مطالب مرتبط با کلیدواژه

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)


۲۱.

برنامه ریزی و مدیریت مکانی شعب اخذ رأی انتخابات در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۸ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 257 - 269

کلیدواژه‌ها: جغرافیای انتخابات سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شعب اخذ رأی مدیریت مکانی انتخابات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۸ تعداد دانلود : ۴۱۸
مدیریت و برنامه ریزی مکانی انتخابات، از مباحث مهمی است که در دنیای معاصر اهمیت گسترده ای پیدا کرده است. امروزه شیوه های متعددی در حوزه مدیریت انتخابات در کشورهای دنیا مرسوم است و در ایران نیز با گذشت 37 سال از انقلاب اسلامی، مسئله انتخابات و شیوه های اجرایی آن از مباحث مورد توجه نظام سیاسی کشور است، چراکه از یک سو، انتخابات از مهم ترین رویدادهای سیاسی کشور بوده و از سوی دیگر با حداقل بیش از ۳۰ سال تجربه در برگزاری انتخابات متعدد ملی، منطقه ای (استانی) و محلی، هم اکنون این بحث به یک متون حرفه ای در ادبیات سیاسی کشور تبدیل شده است.امروزه فناوری های اطلاعات نقش مهمی در مدیریت انتخابات دارند. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان یک فناوری قدرتمند با قابلیت های منحصربه فرد برای ذخیره، تجزیه وتحلیل و تجسم اطلاعات مکانیمی تواند نقش مهمی را در برنامه ریزی و مدیریت انتخابات ایفا کند. با توجه به اینکه فضای سیاسی حاکم در زمان هر انتخاباتی عامل اولیه در تعیین سرنوشت انتخابات است، اما در هر دوره انتخاباتی مدیریت و برنامه ریزی مکانی شعب اخذ رأی به دلایل متعدد امنیتی، سیاسی، اجتماعی، اهمیت ویژه ای دارد. ازاین رو در این مقاله سعی شده است با تلفیق مفاهیم جغرافیای سیاسی انتخابات و سیستم اطلاعات جغرافیایی شیوه ای نو به منظور مدیریت و برنامه ریزی انتخابات ارائه شود.
۲۲.

سنجش و پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی حوزه استان مازندران طی بازه زمانی 2017-2005 با استفاده از زنجیره مارکوف و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۱۱ 149 - 162

کلیدواژه‌ها: پوشش گیاهی تکنیک های سنجش از دور (RS) سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استان مازندران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۸۲۴
عموماً جهت ارزیابی فرآیندهای طبیعی، از قبیل اثرات بلندمدت تغییر اقلیم که متأثر از اندرکنش مؤلفه های سازنده سامانه اقلیمی از قبیل بیوسفر،لیتوسفر و یا عواملی که خارج از سامانه اقلیمی،تغییرات آب و هوایی را در بازه زمانی درازمدت کنترل می نمایند، و همچنین در خصوص فرآیندهای کوتاه مدت که شامل توالی پوشش گیاهی و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی است، پایش تغییر صورت می گیرد. همچنین، به منظور ارزیابی اثرات ناشی از فعالیت های انسانی از قبیل جنگل زدایی، کشاورزی و شهرسازی، پایش تغییر مورد استفاده قرار می گیرد. همانگونه که تغییرات محیطی انعکاس دهنده وضعیت مدیریت اراضی است، روش های پایش تغییر می تواند به ارزیابی این عملیات کمک کند. در این راستا هدف از پژوهش حاضر سنجش و پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی حوزه استان مازندران طی دوره 2017-2005 با استفاده از زنجیره مارکوف و GIS می باشد. برای بررسی و تجزیه تحلیل تغییرات از روش طبقه بندی decision tree با توجه به استانداردهای ناسا ابتدا برای  هر valu16 یک کلاس تعریف شد.   بر این اساس مشخص شده است که آستانه ی تغییر در منطقه ی مورد مطالعه با 1 انحراف از میانگین قرار داشته است. پس از تعیین آستانه ی تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردیده است. جهت ارزیابی دقت تکنیک های سنجش تغییر پس از برداشت واقعیات زمینی که از طریق بازدید میدانی و تصاویر ماهواره ای Google Earth  به دست آمد از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که داده های ارزیابی شده با میانگین دقت کل 91 ، ضریب کاپای 88/0 را در  ارزیابی پایش تغییرات پوشش گیاهی منطقه ی مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند.  
۲۳.

ارزیابی مکان های مناسب برای مزارع خورشیدی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش های تصمیم گیری چندمعیاره (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۹) 747 - 764

کلیدواژه‌ها: انرژی خورشیدی تصمیم گیری های چندمعیاره تحلیل حساسیت سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) FUZZY AHP MCDM

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۴۲۰
انرژی از نیازهای اصلی بشر و موتور محرک توسعه اقتصادی است. منابع انرژی سنتی محدود و آلاینده هستند و این موضوع دولت ها را خواهان جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر به جای منابع انرژی سنتی کرده است. یکی از منابع انرژی های تجدیدپذیر انرژی خورشیدی است که برای استفاده از آن از فناوری سلول های خورشیدی استفاده می کنند. در ایران، اراده قوی سیاسی برای توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر وجود دارد، اما یکی مهم ترین موضوعات در این باره یافتن مکان بهینه برای استقرار صفحات خورشیدی است. در پژوهش حاضر، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک Fuzzy AHP که یکی از روش های تصمیم گیری چندمعیاره است، مکان های مناسب برای استقرار نیروگاه خورشیدی در استان آذربایجان شرقی شناسایی شده است. براساس نتایج این پژوهش، 60/6 درصد از اراضی استان از تناسب عالی، 31/18 درصد از تناسب خوب و 10/27 درصد از تناسب متوسط برای نصب نیروگاه خورشیدی برخوردارند، اما 99/47 درصد اراضی استان مطلوبیت لازم را برای نصب نیروگاه خورشیدی ندارند. در حالت کلی مناطق غربی و جنوب غربی استان بیشترین تناسب و مناطق شمالی و شمال شرقی استان کمترین تناسب را از دیگر مناطق برای نصب نیروگاه خورشیدی دارند. همچنین تحلیل حساسیت وزن های به دست آمده از روش Fuzzy AHP نشان می دهد معیارهای GHI و PVOUT اهمیت زیادی در تعیین مناطق مناسب برای بهره برداری از انرژی خورشیدی دارند.
۲۴.

تحلیل و سطح بندی میزان توسعه یافتگی استان های ایران با استفاده از مدل های کمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 169 - 184

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی استان های کشور مدل های کمی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۵۲۳
سنجش و تعیین سطح توسعه یافتگی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل برنامه ریزی کشورها می باشد، به نحوی که از دهه 1990 غالب کشورها به بازنگری وضعیت خود در این خصوص پرداخته اند. بنابراین، در پژوهش حاضر به منظور تعیین سطح توسعه یافتگی استان های کشور از هفت شاخص؛ امید به زندگی، سرانه تولید ناخالص، سطح زیرکشت، سطح سواد، وضعیت اشتغال، دسترسی به امکانات آموزشی و دسترسی به آب آشامیدنی با استفاده از مدل کمی موریس و نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، استفاده شده است. طبق نتایج به دست آمده از تحلیل شاخص های مذکور، استان های تهران، فارس و اصفهان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 62/78، 38/70 و 69 دارای بالاترین سطح توسعه از نقطه نظر شاخص های توسعه و استان های هرمزگان، کهکیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان به ترتیب با ضریب توسعه موریس 87/40، 66/33 و 62/3 دارای پایین ترین سطح توسعه در بین استان های کشور می باشند. همچنین با استفاده از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنه بندی و توزیع فضایی درجه توسعه یافتگی استان های کشور نمایش داده شده است.
۲۵.

شبیه سازی سیلاب های رودخانه دره ائورت با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS در محیط GIS (محدوده موردمطالعه: از روستای شورستان تا تلاقی رودخانه ارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 131 - 146

کلیدواژه‌ها: شبیه سازی سیلاب مدل HEC-RAS سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) رودخانه دره ائورت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۹۵
سیلاب ها ازجمله فراوان ترین مخاطرات طبیعی می باشند که همه ساله خسارات جانی و مالی بسیاری را برای مردم به همراه دارند. مناطق مجاور رودخانه ها به دلیل بهره برداری از شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی، همواره مورد دست اندازی به بستر و حریم رودخانه قرارگرفته اند که این عمل باعث شده خطرات ناشی از وقوع سیلاب ها در طی سال های اخیر افزایش یابد. رودخانه دره ائورت یکی از رودخانه ای دائمی استان اردبیل می باشد که در طی سال های اخیر همواره با رخداد سیلاب های بزرگی مواجه بوده است. در این پژوهش سعی شده است خطر وقوع سیلاب در این رودخانه با استفاده از مدل هیدرولیکی HEC-RAS در محیط GIS شبیه سازی شده و موردبررسی قرار گیرد. داده های اصلی موردنیاز برای این پژوهش شامل: نقشه های توپوگرافی 1:2000رودخانه دره ائورت، داده های هیدرومتری و شرایط مرزی رودخانه می باشد که از سازمان آب منطقه ای استان اردبیل تهیه گردید. بر اساس تجزیه وتحلیل های صورت گرفته و بررسی میدانی مشخص گردید که به دلیل دست اندازی های کشاورزان منطقه، تغییرات زیادی در عرض بستر فعال رودخانه اتفاق افتاده است. این عمل سبب تنگ شدگی مجرای رودخانه گردیده و باعث می شود جریان آب رودخانه از مجرای اصلی خارج شده و وارد محدوده ی دشت سیلابی گردد. خروجی نقشه پراکنش فضایی سیلاب های شبیه سازی شده در منطقه نشان داد پل هایی که سازه بتنی ندارند در سیلاب های با دوره بازگشت های 2-5-10 ساله با احتمال تخریب روبه رو خواهند شد. همچنین در سیلاب های با دوره بازگشت های 50-100-200 بسیاری از زمین های زراعی و روستاها در معرض خسارت قرار خواهند گرفت.
۲۶.

تحلیل رویت پذیری ساختمانهای بلندمرتبه در منظر شهری با استفاده از GIS مطالعه موردی: شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره هفتم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۶ 31 - 42

کلیدواژه‌ها: رویت پذیری ساختمان بلندمرتبه منظر شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۳۶۱
 مسئله ارزیابی رویت پذیری و تأثیر بصری (اشراف) یک ساختمان بر بافت اطراف خود یکی از مسائل مهم حوزه منظر شهری محسوب می شود. بر این اساس، در این مقاله رویت پذیری دو ساختمان بلندمرتبه مسکونی در مناطق مرکزی و غرب شهر سنندج با دریافت اطلاعات خام ورودی، به کمک سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد پردازش و تحلیل قرار می گیرند. برای بررسی بهتر تفاوت در میزان و روند رویت پذیری، بافت اطراف هر دو ساختمان بلندمرتبه (بافت شماره 1 نسبتاً مسطح و دارای یک رود_دره با عمق کم و بافت شماره 2 شیب دار و دارای تپه ماهور) به بخش های نزدیک، میانی و دور حوزه بندی گردیدند. یافته های این تحقیق نشان می دهد، روند رویت پذیری طبقاتِ مختلف این دو ساختمان یک روند ثابت و خطی نیست و در برخی طبقات دارای تغییر آهنگ می باشد، بنابراین در این طبقات رویت پذیری و تأثیر و تأثر آنها نسبت به بافت اطراف خود در حوزه های سه گانه، مهم تر از بقیه طبقات دیگر می باشند. پس نوع طراحی این طبقاتِ خاص (نقاط عطف در منحنی رویت پذیری آنها) نیز در ساختمان های بلندمرتبه می تواند حائز اهمیت باشد؛ همچنین روند تغییرات رویت پذیری تمام طبقات و میزان آن در دو ساختمان با بافت های مختلف با هم متفاوت بودند. با ارزیابی نمودارهای مربوطه، دلایل این تفاوت در سه مورد مشخص گردید؛ نخست، تفاوت در میانگین ارتفاع ساختمان های بافت اطراف دو بنا، دوم، وجود تفاوت در شیب بافت اطراف دو بنا و سوم، وجود تپه ماهورها در بافت شماره2. در نهایت باید گفت، تحلیل رویت پذیری روش مؤثری برای تخمین این موضوع می باشد که یک طبقه یا واحد خاص در یک ساختمان بلندمرتبه بعد از اتمامِ ساخت دارای دید خوبی خواهد شد یا خیر؛ و ارزش گذاری طبقات در این گونه ساختمان ها به لحاظ دید و منظر به چه صورت خواهد بود. همچنین در تصمیم گیری های مربوط به تعیین ارتفاع ساختمان های بلندمرتبه نسبت به بافت اطراف خود (خصوصاً در شهرهای دارای بافت های باارزش تاریخی و یا دارای منظر توریستی) این مسئله که ساختمان تا چه میزان رویت پذیر باشد یا نباشد بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
۲۷.

ارزیابی اقلیم گردشگری جزایر منطقه راهبردی خلیج فارس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مورد مطالعه: جزیره قشم)

نویسنده:
منبع: مطالعات خلیج فارس سال چهارم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 49-60
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۸۲
امروزه پیش بینی داده های هواشناسی به منظور کاهش خسارات احتمالی ناشی از حوادث طبیعی و انسانی بر اساس برنامه ریزی های مدون از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی اقلیم گردشگری جزایر منطقه راهبردی خلیج فارس در جزیره قشم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. جهت شناسایی مناطق دارای آسایش، مناطق مطلوب و نقاط داغ (عدم آسایش) و تعیین درجه آسایش معیارهایی از قبیل دمای هوا برحسب درجه سانتیگراد، میانگین رطوبت نسبی بر حسب درصد مورد ملاحظه قرار گرفته اند. در این پروژه برای ارزیابی شرایط اقلیم گردشگری با استفاده از شاخص دما- رطوبت تام (THI)، داده های دوازده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک استان هرمزگان در یک دوره آماری ده ساله (۲۰۰۷-۲۰۱۷.م) جمع آوری شد. سپس میانگین دما- رطوبت ده ساله هر ماه برآورد و خروجی نهایی با ضریب آسایش زیست اقلیم یتام در محیط GIS محاسبه شد. تمامی فرایندها و تجزیه و تحلیل داده ها در محیط GIS با مدل IDW زمین آماری که این تکنیک نقاط مجهول را بر اساس خود همبستگی بین نقاط اندازه گیری و ساختار فضایی آنها ارزیابی گردید. در نهایت، جهت نشان دادن نقشه نهایی، خروجی نهایی در پنج طبقه جداگانه برای احساس حرارتی افراد قرار داده شد و نتایج حاصل از ارزیابی شاخص دما و رطوبت تام نشان داد که بیشتر ایام سال، بخشهای مرکزی و غربی جزیره قشم در شرایط همراه با عدم آسایش برای سلامت انسان قراردارد و تنها ماه های ژانویه، فوریه و دسامبر هستند که در شرایط مطلوبی برای گردشگری قرار دارند.
۲۸.

سنجش میزان برخورداری شهرستان های استان خوزستان از شاخص های بهداشتی- درمانی با استفاده از تکنیک ادغام(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۹ 91 - 104

کلیدواژه‌ها: تحلیل تناسب فضایی مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۵ تعداد دانلود : ۲۴۲
لازمه برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه توسعه یافتگی مناطق نسبت به یکدیگر است. یکی از شاخص های اصلی توسعه، شاخص سلامت و به نوعی میزان بهره مندی جامعه از خدمات و امکانات بهداشتی و درمانی است. پژوهش حاضر به بررسی میزان برخورداری شهرستان های استان خوزستان از لحاظ شاخص بهداشتی - درمانی می پردازد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –موردی و تحلیلی است که در آن 41 متغیر  بهداشتی- درمانی با استفاده از مدل های الکتر، ویکور و روش های ادغام مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که میزان برخورداری شهرستان های استان از لحاظ شاخص بهداشتی – درمانی یکسان نبوده و اختلاف زیادی با یکدیگر دارند، اغلب آن ها از نظر شاخص بهداشتی- درمانی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. بنابراین در راستای کاهش شکاف توسعه موجود میان شهرستان های استان، شهرستان های بسیار محروم، محروم و نیمه برخوردار باید در اولویت برنامه ریزی های مسئولان و متخصصان قرار گیرند.
۲۹.

امکان سنجی احداث و توسعه خطوط حمل ونقل عمومی متناسب با ساختار کالبدی و زیست محیطی شهر و پیرامون (مطالعه موردی: مترو در شهر سنندج)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۹ ۷۵-۸۶

کلیدواژه‌ها: حمل ونقل درون شهری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) سیستم ارتباطی ظرفیت و حجم ترافیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ کشور و گسترش بی رویه شهرها بدون برنامه ریزی صحیح، چیدمان اتفاقی مراکز تولید و جذب سفر و عدم وجود فن آوری ارتباطی جایگزین، سبب ایجاد سفرهای شهری زیاد به ویژه با وسایل نقلیه شخصی شده است. حرکت، عامل اصلی پویایی زندگی شهری و تداوم بخش کلیه فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در سطح شهرها است. همچنین، نقل و نقل و زیرساخت های مرتبط با آن هم به صورت مستقیم و هم باواسطه بر توسعه کالبدی شهرها اثرگذار هستند. در صورت ساماندهی شبکه دسترسی به عنوان شاهراه های حیاتی شهر، بافت شهری قادر به ادامه حیات خود بوده و امکان رشد و توسعه هرچه بیشتر شهر را فراهم می کند. بی شک یکی از مهم ترین معضلات رشد شهرها، ناکارآمدی شبکه ارتباطی است. معابر کم عرض، درهم تنیده، غیر هندسی و ناهماهنگ با نیازهای دسترسی، افزون بر اینکه آمدوشد و دسترسی به بافت را برای ساکنان دشوار می سازد، تأمین خدمات و تأسیسات شهری را نیز با دشواری روبه رو می کند. شهر سنندج به عنوان مرکز سیاسی اداری استان کردستان و مادر شهر منطقه ای و ازنظر ارتباطی در محور مواصلاتی شمال- جنوب (شماره 10) و محور ارتباطی شرق-غرب واقع شده است و نقش قطب مسلط جمعیتی و اقتصادی و سیاسی استان را دارد همچنین به خاطر ساختار خاص در عرضه خدمات و امکانات مختلف نه تنها مکان مراجعه روستاییان، بلکه ساکنان سایر شهرهای استان و حتی شهرها و روستاهای خارج از استان نیز هست. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی که باهدف امکان سنجی ایجاد خطوط مترو برای شهر سنندج و حومه انجام پذیرفته است سعی بر آن شده است تا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و بهره گیری از مدل IHWP و با در نظر گرفتن معیارهای ارتباطی، اجتماعی – اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی- فضایی مسیرهای بهینه جهت حمل ونقل (مترو) مکان یابی گردد. نتایج نشان دهنده آن است که بهترین مسیرهای پیشنهادی جهت حرکت مترو در محور شمالی – جنوبی ننله –فرودگاه و شرقی – غربی آبیدر- نایسر با اولویت زمانی میان مدت (تا 15 سال) تعبیه شده است.
۳۰.

تحلیل الگوی رشد کالبدی- فضایی شهرها از طریق آمار فضایی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۲ ۲۹-۴۰

کلیدواژه‌ها: الگوی رشد فضایی آمار فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شهر گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۱۸۷
برنامه ریزی شهری از گذشته تا به امروز بیشتر بر اساس توجه به عوامل کالبدی پیش رفته است تا جایی که اساس برنامه ها و طرح های شهرسازی و برنامه های شهری را عمران شهر و فضاهای کالبدی , تحت تأثیر خود قرار داده است . شهر محصول روابط و مناسبات پیچیده اقتصادی و اجتماعی است و ناهمگونی های فضایی آن بازتاب فرایندهای در هم بافته فرهنگی – اجتماعی و سیاسی– اقتصادی در طی تاریخ در بستر طبیعت بوده است . شناخت الگوی رشد فضایی شهرهای اصلی مناطق و کشورها، برای تدوین سیاست های مناسب و دستیابی به توسعه پایدار امری اساسی است. دستیابی به این مهم نیز نیازمند استفاده از روش ها و ابزارهای مناسب و پیشرفته می باشد. این مقاله باهدف مطالعه رشد و توسعه فضایی شهر گرگان با استفاده از مدل های تحلیل فضایی و تکنیک های مربوط به خودهمبستگی فضایی با استفاده از GIS نگارش یافته است. بر این اساس به منظور تحلیل توسعه فضایی شهر گرگان فرضیه پژوهشی مطرح شد و به روش توصیفی –تحلیلی ارزیابی شد. بر این اساس از روش های مختلف آمار فضایی و تکنیک های خودهمبستگی فضایی ازجمله تحلیل خوشه بندی، ضرایب موران و گری، G عمومی، تحلیل لکه های داغ استفاده شده است . نتایج نشان می دهد که شهر گرگان، الگوی رشد تصادفی متمایل به خوشه ای را با شکل گیری دو لکه داغ در بخش جنوب و شرق شهر و یک لکه سرد در بخش شمال تجربه نموده است.
۳۱.

تبیین سازگاری زیرساخت داده های مکانی با مأموریت های پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت انتظامی سال چهاردهم دوم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 549 - 568

کلیدواژه‌ها: زیرساخت های داده های مکانی (SDI) سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مأموریت های پلیس کشف جرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۲۳۲
زمینه و هدف : فناوری اطلاعات و ارتباطات با سرعت بخشیدن به فرآیند مبادله و تحلیل اطلاعات به ابزاری برای افزایش بهره وری، کارآیی و رشد در جوامع بشری تبدیل شده است و دستیابی آسان به نتایج تجمیع انبوه داده های تولیدشده را فراهم کرده است. در این مطالعه هدف اصلی پژوهش بررسی سازگاری «زیرساخت داده های مکانی» [1] با مأموریت های پلیس است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی - تحلیلی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد عضو هیئت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین و نخبگان صاحب نظر ستاد فرماندهی نیروی انتظامی مرتبط با فناوری بود که درمجموع 30 نفر بودند و به صورت سرشماری نمونه گیری انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل 20 پرسش با طیف لیکرت پنج گزینه ای استفاده شد. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 923/0 به دست آمد. داده ها به دو روش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این مقاله 20 مولفه مورد بررسی قرار گرفت که اصلی ترین مولفه، «بهره مندی پلیس از زیرساخت داده های مکانی و تجمیع بانک های اطلاعاتی موجود در پلیس (پلیس های تخصصی)» بود. نتایج آزمون تی تک نمونه ای حاکی از آن است که «زیرساخت داده های مکانی با مأموریت های پلیس» سازگاری دارد؛ یعنی در سطح معناداری 05/0 فرضیه اول پژوهش تایید شد. همچنین نتایج آزمون تی تک نمونه ای در سطح معناداری 05/0 فرضیه چهارم پژوهش که «نیاز به اشتراک گذاری اطلاعات زیرساخت داده های مکانی با سایر سازمان های دولتی وجود دارد» را تایید کرد. نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که از چهار فرضیه مطرح شده سه فرضیه «سازگاری زیرساخت داده های مکانی با مأموریت های پلیس»، «نیاز به طبقه بندی اطلاعات در پلیس های تخصصی» و «نیاز به اشتراک گذاری اطلاعات با سایر سازمان های دولتی» تایید شد. زیرساخت داده های مکانی در مأموریت های پلیس می تواند با کاهش هزینه و کاهش زمان و افزایش سرعت کشف جرم، باعث ایجاد احساس امنیت و اعتماد مردم نسبت به پلیس شود.
۳۲.

تحلیل فضایی مخاطره سیلاب در حوضه آبریز نیرچای با استفاده از مدل HEC-HMS و منطق فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و یکم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۲ 103-79

کلیدواژه‌ها: سیل مدل HEC-HMS سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) هم پوشانی فازی نیرچای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۳۱۵
سیلاب ها جزو فراوان ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی هستند که همه ساله موجب خسارات جانی و مالی سنگینی می شوند. خسارت های سیلاب به دلیل دستکاری انسان در سیستم های رودخانه ای و ساخت و ساز در حریم رودخانه ها دارای روند صعودی است. در این رابطه، یکی از مهم ترین اقدامات غیرسازه ای در جهت کاهش خسارات سیلاب تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیل و استفاده از آنها در برنامه ریزی های مکانی است. در پژوهش حاضر خطر سیلاب در حوضه آبریز نیرچای واقع در استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، از مدل HEC-HMS برای شبیه سازی بارش- رواناب و شناسایی پهنه های سیل خیز و از منطق فازی به منظور روی هم گذاری لایه های موضوعی و تهیه نقشه خط سیلاب استفاده شد. نتایج شبیه سازی نشان دهنده کارایی بالای مدل HEC-HMS در شبیه سازی بارش- رواناب حوضه آبریز نیرچای و برآورد دبی های پیک سیلاب می باشد. تبدیل بارش به رواناب در سطح حوضه نیرچای عمدتا در کنترل ژئومورفومتری و پوشش زمین می باشد. بیشترین ارتفاع رواناب و دبی های پیک حوضه نیرچای در زیرحوضه های بالادست است. این امر به دلیل شیب زیاد، نفوذپذیری اندک خاک، فراوانی سطوح غیرقابل نفوذ و CN بالاست. ترکیب لایه های موضوعی با استفاده از منطق فازی نشان داد که در حدود 6/8 درصد از سطح حوضه در پهنه های با خطر بسیار بالای وقوع سیلاب واقع شده اند. این پهنه ها عمدتا منطبق بر دشت سیلابی رودخانه نیرچای می باشند. این اراضی به علت کم عرض بودن دره و شیب کم همیشه در معرض سیلاب هستند. اکثر سکونتگاه های منطقه مطالعاتی در پایین دست حوضه مستقر شده اند. این امر باعث افزایش مخاطرات ناشی از سیلاب شده است.
۳۳.

مطالعه و تحلیل مکان گزینی نیروگاه های خورشیدی در استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی دوره ۵۳ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۶) 177-194

کلیدواژه‌ها: انرژی خورشیدی انرژی های تجدیدپذیر تصمیم گیری های چندمعیاره (MCDM) سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شبکه عصبی مصنوعی (ANN)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۷۷
تأمین انرژی پایدار در دنیای امروزی امری ضروری است. از آنجا که معیارها و فاکتورهای مختلفی بر یافتن مکان مناسب نیروگاه خورشیدی تأثیر می گذارد، مقایسه مؤثر این معیارها با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) میسر است. همچنین، روش های هوش مصنوعی نظیر شبکه عصبی مصنوعی برای یافتن دقیق ترین مکان های مناسب می تواند سازنده باشد. در این پژوهش با به کارگیری روش بهترین- بدترین به عنوان یکی از تکنیک های MCDM و واردکردن نتایج آن در شبکه عصبی مصنوعی (ANN) جهت تعلیم شبکه اقدام به یافتن مناسب ترین مکان ها برای استقرار صفحات خورشیدی در استان آذربایجان شرقی به عنوان یک استان دارای ناهمواری های طبیعی نسبتاً زیاد شد. پس از تولید لایه تناسب اولیه با شبکه عصبی مصنوعی، با تولید لایه های محدودیت و اعمال آن ها روی نتایج به دست آمده از شبکه عصبی، مکان هایی که امکان اولیه را برای استقرار این صفحات نداشتند از نتایج اولیه حذف شدند. نتایج نهایی نشان داد که 1854206.25 هکتار از زمین های استان تناسب کمتر از 0.3 و 1460887.5 تناسبی بین 0.3 تا 0.5 را جهت استقرار نیروگاه خورشیدی دارند. همچنین، فقط 69762.5 هکتار از اراضی استان دارای تناسب بیش از 0.75 برای استقرار صفحات خورشیدی هستند.
۳۴.

بررسی مکان یابی دفع پسماند ها با روش برنامه ریزی خطی در محیط GIS (مطالعه موردی: نواحی از استان خراسان رضوی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال هفتم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 103 - 119

کلیدواژه‌ها: محل دفن پسماند ها سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) زیست محیط برنامه ریزی خطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۱۵۲
دفن پسماند ها همواره به عنوان یکی از مشکلات اولیه مسئولین خدمات شهری محسوب شده است. مخاطرات زیست محیطی وبهداشتی دفن پسماند ها به دلیل ارتباط آن با زندگی بشر نیاز به کنترل و اعمال سیستم مدیریت ویژه ای دارد که در فرآوری توسعه و افزایش جمعیت پیچیدگی های بیشتری می یابد. با توجه به مشکلات دفع پسماند های شهری و کاهش پیامد های مختلف آن نیاز به مکان یابی اصولی بوده است. لذا برای انتخاب یک مکان مناسب دفع پسماند ها با منظور نمودن معیار های زیست محیطی از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. عوامل اصلی در مکان یابی محل دفن پسماند ها در این تحقیق توپوگرافی، شیب زمین، جنس خاک، زمین شناسی، هیدرولوژی، ژئوهیدرولوژی، فاصله از منابع آب های سطحی، مراکزجمعیتی شهری وروستایی، جاده دسترسی و منابع تولید پسماند ها بوده است. با تعیین محدوده های قابل قبول برای هر یک از عوامل فوق بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل نهایی، مکانهای مناسب بر حسب اولویت بر روی نقشه تهیه شده است.
۳۵.

اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 1 - 18

کلیدواژه‌ها: بافت فرسوده بهسازی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) TOPSIS شهر ساری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS ، گستره شهری مشخص و مکان های دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبه بندی این مناطق جهت طرح های بهسازی از مدل تصمیم گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرح های بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند.
۳۶.

آشکارسازی تغییرات فیزیکی شهر با استفاده از تصاویر LandSatETM و مدل زنجیره ای MARKOV یک مطالعه در شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 175 - 189

کلیدواژه‌ها: رشد فیزیکی تصاویر ماهواره ای تغییرات کاربری طبقه بندی تصاویر ماهواره ای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۲۴۵
    استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار بسیار مفیدی برای تشریح روابط متقابل بین محیط انسانی و محیط طبیعی برای کمک به تصمیم گیری برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. فرآیند توسعه شهرها یکی از نیازهای اساسی در مدیریت و ارزیابی شهرها می باشد. افزون بر میزان رشد شهرها، مطالعه میزان تغییرات و تخریب کاربری ها در سال های گذشته و پیش بینی این تغییرات در سال های آینده می تواند در مدیریت و برنامه ریزی صحیح برای حل مشکلات کنونی و برنامه ریزی های توسعه آینده کمک نماید. در همین راستا مقاله حاضر قصد دارد تا با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat Tm سال 1368 و تصویر ماهواره ای LandSatETM سال 1390 به بررسی روند رشد فیزیکی و جهت گسترش شهر اردبیل بپردازد. این مطالعه منطبق با دوره قبل و بعد از مرکزیت سیاسی شهر اردبیل می باشد. به همین منظور پس از پردازش تصاویر ماهواره ای، تصاویر با روش حداکثر احتمال طبقه بندی شدند و در نهایت در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با اعمال تابع تغییرات، تغییرات کاربری بدست آمد. با توجه به بررسی ها به عمل آمده نتیجه گیری شد که رشد فیزیکی شهر اردبیل بعد از مرکزیت سیاسی شتاب زیادی به خود گرفته است و در طی رشد فیزیکی شهر، زمین های زراعی اطراف شهر به زیر ساخت و ساز های شهری رفته است.
۳۷.

ژئومورفوتوریسم و ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایت های ژئوپارک قشم با بهره گیری از روش پریرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 251 - 263

کلیدواژه‌ها: ژئوپارک قشم ژئومورفولوژی ژئومورفوتوریسم ژئومورفوسایت روش پریرا سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۴
ژئومورفوتوریسم، یکی از دریچه های نوین حوزه مطالعات علوم زمین و گردشگری است، که بر شناخت ژئومورفوسایت ها، توسعه گردشگری ژئومورفولوژی و حفاظت میراث ژئومورفیک استوار است. این علم رویکردی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره عوارض و پدیده های جذاب زمین شناسی و ژئومورفولوژی دارد و در پی توسعه زمین گردشگری برای توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی است. هدف از این پژوهش مطالعه ژئومورفوتوریسم ژئوپارک قشم می باشد. ژئوپارک قشم به عنوان اولین ژئوپارک ایران و خاورمیانه، دارای ظرفیت های ژئومورفوتوریستی ارزشمندی است، که مطالعه آن به جهت حفاظت و بهره مندی صحیح از آن ضروری می باشد. در همین راستا در جهت انجام این پژوهش روش ارزیابی ژئومورفوتوریستی پریرا برای بررسی قابلیت های ژئومورفوتوریسی ژئومورفوسایت های منتخب استفاده شده است. نتایج حاصل از روش پریرا نشان می دهد؛ ژئومورفوسایت های غار نمکدان، تنگه چاهکوه و دولاب به ترتیب در رتبه اول تا سوم این ارزیابی قرار دارند و بیش ترین امتیاز را به خود اختصاص داده اند، در نتیجه با توجه به کمبودها بهترین مقاصد زمین گردشگری در این ارزیابی ژئومورفوتوریستی قرار گرفتند.  
۳۸.

مکان یابی ساختگاه سد زیرزمینی در حوضه آبریز رودخانه گز در استان هرمزگان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال نهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 99 - 114

کلیدواژه‌ها: سد زیرزمینی مکان یابی رودخانه گز سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
در اغلب نقاط ایران که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک است، مدیریت منابع آب زیرزمینی از اولویت خاصی برخوردار است .یکی از راههای مفید در تأمین آب مورد نیاز بخشهای مختلف در این مناطق و مقابله با بحران خشکسالی، کمک به افزایش ذخایر آب زیرزمینی است .موضوع اصلی این تحقیق مکانیابی سدهای زیرزمینی در حوضه آبریز رودخانه گز در استان هرمزگان است. براین اساس، با استفاده از تحلیل ها و آنالیز های منطقه ای، مدل های ارتفاعی رقومی، اطلاعات ماهواره ای، خصوصیات هیدرولوژیکی، زمین شناسی و هواشناسی در نرم افزار های مناسب به خصوص GIS بصورت سنجش از دور، مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج بدست آمده از تحقیق  سه سایت بعنوان گزینه مناسب جهت احداث ساختگاه سدزیرزمینی  معرفی گردیده است.  پس از بررسی های اولیه و بازدید صحرایی از محل سایت های پیشنهادی، سایت شماره (2) بعنوان سایت مستعد و دارای اولویت اول انتخاب گردید. این سایت به لحاظ زمین شناسی، بر روی واحدهای ماسه سنگی و کنگلومرایی و اندکی شیلی ماسه ای درشت دانه با نفوذپذیری خوب قرار دارد. رسوبات کواترنر شامل آبرفت ها و تراسهای آبرفتی نیز در حاشیه پهنه سیلابی رودخانه گز با نفوذپذیری قابل قبول دیده می شوند. شیب سطحی رودخانه 5/2 % ارزیابی گردید که به لحاظ توپوگرافی، مستعد احداث سد زیرزمینی است. حجم آبگیری مخزن سایت پیشنهادی در هر نوبت برابر با 777600 متر مکعب برآورد و مخزن سد در مدت حدود 69 روز پر خواهد شد. لذا با مدیریت مناسب، امکان آبگیری 4-3 نوبت در سال وجود دارد. بدین ترتیب حجم آبگیری سالانه سد در 4 نوبت، حدود 3.110.400 متر مکعب برآورد می شود.
۳۹.

برنامه ریزی و مکان یابی سرویس های بهداشتی شهر اهواز با استفاده از تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مکان یابی سرویس بهداشتی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تحلیل فرایند سلسله مراتبی AHP)) شهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۶۱
از دیرباز مسئله ی پیدا کردن بهترین مکان برای استقرار منابع و امکانات، جزء اساسی ترین مراحل برنامه ریزی های شهری و منطقه ای بوده است. در حالت کلی بهترین مکان استقرار منابع و امکانات، مکانی است که بتوان در آن بیشترین استفاده (ازنظر کمی) و درعین حال بهترین استفاده (ازنظر کیفی) را داشت. دراین بین سرویس های بهداشتی نیز یکی از این زیرساخت ها و تأسیسات شهری می باشد که در کلان شهر اهواز به واسطه ضعف خدمات رسانی مدیریت شهری عملاً به فراموشی سپرده شده است؛ به طوری که مشکلات زیادی را برای شهروندان اهوازی ایجاد کرده است. این مقاله با تأکید بر این مورد به دنبال مکان یابی این زیرساخت در کلان شهر اهواز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل تحلیل فرایند سلسله مراتبی (AHP) می باشد. روش کار نیز به صورت توصیفی- تحلیلی با ماهیت کاربردی می باشد و منبع جمع آوری داده ها و اطلاعات نیز طرح های گردشگری و طرح تفصیلی شهر است. همچنین با استفاده از منابع موجود، معیارهایی را جهت مکان یابی سرویس های بهداشتی معرفی نموده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کلان شهر اهواز با کمبود فضاهای سرویس بهداشتی مواجه است و نیازمند مکان های جدید جهت احداث سرویس های بهداشتی به خصوص در مکان های گردشگری می باشد.  
۴۰.

تحلیل و برآورد آسیب پذیری مساکن شهری در برابر زلزله. مطالعه موردی: شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۵ 73 - 88

کلیدواژه‌ها: آسیب پذیری لرزه ای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) مدل ارزیابی کیفی آریا آنالیز زمین آمار (Geostatistical analyst) شهر گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۱
با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می تواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه ی شهرها را دچار وقفه نماید. در همین راستا هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای ساختمان های شهر گرگان می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر با توجه به موضوع آسیب پذیری ساختمان های شهری در برابر زلزله، از نوع توصیفی-تحلیلی است که پس از شناخت روش های مختلف ارزیابی ساختمان ها در برابر زلزله و انتخاب روش ارزیابی کیفی مناسب با توجه به شرایط ساخت و ساز منطقه مورد مطالعه و نحوه انجام برداشت های میدانی، با بهره گیری از روش آریای اصلاح شده و استفاده آنالیزهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نظیرSpatial Analysis, Geostatistical analyst و درون یابی به روش Krigingضمن تهیه نقشه های پیش بینی و برآورد شاخص های تحقیق و تلفیق معیارها با پیاده سازی و اجرای مدل ارزیابی آریا به ارائه برآورد مناسبی از آسیب پذیری ساختمان های شهری و شناسایی پهنه های آسیب پذیر شهر در برابر زلزله اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می-دهد که در حدود 300 هکتار از مساحت کل شهر گرگان معادل 33/17 در محدوده آسیب پذیری از نوع (خرابی و ریزش ساختمان، وجود احتمال تلفات جانی) بر اساس ضرایب خسارت مدل آریا قرار دارند. همچنین تحلیل درجات آسیب پذیری نشان می دهد که پهنه هایی که به دلیل رعایت اصول فنی ساخت وساز مطابق با آیین نامه 2800 دارای خسارت و آسیب پذیری کم بوده و ساختمان احداث شده قابل استفاده می باشند 58/25 درصد از کل فضای ساخته شده شهر را به خود اختصاص داده است که عمدتاً در مناطق توسعه و ساخت وساز جدید شهری و شکل گرفته در چند سال اخیر واقع شده اند. کلیدواژه ها: آسیب پذیری لرزه ای، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدل ارزیابی کیفی آریا، آنالیز زمین آمار (Geostatistical analyst)، شهر گرگان.