راهنمایان گردشگری

امروزه گردشگری میراث فرهنگی و بخصوص بخش ناملموس آن برای توسعه و معرفی بهتر بسیار وابسته به عنصر نیروی انسانی زبده و کارآمد می باشد. از آنجایی که راهنمایان گردشگری به عنوان یکی از مهم ترین منابع انسانی در این صنعت شناخته می شوند و به نوعی در خط مقدم و پیشتاز رویارویی با گردشگران میراث ناملموس هستند و مواریث ناملموس برای فهم بهتر به نظر می رسد بیشتر از سایر جاذبه های گردشگری نیاز به راهنمایانی زبده دارد، در این پژوهش تلاش شده اثرات توانمندسازی راهنمایان گردشگری استان اردبیل در جذب این نوع گردشگران مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش پیش رو، از نوع مطالعات کاربردی – توصیفی می باشد. جامعه آماری پژوهش را خبرگان، متخصصین و فعالین استان اردبیل که آگاهی و تسلّط نسبت به موضوع گردشگری میراث ناملموس را داشتند تشکیل می دهند که از آنها تعداد 51 نفر به عنوان نمونه آماری (با روش نمونه گیری قضاوتی هدفمند) انتخاب شدند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی از شاخص های آمار توصیفی و در بخش استنباطی از تحلیل رگرسیون برای آزمون فرضیه ها به کمک نرم افزار Spss استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار مؤلفه تخصص و مهارت شغلی، دانش و اطلاعات شغلی، سطح نگرش و انگیزه شغلی تأثیر مثبت و معناداری در جذب گردشگران میراث ناملموس دارند.

هدف از این پژوهش شناسایی جذابیت های ورزش زورخانه ای در جذب گردشگران خارجی از دیدگاه راهنمایان گردشگری بود. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی، با ماهیت اکتشافی و بر اساس روش تحلیل تماتیک و با ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. جامعه ی آماری این پژوهش را راهنمایان گردشگری زبان های خارجی بودند. با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی سیزده نفر از راهنمای گردشگری انتخاب شدند و از نفر هشتم به بعد اشباع نظری حاصل شد. روش اعتبارسنجی پژوهش روایی تفسیری بود. از تجزیه وتحلیل داده های کیفی 60 کد اولیه به دست آمد که در 15 مقوله محوری قرار گرفتند و درنهایت دو مقوله اصلی جذابیت های ورزش زورخانه ای حاصل شد. جذابیت های ملموس شامل: معماری و دکوراسیون، افزارهای ورزش باستانی، افزارهای غیرورزشی، گردانندگان زورخانه، حرکات جمعی هماهنگ، تلفیق انواع حرکت ها، تناسب و زیبایی اندام ورزشکاران و همگانی بودن ورزش است. همچنین جذابیت های ناملموس شامل مورد: سلسله مراتب ورزشکاران در زورخانه، قدمت زیاد زورخانه، تلفیق موسیقی با ورزش، تعلق به کشور ایران، تلفیق ادبیات و ورزش، تلفیق فرهنگ با ورزش و تلفیق مذهب با ورزش می شوند. از نتایج حاصل می توان در جهت جذب و توسعه گردشگری ورزشی و فرهنگی استفاده نمود و در بازاریابی ها با تأکید بر این جذابیت ها به ترغیب گردشگران برای سفر به ایران پرداخت. توصیه می شود فدراسیون ورزش زورخانه ای با همکاری میراث فرهنگی و آژانس های گردشگری با استفاده از این ورزش و جذابیت های ذکرشده گامی مؤثر در جهت توسعه این ورزش در داخل و خارج از کشور بردارند و بتوانند از جذب گردشگر به اقتصاد کشور کمک نمایند.

بیماری های واگیردار تغییرات رفتاری و اجتماعی را در عرصه های مختلف به وجود می آورند، گردشگری و خط مقدم ارائه کنندگان خدمات آن یعنی راهنمایان گردشگری نیز از این قاعده مستثنا نیستند. پاندمی کرونا در جهان طیف وسیعی از فعالان صنعت گردشگری و مشاغل وابسته به آن را مخصوصاً قشر راهنمایان گردشگری را تحت تأثیر قرار داده است. استان اردبیل تا قبل از پاندمی کرونا، استانی فعال در زمینه طبیعت گردی و گردشگری فرهنگی و شهری بوده و راهنمایان طبیعت و فرهنگی شهری فعالی داشته، لذا این پژوهش به دنبال بررسی آثار پاندمی کرونا بر جنبه های مختلف زندگی راهنمایان گردشگری شهری می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کیفی در قالب پدیدار شناختی می باشد. بدین منظور برای جمع آوری داده ها با روش نمونه گیری گلوله برفی 16 نفر از راهنمایان استان اردبیل موردبررسی قرار گرفتند. و تجارب زیسته راهنمایان با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته به دست آمد و به شیوه هفت مرحله ای کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بر اساس تجزیه وتحلیل انجام شده، ابعاد مثبت و منفی زندگی در این دوره ثبت و 10 دسته معانی اصلی برای تجربه زیسته این قشر در دوران شیوع کرونا شناسایی شد که به طور خلاصه عبارت اند از: تغییرات در سبک زندگی، چالش ها و فرصت های اقتصادی، دگردیسی الگوی اشتغال، تغییرات در نوع نگرش، عامل تبلیغات، رعایت مسائل بهداشتی، تغییر اشکال روابط اجتماعی، مسائل روحی و روانی، رکود در فعالیت ها و موانع سازمانی. همچنین هر کدام از معانی اصلی دارای معانی فرعی و زیرشاخه های ویژه خود می باشند

راهنمایان گردشگری، در نقش رابط بین گردشگران و جوامع مقصد، با ارائه خدمات و بیان جذابیت جاذبه ها و مکان های گردشگری می توانند نقش مهمی در توسعه گردشگری داشته باشند. با توجه به نقش این راهنمایان در توسعه گردشگری، توجه به آنان و شناسایی عوامل مؤثر بر امنیت شغلی آنان سبب توسعه گردشگری خواهد شد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل و محرک های مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی است و با روش توصیفی   پیمایشی صورت گرفته است. جامعه آماری شامل راهنمایان گردشگری در شهر تهران است، که با روش نمونه گیری تصادفی ساده 210 راهنمای گردشگری برای نمونه انتخاب شده است. بنابر نتایج پژوهش، 152 نفر معادل 2/74 درصد راهنمایان گردشگری بر این نظر بودند که امنیت شغلی ندارند. نتایج پژوهش درزمینه شاخص های مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری نشان می دهد که رفتار، قدرت بیان، ظاهر و پوشش، مسئولیت پذیری، مهارت ارتباطی، نگرش حرفه ای، داشتن اطلاعات دقیق، مربیگری/ مدیریت، دانش، بیمه و حقوق کاری اثرگذاری بیشتری بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری دارد. نتایج بررسی عوامل کلی مؤثر بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران نشان می دهد که عامل فردی   شخصی با ضریب تأثیر 647/0، عامل تخصصی   حرفه ای با ضریب تأثیر 550/0 و عامل نهادی   سیاستی با ضریب تأثیر 464/0 به ترتیب بیشترین اثر را بر امنیت شغلی راهنمایان گردشگری شهر تهران داشته اند.

عملکرد حرفه ای راهنمایان، عامل کلیدی موفقیت تجربیه گردشگری است؛ لذا، بهبود عملکرد راهنمایان، یکی از دغدغه های سازمان های گردشگری محسوب می گردد که آنها می توانند با شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد، توجه ویژه ای به آن عوامل مبذول نموده و در نتیجه عملکرد راهنمایان گردشگری را ارتقا دهند. پژوهش پیش رو، با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد راهنمایان گردشگری شهر تهران انجام پذیرفت. نوع پژوهش حاضر براساس هدف، کاربردی بوده و ماهیت توصیفی دارد. با توجه به نوع داده های گردآوری شده و دیدگاه استقرایی-قیاسی مورداستفاده، رویکرد پژوهش، ترکیبی (کیفی-کمی) محسوب می گردد. جامعیه آماری، شامل خبرگان در حوزیه راهنمایی گردشگری در انجمن صنفی راهنمایان تور شهر تهران می گردد که 15 نفر خبره شناسایی و با توجه به تعداد کم آنها به صورت سرشماری برگزیده شده اند. با استفاده از ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان، 15 عامل مؤثر بر بهبود عملکرد راهنمایان گردشگری شناسایی شدند. عوامل شناسایی شده، در قالب پرسش نامیه سلسله مراتبی تدوین گردیدند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، تکنیک سلسله مراتبی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که عوامل سازمانی به مثابیه مهم ترین عوامل اصلی، آموزش به عنوان مهم ترین عامل سازمانی، رضایت شغلی به منزلیه مهم ترین عامل فردی و عوامل قانونی به عنوان مهم ترین عوامل محیطی مؤثر بر بهبود عملکرد راهنمایان گردشگری شهر تهران تلقی گردیدند. در پی شناسایی عوامل براساس دیدگاهی یکپارچه و با اولویت بندی انجام شده، عوامل دارای اهمیت و اولویت بیشتری آشکار شدند که برای بهبود عملکرد راهنمایان، مورد توجه ویژه ای قرار خواهند گرفت.