مدیریت فناوری

در جهان پر از تغییر امروزی، فناوری به تنها سلاح رقابتی کشورها تبدیل شده است. امروزه سازمان ها از تغییرات فناوری به عنوان وسیله ای جهت ایجاد فرصت برای کسب وکارهای خود استفاده می نمایند. لذا ایجاد تغییرات فناورانه و یا دنباله روی مؤثر این تغییرات نیازمند راهبرد های مدوّنی جهت ایجاد وحدت رویه و یکپارچه سازی تلاش های درون سازمان است. اما در اغلب متون تخصصی مفهوم تدوین راهبرد فناوری با درجه ای از پیچیدگی و ابهام نقل شده است که بکارگیری الگوها و مدل های ارائه شده را با مشکل مواجه ساخته است. برای مثال در مدل هکس- مجلوف مشخص نشده است که اگر سازمان مورد بررسی یک سازمان خدماتی باشد چگونه می توان واحدهای راهبرد فناوری را مشخص نمود. و در حالتی کلی تر این نقیصه یعنی ابهام در برخورد با سازمان های خدماتی را می توان در بیشتر مدل های ارائه شده برای تدوین راهبرد فناوری مشاهده نمود. بر این اساس در مقاله حاضر سعی شده تا با تلفیق نظریات موجود الگویی ملموس و مبتنی بر واقعیت های بومی کشور پیشنهاد گردد که نه پیچیدگی های تعریف واحدهای فنی راهبردی و ... را داشته باشد و نه مشکلی در لحاظ کردن راهبرد های موجود داشته باشد. در انتها نیز به منظور تبیین بیشتر موضوع، تدوین راهبرد فناوری برای یک شرکت خدماتی در قالب مطالعه موردی ذکر گردیده است.

هدف اصلی این مقاله، شناسایی شباهت ها و تفاوت های نقشه های راه فناوری تهیه شده برای حوزه های مختلف صنعت است. بدین منظور تعدادی از نقشه های راه تدوین شده برای حوزه های مختلف فناوری، اعم از داخلی و خارجی، مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی بر چگونگی تهیه این نقشه های راه و نوع خروجی آنها تمرکز گردیده است. پس از معرفی نقشه های راه به صورت مجزا، مقایسه ای بین آنها از جنبه های مختلف صورت پذیرفته و در نهایت موارد تشابه و تفاوت نقشه های راه فناوری شناسایی شده است. نتایج حاکی از آن است که تنوعی از رویکردها جهت تهیه نقشه راه فناوری برای یک صنعت وجود داشته و نحوه تهیه نقشه راه فناوری وابستگی زیادی به اهداف و وضعیت موردنظر دارد.

پدیدار شدن اقتصاد دانش بنیان و بالتبع آن افزایش اهمیت مقولاتی چون دانش، نوآوری و فناوری موجب افزایش تمرکز بر مفاهیمی چون مدیریت دانش، مدیریت فناوری و مدیریت نوآوری شده است. در این تحقیق سعی شده است تا با توجه به اهمیت این سه نوع مدیریت بر عملکرد و رقابت پذیری سازمانها، چارچوبی جدید و یکپارچه طراحی شود تا ضمن پوشش ویژگیهای هر یک از این مدیریتها، از اتلاف منابع سازمانی ناشی از همپوشانی مدیریت دانش، مدیریت نوآوری و مدیریت فناوری و تقابل آنها با یکدیگر جلوگیری شود. چارچوبی که در این مقاله بیان شده است، تحت عنوان چار چوب مدیریت دانش فن نوآوری نام گرفته است که برگرفته از بخشی از سه واژه مدیریت دانش، مدیریت نوآوری و مدیریت فناوری است. این چارچوب سعی نموده است تا مدیریت دانش، مدیریت نوآوری و مدیریت فناوری را تجمیع نموده و در چارچوبی جدید ارائه نماید تا ضمن بهره گیری از ویژگیهای هر یک از این مدیریتها، موجبات پرهیز از دوباره کاری در سازمان را فراهم آورد. چارچوب مذکور دارای 7 فعالیت اصلی به علاوه دو فعالیت پشتیبان است. در انتهای این تحقیق، دو نمونه موردی از صنایع دارویی و پوشاک نیز با توجه به این چارچوب مورد بررسی قرار گرفته است.

امروزه فناوری و مدیریت درست آن، عامل مهمی در کسب موفقیت شرکت ها در عرصه های رقابت ملی و بین المللی است. مطالعات شکاف فناوری به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده در مزیت رقابتی، به صورت یک مشکل اساسی پیش روی کشورهای درحال توسعه است. از طرف دیگر، برداشت حاصل از ارزیابی های اقتصادی و عملکردی سالیانه نشان می دهد که فناوری بایستی به عنوان نقطه عطف تغییرات در شرکت مدنظر و موردتوجه ویژه قرار گیرد. یکی از روش های ممتاز در ارزیابی سطح فنّاوری در شرکت های کوچک و متوسط، روش "کپ تک" است که مؤلفه های فناوری را در هشت محور مورد ارزیابی قرار می دهد. این شرکت ها می توانند از این ابزار کارآمد در جهت ظرفیت سازی برای جذب فنّاوری و هم در سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری استفاده کنند. در تحقیق جاری، رویکرد و الگویی بدیع برای تهیه گزارش شناخت و ارزیابی سطح فناوری و تدوین سند فناوریارائه شده است. این رویکرد در "رشته فعالیت پرورش طیور" با محوریت دو شرکت ایرانی به مرحله اجرا گذارده شده است. نتایج نشان داد که در این رشته فعالیت، مؤلفه دانش فنی در بهترین سطح و پشتیبانی اطلاعاتی در پایین ترین وضعیت نسبت به رقبای برتر و نقطه مطلوب قرار دارند. بر مبنای این گزارش شناخت، استراتژی ها و برنامه های بهبود پیشنهاد گردید. این الگو قابلیت تعمیم به سایر رشته فعالیت ها را دارد.

هدف این پژوهش،بررسی مبانی مدیریت استراتژیک فناوری و نوآوری: تعاریف، بررسی نظام مند ادبیات، چارچوب یکپارچه و دستور کار تحقیقاتی، بود.این پژوهش توصیفی و کمی بود و بصورت تحقیقات کتابخانه ای انجام شد. در حالی که نوآوری ها و فناوری های جدید اغلب برای شکوفایی بلندمدت شرکت ها مهم هستند، چنین نتایجی در سطح شرکت از اقدامات و تعاملات اعضای سازمانی که نوآوری ها را توسعه می دهند و از فناوری های جدید استفاده می کنند، پدید می آیند. "جنبش خرد بنیادها" به دنبال درک این موضوع است که چگونه اقدامات و تعاملات در سطح خرد (به عنوان مثال، فردی) به نتایج سطح کلان (مثلاً سازمانی) منجر می شود و روابط بین متغیرهای سطح کلان را واسطه می کند. اگرچه این جنبش در دهه گذشته به شدت رشد کرده است، اما هنوز عمیقاً حوزه فناوری استراتژیک و مدیریت نوآوری را فرا نگرفته است. به دلیل رشد فوق العاده آن، کاملاً تکه تکه و پراکنده است که مانع از شناسایی امیدوارکننده ترین فرصت ها برای تحقیقات آینده می شود. برای غلبه بر این وضعیت مشکل ساز، ما یک مرور ادبیات سیستماتیک از تحقیقات موجود در زمینه بنیادهای خرد در مدیریت استراتژیک فناوری و نوآوری انجام می دهیم، آن را در یک چارچوب یکپارچه ترکیب می کنیم، و مسیرهای امیدوارکننده را برای تحقیقات آینده ترسیم می کنیم.

در دنیای امروز محدودیتهای فراوانی در انجام کارها وجود دارد. محدودیت های رایجی همچون محدودیت های زمانی، مکانی و بویژه مالی باعث شده تا افراد و شرکت ها و کشورها دست به انتخاب بزنند. تحقیق و توسعه در هر سازمانی که به دنبال تولید و یا استفاده از محصولات به روز دنیا می باشد، مبحث مهمی به شمار می آید؛ اما نکته ی مهم این است که یک سازمان با توجه به تعدد موضوعات قابل تحقیق، به کدام موضوعات پرداخته و چگونه آنها را اولویت بندی می کند در این تحقیق مدلی جهت تعیین اولویت های تحقیقاتی تکنولوژی با استفاده از مدل آینده نگاری تکنولوژی توسعه داده شده است. مدل توسعه یافته بر اساس روش تکنولوژی های حیاتی می باشد. جهت توسعه این مدل، ادبیات دو حوزه تدوین استراتژی تحقیق و توسعه و تکنولوژی و روشهای اولویت بندی مرور شده است. همچنین با توجه به نیاز روز کشور ایران در حوزه ی انرژی های تجدیدپذیر بالاخص انرژی خورشیدی، این متودولوژی در جهت اولویت بندی حلقه های فرآیند تولید ماژول فتوولتائیک سیلیکونی پیاده سازی گردیده است.

هدف پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل عوامل مدیریتی موثر در بستر فناوری اطلاعات بر موفقیت اجرای سیستم های هوشمند در بیمارستان می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران و معاونان دانشگاه های علوم پزشکی و بیمارستان های شهر تهران در نظر گرفته شده است که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 90 نفر نمونه انتخاب و پرسشنامه تدوین شده است. روایی محتوایی این پرسشنامه به تأیید چند تن از اساتید این حوزه رسیده و میزان پایایی آن نیز به کمک آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج پژوهش تمامی فرضیه ها را تایید نموده و نشان می دهد که مولفه های مدیریتی در بستر مدیریت فناوری (شامل برنامه ریزی و سازماندهی، پیاده سازی و پشتیبانی و نیز نظارت و ارزیابی) بر موفقیت اجرای سیستم های هوشمند در بیمارستان تاثیر مثبت و مستقیم دارد.

مقدمه و هدف: مدرسه هیبریدی یعنی درکنار ریاضیات و علوم تجربی، همه دروس و فعالیت ها اهمیت و هدف گذاری جدی دارند. پژوهش حاضر با هدف تدوین طراحی الگوی بهینه مدیریت آموزشی هیبریدی در نظام آموزشی انجام شد. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی-توسعه ای و از نظر روش جمع آوری داده ها آمیخته اکتشافی با رویکرد کیفی (بررسی ادبیات تحقیق و تحلیل مضمون) و کمی (مدل سازی معادلات ساختاری) است. در مرحله اول، با استفاده از این یافته ها، 15 نفر از خبرگان (معلمان، مدیران مدارس، کارشناسان آموزش و پرورش) از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته انتخاب و مصاحبه ها تا اشباع داده ها ادامه یافت. برای انتخاب خبرگان از نمونه گیری نظری استفاده شد و جهت تأمین روایی از تکنیک های تایید پذیری و بازبینی توسط اعضا و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون بهره برداری شد. در بخش کمی، جامعه آماری شامل 4635 معلم مدارس مقطع متوسطه ارومیه بود که از این تعداد، 381 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته ای بود که بر اساس مراحل کیفی تدوین شده بود. برای تأمین اعتبار ابزار از روایی محتوایی (بازبینی توسط پنج متخصص) و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ (78/0) استفاده شد. در نهایت، برای تحلیل داده های کمی، از مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل نسخه 8.8 استفاده گردید. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد نتایج حاصله نشان داد که عوامل مؤثر بر مدیریت آموزشی هیبریدی در مقطع متوسطه در سه مضمون اصلی و شش مضمون فرعی دسته بندی شدند. مضمون اصلی مدیریت منابع انسانی، مدیریت فناوری و مدیریت آموزشی مشخص شدند و الگوی بهینه بدست آمد (05/0p<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش می توان گفت شاخص های برازش مدل مناسب بوده و مدل تحقیق به طور کلی از انطباق مناسبی با داده ها برخوردار بوده و معیارهای لازم برای برازش مطلوب را تأمین می کند.

سازمان ها، با توجه به محیط کسب و کار در حال تغییر،  با چالش های رقابتی جهانی مواجه هستند. تلاش برای رقابت و پایداری منجر به شناخت کاربرد کارآمد فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک عامل حیاتی برای بقا و سودآوری در اقتصاد مبتنی بر دانش شده است. به همین جهت مدیریت فناوری شرکت ها و توسعه ابزارهای آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش به شناسایی عوامل موثر بر توسعه کاربرد ابزارهای مدیریت فناوری در شرکتهای دانش بنیان نوپا پرداخته شد که بیانگر مفاهیم قابل تأملی برای مدیران و دست اندرکاران مربوطه بود و می تواند به رشد و ارتقا شرکتهای دانش بنیان کمک شایانی نماید.  همچنین در این پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده شد و از تحلیل عاملی اکتشافی  جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. براساس نتایج حاصله می توان گفت که تمرکز بر بخش R&D با بار عاملی 0.976، بهره گیری از شبکه های تخصصی با بار عاملی .975 ، ارائه خدمات در حوزه های تخصصی مثلا بایو، نانو با بار عاملی 0.958،  باور و پذیرش فنّاوری و فناوری های جدید با بار عاملی 0.912 و توانایی فنی و تخصصی با بار عاملی 0.901موثرترین عوامل توسعه ابزارهای مدیریت فناوری در شرکت های دانش بنیان نوپا تعیین شده اند.