کرامت الله زیاری

کرامت الله زیاری

سمت: دانشیار
مدرک تحصیلی: استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: zayyari@ut.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۳۵۰ مورد.
۲۲۱.

تحقق ساختار فضایی مطلوب شهری با ایجاد هسته های جدید (مورد مطالعه: شهر اهواز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساختار فضایی ساختار مطلوب فضایی تک هسته ای چندهسته ای شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۸۰
ساختار چندهسته ای با کالبد، اقتصاد و وضعیت شهرهای کنونی به خصوص کلان شهرها تناسب بیشتری دارد. این ساختار به مفهوم عدالت در برنامه ریزی شهری و اقتصاد شهری در شهر نزدیک تر است. در شهرهای چندهسته ای برنامه ریزی کاربری زمین و توزیع سفرهای شهری منطقی صورت می گیرد. هدف پژوهش، شناسایی پهنه های مناسب به منظور ایجاد هسته های جدید در ساختار فضایی شهر اهواز است. تحقیق ازنظر هدف، کاربردی است. داده های استفاده شده شامل بلوک های آماری سال 1395 و لایه کاربری اراضی شهر اهواز هستند. برای وزن دهی شاخص ها (شامل نسبت زمین های بایر، تراکم ساختمانی، فاصله از مرکز شهر، نسبت کل کاربری ها در محله، تراکم ناخالص مسکونی و نسبت شاغلین) از روش AHP، برای رتبه بندی محلات به منظور تعیین هسته جدید از روش کوپراس و برای تهیه نقشه ها از روش تراکم کرنل استفاده شده است. محلاتی که پتانسیل توسعه و ایجاد گره و هسته شهری را دارند، در حاشیه شهر هستند. محلات گلبهار، کیانشهر، منازل شهرداری، الهیه، کمپلو جنوبی، گلدشت، پردیس 3، پردیس 2، کریشان و منازل فولاد در رتبه های یک تا 10 قرارگرفته اند. هسته های شناسایی شده با ایجاد کاربری ترکیبی، ایجاد زیرساخت حمل ونقل عمومی به تقویت رویکرد شهر فشرده در شهر اهواز نیز کمک می کنند.
۲۲۲.

ارزیابی پایداری زیست محیطی گردشگری شهری (نمونه موردی: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایداری محیط زیست گردشگری شهری شهر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۳۹
امروزه پایداری به یکی از مهمترین مباحث در بخش گردشگری شهری تبدیل شده است زیرا رشد و توسعه گردشگری شهری به دلیل پذیرش حجم انبوهی از گردشگران دارای پیامدهای مثبت و منفی متعددی برفضای بوم شناختی منطقه است. از این رو با ارزیابی وضعیت پایداری گردشگری می توان به برنامه ریزی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت گسترش پیامدهای مثبت و کاهش اثرات منفی پرداخت. شهر رشت به دلیل موقعیت طبیعی خود و دارا بودن جاذبه های فرهنگی و انسان ساخت به عنوان یکی از مقاصد گردشگری، سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف این پژوهش سنجش پایداری زیست محیطی گردشگری شهری رشت با توجه به ظرفیت زیستی منطقه و پاسخ به این سوال که آیا ظرفیت زیستی منطقه متناسب با میزان مصرف منابع توسط گردشگران است یا خیر؟ می باشد. این پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از روش جای پای اکولوژیک است. جامعه آماری پژوهش تعداد گردشگران شهر رشت در نظر گرفته شد از این رو 384 پرسشنامه بر اساس مدل کوکران از طریق دو روش نمونه گیری منظم و اتفاقی بین گردشگران جهت دستیابی به داده های اولیه توزیع گردید. با توجه به نتایج محاسبات جای پای اکولوژیک گردشگری شهر رشت معادل 907177 هکتار و ظرفیت زیستی منطقه معادل 662871 هکتار می باشد. بنابراین می توان نبود تناسب میان منابع موجود و میزان مصرف و به تبع آن ناپایداری زیست محیطی منطقه را که موجب ایجاد فشار بر فضای بوم شناختی می گردد، مشاهده نمود. در نتیجه برنامه ریزی جهت دستیابی به پایداری امری ضروری محسوب می گردد.
۲۲۳.

ارائه مدل توسعه اقتصاد شهری با رویکرد مراکز رشد کار آفرینی (مطالعه موردی شهر زنجان)

کلیدواژه‌ها: کار آفرینی شهر کار آفرین کسب و کار مرکز رشد کار آفرینی شهرزنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۰۳
افزایش نرخ بیکاری یکی از شاخص های اقتصاد در شهراست بر اساس آمار به دست آمده نرخ بیکاری در شهر زنجان بیشتر از کل استان است و افزایش نرخ بیکاری در شهر زنجان و به ویژه در میان تحصیل کرده های شهری ،باعث ایجاد معضلات اجتماعی و آسیب های فراوانی شده است. این روند منحصر به شهر زنجان نیست و بسیاری از شهرای دیگر با آن دست به گریبان هستند.از طرفی شهرداری ها نیز پتانسیل بی شماری برای توسعه کسب و کار و حمایت از کارآفرینی دارند که از جمله آنها می توان به امکان بر قراری تعاملاتی کارآمد با بخش های دولتی خدمات رسان در حوزه شهر و محوریت و جهت دهی ارائه خدمات آنها به سمت کارآفرینی ،داشتن دفاتر اداری در تمام مناطق ،نواحی و محلات شهر ،حمایت از کسب و کار کوچک شهری ،تبدیل بافت های فرسوده به مکانی تولیدی، دسترسی به بازارچه های مختلف و زمین ها و املاک بلاتکلیف ،آشنایی با کسب و کار نواحی ومحلات شهر اشاره کرد. از این رو ،این مقاله سعی دارد با روش کیفی – استقرایی و به کار گیری تحلیل کیفی وتحلیل نمونه های جهانی ،چارچوبی مفهومی برای توسعه اقتصاد شهری تحت تاثیر رویکر های شهر کارآفرین بیابد. طرحی جدید و در کسب و کار در جامعه شهری خود در اندازند ،و زمینه اشتغال را فراهم آورند. مراکز رشد کار آفرینی شهری یکی از ایده های جدید می تواند در حال حاضر مشکل بیکاری در جامعه شهری حل نماید و اشتغال یکی ازمولفه های بعد اقتصادی زیست پذیری شهری است که زمینه کیفیت زندگی در شهر را تقویت خواهد نمود . نتیجه این مقاله نشان می دهد با به کارگیری چنین فرایندی در کشور ما بخصوص شهر زنجان زمینه رشد کسب و کار را با به کارگیری مدیریت کارا فراهم آورد.
۲۲۴.

آسیب شناسی وضعیت موجود حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران و مقایسه تطبیقی با زیرساخت های موجود

کلیدواژه‌ها: امیررضا واعظی آشتیانی کرامت الله زیاری جمشید تقسیمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۰۰
مدیریت یکپارچه شهری به معنای اتخاذ یک رویکرد کل نگرانه و طراحی سازوکارهایی جهت پیگیری رویکرد مذکور در مدیریت شهر است. به منظور تحقق یکپارچگی، شناسایی عوامل مؤثر بر یکپارچگی و تفرق در مدیریت شهری ضروری است. در کلان شهر تهران، اتوبوس، مترو و تاکسی هر سه وسایل نقلیه عمومی درون شهری هستند اما با آن که در شهرها جابه جایی ها افزایش یافته است هنوز این ناوگان نتوانسته نقش خود را در حمل ونقل عمومی به طور کامل ایفا کند. کارشناسان حمل ونقل معتقدند به منظور کاهش ترافیک و آلودگی هوای کلان شهرها به خصوص تهران، تنها راه حل موجود تقویت سیستم حمل ونقل عمومی اعم از مترو و اتوبوس و تاکسی است به طوری که در سفرهای درون شهری کشور حمل ونقل عمومی توسط اتوبوس و مینی بوس فقط توانسته 1.8 درصد در جابه جایی ها نقش داشته باشد. سیستم حمل ونقل عمومی موجود یا ظرفیت کنونی خود پاسخگوی نیاز مسافران تسهیل در جابجایی در شهر نمی باشد و این مهم نشانگر ضعف های فراوان سیستم حمل ونقل کنونی شهر تهران است، هدف از انجام تحقیق حاضر، آسیب شناسی وضعیت موجود حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران و مقایسه تطبیقی با زیرساخت های موجود در راستای بهبود کیفیت خدمت رسانی و دستیابی به حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار طراحی کرد. این پژوهش از نظر نوع هدف کاربردی است، از نظر ماهیت، تحلیلی و از نظر روش گردآوری داده ها نیز توصیفی – پیمایشی است. یافته های تحقیق، وضعیت موجود حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران به لحاظ یکپارچه سازی و پایداری و تطابق با زیرساخت های موجود را نشان می دهد و در ادامه راهکارهای ساماندهی حمل ونقل عمومی پایدار و یکپارچه شهر تهران و اولویت بندی آن ها مطرح شده است.
۲۲۵.

تحلیل توان جغرافیای اکولوژیکی بر توسعه فیزیکی شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توان جغرافیای اکولوژیکی مدل تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر رشت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۵۳
 امروزه به دلیل افزایش میل به شهرنشینی و توسعه روزافزون شهرها و وسعت یافتن سطوح کاربری های شهری، باید مکان های مناسب از لحاظ دارا بودن توان جغرافیای اکولوژیکی مناسب برای تخصیص به این کاربری ها تعیین گردد تا از آسیب رسانی به مناطق جلوگیری و در حفظ محیط زیست منطقه تلاش شود. شهر رشت به عنوان مرکز استان گیلان بدلیل دارا بودن آب و هوای معتدل و وجود زمین های حاصلخیز دارای فشرده ترین نسبت جمعیت به وسعت در میان شهر های ایران است و در معرض توسعه روزافزون فیزیکی قرار دارد. هدف این تحقیق تعیین مناطق دارای توان جغرافیای اکولوژیکی مناسب جهت توسعه فیزیکی شهر رشت با استفاده از روش تحلیل سلسه مراتبی است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی، توصیفی - تحلیلی و مدل تحلیل سلسله مراتبی AHPاست. کلیه داده ها و نقشه های مورد نیاز با استفاده از داده های آماری سازمان هواشناسی و نقشه های پایه 1:25000سازمان منابع طبیعی و اداره کل محیط زیست استان گیلان تهیه گردید. نتایج نشان میدهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه فیزیکی شهر رشت 42/1024 هکتار دارای توان مناسب، 20925 هکتار دارای توان متوسط و 82/13 هکتار دارای توان نامناسب برای توسعه فیزیکی شهر رشت است. 
۲۲۶.

ارزیابی ابعاد و مولفه های زیست پذیری در نواحی شهری با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی نواحی شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار زیست پذیری شهری مدل تاپسیس نواحی شهری شهر خرم آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۴۹
زیست پذیری شهری به عنوان یکی از مهمترین عناصر کیفیت و جاذبه شهری، در شهرهای مختلف مورد توجه روزافزون قرار گرفته است. این مفهوم برآسایش اجتماعی، سلامتی و رفاه فردی و اجتماعی در شهر که از اصول توسعه پایدار نیز هستند، دلالت دارد. در همین راستا پژوهش حاضر نیز با هدف ارزیابی ابعاد و مولفه های زیست پذیری در نواحی شهر خرم آباد انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری آن تمام شهروندان شهر خرم آباد که در سرشماری سال 1395برابر380829 نفر بوده است. برای تخمین حجم نمونه از فرمول شارل کوکران استفاده شده است و مطابق این فرمول تعداد نمونه 384 نفر برآورد شده است.روش انتخاب نمونه تقسیم شهر به 11 ناحیه و پخش 34 پرسشنامه در هر ناحیه به صورت تصادفی ساده بوده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار های Spss,Arc Gis, Excel و بهره گیری از مدل های آنالیز واریانس یک طرفه(ANOVA) و تاپسیس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین نواحی شهر خرم آباد از نظر ابعاد زیست پذیری تفاوت معنی دار وجود دارد و در سطح نواحی شهر ابعاد زیست پذیری با شدت و ضعف همراه است. همچنین مدل تاپسیس نشان داد که از نظر میزان زیست پذیری کلی ناحیه شقایق با مقدار Si 0.823 بالاترین میزان زیست پذیری و ناحیه دره گرم با مقدار Si 0.176پایین ترین میزان زیست پذیری را در بین نواحی شهر خرم آباد به خود اختصاص داده اند و سایر نواحی نیز در این بین قرار گرفته اند.
۲۲۷.

دانش مورفولوژی شهری و کاربرد آن در خوانش بافت شهری (نمونه موردی شهر تاریخی قزوین)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش مورفولوژی شهری خوانش بافت شهری شهر تاریخی قزوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۳۴۱
بیان مسأله: برای خوانش دقیق و صحیح بافت شهری نیاز به رویکردی مؤثر و درست می باشد. دانش مورفولوژی شهری دارای کاربردهای مختلفی از جمله گردشگری و میراث شهری است. با کمک این دانش می توان با دقت و صحت بیشتری به بررسی و خوانش بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی پرداخت و تصمیم گیری بهتر و اساسی تر در خصوص نحوه مداخله در بافت و اصلاح آن گرفت. هدف: استفاده از دانش مورفولوژی شهری به منظور تحلیل بهتر و اصولی بافت شهر خصوصاً در زمینه میراث و گردشگری. روش: استفاده از روش بریتانیایی که به نام کانزنی نیز مشهور است و البته تا حد زیادی مورد قبول بقیه رویکردهای مورفولوژی شهری نیز می باشد یعنی با تقسیم عناصر شکل شهر به چهار عامل بستر طبیعی، نظام ارتباطی، نظام قطعات، نظام ساختمان سعی شده است که بافت تاریخی شهر قزوین مورد بررسی قرار گیرد و مشخصات بافت براساس تقسیم بندی این عناصر تبیین گردد. یافته ها: با بررسی بافت تاریخی شهر قزوین بر اساس عناصر چهار گانه شکل شهر به این نتیجه رسیده شد که استفاده از این روش در خوانش بافت بسیار مفید و مؤثر است. نتیجه گیری: مقاله با بررسی ادبیات مربوط به دانش موفولوژی شهری و انتخاب مکتب بریتانیایی به عنوان روش مشترک بین مکاتب موفولوژی شهری در انتها نتیجه می گیرد که استفاده از چنین روشی در بررسی بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی می تواند راهکاری باشد برای شناخت صحیح تر و و واضح تر خصوصیات بافت شهری و اتخاذ تصمیم گیری های مؤثر تر برای بافت های تاریخی جهت احیای هویت و اصالت آن ها است.  
۲۲۸.

ارزیابی جایگاه مؤلفه های حکمروایی خوب شهری در بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حکمروایی خوب شهری بازآفرینی بافت های ناکارآمد منطقه 12 شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۴
یکی از رویکردهای نوین مدیریت شهری و مدیریت بافت های ناکارآمد شهری، رویکرد حکمروایی خوب شهری است که فرایندی از همیاری دولت، بخش عمومی، جامعه مدنی و بخش خصوصی است. هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه حکمروایی خوب شهری در بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری منطقه 12 شهرداری تهران می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر داده های اولیه می باشد که جمع آوری اطلاعات اولیه، به صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. برای پردازش داده ها از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS استفاده شده است نتایج تحقیق نشان دهنده این است که تمامیه مؤلفه های حکمروایی خوب شهری (توانمندسازی، کارایی و اثربخشی، شفافیت، انعطاف پذیری، قانونمندی، عدالت و انصاف، بینش راهبردی، جهت گیری توافقی، مشارکت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی) بر تحقق پذیری بازآفرینی بافت های ناکارآمد تأثیر مثبت و معنی داری داشته اند و به عنوان عوامل تحقق پذیری بازآفرینی بافت های ناکارآم شناسایی شده اند. در این میان مؤلفه های توانمندسازی، کارایی و اثربخشی و شفافیت با ضریب های مسیر 820/0، 766/0 و 653/0 بیشترین تأثیر را بر تحقق پذیری بازآفرینی بافت های ناکارآمد داشته اند. همچنین با توجه به ضریب تأثر و رتبه بندی صورت گرفته؛ ابعاد انعطاف پذیری، قانونمندی، عدالت و انصاف، بینش راهبردی، جهت گیری توافقی، مشارکت و مسئولیت پذیری و پاسخگویی در رتبه های بعدی، از نظر درجه اهمیت در تأثیر بر تحقق پذیری بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری قرار گرفته اند.
۲۲۹.

اولویت بندی فضایی توسعه حمل و نقل جاده ای در استان های ایران با تأکید بر مدل تصمیم گیری WASPAS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حمل و نقل جاده ای برنامه ریزی منطقه ای اولویت بندی زیرساخت های حمل و نقل WASPAS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۳۶۰
حمل و نقل یکی از مهم ترین ارکان توسعه شهری است که برای جابه جایی مردم و کالاها ضروری بوده و دستیابی به بهره وری سازنده در مناطق شهری فقط با تأمین نیازهای جابه جایی برآورده خواهد شد. حمل ونقل پایدار یکی از مهم ترینعوامل تأثیرگذار در رسیدن به توسعه در منطقه است؛ زیرا با داشتن یک حمل ونقل پایدار می توان عدالت را در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی ایجاد کرد که خود نمایانگر پیمودن راه درست در راستای دستیابی به توسعه منطقه ای است. هدف از پژوهش حاضر سطح بندی توسعه یافتگی حمل و نقل جاده ای در استان های ایران می باشد که در این راستا از تکنیک تصمیم گیری WASPAS استفاده شده است که یکی از انواع مدل های جدید گسسته و جبرانی برای حل م سائل ت صمیم گیری چندشاخصه بوده و هدف آن انتخاب بهترین گزینه می باشد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. نتایج نشان داد بین استان ها از نظر توسعه حمل و نقل جاده ای نابرابری زیادی وجود دارد، بطوریکه وجود کلانشهرهایی همچون شیراز، اصفهان، مشهد، تهران، تبریز، اهواز (به استثنای کلانشهر کرج) بر توسعه حمل و نقل استان موثر بوده و رتبه های بالایی را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر استان های قم و البرز علی رغم نزدیکی به پایتخت، از وضعیت مناسبی در توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای برخوردار نبوده اند.
۲۳۰.

مقایسه ی تطبیقی گزاره های الگوی فعلی و الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای (مطالعه ی موردی: استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مقایسه تطبیقی الگوی موجود الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱
از دیرباز دست یابی به توسعه ا ی مطلوب و متوازن از جمله اهداف اساسی توسعه ی کشور بوده است. الگوی مطلوب توسعه ی منطقه ای ضمن این که به عنوان پارادایمی در توسعه ی منطقه ای محسوب می شود می تواند به عنوان راه حل اجرایی برای توسعه ی یکپارچه و هماهنگ منطقه محسوب شود ؛ همچنان که با نوساناتی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا هدف پژوهش حاضر آن است که گزاره های مبین و معرف الگوی فعلی و موجود با الگوی مطلوب مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد و میزان تفاوت "آن چه هست" و "آن چه باید باشد" مشخص شود. روش پژوهش حاضر بدین صورت بوده است که با استفاده از مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و انجام مصاحبه ی باز و نیمه ساختار یافته با 35 نفر از کارشناسان منتخب استانی صورت گرفت. نتیجه ی این مطالعه ی تطبیقی بیان گر این است که الگوی مطلوب موقعیت های چهارگانه ای چون "استفاده ی توأمان از الگوی فعلی و مطلوب"، "رد الگوی فعلی"، "شکل تکامل یافته ی الگوی فعلی" و "نگاهی دیگرگون" را نسبت به الگوی فعلی داشته است.
۲۳۱.

تبیین الگوی سنجش تاب آوری کالبدی شهرهای رودخانه محور در برابر اثرات سیل نمونه. مورد مطالعه: شهر تنکابن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری کالبدی پهنه بندی بافت شهری سیلاب رودخانه چشمه کیله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۷۶
سیل یکی از مخرب ترین مخاطرات طبیعی است. بشر امروزی به طور کامل نتوانسته است این پدیده طبیعی را مهار کند؛ به همین دلیل به دنبال راه حلی است تا بتواند خطرهای ناشی از سیل را کاهش و تحمل پذیری خود را در برابر آن افزایش دهد. هدف از این پژوهش، تبیین الگوی سنجش تاب آوری کالبدی در برابر سیل به منظور بهبودی سریع از شوک ها، فشارهای متعدد و بهبود عملکرد آن در طی زمان است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام کار، توصیفی–تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، کارشناسان امور شهری می باشند. به منظور شناسایی متغیرها و شاخص های ضروری، پس از استخراج آنها از مبانی نظری، با روش تحلیل روایی محتوایی، اثرگذارترین آنها شناسایی شده اند. بررسی پژوهش های پیشین نشان می دهد، آنها در ارائه یک الگوی منسجم جهت بررسی خطر سیل در پهنه های مختلف شهر و تبیین شاخص ها و متغیرهای مؤثر برای ارزیابی هر پهنه ضعیف بوده اند، لذا به منظور پهنه بندی خطر سیل در بافت اطراف رودخانه چشمه کیله، از نرم افزار شبیه سازی جریان رودخانه (HEC_GEORAS) استفاده گردید، که بر این اساس سه پهنه خطر سیل تعیین گردید. ساختار الگوی پیشنهادی و الگوریتم های ارزیابی آن، بر مبنای یک مدل سازی آماری در محیط نرم افزار جی آی اس می باشد، که به صورت دقیق بافت شهری پیرامون رودخانه را بر اساس شدت خطر، پهنه بندی کرده و نقاط آسیب پذیر را به صورت دقیق مشخص می نماید. الگوی پیشنهادی، روش های رایج کنونی در محدود شدن پهنه های اطراف رودخانه به دودسته ی درون و بیرون حریم رودخانه کنار گذاشته و با توجه به میزان شدت خطر هر عارضه شهری اعم از معابر یا ابنیه مستقر در آن را مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج تحقیق نشان داد حریم موجود با پهنه بندی ناشی از مدل سازی تناسب ندارد. از طرف دیگر، بررسی تاریخی سیلاب های گذشته، بیانگر تشابه محدوده های آسیب دیده با خروجی نرم افزار است. در تمامی پهنه ها بیشترین آسیب پذیری به علت عدم وجود شبکه هدایت آب های سطحی، ساخت و ساز غیراستاندارد ابنیه و محدودیت های شبکه معابر است که برشدت بحران درزمان بروز حادثه می افزایند. وجود قطعه زمین های درشت دانه در تمامی پهنه ها نیز نقطه قوت مشترک تمام آنهاست که فرصتی برای اصلاح بافت در آینده را فراهم می آورد.
۲۳۲.

اولویت سنجی مکانی توسعه ی مراکز خدمات بهداشتی- درمانی با استفاده از روش AHP ،مطالعه موردی: شهر میاندوآب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اولویت سنجی مکانی مراکز بهداشتی- درمانی شهر میاندوآب روش AHP

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۴۸
در پژوهش حاضر با رویکرد «قیاسی، توصیفی- تحلیلی» تلاش شده است تا ضمن ارزیابی وضعیت موجود، بررسی توزیع و پراکندگی مراکز خدمات بهداشتی- درمانی میاندوآب، نواحی محروم از این خدمات در سطح شهر با توجه به ضوابط و استانداردهای مکان یابی و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، اولویت های مکانی توسعه این نوع فضاها در سطح نواحی پنج گانه شهر میاندوآب تعیین گردد. معیارهای مکان یابی مراکز بهداشتی- درمانی در این پژوهش سازگاری اراضی، نزدیکی به مرکز مناطق، نزدیکی به مراکز آتش نشانی، دسترسی به شبکه های ارتباطی درجه یک، فاصله از مراکز و کارگاه های صنعتی، مجاورت با فضای سبز، شیب منطقه، تراکم جمعیت تعیین شدند. گزینه ها نیز نواحی پنج گانه شهر میاندوآب می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است که مکان فعلی اکثر مراکز بهداشتی- درمانی در شهر میاندوآب با معیارهای علمی و ضرورت های این نوع کاربری مطابقت ندارد. ضمن اینکه توزیع فضایی این مراکز به گونه ای است که قسمت های شمالی و جنوبی شهر خارج از محدوده خدمات رسانی این مراکز قرارگرفته اند. نتیجه مطالعه نشان داد که ناحیه یک شهر میاندوآب با امتیاز 385/0، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده و در اولویت اول توسعه مکانی مراکز خدمات بهداشتی- درمانی شهر قرار دارد. نواحی سه، دو و چهار به ترتیب با امتیازهای 278/0، 175/0 و 100/0 در رتبه های بعدی قرار دارند. ناحیه پنج کمترین امتیاز (061/0) را به خود اختصاص داده و درنتیجه کمترین اولویت مکانی را جهت توسعه مراکز خدمات بهداشتی- درمانی شهر دارا می باشد.
۲۳۳.

مروری بر جایگاه برنامه ریزی و توسعه منطقه ای در برنامه های توسعه قبل و بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Development Programs Regional Development Before and After the Revolution برنامه های توسعه توسعه منطقه ای قبل و بعد از انقلاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۲۶
براساس بررسی های انجام شده از دیرباز توسعه متوازن و پایدار از جمله اهداف اساسی کشور بوده است. به طوری که با نوساناتی توجهاتی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های توسعه قبل و بعد از انقلاب اسلامی به مقوله "توسعه منطقه ای" صورت پذیرفته است و به تعبیری از جمله مولفه هایی بوده اند که تحلیل اثرات آنها بر چهره پردازی نظام ملی در مقیاس خرد و کلان بسیار اهمیت دارد. اگرچه با مشاهده وضعیت کنونی، به نظر می رسد کیفیت زندگی مردم و سطح رفاه اجتماعی ایشان دستخوش نابرابری های عظیمی از منظر توزیع منابع مالی، زیرساخت ها و امکانات رفاهی شده است. بنابراین می توان گفت عدم توفیق برنامه ریزی توسعه منطقه ای و تقسیم کار فضایی، موجب افزایش نابرابری و فاصله در بین مناطق مختلف کشور شده است. بنابراین توجه به مغایرت های منطقه ای و غلبه کردن بر آن در سطوح توسعه هر یک از مناطق به منظور ایجاد ساختار منطقی در تقسیم کار و ایجاد انواع تخصص که با بهترین وجه وظایف توسعه ملی را برآورد سازند، ارتباط برنامه ریزی ملی با برنامه ریزی توسعه منطقه ای را بیش از پیش ضروری می نماید.  
۲۳۴.

برنامه ریزی راهبردی - عملیاتی توسعه شهری ( مطالعه موردی: شهر بندرعباس)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: راهبرد توسعه شهر چشم اندازسازی معیارهای کالبدی معیارهای مدیریتی بهبود عملکرد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۶۵
امروزه شهرها با چالش های متعددی همچون فقر، عدم عدالت اجتماعی، تخریب محیط زیست از طریق آلودگی آن مواجه بوده و به منظور جلوگیری از رخ دادن این گونه معضلات و مشکلات نیاز به یک برنامه ریزی مدون بیش از پیش ضروری می نماید. شهر بندرعباس با مساحتی بالغ بر 71 کیلومتر مربع و جمعیتی برابر با 526645 نفر که به عنوان دروازه ایران شناخته شده و از جمله نقاط حساس و استراتژیک کشور بشمار می رود، طی دهه های اخیر با چالش هایی همچون توسعه نامتوزانن، ضعف بخش خدمات، سوء مدیریت منابع آب و خاک و حاشیه نشینی شهر روبرو بوده است.بنابراین اهمیت وجود یک برنامه ریزی راهبردی را دوچندان کرده است. پژوهش حال حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش شناسی از تحقیقات توصیفی – تحلیلی می باشد. در این پژوهش ابتدا از طریق پرسشنامه با مشارکت 350 نفر از شهروندان که به طور تصادفی انتخاب شدند معضلات و مشکلات شهر بندرعباس استخراج و براساس آن جدول SWOT تهیه گردید. در این مطالعه به منظور تخصیص ضریب اهمیت به هریک از عولمل بیرونی و درونی با استفاده از الگوی PRA از طریق 20 نفر از متخصصین این حوزه طی جلسات برگزار شده تکمیل شد. با توجه ضرایب نهایی عوامل درونی و بیرونی که به ترتیب برابراست با 77/2 و 74/2 ماتریس IE و قرارگیری نقطه تلاقی عوامل داخلی و خارجی در خانه شماره 5 گویای این نکته است که با برنامه ریزی مناسب تر و ادامه روند برنامه ها امکان توسعه و بهبود عملکرد، وجود دارد. راهبردهای مورد انتظار در این بخش راهبردهایی اقتضایی است.
۲۳۵.

تبیین توزیع فضایی سرمایه خلاق به عنوان پیشران رشد اقتصادی کلان شهرهای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه خلاق تسامح و تنوع شکوفایی اقتصاد شهری کلانشهرهای ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۲۶۷
قرن بیست ویکم، قرن شهرها، ایده ها و خلاقیت هاست. خلاقیت انسان و استعداد او به عنوان سرمایه انسانی خلاق، محرک اصلی رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تلقی می شود که رقابت روزافزون شهرها، مناطق و کشورها به طور فزاینده به پرورش، حفظ و جذب آن وابسته خواهد بود. در همین راستا این تحقیق بر آن است تا ابتدا مفهوم نوین سرمایه خلاق که در توسعه بحث سرمایه انسانی به وجود آمده است را در بستر ایران تعریف عملیاتی کند. سپس تأثیرات سرمایه خلاق بر عملکرد اقتصادی کلانشهرها را سنجیده و عوامل مؤثر بر توزیع سرمایه خلاق در کلانشهرهای ایران را تبین نماید. این تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی و تبینی و ازنظر هدف توسعه ای است. یافته ها نشان می دهد کلانشهرهای ایران با اینکه سهمی 26 درصدی از جمعیت و شاغلان کشور دارند، 46 درصد سرمایه خلاق کشور را در خود جای داده اند. همچنین یافته ها نشان می دهد سرمایه خلاق می تواند درصد بالایی از تغییرات سرانه تولید ناخالص داخلی و سرانه سپرده های بانکی را تبیین نماید و به طورکلی تأثیر مثبتی بر شکوفایی اقتصادی کلانشهرها دارد. بااین وجود توزیع سرمایه خلاق در کلانشهرهای ایران از الگویی نابرابر و نامتوازن پیروی می کند و بین حضور سرمایه خلاق و عامل استعداد (متغیرهایی همچون تمرکز دانشگاه بخصوص دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی برتر، جمعیت با تحصیلات عالی، شاغلان و دانشجویان با تحصیلات عالی)، تسامح، مداراگری و تنوع (تنوع ادیان، اقلیم هنری و خلاقانه شهر از طریق تمرکز هنرمندان، پذیرش مهاجرین داخلی و خارجی) و خدمات مصرف کننده یا امکانات رفاهی که بیانگر نقش خدماتی شهر است رابطه قوی و معنی داری وجود دارد.
۲۳۶.

شناخت مناطق همگن برنامه ریزی فضایی در منطقه کلانشهری تهران با استفاده از روش خوشه بندی k-mean(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: توسعه منطقه ای برنامه ریزی فضایی منطقه همگن K- means استان تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۲۴۸
برنامه ریزی فضایی عبارتست از، نحوه توزیع و سازمان یابی انسان و فعالیت ها در پهنه سرزمین. در اصل برنامه فضایی، برنامه ریزی ساختار کالبدی و فعالیتی سطح مورد برنامه ریزی است.نخستین کار در فرآیند برنامه ریزی در سطوح کلان،تعیین مناطقی به عنوان واحدهای همگن برنامه ریزی می باشد.از این رو هدف این پژوهش تعیین مناطق همگن برنامه ریزی در سطح استان تهران با تأکید بر نظام برنامه ریزی شهری و روستایی در این منطقه کلانشهری است.نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی تحلیلی است. در این مقاله برای تعیین مناطق همگن از3 شاخص پایه:محیط انسان ساخت، محیط اجتماعی اقتصادی و محیط طبیعی با زیر مجموع 22 شاخص استفاده شده است. برای تعیین مناطق همگن برنامه ریزی از روش خوشه بندی k-mean استفاده شده است.خوشه بندی روش هایی را شامل می شود که با استفاده از آنها داده های چند متغیری را در میان گروه ها یا خوشه ها سازمان می دهد، البته بر اساس همگنی میان اشیاء بطور یکه مواردی که در گروه یکسان قرار می گیرند از شباهت بسیار زیادی برخوردار هستند. برای انجام خوشه بندی، لایه ها پس از طی فرآیند پردازش، تغییر و انجام محاسبات در محیط های نرمافزاری Arc gis و Matlab،به صورت 4 منطقه پایه و همگن برنامه ریزی در قالب نقشه نمایش و محدوده های هریک از پهنه ها مشخص و برای هرکدام راهبردهایی ارائه شد.
۲۳۷.

سنجش میزان رضایت از کیفیت زندگی در شهرهای جدید. مطالعه موردی: شهر جدید بینالود(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی شهرهای جدید شهر جدید بینالود نرم افزار SPSS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۲۱
بعد از جنگ جهانی دوم و به دنبال افزایش سریع جمعیت و گسترش مشکلات شهری، ایجاد شهرهای جدید به عنوان یکی از مهمترین سیاست های شهری برای کاهش این مشکلات در شهرهای بزرگ مطرح گردید. اما این سیاست ها در کشورهای در حال توسعه به دلیل فقدان برنامه های دقیق و عدم توجه به کیفیت زندگی شهرنشینان با شکست مواجه شدند. بنابراین زمانی شهرهای جدید می توانند از مشکلات روزافزون مادر شهرها بکاهند که بتوانند کیفیت بالایی از زندگی را به ساکنان آن ارائه دهند. امروزه کیفیت زندگی و راهکارهای ارتقای آن، هدف اصلی تمام برنامه ریزی هایی است که توسط برنامه ریزان و اندیشمندان تهیه می شوند و هم هدف و هم وسیله برای توسعه پایدار است. بنابراین اهمیت کیفیت زندگی از یک سو و اهمیت و ضرورت شهرهای جدید در کاهش مشکلات شهری از دیگر سو، باعث شده تا در این پژوهش میزان کیفیت زندگی در شهر جدید بینالود بررسی شود تا ضمن شناخت عوامل مؤثر بر آن، ضعف ها و چالش ها، راهکارهایی برای افزایش کیفیت زندگی ارائه گردد. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه انجام شده است و داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون های Pearson،t-test, crosstabs, chi square و Spearman، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که میزان کیفیت زندگی در سطح بسیار پایینی است. طبق نتایج، رابطه معنادار میان متغیرهای: سن، مدت اقامت، جنس، تأهل، اشتغال با متغیر کیفیت زندگی وجود دارد ولی رابطه معنادار میان میزان تحصیلات و کیفیت زندگی وجود ندارد.
۲۳۸.

ارائه سناریوهای آینده حکمروایی شهری هوشمند (مورد مطالعه: شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۴
امروزه نیازهای رو به افزایش در بسیاری از ابعاد مرتبط با زندگی شهری مانند: حکمروایی محیط، امنیت عمومی، برنامه ریزی شهری، صرفه جویی در مصرف انرژی، کنترل ترافیک، ارتباطات بین فردی، فعالیت های اجتماعی و ... وجود دارد. ناکامی در رسیدن به هر کدام از نیازهای ذکر شده می تواند توسعه پایدار یک شهر را تهدید کند. در این زمینه شهر هوشمند و حکمروایی شهری هوشمند می تواند یک راه حل باشد. در خصوص شهر رشت می توان بیان نمود که بسیاری از چالش های گستره فضایی شهر رشت به دلیل فقدان یکپارچگی عملکردی صاحبان قدرت و تصمیم گیری است . لذا هدف این پژوهش واکاوی سناریوهای حکمروایی شهری هوشمند در شهر رشت جهت ارائه راهکارهایی برای آینده است. پژوه ش حاضر کاربردی و به لحاظ روش انجام توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است. گردآوری داده ها به روش اسنادی و نیز به صورت پیمایشی مبتنی بر تکنیک دلفی می باشد. جامعه آماری کلیه متخصصان شهری شهر رشت در زمینه تحقیق می باشند. حجم نمونه با استفاده از از قوانین راسکو 45 نفر تعیین شد و شیوه نمونه گیری به صورت گلوله برفی می باشد. 9 پیشران کلیدی و 28 وضعیت احتمالی با استفاده از نظر متخصصان و خروجی نرم افزار میک مک برای آینده حکمروایی هوشمند شهر رشت در نظر گرفته شد و پرسشنامه ماتریس اثرات متقابل(وزن 3- تا 3 ) در اختیار متخصصان قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد حاکی از آن است که سناریوهای بسترسازی مناسب در زمینه آموزش شهروندی و ارتقاء آگاهی رسانی، مشارکت مردمی و شهروندسالای و مشارکت بخش خصوصی، ایجاد تمهیدات جهت افزایش بودجه در زمینه هوشمندسازی و پشتیبانی شهرداری از دولت هوشمند دارای بیشترین ارزش سازگاری در آینده حکمروایی شهری هوشمند شهر رشت می باشند. شماره ی مقاله: 3
۲۳۹.

الگوی گردشگری خلاق مبتنی بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ محور با تأکید بر ایده شهر خلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی فرهنگ محور ایده شهر خلاق گردشگری خلاق بافت تاریخی شهر خلاق سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۹۷
حفاظت و توسعه هم زمان بافت تاریخی شهر خلاق سنندج نیاز به خوانش و رمزگشایی لایه های گوناگون متن آن دارد تا خلاقیت و فرهنگ، به منزله نیروهای توسعه و محرکه اقتصادی، پیشرفت اجتماعی، فرهنگی و سرمایه های انسانی، در بستر مکان خلاق خود سبب تحقق توسعه گردشگری خلاق شوند. هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر در الگوی گردشگری خلاق مبتنی بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ محور در بافت تاریخی شهر خلاق سنندج است. این پژوهش از نوع کاربردی و براساس روش ترکیبی (اکتشافی و توصیفی   پیمایشی) است. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و میدانی است. در بخش اول پژوهش، دیدگاه جامعه آماری شامل خبرگان حوزه پژوهش، یعنی بافت تاریخی شهر خلاق سنندج، با روش کیفی و نمونه گیری هدفمند بررسی شد. اطلاعات به کمک روش تحلیل موضوعی و با مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته گردآوری و مضمون ها و مقوله های اثرگذار در بازآفرینی فرهنگ محور شناسایی شدند. در بخش دوم پژوهش، با روش کمّی و غربالگری، عوامل شناسایی شده با روش دلفی فازی بررسی و سپس با روش تحلیل عامل تأییدی تحلیل شدند. هفت مضمون فضایی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، انسانی، ساختاری و نهادی و 27 مقوله از پژوهش شناسایی شدند و الگوی گردشگری خلاق مبتنی بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ محور ارائه شد. الگوی گردشگری خلاق می تواند، با بهره گیری از تمرکز فرهنگی بر ظرفیت بالقوه فرایندهای خلاق در بافت تاریخی شهر خلاق سنندج، سبب رشد اقتصاد خلاق شود و امکان مشارکت بین گردشگران و ساکنان را فراهم آورد
۲۴۰.

آینده پژوهی متغیرهای رشد هوشمند شهری و سناریو سازی محتمل و مطلوب با روش تحلیل ساختاری و شبکه ای (مورد پژوهی: سمنان؛ دارالمرحمه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی رشد هوشمند شهری دارالمرحمه آینده نگاری استراتژیک سناریو سازی آینده محتمل و مطلوب (منتظره و غیر منتظره)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۲۸
هدف: پژوهش با هدف تلاش برای شناسایی متغیرها و سناریو های پیش روی آینده رشد هوشمند شهری در شهر سمنان می باشد. روش:دراین تحقیق با سامان دهی و جمع بندی نظرات شهروندان شهر دارالمرحمه(سمنان) و بیست و دو تن از خبرگان آینده پژوهی، شهرسازی،برنامه ریزی شهری،مدیریت شهری و اقتصاد و مستندات موجود و با تحلیل و دخیل نمودن نظرات نگارندگان تحقیق طی مدل مفهومی کاتالیزوری داده و ستانده و طی مراحل چهارگانه انجام شده و سپس سناریوهای تحلیلگر آینده های ممکن، محتمل و مطلوب(سناریو سازی بهترین گزینه ممکن و مطلوب رشد هوشمند سمنان) ایجاد و خلق شده است. یافته ها: یافته های این پژوهش نشان می دهد«تشویق پیاده محوری با تاکید بر شیوه های حمل ونقل چندگانه با ضریب نهایی وزنی 0/698 و ضریب تاثیر گذاری سناریویی 18، همانند پیاده راه خیابان امام ره (بازار سنتی)و بازآفرینی(تجدید حیات زندگی در بخش های مرکزی،بافت های فرسوده و تاریخی مانند؛عمارت کلانتر،کهنه دژ، خانه تدین)»با اهمیت ترین متغیر پیش روی آینده رشد هوشمند شهر سمنان است که باعث پایداری سیستم شهر می شود. همچنین مهم ترین متغیرهایی که هم زمان بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را بر سایر متغیرهای رشد هوشمند در سمنان دارند، عبارتند از: هدایت توسعه به سمت محله های موجود(توسعه میان افزا) با ضریب نهایی وزنی 0/636 و ضریب تاثیر گذاری سناریویی 16، و کاربری ترکیبی و حفظ ساختار سنتی محله های شهر . نتیجه گیری:در نهایت سناریو های آینده نگاری رشد هوشند این شهر تعیین شدند که شاخص شهر آهسته با زیر شاخص اصلی«پیاده راه و پیاده محور»و به طور ویژه «باغراه سازی» در سمنان مانند باغراه های کندنه،نی کیژه، و انجیلا ، در جهت توسعه پایدار و تقویت و رونق گردشگری و برندینگ خلاقانه سمنان، به عنوان قوی ترین سناریو و با عنوان سناریوی منتظره و مطلوب و مرجح انتخاب شد. کلیدواژه ها: تحلیل ساختاری رشد هوشمند شهری، سناریو سازی،دارالمرحمه ، آینده محتمل و آینده مرجح مطلوب(منتظره و غیر منتظره)

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان