شهناز مشایخ

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین بیش اعتمادی مدیران، اندازه موسسه حسابرسی، مدیریت سود واقعی و اظهارنظر حسابرس در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران بوده است، به نحوی که متغیر بیش اعتمادی مدیران متغیر مستقل، اندازه حسابرس متغیر تعدیل گر، مدیریت سود واقعی به عنوان متغیر میانجی و متغیر اظهار نظر حسابرس نقش متغیر وابسته را داشته است. نمونه آماری پژوهش شامل 120 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1390 تا 1397 می باشد. تجزیه و تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش های رگرسیون خطی چندگانه، رگرسیون لجستیک باینری و آزمون سوبل بیانگر این بود که بیش اعتمادی مدیران ارتباط مثبت و معناداری با مدیریت سود واقعی اما رابطه منفی و معناداری با اظهارنظر حسابرس داشته است همچنین اندازه موسسه حسابرسی به عنوان متغیر تعدیل گر بر رابطه بین بیش اعتمادی مدیریت و مدیریت سود واقعی تأثیر منفی و معنی داری داشته است اما مدیریت سود واقعی بر اظهارنظر حسابرس تأثیر معناداری نداشته است همچنین بر رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و اظهار نظر حسابرس تأثیر میانجی نداشته است.

هدف : این پژوهش عوامل مؤثر بر ارزش نگهداشت وجه نقد را در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در شرایط عدم اطمینان بررسی می کند. هدف این پژوهش ارزیابی این موضوع است که آیا در شرایط عدم اطمینان نگهداری وجه نقد ارزشمند است و مواجهه شرکت با مشکلات مالی و هزینه های نمایندگی و افزایش نرخ رشد چه تأثیری بر روابط این متغیرها می گذارد. نتایج این پژوهش، اطلاعاتی درخصوص سیاست وجه نقد نگهداری شده در ایجاد ارزش، در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد. روش پژوهش : در این پژوهش، تعداد 168 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1390 تا 1397 به منظور آزمون فرضیات انتخاب شد. یافته های پژوهش : نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد بین عدم اطمینان و ارزش نگهداری وجه نقد توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط همسو و معناداری وجود دارد؛ به ویژه در شرایط عدم اطمینان در صورت وجود مشکلات نمایندگی و محدودیت در تأمین مالی رابطه این دومتغیره تقویت می شود؛ یعنی ذی نفعان به ازای هر یک ریالی که شرکت وجه نقد نگهداری می کند، بیش از یک ریال برای آن ارزش قائل هستند؛ اما فرصت های سرمایه گذاری تأثیری بر این رابطه ندارد.

جامعه به تدریج دریافته است که اقدامات شرکت ها پیامدهایی برای آن دارد. شرکت ها با افشای اطلاعاتی فراتر از اطلاعات مالی می توانند بخشی از پاسخگویی خود را در برابر جامعه ایفا نمایند و زمینه تصمیم گیری بهتر را برای ذی نفعان فراهم نمایند. هدف این پژوهش بررسی رابطه مسئولیت اجتماعی با کیفیت اطلاعات حسابداری و گزارش حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، تعداد 130 شرکت طی سال های 1392-1398 به روش نمونه گیری حذف سیستماتیک انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که با افزایش افشای مسئولیت اجتماعی، کیفیت اطلاعات حسابداری بهبود می یابد و اظهارنظر حسابرس با احتمال بیشتری مقبول می گردد. نتایج این پژوهش از این حیث که تاکنون ارتباط بین مسئولیت اجتماعی با گزارش حسابرس بررسی نشده و همچنین شاخص اقلام تعهدی به عنوان معیار کیفیت اطلاعات حسابداری مدنظر قرار نگرفته است، به غناپذیری دانش در پژوهش های حوزه مسئولیت اجتماعی، کمک می نماید و سرمایه گذاران می توانند عملکرد مناسب مسئولیت اجتماعی شرکت ها را بر اساس تئوری علامت دهی، به عنوان علامتی از بهبود کیفیت اطلاعات حسابداری و مقبول بودن گزارش حسابرس تلقی نمایند.Societyhas gradually realized that corporations’ activities have some implications for it. By disclosing information beyond financial information, companies can perform a part of their accountability to the community and provide a better decision-making environment for stakeholders. The purpose of our study is to analyze the relation between corporate social responsibility (CSR), accounting information quality and audit report in companies listed on Tehran Stock Exchange(TSE). For these purpose, 130 companies have been selected from 2011 to 2016. In order to measure CSR as the independent variable, we have used American Institution criteria known as KLD annually utilized to rate the organizations according to the social and environmental criteria. In addition, to measure accounting quality and audit report, we have used absolute accrual estimation error and unqualified/qualified report criteria. Our results show that corporate social responsibility increases the quality of accounting information and leads to better auditors’ reports

موضوع و هدف مقاله: هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت چاپ و نشر کتب حسابداری و حسابرسی دولتی است. روش پژوهش: برای تحلیل داده های پژوهش از روش کتاب سنجی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کل کتاب های حوزه حسابداری و حسابرسی دولتی در آخرین کتابشناسی توصیفی کتابخانه ملی تا تیرماه 1399 است. یافته های پژوهش: یافته ها نشان داد از مجموع 265 کتاب، تعداد 17 جلد قبل از سال 81 و مابقی بعد از آن منتشرشده است. فعال ترین نویسنده این حوزه آقای ناصر فولادی نسب، پرفروش ترین کتاب اثر آقایان اقوامی و باباجانی است و از بین ناشران مؤثر انتشارات مجال برترین است. 28 درصد آثار حاصل مشارکت گروهی و 72 درصد سهم آثار انفرادی است. همچنین تنها 22 کتاب مورد تجدید نظر واقع شده است. نتایج نشان می دهد که  تعداد کتب منتشر شده در طی سالیان اخیر در مجموع رشد داشته است ولیکن وضعیت ویرایش و تجدید نظر در کتب حسابداری و حسابرسی دولتی چندان مطلوب نیست. نتیجه گیری، اصالت و افزوده آن به دانش: در این پژوهش برای نخستین بار، وضعیت انتشار کتب حسابداری و حسابرسی دولتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده نویسندگان و ناشران قرار گیرد.  

این پژوهش با ترکیب فناوری اطلاعات در آموزش به روش سنتی چهره به چهره، سعی در مقایسه این روش ترکیبی با روش سنتی از لحاظ اثرگذاری آن بر عملکرد تحصیلی دانشجویان رشته حسابداری دارد. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی است. محتوای الکترونیکی آموزشی توسط محقق آماده و پیاده سازی گردید و برای اجرای طرح از روش پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل استفاده شد. روایی سوالات آزمون ها به تأیید سه تن از اساتید حسابداری رسید. این بررسی بر روی دانشجویانی که در نیمسال اول سال تحصیلی 99-98 درس حسابداری میانه1 را اخذ کرده بودند انجام شد. برای تجزیه و تحلیل نتایج از تحلیل کواریانس استفاده گردید. برای اطمینان از پایایی پژوهش، از روش باز آزمون استفاده گردید و همچنین بررسی در چند دانشگاه به طور همزمان انجام شد. خروجی های آماری حاکی از عدم تفاوت معنادار بین دو روش آموزشی مورد بررسی بود. نتایج این پژوهش نشان داد که تلفیق فناوری در آموزش حسابداری تفاوتی در سطح عملکرد تحصیلی دانشجویان نسبت به روش چهره به چهره ایجاد نمی کند. دلیل آن می تواند عوامل خارج از کنترل محیطی، مانند ضعف ابزارهای فناورانه، فراهم نبودن کامل پیش نیازهای لازم یا نحوه اجرای روش ترکیبی در این پژوهش باشد.

هدف: نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که ارائه اطلاعات داوطلبانه و اختیاری شرکت ها، به کاهش ریسک سرمایه گذاران کمک می کند؛ اما ارائه این اطلاعات، به تصمیم های مدیران بستگی دارد. بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت هاست. روش: با استفاده از داده های 135شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1388 تا 1397، فرضیه ها به کمک رگرسیون چندگانه آزمون شدند. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل های آماری، نتایج حاصل از فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران، بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت ها تأثیر منفی و معناداری می گذارد. در این پژوهش، از دو شاخص نسبت پاداش مدیران بر کل حقوق و دستمزد پرداختی و اندازه امضای مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است. نتیجه گیری: خصوصیت های شخصیتی مدیران خودشیفته، آنان را به انجام اقدام هایی بر خلاف عرف سوق می دهد و باعث می شود در پی توجه و ستایش دیگران باشند و این اقدام ها در نهایت، عملکرد سازمان را تحت تأثیر قرار خواهد داد. از این رو، تعصبات شخصی و توهم های مثبت مدیران خودشیفته، بر عرضه اطلاعات مالی به بورس اوراق بهادار تأثیر می گذارد. این مدیران، به نادیده گرفتن بازخوردهای منفی محرمانه از عقل خویش تمایل دارند و به طور طبیعی، اطلاعات را در زمان ارتباط با سهام داران در خصوص عملکرد شرکت نادیده می گیرند. افزون بر این، مدیران خودشیفته، ممکن است آگاهانه، اطلاعات ارسالی برای متقاعدکردن سرمایه گذاران را که پروژه های در حال اجرا و با آینده امیدوارکننده ای دارند، تحریف کنند. بروز این پدیده در بین مدیران، باعث خواهد شد که با استفاده از روش های مختلف، تلاش کنند تا افشای اطلاعات اختیاری به سرمایه گذاران و سایر سهام داران را کاهش دهند.

هدف: در تحقیق حاضر به طراحی مدل ارزش گذاری منابع انسانی و گزارشگری آن در شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابع آن پرداخته شده است. روش: مدل های مختلف مطرح شده در حوزه ارزش گذاری منابع انسانی بررسی شدند و در نهایت با توجه به مزایا و محدودیت های هر یک از مدل ها، ترکیبی از مدل های مایرز و فلاورز و ارزش پولی حاشیه ایرانا و ماهش واری به عنوان الگو انتخاب شد. این تحقیق شامل چهار مرحله است: در مرحله نخست، ابعاد و مؤلفه های کمّی و کیفی مؤثر بر ارزش گذاری منابع انسانی بر اساس مرور پیشینه تحقیق استخراج شدند. در مرحله دوم، ابعاد و مؤلفه ها طی سه مرحله مصاحبه با خبرگان، توزیع پرسش نامه و روش دلفی فازی شناسایی شدند. در مرحله سوم، ارتباط بین مؤلفه ها با یکدیگر از طریق پرسش نامه و روش دیمتل فازی بررسی شد. در نهایت، نظر خبرگان در خصوص نحوه گزارشگری ارزش گذاری منابع انسانی با توزیع پرسش نامه و روش تحلیل سلسله مراتبی ارزیابی شد. یافته ها: بر اساس مراحل اول و دوم تحقیق، 15 بعد و 20 مؤلفه مؤثر برای ارزش گذاری منابع انسانی در شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابع آن شناسایی شد. در مرحله سوم، مؤلفه ها اولویت بندی شدند و مدل پیشنهادی تحقیق ارائه شد. بر اساس نظر خبرگان، بهترین شکل گزارشگری به صورت ریالی و در متن صورت های مالی است. نتیجه گیری: مدیران و رؤسای شرکت ملی نفت ایران و شرکت های تابع آن می توانند از طریق مدل پیشنهادی تحقیق به ارزش گذاری منابع انسانی بپردازند.

شفافیت اطلاعات حسابداری برای کلیه استفاده کنندگان صورت های مالی از اهمیت زیادی برخوردار است و همین امر منجر شده است که تحقیقات زیادی در این زمینه انجام شود. شفافیت اطلاعات حسابداری دارای ابعاد گوناگونی است که یک جنبه با اهمیت آن کیفیت سود حسابداری است. هدف اصلی این تحقیق طراحی مدل رتبه بندی کیفیت سود شرکت ها جهت ارزیابی کیفیت سود حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران می باشد. با توجه به اینکه کیفیت سود دارای ابعاد گوناگونی است در این تحقیق کیفیت سود از سه بعد شامل معیارهای ناشی از ویژگی های سری زمانی سود، معیارهای پایه ریزی شده روی ارتباطات بین اقلام تعهدی، سودها و جریان های نقدی و معیارهای مرتبط به خصوصیات کیفی اطلاعات و با استفاده از هشت معیار شامل پایداری سود، قابلیت پیش بینی، هموارسازی، کیفیت اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری، محافظه کاری، مربوط بودن و تطابق ارزیابی شده است. طراحی مدل جهت رتبه بندی کیفیت سود شرکت ها بر مبنای معیارهای جامع، نوآوری مهم این پژوهش است که تا کنون در تحقیقات دیگر انجام نشده است. قلمرو مکانی تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران است که شامل 135 شرکت می باشد و از اطلاعات سالهای 1383 تا 1395 استفاده شده است. جهت رتبه بندی از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. قابلیت اتکای رتبه بندی با استفاده از معیار اقتصادی ارزیابی عملکرد (ارزش افزوده بازار) سنجیده شد و نتایج، همبستگی مستقیم و معنی دار بین رتبه کیفیت سود شرکتها و ارزش افزوده بازار را نشان داد.

در این مقاله به تشریح اهمیت و مکانیزم عمل استفاده از بازیها به عنوان ابزاری کمک آموزشی و روش تدریسی فعال و اثربخش پرداخته و مبانی نظری پشتوانه یادگیری به وسیله بازی ارایه شد. همچنین حیطههای مختلف یادگیری (شناختی، عاطفی و روان - حرکتی) و اهمیت بکارگیری طبقهبندیهای موجود از اهداف آموزشی با ارایه مثالی از آموزش حسابداری تشریح گردید. سپس پیشینه استفاده از بازیها و شبیهسازیها در آموزش حسابداری، با اشاره به تحقیقات خارجی مرور شد. بررسیها آشکار ساخت که اولین بازی آموزشی راه یافته به محیط دانشگاهی در واقع یک بازی مرتبط با حسابداری بوده است. بعلاوه نتایج، نشان دهنده امکان استفاده از بازیها و اثربخشی آنها در بهبود یادگیری در هر سه حیطه نامبرده و تمام زمینههای حسابداری از جمله حسابداری مقدماتی، میانه، حسابداری صنعتی و مدیریت، حسابداری دولتی، سیستمهای اطلاعاتی حسابداری، حسابرسی و اخلاق در حسابداری است. همچنین یافتهها حکایت از خلاء استفاده از بازیهای شبیهسازی در آموزش حسابداری کشور دارد.

واحد حسابداری یکی از بخش های با اهمیت سازمان است که با تهیه و ارائه ی اطلاعات سودمند، در برنامه ریزی و کنترل امور سازمان به مدیران آن یاری می رساند. به دلیل تفاوت در ویژگی ها و مشخصه های واحدهای حسابداری سازمان های مختلف، عملکرد این واحد در سازمان های مختلف، متفاوت است و سطح برآورده کردن هر یک از این نیازها، یکسان نمی باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد و مشخصه های واحدهای حسابداری و سطوح تکامل آن است. به این منظور از مدل استاندارد بلوغ CMMI، به عنوان چارچوبی برای شناسایی این ابعاد و سطوح تکامل آن ها استفاده شده است. ساختار ماتریسی مدل بلوغ، دارای پیوستگی عمودی و افقی است، به این معنا که به منظور بالغ کردن یک بُعد از مدل تا سطحی مشخص، نیاز است تا سایر ابعاد نیز تا آن سطح بالغ شده باشند. هر شرکت می تواند به تناسب نیازهای خود، سطح خاصی از بلوغ را برای واحد حسابداری اش انتخاب نماید. جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، ماتریس بلوغ واحد حسابداری شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداری، گزارشگری، فرایندپذیری، فناوری اطلاعات، مدیریت ریسک سازمان، و منابع انسانی است که هریک از آن ها طی 5 سطح بلوغ، تکامل می یابند.جامعه ی آماری پژوهش، شامل مدیران مالی، حسابرسان داخلی، تحلیلگران سیستم های مالی، شرکای موسسات حسابرسی، و مدیر عامل شرکت ها است که با روش گلوله برفی، 51 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل تِم، مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تِم های استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندی شدند و مدل پژوهش تدوین گردید. به منظور اعتباربخشی به مدل نیز از روش های اجماع داده ها، کنترل اعضا، و معیارهای مقبولیت کوربین و استراوس استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، ماتریس بلوغ واحد حسابداری شامل 6 بُعد: خدمات و نقش واحد حسابداری، گزارشگری، فرایندپذیری، فناوری اطلاعات، مدیریت ریسک سازمان، و منابع انسانی است که هریک از آن ها طی 5 سطح بلوغ، تکامل می یابند.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت کار حسابرسی و ارتباط با ارزش اقلام حسابداری نظیر سود و ارزش دفتری سرمایه است. به این منظور ارتباط با ارزش سود و ارزش دفتری سرمایه شرکت هایی که توسط حسابرسان معتمد بورس (دارای رتبه الف در رتبه بندی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران) حسابرسی می شوند و سایر شرکت ها مورد مقایسه قرار می گیرند. در این راستا از دو نمونه مجزا استفاده شده است. نمونه اول شامل 110 شرکت که توسط مؤسسات رتبه الف و نمونه دوم شامل 82 شرکت که توسط سایر مؤسسات معتمد بورس حسابرسی می شوند. نتایج بیانگر آن است که اعلام سود و ارزش دفتری سرمایه در خصوص شرکت هایی که توسط شرکت های معتمد بورس مورد حسابرسی واقع می شوند، نسبت به سایر شرکت ها، نوسان بیشتری در بازده سهام آن ها ایجاد می کند. در نتیجه اطلاعات مربوط به سود و ارزش دفتری سرمایه در خصوص شرکت هایی که کیفیت حسابرسی بالاتری دارند، ارتباط با ارزش بیشتری نسبت به سایر شرکت ها دارا می باشد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که انجام حسابرسی توسط مؤسسات رتبه الف موجب افزایش ارتباط با ارزش شرکت ها می گردد.

یک بانک چه مقدار سرمایه و نقدینگی برای پشتیبانی از فعالیت های ریسکی خود در شرایط عادی و بحرانی لازم دارد؟ در طی بحران مالی اخیر، پاسخ های ارایه شده به این سوال توسط رویکردهای استانداردی مثل الزامات قانونی نسبتهای سرمایه ای، دیگر معتبر نبودند، بنابراین آزمون استرس1 که مبنای گسترده و نظارتی دارد به عنوان یک ابزار جدید معرفی شد. آزمون استرس، وضعیت بانکها را در صورت رخداد یک بحران مالی بررسی می کند و به نهادهای ناظر بر سیستم بانکی و بانکها در عبور از بحرانهای محتمل آتی یاری می رساند. ترازنامه بانکها، مبهم و در معرض جایگزینی داراییها (تعویض آسان داراییهای با ریسک بالا با داراییهای با ریسک پایین) هستند. بنابراین آزمونهای استرس، با افشای رویکردهای به کارگرفته شده در آنها و افشای آشکار جزئیات نتایج می توانند باعث به وجود آمدن شفافیت و اعتماد دوباره شوند و به همین دلیل است که تحلیل هزینه- فایده این آزمون و افشائیات آن می تواند به ایجاد اطلاعات یکپارچه برای همه بانکها به جای آزمونهای خاص هر یک از بانکها منتج شود. در این مقاله، یکی از چارچوبهای پیشنهاد شده برای آزمون استرس در بانکها ارایه می شود که شامل چگونگی طراحی، اجرا و افشای اطلاعات نتایج آن در موقعیتهای عادی در مقایسه با موقعیت های بحرانی است. همچنین، اهمیت و منافع انجام این آزمون به عنوان ابزاری که در طی بحران اخیر مورد توجه جامعه قانونگذاران و ناظرین بوده است توضیح داده می شود.

این پژوهش، با هدف بررسی اثر بازی های آموزشی (به عنوان یک روش آموزش فعال) بر یادگیری دانشجویان حسابداری در مقایسه با روش سنتی معلم محور (سخنرانی و حل مساله) انجام شد. بازی مورد استفاده در این پژوهش نیمه آزمایشی، بازی صفحه ای متشکل از صفحه، تاس و چند مجموعه کارت است که با ساده سازی بازی مورد استفاده توسط ریس نیتکین (2011) آماده شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان اصول حسابداری (1) در نیمسال اول سال تحصیلی 95-1394 بودند و نمونه مورد آزمون با روش نمونه گیری در دسترس، شامل 40 نفر دانشجوی اصول حسابداری (1) دانشگاهی در تهران بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. دراین پژوهش از پیش و پس آزمون حسابداری به عنوان ابزار گردآوری داده استفاده شد. روایی آزمون ها به تایید 5 نفر مدرس حسابداری رسید و پایایی آن نیز با روش کودرریچاردسن اثبات شد. داده ها با روش تجزیه تحلیل کوواریانس تحلیل شدند و نتایج حاکی از یادگیری بهتر دانشجویان در معرض بازی آموزشی در مقایسه با گروه کنترل پس از حذف اثرات متغیرهای کنترلی (سن، جنسیت، معدل و رشته دیپلم و اشتغال) بود. همچنین در پایان بازی با استفاده از یک پرسشنامه بیست سوالی بر مبنای طیف 5 امتیازی لیکرت از دانشجویان گروه آزمایش، نظرسنجی شد که نشان از انگیزه بخش و سرگرم کننده بودن بازی و اثربخشی در آن در فهم و یادگیری مفاهیم پایه و چرخه حسابداری داشت. روایی این پرسشنامه به تایید 3 نفر متخصص یادگیری بوسیله بازی رسید و پایایی آن نیز با روش آلفای کرونباخ اثبات شد.

سود که مهم ترین محصول سیستم اطلاعاتی حسابداری است، باید کیفیت مطلوبی داشته باشد. کیفیت سود، مفهومی وسیع و با ابعاد مختلف است؛ بنابراین هدف این پژوهش، مقایسۀ برخی از معیارهای کیفیت سود در شرکت های سالم و ورشکسته است. بدین منظور، ابتدا براساس شاخص Z آلتمن، شرکت ها به سه دسته (سالم، درمانده مالی و ورشکسته) تقسیم و سپس سه معیار کیفیت سود (پایداری، قابلیت پیش بینی و هموارسازی) در شرکت های سالم و ورشکسته با یکدیگر مقایسه شده اند. یافته ها نشان می دهد پایداری و قابلیت پیش بینی سود در شرکت های ورشکسته بیشتر از شرکت های سالم و درنتیجه، کیفیت سود شرکت های ورشکسته از لحاظ پایداری، بیشتر از شرکت های سالم؛ ولی از لحاظ قابلیت پیش بینی، کمتر از شرکت های سالم است. همچنین نتایج نشان می دهد هموارسازی سود در شرکت های سالم بیشتر از شرکت های ورشکسته است؛ یعنی کیفیت سود از لحاظ هموارسازی در شرکت های ورشکسته بیشتر از شرکت های سالم است.

هدف این تحقیق، بررسی تأثیر ریسک اطلاعات و هزینه های معاملات بر واکنش بازار به اعلان سود می باشد. نمونه مورد بررسی شامل 828 داده شش ماهه-شرکت مربوط به 69 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در بازه زمانی شش ماهه اول سال 1387 تا شش ماهه دوم سال 1392 می باشد. فرضیات تحقیق با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته داده های تلفیقی پویا بررسی شدند. یافته های تحقیق نشان می دهند که در شش ماهه اول، ریسک اطلاعات رابطه معنادار و معکوسی با واکنش بازار به سود غیرمنتظره دارد، ولیکن در دوره سالانه، رابطه معناداری بین این دو متغیر برقرار نمی باشد. از طرفی، در دوره سالانه، هزینه های معاملات رابطه معنادار و مستقیمی با واکنش بازار به سود غیرمنتظره دارند، ولیکن در شش ماهه اول، رابطه معناداری بین این دو متغیر برقرار نمی باشد. به عبارت دیگر، یافته های این تحقیق نشان می دهند که سرمایه گذاران برای فاکتورهای مالی نظیر ریسک اطلاعات و هزینه های معاملات، کمتر از فاکتورهای غیرمالی، اهمیت قائلند.

در سالهای اخیر، بازارهای مالی در سرتاسر دنیا ازجمله ایران به رشد قابل توجهی دست یافته است. ایجاد صندوق های سرمایه گذاری به گسترش نوآوری های ابزاری و نهادی در بازارهای مالی کمک کرده است. توانایی جذب پول توسط این صندوق ها و پتانسیل موجود در مکانیزم آنها از جمله ویژگی هایی همچون تنوع بخشی و تفکیک پذیری، به گسترش انواع مختلف این صندوق ها منجر شده است. در این میان نهادهای مالی غیرانتفاعی در ایران تا حدودی از این رشد جا مانده اند. ایجاد صندوق های سرمایه گذاری غیرانتفاعی می تواند راهکاری برای مشکلات تامین وجه نهادهای غیر انتفاعی محسوب شود. انتظار می رود برخی از نقاط ضعف کارکرد نهادهای غیرانتفاعی همچون ناتوانی در تامین مالی برای انجام فعالیتها و موانع حفظ نقدینگی، از طریق مزیتهای خاص صندوقهای سرمایه گذاری (بعنوان صندوقهای سرمایه گذاری غیرانتفاعی) جبران شود. در ایران اکثر نهادهای غیرانتفاعی که نمونه بارز آنها نهادهای وقفی و خیریه هستند، تلاش کرده اند با سرمایه گذاری در زمین و ساختمان بازده های مناسبی بدست آورند که این امر به لطف تورم بالای کشور در اکثر سالها محقق شده است. اما در سالهای پیش رو، امکان تشکیل صندوقهای سرمایه گذاری وقفی از طریق بازار سرمایه و اهداف اجتماعی وقف فرصت مناسبی پیش پای خیرین نهاده و انتظار می رود صرفنظر از تاثیر شاخص های کلان اقتصادی و با بهره گیری از ویژگی های صندوق های سرمایه گذاری بتوان بازده مناسبی کسب کرد. بنابراین مطالعه ی کارکرد و ویژگی های صندوقهای سرمایه گذاری غیر انتفاعی می تواند حائز اهمیت باشد. با توجه به نو بودن این ابزار مالی می توان انتظار داشت در آینده با فرهنگ سازی بهتر و توسعه ی اطلاعات واقفین و مدیران نهادهای وقفی و خیریه، عملکرد آنها بهبود یابد.

محافظه کاری حسابداری یکی از مولفه های سنجش کیفیت سود است. زمانی که کیفیت سود بالاست، اعتباردهندگان منابع مالی را ساده تر در اختیار شرکت ها قرار می دهند، چرا که نسبت به برگشت منابع اعطا شده به شرکت ها، اطمینان بیشتری خواهند داشت. در این تحقیق، رابطه بین محافظه کاری مشروط و نامشروط حسابداری با حجم تأمین مالی در 134 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1384 تا 1392 بررسی شده است. همچنین، در این تحقیق، میزان تأثیر محافظه کاری مشروط و نامشروط واحدهای تجاری در اخذ تسهیلات مالی، مقایسه شده است. برای سنجش محافظه کاری مشروط از معیار خان و واتز و برای اندازه گیری محافظه کاری نامشروط، از معیار بیور و رایان استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با افزایش محافظه کاری مشروط و نامشروط، حجم تسهیلات دریافتی شرکت ها افزایش می یابد. به بیان دیگر، موسسات مالی میل بیشتری به اعطای وام به شرکت هایی دارند که درجه بالاتری از محافظه کاری را اعمال می نمایند.

افزایش در سرمایه گذاری های نامشهود شرکت به دلایل مختلف کیفیت سود را کاهش می دهد، یکی از آن دلایل نوسان بالا در درآمدها و جریان های نقدی شرکت به دلیل سرمایه گذاری های نامشهود است که منجر به عدم اطمینان درباره منافع آینده شرکت نسبت به انجام سرمایه گذاری های مشهود می شود. در این مقاله ابعاد کیفیت سود بر حسب دو نوع صنعت شامل صنایع دانش بنیان (صنایعی که دارای مخارج نامشهود بالا مانند تحقیق و توسعه می باشند) و صنایع دیگر مورد بررسی قرار گرفته است و از دو معیار کیفیت سود شامل تطابق و نوسان پذیری سود استفاده شده است. برای این منظور 342 شرکت سال طی دوره زمانی 1387 تا 1392 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که کیفیت سود شرکت های صنایع دانش بنیان بر اساس میانگین معیارهای کیفیت سود پایین تر از شرکت ها در گروه صنایع دیگر است، همچنین نسبت ارزش بازار به دفتری (معیار میزان گرایش به نامشهود) با نوسان هزینه اداری، عمومی و فروش همبستگی بسیار بالا و معنی دار داشت. دانش افزایی عمده این تحقیق بررسی کیفیت سود بر حسب صنایع دانش بنیان و صنایع دیگر است که در تحقیقات قبل چنین تقسیم بندی صورت نگرفته است. Increases in intangible investments reduce earnings quality for several reasons. One reason is high volatility in revenues and cash flows that carry higher uncertainty about future benefits than do tangible investments. In this paper earnings quality dimensions compare according to two kind of industries that include knowledge-based industries (industries that involve higher intangible costs as R & D) and another industries. In this research we use two scale of earnings quality that include matching and earnings volatility. Therefore we consider 342 firm-year observations from the years 2009 through 2014. Consequences indicate that earnings quality of knowledge-based industries is lower than other industries. Likewise market-to-book ration that intend as intangible intensity scale had significant and very high correlation with selling, general and administrative expense volatility. Main contribution this research is consideration of earnings quality on base knowledge-based industries and other industries that such division didn’t implement in prior studies.   Keywords: Knowledge-Based Industries, Earnings Quality, Earnings Matching, Earnings Volatility, Selling, General and Administrative Expense Volatility.