اصغر زمانی

ارزشیابی به عنوان یکی از ابزارهای بسیار ارزشمند ارتقای کیفیت تدریس و یادگیری محسوب می شود، زیرا می تواند بازخورد مفیدی برای استادان و دانشگاه در مورد کیفیت عناصر برنامه درسی فراهم سازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های مطلوب ارزشیابی عملکرد دانشجویان در رشته های علوم انسانی دانشگاه ها و میزان توجه به آنها انجام شد. در پژوهش حاضر، از طرح آمیخته اکتشافی متوالی از نوع ابزارسازی استفاده شد. در بخش کیفی، از روش مطالعه موردی کیفی و در بخش کمی، از روش توصیفی _ پیمایشی بهره گرفته شده است. در بخش کیفی با 20 نفر از متخصصان و اعضای هیئت علمی دانشگاه های کشور که در حوزه ارزشیابی اهل نظر هستند، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. جامعه آماری بخش کمی دانشجویان کارشناسی دانشگاه ها بودند که به روش خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 360 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش در بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از بخش کیفی جمع آوری شد. برای تعیین روایی سؤال های مصاحبه و پرسشنامه از روایی صوری و محتوایی و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش در بخش کیفی از روش های ساختاری و تفسیری و در بخش کمّی از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که ده شاخص از منظر مصاحبه شوندگان مهم ترین شاخص های ارزشیابی بودند و می توان از شاخص های شناسایی شده برای ارزشیابی و بازنگری ارزشیابی عملکرد دانشجویان در دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه ها استفاده نمود. یافته های کمی نشان داد میانگین توجه به شاخص های ارزشیابی عملکرد دانشجویان در دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه ها نامطلوب بوده و نیاز به توجه بیشتری دارد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای ارتقای هوش رقابتی دانشگاه های صنعتی سطح یک شهر تهران (دانشگاه صنعتی شریف، امیرکبیر، خواجه نصیرالدین طوسی) انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر رویکرد آمیخته و از نظر استراتژی در بخش کیفی، تحلیل محتوا و در بخش کمّی همبستگی از نوع پیمایشی بوده است. در بخش کیفی، علاوه بر بررسی متون، 23 نفر به عنوان مشارکت کنندگان در پژوهش به روش هدفمند برای انجام مصاحبه نیمه ساختمند انتخاب شدند و مصاحبه انجام شد. در بخش کمّی حجم کل جامعه آماری 1792 نفر، شامل1253نفر عضو هیئت علمی و 539 نفر از کارشناسان ارشد و خبره دانشگاه بوده است. که حجم نمونه اصلی طبق جدول کرسبی- مورگان 317 نفر برآورد شد، که با توجه به استفاده تکنیک معادلات ساختاری برای حفظ توان لازم به برآوردهای با ثبات تری از پارامترها و خطاهای استاندارد، در نهایت حجم نمونه 350 نفر برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان دهنده این است که هوش رقابتی در دانشگاه ها شامل 8 بعد اصلی آگاهی از وضعیت رقبا،آگاهی راهبردی،آگاهی از وضعیت بازار، بها دادن به مشتریان، پشتیبانی مدیران، فعالیت هوشمندانه، زیر ساخت دانشگاه، درگیر کردن کارکنان و اعضای هیات علمی و 8 عامل موثر مدیریت و رهبری هوشمند، برنامه ریزی توسعه مستمر و برندسازی، سرمایه انسانی، برنامه های آموزشی و پژوهشی، سیستم ها و زیرساخت ها، فرایندها، ساختار و قوانین دانشگاها،؛ فرهنگ سازمانی، تعاملات و ارتباطات دانشگاه می باشد و برای ارتقای هوش رقابتی باید روی آن ها سرمایه گذاری انجام گیرد.

هدف: این مطالعه با هدف واکاوی مسائل و انتظارات دانشجویان بین المللی از آموزش عالی ایران در بحران کرونا صورت گرفت.روش پژوهش: پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است و با دیدمان کیفی اجرا شده است. تعداد 102 تن از دانشجویان بین المللی شاغل به تحصیل در ایران در این مطالعه مشارکت کردند و به پرسش های بسته پاسخ و بازپاسخ جواب دادند. برای تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش تحلیل محتوا استفاده شد.یافته ها: یافته های مطالعه، بر اساس کدگذاری و مقوله بندی، نشان داد مهم ترین نگرانی های دانشجویان بین المللی در بحران کرونا را می توان در چهار مقوله: آموزشی، پژوهشی، اقتصادی، شخصی-خانوادگی دسته بندی کرد. افزون بر این، انتظارات این گروه دانشجویان از دانشگاه محل تحصیل در سه مقوله ارتباطی-اطلاع رسانی، تحصیلی، و حمایتی طبقه بندی شد.نتیجه گیری: عصر کرونا در کنار تمام دغدغه ها، این فرصت گرانقدر را در اختیار قرار می دهد تا با شناسایی و برآوردن انتظارات دانشجویان بین المللی و افزایش رضایتمندی آنان، زمینه جذب تعداد بیشتری دانشجوی بین المللی را در عصر پساکرونا فراهم کرد. بر این اساس، یافته های این مطالعه برای دانشگاه هایی که در صدد جذب تعداد بیشتری دانشجوی بین المللی هستند، مفید و کاربردی است.

هدف پژوهش حاضر ارزیابی درونی گروه های پژوهشی مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی است. این پژوهش، مطالعه ای توصیفی از نوع ارزشیابی بوده و برحسب هدف نیز پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل 22 عضو هیئت علمی، 16 کارشناس و یک مسئول کتابخانه است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش نمونه گیری سرشماری استفاده شد. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه های محقق ساخته بود که روایی آن به تأیید صاحب نظران رسید. برای بررسی پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و این ضریب برای پرسشنامه اعضای هیئت علمی 97/0، کارشناسان 96/0، وضع موجود 88/0 و وضع مطلوب 88/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t نمونه های جفت شده) استفاده شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بین وضعیت موجود و مطلوب اهداف مؤسسه تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین برای ارزیابی عوامل درون داد مؤلفه های منابع مالی و تجهیزات؛ عوامل فرایند مؤلفه های مدیریت گروه، فعالیت های برون گروهی و کارکردهای گروه و عوامل برون داد مؤلفه های بازده آموزشی، محصولات پژوهشی، خدمات اجتماعی و فعالیت های اجرایی، بررسی شد. بر اساس یافته ها وضعیت کیفیت هر یک از عوامل در سطح نسبتا مطلوب قرار دارد.