مطالب مرتبط با کلیدواژه

روابط خارجی

۲۱.

روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه عرب

نویسنده: ابراهیم یوسف نژاد

منبع: مجلس و پژوهش سال دوازدهم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۴۸

کلیدواژه‌ها: روابط خارجی ایران و اعراب

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل ارتباطات بین المللی و اقتصاد سیاسی بین الملل ارتباطات بین المللی و اقتصاد سیاسی بین الملل
حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران
حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مسایل منطقه ای

تعداد بازدید : ۲۶۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۸۸

روابط خارجی ایران و اعراب در نیم قرن اخیر تحت تاثیر فاکتورهای مختلف ، با نوسانات فراوانی مواجه بوده است . عمده ترین این تغییراتدر سطح ساختار نظام بین الملل و نخبگان سیاسی است . پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران سیر تحولات منطقه ای ، بستر واگرایی را به شدت تقویت کرد . انقلاب اسلامی با تفکرات نوین انقلابی ، ضد امپریالیستی و ضد استبدادی خود ، رژیم های خودکامه و وابسته منطقه را با خطر بی ثباتی و فروپاشی مواجه ساخت ؛ به همین دلیل رویه تقابل با جمهوری اسلامی ایران از سوی اتحادیه عرب از ابتدای انقلاب تا سالهای پایانی دهه اول انقلاب ادامه یافت ؛...

۲۲.

روابط سیاسی و تجاری رستمیان در مغرب میانه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: یونس فرهمند

منبع: فقه و تاریخ تمدن بهار ۱۳۸۷ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: آفریقا روابط خارجی خوارج اباضیه رس‍ت‍م‍ی‍ان مغرب میانه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی طبقه بندی آثار سیاسی در تاریخ ایران و اسلام

تعداد بازدید : ۲۷۷۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۴

رستمیان سلسله ای ایرانی تبار از خوارج اباضیه بودند که بر تاهرت حکومت می کردند؛ بنیان گذار حکومت رستمی، عبدالرحمن بن رستم بود که چون در مغرب ادنی در برابر سپاه عباسی تاب مقاومت نیاورد، به مغرب اوسط گریخت تا مرکز جدیدی برای اباضی مذهبان پدید آورد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی روابط خارجی و تجاری این خاندان بادولت های متقارن آن روزگار چون طولونیان، اغلبیان، بنی مدرار، امویان اندلس و ... است و بدین نتیجه دست یافته که رستمیان نه به دلیل کشمکش های دیرپای اعتقادی خوارج با پیروان سایر مذاهب، بلکه به دلایل سیاسی عموما با همسایگان خود چون اغلبیان و طولونیان روابطی خصمانه داشت و تنها امویان اندلس و بنی مدرار را می توان در شمار متحدان سیاسی آنها قرارداد.

۲۳.

گزینه های ایران در روابط خارجی بر اساس سیاست نگاه به شرق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نوذر شفیعی زهرا صادقی

منبع: راهبرد یاس تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: غرب سیاست خارجی شرق روابط خارجی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت مطالعات صنعتی و ملی تجارت

تعداد بازدید : ۳۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۳۵

یکی از تحولاتی که پس از انقلاب در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوست، طرح سیاست نگاه به شرق در دولت نهم می باشد. سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران از جمله سیاست های راهبردی است که با هدف توازن بخشیدن به مراودات سیاسی و اقتصادی با کشورهای غربی از یک سو، و کشورهای جنوب شرقیآسیا با توجه به امکانات بالقوه آن ها صورت می گیرد. با توجه به این که سیاست نگاه به شرق بعد از انقلاب مطرح شده، اما با روی کارآمدن دولت نهم، جنبه رسمی تری به خود گرفت و دستگاه سیاست خارجی ایران آن را به طور جدی در دستور کار خود قرار داده است که این امر ناشی از مساله هسته ای ایران و تهدیدهایی است که از سوی غرب بر ایران وارد می شود. از این رو، اولین اقدام در عرصه سیاست خارجی دولت نهم مقابله با شرایط تهدیدآمیزی است که از سوی نظام سلطه جهانی به سرکردگی امریکا علیه ملت ایران تحمیل می شود. از این نظر پرداختن به مساله هسته ای در کانون دیپلماسی دولت نهم قرار گرفت. از این رو یکی دیگر از ارکان یا مؤلفه های دولت نهم در زمینه سیاست خارجی، متنوع ساختن گزینه های سیاست و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. دولت نهم قائل به محدود شدن روابط خارجی با چند دولت قدرتمند از قبیل کشورهای اروپایی نیست و سعی در استفاده از تمام ظرفیت های موجود برای تعامل با سایر کشورها از قبیل دولت های منطقه ای، امریکای لاتین، روسیه و چین دارد که در تقابل با چنین رویکردی است. اما این که کشورهای آسیایی ظرفیت های لازم را در برابر کشورهای غربی در سیاست نگاه به شرق ایران می توانند داشته باشند، مساله ای است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.

۲۴.

دولت سامانیان در عرصة سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد هروی

منبع: جستارهای تاریخی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: سامانیان چین روابط خارجی خراسان بزرگ ترکان بلغار دیالمه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۵۶۷

پس از ساسانیان روزگار درازی سپری شد تا بستر مناسبی برای تحولات کشورداری و مناسبات خارجی در ایران فراهم آید. خراسان بزرگ در چنین اوضاعی زمینه های ساختار نوینی ایجاد کرد و رمقی تازه به جان خسته جامعه ایرانی بخشید تا با تکیه بر چنین ظرفیتی دروازه های خود را به سوی جهان آن روزگار بگشاید. با تأمل در رویدادهای این روزگار می توان شالوده اصول سیاست خارجی در تاریخ ایران را از قرن چهارم هجری/دهم میلادی دریافت. در این هنگام امیران سامانی در خراسان بزرگ رستاخیزی در علم، هنر و فرهنگ به وجود آوردند و در پی آن در صدد پی افکندن ساختارهای استواری برای روابط با جهان معاصر خود برآمدند. آل سامان را به جرأت می توان نخستین دولت در تاریخ ایران دوره اسلامی دانست که با توسل بر وضعیت حساس منطقه ای، تمهیدهای لازم برای آشنایی و کسب جایگاه جهانی را آغاز کردند. اینان با وجود مراوده با خلافت عباسی و نیز حکومت های متقارن و همسایه، برای دریافت اطلاع و برقراری ارتباط با دیگر ملت های جهان تلاش هایی کردند و آغازگر عصر تازه ای از تحول های خارجی شدند.

۲۵.

نقش هند در شکل گیری روابط سیاسی ایران و انگلیس در عصر فتحعلی شاه قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد پیری

منبع: مطالعات شبه قاره تابستان ۱۳۹۰ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: ایران هندوستان استعمار روابط خارجی ت‍ی‍پ‍و س‍ل‍طان زمان شاه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه

تعداد بازدید : ۳۸۶۱ تعداد دانلود : ۲۶۳۵

همزمان با آغاز عصر قاجار رقابت دولت های اروپایی برای دست یابی به منابع سایر کشورها افزایش یافت و ناگزیر ایران نیز به دایره سیاست های جهان کشیده شد. استقرار انگلیسی ها در هندوستان و توسعه طلبی روسیه و فرانسه که مهمترین رقبای استعماری انگلیس بودند، فصل تازه ای از روابط ایران و هندوستان را گشود و برای چند دهه شبه قاره هند را به کانون اصلی مناسبات ایران و اروپا تبدیل کرد. قرار داشتن ایران در همسایگی هند از یک سو آزمندی روسیه و فرانسه را بر انگیخت و آنان را به برقراری مناسبات سیاسی با ایران تشویق کرد و از سوی دیگر دولت انگلیس را واداشت تا در برابر ایران دیپلماسی فعال تری را در پیش گیرد. قیام مردم هند به رهبری تیپو سلطان علیه انگلیسی ها و همراهی زمان شاه امیر افغانستان با این قیام و تلاش فرانسه برای برانگیختن ایران نسبت به تحولات هندوستان اوضاع سیاسی آسیای جنوب غربی را پیچیده تر کرد. در این مقاله جنبه های مختلف مناسبات ایران با حکومت انگلیسی هند مورد بررسی قرار گرفته است.

۲۶.

