داریوش غلام زاده

زمینه و هدف : شایستگی مدیران بویژه در سطوح ارشد، زمینه ساز موفقیت شرکتها و توسعه کشور است. حاکمیت شرکتی نیز به عنوان مجموعه ای از اصول، الزامات و فرایندها برای نظارت و راهبری شرکت توسط مراجع ذی ربط به شرکتهای دولتی ابلاغ شده است و مجری آن، مدیران ارشد (اعضای هیأت مدیره) هستند؛ لذا طراحی الگوی شایستگی مدیران ارشد با توجه به نقش آنان در اجرای مطلوب حاکمیت شرکتی هدف این پژوهش است. روش : این پژوهش از نظر هدف، توسعه ای و از لحاظ نوع داده و روش تحلیل آن، آمیخته (کیفی- کمی) است. در بخش کیفی با مطالعه پیشینه و مبانی نظری، ابعاد شایستگی و ابعاد و مؤلفه های حاکمیت شرکتی شناسایی شد. با یازده نفر از اعضای هیأت مدیره شرکتهای دولتی در حوزه های مختلف تولیدی، خدماتی و سرمایه گذاری و خبرگان دانشگاهی منتخب، مصاحبه و با روش تحلیل مضمون، مضمونها در سه سطح پایه، سازماندهنده و فراگیر مشخص شد. در بخش کمی با الگوسازی ساختاری-تفسیری، سطح بندی و تعیین روابط مؤلفه ها و ابعاد الگو انجام شد. یافته ها : یافته های بخش کیفی با تلفیق مطالعات نظری و تحلیل مضمون مصاحبه ها، 55 مضمون پایه (شاخص)، یازده مضمون سازماندهنده (مؤلفه) و سه مضمون فراگیر (بعد) به دست آمد. ابعاد الگو شامل دانشها، مهارتها و منش است.   نتیجه گیری : بر اساس نتیجه تحلیل کمی پژوهش، مؤلفه های اصلی الگوی شایستگی در چهار سطح طبقه بندی می شود. مؤلفه های بعد منش (شامل فضایل اخلاقی، ویژگیهای فردی و ارزشها) مؤثرترین عوامل الگو و هادی دیگر مؤلفه ها است. تمام مؤلفه های اصلی، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری همزمان بر یکدیگر دارد. خروجی پژوهش به طراحی الگوی شایستگی مدیران ارشد شرکتهای دولتی با رویکرد حاکمیت شرکتی منجر شد.

یکی از مهمترین مؤلفه های عملکرد سازمان، عملکرد مالی سازمان است. انباشت یا هدر رفت منابع مالی در یک واحد سازمانی میتواند کل سازمان را دچار مخاطره نماید. به منظور بهبود عملکرد مالی در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، اولین و مهمترین گام بهبود عملکرد فرماندهان و مدیران سازمان میباشد. این مقاله از نظر هدف در زمره تحقیقات توسعه ای است که از روش آمیخته در آن استفاده شده است. در فرآیند تحقیق، ابتدا با روش فراتحلیل، فهرست عوامل موثر بر عملکرد مالی فرماندهان و مدیران استخراج گردید و طبقه بندی عوامل طبق مدل سه شاخگی صورت پذیرفت. سپس به منظور کشف عوامل مکنون و جرح و تعدیل عوامل مستخرج از روش فراتحلیل و بومی سازی آنها، از جامعه آماری خبرگان علمی و اجرایی ستاد ناجا و همچنین خبرگان دانشگاهی که در حوزه مدیریت منابع مالی صاحب نظر و دارای سابقه کاری مرتبط بودند، تعداد 18 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و پرسشنامه باز میان آنها توزیع گردید که با استفاده از آلفای کرونباخ، دو عامل "سن" و "رضایت ارباب رجوع" از مدل حذف و طبق نظر خبرگان دو عامل "پایبندی به اصول دینی" و "برنامه ریزی مسیر شغلی" به مدل اضافه گردید که پایایی پرسشنامه مزبور در خصوص عوامل تأیید شده بیشتر از عدد0/7 محاسبه گردید که از اعتبار مناسبی برخوردار است. پس از این مرحله، به منظور رتب هبندی عوامل تأیید شده، از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. خروجی نرم افزار نشان م یدهد عوامل با نرخ سازگاری 842/0 رتبه بندی و مورد تأیید مدل قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده نشان میدهد در مجموع "عوامل رفتاری" بیشترین تأثیر را بر عملکرد مالی فرماندهان و مدیران ناجا و پس از آن "عوامل ساختاری" و در آخر "عوامل زمین های" عوامل اثرگذار بر عملکرد مالی می باشند.

هدف از این پژوهش تدوین الگوی به کارگیری فرهنگ مُربیگری در پارک های علم و فناوری کشور بود. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد و مدل پارادایمی سیستماتیک استراوس و کوربین انجام شد. در این زمینه، مصاحبه های عمیق با استفاده از نمونه گیری نظری با تکنیک گلوله برفی با مدیران برخی از پارک های علم و فناوری و خبرگان و صاحب نظران مسلط بر حوزه مربیگری صورت گرفت. تعداد نمونه ها تا زمانی ادامه پیدا کرد که پاسخ ها به مرحله اشباع رسید (با تعداد 23 مصاحبه). تجزیه وتحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کد گذاری انتخابی انجام و سپس بر اساس مدل پارادایمی نظریه داده بنیاد الگوی مورد نظر تبیین شد. «تشکیلات و رویه ها، نظام جذب، انتخاب و استخدام، فرایند مدیریت عملکرد، فرایند آموزش و یادگیری، شناسایی مسیر پیشرفت شغلی، شرایط نظام نگه داشت» به منزله شرایط علّی فرهنگ مربیگری، «فرهنگ مربیگری» به منزله پدیده اصلی پژوهش ، «بوروکراسی و سیاست های بالا دستی، سیاست بازی، و فرهنگ ملی» به منزله عوامل مداخله گر، و «ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، بلوغ کارکنان، شیوه های رهبری، و فضای سازمانی» به منزله عوامل زمینه ای از دیدگاه مشارکت کنندگان پژوهش شناسایی شدند. راهبردها در هفت بعد شامل توسعه سازمانی، جذب و استخدام مبتنی بر شایستگی، مربیگری و مدیریت عملکرد، آموزش یادگیری محور، نگه داشت مبتنی بر مربیگری ، رهبری، و توسعه ارتباطات سازمانی و پیامدهای حاصل شامل سه محور سازمانی و فردی و فراسازمانی است.

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و معرفی مدل راهبردی منابع انسانی سیستم حمل و نقل هوایی کشور برای شناسایی و معرفی راهبردهای مناسب هر خرده فرآیند مدیریت منابع انسانی در سیستم یادشده است. تدوین راهبرد منابع انسانی، بیشتر به موضوع یکپارچگی و انسجام مربوط می شود. یکپارچگی یکی از هدف های اساسی مدیریت راهبردی منابع انسانی است؛ یعنی تضمین اینکه طرح های مدیریت منابع انسانی به طور کامل با طرح های راهبردی، یکپارچه و هماهنگ است. سیستم های مدیریت منابع انسانی می توانند منبع قابلیت هایی باشند که به سازمان امکان می دهد فرصت های جدید را بشناسد و برای آنها سرمایه گذاری کند، به طوری که یک نوایی صحیح سیستم های منابع انسانی و راهبرد کسب و کار، عملکرد بنگاه را افزایش دهد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده ها در زمره پژوهش های کیفی است. جامعه آماری، تمام خبرگان سیستم هوانوردی شامل مدیران، فرماندهان و متخصصان ارشد هوانوردی و هواناجا هستند که برای حضور در مصاحبه های نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. روش انتخاب مصاحبه شوندگان گلوله برفی است و پس از مصاحبه با 35 نفر، اشباع نظری حاصل شد. روش تحلیل داده ها تحلیل مضمون است. یافته ها: بر مبنای ابعاد مختلفی از جمله منطق، هدف و الگوی نقاط مرجع راهبردی، براساس راهبرد تحلیل تم با مصاحبه از خبرگان هوانوردی، مضامین اصلی و فراگیر در حوزه دسته بندی و تفکیک دقیق مشاغل شامل ویژگی های مشاغل راهبردی، ویژگی های مورد انتظار از کارکنان و جلوه های فرایندهای منابع انسانی، کشف شد. سپس از روش مصاحبه گروهی استفاده شد و با نشست کلیه خبرگان، کلیه نقاط مرجع راهبردی سیستم هوانوردی کشف شد. نتایج: با توجه به تفکیک مشاغل صنعت، راهبردهای تدوین شده عبارت اند از: مشاغل اصلی (خاص)؛ متعهدانه خلاق، متعهدانه تعامل گرا و پیمانکارانه تعامل گرا، مشاغل تخصصی؛ متعهدانه تخصصی و پیمانکارانه واگذاری، مشاغل پشتیبانی؛ پدرانه خلاق و ثانویه واگذاری و مشاغل حساس؛ پدرانه عام و ثانویه عام.

سازمان های امروزی برای باقی ماندن در عرصه رقابت ناگزیر از اتخاذ رویکردهای نوین برای نگهداری و پرورش منابع انسانی خود به عنوان مهمترین سرمایه های سازمان هستند. در این پژوهش به ارائه الگوی منش مربیگری برای مدیران در صنعت گاز پرداخته شده است. روش پژوهش به لحاظ ماهیت داده از نوع کیفی و به لحاظ هدف از نوع بنیادی است. مشارکت کنندگان در پژوهش مدیران و خبرگان صنعت گاز بودند که پس از اشباع نظری و به صورت نمونه گیری هدفمند معیاری، از میان آنان 12 نفر انتخاب گردید. گردآوری اطلاعات به صورت مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت و تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از طریق فن مضمون انجام شد. یافته های پژوهش حاکی از شناسایی شاخص های عدالت، انسانیت، پاسخگویی، دانش و خردورزی، خدمتگزاری، تواضع، اعتدال، تعالی و برتری و جرات و شهامت به عنوان منش مربیگری مدیران صنعت گاز است که شاخص های شناسایی شده می تواند برای مدیران به عنوان مربی، در راستای رسیدن به اهداف سازمانی راهگشا و راهنما باشد.

این پژوهش با هدف طراحی مدل شایستگی مدیران ارشد پالایشگاه های گاز پارس جنوبی انجام می شود. با توجه به رویکرد کیفی پژوهش، پژوهش گران با استفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته با مدیران ارشد پالایشگاه های مجتمع گاز به جمع آوری اطلاعات می پردازند و با استفاده از شیوه تحلیل تم (مضمون) و کدگذاری سه مرحله ای، داده های کیفی را تحلیل می کنند. بر اساس یافته های پژوهش، مدل شایستگی مدیران ارشد پالایشگاه با 4 مضمون فراگیر و 11 مضمون اصلی شکل می گیرد که مضامین فراگیر شامل شایستگی های فردی (اخلاقی، نگرشی ، و رفتاری)، بین فردی (ارتباطی، تیمی، و رهبری)، سازمانی (منابع انسانی، حرفه ای، و مدیریتی)، و راهبردی (تفکر و عمل راهبردی و مدیریت بحران) است. پیاده سازی این مدل موجب ارتقا و توسعه مدیران ارشد پالایشگاه ها می شود.

هدف از انجام این پژوهش، ارائه استراتژی ها و پیامدهای به کارگیری فرهنگ مربی گری در پارک های علم و فنّاوری کشور می باشد. این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی بوده که با استفاده از نظریه داده بنیاد و مدل پارادایمی سیستماتیک استراوس و کوربین انجام شده است. در این راستا، مصاحبه های عمیق با استفاده از نمونه گیری نظری با تکنیک گلوله برفی با مدیران برخی از پارک های علم و فنّاوری، خبرگان و صاحب نظران مسلط به حوزه مربی گری صورت گرفت. تعداد نمونه ها تا زمانی ادامه پیدا کرد که پاسخ ها به مرحله اشباع رسید (با تعداد 23 مصاحبه). تجزیه و تحلیل داده ها، طی مراحل کدگذاری باز وکدگذاری محوری انجام شد. استراتژی های به کارگیری فرهنگ مربی گری در هفت بعد شامل " توسعه سازمانی، جذب و استخدام مبتنی بر شایستگی، مربی گری و مدیریت عملکرد، آموزش یادگیری محور، نگهداشت مبتنی بر مربی گری ، رهبری و توسعه ارتباطات سازمانی " و پیامدهای حاصل، شامل سه محور "سازمانی، فردی و فراسازمانی" می باشد. نتایج مثبت حاصل شده از نهادینه شدن فرهنگ مربی گری باعث ایجاد تغییرات درونی اثربخش و افزایش کارائی در تمامی سطوح سازمانی می گردد.

هدف اصلی این پژوهش بررسی و آزمون مدل چابکی سازمانی در صندوق بازنشستگی صنعت نفت می باشد. در واقع سوال اساسی پژوهش این است که چابکی سازمانی برای سازمان مورد مطالعه چه ابعاد و مولفه هایی را در بر می گیرد؟ به این منظور و برای پاسخ به این سوال، ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و مطالعه پژوهش های مرتبط با چابکی چارچوبی تهیه شد. سپس رابطه بین متغیرها و مولفه های احصا شده، در سازمان مورد مطالعه با استفاده از روش تحلیل عاملی و از طریق نرم افزاراسمارت پی ال اس آزمون و مورد تائید قرار گرفت و مدل نهایی با ابعاد و مولفه های ذیل ارائه شد: چابکی رهبری )با پنج مولفه تنظیم زمینه چابکی، خلق همکاری، چابکی در خلاقیت، چابکی در خودرهبری، ایجاد هم افزایی)؛ چابکی در خدمت رسانی )با چهار مولفه سرعت، شایستگی و کیفیت، پاسخگویی، انعطاف پذیری و نوآوری؛ چابکی کارکنان (با چهار مولفه هوشمندی و آگاهی، انعطاف پذیری، تشریک مساعی، شایستگی)؛ فرهنگ چابکی (با پنج مولفه همکاری و پرورش، تنوع پذیری، شایستگی، نوآوری و خلاقیت، شفافیت)؛ چابکی در فرایندهای سازمانی (با سه مولفه ساختار مناسب و منعطف، مقررات و دستورالعمل های بروز و روان، روش ها و فرایندهای نوین)، چابکی در فناوری اطلاعات و ارتباطات (با دو مولفه زیرساخت ها و سخت افزار بروز و پرسرعت، نرم افزارها و برنامه های مناسب و بهنگام)

با وجود افزایش حضور زنان در محیط های کار، میزان ارتقاء زنان به سطوح عالی مدیریت با پیشرفت تحصیلی و تجربیات حرفه ای آن ها همخوانی ندارند. بنابراین، وجود نوعی مانع نامرئی به نام سقف شیشه ای بارز است. زنان در مواجه با این مانع باورهای مختلفی دارند که می تواند ارتقاء شغلی آن ها را افزایش یا کاهش دهند. این باورها شامل انکار، انعطاف پذیری، پذیرش ، استعفا است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سبک رهبری بر باور سقف شیشه ای در بانوان شاغل در بخش ستادی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی بود. تحقیق با اتخاذ ماهیت توصیفی پیمایشی از طریق تحلیل همبستگی، سبک های رهبری باس و آوولیو و باورهای زنان ا در مواجه با سقف شیشه ای بررسی کرد. جامعه آماری از میان بانوان شاغل در بخش ستادی وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی با تحصیلات دیپلم به بالا، در نظر گرفته شده است. سپس بر حسب تحلیل های آماری نمونه مناسبی از آن ها انتخاب شد و در نهایت با استفاده از پرسشنامه های ساختارمند نسبت به اخذ دیدگاه افراد اقدام شد. نتایج حاصل نشان می دهد، سبک رهبری تأثیر معنادار و مثبتی بر باور سقف شیشه ای بانوان دارد.

شناسایی شایستگی های مدیریتی مدیران یک شرکت بیمه ای به علت اهمیت و حساسیت فعالیت های آنان و لزوم اتخاذ رویکردی منسجم و علمی در فعالیت های مدیریت منابع انسانی این گروه و نیز عدم وجود مطالعاتی جامع درخصوص مدیران به خصوص مدیران میانی در بیمه مرکزی و به طورکلی صنعت بیمه کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در ادبیات تحقیق، مفهوم شایستگی و ضرورت توجه به آن درعصرحاضر عنوان شده است. سپس برای شناسایی شایستگی های مورد نیاز مدیران میانی یک شرکت بیمه ای پس از بررسی الگوها و مدل های مختلف، مطالعه استراتژی و دیگر اسناد مرتبط در سازمان مورد نظر و انجام مصاحبه با خبرگان، فهرستی از شایستگی ها متشکل از 30 شاخص شناسایی گردید. در ادامه برای تأیید و تعیین میزان اهمیت هریک از شایستگی ها پرسش نامه ای تدوین و برای خبرگان بیمه مرکزی ارسال گردید. در نتیجه هر30 شایستگی با تأیید بالای خبرگان مواجه شد. با استفاده از روش تحلیل عاملی، شایستگی ها درقالب پنج خوشه (عامل) اصلی رهبری، مهارت های ارتباطی، ارزش های اخلاقی، ویژگی های شخصی و دانش و آگاهی آرایش پیدا کردند و میزان اهمیت هریک از عوامل و شاخص ها نسبت به یکدیگر مشخص گردید. درنهایت شایستگی ها با استفاده از مدل کوه یخ اسپنسر و اسپنسر تفسیر شد.

این تحقیق با هدف تعیین رابطه بین سبک های رهبری، سلامت سازمانی و اجحاف در راه آهن جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق تمامی کارکنانی بودند که در شرکت راه آهن در سال 1391 ، در سه معاونت این سازمان پست غیرمدیریتی داشتند . با استفاده از روش نمونه برداری متناسب طبقه ای، 235 نفر نمونه برگزیده شدند. داده های تحقیق با پرسشنامه جمع آوری شد. تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی، از حیث ماهیت و فرضیه های تحقیق از نوع توصیفی  پیمایشی و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری است. یافته های تحقیق حاکی از رابطه معنا دار بین سبک های رهبری، سلامت سازمانی و اجحاف در محی ط کار است. پیشنهاد اصلی این تحقیق بهبود رفتارهای مدیریتی به منظور ب هکار بردن سبک رهبری مناسب جهت ایجاد سازمانی سالم و در نتیجه حل مشکل اجحاف است.

استراتژی منابع انسانی، الگویی از تصمیماتی است که به سیاست ها و رویه های متعلق به منابع انسانی می پردازد. در واقع فرآیند تدوین و اجرای استراتژی منابع انسانی به منظورمرتبط ساختن سیاست ها و روش های منابع انسانی با هدف های استراتژیک سازمان است. در این مقاله فرآیند تدوین استراتژی منابع انسانی در شرکت رنگین پروفیل کویر تشریح شده است. مبنای مدل به کار گرفته شده در این پژوهش مدل یکپارچه (بامبرگر و مشولم) می باشد. این پژوهش با استفاده از الگوی پژوهش پیمایشی اجرا شده است. جامعه آماری این پژوهش را مدیران و کارشناسان ارشد شرکت تشکیل می دهندکه به عنوان خبرگان(افراد صاحب نفوذ سازمان) اندازه هر یک از متغیرهای تعیین کننده نقاط مرجع استراتژیک را برای هر یک از مشاغل استراتژیک شرکت اندازه گیری نمودند. داده های پژوهش از طریق پرسش نامه، سندکاوی و مصاحبه با مدیران و کارشناسان سازمان استخراج گردیده است. پس از پردازش داده های به دست آمده مختصات استراتژیک مشاغل تعیین و الگوی استراتژیک مناسب برای هر دسته از مشاغل شناسایی شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که استراتژی مناسب برای مشاغلی که هسته اصلی استراتژی رقابتی سازمان را تشکیل می دهند، استراتژی متعهدانه و برای مشاغل خدماتی استراتژی ثانویه است. نگرش متعهدانه، موجب می شود کارکنان و مدیران سازمان، هردو، مقاصد و اهداف سازمان را بهتر درک کنند و در واقع چارچوبی برای موفقیت شرکت در دست یابی به اهدافش است.

هدف پایه ای این مطالعه، بررسی چگونگی طرح جذب و نگهداری نیروی انسانی نخبه کشور و میزان موفقیت این طرح در دستگاه های اجرایی است. در این پژوهش، سعی شده است تا با روش تحقیق پیمایشی، طرح مورد نظر در چهار بعد (فلسفه ایجادی، درون داد، فرآیند اجرا و برون داد)، در یکی از شرکت های بزرگ مجری این طرح، بررسی شود. یافته ها نشان می دهد که فلسفه طرح با هدف های کلان سازمانی، مطابقت داشته و در راستای یکدیگر هستند. معیارها و روش های شناسایی و انتخاب این افراد، بسنده نبوده است و نیاز به بازنگری دارد و در بعد فرآیند اجرای طرح، مشکلات و نارسایی هایی وجود دارد. علاوه بر این، آسیب شناسی حاضر حکایت از این دارد که رضایت شغلی و تعهد سازمانی افراد منتخب نیز به ترتیب کم تر از حد متوسط است و در نهایت، اهداف مهم طرح تا اندازه زیادی محقق نگردیده است. در پایان مقاله پیش رو، پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت اجرای این طرح در سازمان ها، می شود