مجید شیرزاد

هدف: هدف این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات از نظر اعضای هیئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی در دو گروه علوم انسانی و کتابداری پزشکی، در شبکه های اجتماعی علمی لینکدین و ریسرچ گیت بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی اجرا شده است. حجم جامعه مورد مطالعه در سه بخش علوم انسانی، کتابداری پزشکی و جامع، به ترتیب برابر با 110، 102 و 207 نفر می باشند که براساس فرمول کوکران، تعداد نمونه آماری به ترتیب برابر با 86، 81 و 135 نفر از افرادی که از شبکه های علمی لینکدین و ریسرچ گیت استفاده کرده اند، در نظر گرفته شده است. علت انتخاب این دو شبکه علمی به دو دلیل تعداد مراجعه بیشتر و معرفی برخی خبرگان بود. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین پایایی سازه ها از روش پایایی مرکب و همچنین به منظور تعیین روایی پرسشنامه، از نظر تعدادی از خبرگان و متخصصان رشته های مدیریت، کتابداری و اطلاع رسانی و جامعه شناسی، و برای اندازه گیری روایی (اعتبار) از شاخص میانگین واریانس استخراج شده استفاده شده است. تجزیه و تحلیل برازش مدل ساختاری بر مبنای تحلیل عامل تأییدی و فرم معادلات و استفاده از نرم افزار SmartPLS می باشد. یافته ها: براساس نتایج تحلیل رگرسیون، در بین مؤلفه های تحقیق، وجود بازخورد با ضریب 775/0، بیشترین اثر را بر ربط و بهبود آن در بازیابی اطلاعات در پایگاه لینکدین دارد. پس از متغیر وجود بازخورد، متغیرهای درخواست ها و پرسش ها، ویژگی های کاربر و ویژگی های پایگاه به ترتیب با ضرایب 515/0، 492/0 و 471/0 در اولویت های بعدی قرار دارند. در این بین، نظام اطلاعاتی اثر معناداری را نشان نمی دهد. در طرف دیگر، براساس نتایج تحلیل رگرسیون، در بین مؤلفه های تحقیق، وجود بازخورد با ضریب 812/0 بیشترین اثر را بر ربط و بهبود آن در بازیابی اطلاعات در پایگاه ریسرچ گیت دارد. پس از متغیر وجود بازخورد، متغیرهای ویژگی های سند، ویژگی های کاربر و درخواست ها و پرسش ها به ترتیب با ضرایب 726/0، 608/0 و 541/0 در اولویت های بعدی قرار دارند. در این بین، نظام اطلاعاتی و نظام بازیابی اثر معناداری را نشان نمی دهند. نتیجه گیری: براساس مدل جامع تحقیق، عوامل موثر شناسایی شده در شبکه های اجتماعی علمی مانند نظام اطلاعاتی و نظام بازیابی می توانند به عنوان مدلی جامع برای افزایش ربط بازیابی اطلاعات در شبکه های اجتماعی علمی به شمار آیند.

هدف: تبادلات علمی و دسترسی راحت به اطلاعات موردنیاز لازمه رشد و پویایی علمی جامعه است. شبکه های اجتماعی علمی به عنوان بستری برای تبادلات علمی می توانند نقش بسیار در رشد و توسعه جامعه داشته باشند. با گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره شاهد شکل گیری نسل جدید ابزارهای اینترنتی هستیم که امکانات بی شمار برای ارتباط دوسویه فراهم آورده است. شبکه های اجتماعی علمی نیز محیطی برای معرفی و ارتقای فعالیت های علمی هستند و هرگاه بتوانند اطلاعات مرتبط فراهم کنند، با استقبال بیشتر متخصصان روبه رو خواهند شد. گردهم آمدن متخصصان بیشتر در این شبکه ها به معنای پویایی علمی بیشتر است. مطالعه حاضر به توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات در مورد ربط اطلاعات در شبکه علمی ریسرچ گیت پرداخته است. روش: انتخاب روش کیفی با طرح پدیدارنگاری تفسیری در این پژوهش از آن رو است که ما به تجارب افراد از یک پدیده پرداخته ایم و می کوشیم توصیفی عمیق از یک پدیده معین نزد گروهی خاص از افراد داشته باشیم. یکی از زمینه های مناسب برای انجام پژوهش های با پارادایم تفسیری از نوع روش پدیدارنگاری، پژوهش های بازیابی اطلاعات است که در علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت زیاد دارد. پژوهش حاضر در پی شناخت و توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی از عضویت در شبکه ی اجتماعی علمی ریسرچ گیت است. مشارکت کنندگان را 22 متخصص علم اطلاعات دارای مدرک دکتری و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های پیام نور کشور تشکیل داده اند که در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت عضو هستند . مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و سپس با استفاده از روش دیکلمن کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل مصاحبه ها منجر به استخراج 551 کد اولیه و چهار مقوله شامل ربط مدرک، ربط جانشین مدرک، ربط درخواست ها و پرسش ها و نبود بازخورد ربط شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن تأکید بر اهمیت ربط اطلاعات نشان می دهد که شبکه ریسرچ گیت نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران دارد و همچنین این شبکه سامانه اطلاعاتی نمی باشد، اما رفع نیازهای علمی و ارتقای علم را از اهداف مهم خود می داند.

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات در شبکه اجتماعی لینکدین. روش: 17 مشارکت کننده (9 مرد و 8 زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده ها به روش دیکلمنکدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: استخراج 441 کد اولیه و هفت مقوله شامل سامانه اطلاعاتی ، سامانه بازیابی ، ویژگی های سند ، ویژگی های پایگاه ، ویژگی های کاربر ، درخواست ها و پرسش ها و وجود بازخورد از داده ها استخراج شد و نشان داد شبکه لینکدین نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی مشارکت کنندگان دارد.

هدف: در این پژوهش به بررسی سیر روش های پژوهشی پایان نامه های کارشناسی ارشد رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی شهر تهران بین سال های 1384 تا 1390 پرداخته شده است. هدف این پژوهش مشخص نمودن چگونگی وضعیت روش های پژوهش پایان نامه های دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش پژوهش: این پژوهش با روش تحلیل محتوا و کتاب سنجی انجام گرفته و جامعه مورد مطالعه، تعداد 154 عنوان پایان نامه در دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه های تهران، تربیت مدرس و دانشگاه علوم پزشکی ایران است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش سیاهه ی وارسی بوده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که در بین سال های مورد بررسی 154 عنوان پایان نامه تدوین یافته است که دانشگاه تهران در بین دانشگاه ها، بیشترین فراوانی را در تدوین پایان نامه ها به خود اختصاص داده و هم چنین بیشترین فراوانی در روش های پژوهش مربوط به روش "پیمایشی" با 70 درصد است و کمترین فراوانی به روش پژوهش "سندی (کتابخانه ای) " اختصاص یافته است. نتیجه گیری: پس از بررسی پایان نامه های حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی مشخص گردید که در این حوزه گرایش به استفاده  از روش پژوهش پیمایشی بیشتر است و از روش سندی کمتر ین استفاده  صورت گرفته است.

هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی دانشجویان دانشکده ی تربیت بدنی دانشگاه های تهران، تربیت معلم وشهید بهشتی از خدمات کتابخانه و مرکز اطلاع رسانی دانشگاه های شان می باشد که به صورت نظرخواهی از دانشجویان و با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش 800 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی بوده اند که تعداد 205 پرسشنامه معادل 25 درصد بین آنان توزیع شد. در پژوهش حاضر جنبه های مختلف کتابخانه از دیدگاه دانشجویان از جمله مجموعه سازی، خدمات مرجع، تجهیزات و امکانات رفاهی، قوانین و مقررات کتابخانه و خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی بررسی شد. با توجه به پرسش های اساسی، نتایج پژوهش نشان می دهد که دانشجویان عضو کتابخانه ی دانشکده های تربیت بدنی از تجهیزات و امکانات موجود، قوانین و مقررات کتابخانه و نحوه ی برخورد کتابداران رضایت دارند، اما از خدمات مرجع، خدمات رایانه ای و اطلاع رسانی و خدمات عمومی راضی نیستند.