هویت دانشگاهی

دغدغة اصلی این مقاله سنجش میزان هویت دانشگاهی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و کاوش در خصوص عوامل اجتماعی موثر بر آن می¬باشد. اساس نظری سنجش هویت دانشگاهی دانشجویان، مبتنی بر نظریه دیالکتیک درونی- برونی شناسایی ریچارد جنکینز که تلفیقی از اندیشه های کولی، مید، گافمن، مارکس و بوردیو است، می¬باشد. با تکیه بر چهارچوب نظری مذکور متغیرهایی نظیر فرهنگ دانشگاهی (شامل فرهنگ آموزش، فرهنگ یادگیری، فرهنگ سازمانی و مدیریت، و خرده¬فرهنگ¬های دانشجویی)، سرمایة فرهنگی (شامل سرمایة فرهنگی تجسم¬یافته، عینی¬شده، نهادینه) و انگیزه¬های تحصیلی به عنوان عوامل موثر بر هویت دانشگاهی تشخیص¬داده¬شدند. طرح پژوهش «غیرآزمایشی از نوع پیمایش» بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی در چهار واحد رودهن، شهریار- شهرقدس، کرج و ورامین- پیشوا بود. با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران و با در نظرگرفتن پارامترهای دخیل در محاسبه آن، تعداد نمونه در حدود 380 نفر تعیین شد که در تحقیقات اصلی 351 نفر از آنان در پژوهش مشارکت کردند. روش نمونه¬گیری «طبقه¬ای نامتناسب با حجم» بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق¬ساخته بود که برای سنجش چهار متغیر¬ اصلی طراحی شد. اعتبار پرسشنامه¬ از طریق روش «اعتبار محتوایی» محرز گردید. پایایی پرسشنامه¬ها از طریق روش «پایایی همسانی درونی» بدست آمد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از برنامه¬های رایانه¬ای SPSS 12 و LISREL 8.5 از طریق فنون جدول¬سازی، نموداربندی، و محاسبه شاخصهای آماری (پارامتری یا ناپارمتری) انجام شد. طبق نتایج سه متغیر سرمایه فرهنگی، فرهنگ دانشگاهی و انگیزه¬های تحصیلی، با همدیگر، به طور معنی¬داری تغییرات در هویت دانشگاهی را تبیین می¬کنند. در این بین، ابتدا فرهنگ دانشگاهی و بعد سرمایه فرهنگی اهمیت بیشتری در تبیین هویت دانشگاهی داشته و انگیزه¬های تحصیلی دانشجویان تاثیر قابل¬تعمیمی بر هویت دانشگاهی ندارد.

هدف: هدف این مقاله، بررسی تأثیر عوامل درون دانشگاهی، نظیر فرهنگ دانشگاهی، سرمایه فرهنگی دانشجو و نوع دانشگاه، بر هویت دانشگاهی دانشجویان بوده است. روش: این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و به لحاظ هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق، کلیه دانشجویان دانشگاههای پیام نور، آزاد اسلامی و غیر انتفاعی می باشند. بر اساس فرمول کوکران تعداد 205 نفر از آنها به روش نمونه گیری مطبق انتخاب شده اند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS انجام گرفته است. یافته ها: بر اساس آزمون آنالیز واریانس یک طرفه، بین تمام دانشگاههای مورد بررسی با یکدیگر، بر اساس آزمون پس از واقعه شفه از نظر هویت دانشگاهی تفاوت معناداری وجود دارد.نتایج مدل رگرسیون نشان می دهد که مجموعه های فرهنگ دانشگاهی و سرمایه فرهنگی نزدیک به 4/46درصد از واریانس متغیّر هویت دانشگاهی را برآورد می کنند. نتیجه گیری: پژوهش در راست ای تأیید نظریه بوردیو و بوچر و نشان دهنده تأثیر فرهنگ دانشگاهی، سرمایه فرهنگی دانشجو و نوع دانشگاه بر هویت دانشگاهی دانشجویان است.

مقدمه و هدف :. هدف اساسی این پژوهش، بررسی پیامدهای راهبرد هم آفرینی ارزش در صنعت خدمات آموزشی (به طور خاص برای دانشجویان و مؤسسات آموزشی) است. بنابراین، اولین سهم علمی این پژوهش، ارائه مطالعه دقیقی است برای بررسی هم آفرینی ارزش در زمینه مؤسسات آموزشی. سهم دوم این پژوهش، شناسایی پیامدهای دوجانبه استفاده از این راهبرد برای مشتریان (دانشجویان) و مؤسسات آموزشی است. روش شناسی پژوهش : این پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی و در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده است. با تعیین معیارهایی همچون تخصص و سابقه اجرایی یا مشاوره حوزه خدمات آموزشی، تعداد 10 خبره اجرایی و دانشگاهی به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و با روش نیم ساختمند مورد مصاحبه قرار گرفتند. مصاحبه ها به روش تحلیل مضمون، بررسی شدند و به منظور اعتباربخشی نتایج از رویکرد بازبینی توسط اعضا، خودبازبینی محقق و پایایی بین دو کدگذار (79/0) استفاده شد. یافته ها : در این پژوهش از 25 مضمون اولیه، 6 مضمون نهایی به دست آمدکه در دو دسته مزایا برای مؤسسات آموزشی و مزایا برای دانشجویان دسته بندی شدند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 1) توسعه روابط (درک متقابل، احترام به یکدیگر، توسعه روابط غیررسمی و دوستانه و شبکه سازی)، 2) توانمندی شغلی (مهارت حل مسئله، شهود و خلاقیت، داشتن تفکر استراتژیک و تفکر سیستمی و توسعه نگاه ترکیبی) و 3) تکیه بر هویت دانشگاهی (استفاده همه جانبه از برند آموزشگاهی در موقعیت های شغلی، معرفی به بازار کار توسط استادان و موسسه و فعالیت در موسسه به عنوان مدرس یا کارمند) از پیامدهای مورد انتظار برای دانشجویان در راهبرد هم آفرینی ارزش است. همچنین 1) بازاریابی و تبلیغات (کاهش هزینه های تبلیغاتی، شناسایی و برآورده سازی نیازهای پنهان و فصلی، تحقیقات بازاریابی، بازاریابی رابطه ای و توسعه بازار)، 2) ارتقاء تصویر برند موسسه (افزایش جذابیت و شهرت موسسه، بهبود جایگاه برند، نقش آفرینی برند کارفرما، بازاریابی داخلی کارآمد) و 3) تضمین آینده مالی (جذب دانشجویان فعلی و آتی برای تمامی دروس ارائه شده فعلی و آتی، مزیت مالی رهبری در برگزاری رشته های جنبی و جدید، معرفی دانشجویان آتی توسط فارغ التحصیلان و اطمینان خاطر از حفظ سود و بازگشت سرمایه) از مزایا و پیامدها مورد انتظار برای مؤسسات آموزشی در راهبرد هم آفرینی ارزش است.

هدف: اعضای هیئتعلمی دانشگاه بهواسطه کار علمی و زیستن در محیط دانشگاه، دارای هویت دانشگاهی میشوند. درگیر شدن استادان در وظایف متنوع، میتواند آنها را دچار سردرگمی و تنش هویت دانشگاهی نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تنوع وظیفه بر تنش هویت دانشگاهی استادان دانشگاههای دولتی ایران انجام شد. روش: رویکرد پژوهش کمی و کیفی و از نوع چند روشی بود. جامعه آماری شامل کلیهی اعضای هیئت علمی دانشگاههای دولتی ایران بود و مشارکت کنندگان در پژوهش در بخش کمی 373 نفر از اعضای هیئت علمی از 45 دانشگاه بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقهای چند مرحلهای انتخاب شدند. در بخش کیفی نیز با 12 نفر از اعضای هیئت علمی و مدیران دانشگاهها که با روش نمونه گیری هدفمند شناسایی شده بودند، مصاحبه عمیق انجام شد. یافتهها: یافتههای پژوهش بیانگر آن است که اعضای هیئتعلمی اعتقاد دارند برای انجام بهتر رسالت استادی خود ضرورت دارد وظایف متنوعی را انجام دهند و بهطور کلی تنش هویت دانشگاهی استادان دانشگاههای دولتی ایران بیشتر ازحد متوسط است که بر پایه نتایج بدست آمده از آزمون رگرسیون نیز مؤلفه پژوهشگری حرفهای با قدرت بیشتری تنش هویت دانشگاهی را پیشبینی میکند و مؤلفههای کنشگری اجتماعی و منشأ درآمد اختصاصی در جایگاه بعدی قرار دارند. همچنین اثر یادگیرندگی مادامالعمر و تعالی در تدریس بر تنش هویتی معنادار نبود. نتایج پژوهش نشان میدهد که اعضای هیئتعلمی شغل خود را حفظ میکنند و تمایلی به ترک دانشگاه ندارند که علل این تمایل به ماندگاری در دانشگاه را میتوان در دو دسته عوامل امیدآفرین و نگرانکننده دستهبندی نمود. نتیجهگیری: هویت علمی یکی از اجزای کلیدی نظام دانشگاهی است؛ بنابراین باید زمینه شکوفایی آن را فراهم کرد و اجازه نداد که تنوع وظایف، دخالت افراد غیردانشگاهی یا هر دلیل دیگری منجر به تنش هویتی شود.

این پژوهش به دنبال شناخت فرایند برساخته شدن آزادی علمی در جامعه دانشگاهی ایران بوده و با استفاده از رویکرد کیفی و راهبرد نظریه مبنایی انجام شده است. مشارکت کنندگان 17 نفر از اعضای هیئت علمی با مرتبه دانشیاری به بالا از دانشگاه ها و پژوهشگاه های تابعه وزارت عتف بودند. نمونه گیری هدفمند (و نظری) و با بیشینه تنوع انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پروتکل مصاحبه عمیق استفاده شد و مصاحبه ها تا زمان رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در تحلیل داده ها از رویکرد نظام مند اشتراوس و کوربین استفاده شد .برای اعتباربخشی یافته ها از ملاک های چهارگانه گوبا و لینکلن استفاده شد. یافته های پژوهش مبتنی بر 38 مقوله محوری و 13 مقوله گزینشی بود که بر اساس رویکرد نظام مند اشتراوس و کوربین در الگوی نهایی جایگذاری شدند. پدیده محوری به صورت دو هسته ای با عنوان «عرف دانشگاهی و سوژه دانشگاهی ناگزیر» نام گذاری شد. عاملان دانشگاهی راهبردهایی مانند «هویت دانشگاهی بازاندیشانه، پیله عافیت و سرمایه گذاری در خود» را برای مواجهه با پدیده محوری برگزیده اند. برونداد این سازوکار، راهبردها و تعاملات درنهایت به کنش ورزی احتیاطی در ساحت دانشگاهی انجامیده است که آن را «آزادی دانشگاهی اضطرابی» نام نهاده ایم.