سید علی اکبر ربیع نتاج

سید علی اکبر ربیع نتاج

مدرک تحصیلی: استاد گروه قرآن و حدیث دانشگاه مازندران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۴۸ مورد از کل ۴۸ مورد.
۴۱.

تحلیل آیات ولایت اهل بیت(ع) از نگاه برخی مستبصران

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰ 188 - 159

کلیدواژه‌ها: مستبصران تشیع ادله قرآنی اهل بیت امام علی (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۲۶۶
تحلیل آیات ولایت اهل بیت(ع) از نگاه مستبصرین سیل عظیم گروندگان به تشیع، محققین را واداشت تا به بررسی مهم ترین دلایل ایشان بپردازند که در اصطلاح به آنان مستبصر می گویند. مستبصر کسی است که از سایر ادیان و فرق به مذهب شیعه روی آورده و با عنایت خداوند و اهل بیت(ع)، چشمش به سوی حقیقت بینا شده باشد.آنها در کتب خویش که پس از استبصار تألیف کرده اند به آیات و روایاتی که زمینه ساز گرایش آنها به تشیع شده، استنادکرده اند. این مقاله به روش توصیفی_تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی مهم ترین استناد های قرآنی مستبصران می پردازد. بررسی ها نشان می دهد علاوه بر روایات، آیات ولایت، تطهیر، اکمال دین، صلوات، مودت، مباهله، خیرالبریه و... مهم ترین نقش را در استبصارآنها داشته است.واژگان کلیدی: مستبصران، تشیع، ادله قرآنی، اهل بیت، امام علی(ع). واژگان کلیدی: مستبصران، تشیع، ادله قرآنی، اهل بیت، امام علی(ع).
۴۲.

Critical Assessment of the Meaning of the Word “Rafth” in Fourteen Translations of the Qur’an(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Quran and Religious Enlightenment, Volume ۳, Issue ۲, Autumn and Winter ۲۰۲۲-۲۰۲۳ 1 - 13
تعداد بازدید : ۳۸۲ تعداد دانلود : ۲۰۵
Considering that the Qur'an was revealed and translated in Arabic, the translation is the only way to transfer the valuable meanings of the verses of this book. Some scholars in this field, as translators and commentators, have transferred the Qur'anic verses from Arabic to other languages, including Persian, and have paved the way of referring to dictionaries. The current research, with descriptive-analytical method, deals with the issue of how the contemporary Persian translations of the Holy Qur’an have transferred the good interpretations of the Qur’an in the word "Rafth" to the target language. Before dealing with this issue, the word "Rafth" has been analyzed in the Qur'an, Iʿrāb al-Qur'an, dictionaries and interpretations. Then, under the discussed verses, contemporary Persian translations are compared, and finally, the appropriate translation of this word is chosen according to its structure.  The result of the research is that a number of translators have used Arabic (Mu'arrab) and long (Iṭnāb) words to translate this word. And they have included Arabic synonyms in their translation language.
۴۳.

امامت در قرآن (نقد و بررسی مدخل "امامت" در دایرهالمعارف قرآنی الیور لیمن)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم قرآن سال چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 95 - 123

کلیدواژه‌ها: امامت دایرهالمعارف قرآن الیور لیمن امام ولایت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۵۵
یکی از دایرهالمعارف های ویژه قرآن که غربیان در عصر حاضر نوشته اند، دائرهالمعارف قرآن آقای الیور لیمن (Oliver Leaman) است. با توجه به جایگاه دایره المعارف ها و اهمیت آنها در مراجعه پژوهشگران و مخاطبان غیرمسلمان و حتی مسلمانان، نقد و بررسی آنها خصوصاً با دیدگاه های شیعه امری لازم و ضروری است. پژوهش حاضر به معرّفی و نقد مدخل «امامت» از دائره المعارف قرآن ، نگاشته خانم آرزینا آر. لالانی و ویراسته آقای الیور لیمن می پردازد. این مدخل در آن دائره المعارف به مبحث امامت به معنای امام، کاربرد آن در قرآن کریم و نظرهای مختلف فرقه های اسلامی پرداخته است. نویسنده با ارجاع به آیه انتصاب ابراهیم× به عنوان امام، بحث اصلی را آغاز می کند و با طرح مفاهیم و مواردی که در قرآن به این موضوع پرداخته شده است، بحث را پی می گیرد و سپس نظر مذاهب اسلامی را به اجمال مطرح می کند. پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی به دنبال پاسخ به این سؤال است که براساس مبانی و دیدگاه شیعه، نقاط قوت و ضعف این مدخل کدام است. نتایج حاصل از پژوهش آن است که با وجود نقاط قوت این مقاله، کاستی ها و ضعف های بسیاری نیز دیده می شود که می توان به این موارد اشاره کرد: عدم تبیین مناسب و دقیق واژه امام و امامت، عدم سیر منطقی و نظم مناسب، نگاه جانبدارانه در مسئله امامت، عدم اشراف بر دیدگاه شیعه و منابع معتبر آن، عدم تبیین مناسب عصمت امام.
۴۴.

بررسی سندی و دلالی روایات اجرای حکم رجم (با تکیه بر روایات کتب اربعه شیعه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی سال یازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۹ 37 - 60
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۲۱۱
حکمت تشریع حدود اسلامی، ایجاد امنیت فردی و اجتماعی افراد جامعه است. سلامت جامعه نیز در گرو استواری بنیان خانواده می باشد. از جمله حدودی که به منظور صیانت از خانواده وضع شده، حد «رجم» است. سنگسار، حکمی ضروری و ثابت از سوی اکثریت فرق اسلامی است، لکن گروهی با رویکردهای مختلفی به دنبال انکار آن هستند. از مهمترین این رویکرد ها، رویکرد فقهی است؛ زیرا این حکم افزون بر اجماع، مستند به روایات عدیده می باشد. این مستندات را نیز می توان از جهت دلالت، در دو مقام ثبوت و اثبات جای داد. لذا برخی مخالفان با وجود پذیرش صدور این روایات در مقام ثبوت، اثبات یا اجرای آن را در زمان معصومین(ع)، ردّ و با مخدوش دانستن سند و متن این اخبار، سعی در باطل جلوه دادن آن دارند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی تبیینی، ضمن پاسخ به اشکالات، به بررسی اعتبار روایات اجرای رجم در کتب اربعه حدیثی شیعه می پردازد. یافته های تحقیق حاکی از صحت اخبار مربوطه و نیز تحقق حد رجم در عصر پیامبر(ص) و پس از آن می باشد.
۴۵.

کاوش سندی و محتوایی ثواب ناهمگون احادیث زیارت خانه خدا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 279 - 310

کلیدواژه‌ها: روایات حج ثواب سند محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۲۱۸
ثواب حج که از دستورهای اکید فروع اسلامی و عمره که از زیارت های مستحب است، ازنظر کیفیت و روح اعمال در روایات با یکدیگر متفاوت است. روایات ثواب های متفاوتی ازجمله سلامتی، زدوده شدن فقر، بهشت، محل بخشیده شدن گناه نابخشودنی و ثوابی افزون تر از انفاق کننده طلا معادل کوه ابوقبیس برای زائر خانه خدا و ثواب هایی بیشتر از آن نیز مطرح کرده اند که حاکی از ضعف و پریشانی روایات نیست؛ گویا عوامل روحانی دخیل در زیارت همچون اختیار و اراده، معرفت، نیت، توجه به اصل ولایت، شرایط مشقت بار زائر، شرایط زمانی و مکانی و سیاسی موجب کیفیت زیارت زائران بر یکدیگر شده و عامل تفاوت ثواب زیارت کنندگان می شود. با وجود این، پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی سامان یافته و درصدد است با تبیین نکات کلیدی دخیل در متفاوت شدن ثواب ها، علل تفاوت ثواب زیارت خانه خدا را در عین وحدت اعمال زائران مورد تحلیل، و احادیث آن را ازنظر سندی و محتوایی مورد ارزیابی قرار دهد. درنتیجه مشخص گردید که زیارت عارفاً بحقه، خلوص نیت، کیفیت و شرایط اعمال زائران با وجود صحت سند و متن موجب کثرت ثواب زیارت کننده می شود.
۴۶.

روایی ها و ناروایی های نقل به معنا؛ کاوشی در چند و چون نقل به معنا و نسبتش با تحریف و تغییر کلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) 131 - 157

کلیدواژه‌ها: نقل حدیث نقل به معنا آسیب شناسی حدیث تصحیف حدیث تحریف حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۵
متون گذشته و کهن، از جمله حدیث، از آنجایی که شفاهی بوده و به صورت مکتوب صادر نشده، و راویان، ای بسا از استعداد و حافظه یکسانی نداشته اند، امکان نقل لفظی و کامل سخنان گویندگانشان، وجود نداشته و نقل به معنا صورت گرفته است. این اتفاق، هر چند بنا به دلایل عقلایی و مأذون بودن از سوی معصوم7، پذیرفته است، اما آسیب هایی به همراه دارد. این نوشته، کوشیده است، با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاه از منابع کتابخانه ای، گونه های نقل به معنا را با تأکید بر تحریف زایی و تصحیف سازی، شناسایی و معرفی کرده و مواردی زا ارائه دهد و نقد کند. دستاورد این پژوهش، با بررسی چند و چون و چگونگی تغییر نقل حدیث، و با نشان دادن مواردی کلیدی نشان می دهد که در صورت دگرگونی بنیادین نقل به معنا، باید در پذیرش آن، جوانب احتیاط علمی را رعایت نمود.
۴۷.

«دلایل اعتماد شیخ صدوق به روایات ابوسمینه» (با نگاهی به بازیابی منابع مکتوب روایات این راوی در آثار شیخ صدوق)

نویسنده:
منبع: مطالعات اعتبارسنجی حدیث سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 9 - 36

کلیدواژه‌ها: صدوق ابوسمینه روایات ضعیف راوی منابع مکتوب کتاب های حدیثی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۲۲
حدیث یکی از مهم ترین منابع علوم دینی است که چالش هایی چون نگاه حداقلی در اعتماد به آن وجود دارد. حضور راویان ضعیف، چون محمد بن علی الصیرفی (ابوسمینه)، یکی از دلایل این نوع نگاه است. مقاله حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی دلایل وجود روایات ابوسمینه در آثار محمد بن علی بابویه (شیخ صدوق) را بررسی کرده است. ابن بابویه با دلایل و قراینی، از روایات ابوسمینه در آثارش بهره برده است. اهم آن دلایل عبارتند از: نسبی بودن مفهوم ضعف نزد صدوق، نقد محتوایی روایت، توجه به موضوع روایت، عدم باور به همه منقولات، تقدم کتاب شناسی بر سندشناسی، و تفکیک در نقش راوی. بررسی مورد اخیر نیازمند بازسازی متون کهن حدیثی با استفاده از فهرست ها و نگاه مجموعه ای به اسناد و محتوای روایات است. در این پژوهش منبع مورد استفاده صدوق در اخذ روایات ابوسمینه، بررسی گردید، این نتیجه حاصل شد که اکثر روایات ابوسمینه برگرفته از تألیفات وی نبوده است، به عبارتی او در برخی از روایات موجود، نقش ناقل کتاب حدیثی را داشته و تعدادی از روایات او بعد از تنقیح بزرگان حدیثی به کتاب های بعدی وارد شدند و صدوق از این منابع، روایات را اخذ کرده است و اندکی از آن ها نیز شفاهی به صدوق منتقل شدند.
۴۸.

بررسی تطبیقی دیدگاه تفسیری- کلامی إبن شهرآشوب با فِرق کلامی در متشابه القرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تفسیر تطبیقی دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ 117 - 142

کلیدواژه‌ها: ابن شهرآشوب متشابه القرآن فرق کلامی روش های مقابله دیدگاه شیعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۹
پس از رحلت پیامبر(ص) و با گسترش دامنه فتوحات جهان اسلام، نحله ها و فرقه های فکری و عقیدتیِ جدیدی پدیدار گشت که هر یک از آن ها برای اثبات عقاید خود، به آیات قرآن کریم تمسک جسته و به تأویل و تفسیر نادرست آن پرداختند. این مسأله عالمان شیعی را بر آن داشت تا با طرح دیدگاه شیعه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این باره بپردازند. إبن شهرآشوب مازندرانی یکی از عالمانی است که با تألیفات ارزنده خود، خدمات شایسته ای در جهت اعتلای تعالیم ارزشمند اسلام و قرآن نموده و از این طریق نقش برجسته ای در دفاع از عقاید ناب شیعه ایفا کرده است. در این تحقیق که به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام گرفته، سعی شده است تا با دقت در کتاب «متشابه القرآن و مختلفه»، دیدگاه تفسیری- کلامیِ إبن شهرآشوب و نیز روش های مقابله او با گروه-هایی نظیر «معتزله، مجبره، صفاتیه، مشبّهه، اشاعره، غلات، اسماعیلیه، زیدیه، کیسانیه و خوارج» مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی ها نشان می دهد: وی با استناد به «حکم عقل، آیات قرآن، روایات، ادبیات عرب و مستندات تاریخی» به نقد و بررسی آرای دیگر فِرق کلامی پرداخته است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان