پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی)

هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر در طراحی نماد (مسکات) ورزش دانش آموزی ایران بود. در این پژوهش کیفی که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی صورت پذیرفت، شرکت کنندگان در مصاحبه، اساتید مدیریت بازاریابی ورزشی، روان شناسی و جامعه شناسی و همچنین کارشناسان حوزه هنر، فرهنگ و بازی و ورزش کودکان و متخصصان حوزه اجرایی در وزارت آموزش و پرورش بودند. روش نمونه گیری، هدفمند بود و طی اجرای مصاحبه های نیمه ساختاریافته داده ها جمع آوری شد. به منظور دستیابی به پاسخ سؤالات پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی، سه مرحله کد گذاری صورت گرفت. یافته های تحقیق نشان داد که در اولین مرحله کدگذاری 620 نشان شناسایی شد که با توجه به تکرار نشان ها و همچنین قرابت موضوعی به سه مقوله دسته بندی شدند. این سه مقوله شامل ویژگی های ظاهری، شخصیتی و دموگرافیک نماد بود. ویژگی های ظاهری در طراحی نماد با هفت مؤلفه رنگ، موجودیت، پوشش، طرح و نماد، ابزار، ویژگی های بدنی و ویژگی های ورزشی مشخص شد. ویژگی های شخصیتی با سه مؤلفه ویژگی های اخلاقی، رفتاری و روان شناختی و ویژگی های دموگرافیک با چهار مؤلفه سن، جنس، خانواده و طبقه اجتماعی استخراج شد. بهره گیری از یافته های به دست آمده با توجه به جزئیات ارائه شده برای طراحی نماد ورزش دانش آموزی می تواند به موفقیت این پروهش کمک کند و قابلیت ارتباط برقرار کردن آن را با جامعه مخاطب افزایش دهد و درنتیجه اثرات فرهنگی، اخلاقی و آموزشی مدنظر ساخت نماد را ارتقا بخشد.

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی درس تربیت بدنی در مدارس پویا بر توسعه شایستگی جسمانی دانش آموزان 9ساله در مقایسه با رویکرد آموزش تربیت بدنی در مدارس سنتی بودجامعه آماری پژوهش، همه دانش آموزان 9ساله شهرستان زاهدان بودند که به طور تصادفی 65 نفر دانش آموز از دو مدرسه پویا (31 نفر) و مدرسه سنتی (34 نفر) انتخاب شدند. در مرحله اول از همه دانش آموزان شرکت کننده آزمون چابکی و مهارت های حرکتی کانادایی و آزمون استقامت هوازی گرفته شد و سطح فعالیت بدنی آن ها با گام شمار محاسبه و ثبت شد. سپس گروه مدارس پویا در یک دوره مداخله سه ماهه در محیط غنی شده و 24 جلسه ای در ﻓﻌﺎﻟیﺖ ﻫﺎی درس تربیت بدنی (کتاب دست نامه دوره اول ابتدایی و بخش حیطه دانشی و نگرشی کتاب راهنمای تدریس تربیت بدنی) ﺷﺮکﺖ کﺮدند. دانش آموزان گروه کنترل نیز در دوره تربیت بدنی به روش سنتی شرکت کردند. پس از پایان دوره مداخله ای از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون من ویتنی و آنالیز کوواریانس تحلیل شد. نتایج نشان داد که کلاس درس تربیت بدنی مدارس پویا در مقایسه با مدارس سنتی منجر به افزایش سطح فعالیت بدنی روزانه دانش آموزان (آزمون گام شمار) شد، اما تفاوت معناداری در آزمون چابکی مهارت های حرکتی کانادایی (CAMSA) و استقامت هوازی (PACER) مشاهده نشد؛ بنابراین مدارس پویا می توانند به سیاست گذاران و برنامه ریزان کلاس درس تربیت بدنی و ارتقای سطح فعالیت بدنی کودکان در مدارس یاری رسانند.

اضافه وزن و چاقی، از مشکلات اصلی سلامت در دنیای مدرن هستند که روند شیوع آن در تمام سنین افزایشی است. این معضل در بزرگسالی با چاقی دوران کودکی ارتباط مستقیم دارد، به طوری که احتمال چاقی در بزرگسالی برای کودکان چاق، 2 تا 3 برابر کودکان غیرچاق است. فعالیت بدنی تأثیر مثبتی بر کاهش اضافه وزن و عوارض آن دارد، اما تأثیر بازی ها در این زمینه کمتر بررسی شده است. در پژوهش حاضر ، 15 دانش آموز پسر دارای اضافه وزن (میانگین سنی 1±9.5 سال، قد 10±135 سانتی متر، وزن 7 ±48 کیلوگرم، شاخص توده بدنی  1 ±26 از استان تهران به صورت تصادفی به سه گروه 5 نفری بازی، تمرین هوازی و کنترل تقسیم شدند. گروه های بازی و تمرین هوازی به مدت چهار هفته، سه جلسه در هفته و هر جلسه 2000 متر (2 کیلومتر) فعالیت داشتند. قبل و بعد از دوره، خون گیری در حالت ناشتا برای بررسی نیمرخ لیپیدی انجام شد. نتایج نشان داد که پس از اتمام دوره، HDL در گروه بازی (p=0.031) و تمرین هوازی (p=0.003) به طور معناداری افزایش یافت. همچنین، کاهش معناداری در کلسترول (گروه بازی p=0.027، تمرین p=0.013)، تری گلیسیرید (گروه بازی p=0.033، تمرین p=0.019) و LDL (گروه بازی p=0.033، تمرین p=0.038) مشاهده شد. در مجموع این پژوهش نشان داد  هر دو روش تمرین و بازی، تغییرات معناداری در نیمرخ لیپیدی ایجاد کردند. کاهش کلسترول و LDL و افزایش HDL در تمرین هوازی بیشتر بود، اما بازی ورزشی تأثیر بیشتری در کاهش تری گلیسیرید داشت. در نتیجه کودکان نباید از بازی جدا شوند تا سلامت بزرگسالی خود را تضمین کنند.

هدف پژوهش شناسایی فرصت ها و چالش های ورزش دانش آموزان دختر بود. روش پژوهش حاضر کیفی است. جامعه آماری متخصصین مرتبط با موضوع بودند که از بین این افراد 13 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بعد از رسیدن به اشباع نظری به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون و نرم افزار مکس کیودا نسخه 18 انجام شد. جهت بررسی روایی و پایایی نتایج حاصل از بخش کیفی از معیارهای گوبا و لینکلن (1989) استفاده شد.  نتایج نشان داد که فرصت ها، چالش ها و راهکارهای ورزش دانش آموزان دختر دارای 227 مفهوم، 26 مضمون فرعی و سه مضمون اصلی شاملِ فرصت ها (9آیتم)، چالش ها (9آیتم) و راهکارها (8آیتم) می باشد. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود مدیران و معاونان آموزش و پرورش، کارشناسان، دبیران و آموزگاران تربیت بدنی جهت بهبود وضعیت ورزش دانش آموزان دختر از نتایج پژوهش جهت رفع چالش ها و بکارگیری فرصت ها استفاده نمایند.

هدف پژوهش حاضر کاوش راهکارهای توسعه استعدادیابی در ورزش کودکان با رویکرد تحلیل تماتیک بود. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع تحلیل تماتیک بود. جامعه آماری این تحقیق، همه اساتید تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه های سطح کشور (به طور خاص مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی)، اساتید و متخصصان تعلیم و تربیت و تمامی افرادی بودند که در زمینه ورزش تربیتی و استعدادیابی ورزشی فعالیت داشتند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و طی فرایندی و مصاحبه با 17 نفر، به نقطه اشباع نظری رسید. اطلاعات به دست آمده کدگذاری و تجزیه و تحلیل شدند و براساس روش تحلیل تماتیک نمایش داده شدند. در مرحله اول، 53 مفهوم از مصاحبه با خبرگان استخراج شد. این مفاهیم در مرحله دوم با انسجام بیشتر و تحلیل و تفسیر بهتر در قالب 16 تم فرعی انتزاعی تر کدگذاری شد. در مرحله بعد، 16 تم فرعی تولیدشده در قالب شش تم اصلی با عنوان «رسمی، آموزشی، حمایت و استاندارسازی، اجتماعی و تبلیغاتی سرمایه ای» طبقه بندی شد. با توجه به اهمیت مضامین شناسایی شده در بحث توسعه استعدادیابی کودکان که ترکیبی از عناصر اجتماعی، علمی، فرهنگی و آموزشی و... است، پیشنهاد می شود که این عناصر در سیاست گذاری های کلان و برنامه های بلندمدت در نهادهای ورزشی و غیرورزشی مرتبط با استعدادیابی ورزش کودکان، به عنوان راهکارهای توسعه گرا قلمداد شود؛ زیرا در آینده نزدیک شاهد پشتیبان سازی مناسب و ارتقای سطح سلامت جامعه باشیم.

هدف پژوهش حاضر، ارائه چهارچوب مفهومی منسجم از سواد بدنی به همراه الزامات پیاده سازی این مفهوم در محیط های آموزشی به ویژه مدارس آموزش پرورش بود. این پژوهش به لحاظ روش شناسی، مبتنی بر رویکردهای کیفی سنتز پژوهی با محوریت مرور سیستماتیک بود. نمونه مطالعه از نوع اسنادی ثانویه با تأکید بر مقالات لاتین 2023- 2018 بود. فرایند غربالگری و تعدیل مطالعات با استفاده از جریان غربالگری و تعدیل مطالعات (PRISMA, 2020) صورت گرفت. روش تجزیه و تحلیل اسناد نیز تحلیل مضمون بود که به صورت دستی انجام شد و طراحی مدل با استفاده از نرم افزار ATLAS.TI صورت گرفت. معیارهای کیفیت شواهد «اعتبار، قابلیت انتقال، قابل اعتماد بودن و تأییدپذیری» در سراسر فرایندهای جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها به کار رفت. از طریق تحلیل مضمون استقرایی ادبیات مرتبط، مؤلفه های اساسی سواد بدنی شناسایی شد و به چهار حوزه جسمانی، شناختی، روانی-عاطفی و رفتاری-اجتماعی طبقه بندی شد. در راستای الزامات پیاده سازی سواد بدنی در مدارس نیز چهار الگوی معنایی یعنی مربیان آموزش دیده، تجارب معنادار و سرگرم کننده، محیط انگیزشی و توانمندساز بودن برنامه های سواد بدنی برای دانش آموزان استخراج شد. همچنین می توان از استراتژی های آموزشی ت.ا.ر.گ.ت. (TARGET) ازجمله توزیع متنوع کار، تفویض قدرت و تصمیم گیری، روابط مثبت، گروه بندی متنوع، استراتژی ارزیابی سازنده و عنصر زمان، به منظور ایجاد جو انگیزشی برای توسعه سواد بدنی در بین دانش آموزان استفاده کرد.

تکالیف فعال در تربیت بدنی نقش مؤثری در افزایش فعالیت بدنی دانش آموزان دارد؛ ازاین رو هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های تکالیف فعال و طراحی مدل ایجاد تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس بود. روش پژوهش از نوع کیفی و نظریه داده بنیاد با استفاده از رویکرد گلیزری بود. جامعه آماری پژوهش شامل دبیران تربیت بدنی، معاونان تربیت بدنی آموزش و پرورش، کارشناسان تربیت بدنی آموزش و پرورش، اعضای هیئت علمی تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان و مدیران مدارس بود که دوازده نفر از نخبگان آگاه از موضوع پژوهش به صورت هدفمند انتخاب شدند و مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته و عمیق با آن ها انجام گرفت. انجام مصاحبه ها تا حد اشباع نظری ادامه یافت. برای بررسی روایی از قابلیت مقبولیت، انتقال پذیری و تأییدپذیری و برای بررسی پایایی از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار استفاده شد. نتایج کدگذاری باز حاکی از آن بود که 109 عامل می توانند در شناسایی مؤلفه های تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس مؤثر باشند. در مرحله کدگذاری انتخابی، عامل ها به 17 مقوله فرعی طبقه بندی شدند. درنهایت، هفت مقوله اصلی حاصل از کدگذاری نظری شامل مقوله های بهبود برنامه تربیت بدنی، ابزار یادگیری، اطلاعات و منابع، مسئولیت پذیری، نگرش مثبت، مشارکت خانواده و جامعه و ابزار ارزیابی شناسایی شدند. دبیران تربیت بدنی کشور می توانند از عامل ها، مفاهیم و مقوله های شناسایی شده در برنامه ریزی های آتی خود برای عملیاتی کردن تکالیف فعال در تربیت بدنی مدارس استفاده کنند.