ابوذر پورمحمدی

فیلم سینمایی ایوب پیامبر در سال 1372 به نویسندگی و کارگردانی فرج الله سلحشور تولید شد. قصه ای که این فیلم روایت می کند با آنچه قرآن کریم بیان کرده است تفاوت های اساسی دارد. با آنکه داستان ایوب در قرآن در شش آیه آمده است اما اینگونه نیست که این داستانِ کوتاه، ناقص بیان شده باشد و یا عناصر داستانی مثل عنصر شخصیت پردازی را نداشته باشد. در داستان ایوب قرآن، چهار شخصیت داریم: ایوب، رب، شیطان و اهل. شخصیت پردازی فیلم سینمایی ایوب پیامبر از این چهار شخصیت با شخصیت پردازی قرآن از این چهار شخصیت متفاوت است. این تفاوت اساسی در شاکله و زیربنا در این دو روایت از داستان ایوب به دلیل آن است که در فیلم سینمایی ایوب پیامبر، قصه قرآن مبنای کار قرار نگرفته است بلکه منابع دیگر مثل کتاب مقدس، روایات و کتب قصص انبیا مورد استناد قرار گرفته اند.

الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم نوشته طنطاوی جوهری (1287-1358ق/ 1870-1940م) تنها تفسیر کامل قرآن با روش تفسیر علمی، و از جایگاه ویژه ای در نوع خود برخوردار است. درباره این تفسیر و روش تفسیری آن آراء مختلفی وجود دارد. بسیاری به دلیل نگاه غیرجامع به الجواهر و فراوانی مطالب علوم طبیعی در آن داوری دقیقی نسبت به این تفسیر و روش آن نداشته اند. با مطالعه کامل تفسیر طنطاوی این نتیجه حاصل می شود که وی روش استخدام و به کارگیری علوم طبیعی را برای تفسیر قرآن برگزیده، و در واقع با نگاه به علم به تفسیر قرآن پرداخته است. از دیدگاه او هرچه مخاطب کلام خدا از آیات آفاقیِ خداوند که در اطراف او هستند بیش تر بداند، قرآن را بهتر خواهد فهمید. دغدغه های سیاسی و اجتماعی از مهم ترین انگیزه های طنطاوی برای نوشتن این تفسیر بوده است. با همه این ها، اندیشه های تفسیری او خالی از آفت و آسیب نیست و نقدهایی ناظر بر آسیب های مبنایی، روشی و غایی بر آن وارد است.