محمودرضا رهبرقاضی

محمودرضا رهبرقاضی

مدرک تحصیلی: استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۲ مورد.
۲۱.

بررسی تأثیرات شبکه های اجتماعی مجازی بر روی هویت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷ 116 - 133

کلیدواژه‌ها: هویت ملی رسانه شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۳ تعداد دانلود : ۷۶۵
تغییر و تکوین هویت ملی به عوامل و زمینه های مختلفی مرتبط می گردد. یکی از متغیرهای مهم و تأثیرگذار بر هویت ملی تکنولوژی های جدید ارتباطی است. هدف این پژوهش شناخت و تبیین تأثیر فضای مجازی با تأکید بر شبکه های اجتماعی بر هویت ملی دانشجویان است. نوع تحقیق «بنیادین»، سطح تحقیق «تحلیلی»، رویکرد روش شناختی ابطال گرایی، روش تحقیق «پیمایش» و تکنیک گردآوری اطلاعات «پرسشنامه» است. در این پژوهش با تقسیم شبکه های اجتماعی به مؤلفه هایی از قبیل مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی، مدت زمان استفاده روزانه از شبکه های اجتماعی، میزان فعال بودن کاربران شبکه های اجتماعی و میزان واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی به بررسی میزان تأثیرگذاری این مؤلفه ها بر هویت ملی پرداخته شد. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار spss sample powerبه تعداد 340 نفر تعیین و نمونه ها با روش نمونه گیری خوشه ای در دانشگاه شیراز انتخاب شدند. نتایج مدل نهایی نشان داد 4 درصد از تغییرات (تقویت یا تضعیف) متغیر هویت ملی تحت تأثیر چهار مؤلفه شبکه های اجتماعی قرار دارد که در این میان متغیرهای "مدت زمان عضویت در شبکه های اجتماعی" با ضریب استاندارد (12/0-) و "مدت زمان استفاده روزانه از شبکه های اجتماعی" با ضریب استاندارد (13/0-) تأثیری تضعیف کننده و معنادار بر روی هویت ملی داشتند. نتایج نشان می دهد دو مؤلفه میزان فعال بودن کاربران شبکه های اجتماعی و میزان واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی تأثیر معنی داری بر روی هویت ملی نداشتند.
۲۲.

اولویت های ارزشی و اجتماعی به عنوان عوامل پیش بینی کننده جهت گیری های سیاسی اصول گرایی/ اصلاح طلبی (مطالعه موردی شهروندان شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۸۶

کلیدواژه‌ها: ارزش تعالی ارزش خودافزایی ارزش آمادگی برای تغییر ارزش حفاظت و جهت گیری های سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۶ تعداد دانلود : ۷۶۰
هدف از مقاله حاضر مطالعه و بررسی رابطه بین اولویت های ارزشی و جهت گیری های سیاسی در بین شهروندان شهر اصفهان است. این مطالعه با روش پیمایشی بر روی 345 نفر از مناطق مختلف شهر اصفهان صورت گرفته نتایج نشان می دهد اولاً مؤلفه ارزش های تعالی دارای بیشترین میزان و ارزش های خودافزایی کمترین میزان در بین پاسخگویان مورد بررسی است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چند گانه نشان می دهد درحالی که الگوهای ارزشی به تنهایی 09/0 واریانس جهت گیری های سیاسی شهروندان را تبیین می کردند اما مجموع 6 متغیر شکاف های اجتماعی (شکاف های سنی، تحصیلات، قومیت، جنس، مذهب و سطح درآمد) 10/0 واریانس جهت گیری های سیاسی شهروندان را تبیین می کردند که این امر ازیک سو اهمیت بالای اولویت های ارزشی در پیش بینی جهت گیری سیاسی شهروندان را نشان می دهد و از سوی دیگر دو متغیر ارزشی حفاظت و خودافزایی روی جهت گیری سیاسی پاسخگویان تأثیر معنی داری دارد. در حالی که اولویت ارزش حفاظت باعث بالا رفتن احتمال گرایش شهروندان به سوی نگرش اصول گرایی می شد اما اولویت ارزشی خودافزایی باعث گرایش افراد به سمت گروه های اصلاح طلب می شود.
۲۳.

بررسی رابطه دین داری با دو نوع فرهنگ سیاسی مشارکتی و دموکراتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷۱

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری دینی فرهنگ سیاسی دموکراتیک فرهنگ سیاسی مشارکتی شهروندان اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۷۷۷
نظریه پردازان با توجه به چارچوب نظری شان، نقش متفاوتی برای دین در فرآیند گذار به دموکراسی قائل شده اند. نظریات شکل گرفته الگوهای غربی، تحقق دموکراسی غربی در جوامع برخوردار از فرهنگ اسلامی را امری بعید می دانند؛ اما روشن است که هرچند دین مبین اسلام با دموکراسی غربی، سازگاری ندارد ولی اگر مقصود از توسعه سیاسی، مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی باشد، این دو مفهوم باهم سازگار هستند. مطالعه حاضر نیز در همین راستا، باهدف بررسی تأثیر دین داری بر روی فرهنگ سیاسی دموکراتیک (منطبق با ارزش های غربی) و فرهنگ سیاسی مشارکتی (منطبق با ارزش های اسلامی) انجام گرفته است. اطلاعات این تحقیق با استفاده از ابزار پرسش نامه در چارچوب روش پیمایشی در بین کلیه شهروندان شهر اصفهان در سال 1394 با نمونه تصادفی 339 نفر انجام شد. یافته ها نشان می دهد با افزایش دین داری از میزان فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افراد، کاسته می شود؛ به عبارت دیگر، فرهنگ سیاسی دموکراتیک در بین افرادی بالاتر بود که از دین داری کمتری برخوردار بودند. از سوی دیگر، فرهنگ سیاسی مشارکتی در بین افرادی که از میزان دین داری بالاتری بودند، بیشتر بود و دین داری، تأثیر مثبتی بر روی فرهنگ مشارکتی در بین شهروندان دارد
۲۴.

انتخابات مجلس شورای اسلامی سال 94: نقش رسانه ها در رفتار انتخاباتی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال بیست و چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۸۹) 65-91

کلیدواژه‌ها: رسانه تمایل به شرکت در انتخابات گرایش سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۹ تعداد دانلود : ۵۸۶
هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر رسانه های مختلف بر میزان تمایل افراد برای شرکت در انتخابات و همچنین گرایش سیاسی آنها (اصول گرایی / اصلاح طلبی/ مستقل) بوده است. امری که اهمیت آن توسعه معرفت و دانش پژوهشگران را در زمینه تأثیرات سیاسی رسانه ها و بخصوص رسانه های جدید در پی دارد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان کلیه دانشگاه های شهر اصفهان را در فروردین و اردیبهشت سال 1395 شامل می شود که 400 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شده و با پرسشنامه محقق ساخته به روش پیمایش مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج پژوهش با استفاده از شیوه تحلیل رگرسیون لجستیک نشان می دهد؛ در حالی که رادیو و تلویزیون باعث افزایش احتمال مشارکت افراد در انتخابات مجلس دهم شده اند، شبکه های ماهواره ای تأثیر منفی در این زمینه داشته اند و دو رسانه شبکه های ماهواره ای و شبکه های اجتماعی بر گرایش سیاسی افراد تأثیرگذار بوده اند به طوری که هر دو این رسانه ها باعث ترغیب افراد برای رأی دادن به گروه های سیاسی اصلاح طلب شده اند اما روزنامه ها و رادیو و تلویزیون تأثیری در گرایش سیاسی افراد نداشته اند.
۲۵.

پیش بینی نقش رسانه ها در میزان تمایل شهروندان اصفهان به شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: مطبوعات اخبار تلویزیونی اخبار ماهواره ای سایت های خبری اینترنتی شبکه های اجتماعی مجازی و انتخابات ریاست جمهوری سال 1396

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۵۱۲
این پژوهش، به بررسی تأثیر انواع مختلف رسانه ها بر روی تصمیم گیری افراد در مورد احتمال شرکت یا عدم شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 در اصفهان پرداخته است. در این رستا، درحالی که تأثیر رسانه ها بر روابط سیاسی بسیار مورد توجه بوده است، تحقیقات تجربی بسیار ناچیزی به منظور بررسی تأثیرات انواع مختلف رسانه ها بویژه در ارتباط با عرصه انتخابات ریاست جمهوری وجود دارد. بنابراین، مطالعه حاضر، با تقسیم رسانه ها به پنج نوع روزنامه ها و مطبوعات، تلویزیون، اخبار ماهواره ای، سایت های خبری اینترنتی و بحث های سیاسی درون شبکه های اجتماعی مجازی قصد دارد به پیش بینی تأثیرات این رسانه ها بر تصمیم گیری افراد در مورد احتمال شرکت یا شرکت نکردن در انتخابات ریاست جمهوری سال 96 بپردازد. جامعه آماری این پژوهش شهروندان شهر اصفهان در فروردین و اردیبهشت سال 1395 می باشد که فرضیات پژوهش با حجم نمونه 350 نفری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که تنها سه رسانه شبکه های خبری ماهواره ای، سایت های خبری اینترنتی و بحث های سیاسی درون شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان متغیرهای پیش بین بر روی تمایل به مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری سال 96 تأثیر داشتند و دو متغیر مطبوعات و اخبار تلویزیونی تأثیر معنی داری برای شرکت در انتخابات نداشتند. از سوی دیگر نتایج نشان می دهد در حالی که ماهواره ها باعث کاهش احتمال شرکت شهروندان در انتخابات می شوند، اما سایت های خبری اینترنتی و شبکه های اجتماعی مجازی باعث افزایش احتمال مشارکت مردم در انتخابات می شوند.
۲۶.

تجزیه و تحلیل تأثیر رسانه های نوین بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر مقایسه هویت فرهنگی ملی و دینی زنان و مردان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زنان سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: رسانه های نوین هویت فرهنگ هویت فرهنگی ملی هویت فرهنگی دینی قدرت نرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۶ تعداد دانلود : ۵۱۹
عصر نوین با تولد رسانه های نوین، دستاوردی از انقلاب در اطلاعات و ارتباطات بوده که با فروپاشی ساخت های قدیم و ظهور نشانه هایی از پساساختارگرایی، تغییر ساخت ها و پسامدرنیسم هم زمان گشته و درنتیجه آن استنباط از مفاهیم و معانی پدیده های اجتماعی و فردی دچار تحولات شگرفی شده و کارکرد و مفهوم فرهنگ، هویت و قدرت نیز دچار شیفت پارادایمی شده است. پژوهش حاضر به بررسی تحلیل و مقایسه پیامدهای به کارگیری رسانه های نوین ارتباطی بر هویت فرهنگی ملی و هویت فرهنگی دینی شهروندان شهر اهواز می پردازد. جامعه آماری پژوهش شهروندان 16-50 سال تشکیل می دهد. حجم نمونه شامل 600 نفر که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. روش انجام پژوهش مبتنی بر شیوه توصیفی – تحلیلی بوده و داده های پژوهش با استفاده آزمون t گروه های مستقل و تحلیل واریانس (آنوا) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رسانه های نوین بر هویت فرهنگی ملی و هویت فرهنگی دینی تأثیرگذار بوده و بین مردان و زنان در هویت فرهنگی دینی تفاوت معنادار آماری در سطح کمتر از 05/0 وجود دارد. ولی در هویت فرهنگی ملی بین زنان و مردان تفاوتی مشاهده نشد. همچنین بین هویت فرهنگی دینی و هویت فرهنگی ملی و سطح درآمد شهروندان تفاوتی وجود نداشت.
۲۷.

تاثیر هویت ملی و قومی بر نگرش سیاسی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 515 - 538

کلیدواژه‌ها: هویت ملی هویت قومی اصول گرایی اصلاح طلبی نگرش سیاسی شهرستان خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۶ تعداد دانلود : ۵۱۷
بررسی نگرش سیاسی شهروندان مسئله ای است که در جامعه ما از جایگاه خاصی برخوردار است؛ چراکه نگرش ها مقدمه شکل گیری رفتارها و کنش های افراد هستند. ازسوی دیگر، موضوع اهمیت یافتن هویت های ملی و قومی در عصر جهانی شدن، مهم ترین موضوع جامعه شناسی سیاسی در محسوب می شود. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی نگرش سیاسی افراد تاثیرگذار باشد، هویت های ملی و قومی افراد می باشد. با توجه به اینکه تاکنون داده مستند تجربی در این خصوص ارائه نشده است، سنجش هرچند اجمالی این موضوع ضروری به نظر می رسد. با توجه به این امر، هدف این پژوهش بررسی تاثیر هویت های ملی و قومی بر روی نگرش سیاسی افراد می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی است که در حدود 398 نفر از افراد ساکن در این شهرستان با روش نمونه گیری سهمیه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اولا منطبق با نظریات مید میان هویت ملی و هویتی قومی، نه تضاد، بلکه نوعی ارتباط مثبت وجود دارد که بالاتر رفتن هر کدام از آنها با تقویت هویت دیگر همراه است. ثانیا هرچند این دو نوع هویت، انطباق خوبی باهم دارند، اما تاثیرات آنها بر روی نگرش سیاسی شهروندان متفاوت می باشد. در این راستا، یافته ها حاکی از آن است درحالیکه افزایش هویت ملی باعث گرایش شهروندان به اصول گرایی می شود، اما هویت قومی احتمال تمایل افراد به گروه های سیاسی اصلاح طلب در جامعه مذکور را تقویت می نماید.
۲۸.

تبیین تأثیر دینداری و سرمایۀ اجتماعی بر رضایتمندی سیاسی شهروندان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 27 - 54

کلیدواژه‌ها: سرمایۀ اجتماعی رضایت سیاسی دینداری اعتماد اجتماعی شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۵۳
رضایتمندی سیاسی برای نظام های سیاسی در سطح ملی و بین المللی، اهمیت بسیار زیادی دارد؛ تا جایی که گسترش نارضایتی سیاسی در یک جامعه پایه های مشروعیت آن نظام را متزلزل می کند. ازجمله عوامل مؤثر بر رضایتمندی شهروندان که در نظریه های مختلف همچون نظریۀ سرمایۀ اجتماعی رابرت پاتنام و نظریه های فرهنگ گرایان سنتی و عقلایی و نظریه های جامعه شناسان دربارۀ دین بر آن تأکید شده است، میزان بهره مندی از سرمایۀ اجتماعی و دینداری شهروندان است. برای بررسی رضایتمندی سیاسی در سه حوزۀ رضایت از کنشگران اجتماعی، نهادهای سیاسی و روش کار و قواعد نظام سیاسی به روش پیمایشی، با نمونۀ 395 نفر پاسخگوی 18 سال به بالا که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده بودند، اطلاعات جمع آوری شد و پس از اجرای پرسش نامه میان نمونۀ آماری و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss ، نتایج نشان دادند میزان دینداری پاسخگویان در دو بعد عاطفی و مناسکی تأثیر مثبت و معنی داری بر رضایتمندی سیاسی داشته است. همچنین دو مؤلفۀ اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی بر رضایتمندی سیاسی تأثیر معنی داری داشته اند و سبب افزایش سطح رضایت سیاسی بین شهروندان شده اند. نتایج برازش الگو نشان می دهند میزان F در همۀ الگوهای آزمون شده معنی دار بوده است. میزان ضریب تعیین در الگوی نهایی پژوهش نیز نشان می دهد مجموع متغیرهای آزمون شده 35 درصد از واریانس رضایتمندی سیاسی را تبیین می کند. همچنین تأثیر غیرمستقیم دینداری بر رضایتمندی سیاسی در سطح 05/0، ازطریق دو بعد متغیر اعتماد اجتماعی و مشارکت مدنی تأیید شد.
۲۹.

تجزیه و تحلیل تأثیر فرهنگ ایثار بر قدرت نرم و امنیت نرم جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه فرهنگ و ارتباطات سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 109 - 140

کلیدواژه‌ها: ایثار قدرت قدرت نرم امنیت نرم فرهنگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۷۵۹
مفاهیم «قدرت» و «فرهنگ» در دوران اخیر دچار تحول معنایی شده است. حالا «قدرت فرهنگی» به عنوان مبنای اساسی قدرت ملی مطرح شده است. نقش «فرهنگ» در افزایش «قدرت نرم» و «امنیت نرم» یک کشور، جدی تر شده و نقش مهمی در تحولات و شکل گیری قدرت هر کشور ایفا می کند. گذار مفهومی قدرت از حوزه سخت افزاری به حوزه نرم افزاری، امروزه موردتوجه کارگزاران سیاسی کشورها واقع شده است. حصول به جنبه نرم افزاری قدرت، شرایط خاص خود را می طلبد که نوع فرهنگ سیاسی یکی از لوازم اصلی برای تحقق هدف مذکور است. انقلاب اسلامی ایران ساختار فرهنگی منحصربه فردی را داراست که آن را از تمامی انقلاب های جهان جدا می کند. این انقلاب بر پایه فرهنگ ایثار، شهادت و مقاومت در باورهای عمیق مذهبی و فرهنگی مردم ایران ریشه دارد. این پژوهش بر مبنای روش کتابخانه ای و اسنادی و تجزیه وتحلیل یافته ها با شیوه توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است. ابتدا به بررسی و سیر تحولات قدرت، شکل گیری قدرت نرم و مؤلفه های قدرت نرم با تأکید بر فرهنگ ایثار و مقاومت پرداخته شده است و با توجه به توانایی دشمنان در احاطه و کاربرد تهاجم فرهنگی در تلاش برای فشار و ایجاد بحران در جمهوری اسلامی ایران، این پژوهش بهترین رهیافت و الگوی ارتقای قدرت نرم و امنیت نرم را استفاده و رجوع به فرهنگ اصیل و گهربار اسلامی فرهنگ ایثار و مقاومت می داند.
۳۰.

تاثیر هویت ملی و قومی بر نگرش سیاسی (مطالعه موردی شهروندان شهرستان خوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 515 - 538

کلیدواژه‌ها: هویت ملی هویت قومی اصول گرایی اصلاح طلبی نگرش سیاسی شهرستان خوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۹۳
بررسی نگرش سیاسی شهروندان مسئله ای است که در جامعه ما از جایگاه خاصی برخوردار است؛ چراکه نگرش ها مقدمه شکل گیری رفتارها و کنش های افراد هستند. ازسوی دیگر، موضوع اهمیت یافتن هویت های ملی و قومی در عصر جهانی شدن، مهم ترین موضوع جامعه شناسی سیاسی در محسوب می شود. در این راستا، به نظر می رسد یکی از عواملی که می تواند بر روی نگرش سیاسی افراد تاثیرگذار باشد، هویت های ملی و قومی افراد می باشد. با توجه به اینکه تاکنون داده مستند تجربی در این خصوص ارائه نشده است، سنجش هرچند اجمالی این موضوع ضروری به نظر می رسد. با توجه به این امر، هدف این پژوهش بررسی تاثیر هویت های ملی و قومی بر روی نگرش سیاسی افراد می باشد. جامعه آماری این پژوهش شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی است که در حدود 398 نفر از افراد ساکن در این شهرستان با روش نمونه گیری سهمیه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اولا منطبق با نظریات مید میان هویت ملی و هویتی قومی، نه تضاد، بلکه نوعی ارتباط مثبت وجود دارد که بالاتر رفتن هر کدام از آنها با تقویت هویت دیگر همراه است. ثانیا هرچند این دو نوع هویت، انطباق خوبی باهم دارند، اما تاثیرات آنها بر روی نگرش سیاسی شهروندان متفاوت می باشد. در این راستا، یافته ها حاکی از آن است درحالیکه افزایش هویت ملی باعث گرایش شهروندان به اصول گرایی می شود، اما هویت قومی احتمال تمایل افراد به گروه های سیاسی اصلاح طلب در جامعه مذکور را تقویت می نماید.
۳۱.

مشارکت انتخاباتی در ایران: تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم رسانه های اجتماعی از طریق ارزش های رهایی و سکولاریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 87 - 116

کلیدواژه‌ها: رسانه های اجتماعی ارزش های رهایی سکولاریسم مشارکت انتخاباتی تحلیل ثانویه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۲۶۷
یکی از حوزه هایی که در سال های اخیر تحت تاثیر رسانه های اجتماعی از اهمیت بالایی برخوردار گشته است، حوزه های سیاسی می باشد. هرچند مشارکت سیاسی دارای سطوح مختلفی است، اما به نظر می رسد شرکت در انتخابات به دلایل مختلف در جمهوری اسلامی ایران به مهم ترین عنصر مشارکت سیاسی تبدیل شده است. بنابراین به نظر می رسد مطالعه و تبیین مشارکت انتخاباتی یکی از موضوعات مهم آکادمیک در ایران را تشکیل می دهد. در این راستا، هدف این پژوهش بررسی تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم رسانه های اجتماعی، از طریق متغیرهای میانجی ارزش های رهایی و سکولاریسم، بر روی مشارکت انتخاباتی می-باشد. در این پژوهش که نوعی تحلیل ثانویه محسوب می شود، از موج هفتم داده های بین المللی پیمایش ارزش های جهانی WVS در مورد ایران استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که هرچند رسانه های اجتماعی به طور مستقیم هیچ تاثیر معنی داری بر روی مشارکت انتخاباتی نداشتند، اما آنها به طور غیر مستقیم و از طریق متغیرهای میانجی ارزش های رهایی و سکولاریسم می توانند به طور معنی داری باعث کاهش مشارکت انتخاباتی شهروندان گردند.
۳۲.

جهانی شدن، اینترنت و انسجام ملی در ایران؛ مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۵۵) 149 - 171
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۲۱۱
وقوع انقلاب صنعتی سوم معروف به انقلاب دیجیتالی در عرصه ارتباطات سبب وقوع تحولی گردید که به جهانی شدن معروف است. جهانی شدن به معنای نزدیکی دولت ها و ملت ها به یکدیگر در عرصه های مختلف پیامدهای سیاسی متفاوتی داشته است که یکی از مناقشه آمیزترین آنها در حوزه فرهنگ می باشد. چرا که برخی اندیشمندان جهانی شدن را مساوی با سلطه فرهنگ غرب دانسته اند و در مقابل برخی دیگر آن را فرصتی برای گروه های صاحب خرده فرهنگ در جوامع چند فرهنگی برای معرفی فرهنگ خود در عرصه جهانی از طریق اینترنت و تکنولوژی های نوین ارتباطی تلقی کرده اند. رویکرد خوش بینانه نسبت به تأثیر جهانی شدن برای گروه های صاحب خرده فرهنگ سبب طرح این سؤال گردیده است که آیا چنین تأثیری اجماع ملی را در جوامع چند فرهنگی با چالش مواجه نمی کند؟ چرا که اجماع ملی به معنای توافق اعضای یک جامعه در خصوص باورها، ارزش ها و هنجارهای مشترک می باشد. جامعه ایران نیز به دلیل زندگی گروه های صاحب افتراق از نظر زبانی، مذهبی و فرهنگی از چنین آسیبی با توجه به رشد طبقه متوسط جدید، به ویژه دانشجویان، و افزایش استفاده از اینترنت از سوی آنها از چنین مصونیتی در امان نیست. هدف از نگرش این مقاله تبیین رابطه میان استفاده از اینترنت و تأثیر آن بر اجماع ملی در ایران می باشد. این مطالعه از نوع تحقیق پیمایشی است و داده های آن با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری شده اند. جامعه آماری مورد مطالعه کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 1391 می باشند که تعداد 184 نفر به عنوان نمونه تحقیق تعیین و با استفاده از روش سهمیه ای تصادفی انتخاب و بررسی شده اند. یافته های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos و فعالیت های آماری مربوط مورد تحلیل قرار گرفته اند. با تقسیم میزان مصرف اینترنت به دو سطح میزان و نوع استفاده از آن و اجماع ملی به سه بعد اجماع فرهنگی، اجماع حقوقی و اجماع سیاسی یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه معناداری میان آنها وجود دارد.
۳۳.

تاثیر الگوی بنیان های اخلاقی بر روی ترجیح سیاسی شهروندان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۹ شماره ۸۹ 103 - 124

کلیدواژه‌ها: مراقبت انصاف وفاداری به گروه ترجیح سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۳۰۸
بررسی نگرش سیاسی شهروندان مسأله ای است که در جامعه ما از جایگاه خاصی برخوردار است؛ چراکه نگرش ها مقدمه شکل گیری رفتارها و کنش های اجتماعی افراد هستند. در این راستا، یکی از عواملی که به نظر می رسد می تواند بر روی ترجیحات و نگرش سیاسی شهروندان در موقع انتخابات تأثیر گذارد، بنیان های اخلاقی هستند. در این راستا، این پژوهش سعی دارد تا با استفاده از نظریه (Haidt, 2001) در مورد بنیان های اخلاقی به تأثیر چنین بنیان هایی بر روی جهت گیری های سیاسی شهروندان بپردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل شهروندان شهر اصفهان در بهار سال 1396 می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای 599 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه انتخاب شده و با روش پیمایش موردمطالعه قرار گرفتند. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می دهد درحالی که ارزش های اقتدار و تقدس باعث گرایش شهروندان به گروه های سیاسی اصول گرا می گردد اما افزایش نمرات ارزش اخلاقی انصاف و عدالت منجر به گرایش افراد به سمت اصلاح طلبی شده است. سرانجام نتایج پژوهش حاکی از آن است که برخلاف ادبیات نظری، ارزش های مراقبت و وفاداری تأثیر معنی داری بر روی نوع ترجیح سیاسی شهروندان نداشته است.
۳۴.

تأثیر سرمایه اجتماعی بر گرایش به مردم سالاری (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 357 - 382

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران دانشجو دانشگاه اصفهان سرمایه اجتماعی سیاست مردم سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۵۱
مردم سالاری امروزه به عنوان یکی از ارکان حکومت های مردمی به شمار می آید. محققان از عوامل مختلفی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر رشد فرهنگ مردم سالارانه در کشورها نام برده اند. این پژوهش به آزمون این رابطه در بین دانشجویان دانشگاه های شهر اصفهان به شیوه پیمایشی در سال تحصیلی 1398-99 می پردازد. حجم نمونه این پژوهش 361 نفر می باشد که نمونه های لازم بر اساس روش خوشه ای چندمرحله ای به دست آمده اند. با تقسیم سرمایه اجتماعی به دو بعد ساختاری و شناختی، نتایج پژوهش نشان می دهد که هر دو مؤلفه سرمایه اجتماعی تأثیر معنی داری بر روی تمایل به مردم سالاری در بین دانشجویان دانشگاه های اصفهان، داشته اند.
۳۵.

نقش جنسیت در مصرف گرایی سیاسی شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۵ بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ 85 - 100

کلیدواژه‌ها: شکاف جنسیتی مشارکت سیاسی مصرف گرایی سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
در عصر جدید، کانون توجه مردم به سیاست از حوزه های عمومی به حوزه های خصوصی، از تعلقات جمعی به تعلقات شخصی و از ایدئولوژی های یکسان ساز به هویت های فردی در حال حرکت بوده است. از طرف دیگر، سیاست های جدید، شیوه ای از مشارکت را پیشنهاد می دهند که از طریق زیر سؤال بردن مشروعیت ساختارهای موجود، با کانال های ارتباطی موجود مخالفت می کنند. در این زمینه، یکی از شیوه های سیاست های جدید، مصرف گرایی سیاسی است. مصرف کنندگان سیاسی افرادی هستند که کالاها و خدمات مورد نیاز خود را بر اساس ملاحظات سیاسی و اخلاقی جامعه خود و نه نفس خود کالا انتخاب می کنند. هدف از نگارش این مقاله بررسی رابطه جنسیت و مصرف گرایی سیاسی شهروندان شهر سبزوار است. روش تحقیق در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، روش پیمایشی است. این مطالعه روی 416 نفر از زنان و مردان شهر سبزوار انجام گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است که اعتبار آن به روش صوری و پایایی آن به کمک آماره آلفای کرونباخ سنجیده شده است. با در نظر گرفتن سه وجه از مصرف گرایی سیاسی، یعنی رفتارها، انگیزه ها و عادت ها، مشاهده می شود که تفاوت معناداری در میزان مصرف گرایی سیاسی پاسخ گویان زن و مرد وجود دارد و زنان تمایل بیشتری به استفاده از مصرف گرایی سیاسی جهت تأثیرگذاری بر تصمیمات عمومی در جامعه دارند.
۳۶.

چالش های حکمرانی آب در ایران: بررسی علل و پیامدها از منظر داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 438 - 415

کلیدواژه‌ها: بحران آب ناکارامدی حکمرانی محیط زیست ضعف های ساختاری و مدیریتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۹۳
  مطالعه حکمرانی منابع آبی در علوم سیاسی از آن حیث ضرورت دارد که مدیریت مؤثر آب نه تنها برای توسعه پایدار اهمیت زیادی دارد، بلکه نقش مهمی در پیشگیری از منازعات بین المللی و تأمین عدالت اجتماعی ایفا می کند. این پژوهش با هدف تحلیل جامع ناکارامدی نهادهای حکمرانی در حوزه منابع آب در ایران، از روش تحقیق کیفی تئوری زمینه ای بهره برده است. برای این منظور، با استفاده از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با کارشناسان و ذی نفعان اصلی و تحلیل محتوای کیفی، شرایط علی، زمینه ای و مداخله گر این ناکارامدی بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که فساد اداری، عدم شفافیت اطلاعات و بی توجهی به مشارکت مردمی به عنوان عوامل علی اصلی، به طور مستقیم بر ناکارامدی نهادهای حکمرانی آب تأثیر می گذارند. علاوه بر این، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ناکارامد، نظام حقوقی و قانونی ضعیف و فقدان آموزش و آگاهی عمومی به عنوان شرایط زمینه ای، بسترهای مناسبی را برای بروز این مشکلات فراهم کرده اند. شرایط مداخله گر نظیر فشارهای سیاسی، تغییرات اقلیمی و بحران های اقتصادی نیز این وضعیت را تشدید می کنند. دو راهبرد اصلی کنشگران در مواجهه با این ناکارامدی، پذیرش و یا مقاومت شناسایی شده اند. پیامدهای این ناکارامدی شامل بحران های آبی، چالش های اقتصادی و اجتماعی، بحران های زیست محیطی و کاهش کارایی مدیریت منابع آب است. در پایان، پژوهش با ارائه توصیه های سیاستی جامع و عملی، راهکارهایی را برای بهبود حکمرانی و مدیریت منابع آبی در ایران پیشنهاد می دهد.
۳۷.

مدل تأثیر رسانه های اجتماعی بر تمایل به برابری جنسیتی در میان زنان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نوزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 56 - 33
تعداد بازدید : ۳۰۰ تعداد دانلود : ۲۰۲
به عقیده برخی از محققان، مدرنیته عصر جدیدی را ایجاد کرده است که به عصر ارتباطات مشهور است و بر اساس آن گسترش و تسریع تبادل اطلاعات از طریق رسانه های جدید باعث شده تا افراد در سراسر جهان با افکار جدیدی آشنا شده و حتی برخی اوقات هویت و افکار سنتی انسان ها که سابقه ای چند هزار ساله دارد، تضعیف شده و عقاید جدیدی در جامعه ترویج یابد. در این راستا، هدف این پژوهش آزمون تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم رسانه های اجتماعی بر روی تمایل زنان به برابری جنسیتی می باشد. جامعه آماری این پژوهش زنان بالای 18 سال ایرانی و با استفاده از یک نمونه 733 نفری است که توسط مرکز پیمایش ارزش های جهانی WVS در سال 2020 (موج هفتم) جمع آوری شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اولا رسانه های اجتماعی به طور مستقیم بر روی تمایل زنان ایرانی به برابری جنسیتی تاثیر معنی دار و مثبتی دارد و باعث افزایش چنین گرایشاتی در زنان می شود. ثانیا، رسانه های اجتماعی به طور غیر مستقیم و از طریق سه متغیر میانجی بی اعتنایی، بی اعتقادی و حق انتخاب نیز بر روی تمایل به برابری جنسیتی تاثیر مثبت و معنی داری داشته است.
۳۸.

تأثیر رسانه های اجتماعی بر فرهنگ مردم سالار فرامادی گرا در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۹) 197 - 220

کلیدواژه‌ها: ارزش های رهایی ارزش های سکولار جمهوری اسلامی ایران رسانه های اجتماعی فرهنگ مردم سالارانه فرهنگ مردم سالار فرامادی گرایانه مردم سالاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۸۶
با عنایت به طرح گسترده موضوع مردم سالاری و توجه به جایگاه این پدیده در اداره بهتر جوامع، شاهد پرداختن محققان به عوامل مهم تأثیرگذار بر مردم سالاری طی سال های اخیر بوده ایم. ازآن جمله می توان به فناوری های ارتباطی نوین اشاره داشت که تقریباً همه حوزه های حیات انسان را تحت تأثیر قرار داده اند. مسئله پژوهش حاضر ناظر بر تأثیرهای ناشی از رواج فناوری های نوین بر فرهنگ سیاسی مردم سالار در ایران می باشد. در این پژوهش، به منظور آزمون فرضیه ها، از موج هفتم داده­های پیمایش ارزش­های جهانی درباره ایران که از ۱۴۹۹ نفر از شهروندان جمع­آوری شده، استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می­دهد که رسانه­های اجتماعی به طور مستقیم تأثیر معنا­داری بر فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه نداشته اند؛ اما این نوع از رسانه­ها می­توانند به طور غیرمستقیم و از طریق متغیر میانجی ارزش­های رهایی، باعث افزایش گرایش شهروندان به فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه گردند. از سوی دیگر، نتایج نشان می­دهد که رسانه­های اجتماعی از طریق متغیر میانجی ارزش­های سکولار، به طور معناداری باعث کاهش گرایش به فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه در ایران شده اند و متغیر میانجی ارزش­های سکولار، نقشی منفی دررابطه با رسانه­های اجتماعی و فرهنگ مردم سالار فرامادی­گرایانه بازی کرده است.
۳۹.

سنجش رابطه فرهنگ سیاسی و رفتار سیاسی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۱ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ 119 - 134

کلیدواژه‌ها: رفتار انتخاباتی رفتار سیاسی دانشجویان دختر فرهنگ سیاسی مشارکت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۵۳
مشارکت سیاسی، از شاخص های توسعه اجتماعی و سیاسی کشورها به شمار می رود. زنان از جمله گروه های عمده جامعه هستند که شرکت آنان در روند اداره جامعه و توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن ضروری به نظر می رسد، لذا مطالعه رفتار سیاسی زنان اهمیت خاصی برای ثبات سیاسی و پویایی جامعه دارد. هدف این نوشتار بررسی رابطه میان فرهنگ سیاسی و رفتار سیاسی دختران دانشجو در شهر اصفهان می باشد. روش تحقیق پژوهش در جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها، روش پیمایشی می باشد. این مطالعه بر روی 384 نفر از دختران دانشجوی شهر اصفهان صورت گرفته است؛ نتایج تحقیق رابطه معناداری بین ابعاد فرهنگ سیاسی (شامل سمت گیری های شناختی، سمت گیری های احساسی و سمت گیری های ارزیابانه) و ابعاد رفتار سیاسی شامل رفتار (رای دادن و و فعالیت های سیاسی انتخاباتی) و رفتارهای سیاسی غیر انتخاباتی (تماس با مسئولین، اعتراض و عضویت در گروه های سیاسی)، نشان می دهد.
۴۰.

تبیین نگرش سیاسی دانشجویان با استفاده از الگوی تجدیدنظر طلبانه شکاف های جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۴ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ 329 - 341

کلیدواژه‌ها: ارزش های فرامادی گرایانه الگوی تجدیدنظرطلبانه زنان شکاف های جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۸
جامعه شناسی سیاسی سنتی به طرزی جزمی، زنان را به لحاظ نگرش سیاسی محافظه کارتر از مردان می پندارد، اما الگوی تجدیدنظرطلبانه شکاف های جنسیتی اینگلهارت نشان می دهد که از دهه 1990 به این سو زنان از برنامه ها و اهداف احزاب چپ جدید که عمدتاً مبتنی بر ارزش های فرهنگی فرامادی گرایی است، بیشتر حمایت می کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، پژوهشی است در زمینه مقایسه نگرش های سیاسی زنان و مردان که روی 596 نفر از دانشجویان دانشگاه های سراسری شهر اصفهان در سال 1395 انجام گرفته است. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می دهد اول اینکه بین زنان و مردان در میزان گرایش به دموکراسی تفاوتی وجود ندارد و هر دو گروه به یک میزان از نگرش های دموکراتیک حمایت می کنند و بدین ترتیب صحت مفروضات الگوهای کلاسیک در مورد گرایش زنان به سوی محافظه کاری در حوزه های سیاسی رد می شود. ثانیاً، یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان گرایش به ارزش های فرامادی گرایانه، که بر اساس نظریه های اینگلهارت بنیان احزاب چپ جدید را تشکیل می دهند، بین زنان به شکل معناداری بیشتر از مردان است و این امر نشان می دهد که نه تنها زنان از نگرش های راست گرایانه در حوزه های سیاسی فاصله گرفته اند، بلکه بر اساس الگوهای تجدیدنظرطلبانه حتی تمایل بیشتری به برنامه های چپ جدید پیدا کرده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان