کامران مالک پور لپری

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی مدل ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی مدیران در شرکت نفت مناطق مرکزی ایران بوده است. لذا این پژوهش از لحاظ هدف جز تحقیقات توسعه ای و از لحاظ روش گردآوری یافته جز تحقیقات آمیخته (کیفی کمی) بوده است. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوی و در بخش کمی از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اسناد مرتبط با موضوع در بازه زمانی سال های 1900 تا 2022 و در بخش کمی شامل مدیران، رؤسا و سرپرستان شرکت نفت مناطق مرکزی بود. جهت نمونه گیری در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند نظری تعداد 53 منبع، پس از چند مرحله غربالگری با شاخص های بررسی عنوان، چکیده، محتوا و کیفیت پژوهش و معیار مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP) گزینش و در بخش کمی تعداد 80 نفر از مدیران و رؤسای ستاد شرکت نفت مناطق مرکزی ایران انتخاب شدند. در بخش کمی نمونه برابر با جامعه بوده است. داده ها در بخش کیفی از طریق فرم چک لیست محقق ساخته و در بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شدند. اعتباریابی ابزار پژوهش در بخش کیفی با استفاده از روش های اعتباریابی در تحقیقات کیفی مدنظر گوبا و لینکلن، روش هولوستی، برخورداری از مبانی نظری و بازنگری ناظران محاسبه و در بخش کمی از روش های تحلیل عامل تأییدی، پایایی ترکیبی، روایی همگرا، آزمون فورنل و لارکر محاسبه شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری و انتخابی) در محیط نرم افزارهای MAXQDA و Edrawmax انجام و در بخش کمی از مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزار SmartPLS استفاده شد. براساس یافته های پژوهش در بخش کیفی تعداد 266 کد باز تحت عنوان نشانگرها و شاخص های پژوهش، 19 کد محوری تحت عنوان مؤلفه های پژوهش و 6 کد محوری که شامل منافع مالی، بازگشت انتظارات، انتقال یادگیری، عملکرد و مهارت مدیران، محیط شرکت نفت یادگیرنده و چگونگی تبادل آموخته ها بودند به عنوان ابعاد پژوهش شناسایی شدند. یافته های بخش کمی نشان دادند که مقدار شاخص برازش برای مدل اعتباریابی شده در پژوهش حاضر برابر با 663/0 است، بنابراین بزرگتر از حد مجاز است و نشان از برازش مناسب مدل دارد.

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مفهوم و ابعاد چندمنظوره سازی دانشگاه به عنوان یک رویکرد نوین در آموزش عالی بوده است. پژوهش از لحاظ هدف جز تحقیقات توسعه ای و از لحاظ شیوه گردآوری یافته ها با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و متخصصین حوزه آموزش عالی، مدیریت آموزشی، روانشناسی و علوم اجتماعی شهر تهران در سال 1403 بودند. با روش نمونه گیری هدفمند معیار تعداد 20 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری یافته ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و با استفاده از راهبرد کدگذاری سه مرحله ای در محیط نرم افزاری MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج پژوهش در مرحله کدگذاری باز تعداد 478 مضمون پایه، 52 مضمون سازمان دهنده 9 مضمون فراگیر شناسایی و طبقه بندی شدند. بدین ترتیب ابعاد مدل استحصال شده این پژوهش شامل آموزش چندوجهی، پژوهش کاربردی و نوآورانه، توسعه کارآفرینی و همکاری با صنعت، پاسخگویی به نیازهای جامعه و مسائل زیست محیطی، فناوری و دیجیتالی شدن، بین المللی سازی و تنوع فرهنگی، اسلامی سازی و تربیت اصول اخلاقی، مدیریت و حکمرانی مؤثر، توسعه مهارت های بین رشته ای بود. توجه به این ابعاد می تواند دانشگاه ها را از نهادهای صرفاً آموزشی به سازمان هایی چندمنظوره و تأثیرگذار در سطح جامعه و بین المللی تبدیل کند. بنابراین، مدیران و سیاست گذاران آموزش عالی با اتخاذ این رویکرد می توانند به بهبود پاسخگویی دانشگاه ها به نیازهای روزافزون جامعه و ارتقای نقش آن ها در پیشبرد توسعه پایدار کمک شایانی نمایند.

در این پژوهش کوشش شده است که مدلی جامع برای شناسایی عناصر کلیدی موفقیت در پیاده سازی یادگیری خُرد در محیط سازمان ارائه شود. این پژوهش از لحاظ هدف جز تحقیقات توسعه ای و از لحاظ شیوه ی گردآوری یافته ها با رویکرد کیفی و با استفاده از روش سنتزپژوهی مبتنی بر مدل شش مرحله ای روبرتس (2006) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه ی مقالات علمی معتبر مرتبط با موضوع در بازه ی زمانی (2023-2000) می باشد که در پایگاه های تخصصی و علمی داخل و خارج کشور نمایه شده اند. جهت نمونه گیری از میان منابع جستجو شده پس از چند مرحله غربالگری با شاخص های بررسی عنوان، چکیده، محتوای و کیفیت پژوهش و معیار مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP)، 19 منبع به صورت هدفمند انتخاب گردید. داده ها در بخش کیفی از طریق فرم چک لیست محقق ساخته و روش تحلیل مضمون در محیط نرم افزار MAXQDA کدگذاری تحلیل شدند. اعتباریابی یافته های پژوهش از طریق چهار معیار لینکلن و گوبا (1985)، خودبازبینی محقق، توافق بین دو کدگذار مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش، 187 مضمون پایه به عنوان نشانگرها و 8 مضمون اصلی (یادگیری الکترونیکی، یادگیری غیر رسمی، محیط یادگیری، یادگیری خودراهبر، یادگیری تعاملی، محتوای خرد، یادگیری از طریق موبایل (سیار) و ارزشیابی خرد) به عنوان عناصر کلیدی موفقیت در پیاده سازی یادگیری خرد در محیط سازمان شناسایی گردید. باتوجه به یافته های پژوهش پیشنهاد می گردد که متولیان واحد آموزش جهت برنامه ریزی و برگزاری دوره های آموزشی به مضامین اصلی توجه کنند.

پیاده سازی رویکرد نوین یادگیری خُرد در سازمان ها ضرورت ویژه ای دارد چرا که این رویکرد با ارائه آموزش های کوچک، هدفمند و به موقع، توانایی کارکنان را به سرعت ارتقا می بخشد و به سازمان ها کمک می کند تا با تغییرات سریع محیطی و تکنولوژیکی سازگار شوند. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل پیاده سازی یادگیری خُرد (میکرولرنینگ) در سازمان ها بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، تحقیقی توسعه ای و از لحاظ شیوه گردآوری یافته ها، تحقیقی کیفی و با بهره گیری از روش تحلیل مضمون انجام شده است. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل اساتید حوزه علوم تربیتی و مدیریت منابع انسانی و کارشناسان و مدیران یادگیری و آموزش سازمانی بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند معیار تعداد 35 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. یافته های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شدند و با استفاده از راهبرد کدگذاری سه مرحله ای مورد تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج پژوهش تعداد 308 مضمون پایه، 49 مضمون سازمان دهنده 6 مضمون فراگیر شناسایی و طبقه بندی شدند. بدین ترتیب تحلیل نیازها، طراحی و توسعه محتوا، استفاده از فناوری، مدیریت و پشتیبانی، ترویج و فرهنگ سازی یادگیری خُرد و سازگاری و انعطاف پذیری از عوامل پیاده سازی یادگیری خُرد در سازمان ها بود. با توجه به این نتایج پیشنهاد می گردد که کارشناسان و مدیرانی که در بخش آموزش سازمانها و صنایع فعالیت دارند به عوامل شناسایی شده در این پژوهش توجه نمایند.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نگرش معلمان زبان انگلیسی به تعاملات عناصر آموزشی در آموزش سنتی، الکترونیکی و ترکیبی بوده است، بنابراین این پزوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها کمی، از نوع مطالعات پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل معلمان زبان انگلیسی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1400-1401 می باشد. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 150 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه تعامل عناصر آموزشی کریمی و همکاران (1399) استفاده گردید. روایی محتوایی پرسش نامه توسط خبرگان علوم تربیتی و مربیان زبان انگلیسی و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ محاسبه گردید. داده های پژوهش بر اساس آزمون t تک نمونه ای جهت مقایسه میانگین ها و آزمون فریدمن جهت رتبه بندی روش های آموزش، تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که نگرش معلمان در مورد تعاملات عناصر آموزشی با انواع روش های آموزش سنتی، الکترونیکی و ترکیبی مطلوب است (05/0>p ). علاوه بر آن، نتایج رتبه بندی سه روش آموزش نشان داد که به ترتیب روش های ترکیبی، الکترونیکی و سنتی در تعامل با عناصر آموزشی، در رتبه اول تا سوم قرار دارند. با توجه به نتایج تحقیق، به مدیران نظام آموزش و پرورش پیشنهاد می شود که برای آموزش درس زبان، به روش های آموزش الکترونیکی توجه بیشتری نمایند.

با توجه به محیط کسب و کار در حال تغییر، سازمان ها مجبورند نوآوری را به عنوان یک پیش نیاز ضروری برای افزایش کارایی، بهره وری و پایداری خود در نظر بگیرند. در این راستا، آن ها باید توجه بیشتری به افزایش اشتیاق شغلی، توانمندسازی روان شناختی و تحریک رفتارهای کاری نوآورانه داشته باشند. لذا این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی اشتیاق شغلی در مدل رفتارهای کاری نوآورانه بر اساس توانمندسازی روان شناختی انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف جزء تحقیقات کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها جزء تحقیقات کمی از نوع همبستگی به شمار می رود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان زن و مرد شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در سال 1401 تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 345 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه های استاندارد توانمندسازی روان شناختی Spritzer and Mishra's (1995)، اشتیاق شغلی، Salonava and Shoufeli (2001) و رفتار کاری نوآورانه Dijang and Denhartog (2010) جمع آوری شدند. بر اساس نتایج پژوهش تأثیر توانمندسازی روان شناختی بر اشتیاق شغلی 380/0، بر رفتارهای کاری نوآورانه 297/0 و تأثیر اشتیاق شغلی بر رفتارهای کاری 352/0 بوده است (001/0>p). بعلاوه نتایج نشان داد که توانمندسازی روان شناختی به واسطه اشتیاق شغلی بر رفتارهای کاری نوآورانه به میزان 667/0 تأثیر دارد (05/0>p). بنابراین همه متغیرها به صورت مثبت و مستقیم بر همدیگر تأثیرگذار بوده اند (001/0>p). این پژوهش درک اهمیت توانمندسازی روان شناختی به عنوان یک پیش نیاز ضروری برای رفتارهای کاری نوآورانه کمک می کند و بینش جدیدی را برای سازمان ها ارائه می دهد تا رفتارهای کاری نوآورانه کارکنان را تشویق کنند.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی فرسودگی شغلی معلمان بر اساس تحمل ابهام و خودشفقت ورزی است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش معلمان مقطع متوسطه شهرستان شهرکرد، مشغول یه خدمت در سال تحصیلی 1399-1400 هستند که با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی 100 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ (1981) و خودشفقت ورزی نف (2003) و تحمل ابهام مک لین (1993) استفاده شد. روایی محتوایی و صوری هر سه پرسشنامه توسط متخصصان در حوزه مربوطه مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی خصیصه پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و بر اساس آن پایایی پرسشنامه ها به ترتیب 70/0، 73/0 و 78/0 به دست آمد. نتایج بررسی فرضیه ها با استفاده از رگرسیون چندگانه نشان داد که می توان با توجه به متغیرهای تحمل ابهام و خودشفقت ورزی، فرسودگی شغلی را پیش بینی کرد. نتایج، نشان دهنده این است که بین متغیر خودشفقت ورزی و تحمل ابهام با فرسودگی شغلی رابطه معنادار منفی وجود دارد (05/0>p)؛ بنابراین هرچه خودشفقت ورزی و تحمل ابهام بالاتر باشد میزان فرسودگی شغلی پایین تر است. از این رو، پیشنهاد می شود مدارس جهت کاهش فرسودگی شغلی به پرورش تحمل ابهام و شفقت به خود به عنوان ابزاری برای افزایش رضایت شغلی استفاده نمایند و مشاوران مدارس برنامه ای مبتنی بر تحمل ابهام و شفقت به خود جهت کاهش فرسودگی شغلی معلمان طراحی کنند.

آموزش های مهارتی یکی از ابعاد مهم توسعه پایدار به ویژه در توانمندسازی سرمایه انسانی است. از این رو هدف پژوهش حاضر تبیین مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مهارت در آموزش عالی می باشد، این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب  هفت مرحله ای سندلوسکی و بارسو (2007) انجام شده است. بدین منظور ابتدا با هدف تعیین جهت گیری مطالعه، سوالات پژوهش تعیین و سپس به منظور گردآوری اطلاعات برای پاسخ به سوالات پژوهش، با بررسی منابع نوشتاری معتبر و مرتبط با برنامه های درسی مهارتی و مهارت ورزی، تعداد 87 منبع مرتبط شناسایی شد و از این تعداد، 22 منبع نوشتاری مرتبط، بر اساس معیارهای ارزیابی کیفیت، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و طی سه مرحله کدگذاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق 390 شاخص یا معرف در قالب کدهای باز، 26 مولفه در قالب کدهای محوری و 5 بُعد در قالب کدهای انتخابی از جمله الزامات فردی، الزامات مهارتی، الزامات محیطی، الزامات دانشگاهی و الزامات آموزشی و پژوهشی شناسایی شدند. از یافته های این پژوهش، می توان در سیاست گذاری های آموزش عالی در راستای بهبود برنامه های درسی مهارت ورزی در آموزش عالی استفاده کرد. 

هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های دانشگاه پایدار در دانشگاه علامه طباطبائی و ارائه راهکارهایی به منظور بهبود آن بود. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بود، جامعه آماری همه اعضای هیئت علمی و دانشجویان دکتری دانشگاه علامه طباطبائی به تعداد 2906 نفر بود، که از این تعداد با فرمول کوکران 340 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه دانشگاه پایدار ملکی نیا (1393) با آلفای کرونباخ 92/0 به کار گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز متناسب با پرسش های پژوهش آزمون فریدمن، تحلیل عاملی تأییدی، تی تک نمونه ای و تی مستقل اجرا شد. نتایج نشان داد وضعیت موجود دانشگاه علامه طباطبائی از نظر اعضای هیئت علمی در مؤلفه های نظام آموزش و پژوهش پایدار در وضع مطلوب، نظام مدیریتی پایدار در وضع نسبتاً مطلوب و در مؤلفه های نظام محیط زیست پایدار، شفافیت صورت مالی و خدمات تخصصی پایدار در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین، وضعیت موجود دانشگاه علامه طباطبائی، از نظر دانشجویان دکتری در بعد آموزش پایدار در وضعیت مطلوب و در ابعاد، مدیریت پایدار، خدمات تخصصی پایدار و شفافیت صورت مالی در وضعیت نسبتاً مطلوب و در ابعاد، پژوهش پایدار و مدیریت زیست محیطی در وضعیت نامطلوب قرار دارد. همچنین، یافته ها نشان داد بین دانشجویان و اعضای هیئت علمی از نظر ابعاد نظام آموزش پایدار، نظام پژوهش پایدار، نظام مدیریتی پایدار و نظام محیط زیست پایدار تفاوت وجود دارد و در دو زمینه دیگر یعنی شفافیت صورت مالی و خدمات تخصصی پایدار تفاوتی مشاهده نشد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی رابطه ی بین جو پردیس دانشگاهی با خوش بینی علمی و استرس تحصیلی در بین دانشجویان بود. روش پژوهش، کمی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان پردیس مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 7851 نفر تشکیل دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و بر اساس جدول مورگان تعداد 381 نفر (77 نفر مرد، 116 نفر زن) به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه (جو پردیس دانشگاهی، استرس تحصیلی و خوش بینی علمی) استفاده شد. برای تعیین صحت روایی این ابزارها از نظرات متخصصین و خبرگان در این زمینه استفاده گردید و برای اطمینان از پایایی پرسشنامه ها از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج به دست آمده به ترتیب برای هر پرسشنامه 87/0، 81/0 و 86/0 گزارش شد. برای تحلیل داه ها از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در قسمت آمار توصیفی آماره هایی از قبیل میانگین، انحراف معیار و فراوانی و در بخش آمار استنباطی از آزمون های کلموگروف اسمیرنف جهت نرمال بودن و از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه بین متغیرها و تعمیم نتایج نمونه به جامعه و از نرم افزار SPSS استفاده شد. طبق یافته های تحقیق بین جو پردیس دانشگاهی با استرس تحصیلی رابطه منفی معناداری و با خوش بینی علمی رابطه ی مثبت معنا داری وجود داشت؛ یعنی هر چقدر که جو همدلانه تر باشد استرس تحصیلی کمتر و خوش بینی علمی بیشتری در بین دانشجویان مشاهده می شود.

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی ارتباط بین صنایع و دانشگاه های حوزه ی علوم انسانی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را دو گروه، اعضای هیأت علمی دانشگاه های حوزهی علوم انسانی و مدیران صنایع شهر تهران تشکیل دادند. که تعداد 233 نفر به روش نمونه گیری چندمرحله ای از میان گروه اول و تعداد 87 نفر به روش نمونه گیری زنجیره ای (گلوله برفی) برای گروه دوم انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. برای تعیین صحت روایی این ابزار از نظرات متخصصین و خبرگان در این زمینه (اساتید راهنما و مشاور) استفاده گردید. و برای اطمینان از پایایی پرسشنامه از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است، که نتایج بدست آمده برای گویه ها 87/0 گزارش شده است. برای تحلیل داه ها از دو بخش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. طبق یافته های تحقیق بین همه ی مؤلفه های تحقیق (ناتوانی در شبکه سازی، ضعف مدیریتی، ضعف دانشی و مهارتی، فقدان فرهنگ و باور مناسب، ضعف در بسترسازی و حمایت، بی میلی در برقراری ارتباط و فرایندها و ساختارهای انعطاف ناپذیر) رابطه معناداری وجود دارد. و بر اساس آزمون تعقیبی شفه بین هریک از دومولفه ها به جز دو مولفه فرایندها و ساختارهای انعطاف ناپذیر با فقدان فرهنگ و باور مناسب رابطه معناداری وجود دارد.بنابراین پیشنهاد می شود که ساختارها سنتی تعدیل شوند و به ساختارهای حمایتی توجه بیشتری شود و صنایع فرهنگ تحول گرا را مد نظر قرار بدهند.