امتیاز بهره برداری از معادن خاک سرخ هرموز"" در روابط ایران و انگلستان در دوره مظفری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدباقر وثوقی زهرا حاتمی

منبع: گنجینه اسناد زمستان ۱۳۹۰ شماره ۸۴

کلیدواژه‌ها: انگلستان روابط خارجی هرموز معین التجار بوشهری ارشام تکران

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۱۳۳۱ تعداد دانلود : ۸۶۱

ar al-Din Shah Qajar in Iran, Moein-o Tojar Bushehri and Arsham and Takran Melkoum had a con ict over the privilege of exploitation of ochre mines in Hormuz. When Britain supported Arsham and Takran Melkoum, two Armenian brothers from the south of Iran, this issue became problematic in the ties between Iran and Britain. Ochre is one of the basic and important ingredients used in the paint industry and is widely used in producing di erent types of paints. In that era around seven thousands tons of ochre was annually exported from Iran to Great Britain, and also a little to India. e purpose of this research is to shed light on this subject, based on unpublished records and other written documents remaining from the Qajar era, and to explore the main reasons behind it. e ndings of this study indicate that the principal factor was the poor administrative structure of Iran, which was a ected by elements such as widespread bribery, the weakness of the central government in protecting its non-Muslim citizens, and leasing a part of the country to others: an ill-judged policy which practically transferred the authority of the central government to others

۲۷.

روابط خارجی شاهان هخامنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید سعیدرضا منتظری

منبع: مطالعات ایرانی سال یازدهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: روابط خارجی هخامنشیان تسامح و تساهل داریوش کورش

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۲۰۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۴۸

یکی از مسایلی که باعث مطرح شدن یک کشور در عرصه های خارجی می شود، داشتن روابط خارجی درست و مناسب با دیگر کشورهاست که بیانگر سیاست خارجی آن کشور و سردمداران آن است.بنابراین،موضوعی بسیار مهم و استراتژیک در طول تاریخ بوده است. همواره پیشینیان ما کوشیده اند تا به این امر دست یابند و بتوانند با سیاستی که به کار می بندند،روابط دوستانه و صلح طلبانه را با دیگر کشورها داشته باشند. یکی از امپراتوری های پرقدرت جهان و هم چنین باشکوه ایران عصرهخامنشی بوده، آنان در سال 550ق.م با شکست ماد به دست کورش بر اریکه قدرت ایران نشستند. از همان ابتدا سیاست آن ها،سیاست تسامح و تساهل بود؛ تمام پادشاهان هخامنشی کم و بیش چنین سیاستی را اجرا کردند و توانستند دولت هخامنشی را با آن گستردگی که از شرق تا دره رود سند و از غرب تا یونان را تصرف کرده بود، به راحتی اداره کنند ودر قبال اقوام مختلف با فرهنگ وزبان های متفاوت پاسخگو باشند.البته در دوره ای نیز آن ها به سیاست تفرقه بیانداز و حکومت کن روی آوردندکه بنابر مقتضیات زمان بود و آن ها در این امر نیز موفق بودند.مقاله حاضر به شرح چگونگی روابط خارجی هخامنشیان وهم چنین چگونگی به کار گیری سیاست تسامح و تساهل در قبال دیگر کشورها می پردازد.

۲۸.

پایبندی به معاهدات بین المللی در روابط خارجی دولت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین ارجینی

منبع: معرفت سال بیستم دی ۱۳۹۰ شماره ۱۰ (پیاپی ۱۶۹) ویژه علوم سیاسی

کلیدواژه‌ها: مشروعیت دولت اسلامی روابط خارجی معاهدات بین المللی نقض عهد خوف خیانت مصالح و آرمان ها

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی

تعداد بازدید : ۱۹۸۸ تعداد دانلود : ۸۱۶

پایبندی به معاهدات بین المللی، از مسائل مهم در روابط بین الملل است و با بررسی آن از نگاه اسلام، علاوه بر تبیین میزان پایبندی دولت اسلامی به معاهدات، میتواند به عنوان چارچوبی برای دستگاه دیپلماسی کشور مورد توجه قرار گیرد. روش بررسی دیدگاه اسلام، مراجعه به آیات و روایات به شیوه استدلال فقهی است؛ از این رو، مهم ترین رهاورد این پژوهش علاوه بر جواز عقد قرارداد از سوی دولت اسلامی با سایر دولت ها، لزوم پایبندی به معاهدات به عنوان یکی از اصول روابط خارجی دولت اسلامی است و طرح مواردی از عدم پایبندی به صورت استثنا میباشد. یکی از موارد استثنا، «نقض عهد» از سوی طرف معاهده است که امری طبیعی در حقوق بین الملل میباشد. مورد دیگر، «خوف خیانت» از سوی طرف قرارداد میباشد که علاوه بر وجود قرائن خیانت، باید لغو آن به طرف مقابل اطلاع داده شود. از دیگر موارد استثنا، ایجاد تزاحم بین پایبندی به معاهدات بین المللی با مصالح و آرمان های دولت اسلامی است که در صورت تحقق، براساس قاعده «اهمّ و مهم» که به تشخیص ولیّ امر مسلمین است، باید عمل شود.

۲۹.

بررسی روابط خارجی شروانشاهان دربندی (سلاله دوم 945 -780 هـ.ق/ 1538- 1378 م)

نویسنده: کوروش صالحی محرم قلی زاده

منبع: پژوهش های تاریخی سال چهارم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: صفویه ترکمانان روابط خارجی تیموریان شروانشاهان دربندی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ

تعداد بازدید : ۳۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۳۴

آغاز حکومت سلاله دوم شروانشاهان دربندی در شروان، با یورشهای تیموری هم زمان بود. شیخ ابراهیم دربندی (821-780ه.ق-1418-1378م)، بنیان گذار سلسله محلی مذکور و دو تن از جانشینان او توانستند با تنظیم روابط خارجی، بیش از یک قرن دولت محلی شروان را در مقابل امپراتوری های قدرتمند تیموری و ترکمن ها محافظت کنند. شیخ ابراهیم به حاکمیت تیمور گردن نهاد و خلیل الله نیز، هم با تیموریان و هم آق قویونلوها رابطه دوستانه ای برقرار کرد. فرخ یسار، جانشین خلیل الله از تابعیت تیموریان سرباز زد و به تدریج به قرابت سیاسی و سببی با آق قویونلوها روی آورد. سرانجام ضعف روزافزون مهمترین متحد شروانشاه، یعنی آق قویونلوها و نیز قدرت پویای معنوی – دنیوی شیوخ صفویه در سال945ه.ق/1538م. به دوره درخشان روابط خارجی آن دولت محلی و عمر خاندان دربندی خاتمه داد. این تحقیق در پی اثبات این فرضیه است که در این دوره سیاست خارجی شروانشاهان دربندی در قبال دولت ها و امپراتوری های بزرگ منطقه تا حد زیادی مثبت و سازنده بوده است.

۳۰.

روابط تیموریان با خانات جغتایی

نویسنده: مسعود بیات

منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: روابط خارجی تیموریان مغولان جغتایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تیموری سیاسی

تعداد بازدید : ۱۵۲۴ تعداد دانلود : ۱۵۸۱

روابط تیموریان با مغولان جغتایی به علت برخورداری از برخی مؤلفه ها یکی از نادرترین نوع روابط در میان دولت های اسلامی حاکم بر ایران است زیرا با سقوط خلافت عباسی این اولین بار بود که یک حکومت اسلامی تا این حد مشروعیت خود را مبتنی بر حقانیتی کرده بود که از یک دولت کافر نشات می گرفت.این نوع رابطه موجب شد که حکومت تیموری حتی در سال های اقتدار که تدارک عملیات چین انجام می شد نتواند یا نخواهد با حمله به سرزمین جغتائیان و براندازی خانات جغتایی پایه مستقلی برای حکومت خود فراهم کند.از طرفی دیگر پذیرش تیموریان در اردوگاه مغول همواره بنا به ضرورتهای خاص ناشی از ضعف نظامی بوده است.لذا هر از چند گاهی که فرصت پیش می آمد مغولان تلاش می کردند سرزمین از دست رفته خود توسط تیموریان را باز ستانند این مساله موجب شد تیموریان به طرق مختلف خاصه از طریق دیپلماسی تلاش نمایند موقعیت خود را در برخورد با مغولان حفظ نمایند.هدف این مقاله بررسی اهداف،استراتژی و چگونگی روابط تیموریان با مغولان جغتایی است.

۳۱.

بحرین (سرزمین مروارید) (2)

نویسنده: علیرضا امیردهی

منبع: اندیشه تقریب سال هفتم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: زنان جمهوری اسلامی ایران روابط خارجی بحرین احزاب و گروه ها قوای سه گانه در بحرین ادیان و مذاهب آثار فرهنگی تاریخی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان آسیا خاورمیانه

تعداد بازدید : ۱۴۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۴۹

در بخش اول این نوشتار از موقعیت جغرافیایی و پیشینة تاریخی و اهمیت استراتژیک بحرین نکاتی ذکر شد و اینک ادامه مباحث با عناوین زیر تقدیم می شود: ادیان و مذاهب در بحرین، حوزه های دینی و میزان پای بندی مردم به مذهب، سیر تحولات فرهنگی، تأثیر و تأثر فرهنگ، روابط مردم در زندگی خانوادگی و اجتماعی، وضعیت زنان در جامعه، سطح علمی و فرهنگ جامعه بحرینی، آثار مهم فرهنگی و تاریخی، مؤسسات فرهنگی خارجی و فعالیت آنها، رسانه های گروهی شامل مطبوعات، صدا و سیما، خبرگزاری ها و میزان کنترل دولت بر رسانه های گروهی. در ادامه به موضوع بحرین در سه دهه اخیر پرداخته شده است، از روی کار آمدن شیخ عیسی بن سلیمان تا تغییرات در ساختار حکومتی، قوای سه گانه و چگونگی شکل گیری ارادة سیاسی. پس از آن، احزاب و گروه های سیاسی معارض معرفی شده اند و در نهایت، مسئله روابط با کشور های دیگر به ویژه روابط بحرین با ایران قبل از انقلاب و پس از تشکیل جمهوری اسلامی ایران گزارش گردیده است.

۳۲.

عبدالحسین تیمورتاش و روابط خارجی ایران بر اساس اسناد نو یافته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین آبادیان

منبع: تاریخ ایران تابستان ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۶۱/۵)

کلیدواژه‌ها: روابط خارجی تیمورتاش جمهوری وایمار هارولد نیکولسون چچرین

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۵۷ تعداد دانلود : ۸۸۶

این مقاله با اتکاء به برگه هایی از اسناد دفتر مخصوص شاهنشاهی در اوایل دوره سلطنت رضاشاه، اسناد آرشیو ملی بریتانیا در لندن و اسنادی از آرشیو ملی امریکا در مریلند، موضوع گسترش موازنه تجاری و سیاسی ایران با شوروی را به بحث می گذارد و نقش عبدالحسین تیمورتاش، وزیر دربار رضاشاه را در این زمینه بررسی می کند. این اسناد علل و عواملی را که بعدها باعث فروگرفتن تیمورتاش شد، در روندی تاریخی به بحث می گذارند و روایتی جدید از این موضوع عرضه می کنند. مسأله اصلی مقاله حاضر به نقش تیمورتاش در برقراری توازن در مناسبات خارجی با قدرت هایی مانند انگلیس، شوروی و آلمان اختصاص دارد، اما مخالفان داخلی و خارجی او را هم معرفی می کند و تأثیر این مخالفت ها را بر سرنوشت آتی وی به اختصار شرح می دهد.

۳۳.

روابط سیاسی ایران و اتریش در دوره ناصری (1313 ـ 1264 ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد بختیاری حسین آبادیان

منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۹ و بهار ۱۳۹۰ شماره ۹ (پیاپی ۶۷/۵)

کلیدواژه‌ها: ایران اتریش روابط خارجی دوره ناصری

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی

تعداد بازدید : ۳۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۷۹

مداخلات روسیه و انگلیس در امور داخلی ایران که در نهایت به تقسیم مناطق نفوذ کشور میان آنان و در دست گرفتن شریان های اقتصادی کشور در دوره ناصری منتهی شد، انزجار برخی از رجال وطن پرست ایرانی را برانگیخت. تقریباً بعد از خاتمه جنگهای ایران و روسیه برخی از سیاستمداران قاجاری به منظور برقراری تعادل بین روس و انگلیس، در اندیشه حضور نیروی سومی در ایران برآمدند. تلاش امیرکبیر برای استخدام معلمان اتریشی برای تدریس در مدرسه دارالفنون و بعدها استخدام مستشاران نظامی آن کشور در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا، در همین راستا قابل بررسی است. پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از منابع دست اول، ضمن بررسی روند تحولات روابط ایران و اتریش در دوره یادشده، دلایل عدم تداوم آن را نیز مورد توجه قرار دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مخالفت دو کشور روس و انگلیس با نفوذ هر کشور ثالثی در ایران، مناسب نبودن شرایط داخلی برای اجرای نقشه های معلمان و مستشاران اتریشی و حیاتی نبودن این روابط برای اتریش از جمله مهم ترین عواملی بودند که در عدم توسعه و تداوم این روابط نقش اساسی داشتند.

۳۴.

ناهمگونی دینی؛ زمینه سازی برای جدایی قفقاز از ایران (1210 ـ 1135ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین زرینی غلامحسین زرگری نژاد

منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۸۹ و بهار ۱۳۹۰ شماره ۹ (پیاپی ۶۷/۵)

کلیدواژه‌ها: مسیحیت ارمنیان قفقاز روابط خارجی گرجیان جدایی طلبی روسیه تزاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۸۵ تعداد دانلود : ۱۳۹۰

قفقاز با توجه به پیشینه تاریخی، شرایط طبیعی و جغرافیای سیاسی از اقوام، فرهنگ ها و پیروان آیین ها و مذاهب گوناگونی تشکیل شده است. پیوند تاریخی ساکنان قفقاز با فرهنگ و تمدن ایرانی، تبعیت آنان را از حکومت های ایرانی در موازنه با سیاست های روم، عثمانی و روسیه در پی داشته است. در پی فروپاشی صفویان، که با عصر اقتدار روسیه تزاری همزمان بود، در طی حدود یک صد سال تا جنگ های ایران و روسیه، عدم ثبات سیاسی در ایران و آمد و شد حکومت های متعدد، خلاء قدرت در منطقه، ناامنی و فشارهای داخلی در کنار مداخلات خارجی، زمینه را برای جدایی قفقاز از ایران فراهم کرد. در دوره ضعف و نابسامانی حکومت در ایران، ناهمگونی دینی اتباع گرجی و ارمنی ایران و کوشش های دولت مسیحی قدرتمند روسیه تزاری، به یکی از عوامل زمینه ساز جدایی طلبی مسیحیان قفقاز از ایران تبدیل شد. هر چند ساکنان قفقاز با جدایی از ایران درصدد الحاق به روسیه نبودند، اما روند حوادث به این امر انجامید. این مقاله بر اساس روش تحلیلی در پژوهش تاریخی، بر آن است تا نقش ناهمگونی دینی در فرایند جدایی قفقاز از ایران را تبیین کند. دستاورد تحقیق نشان می دهد که گذشته از عوامل متعدد سیاسی، ناهمگونی دینی در آن برهه زمانی، نقش مهمی در این فرایند داشته است.

۳۵.

تأثیر شبه قاره هند بر رقابت های روس و انگلیس در فلات شرقی ایران

نویسنده: محمد پیری محمدرضا عسکرانی

منبع: پژوهش های تاریخی کاربردی دوره ۴ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: انگلستان روسیه استعمار روابط خارجی شبه قاره هند فتحعلی شاه.

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند

تعداد بازدید : ۱۶۴۵ تعداد دانلود : ۹۲۱

شبه قاره هند در قرن نوزدهم میلادی کانون تحولاتی بود که سرنوشت مناطق شرقی فلات ایران را دگرگون کرد. هدف این مقاله بازشناسی مناسبات انگلستان و روسیه با ایران در عصر فتحعلی شاه قاجار است و بر جنبه های مختلف این مناسبات با حکومت بریتانیا و فرمانداری کل هند تأکید گردیده است. پژوهشگران کوشیده اند با مراجعه به منابع اصلی دوره قاجار به روش مطالعه روندی، نقش استعمار را در فلات شرقی ایران توصیف تاریخی نمایند. این بررسی نشان داد که هدف اصلی روس و انگلیس تضعیف دولت ایران بوده است و در این خصوص فرقی با هم نداشته اند. آنان هرجا که منافعشان ایجاب میکرده است؛ به راحتی تعهداتشان را نادیده گرفته، از دست یازیدن به روش های ناسالم دیپلماسی و حتی استفاده از نیروی نظامی خودداری نکرده اند.

۳۶.

دیاسپورا و روابط دوجانبه؛ مطالعه موردی آمریکاییان هندی تبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: طیبه واعظی

منبع: مطالعات راهبردی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۹)

کلیدواژه‌ها: هند آمریکا روابط خارجی جوامع فراملی بازیگران فراملی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آمریکای شمالی و حوزه دریای کارائیب

تعداد بازدید : ۱۶۴۲

در سال های اخیر، دیاسپوراها به عنوان یکی از بازیگران غیردولتی بین المللی مطرح شده و نقش های مهمی در عرصه بین الملل و روابط خارجی دولتها ایفا کرده اند. نقش و جایگاه آنها در عرصه روابط بین الملل به حدی حائز اهمیت است که امروزه در بسیاری از کشورها به آنها به عنوان ابزار قدرت نرم نگریسته و تلاش می شود از آنها در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، فناوری و انتقال دانش بهره برداری شود. دیاسپوراها بسته به نوع رابطه با کشور میزبان و مبدأ تلاش می کنند بر روندهای سیاسی هر دو اثر بگذارند و از این طریق به اهداف مورد نظر دست یابند. سئوال مقاله حاضر اینست که ""دیاسپوراها چگونه بر روابط خارجی کشورها اثر می گذارند؟"" برای پاسخ به این پرسش نقش دیاسپورای هندی و شیوه های مورد استفاده آنها برای اثرگذاری بر روابط دوجانبه هند و آمریکا مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. فرضیه مقاله حاضر عبارتست از «دیاسپورا از روش های مستقیم و غیرمستقیم سیاسی و اقتصادی برای اثرگذاری بر روابط خارجی کشورها استفاده می کند».

۳۷.

چالش های مرزی ایران و افغانستان در دوره رضا شاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کریم سلیمانی دهکردی معصومه نیرآبادی

منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۶ (پیاپی ۱۰۵)

کلیدواژه‌ها: افغانستان روابط خارجی اختلافات مرزی هیرمند رضاشاه پهلوی قوم هزاره

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم جریانها

تعداد بازدید : ۳۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۱۳

اختلاف بر سر تعیین مرزها، ناآرامی و ناامنی در مرزها، مسئله رود هیرمند و مشکل مهاجرت اتباع دو کشور به شهرهای مرزی یکدیگر در دوره رضاشاه ) 6311 م/ 6901 ش- 6316 م/ 6910 ش( محورهای این مقاله را تشکیل می دهد. کشور افغانستان، یکی از مهم ترین همسایگان ایران، نقش مهمی در روابط خارجی ایران داشته است. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است از دغدغه ها و چالش های این دو کشور در مرزها و اقدام های به کاررفته آگاهی حاصل شود. یافته های این پژوهش با استفاده از روش تاریخی و همچنین با مطالعه تطبیقی اسناد آرشیو وزارت امور خارجه و سازمان اسناد ملی ایران، که تاکنون منتشر نشده اند، نشان می دهد این دو کشور به رغم اشتراک ها و صمیمیت در روابط، در برخی مسائل دچار اختلاف های عمیق و تاریخی بوده اند. اگرچه در مقاطع مختلف اقدام های به صورت مسائل حل ناشده باقی می مانده است.

۳۸.

بررسی تحلیلی استملاک اتباع بیگانه در ایران 1346- 1324 ق/ 1928- 1906م(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی نورایی معصومه سمایی دستجردی وحید عابدین پور جوشقانی

منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: ایران اتباع بیگانه روابط خارجی تملک قباله

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار روابط خارجی

تعداد بازدید : ۱۸۸۹ تعداد دانلود : ۱۲۰۶

به دنبال گسترش روابط خارجی ایران با دول بیگانه در قرون 19 و20م. اتباع این دول به منظور دستیابی به اهداف مختلف خود به این کشور رفت و آمد آغاز کردند. گروه ها و اقشار مختلف خارجیان حاضر در ایران منحصر به ملت یا کشور خاصی نبوده و از سایر دول و با ملیت های متفاوت در کشور حضور داشتند. تداوم رفت و آمدهای آنان به ایران گاه ضرورت سکونت ایشان را درکشور ایجاب می نمود. انگیزه ها و علایق متفاوت و متعدد اتباع بیگانه مقیم ایران، موجب تنوع مالکیت آنان می گردید، به گونه ای که آنان بتدریج صاحب املاک مختلفی نظیر املاک مسکونی، اداری، تجاری و زراعی شدند. این املاک در شهر یا منطقه ای خاص از کشور قرار نداشتند و در سراسر کشور پراکنده بودند و خارجیان مقیم ایران آن املاک را از طرق مختلفی همچون خرید، اجاره، ارث، مبادله زمین با زمین و دریافت زمین در ازای طلب خود به دست آورده بودند. ازدیاد مالکیت اتباع بیگانه در کشور در دو دهه اول قرن بیستم، تا آنجا پیش رفت که موجبات نگرانی دولتمردان ایرانی را فراهم نمود و آنان را به چاره اندیشی در این زمینه واداشت. بدین لحاظ در پژوهش حاضر ضمن بررسی سیاست دولت در این زمینه در ربع اول قرن بیستم، به مسایلی از قبیل ملیت ها و اقشار صاحب تملک، حوزه جغرافیای تملک، انواع مالکیت ها، چگونگی تملک و نحوه ثبت اسناد املاک اتباع بیگانه در ایران پرداخته شده است.

۳۹.

سیاست در نظر ایرانیان عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا کریمی

منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: سیاست خارجی سیاست صفویه روابط خارجی اروپاییان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۸۸

عصر صفویه یکی از ادوار مهم ایجاد تاریخ روابط خارجی ایران با کشورهای اروپایی است از این رو بررسی سیاست و شقوق آن در آیینه نگاه شاهان و مردم ایران عصر صفوی و بخصوص در حوزه سیاست خارجی مهم ترین هدف این مقاله است. در این مقاله به این امر پرداخته شده است که ایرانیان در مقایسه با اروپاییان همان عصر دیدگاهی متفاوت نسبت به سیاست داخلی و خارجی داشته اند. این تفاوت ها بنیادین و مبتنی بر آموزه های تاریخی و تحولات در نظام معرفتی اروپاییان بوده است. هم چنین در این پژوهش بر این تأکید شده است که ایرانیان از پادشاه تا عموم مردم به دلایلی هیچگاه زمینه لازم برای درک تحولات موجود در اروپا را نداشتند و آنها هرگز نمی توانستند از اندیشه ای واحد در خصوص سیاست برخوردار باشند.

۴۰.

تحلیلی بر چگونگی قدرت گیری خاندان محلی دانشمندیان (آل دانشمند) درآناتولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جمشید روستا

منبع: پژوهش های تاریخی ایران و اسلام پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: روابط خارجی آناتولی سلجوقیان روم دانشمندیان آل دانشمند سیواس

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۰۱ تعداد دانلود : ۷۷۵

آل دانشمند، خاندانی ترک بودند که - همزمان با اقتدار روزافزون سلجوقیان بزرگ در نیمه دوم سده ی پنجم ه.ق. و با حمایت نخستین سلاطین این دولت در برخی از نواحی آناتولی قدرت گرفتند. این خاندان با تصرف مناطقی همچون سیواس، توقات، ابلستین، نیکسار، ملطیه و ... قدرت فراوان یافته و به عنوانی دولتی رقیب در همسایگی یکی دیگر از شاخه های سلاجقه(سلجوقیان روم)، قد علم کردند. با تأمل در منابعی که از این خاندان ترک سخن به میان آورده اند(منابع فارسی، عربی، انگلیسی و ترکی). می توان دریافت که اولاً از این حکومت محلی، با نام های دیگری مانند دانشمندیان، الدانشمندیون، الدانشمندیین، دانشمندیه، نیز نام برده شده و ثانیاً دیدگاه های همین منابع درباره ی چگونگی و زمان پیدایش این دولت بسیار متناقض بیان شده است. نوشتار حاضر بر آن است که ابتدا خاندان دانشمندیان را معرفی کرده و چگونگی قدرت گیری آنان در سرزمین آناتولی را مورد تحلیل و تبیین قرار دهد و سپس از روابط میان این خاندان با حکومت ها و قدرت های همجوار آنان سخن به میان آورد.