی کیفیت خدمات کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است. روش پژوهش: این پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده و جامعه آماری این پژوهش کلیه کاربران بالفعل کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی در خارج از شهر مشهد است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی با تخصیص متناسب، حجم نمونه به دست آمده معادل 382 نفر است. ابزار مورد استفاده جهت گردآوری اطلاعات پرسش نامه استاندارد سروکوال بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های مورد مطالعه در هیچ یک از ابعاد کیفی به جزء بعد تضمین نتوانسته اند انتظارات کاربران را برآورده کنند، بیشترین شکاف مربوط به بعد قابلیت اعتماد و کمترین آن مربوط به بعد پاسخ گویی می باشد. در بین کتابخانه های مورد بررسی کتابخانه درگز بهترین وضعیت و کتابخانه شوشتر پایین ترین کیفیت خدمات را در بین سایر کتابخانه ها داشته اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از وجود شکاف منفی کیفیت خدمات از نظر زن و مرد و در همه سطوح تحصیلات است که این مقدار از نظر زن ها بیشتر از مردها بود و در سطح تحصیلی کارشناسی ارشد بیشترین شکاف در بین سایر سطوح تحصیلی داشت. بالاخره شکاف کیفیت خدمات کتابخانه های وابسته به آستان قدس رضوی منفی به دست آمده است.

هدف: بررسی میزان نفوذ و اهمیت پروانه های ثبت اختراع در جریان دانش است. روش/ رویکرد پژوهش:با استفاده از تحلیل استنادی، تأثیر عامل ""اهمیت"" در چگونگی شکل گیری جریان دانش میان پروانه های ثبت اختراع کشورهای اسلامی موجود در پایگاه اداره ثبت اختراع امریکا را که در بازه زمانی 2005 تا 2014 ثبت شده اند بررسی می کند. یافته ها: اهمیت ""نگاه به آینده"" در جامعه مورد پژوهش از 21/0 تا 41/4 متغیر است. بررسی اهمیت نگاه به آینده نشان داد که سال های ابتدایی مورد بررسی، دارای بیشترین نمره ضریب تأثیر نگاه به آینده است. میانگین نمره کلیّت در میان پروانه های کشورهای اسلامی عدد 28/0 بود که نشان می دهد کمتر از یک سوم از استناددهنده ها به پروانه های مورد بررسی از سایر حوزه های اصلی است. همچنین، میان سنجه های نگاه به آینده (اهمیت نگاه به آینده و کلیّت) رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: سهم کشورهای اسلامی به دلیل محدودیت های زبانی، عدم تأثیرگذاری بالای پروانه های ثبت اختراع در اقتصاد این کشورها، و نیز کیفیت پایین اختراعات این کشورها، نسبت به میزان ثبت جهانی اختراعات در سطح پایینی قرار دارد. از طرفی، ایران در تولید پروانه های ثبت اختراع نسبت به بعضی از کشورهای اسلامی در وضعیت مناسبی قرار ندارد، که لزوم تشویق مخترعان ایرانی به ثبت اختراع خود در پایگاه های بین المللی و مشارکت جهانی را دوچندان می کند. همچنین، حوزه تأثیرگذاری موضوعی پروانه های ثبت اختراع کشورهای جهان اسلام نسبت به کشورهای توسعه یافته کم است.

هدف پژوهش، تحلیل محتوای مقالات فارسی نشریات علمی ایران در زمینه ازدواج و طلاق با روش خوشه بندی سلسله مراتبی است. این پژوهش، توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی است که به تحلیل محتوای متون با رویکرد خوشه بندی سلسله مراتبی می پردازد. جامعه مورد پژوهش، تمام مقالات فارسی حوزه ازدواج و طلاق است که در نمایه استنادی علوم ایران، نمایه سازی شده است. تحلیل محتوا، روی کلیدواژه های نویسندگان مقالات صورت گرفت. با استفاده از نرم افزار ""راور ماتریس""، دو ماتریس متقارن همرخدادی برای اصطلاحات ایجاد، و از طریق نرم افزار اس پی اس اس این اصطلاحات موضوعی خوشه بندی شد. برای خوشه بندی از الگوریتم ""پیوند درون گروهی"" استفاده گردید. محاسبه شباهت بین موضوعات مقالات ازدواج و طلاق بر اساس شاخص شمول صورت گرفت. تحلیل محتوای مقالات در حوزه ازدواج و طلاق نشان داد که موضوعات زن و خانواده در هر دو حوزه دارای بیشترین بسامد است. نتایج خوشه بندی نشان داد که غالب خوشه های ازدواج با موضوعات اجتماعی و روانشناختی مرتبط است در حالی که در خوشه های طلاق، موضوعات روانشناختی و حقوقی نقش عمده ای دارد. این خوشه بندیها نشان داد که محور اصلی خوشه های موضوعی ازدواج، موضوع زن و برای حوزه طلاق، موضوع خانواده است و زن موضوع محوری مباحث حقوقی طلاق به شمار می رود. هم چنین نشان داده شد که 67/0 از موضوعات طلاق شبیه موضوعات ازدواج و 38/0 از موضوعات ازدواج، شبیه به موضوعات طلاق است. نکته ای که در مقالات مورد مطالعه کمتر به آن توجه شده، مسائل جنسی است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که موضوعات حوزه ازدواج کمتر به تعارضات زناشویی گرایش دارد.

چکیدهمقدمه و هدف: با استفاده از تحلیل مآخذ استنادی با تأکید بر سال انتشار این مآخذ می توان اهمیت آثار پیشین را برشمرد و خاستگاه های تاریخی یک حوزه پژوهشی را آشکار نمود. در این پژوهش، بر آنیم تا با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم ترین آثار تاریخی در حوزه رفتار اطلاعاتی را با رویکردی علمی مشخص نماییم. روش شناسی: داده های اولیه این پژوهش، که با استفاده از روش علم سنجی و برای بررسی ریشه های تاریخی حوزه رفتار اطلاعاتی انجام شده است، از وبگاه علوم استخراج گشته است.استفاده از این راهبرد جستجو که در محدوده زمانی 2000 تا 2014 انجام شد، منجر به بازیابی تعداد 15663 رکورد گردید که از این میان 2627 مورد آن در مجلات علم اطلاعات و کتابداری به چاپ رسیده بود. سپس داده های اصلاح شده با استفاده از برنامه نرم افزاری مختص RPYS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزه رفتار اطلاعاتی بر اساس سال انتشار آنها نشان می دهد که در قرن نوزدهم حوزه رفتار اطلاعاتی شاهد سه جهش مهم بوده است که به ترتیب در سال های 1876، 1879، و 1890 روی داده است. همچنین بین سال های 1900 الی 1969 شاهد شش جهش در حوزه رفتار اطلاعاتی بوده ایم که به ترتیب در سال های 1948، 1954، 1957، 1960، 1965، و 1967 رخ داده است. نتیجه گیری: به طور کلی و با توجه به یافته های این پژوهش به نظر می رسد که حوزه رفتار اطلاعاتی علاوه بر روانشناسی تا حدی نیز تحت تأثیر آثار روش شناختی کمّی و کیفی (مثل گراندد تئوری و کریتیکال اینسیدنت) بوده است. علاوه بر این بعضی نظریه ها و کارهای نظری نیز بر این حوزه اثر گذاشته اند.

هدف: در این پژوهش بر آنیم تا تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس، با استفاده از شاخص های نفوذ اندیشه ای و اجتماعی شناسایی شوند. با این هدف از شاخص های منتخب خانواده اچ (شاخص اچ، شاخص جی، و شاخص اچ. سی) برای تعیین نفوذ اندیشه ای پژوهشگران از مرکزیت های هم تألیفی (مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، و مرکزیت نزدیکی) استفاده شده است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش کتاب سنجی و همچنین رویکرد تحلیل شبکه های اجتماعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش حاضر را تمامی مقاله های حوزه آی متریکس تشکیل می دهد که در بازه زمانی 1978 تا 2014 در وبگاه علوم نمایه شده اند و تعداد آنها 5944 رکورد است. برای محاسبه شاخص های مرکزیت و شاخص اچ از نرم افزارهای یو. سی. آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ شاخص جی و شاخص اچ. سی نیز به صورت دستی و با فرمول نوبسی در نرم افزار اکسل محاسبه شده اند. پس از محاسبه همه شاخص های کاربردی در پژوهش، با استفاده از بسته های نرم افزاری اس. پی. اس. اس و لیزرل به پرسش های همبستگی پاسخ داده شده است. یافته ها: بررسی رابطه بین نمره های مرکزیت (نفوذ اجتماعی) و کارایی، حاکی از آن بود که بین سه نوع مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی از یک طرف و کارایی از طرف دیگر، همبستگی مثبتی وجود دارد. نتایج مربوط به همبستگی میان شاخص های نفوذ اجتماعی و شاخص های نفوذ اندیشه ای، حاکی از وجود همبستگی مثبت بین این دو نوع نفوذ بود. به طور کلی و با توجه به پرونده های انفرادیِ ایجاد شده بر مبنای جمیع شاخص های اندیشه ای و اجتماعی که بر اساس مجموعه نمرات حاصل از شش شاخص اچ، اچ. جی، اچ. سی، مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی محاسبه شد، به نظر می رسد «لیدسدورف» و «کوشا» به ترتیب تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزه آی متریکس در سطح جهان و ایران هستند. اصالت: با توجه به یافته های حاصل از این پژوهش، به نظر می رسد که استفاده از شاخص های ترکیبی در حد متعادل، بینش به نسبت عادلانه و واضح تری درباره وضعیت و تأثیرگذاری پژوهشگران در یک حوزه علمی خاص به وجود می آورد. پس می توان برای هر یک از پژوهشگران پرونده ای انفرادی ایجاد کرد، به طوری که از نتایج به دست آمده، برای تصمیم گیری های مهمی نظیر کمیته های ترفیع و ارتقا، استخدام، اعطای درجه های پژوهشی و سایر موارد مشابه استفاده شود. 

هدف: آشنایی با میزان برخورداری کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس از شرایط زمینه ای لازم برای بروز خلاقیت در آنان بر اساس مدل اولدهام است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون آماری تی تک متغییره، تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس برای سنجش میزان همبستگی بین شرایط زمینه ای بروز خلاقیت و مؤلفه های آن استفاده شده است. یافته ها: در کتابخانه های عمومی استان فارس شرایط لازم برای بروز خلاقیت کتابداران در سطحی بیشتر از حد متوسط است. تفاوت های فردی کتابداران به لحاظ شغلی و وضعیت روحی و روانی متأثر از بسترهای کاری در سطحی بیشتر از حد متوسط است. وضعیت روحی و روانی مثبت کتابداران متأثر از بسترهای غیر کاری در سطحی پایین تر از حد متوسط است. تفاوت های فردی کتابداران به لحاظ شخصیتی در سطحی بیشتر از حد متوسط است. تفاوت های فردی کتابداران به لحاظ شغلی در سطحی بیشتر از حد متوسط است. میزان تمایل کتابداران به عرضه و اشتراک دیدگاه های خلاق خود در سطحی بیشتر از حد متوسط است.  اصالت/ ارزش: بررسی شرایط بروز خلاقیت در میان کتابداران و مدیران کتابخانه ها می تواند زمینه ساز بروز ایده های نو و کارآمد از جانب کتابداران در جهت افزایش بهره وری از کتابخانه ها و رضایت مندی کاربران این کتابخانه ها باشد.

هدف : همکاری در نوشتن متون علمی یکی از متغیرهای تأثیرگذار بر میزان تولید علم است. با این پیش فرض، هدف پژوهش حاضر مطالعه ارتباط بین سنجه های هم نویسندگی و فراوانی مشارکت اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در نوشتن مقاله برای مجلات علمی فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است. روش شناسی : پژوهش حاضر از نظر ماهیت، توصیفی و از نظر نحوه گردآوری داده، تحلیل اسنادی است. برای مطالعه هم نویسندگی، از سنجه های تحلیل شبکه اجتماعی بهره گرفته شده است. در آبان 1392، با جستجوی نام 192 عضو هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی در مطالب مجلات علمی مصوب در بانک اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران)، 1469 مقاله متمایز بازیابی شد. نویسندگان آنها با امکانات موجود در مجموعه مایکروسافت آفیس استخراج و با استفاده از امکانات نرم افزار راور ماتریس، یکدست سازی شدند. همچنین، از طریق راور ماتریس، ماتریس هم رخدادی و فراوانی مقالات هر نویسنده استخراج گردید. سنجه های مرکزیت از طریق یوسی آی نت اندازه گیری و نقشه مربوط به نرم افزار با نت دراو ترسم شد.   یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد رابطه ای لگاریتمی بین فراوانی مشارکت یک نویسنده و رتبه او در شبکه هم نویسندگی اعضای هیئت علمی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران وجود دارد. یافته ها همچنین نشان داد بین تراکم شبکه خصوصی هر نویسنده در شبکه اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی ایران با فراوانی مشارکت وی در تولید مقاله، یک رابطه توانی منفی وجود دارد؛ به این معنا که با بالارفتن فراوانی مقاالات هر فرد، تراکم شبکه خصوصی وی کاهش می یابد. یافته ها همچنین نشان داد بین مرکزیت رتبه هر فرد در شبکه نویسندگان و فراوانی مقالات وی، یک رابطه خطی وجود دارد، به گونه ای که با افزوده شدن یک فرد به شبکه خصوصی وی، 9/0 مقاله به آثار او افزوده می شود. نتیجه گیری : هر فرد که شبکه خصوصی اش بزرگتر، انسجام شبکه او کمتر و با نویسندگان دارای مرکزیت رتبه ای پایین تری هم نویسنده شده است، مقاله بیشتری دارد.  

  هدف: هدف پژوهش بررسی رابطه بین چندنویسندگی و ضریب تأثیر در نشریات علمی فارسی حوزه فنی و مهندسی ایران طی سال های 1380 - 1389 است. روش: روش پژوهش تحلیل استنادی بوده و نوع پژوهش توصیفی - تحلیلی است. جامعه پژوهش، 9296 مقاله از 77 نشریه در حوزه فنی و مهندسی ایران در بازه زمانی 1380 - 1389 بود. داده ها با استفاده از پایگاه های مختلف مانند پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و مگ ایران گرد آوری شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین هم نویسندگی در بازه زمانی مورد بررسی تغییر محسوسی نداشته است. اگرچه طی سال های مختلف پژوهش های مشارکتی غالب هستند، روند ثابتی داشته اند. یافته های مرتبط با رابطه هم نویسندگی با ضریب تأثیر نشان داد که بین الگوهای تک نویسندگی و چند نویسندگی و ضریب تأثیر، در سال 1380 و 1385 (اوایل و اواسط دوره) رابطه ای وجود نداشته است، اما در پایان دوره ده ساله یعنی سال 1389 رابطه وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روند هم نویسندگی طی بازه زمانی مطالعه تغییر نکرده و گرایش به سمت نوشتن مقالات توسط دو و سه نویسنده بیشتر بوده است. با توجه به مشاهده رابطه معنادار بین تعداد نویسندگان و ضریب تأثیر در اواخر دوره، می توان گفت چندنویسندگی با ضریب تأثیر نشریات رابطه دارد. آنچه می توان به طور کلی از سنجش رابطه دو متغیر مطالعه دریافت این است که نقش تعداد نویسندگان یک مقاله برای افزایش احتمال دریافت استناد به وسیله مقالات نشریات حوزه فنی و مهندسی ایران حدود 17 درصد است.  

در این پژوهش، استناد به انتشارات ملی به عنوان یک سنجه کمی برای بومی سازی علم در نظر گرفته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مطالعه این سنجه در مجموعه مقاله های علمی- پژوهشی حوزه علوم اجتماعی ایران بین سال های 1389-1381 است. روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی است و از فن تحلیل استنادی بهره می برد. برای انجام آن، منابع و مآخذ مقالات شش نشریه علمی-پژوهشی حوزه علوم اجتماعی استخراج و به دو گروه انتشارات ملی و انتشارات خارجی تقسیم گردیدند. نشریات مورد مطالعه شامل آن هایی بود که طی دوره زمانی یاد شده به طور مرتب منتشر شده بودند. تحلیل روی 543 نمونه از 1528 مقاله صورت گرفت. اساس تعیین تعداد نمونه ها، فرمول کوکران بود. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که متوسط تعداد استناد به انتشارات ملی در دوره زمانی یاد شده بدون تغییر مانده است. از طرف دیگر، متوسط استناد به انتشارات خارجی طی همین دوره رشد داشته است. آزمون تحلیل همبستگی مشخص ساخت که تابع این رشد، لگاریتمی است. یافته دیگر به تفاوت بین میانگین تعداد استناد به انتشارات ملی در نشریات مورد مطالعه می پردازد. یاقته های پژوهش همچنین نشان داد که این میانگین در نشریات مختلف متفاوت است. نتایج همچنین نشان داد نتایج آزمون آنوا تحت تأثیر نشریه مطالعات راهبردی زنان است. به این معنا که اگر این نشریه کنار گذاشته شده بود، از لحاظ آماری در پنج نشریه باقیمانده نرخ استناد به انتشارات ملی مشابه می شد. شاخص استناد به انتشارات ملی، به جز در نشریه یاد شده بالا، بین 31/0 و 39/0 متغیر است که این مقدار تحت تأثیر سال 1381 و 1382 است و در سال های اخیر به حدود 2/0 رسیده است. نتیجه گیری: با توجه به اینکه میزان تولید علم در ایران افزایش یافته، میزان استفاده از این منابع در حوزه علوم اجتماعی ثابت مانده است. بر اساس این سنجه، حوزه علوم اجتماعی ایران نه تنها به سمت بومی شدن پیش نمی رود بلکه با گذر زمان، تمایل به بهره گیری از علم خارجی نیز افزایش می یابد.

هدف:. داده های حاصل از پژوهش در شبکه های اجتماعی مانند داده های سایر پژوهشها با استفاده از روش ها و مدل های مختلف، ازجمله سنجه های مرکزیت و تراکم شبکه تحلیل می شود روش/رویکرد پژوهش: مرور منابع، به روش تحلیلی – سندی. یافته ها: دانشمندان علم اطلاعات به بررسی انتشارات، شبکه های استنادی و هم استنادی، ساختار همکاری علمی، شبکه های هم نویسندگی، بررسی جریان دانش و سایر شکل های تعاملات اجتماعی شبکه ها می پردازند و استفاده از سنجه تراکم و مرکزیت برای بررسی این شبکه ها ضروری است.

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش، تحلیل ساختار شبکه های اجتماعی هم نویسندگی پژوهشگران علم اطلاعات و نیز سنجش و شناسایی روابط، تعاملات و راهبردهای هم نویسندگی میان این نویسندگان از طریق بروندادهای علمی آنان است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر، تحلیل شبکه اجتماعی است. جامعه پژوهش حاضر تمامی پژوهشگرانی است که دست کم مدرک در یکی از 20 مجله علم اطلاعات را که حداقل دارای ضریب تأثیر 635/0بوده و در دوره زمانی 15 ساله منتشر شده اند، شامل می شود. نتایج: یافته های پژوهش نشان داد بین محدودیت، کارآمدی، اندازه شبکه و بهره وری، رابطه ای معنادار وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد بین پژوهشگران مرد و زن از نظر بهره وری، اندازه شبکه، کارآمدی و محدودیت، تفاوت وجود دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه نشان داد بین گروه های مختلف راهبرد هم نویسندگی در پژوهشگران علم اطلاعات تفاوت وجود دارد. نتایج در ارتباط با تأثیر انتخاب راهبرد های هم نویسندگی در بهره وری افراد نشان داد راهبردهای هم نویسندگی،بر میزان بهره وری تأثیرگذار می باشند و استفاده کنندگان راهبرد منسجم، بالاترین میزان بهره وری را به خود اختصاص داده اند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد حدود 52% واریانس متغیر بهره وری پژوهشگران به وسیله متغیرهای محدودیت، کارآمدی و اندازه شبکه و جنسیت، تبیین می شود.

همکاری علمی همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است و تحلیل داده های مرتبط با همکاری علمی یا هم نویسندگی یکی از فنونی است که با استفاده از آن می توان به ارزیابی فعالیت های پژوهشگران پرداخت. تحلیل شبکه هم نویسندگی می تواند در ارتباط با ساختار و الگوهای هم نویسندگی اطلاعات مفیدی ارائه نماید. روش پژوهش حاضر تحلیل شبکه ای است که به بررسی نویسندگان مقالات مجلات علم اطلاعات طی سال-های 1996 تا 2011 می پردازد. مجلاتی که دارای ضریب تأثیرگذار بالاتر از 6/0 بودند و سابقه 15 سال نمایه شدن در پایگاه تامسون رویترز را داشتند در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان داد که مجله انجمن انفورماتیک پزشکی آمریکا با تراکم شبکه 3/0 دارای بالاترین تراکم شبکه هم نویسندگی می باشد. ارتباط نسبتاً پایینی در شبکه هم نویسندگی مجلات این حوزه وجود دارد. و شبکه های هم نویسندگی موجود در این مجلات سست و گسسته می باشد. نتایج نشان داد که شبکه هم نویسندگی مجلات علم اطلاعات تراکم نسبتاً پایینی دارند. همچنین فشردگی شبکه هم نویسندگی این مجلات پایین است و در نتیجه شبکه هم نویسندگی این مجلات از انسجام پایینی برخوردار است. نتایج مرتبط با شبکه هم نویسندگی در مجلات علم اطلاعات نشان داد که تراکم شبکه این مجلات نسبت به حوزه های علوم و علوم پزشکی پایین تر و نسبت به حوزه های مدیریت و محاسبات اجتماعی بالاتر است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان مرکزیت شبکه اجتماعی هم نویسندگی موجود در بین مجلات علم اطلاعات نمایه شده در پایگاهتامسون رویترز می باشد. روش شناسی:پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل شبکه ای صورت گرفته است. جامعه پژوهش تمامی مجلات علم اطلاعات است که دارای ضریب تأثیرگذاری بالاتر از 6/0 می باشند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که گلنزل بالاترین مرکزیت رتبه، بینابینی، بردار ویژه و نزدیکی را در مجله علم سنجی دارد و نیکولاس بالاترین مرکزیت رتبه، بردار ویژه و مرکزیت بتا را در مجله علوم اطلاعات دارد. نتایج حاکی از آن است که به طور کلی شبکه اجتماعی هم نویسندگی پژوهشگران علم اطلاعات کم تراکممی باشد و از لحاظ سنجه های مرکزیت در مقایسه با سایر رشته های علمی در سطح پایین تری قرار دارد.

هدف: پژوهش حاضر در نظر دارد تا با تحلیل پیوندهای مختلف وب سایت های واحدهای دانشگاه های آزاد اسلامی ایران به بررسی میزان رؤیت، میزان تأثیرگذاری و هم پیوندی آنها با استفاده از شیوه وب سنجی بپردازد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، روش وب سنجی می باشد. در این روش انواع پیوندهای موجود در وب سایت ها اعم از پیوندهای دریافتی، مجموع پیوندها، هم پیوندی ها مورد بررسی قرار می گیرد. جامعه پژوهش حاضر کلیه وب سایت های واحدهای دانشگاه های آزاد اسلامی  ایران می باشد. که در مجموع 167 وب سایت را شامل می شود، این وب سایت ها با استفاده از راهنمای اینترنتی یاهو بازیابی و به منظور تحلیل پیوندهای آنها بر روی رایانه شخصصی بارگذاری گردیدند. یافته ها: وب سایت های دانشگاه های آزاد اسلامی واحد لنجان، نورآباد ممسنی و تهران جنوب با 5440، 4280، 3290  پیوند دریافتی دارای بالاترین میزان رؤیت و وب سایت های دانشگاه های آزاد اسلامی واحد سروان، لنجان و خرم آباد به ترتیب دارای بالاترین میزان تأثیر گذاری در محیط وب بودند، همچنین وب سایت دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد با ضریب تأثیری برابر با 06/0 دارای پایین میزان تأثیر گذاری است. در رابطه با بررسی هم پیوندی وب سایت ها نیز نتایج  تحلیل خوشه ای حاکی از آن است که وب سایت های مورد مطالعه در 11 خوشه با هم به همکاری می پردازند از سوی دیگر، استفاده از روش تحلیل چند متغیره نشان داد که این وب سایت ها در 9 خوشه با هم همکاری دارند. نتیجه گیری: تحلیل نتایج این مقاله بیانگر این امر است که مدیران و طراحان وب سایت های دانشگاه های مورد مطالعه باید با شناخت عواملی که بر جذب پیوند توسط وب سایت تأثیر دارند، برای ارتقاء کیفی و محتوایی وب سایت خود برنامه ریزی نمایند. به هر حال، موفقیت نهایی یک وب سایت به عواملی چون کیفیت، اندازه، زبان، قدمت، شمول و برخی عوامل دیگر بستگی دارد و نمی توان یک یا دو عامل محدود را به عنوان تنها دلایل موفقیت یک وب سایت قلمداد کرد.

هدف : امروزه وب ابزار مهمی برای ارتباطات و همکارهای رسمی و غیررسمی میان پژوهشگران، و برای سایر افراد نیز قابل دسترس است. تعداد منابع مختلف موجود در وب هر سال چند برابر، و این امر منجر به توجه بیشتر به سمت پژوهش می­شود. میزان استفاده واقعی از صفحات وب عامل مهمی در پژوهش­های وب است. طبق پژوهش­های وبی گسترده­ای که از اواسط دهه 1990 انجام گرفته­اند، اصطلاحات جدید و متفاوتی برای ارائه جنبه­های گوناگون وب به­وجود آمده و توسط افراد مختلفی ارائه شده­اند. هدف این پژوهش بررسی نقش وب­سنجی در بررسی جنبه­های مختلف وب است و کاربردهای عملی مختلف وب­سنجی را مورد بحث قرار می­دهد. روش/ رویکرد پژوهش: در این پژوهش با مرور منابع، یازده کاربرد وب­سنجی بررسی شده و نتایج هر کاربردی را به­صورت مجزا ارائه کرده است. یافته­ها: بررسی­ها نشان داد که متخصصان وب­سنجی قادرند تا این محیط پیچیده را مطالعه و بررسی کنند. وب­سنجی به ارزیابی عملکردها و ارتباطات علمی پژوهشگران و دیگر افراد، با به­کارگیری روش­های وب­سنجی و فرمول­های مربوطه و آموزش­های ویژه کمک می­کند. همچنین وب­سنجی شباهت­هایی با کتاب­سنجی و علم­سنجی دارد، اما سنجش محض این مطالعات نیست بلکه تفاوت­های عمده­ای با آنها دارد. پژوهش­های وب­سنجی به علت ماهیت پویای وب و عملکرد موتورهای کاوش، که ابزار اساسی برای جمع­آوری داده­های مطالعات وب­سنجی هستند، همچنین وب نامرئی، ناپایداری منابع وبی و غیره، با علم­سنجی و کتاب­سنجی متفاوت است. پژوهش­های وب­سنجی با مشکلات بیشتری نسبت به پژوهش­های کتاب­سنجی و علم­سنجی روبرو هستند. نتیجه­گیری: بررسی نتایج این پژوهش نشان داد که پژوهش­های وب­سنجی به علت ماهیت پویای وب و عملکرد موتورهای کاوش (که ابزار اساسی برای جمع­آوری داده­های مطالعات وب­سنجی هستند)، همچنین وب نامرئی، ناپایداری منابع وبی و غیره، با علم­سنجی و کتاب­سنجی متفاوت است. همچنین نتایج حاکی از آن است که پژوهش­های وب­سنجی با مشکلات بیشتری نسبت به پژوهش­های کتاب­سنجی و علم­سنجی روبروست.