رسانه های آنلاین

افزایش روزافزون داده ها و ضرورت تحلیل و بهره گیری از آن ها و نیز رقابت برای پاسخگویی به نیاز مخاطبان، گرایش رسانه ها به «دیتا ژورنالیسم» [1]را افزایش داده است. درک نقش و اهمیت دیتا ژورنالیسم می تواند موجبات استفاده از آن را در ایران فراهم کند. این پژوهش باهدف بررسی نقش دیتا ژورنالیسم در رسانه های آنلاین و مبتنی بر نظریه های «استفاده و رضایت مندی» [2]، «انتظار- فایده» و «حوزه عمومی» [3]انجام شده است. روش تحقیق آن، مصاحبه عمقی با 103 نفر از متخصصان دیتا ژورنالیسم است. این پژوهش، در تلاش برای پاسخ به 6 سؤال اصلی تحقیق اعم از نقش دیتاژورنالیسم در رسانه های آنلاین، تعریف دیتاژورنالیسم، آثار و آینده آن، نقش داده های بزرگ در آینده دیتاژورنالیسم و تمایل رسانه ها به این نوع روزنامه نگاری است. بنا بر یافته های پژوهش، متخصصان به 11 نقش دیتا ژورنالیسم ازجمله نقش های «روزنامه نگارانه»، «تسهیل تعامل مخاطبان»، «تحقق دموکراسی» و «اعتمادسازی» اشاره کرده و با تأکید به تمایل سایر رسانه ها به دیتا ژورنالیسم، رسانه های آنلاین را موفق تر در این بهره گیری دانسته اند. آینده دیتاژورنالیسم مثبت و رو به رشد ارزیابی شده و بر نقش داده های بزرگ در این مسیر تأکید شده است. کمک به تأمین منافع مخاطبان و رسانه ها و تأثیر بر دولت و کمک به بهبود تعامل آن ها از آثار دیتاژورنالیسم یاد شده است. همچنین مبتنی بر نتایج پژوهش، دیتاژورنالیسم ضمن یاری به رسانه ها در مسیر ایفای وظایف و نقش هایشان، می تواند در جلب رضایت مخاطبان و نیز کمک به احیای حوزه عمومی مؤثر باشد. [1]. Data journalism [2]. Uses and gratifications theory                        [3]. The Theory of the Public Sphere

احساس برابری جنسیتی توسط شهروندان از آن جهت دارای اهمیت است که موجب ادراک عدالت اجتماعی، کاهش نابرابری و ترویج مردم سالاری در میان شهروندان می شود و فضای اجتماعی-سیاسی کشور را برای توسعه فراهم می کند. محققان معتقدند عوامل مختلفی می تواند بر روی پدیده احساس برابری جنسیتی تأثیرگذار باشد. در این راستا، به نظر می رسد یکی از پدیده هایی که بر برابری جنسیتی تأثیرگذار است، رسانه های آنلاین است. هدف این پژوهش آزمون تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های آنلاین بر برابری جنسیتی از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، با استفاده از داده های موج هفتم پیمایش ارزش های جهانی برای کشور ایران است که شامل 1499 نفر حجم نمونه می شود. نتایج این پژوهش که با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و روش حداقل مربعات جزئی و با استفاده از نرم افزار Smart Pls صورت گرفت، نشان می دهد اولاً رسانه های آنلاین به طور مستقیم بر تمایل شهروندان به برابری جنسیتی، تأثیر مثبت و معنی دار دارند و این رسانه ها باعث افزایش چنین تمایلاتی در میان شهروندان ایرانی می شود. دوم اینکه رسانه های آنلاین به طور غیرمستقیم و از طریق ارزش های فرهنگی صدای افراد و حق انتخاب، نیز می توانند سبب افزایش تمایل شهروندان به برابری جنسیتی شوند؛ بنابراین نتایج نشان می دهد مدل نظری پژوهش از طریق داده های تجربی مورد تأیید و پشتیبانی قرار می گیرد.

هدف این پژوهش ارائه مدلی برای نقش فضای اجتماعی در رقابت پذیری مطبوعات ورزشی بود. روش تحقیق کیفی با رویکرد تحلیل سیستماتیک انتخاب شد. جامعه آماری شامل منابع انسانی (خبرگان علمی: اساتید مدیریت ورزشی و مدیریت رسانه دانشگاه ها، و خبرگان اجرایی: خبرنگاران ورزشی، ورزشی نویسان و مدیران رسانه ها و مطبوعات ورزشی) و منابع اطلاعاتی (علمی، کتابخانه ای و رسانه ای مرتبط) بود که شامل 18 نفر و 33 سند بود. نمونه ها به صورت هدفمند و بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های اکتشافی نیمه ساختارمند و مطالعه کتابخانه ای نظام مند بود. روایی ابزار بر اساس شایستگی عملی، اعتبار حقوقی و علمی نمونه، نظر خبرگان و توافق بین کدگذاران ارزیابی و تأیید شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش کدگذاری مفهومی چندمرحله ای (باز، متمرکز و محوری) انجام شد. چارچوب مفهومی نهایی شامل 81 مؤلفه، 32 بُعد، 14 منظر و 5 سطح بود. سطوح و منظرها بر اساس اثرگذاری و اثرپذیری بین متغیرهای زیرمجموعه خود شامل عوامل زمینه ای، نقش فضای آنلاین، عوامل سیستمی و عوامل پیامدی رقابت پذیری مطبوعات ورزشی در فضای آنلاین بود. بر اساس یافته های پژوهش، مطبوعات ورزشی برای ادامه حیات و توسعه دامنه خود ملزم به به کارگیری راهبردهای لازم برای ورود به فضای مجازی، استفاده از قابلیت های رسانه ای، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی، بهره گیری از فناوری روز، تبلیغات و بازاریابی، برندسازی و حمایت از تیم ها و باشگاه های ورزشی هستند. این اقدامات به آنها امکان می دهد تا در شبکه های اجتماعی فعالیت مستمر داشته و اخبار ورزشی را به صورت لحظه ای و با تحلیل های کاربردی به مخاطبان ارائه دهند و مزیت رقابتی ایجاد کنند.