محمدتقی حیدری

محمدتقی حیدری

مدرک تحصیلی: استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان، زنجان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۸۹ مورد.
۴۱.

پایش چالش های مؤثر بر عملکرد تعاونی های مسکن در تولید مسکن شهری با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 172-141

کلیدواژه‌ها: تعاونی های مسکن تولید فضا آینده پژوهی پیشران ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۲۸۵
بخش تعاون می تواند با جاذبه های خود موجبات ایجاد تشکل های مردمی را فراهم آورد و حلقه های مفقود شده را که در زنجیره اقتصادی کشور وجود دارد به یکدیگر پیوند دهد. در این میان ضروری است پیشران های موثر بر عملکرد تعاونی های مسکن در توسعه مسکن شهری مورد بررسی قرار بگیرد؛ چرا که فعالیت این شرکت ها می تواند به عنوان یکی از پارامترهای شتاب دهنده به توسعه کالبدی- فضایی شهرها مدنظر قرار گیرد. با این رویکرد تاکید این نوشتار بر روی چالش موثر بر عملکرد تعاونی های مسکن شهر تبریز در اثربخشی بر بازتولید مسکن شهری با رویکرد آینده پژوهی خواهند بود. روش تحقیق پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. همچنین استفاده از اسناد و مدارک و روش میدانی (مصاحبه با 30 نفر از اعضای تعاونی های مسکن شهر تبریز از طریق ابزار پرسشنامه نیمه ساخت یافته به روش نمونه گیری غیراحتمالی (گلوله برفی)) صورت گرفته است . نتایج نشان داد پیشران های« تدابیری منسجم به منظور خارج شدن بازار مسکن از رکود؛ مشارکت دادن نهادهای سرمایه گذاری مسکن، انبوه سازان و تعاونیها در تولید مسکن؛ و رضایتمندی از کارایی سود مسکن » در حاشیه بردار قرار دارند. این روند نشان می دهد که این شاخص ها گرایش به بهبود ندارد و با روند فعلی، وضعیت در سازمان همچنان نامطلوب خواهد بود. در نتیجه لازمه تحولات عملکردی تعاونی های در تحولات کالبدی فضایی مبتنی بر برنامه ریزی غیرمتمرکز و تأمین کننده نیازهای تمامی شهروندان در آینده، ارتقاء شاخص های فوق می باشد .
۴۲.

تحلیل نقش فضاهای باغشهری بر حاکمیت غذایی پایدار، مطالعه موردی: باغشهرهای شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۱۰ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 21 - 38

کلیدواژه‌ها: حاکمیت غذایی باغشهر معیشت پایدار نظام بهره برداری کوچک مقیاس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۲۲۱
فضای باغشهری به عنوان «شبکه ایمنی» و تأمین غذای ثانویه و تضمین منابع غذایی محلی در مواقع بحران هایی مانند همه گیری کووید-19 که زنجیره های تأمین جهانی به شدت تحت تأثیر قرارگرفته است، نقش مهمی دارد. بنابراین هدف پژوهش بر اساس مباحث پیشین، آغاز راهی است در پاسخ به این مسئله که نقش فضاهای باغشهری بر حاکمیت غذایی پایدار چگونه تفسیر می شود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش از نوع طرح تحقیق با مدل ساختاری- تفسیری است که به جهت اهمیت بیشتر داده های کیفی به عنوان طرح تحقیق آمیخته اکتشافی محسوب می گردد. گردآوری داده ها به صورت مطالعات پیمایشی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 140 خانوار از پاسخ دهندگانی بودند که خود را مالک باغشهر معرفی کردند و تعداد نمونه برحسب شرایط همکاری 35 مالک باغشهری و عمدتاً مالکین باغ بوده است. روش نمونه گیری برحسب نمونه گیری احتمالی از نوع تصادفی ساده بوده است. یافته ها نشان داد برای دستیابی به یک مکانسیم منسجم در ارائه «حکمروایی غذا بر اساس نظام باغشهری»، نیازمند تقویت مدیریت منابع آب در حوزه های توسعه و افزایش راندمان در تولید کشاورزی از طریق وجود خلاقیت و نوآوری در کشاورزان می باشیم. چالش های دیگری که بر کشاورزی موفق شهری تأثیر می گذارد شامل ناامنی مالکیت زمین، تضادهای کاربری زمین، دسترسی به آب، چارچوب های نظارتی ضعیف برای حمایت از کشاورزی و منابع مالی ناکافی برای نگهداری یا راه اندازی یک باغ تولیدی می باشد. علی رغم یافته های ما از سهم ضعیف باغ شهر در نظام تولیدی؛ حمایت از امنیت غذایی و تنوع غذایی در درون این فضاها در آینده نزدیک مصاف با چالش جهانی و ملی ارزشمند خواهند بود.
۴۳.

خلق پارک جیبی (پاکت پارک) و بازتولید هم حضوری اجتماعی در شهر؛ نمونه موردی: شهر خرمدره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 21 - 39
تعداد بازدید : ۲۱۲ تعداد دانلود : ۱۷۹
فضاهای سبز شهری می توانند به عنوان بستری مناسب برای توسعه روابط اجتماعی و ارتقاء ارزش های فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار گیرند. در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، توجه به پارک های جیبی بیشتر با هدف تأمین حداقل فضای سبز مورد نیاز برای شهرها احساس نیاز می شود و در این میان به علت اثرگذاری این پارک ها بر نوع و کیفیت روابط میان شهروندان، کیفیت و چگونگی این تأثیرات در طراحی پارک ها نیز به دقت باید تبیین شود. با توجه به این امر شکاف ذهنی نوشتار حاضر بر این امر استوار است که اجتماع پذیری پارک های جیبی در شهر خرمدره تحت تاثیر چه شرایط و شیوه ای تولید می شود؟ با این رویکرد هدف نوشتار حاضر معرفی رهیافت توسعه پارک های جیبی به عنوان مؤثرترین روش در ارتقاء بخشی به تولید هم حضوری اجتماعی در محلات شهر ایرانی می باشد. تحقیق حاضر از نظر نوع، کاربردی و به لحاظ ماهیت روش، ترکیبی شامل راهبردهای کیفی و همبستگی و به لحاظ قلمرو زمانی، مقطعی(شهریور 1398)، می باشد. جهت جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق از منابع اسنادی و مشاهده میدانی(مصاحبه با 384 نفر از سرپرستان خانوار) و به منظور تجزیه داده ها از آزمون تحلیل عاملی، آزمون T تک نمونه ای و آزمون تحلیل مسیر در قالب مدل DPSIR، استفاده شده است. نتایج نشان می دهد خلق پارک های جیبی می تواند بیشترین تاثیر را در ارتقاء مناسبات همسایگی داشته باشد. همچنین شاخص های انگیزش اجتماعی در محله و ارتقاء آسایش و تصور ساکنین در رتبه های بعدی قرار می گیرند. آزمون تحلیل مسیر در قالب مدل DPSIR نیز نشان داد شاخص "فشار" با ضریب اثر کل 713/0 بیشترین تاثیر و رابطه علی را بر بازتولید هم حضوری اجتماعی بواسطه ایجاد پاکت پارک در شهر خرمدره دارد. با توجه به این که مولفه فشار متشکل از شاخص های کیفیت اعتماد اجتماعی بین ساکنین، کیفیت احساس امنیت اجتماعی، کیفیت پاسخگوئی به شخصیت افراد و تنوعی از فعالیت ها متناسب با نیازهای مختلف گروه های متنوع افراد در طول شبانه روز، می باشد، لذا این عوامل باید در بطن برنامه ریزی در راستای بازتولید هم حضوری اجتماعی در شهر خرمدره مورد توجه قرار گیرد.
۴۴.

ظرفیت سازی تکرار سفر با رویکرد کیفیت ادراک از برنامه های مبدأ- مقصد قطارهای گردشگری (قطار گردشگری لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۳ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۸۷) 43 - 68

کلیدواژه‌ها: قطار گردشگری کیفیت خدمات وفاداری گردشگران پیشرانهای سفر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۳۳
خطوط ریلی یکی از مهم ترین و امن ترین راههای حمل ونقل در بخش گردشگری است. نوشتار حاضر می کوشد در چارچوب این امر که گردشگری بدون بهبود و توسعه گسترده شبکه و کیفیت حمل ونقل میسر نیست، برنامه های قطارهای گردشگری را به مثابه پیشرانی (گردشگری موجب به حرکت درآمدن چرخ های اقتصادی و استفاده بهتر از منابع می شود) در توسعه گردشگری منطقه و وفاداری گردشگران به جامعه میزبان مورد مداقه قرار دهد. واحد تحلیل این پژوهش قطار گردشگری استان لرستان بوده و جامعه نمونه از گردشگرانی انتخاب شده است که در یک سفر با این قطار به مقصد لرستان سفر می کنند. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار Smart pls و سناریوی ویزارد صورت گرفته است. نتایج یافته ها نشان می دهد مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار بر برنامه های مبدأ- مقصد قطار گردشگری، توجه به انتظارات و خواسته های گردشگر، گردشگری خلاقانه و به روز مقصد و خلق مقصد جذاب، وجود آثار گردشگری متعدد و جذاب و به کارگیری افراد آموزش دیده و مجرب در فعالیت ها بوده است. با توجه به یافته های پژوهش و در چهارچوب ظرفیت سازی گردشگری با تأکید بر تکرار سفر گردشگران سناریوهایی مطرح شده و بیشترین ضریب تحقق برای سناریوهای با وضعیت نامطلوب بوده است. این مسئله می تواند نشان دهنده وضعیت شکننده اقتصاد گردشگری در جوامع گردشگرپذیر باشد؛ زیرا با شیوع ویروس کرونا در جامعه، گردشگری با رکود روبه رو شده و مشاغل مرتبط با خود را نیز تحت الشعاع قرار داده است. با توجه به ظرفیت های گردشگری ایران به نظر می رسد این موضوع از طریق قطارهای گردشگری و توسعه آن در پهنه سرزمینی جبران پذیر باشد.
۴۵.

تحلیل انتقادی بر عملکرد بازیگران شهری در تولید متن سکونتگاه های مساله دار شهری (مورد پژوهی: محله اسلام آباد شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷۸ 1 - 20

کلیدواژه‌ها: تحلیل انتقادی بازیگران شهری تولید متن سکونتگاه های مساله دار شهر زنجان محله اسلام آباد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۷۷
سکونتگاه های مساله دار به عنوان چالشی جدی فراروی کشورها، تجربه عینی روابط پنهان قدرت بازیگران خود بوده که سهم هریک از آنها در تولید این فضاها متفاوت بوده است. محله اسلام آباد شهر زنجان به دلیل موقعیت خاص و ویژگی های منحصربه فرد خود در فرآیند تکوین شهر، جولانگاه بازیگران مختلف بوده است. از این رو هدف پژوهش حاضر، تبیین اثرات عملکرد بازیگران در تولید متن سکونتگاه های مساله دار شهری با رویکرد حق به شهر و تحلیل انتقادی می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کیفی و از نظر نوع کاربردی است. جهت تبیین متن/فضا در سکونتگاه های مساله دار ترکیبی از روش کیفی-کمی استفاده شد. متغیرهای اصلی پژوهش در ارتباط مستقیم با ساکنان جمع آوری شده و سپس به روش تکنیک دلفی توسط 50 کارشناس منتخب انتخاب و تکمیل گردید. بررسی تاثیرات شاخص ها از آزمون تی تک نمونه ای در محیط نرم افزار Spss صورت گرفته و جهت پیوند قدرت و ایدئولوژی بازیگران در تولید متن/فضا سکونتگاه های مساله دار از نرم افزار Mactor استفاده شد. یافته ها نشان داد که تجربه زندگی ساکنان از نظر کارشناسان در قالب مفاهیمی چون فقر، نادیده گرفته شدن، عقب ماندگی، نیروهای نامرئی، تعارض منافع، ابهام در سرنوشت، فاصله ادعا و عمل، فاصله میان ما و آنان، دوگانگی و تضاد و منافع شخصی نه خیر مشترک معنا یافته است. مفاهیمی که نهادینه شدن ایدئولوژی های مسلط و عدم آگاهی و ضعف اقتصادی ساکنین این سکونتگاه ها و تقابل راهبردهای فضایی دولت/مدیریت شهری در برابر تاکتیک های فضایی مردم را نمایش می دهند. نقش مدیریت میانی به عنوان حلقه اتصال میان مدیریت دولتی و مدیریت محلی در تولید متن/فضا سکونتگاه های مساله دار چشم گیر بوده است. رمزگشایی معنای پنهان در پس معنای ظاهری با شناخت حقوق کاربران این سکونتگاه ها می تواند شرایط تسلط بازیگران اصلی را در قالب خود-اداره گری و خود-مدیریتی در سطوح مختلف افزایش دهد.
۴۶.

تبیین نقش سازمان های غیردولتی در افزایش تاب آوری اجتماعی در برابر پاندمی کرونا (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۹ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1079 - 1102

کلیدواژه‌ها: بیماری های واگیردار تاب آوری اجتماعی سازمان های غیردولتی کووید- 19 شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۷
 سازمان های غیردولتی می توانند نقش اساسی در ارائه خدمات دست اول به جوامع در کاهش اثرات و آسیب پذیری در برابر بحران ها ایفا کنند؛ بنابراین در پژوهش حاضر به بررسی نقش سازمان های غیردولتی در افزایش تاب آوری اجتماعی در برابر پاندمی کرونا پرداخته شده است. پژوهش حاضر کیفی و توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. برای تجزیه و تحلیل نیز از تکنیک دلفی فازی و روش معادلات ساختاری بهره گرفته شده است. در مرحله اول دلفی از 26 مؤلفه، 22 مؤلفه بالاتر از 7/0 به دست آمده است و در مرحله دوم نیز همه مؤلفه های بررسی شده تأیید شده است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر مشارکت، پیشگیری، توانمندسازی و حمایت طلبی به ترتیب بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، یافته های پژوهش نیز حاکی از آن است که در افزایش تاب آوری اجتماعی در بحران کرونا شاخص پشتیبانی مالی و خدماتی برای ممانعت از گسترش و واگیری ویروس و تسهیلگری شفافیت در اطلاع رسانی از آخرین وضعیت و موارد مربوط به کرونا و رایزنی با بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری برای توجه بیشتر آن ها به اقشار آسیب پذیر بیشترین اثرگذاری را داشته است.
۴۷.

تحلیل تناسب کاربری های استراتژیک اراضی درون شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مورد مطالعه: تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی ارتش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فنون نظامی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۸ 5 - 27

کلیدواژه‌ها: پدافند غیرعامل مدل تحلیل سلسله مراتبی سیستم اطلاعات جغرافیایی روش خطی وزن داده شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۰۴
امروزه اهمیت پدافند غیرعامل به ویژه مکان یابی، با رعایت ملاحظات دفاعی بیش از گذشته محسوس است. قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگان ها در داخل بافت شهری هم زمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیده ای را در مأموریت های محوله پادگان و کاهش کارایی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت ها محسوب می شود. در همین راستا مطالعات مکان گزینی به عنوان یکی از الزامات پدافند غیرعامل در جهت انتخاب نقطه ای با ضریب امنیت مکانی بالا از عناصر کلیدی در موفقیت و بقای این مراکز مطرح است. با توجه به قرارگیری تیپ مستقل ۲۱۶ مکانیزه-زرهی در محدوده شهری زنجان و لزوم انتقال آن در برنامه های توسعه تدوین شده، این پژوهش به دنبال یافتن مکانی مناسب و بهینه برای این پادگان نظامی در شهرستان زنجان است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است که در آن با به کارگیری سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی اقدام به جمع آوری و تجزیه وتحلیل اطلاعات شده و پس از تعیین معیارهای مؤثر در مکان یابی در محیط GIS پهنه های مناسب برای ایجاد پادگان، مشخص و در نهایت با استفاده از روش خطی وزن داده شده، 6 منطقه مناسب به عنوان بهترین نقاط برای جانمایی پادگان تعیین شد.
۴۸.

تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۷ 1 - 19

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی تحلیل عاملی کرونا ویروس کووید -19 شهر زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۰۶
رسالت این نوشتار تبیین عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات بیولوژیکال با تأکید بر کووید -19 است. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. برای گردآوری داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای (نقشه توزیع بیماری کووید 19، کتاب ها و مقالات معتبر در راستای موضوع پژوهش) و از روش پیمایشی به صورت پرسش نامه و روش دلفی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل و آماده سازی داده ها از نرم افزار spss برای جامعه آماری 133156 خانوار شهر زنجان با حجم نمونه 321 استفاده شد و با استفاده از ابزارهای تحلیلی تحقیق (از مدل تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری) اقدام به تحلیل داده ها گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که تحلیل شاخصه های مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل تبیین کننده اصلی را به صورت عوامل: آگاهی و سلامت با ضریب 0.74، نگرش با ضریب 0.78، مهارت با ضریب0.82، سرمایه اجتماعی و عدالت با ضریب0.73 مورد شناسایی قرارداد و تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که عوامل شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری در تاب آوری اجتماعی در برابر کرونا در شهر زنجان است.
۴۹.

بررسی نقش مشارکت مردمی در افزایش تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در برابر پاندمی کوید-19 (مطالعه موردی: محلات اسکان غیر رسمی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال نوزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۷) 415 - 383

کلیدواژه‌ها: مشارکت مردمی تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی پاندمی کوید-19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش مشارکت عمومی در افزایش تاب آوری اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در برابر همه گیری کوید-19 در زنجان است. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش پژوهش از نوع ترکیبی کیفی-کمّی است. گردآوری داده ها براساس روش پیمایشی تخصصی و اسنادی بوده است. حجم نمونه شامل 15 نفر از کارشناسان دانشگاه ها و مراکز پژوهشی است. از روش نمونه گیری هدفمند و برای پردازش داده ها از مدل تحلیل معادلات ساختاری و روش تحلیل مسیر در نرم افزار PLS استفاده شد. یافته ها حاکی از آن است که از میان شاخص های تعامل اجتماعی، گرایش به برقراری ارتباط از طریق فضای مجازی به عنوان مهم ترین متغیر شناسایی شد. ضریب تعیین متغیر «نقش مشارکت مردمی» بر متغیر «تاب آوری اجتماعی در برابر بیماری های کوید-19» برابر با 853/0 به دست آمد؛ یعنی 85 درصد از تغییرات متغیر وابسته (تاب آوری) با چهار متغیر مستقل (اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، پیوند اجتماعی و تعامل اجتماعی) بررسی می شود؛ بنابراین هر چهار متغیر مستقل پژوهشی توانسته اند به طور هم زمان بیش از 70 درصد از متغیرهای وابسته را بررسی کنند و تاب آوری را از طریق 17 معیار تعریف شده در رابطه با یکدیگر تحت تأثیر قرار دهند. 15 درصد باقی مانده از عوامل دیگری به دست می آید که به طور غیرمستقیم بر تاب آوری تأثیر می گذارند و متغیر وابسته تحقیق را تحت تأثیر قرار می دهند. درنهایت می توان گفت محله های آسیب پذیر زنجان به موازات استفاده از مشارکت و درنتیجه ارتقای تاب آوری اجتماعی، اثرات پاندمی کوید-19 را تعدیل می کنند.  
۵۰.

تبیین اثرات حکمروایی مطلوب شهری بر تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر اپیدمی کووید-19 (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: شهر پایدار دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 17 - 33

کلیدواژه‌ها: حکمروایی مطلوب شهری تاب آوری اجتماعی مخاطرات کووید-19 شهر تبریز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۵۹
اجرای اصول حکمروایی مطلوب شهری موجب ارتقا بخشی تاب آوری اجتماعی شهروندان می شود. با شیوع بیماری کووید-19 در سطح جهان و همچنین شهرهای ایران ازجمله تبریز وضعیت ویژه ای پدید آمده است. برای مدیریت این بحران و همچنین ارتقای تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر مخاطرات کووید-19 به کارگیری اصول حکمروایی مطلوب شهری توسط مدیریت شهری تبریز ضرورت دارد. هدف پژوهش حاضر نیز تحلیل تأثیر مؤلفه های حکمروایی مطلوب شهری بر ارتقای تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر مخاطرات کووید-19 در شهر تبریز است تا ضمن شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار در ارتقا یا کاهش تاب آوری اجتماعی شهروندان، راهکارهای عملی برای بهبود مدیریت شهری جهت مقابله با کووید-19 در شهر تبریز ارائه شود. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و ازنظر ماهیت و روش پژوهش از نوع ترکیبی کیفی-کمّی است. بخش کیفی شامل شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار حکمروایی مطلوب شهری بر تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر مخاطرات کووید-19 در شهر تبریز از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 15 متخصص رشته برنامه ریزی شهری در دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به عنوان اعضای پانل است. در بخش کمّی با استفاده از مدل تحلیل معادلات ساختاری و روش تحلیل مسیر در نرم افزار PLS نوع مؤلفه ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفه ها مشخص شده است. نتایج نشان می دهد که مؤلفه مشارکت با ضریب 396/0، مؤلفه مسئولیت پذیری با ضریب 395/0 و مؤلفه پاسخگویی با ضریب 355/0 بیشترین تأثیر را در ارتقای تاب آوری اجتماعی شهروندان در برابر کووید-19 در شهر تبریز دارند. همچنین مؤلفه عدالت با ضریب 228/0 و مؤلفه اجماع پذیری با وزن 253/0 کم ترین تأثیر را در ارتقای تاب آوری اجتماعی شهروندان دارند.
۵۱.

تبیین الگوی توزیع فضایی پارک های درون شهری با رویکرد عدالت فضایی، منطقه موردمطالعه: شهر سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۵) 31 - 48

کلیدواژه‌ها: الگوی توزیع فضایی تحلیل فضایی پارک های درون شهری عدالت فضایی شهر سبزوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۲۱۴
هدف پژوهش حاضر تبیین الگوی توزیع فضایی پارک های درون شهری با رویکرد عدالت فضایی شهر در شهر سبزوار است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. به منظور تحلیل توزیع و تبیین الگوی فضایی از روش های آمار فضایی از قبیل نزدیک ترین واحد همسایگی و بررسی سطح سرویس دهی خدماتی پارک های شهری از تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. آنچه پژوهش حاضر را از پژوهش پیشین متمایز می کند بررسی و تحلیل الگوی توزیع فضایی و میزان دسترسی در  انواع طبقات پارک های شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار می باشد. نتایج حاصل از آن نشان داد که شعاع عملکردی پارک های شهری در شهر سبزوار، درسطح منطقه ای بیان کننده شعاع عملکردی مطلوب در بافت های مرکزی شهری است که بافاصله گرفتن از مرکز شهر، از مطلوبیت آن کاسته می شود. عدم توزیع مناسب پارک های درون شهری در سطح ناحیه ای در غرب شهر سبزوار باعث کاهش مطلوبیت و عملکرد پارک های ناحیه ای شده و تمرکز بیش ازحد این پارک ها در در شرق شهر باعث افزایش شعاع عملکرد و مطلوبیت در مناطق شرقی شهر سبزوار شده است، در نتیجه از یک سو توزیع و پراکنش نامناسب و ناعادلانه پارک های دورن شهری در سطوح مختلف شهر سبزوار از سوی دیگر عدم تناسب جمعیت و سرانه فضای سبز منجر به تشدید توزیع ناعادلانه پارک ها در سطوح مناطق، نواحی و محلات شهری شده چراکه به عنوان مثل در ناحیه 9 مساحت پارک 175157مترمربع و جمعیت 7088نفر است که سرانه آن 24مترمربع می باشد یعنی به ازای هر یک نفر 24 مترمربع فضای سبز و مازاد فضای سبز وجود دارد.
۵۲.

برنامه ریزی فضایی راهبردی مجتمع های گذران اوقات فراغت (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 83 - 102

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی فضایی راهبردی مجتمع گذران اوقات فراغت توسعه گردشگری منطقه 22شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۱۶۵
گردشگری آمیزه ای از فعالیت های مختلف است که به صورت زنجیره ای در جهت خدمت رسانی به گردشگران انجام می گیرد و یکی از این بخش ها، مجتمع های گردشگری است که با ارائه خدمات گوناگون رفاهی و ... می تواند عاملی در جهت جذب گردشگر و توسعه گردشگری یک منطقه باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال برنامه ریزی فضایی راهبردی، تحلیل و بررسی توان های طبیعی و انسانی و مکان یابی مجتمع های گذران اوقات فراغت در جهت تسهیل خدمات گردشگری در منطقه 22 تهران است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و مطالعه میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان گردشگری در سازمان های ذیربط شهر تهران است. برای تحلیل داده ها از مدل تحلیل سوات و تکنیک های هم پوشانی فازی ومدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با کمک نرم افزار (Excel) و (GIS) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طبق تحلیل های سیستم اطلاعات جغرافیایی، مهمترین مکانهای احداث مجتمع های گذران اوقات فراغت براساس ضوابط حرائم تأسیسات شهری، بهداشتی، حمل و نقل، اجتماعی-اقتصادی و کالبدی، عمدتاً باید در بخش های شمالی و غربی منطقه در نظر گرفته شوند. در این رابطه، مهمترین نقاط قوت و ضعف داخلی به ترتیب با امتیاز430% و 504%- و مهمترین فرصت ها و تهدیدهای خارجی با امتیاز 448% و 525%- است.
۵۳.

تحلیل اهمیت- عملکرد عوامل کلیدی موفقیت در بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهری با تأکید بر ذینفعان (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶ 149 - 178

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده شهر زنجان ذینفعان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۱۸۶
بافت های کهن و قدیمی شهرها قلب تپنده شهرها در دورهای مختلف تاریخی بوده اند، اما امروزه با مشکلات و موانعی ساختاری و عملکردی خاصی تحت عنوان فرسودگی و ناکارآمدی مواجه هستند که رفع آنها برای پویایی بافت ها و پایداری هرچه بیشتر شهرها ضروری می باشد. در این چارچوب تحقیق حاضر با هدف تبیین اهمیت/عملکرد عوامل کلیدی بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهر زنجان صورت گرفته است. در این راستا بر پایه مطالعات کتابخانه ای و میدانی 40 شاخص  قرارگرفته اند که جهت تجزیه وتحلیل از نرم افزار Micmac برای برسی عملکرد شاخص ها و استخراج عوامل کلیدی، از نرم افزار Mactor برای بررسی نقش و عملکرد ذینفعان و در نهایت از مدل IPA برای بررسی اهمیت/عملکرد عوامل کلیدی بازآفرینی استفاده شده اند. لازم به ذکر است ازآنجاکه تحلیل های تحقیق بر پایه دو جامعه خبرگان و عمومی بوده بر این اساس از نمونه 20 نفر خبره و 382 نفر عموم مردم استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دادند که 12 شاخص در بازآفرینی بافت های ناکارآمد شهر نقش کلیدی داشته اند، در این میان نهادهای مدیریت شهری به عنوان اصلی ترین بازیگر دارای بیشترین قدرت تأثیرگذاری بر مشارکت شهروندان در بازآفرینی بوده است. در نهایت نتایج حاصل IPA خواستار اولویت اول و تمرکز بر افزایش مشارکت شهروندان، جذابیت آثار تاریخی و بهبود خدمات رفاهی –اقامتی بوده است.
۵۴.

تحلیلی بر دگردیسی سازمان فضایی نظام شهری استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: سازمان فضایی دگریسی نظام شهری نخست شهری استان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۹۴
عدم تعادل و توازان منطقه ای، یکی از مسائل و چالش های بارز توسعه فضایی در ایران می باشد که همراه با گسترش شهرنشینی و افزایش تعداد شهرها به شکل گیری نظام شهری ناکارآمد و ازهم گسیخته ای در سازمان فضایی کشور منجر شده است. شهرهای استان زنجان مانند اغلب استان های کشور دارای عدم تعادل های منطقه ای است که نمونه آن نامتعادل بودن سازمان فضایی استان می باشد. این پژوهش، باهدف دستیابی به شناخت تفاوت ها و دگرگونی نظام شهری، به بررسی دگردیسی سازمان فضایی نظام شهری استان زنجان در طی دوره ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ پرداخته است. در انجام این پژوهش، روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها اسنادی- کتابخانه ای استفاده شده است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شاخص نخست شهری، شاخص دوشهر، شاخص چهار شهر، شاخص چهارشهرمهتا، مدل تودیم، مدل رقومی ارتفاع استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، عدم تعادل فضایی در نظام شهری استان زنجان مشهود است و با وجود ۲۱ نقطه شهری در این استان، رشد و گسترش شهری بیشتر مختص به چهار شهر اصلی زنجان، قیدار، خرمدره و ابهر است. با گذشت زمان برخلاف کاهش نخست شهری در استان زنجان نظام شهری به سمت تعادل گرایش دارد با وجود افزایش تعداد شهرهای کوچک برای کاهش عدم تعادل در نظام شهری استان شاهد فاصله زیاد این شهرها با شهر نخست می باشیم که نظام شهری را به سمت عدم تعادل سوق داده است؛ که از دیگر عوامل موثر در تشدید این نابرابری و عدم تعادل می توان به عامل جغرافیایی، نحوه تخصیص بودجه در شهرهای استان، توزیع نامناسب جمعیت و تمرکز امکانات و زیرساخت ها در شهر زنجان و قدرت و نقش بلامنازع آن در نظام شهری استان و نقش ناچیز شهرها و رابطه تقریباً یک طرفه آن ها با مرکز استان یعنی شهر زنجان اشاره کرد.
۵۵.

تبین بازآفرینی بافت های فرسوده شهری با روش تلفیقی FEMAو SMART PLS (مورد شناسی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 87 - 102

کلیدواژه‌ها: بازآفرینی شهری بافت فرسوده FEMA زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۰۲
اگرچه بافت های فرسوده و تاریخی شهر، قلب تپنده سیستم شهری در دوره های تاریخی بوده اند، ولی با به انزوا رفتن این بافت ها، مجموع شهر نیز تحت تأثیر این بافت ها قرار گرفته و متحمل آثار زیان باری شده است. بافت های فرسوده شهر می توانند آثار زیان بار و با شدت غیرقابل جبران ایجاد کنند. بدین جهت لازم است آثار و پیامدهای احتمالی این بافت ها مشخص شوند و متناسب با آن ها اقدامات لازم درجهت متعادل سازی با دیگر بافت های شهری صورت گیرد. این تحقیق باهدف بازآفرینی بافت های فرسوده شهر زنجان سعی دارد، ازطریق شناسایی پیامدها و خطر های بالقوه بافت های فرسوده، اقدام به استخراج عملگرهایی کند که براساس آن، بافت های فرسوده بازآفرینی شوند. بدین جهت از ارزیابی ریسک امنیتی زیرساخت، درجهت شناسایی ریسک های بافت های فرسوده شهر، مشخص سازی عدد اولویت ریسک و تعیین عملگرها استفاده شده است. همچنین درجهت تأیید قابلیت عملگرها در بازآفرینی بافت های فرسوده از محیط PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بیشترین اثر زیان بار بافت های فرسوده در شهر زنجان مربوط به افزایش آلودگی، افزایش ناهنجاری ها و کاهش تعلق خاطر بوده است؛ در این راستا شش مؤلفه درجهت ساماندهی بافت های فرسوده پیشنهاد شده اند که در این میان توجه به ذی نفعان در ساماندهی بافت ها، بهره گیری از رشد هوشمند شهری و مدیریت شهری با مشارکت شهروندان بالاترین ضریب تأثیر را داشته اند.
۵۶.

تبیینی بر پیشران های باززایشی تولید فضای زیست در متن زیست غیررسمی شهر، مورد مطالعه: شهر زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 27 - 52

کلیدواژه‌ها: بافت ناکارآمد زیست پذیری مدل DPSIR شهر زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۳۰
مسأله ی سکونتگاههای غیررسمی را می توان پس از تغییرات اقلیمی، بزرگترین چالش پیشروی کره زمین دانست. این نوع سکونتگاه ها با ابعاد مختلف خود، نمایشی فضایی-کالبدی از اجتماع پذیریِ غیراجتماعی افراد و گروه هاست. بازنمود کالبدی این پدیده های شهری در برچسب های متنوع همواره در فرایندی غیررسمی زاده شده و همواره به مثابه یک چالش پدیده ای ضد شهری نگریسته شده است؛ در حالی ابعاد این مساله گسترش روزافزون یافته است که یکی از ویژگی های آن کارآ نبودن گفتمان گروههای دخیل در سامان دادن به این پدیده است که خود بر دامنه آن افزوده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، نقش عوامل و پیشران های تاثیر گذار بر ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی شهر زنجان می پردازد. گردآوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده و تحلیل داده ها نیز با روش دلفی، آزمون تک نمونه ای T و تحلیل مسیر در قالب DPSIR با کمک نرم افزار SPSS انجام شده است. طبق آزمون تک نمونه ای T مولفه «تاثیر» با ضریب 2.74 بیشترین امتیاز را دریافت کرده است. در مقابل نیز مولفه نیروی محرکه با ضریب 4.87 کمترین امتیاز را دریافت کرده است. همچنین براساس تحلیل مسیر، شاخص «فشار» با ضریب اثر کل 0.623 بیشترین تاثیر و رابطه علی را با ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی دارد. در این رابطه برای ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی حل مشکل سند مالکیت و ارتقاء کیفیت زندگی ضروری است.
۵۷.

تبیین راهبردی پیشران های رقابت پذیری گردشگری در دستیابی به بازارهای هدف گردشگری، مورد مطالعه: استان زنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال دهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۸) 35 - 49

کلیدواژه‌ها: سناریو ویزارد بازار گردشگری رقابت پذیری گردشگری استان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۲۸۸
رقابت پذیری یکی از مهم ترین دغدغه های تجارت و فعالیت در محیط پویا و رقابتی امروز است. در سال های اخیر، رقابت به منزله مفهومی اقتصادی، که در توسعه پایدار صنعت سفر و گردشگری تأثیرگذار است، مطرح است.پژوهش حاضر با روش توصیفی   تحلیلی، به دنبال بررسی و تبیین راهبردی پیشران های رقابت پذیری گردشگری در دستیابی به بازارهای هدف گردشگری استان زنجان است. به این منظور، گردآوری اطلاعات با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شده است. جامعه آماری شامل کل استان زنجان با جمعیت 1011474 نفر است که با روش کوکران 384 نمونه انتخاب شده است. برای تحلیل داده ها از رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل ساختاری و رویکرد تحلیل تأثیرات متقابل تعاملی با استفاده از نرم افزارهای میک مک و سناریو ویزارد استفاده شده است.یافته های تحقیق نشان داد که، براساس الگوی تحلیل ساختار متقابل پیشران، رقابت پذیری گردشگری عبارت است از: امنیت اقتصادی   تجارت الکترونیک، تنوع اکولوژیکی، زیرساخت بهداشت، محیط اقتصادی، روابط بین الملل، حمل ونقل، و خدمات هتلداری. براساس تحلیل تأثیرات متقابل تعادلی، مهم ترین راهبرد تقویت رقابت پذیری گردشگری مبتنی بر ایجاد جذابیت صنعت گردشگری با ضریب +2، روابط بین الملل و توسعه تجارت الکترونیک در سطح بین الملل با ضریب سازنده (+1)، و توسعه زیرساخت های بهداشت با ضریب (-1) است.به منظور توسعه رقابت پذیری گردشگری باید زیرساخت های موجود استان در حوزه اشتغال، خدمات رسانی و خدمات مهمان پذیری و همچنین زیرساخت های سیاسی و حمل ونقل تقویت شود.
۵۸.

تحلیل پیشران های اقتصادی شهر زنجان و اثرات آن بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری مطالعه موردی: روستاهای دواسب و پایین کوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا سال نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۹ 99 - 113

کلیدواژه‌ها: پیشران های اقتصادی پیوندهای روستا- شهری روستاهای پیرا شهری شهرستان زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۱۸
هم پیوندی بین شهر و روستاهای پیرا شهری، از عوامل اصلی و تعیین کننده توسعه روستایی به ویژه در بُعد اقتصادی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل اثرات پیشران های اقتصادی شهر زنجان بر کیفیت زیست پذیری روستاهای پیرا شهری دو اسب و پایین کوه شهر زنجان است. این پژوهش ازنظر روش توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است، برای جمع آوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه و مقالات استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. برای تجزیه وتحلیل از تکنیک تحلیل عاملی و روش تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. در مرحله اول با روش تحلیل عاملی از 27 مؤلفه، 25 مؤلفه بالاتر از 6/0 به دست آمده است که در ادامه موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد متغیرهای مستقل پژوهش حاضر جریان ارتباطی مربوط به بازاریابی و فروش محصولات، جریان خدماتی، جریان مبادله پول، جریان نیروی کار، جریان سرمایه گذاری شهرنشینان در فعالیت های اقتصادی روستاها، جریان ارتباطی جهت خرید و تأمین مایحتاج به ترتیب با ضرایب 044/14، 208/6، 296/4، 565/2، 227/2 و 045/2 در سطح معنی داری p</05 بر متغیر مستقل پژوهش (تاب آوری)، تأثیر مثبت و معناداری داشته است، ازاین رو می توان پذیرفت که بین پیشران های اقتصادی شهر زنجان به عنوان متغیر مستقل و کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری به عنوان متغیر وابسته، همبستگی مناسب و قوی وجود دارد. لذا یافته ها نشان از آن دارد که پیشران های اقتصادی شهر زنجان تأثیر زیادی بر کیفیت زیست روستاهای پیرا شهری داشته است.
۵۹.

تبیین عوامل شکل دهنده بافت های ناکارآمد شهری ( مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 23 - 44

کلیدواژه‌ها: بافت ناکارآمد شهری عوامل کلیدی EDAS زنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۱
شهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینه ساز شکل گیری بافت های ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافت های فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکل دهنده بافت های ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجام شده است و به منظور جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است که به منظور بررسی رابطه، اثرات و استخراج عوامل کلیدی از نرم افزار MICMAC و جهت نمایش توزیع این عوامل در سطح نواحی از مدل لکه های داغ در محیط GIS استفاده شده است. جهت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نیز از مدل تصمیم گیری EDAS استفاده شده که به منظور تعیین وزن و اهمیت هر یک از عوامل در مدل ایداس از مدل ANP استفاده شده است و نتایج تحقیق نشان داد که در بین 31 شاخص موردبررسی 8 شاخص بیشترین اثرگذاری را به عنوان عوامل کلیدی در ناکارآمدی داشته اند و توزیع عوامل کلیدی ناکارآمدی بافت شهری در سطح نواحی شهر زنجان با استفاده از مدل لکه های داغ نشان داده است که بیشترین میزان ناکارآمدی به شکل خوشه هایی با لکه های داغ در پهنه مرکزی تا حدودی جنوب و جنوب غربی شهر زنجان قرارگرفته اند و درنهایت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نشان داد که بیشترین ناکارآمدی به ترتیب متعلق به نواحی 2-5 و 1-1 می باشد که در مرکز و جنوب شهر واقع شده اند و در مرتبه بعدی نواحی 1-2 و ناحیه 1-3 که در جنوب غربی شهر قرارگرفته اند. درواقع ناکارآمدی همه جانبه ای این نواحی را مورد تهدید قرار داده است در مقابل ناحیه 4-6 در شمال شرقی شهر و در مرتبه بعدی ناحیه 4-5 در جنوب و ناحیه 3-4 در شمال شهر کمترین ناکارآمدی را داشته اند.
۶۰.

پایش نظریه حق به شهر در بازتولید فضای شهر دوستدار سالمند (مطالعه موردی: بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 195 - 212

کلیدواژه‌ها: حق به شهر شهر دوستدار سالمند شهر زنجان فضای شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۰۵
شهر به مثابه حق اجتماعی است و نقش فضای شهری در تولید آهنگ روزمره زندگی و بازتولید روابط اجتماعی رویکردی به حقوق شهروندی را پدید می آورد که در آن ساکنان شهر باید نقش آفرینان و ذی نفعان اصلی در تولید فضای شهری باشند. در این میان افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان از پیامدهای قابل توجه قرن بیست ویکم است. به نظر می رسد با مطرح کردن فضای شهر دوستدار سالمند،ایده حق به شهر لوفِور می تواند معیاری سودمند برای ارزیابی مداخلات فضایی در شهرها به نفع این قشر آسیب پذیر تلقی شود. برای دست یابی به این هدف، پس از بررسی و استخراج نمودهای فضایی ایده حق به شهر به عنوان مدل مفهومی پژوهش، به بررسی وضعیت حاکم بر سالمندان ساکن در بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان(حجم نمونه برابر 170 نفر) پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است. روش نمونه گیری پژوهش خوشه ای است و خوشه ها به طور سیستماتیک انتخاب شده اند. محققان وضعیت سالمندان ساکن در بافت مذکور را از طریق پرسش نامه استاندارد SF-36 و با روش مصاحبه چهره به چهره انجام داده اند. برای تحلیل داده ها از جدول ها و نمودارهای توصیفی، آزمون کروسکال والیس[1]، و آزمون تحلیل مسیر به کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد وضعیت دوستداری شهری سالمندان در محدوده مور مطالعه از منظر شاخص حق به شهر با امتیاز 94/2 دارای وضعیتی پایین تر از سطح متوسط است و سالمندان با ویژگی های متفاوت جنسیتی، اجتماعی- اقتصادی، و مدت زمان اقامت در شهر آرای مشترکی در این ارتباط داشته اند. برای بهبود وضعیت حق به شهر سالمندان، تقویت شاخص های مستقل حق استفاده مناسب از فضای شهری و حق مشارکت تأثیر مطلوبی در این زمینه خواهد داشت.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان